Καλοκαιρινές αποδράσεις

 Καλοκαιρινές αποδράσεις

Ενώ χιλιάδες κόσμου ψάχνουν σήμερα αεροπλάνα και βαπόρια, για να επιστρέψουν στην πρωτεύουσα κι άλλα μεγάλα αστικά κέντρα (κι αναρωτιούνται από μέσα τους για ποιον ακριβώς λόγο γυρίζουν), η κε του μπλοκ γράφει για μια διαφορετική θαλασσινή απόδραση, με μια σειρά ευτράπελα, αλλά εντελώς δραματική στην ουσία, που μόνο έμμεση σχέση έχει με τις σύγχρονες, τουριστικές τέτοιες.

Αντιγράφω αποσπάσματα από το βιβλίο του Γ. Τρικαλινού "πιστοί στις ιδέες του επιστημονικού σοσιαλισμού -προσωπική κατάθεση" και το κεφάλαιο με τις αναμνήσεις του από την απόδραση των κομμουνιστών εξόριστων στη Φολέγανδρο.

Με την επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας και τη γρήγορη κατάρρευση του Μακεδονικού μετώπου, σαν αποτέλεσμα της προδοσίας της μεταξικής δικτατορίας και των πεμπτοφαλαγγιτών αξιωματικών της, αποτανθήκαμε στη διοίκηση του στρατοπέδου μας (επικεφαλής της φρουράς ήταν ο ανθυπασπιστής της χωροφυλακής Κοκκίνης), ζητώντας να επιτρέψει την αναχώρησή μας στο μέρος της χώρας που δεν καταλήφθηκε ακόμα από τους Γερμανούς, για να πάρουμε μέρος στον αγώνα εναντίον των επιδρομέων. Προτείναμε μάλιστα στο διοικητή να αναχωρήσει μαζί μας και φρουρά και να πάρουμε από κοινού τα μέτρα που χρειάζονταν για την επιτυχή πραγματοποίηση του σχεδίου αυτού.

Τις προτάσεις μας αυτές τις απέρριψε ο διοικητής της φρουράς με τη δικαιολογία ότι δεν είχε διαταγή από την κυβέρνηση να μας αφήσει ελεύθερους. Η στάση της διοίκησης της φρουράς απέναντί μας ήταν άλλη μια επιβεβαίωση της πεποίθησής μας ότι η φασιστική κυβέρνηση και το παλάτι αποφάσισαν να μας παραδώσουν στους γερμανοφασίστες δήμιους. Το άμεσο καθήκον που μπήκε μπροστά μας ήταν να δραπετεύσουμε, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, εκμεταλλευόμενοι τη σύγχυση που ήταν επόμενο να δημιουργηθεί στις πρώτες μέρες της κατάρρευσης και της κατοχής.

Όλες οι προσπάθειές μας συγκεντρώθηκαν αμέσως στο να βρούμε τα απαραίτητα πλωτά μέσα για την απόδραση. Ομάδες γυρνούσαν τα ακρογιάλια μήπως βρουν κανένα ποδισμένο καΐκι.

(...)

Οι προσπάθειες των ομάδων εξεύρεσης πλωτών έδωσαν γρήγορα αποτελέσματα. Ανακαλύφτηκε ένα καΐκι ποδισμένο, γιατί είχε χαλάσει η μηχανή του και την επισκεύαζαν. Το καΐκι είχε πλώρη για Κρήτη. Αμέσως μαζεύτηκαν οι Κρητικοί με τον αείμνηστο Στέργιο Αναστασιάδη, κάνανε τα παζάρια για το ναύλο με τον καπετάνιο, ο οποίος δέχτηκε χρήματα και μπήκανε μέσα. (...)

Οι κρητικοί χωροφύλακες και μερικοί άλλοι, έξι συνολικά, μάσανε τα μπαγάζια τους και κατεβήκανε κι αυτοί στο καΐκι. Την πρώτη αυτή απόδραση των κρητικών συντρόφων τη θεωρήσαμε πολύ επικίνδυνη. Η μηχανή του καϊκιού, παρόλο που είχε επισκευαστεί προσωρινά, υπήρχε κίνδυνος να ξαναχαλάσει, γιατί η βλάβη της ήταν σοβαρή. Αν το καΐκι δεν έφτανε την αυγή στην Κρήτη και το 'βρισκε η μέρα στο πέλαγος, οι σύντροφοι μας θα πηγαίνανε κουρμπάνι 100%, γιατί τα στούκας αλωνίζανε τα πελάγη και δεν αφήνανε κανένα πλεούμενο απείραχτο. Για καλή τύχη, όπως μάθαμε πολύ αργότερα στην Αθήνα, το καΐκι έφτασε καλά και τα παλικάρια μας φτάσανε κοντά στο γενναίο λαό της Κρήτης που τόσο τα είχε ανάγκη.

Με την απόδραση των κρητικών συντρόφων μας, ο διοικητής της φρουράς και οι χωροφύλακες λυσσάξανε, και μας προειδοποίησαν απειλητικά: "Αν κάνετε δεύτερη απόπειρα για να αποδράσετε θα σας σκοτώσουμε". Φυσικά η απειλή αυτή ούτε μας ξάφνιασε κι ούτε και μπορούσε να μας φοβήσει. Το ξέραμε καλά, και χωρίς να μας το πούνε, ότι οι φρουροί της φασιστικής τάξης δε θα δίσταζαν να διαπράξουν ένα τέτοιο έγκλημα. Ξέραμε επίσης ότι κάθε δραπέτευση θα έκανε πιο δύσκολες τις επόμενες. Δεν μπορούσαμε όμως να κάνουμε διαφορετικά.

Ήταν αδύνατο να βρεθεί μέσο για να δραπετεύσουμε όλοι μεμιάς. Έπρεπε γι' αυτό, μετά την πρώτη επιτυχία, να ενεργήσουμε με μεγαλύτερη ακόμα προσοχή ώστε να αποφύγουμε, όσο δυνατό, τυχόν θύματα. Συνεχίσαμε τις αναζητήσεις και τις διαπραγματεύσεις με τους διάφορους καϊκτσήδες.

Μια μέρα, την ώρα που αρκετοί σύντροφοι συνέχιζαν τις διαπραγματεύσεις με τους καϊκτσήδες, πολλοί βρεθήκαμε μέσα στην εκκλησία του χωριού, όπου ήταν τοποθετημένο το ραδιόφωνο της Κοινότητας και ακούγαμε την Αθήνα. Έτυχε να μεταδίδονται οι δηλώσεις του Κουίσλιγκ πρωθυπουργού Τσολάκογλου. Για μια στιγμή ακούμε: "Ο κύριος πρωθυπουργός εδήλωσε ότι θα εξετάσει τους φακέλους των κομμουνιστών έναν έκαστον και για όσους θεωρήσει σκόπιμον θα δώσει αμνηστείαν". Τα λόγια αυτά τα άκουσα και οι χωροφύλακες που παρακολουθούσαν μαζί μας την εκπομπή. Οι σύντροφοι Παντελής Σίμος και ο αείμνηστος Βασίλης Μαρκεζίνης που βρίσκονταν πιο κοντά στο ραδιόφωνο, φώναξαν αμέσως ότι η κυβέρνηση αμνηστεύει τους κομμουνιστές. Επακολούθησε κυριολεχτικά πανδαιμόνιο. Το σύνθημα αρπάχτηκε αμέσως από όλους κι όσο κι αν φαίνεται παράξενο έγινε πιστευτό κι από το διοικητή και τους υπόλοιπους χωροφύλακες, που δεν παρεβρίσκονταν και δεν άκουσαν την εκπομπή. Ύστερα από αυτό η χωροφυλακή μούδιασε αρκετά.

Στο μεταξύ οι διαπραγματεύσεις μας με τους καϊκτσήδες γρήγορα στέφθηκαν από πλήρη επιτυχία. Στην αρχή μας έφερναν πολλές δυσκολίες, γιατί είχανε μάθει ότι το ελληνικό χαρτονόμισμα είχε εξευτελιστεί, τα τρόφιμα είχανε χαθεί από την αγορά και το γενικό ισοδύναμο έγιναν τα ίδια τα τρόφιμα. Είχες λάδι, έπαιρνες ρύζι και φασόλια. Ήθελες να φορτώνεις αρνιά στο καΐκι έπρεπε τον καϊκτσή να τον πληρώσεις με αρνιά ή με άλλα τρόφιμα. Για να μας μεταφέρουνε λοιπόν στις ακτές της Αττικής μας βάλανε σαν απαράβατο όρο να τους πληρώσουμε τα ναύλα σε τρόφιμα. Ορισμένοι από αυτούς πίστευαν ότι έτσι θα μας ξεφορτωθούν, γιατί ποτέ δε φαντάζονταν ότι ήταν δυνατό να 'χουμε τρόφιμα εμείς που από πολύ καιρό -κι αυτό ήταν γνωστό σε όλους- ζούσαμε κυρίως με χόρτα και πλιγούρι. Μόλις βεβαιώθηκαν ότι θα πάρουν τα τρόφιμα που ζήτησαν κι είχαν ακούσει κιόλας ότι ο Τσολάκογλου μας έδωσε "αμνηστεία", δέχτηκαν να μας μπαρκάρουν.

Στα γρήγορα ετοιμάζονται οι Αιγαιοπελαγίτες για να μπουν σε καΐκι με πανιά. Οι σύντροφοι που ήτανε υπεύθυνοι για τη συντήρηση των τροφίμων γκρεμίζουν τους τοίχους (τα 'χαμε όλα εντοιχισμένα τα τρόφιμα, παξιμάδια πολλά, όσπρια, λάδι, αλεύρι, μονάχα το αλεύρι το κάναμε κάθε τόσο αλαμπούρα και δεν μας χάλασε τίποτε) και βγάζουν τα τρόφιμα. Δίνουμε την αξία του ναύλου για το καΐκι και ετοιμάζουμε και τους Αιγαιοπελαγίτες.

Το καΐκι θα 'φευγε το πρωί. Οι πληροφορίες ήταν ότι οι χωροφύλακες θα εμπόδιζαν ένοπλα την απόδραση των συντρόφων μας. Η καθοδήγηση της ομάδας συσκέπτεται έκτακτα και αποφασίζει να πιάσουμε όλοι μας θέσεις από τη νύχτα κοντά στο λιμάνι, για να υπερασπίσουμε με τα ρόπαλα την απόδραση των αιγαιοπελαγιτών συντρόφων μας.

Το πρωί όταν πια το καΐκι ήταν έτοιμο να σαλπάρει, παρουσιάστηκαν οι χωροφύλακες με τα όπλα και άρχισαν να μας απειλούν. Στάθηκε αδύνατο να τους συγκινήσουμε με τις εκκλήσεις μας ότι πρέπει να μας αφήσουν ελεύθερους και να μη διαπράξουν το έγκλημα της παράδοσής μας στους φασίστες επιδρομείς. Τους δηλώσαμε τότε ότι είμαστε αποφασισμένοι να αντιταχτούμε με όλες τις δυνάμεις μας για να βοηθήσουμε την αναχώρηση του καϊκιού με τους συντρόφους μας. Καθώς ήταν λίγοι οι χωροφύλακες κάμφθηκαν, παραιτήθηκαν από κάθε αντίσταση και μουδιασμένοι τράβηξαν για τη Χώρα.

Έτσι το καΐκι με τους συντρόφους μας ξεκίνησε συνοδευόμενο από τις ενθουσιώδεις και συγκινητικές εκδηλώσεις όλων μας και άρχισε να γλιστρά πάνω στα κύματα αργά-αργά, γιατί και ο αγέρας δε φυσούσε δυνατά. Η απόδραση αυτή ήταν η δεύτερη μεγάλη νίκη της ομάδας μας. Η επιτυχία αυτή μας γέμισε όλους με απερίγραπτη χαρά και ενθουσιασμό, αλλά και με καινούρια ορμή και δραστηριότητα για να αποδράσουμε πια οι αποδέλοιποι.

Μετά την αναχώρηση του καΐκιού πολλοί σύντροφοι φύγανε για τη Χώρα. Μερικοί από μας μείναμε στο καραβοστάσι (για καλή τύχη όλων μας) και καμαρώναμε ακόμα το καΐκι με το πολύτιμο φορτίο που χανότανε μέσα στο γαλάζιο πέλαγο. Ξαφνικά, προβάλλει μπροστά μας ένα μεγάλο και ωραίο καΐκι με κάτι επιβάτες ομοιόμορφα ντυμένους. Παράξενο καΐκι. Σιμώνει γρήγορα. Διπλαρώνει στο καραβοστάσι. Μια πίκρα μας κυρίευσε όλους. Λέμε μεταξύ μας: τώρα σύντροφοι τα βρήκαμε τα λεφτά μας, αλλά ας κάνουμε κουράγιο και "ουδέν κακόν αμιγές καλού".

Στα σβέλτα ξεπροβάλλει ένας νεαρός αξιωματικός και ξοπίσω έρχονται μερικοί κρεμανταλάδες Γερμανοί φορτωμένοι με κάτι άγνωστα για μας όργανα. Ο αξιωματικός μας χαιρετάει και μας ρωτάει... Κανένας δεν απαντάει. Σε τέτοιες στιγμές όμως χρειάζεται ετοιμότητα και προπαντός θράσος. Πετιέται ο Παντελής και λέει ότι ξέρει λίγα γαλλικά. Ο Γερμανός αξιωματικός των ρωτάει: "Τι είσαστε εσείς;" "Πολιτικοί αντίπαλοι του Μεταξά", του απαντάει ο Παντελής. "Ω! Γκουτ, γκουτ" λέει ο Γερμανός και διατάσσει να φέρουν τα μουλάρια. Δίνει ένα και στον Παντελή. Καβάλα οι Γερμανοί και ο Παντελής μπροστά και πίσω εμείς και μερικοί χωριάτες που βρέθηκαν εκεί. Παίρνουμε το δρόμο για τη Χώρα.

Στην άκρη του χωριού βρήκαμε παρατεταγμένους τους χωροφύλακες με επικεφαλής το διοικητή τους. Μάθανε το ερχομό του γερμανικού αποσπάσματος και βγήκαν να τον προϋπαντήσουν και να δηλώσουν πίστη στους εκπροσώπους της "νέας τάξης". Η φάλαγγα για λίγο σταμάτησε. Ο ανθυπασπιστής Κοκκίνης αναφέρει και παραδίνει το σπαθί του στο Γερμανό αξιωματικό. Αυτός του το επιστρέφει πίσω, βέβαιος ότι βρίσκεται σε σίγουρα χέρια. Τι σιχαμερό θέαμα!!!

Στην πλατεία του χωριού μας περίμεναν συγκεντρωμένοι οι χωρικοί και οι υπόλοιποι εξόριστοι. Μόλις τους αντικρίζουμε ο Παντελής φωνάζει: Ζήτω ο ελληνικός λαός! Όλοι οι εξόριστοι απαντούν με ένα δυνατό και παρατεταμένο "ζήτωωω".
Ο Γερμανός νόμισε ότι ζητωκραυγάζουμε για αυτούς και φυσικά φούσκωσε σαν κούρκος.

Ο Παντελής πηδάει από το μουλάρι και τρέχει στον αείμνηστο Μαρκεζίνη που ήξερε πολύ καλά τα γαλλικά, και του λέει: "Έλα να συνδέσω με τον Γερμανό αξιωματικό για να συνεννοηθούμε καλύτερα μαζί του". Ο Μαρκεζίνης παρουσιάζεται αμέσως και σύμφωνα με τη γραμμή που δόθηκε από την καθοδήγηση της ομάδας μας για τέτοια περίπτωση, αναπτύσσει ότι είμαστε πολιτικοί αντίπαλοι του Μεταξά, έχουμε τόσα χρόνια εξορία σ' αυτόν τον άγονο τόπο, ότι πρέπει να μεριμνήσει να φύγουμε όλοι και ιδιαίτερα άμεσα οι γέροι και οι άρρωστοι. Ο Γερμανός είπε ότι ήρθε με καθαρά στρατιωτική αποστολή (επρόκειτο να εγκαταστήσουν στη Φολέγανδρο παρατηρητήριο εν όψει της επίθεσής τους στην Κρήτη), ότι σε μια δυο μέρες θα φύγει και υποσχέθηκε να πάρει όσους χωράει το καΐκι και να τους πάρει στη Μήλο, γιατί εκεί είναι η έδρα του.

Πραγματικά, μετά μια ή δυο μέρες ένα μεγάλο μέρος των συντρόφων μπαίνει στο καΐκι και μεταφέρεται στη Μήλο. Στο μεταξύ επιβιβάζονται σε ένα βενζινόπλοιο και σε μια μεγάλη βάρκα που τη δέσαν από πίσω σαν μικρή μαούνα πολλοί Αθηναίοι και Πειραιώτες και οι εξόριστες γυναίκες. Η αποστολή αυτή είχε το καλύτερο ταξίδι. Φτάσανε με σιγουριά και συντομία στην Αθήνα.

Η μεγάλη αποστολή που αποβιβάστηκε στη Μήλο είχε πολλές περιπέτειες. Στο τέλος όμως με περίσσια μαστοριά πολιτική και παλικαριά πέτυχε να φύγει ύστερα από πολλές μέρες στον Πειραιά.

Τι είχε συμβεί στη Μήλο; Ο εκεί υποδιοικητής της χωροφυλακής υπομοίραρχος, μόλις αντιλήφθηκε ότι αυτοί που ξεφόρτωσε το καΐκι ήταν κομμουνιστές, άρχισε να φωνάζει: "Ποιος σας είπε ότι η κυβέρνηση έδωσε αμνηστεία; Γελάσατε τη χωροφυλακή της Φολεγάνδρου και θέλετε και μένα  να με στείλετε στο απόσπασμα;" Οι σύντροφοι είχανε βγάλει μια επιτροπή που μαλάκωσε τον υπομοίραρχο και έκανε έκκληση στους κατοίκους που βοήθησαν και οργανώσαμε συσσίτιο. Επίσης έμασε όλα τα δαχτυλίδια και τα ρολόγια των συντρόφων, τα 'βαλε ενέχυρο στους πιο πλούσιους της Μήλου, πήρε απ' αυτούς χρήματα, ναύλωσε καΐκι και πέτυχε να περάσουν όλοι στην Αθήνα. Εκεί μαζέψαμε χρήματα, τα στείλαμε στους δανειστές μας της Μήλου και αυτοί μας στείλαν πίσω τα ρολόγια και τα δαχτυλίδια που είχαμε αφήσει για ενέχυρο.

Έτσι ολοκληρώθηκε η προσπάθεια για την απόδραση όλων των εξόριστων της Φολέγανδρου. (...)
Οι εξόριστοι της Φολέγανδρου αμέσως μετά την απόδρασή τους δόθηκαν με όλες τις δυνάμεις τους στην οργάνωση του αγώνα της Εθνικής Αντίστασης. Για αυτή τους τη δράση όμως χρειάζονται βιβλία ολόκληρα...

   Η πίκρα της γενιάς μου

Από Οικοδόμος 

Ανήκω στη γενιά που άνοιξε τα μάτια λίγα χρόνια πριν απ’ τον πόλεμο με τους ξένους, τους φασίστες, και γεύτηκε την αγριότητά του λίγο στις φασκιές κι άλλο λίγο στα πρώτα βήματα. Είναι η γενιά που τον πόλεμο με τους ντόπιους τους φασίστες τον πέρασε στην αλάνα της γειτονιάς, παίζοντας μ’ ένα πάνινο τόπι.
Είναι παράξενο κι όμως ειν’ αλήθεια. Εμείς οι μικροί νοιώσαμε τότε πιο βαθιά την αδικία, τον πόνο για τον χαμό ενός συγγενή, ενός γείτονα, ενός γνωστού. Γιατί εμείς οι μικροί, πιο πολύ απ’ τους μεγάλους, πιστέψαμε στ’ αυτιά μας σαν τέλειωσε ο πόλεμος το΄44· «Τώρα πια η Λευτεριά, η Δικαιοσύνη, η Δημοκρατία κερδήθηκαν. Θ’ ανταμειφθούν και θα καρπίσουν οι κόποι κι οι θυσίες αυτών που δόσαν ένα κομμάτι απ’ το σώμα τους ή τη ζωή τους για τη λευτεριά. Θα δικαστούν και θα τιμωρηθούν σαν προδότες κείνοι που δούλεψαν για τον ξένο κατακτητή…».
Κι ύστερα είδαμε πράγματα παράξενα. Οι φυλακές γιομίσαν και τα ρημονήσια μας συρματοφράχτηκαν. Αυτούς που ξέραμε από τους γονείς μας πως είναι ήρωες, τώρα τους χλευάζουν, τους βρίζουν οι κρατούντες. Τους κλείνουν στις φυλακές ή τους στέλνουν παρέα στα φίδια των ξερονησιών.
Είδαμε τόσα που τα μικρά μας μάτια δεν τα χωρούσαν και το μυαλό μας δεν τα ’φτανε. Νοιώσαμε πίκρα στην αρχή για τους γονείς μας, αφού μας περνούσ’ απ’ το μυαλό πως εκείνοι ήταν που λάθευαν στην κρίση τους για τους ανθρώπους. Μα σιγά-σιγά, πιάνοντας την άκρη του νήματος της αδικίας, νιώσαμε πόνο. Κι όσο βλέπαμε την αδικία να θεριεύει, ο πόνος μεγάλωνε, φούντωνε… Η αγανάκτηση μας πλημμύριζε. Στην κορυφή αλλαγή· της βάρδιας στην φρουρά της φυλακής με τους φασίστες Γερμανούς. Κι ο πατέρας αυτόν που φοβόταν στη γειτονιά, στην κατοχή, τον ίδιον εξακολουθούσε να φοβάται καταδότη.
Ψάχναμε να βρούμε τρόπους να εκφράσουμε την αγανάκτησή μας. (…) Τους βρήκαμε μ’ ένα αντιστασιακό τραγούδι, με μια Μαραθώνια πορεία, μ’ ένα σύνθημα που γράφαμε στους τοίχους.
Κι όλα τούτα τα χρόνια, με τη χούντα πάντα τους ίδιους ανθρώπους φοβόμασταν. Αυτούς τους φοβόταν κι ο πατέρας… Ο γείτονας, ο παλιός φασίστας, ήταν πάντα α υ τ ό ς ο ευνοούμενος της οποιασδήποτε κυβέρνησης, ήταν πάντα α υ τ ό ς ο «εθνικόφρονας».
Τώρα, μετά την καινούργια απελευθέρωση, πάλι οι κρατούντες λεν τα ίδια «η Λευτεριά, η Δικαιοσύνη, η Δημοκρατία κερδήθηκαν και ήρθε η ώρα να».
Όμως χτες, δυο μήνες μετά την «απελευθέρωση», ο παλιός γνώριμος φασίστας ζωγράφισε στη Θεσσαλονίκη, έξω από ένα θέατρο, έναν αγκυλωτό σταυρό… Έτσι ήρθαν τα πράγματα πάλι στην αρχή… Όπως εμείς μικρά παιδιά τότε, αμφισβητήσαμε την κρίση των γονιών μας για το ποιοι ειν’ οι καλοί και ποιοι οι κακοί, έτσι και τώρα η γενιά που ακόμα παίζει τόπι αμφιβάλει για μας όταν ακούει πως οι φονιάδες του Πολυτεχνείου κυκλοφορούν ελεύθεροι, πως τιμωρία των βασανιστών είναι να υπηρετούν στα σύνορα (!). Αμφιβάλει για μας μέχρι να πιάσει την αρχή της αδικίας και να συνεχίσει τον αγώνα για την πραγματική ΛΕΥΤΕΡΙΑ και τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.

***

Το κείμενο έφερε την υπογραφή Ο ΨΗΛΟΣ και δημοσιεύτηκε πριν από 42 χρόνια στο Ριζοσπάστη. Με κάποιες προσαρμογές δένει  με το σήμερα. Άλλωστε οι ομοιότητες (όπως, ας πούμε, ότι στο σύστημα της εκμετάλλευσης η ελπίδα  μετατρέπεται σε πόνο) και οι διαφορές (ποτέ δεν είμαστε όλοι το ίδιο) δεν είναι συμπτωματικές…

Πολύμορφη κυβερνητική επίθεση αλλά και αγωνιστικές διεργασίες

Πολύμορφη κυβερνητική επίθεση αλλά και αγωνιστικές διεργασίες

Παλιά, τέτοιες μέρες λέγανε «κάνε Παναγιά το θάμα σου». Τώρα δεν χρειάζεται. Στις ανακοινώσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ βρίσκει κάποιος κάθε μέρα κι ένα θαύμα. Μόλις προχτές ο υπουργός Εργασίας ανακάλυψε αυξήσεις στις συντάξεις. Είχε προηγηθεί ο υπουργός Υγείας, που είδε κάλυψη των κενών στα νοσοκομεία. Η κατάσταση, βέβαια, είναι λίγο διαφορετική, δεν πτοεί όμως αυτό την κυβέρνηση, που 'χει, λέει, βάλει πλάνο μέχρι τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη, όταν, δηλαδή, θα εμφανιστεί ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, να έχει υπάρξει γύρω μας μια διαφορετική Ελλάδα. Στα χαρτιά; Στα χαρτιά. Σημασία έχει να αναπαράγεται καθημερινά από το κρατικό κανάλι η εικόνα αυτής της άλλης Ελλάδας, λίγο αόρατης στον πληθυσμό της, πραγματικής όμως στους σχεδιασμούς της κυβερνητικής προπαγάνδας.

Οι συντάξεις μειώνονται ολοένα και πιο πολύ

Η Κοινωνική Ασφάλιση βρίσκεται αυτές τις μέρες στην επικαιρότητα με αφορμή και μια σειρά από εγκυκλίους του υπουργείου Εργασίας για την εφαρμογή του τελευταίου αντιασφαλιστικού νόμου. Με αυτές καθορίζονται με ακρίβεια οι νέες περικοπές, όπως π.χ. η επέκταση της αύξησης στο 6% των εισφορών Υγείας, που οδηγεί σε μείωση των συντάξεων, οι μειώσεις στις προσωρινές συντάξεις κ.ά. Κι ενώ τα ίδια τα κυβερνητικά κείμενα περιγράφουν επακριβώς τις περικοπές, η κυβερνητική προπαγάνδα επιμένει ότι δεν γίνεται καμία μείωση στις συντάξεις. Ο δε υπουργός, που υπογράφει τις περικοπές, με συνέντευξή του κατήγγειλε αυτούς που «βάφτισαν μειώσεις και τις μικρές αυξήσεις»! Φτηνή προπαγάνδα, βέβαια, καθώς κάθε συνταξιούχος γνωρίζει από πρώτο χέρι το άγριο τσεκούρωμα μιας σύνταξης, για την οποία έχει φτύσει αίμα σ' όλη τη ζωή του. Φτηνή προπαγάνδα που επιδιώκει να αποπροσανατολίσει από το βασικό: Οτι οι συντάξεις για τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων είναι ψίχουλα και δε φτάνουν όχι μόνο για αξιοπρεπή ζωή των απόμαχων της δουλειάς αλλά ούτε καν για να καλύπτουν κάποιες στοιχειώδεις ανάγκες τους. Παράλληλα, να εφησυχάσει τους συνταξιούχους χειραγωγώντας τους στην πολιτική των μειωμένων απαιτήσεων, εμποδίζοντας έτσι και τον αγώνα για να βάλουν εμπόδια στις νέες μειώσεις που έρχονται και τις πραγματικές διεκδικήσεις τους.

Ζοφερή η κατάσταση στα σχολεία

Ενα μήνα πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, όλα δείχνουν πως διαμορφώνεται μια ακόμη πιο ζοφερή πραγματικότητα. Η διακήρυξη για 20.000 επιπλέον εκπαιδευτικούς έγινε «υπόσχεση σε βάθος τετραετίας». Η κατάργηση διθέσιων νηπιαγωγείων, με λιγότερα από 14 νήπια, απειλεί περίπου 800 αναπληρωτές νηπιαγωγούς, ανοίγει το δρόμο για συμπτύξεις νηπιακών τμημάτων, ενώ μπαίνουν και νέοι περιορισμοί στην εγγραφή στο ολοήμερο νηπιαγωγείο, υποβαθμίζεται ο παιδαγωγικός του ρόλος, εντατικοποιείται το πρωινό πρόγραμμα. Τα Τμήματα Ενταξης 20.000 παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, επί της ουσίας, κλείνουν. Από τα ολοήμερα τμήματα αποκλείονται χιλιάδες παιδιά άνεργων γονιών ή αυτών που δουλεύουν σε καθεστώς «μαύρης» εργασίας. Προωθείται η παραπέρα συρρίκνωση της Ειδικής Αγωγής και η ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες στα γενικά σχολεία. Ετσι ξεπροβάλλει ένα σχολείο: Στα λόγια δημόσιο, όχι δωρεάν, ακόμα πιο ανοιχτό στις απαιτήσεις του κεφαλαίου, αφού θα παρεμβαίνουν επιχειρήσεις και Τοπική Διοίκηση στην εκπαιδευτική διαδικασία, ακόμα πιο ταξικά διαφοροποιημένο στο περιεχόμενο, στη φιλοσοφία και τη μεθοδολογία του. Κι όμως, ο αρμόδιος υπουργός λίγο έλειψε να ζητήσει να του στήσουν άγαλμα γιατί όλα βαίνουν καλώς!

Η αντιλαϊκή εξυγίανση των δήμων

Το μαύρο άσπρο επιχείρησε να κάνει η κυβέρνηση και σε ό,τι αφορά το θέμα που έχει προκύψει με το πρόγραμμα της λεγόμενης «οικονομικής εξυγίανσης», στο οποίο μπαίνουν διάφοροι δήμοι της χώρας και έχει τραγικές επιπτώσεις για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά νοικοκυριά. Ο αρμόδιος υπουργός, Π. Κουρουμπλής, ούτε λίγο ούτε πολύ λέει ότι η συγκεκριμένη διαδικασία είναι για το καλό των δήμων: «Είναι μια διαδικασία - είπε - που κατατείνει στο να προστατεύει το δήμο, να του δώσει τη δυνατότητα ενός υγιούς προϋπολογισμού (...) Θα του δώσει την ώθηση που χρειάζεται για να ξανασταθεί στα πόδια του». Το «καλό» για το οποίο μιλά ο υπουργός, μεταξύ άλλων, σημαίνει: Αναστολή προσλήψεων, επιβολή υποχρεωτικών μετατάξεων προσωπικού. Αύξηση των ιδίων εσόδων από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές. Αύξηση του συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας σε ποσοστό μέχρι και τρία τοις χιλίοις. Αύξηση του συντελεστή επιβολής του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων από 0,5% μέχρι και 2% και περιορισμός των δαπανών μόνο σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και λοιπές ανελαστικές δαπάνες. Απαγόρευση κάθε έργου από τους ΟΤΑ και περιορισμός των δαπανών τους στις απολύτως ανελαστικές. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι τα παραπάνω μέτρα θα έχουν επιπτώσεις στις λαϊκές οικογένειες, αφού θα φορολογηθούν ακόμα περισσότερο ή θα στερηθούν έργα και υπηρεσίες που είναι αναγκαία, αν και παρέχονται υποτυπωδώς. Ολα αυτά, βέβαια, για το καλό τους...

Ξεκληρίζουν κτηνοτρόφους

Η κυβέρνηση πασχίζει για το καλό και των κτηνοτρόφων. Με το μέτρο της συνδεδεμένης ενίσχυσης αιγοπρόβειου κρέατος, άφησε έξω από την ενίσχυση σχεδόν το σύνολο των κτηνοτρόφων ορεινών και μειονεκτικών περιοχών που εκτρέφουν ντόπιες φυλές, που παράγουν γάλα άριστης ποιότητας για την παραγωγή της φέτας και άλλων ποιοτικών προϊόντων, αλλά δεν καλύπτουν το όριο των 120 κιλών ανά ζώο, που θεωρείται άπιαστο. Με αυτόν τον τρόπο απολαμβάνουν, σχεδόν αποκλειστικά, τη συνδεδεμένη ενίσχυση οι σταβλισμένες βελτιωμένες φυλές των, μεγάλης επιχειρηματικής μορφής κυρίως, κτηνοτροφικών μονάδων. Επίσης, έξω από τη συνδεδεμένη ενίσχυση έμειναν όλοι οι αιγοτρόφοι, γιατί οι αίγες που εκτρέφονται σε αυτές τις περιοχές αρμέγονται μόνο για 2 με 3 μήνες. Η κυβέρνηση εμφανίζει ως καλή για την κτηνοτροφία μια πολιτική που χτυπάει τους φτωχούς και μεσαίους γεωργούς και κτηνοτρόφους, τους ξεκληρίζει μια ώρα αρχύτερα, για να μαζευτούν η γη και η παραγωγή σε λίγα χέρια, οδηγώντας τη χώρα μας σε παραπέρα διατροφική εξάρτηση, αφού ήδη δαπανούμε πάνω από 2 δισ. για την εισαγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων. Κι όλα αυτά την ώρα που η χώρα μας έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης της κτηνοτροφίας και, με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, μπορεί να καλύψει τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες του λαού μας. Μόνο που αυτό απαιτεί μιαν άλλη πολιτική, υπέρ του λαού και όχι του κεφαλαίου και στο συγκεκριμένο τομέα, σε αντίθεση π.χ. με την ΚΑΠ, η οποία ευνοεί προκλητικά και αποκλειστικά τους μεγάλους και ξεκληρίζει τη μικρομεσαία αγροτιά.

Το χρέος

Για το καλό του λαού, λέει η κυβέρνηση, ζητά διευθέτηση του χρέους. Επειδή θα μειωθούν οι δόσεις αποπληρωμής κι έτσι θα αυξάνεται το κρατικό χρήμα. Μισή αλήθεια. Το χρήμα που θα περισσεύει από την τεράστια λαϊκή φοροληστεία, θα πάει για να στηριχθούν επενδύσεις σε όφελος των επιχειρηματικών ομίλων και να δίνονται κρατικές ενισχύσεις για ιδιωτικές καπιταλιστικές επενδύσεις. Είναι όρος για την έξοδο από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου. Στην πράξη η κυβέρνηση την ώρα που μιλάει για τα λαϊκά οφέλη, δίνει εξετάσεις στους μεγαλοεπιχειρηματίες, στα μονοπώλια ότι διεκδικεί και αγωνίζεται για το δικό τους συμφέρον, για το δικό τους όφελος. Ταυτόχρονα, όμως, πασχίζει να πείσει τους εργαζόμενους να παλέψουν κάτω από μια ξένη σημαία: Θέλει να τους πείσει ότι, αφού θα ελαφρυνθεί το χρέος, θα ελαφρυνθούν αυτά που θα πληρώσουν, ενώ με την καπιταλιστική ανάπτυξη, αφού εξοικονομείται κρατικό χρήμα για καπιταλιστικές επενδύσεις, θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας, οι μισθοί, οι συντάξεις, οι «κοινωνικές παροχές», θα μειωθούν οι λαϊκοί φόροι κ.λπ.
Μόνο που όλ' αυτά δεν είναι ούτε καν υποσχέσεις, αφού ήδη εφαρμόζονται όλοι οι αντεργατικοί, αντιλαϊκοί νόμοι όλων των μνημονίων και αυτό απαιτείται για να συνεχίζεται η κερδοφορία του κεφαλαίου και να ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα. Καπιταλιστική ανάπτυξη, κερδοφορία και λαϊκή ευημερία είναι ασυμβίβαστα. Η κερδοφορία του κεφαλαίου περνάει πάνω από το τσάκισμα των μισθών. Ολα τα μέτρα ήρθαν για να μείνουν και θα μείνουν, όποια κι αν είναι η διευθέτηση του χρέους.

Και η δράση του ταξικού κινήματος

Και μέσα σε όλ' αυτά, οι βιομήχανοι και η κυβέρνησή τους συντονισμένα επιδιώκουν την πλήρη αντιστοίχιση της βαρβαρότητας που επικρατεί στους χώρους δουλειάς με το νομικό πλαίσιο που διέπει τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Και σ' αυτό το σημείο στο σύνολό τους τα κόμματα της αστικής διαχείρισης, κυβερνητικά και μη, ομονοούν στην παραπέρα συρρίκνωση ή και κατάργηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων ώστε πιο εύκολα να περνούν τα μέτρα που κάθε φορά έχει ανάγκη το κεφάλαιο προκειμένου να διασφαλίσει την κερδοφορία του. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι τυχαίο ότι η αποκαλούμενη Επιτροπή Ειδικών συζητά ταυτόχρονα με το χτύπημα των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και τα ζητήματα των ομαδικών απολύσεων, των Συλλογικών Συμβάσεων, το ύψος του κατώτατου μισθού, την ευελιξία των αμοιβών.
Σχεδιασμοί που βεβαίως και πρέπει να βρουν απέναντί τους ένα όσο το δυνατόν ισχυρότερο εργατικό - λαϊκό κίνημα, προοπτική για την οποία ήδη έχουν αναληφθεί οι σχετικές πρωτοβουλίες από σειρά Ομοσπονδιών και Εργατικών Κέντρων και ήδη αγκαλιάζονται από έναν μεγάλο αριθμό πρωτοβάθμιων σωματείων.
Ετσι, σε μια σειρά από χώρους δουλειάς οργανώνονται συσκέψεις, συνεδριάζουν διοικήσεις σωματείων, γίνονται περιοδείες με περιεχόμενο τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και την οργάνωση της πάλης για τη διεκδίκησή τους έτσι που να ικανοποιούν τις ανάγκες των εργαζομένων. Απέναντι στην επίθεση κεφαλαίου - κυβέρνησης το ταξικό εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα συνεχίζει και δυναμώνει το μέτωπο για την οργάνωση των ταξικών διεκδικητικών αγώνων για τις Συλλογικές Συμβάσεις, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των συνδικαλιστικών οργανώσεων που αποφασίζουν τη συμμετοχή και την οργάνωση του αγώνα σ' αυτό το μέτωπο. Ετσι, προχτές, το κοινό κείμενο - κάλεσμα για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας είχαν συνυπογράψει 194 συνδικαλιστικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων 17 Εργατικά Κέντρα και 12 Ομοσπονδίες. Και η μάχη συνεχίζεται.