26 Σεπ 2018

Βάλτερ Μπένγιαμιν – Μεσσιανισμός κι επανάσταση

Η συνεύρευση εβραϊκού μεσσιανισμού και διαφόρων προσλήψεων του μαρξισμού έδωσε αρκετά τέκνα, από τα οποία το έργο του Βάλτερ Μπένγιαμιν, με αποκορύφωμα τις “Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας” είναι ίσως το πιο ιδιότυπο και ξεχωριστό. Ο Μπένγιαμιν είχε πολυσχιδή ενδιαφέροντα, με γνωστότερα εκείνα της λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής κριτικής, χωρίς να υποτιμάται και η φιλοσοφική του συνεισφορά, η οποία εξάλλου διατρέχει όλα του τα έργα, ανεξάρτητα του είδους στο οποίο τυπικά εντάσσονται. Γεννήθηκε στις 15 Ιουλίου 1892 και μεγάλωσε σε μεγαλοαστικό γερμανοεβραϊκό περιβάλλον, καθώς ο πατέρας του ήταν πρώην τραπεζίτης που ασχολήθηκε με το εμπόριο αντικών. Σπούδασε φιλοσοφία, γερμανική φιλολογία και ιστορία της τέχνης στο Φράιμπουργκ και μετέπειτα στο Βερολίνο και το Μόναχο, καταλήγοντας τελικά εν μέσω Α’ Παγκοσμίου πολέμου στη Βέρνη της Ελεβετίας. Συνδέθηκε με το φιλόσοφο Έρνστ Μπλοχ και το συγγραφέα Χούγκο Μπαλ, ενώ αργότερα γνωρίστηκε με τον Γκέρσομ Σόλεμ, του πρώτου ακαδημαϊκού μελετητή της εβραϊκής μυστικιστικής παράδοσης της Καμπάλα, ο οποίος συνδέθηκε μαζί του με στενή φιλία και είχε επιρροή στην μετέπειτα πνευματική εξέλιξη του συγγραφέα.
To 1917 παντρεύτηκε την Ντόρα Κέλερ, με την οποία απέκτησαν ένα γιο, χώρισαν όμως το 1930. Το 1919 έγινε διδάκτορας με θέμα “Η έννοια της καλλιτεχνικής κριτική στο γερμανικό ρομαντισμό”. To 1921 κυκλοφορεί το έργο του “Για την κριτική της βίας”, που είναι μια φιλοσοφική εξέταση του ζητήματος της βίας και της σημασίας της σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, με έμφαση σχέση της με το δίκαιο και τη μυθική εξουσία. Λίγα χρόνια αργότερα θα γνωριστεί με τον Τέοντορ Αντόρνο και θα συνδεθε έτσι με τη Σχολή της Φρανκφούρτης. To 1924 συνάντησε το μεγάλο έρωτα της ζωής του, τη Λετονή θεατρική διευθύντρια και ηθοποιός Άσια Λάτσις, που είχε στο ενεργητικό της σημαντικά επιτεύγματα στο χώρο του σοβιετικού παιδικού θεάτρου. Γνωρίστηκαν στο Κάπρι κι έκτοτε είχαν με διακοπές μια σχέση που κράτησε αρκετά χρόνια, η οποία  λέγεται πως υπήρξε και αφορμή για την πιο συστηματική μύηση του Μπένγιαμιν στο μαρξισμό.  Από την πλούσια συγγραφική παραγωγή του εκείνης της περιόδου ξεχωρίζει το δοκίμιό του για τις “Εκλεκτικές Συγγένειες” του Γκαίτε.
Με την εργασία του για την “Προέλευση του γερμανικού Trauerspiel” προσπαθεί να κάνει ακαδημαϊκή καριέρα στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, το οποίο τον απορρίπτει όχι για επιστημονικούς λόγους, αλλά λόγω του “ανάρμοστου” τρόπου ζωής και εργασίας του. Το διάστημα 1926-1927 μένει στη Μόσχα, καταγράφοντας τις εμπειρίες και τις εντυπώσεις του σε ημερολόγιο που εκδόθηκε μετά το θάνατό του. Μεγάλο μέρος των καταγραφών αφορά τις διακυμάνσεις της σχέσης του με τη Λάτσις, αποτυπώνει όμως και πτυχές της σοβιετικής κοινωνίας, με έμφαση στην καλλιτεχνική ζωή, ενώ εξετάζει τα υπέρ και και τα κατά της προσχώρησης στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο Μπένγιαμιν είχε μια στάση επιφυλακτικής συμπάθειας τόσο απέναντι στην ΕΣΣΔ, όσο και απέναντι στο γερμανικό κομμουνιστικό κίνημα, ενώ προς το τέλος της ζωής του απογοητεύτηκε λόγω του συμφώνου Μολότοφ – Ρίμπεντροπ.  Σημαντικός σταθμός στη ζωή και το έργο του ήταν η γνωριμία και η συνεπακόλουθη φιλία του με το Μπέρτολντ Μπρεχτ, παρά τις κατά καιρούς καλλιτεχνικές και πολιτικές τους διαφωνίες. Είναι χαρακτηριστικό πως μετά την αυτοεξορία του Μπένγιαμιν στο Παρίσι το 1933 για να γλιτώσει από τους ναζί, όπου έζησε σε οικονομικά πολύ αντίξοες συνθήκες, άφησε τη γαλλική πρωτεύουσα μόνο τρεις φορές για να επισκεφτεί τον Μπρεχτ.
Βασικός πόρος διαβίωσης εκείνα τα χρόνια είναι η συνεργασία του με το Ινστιτούτο της Φρανκφούρτης που πλέον είχε μεταφέρει την έδρα του στη Νέα Υόρκη, καθώς ο Μπένγιαμιν συνέγραφε άρθρα για το περιοδικό του τελευταίου. Στο ίδιο περιοδικό θα δημοσιευτεί η εργασία του με τίτλο “Το έργο τέχνης την εποχή της τεχνικής του αναπαραγωγιμότητας” το 1936, όπου πραγματεύεται την απώλεια της μοναδικότητας του καλλιτεχνικού έργου λόγω των τεχνικών εύκολης αναπαραγωγής του, και τις συνέπειες του φαινομένου αυτού πάνω στη δυνατότητα πολιτικής χειραφέτησης των μαζών. Συγγράφει αυτοβιογραφικά έργα που θα κυκλοφορήσουν μετά το θάνατό του, ενώ το κύκνειο άσμα του “Παρίσι, πρωτεύουσα του 19ου αιώνα” θα μείνει αποσπασματικό και θα εκδοθεί με άλλο τίτλο χρόνια αργότερα.
Πρόλαβε όμως να ολοκληρώσει το δοκίμιο του “Θέσεις για τη φιλοσοφία της Ιστορίας”, δίδοντας το χειρόγραφο στη Χάνα Άρεντ, που με τη σιερά της το μετέφερε στο Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας στη Νέα Υόρκη που επιμελήθηκε την έκδοση του έργου το 1942 στα πλαίσια τόμου αφιερωμένου στη μνήμη του νεκρού πια συγγραφέα. Το έργο έχει γραφτεί με νωπή την επίδραση του συμφώνου Ρίμπεντροπ-Στάλιν, ωστόσο είναι πιθανότερο πως το γεγονός – που δεν αναφέρεται πουθενά ονομαστικά στο κείμενο – επηρέασε περισσότερο τον τόνο, παρά το περιεχόμενο του κειμένου, που αποτελεί απόσταγμα μιας μακροχρόνιας διανοητικής πορείας και προσπάθεις συγκρητισμού μεσσιανισμού και ιστορικού υλισμού. Πολύ συνοπτικά βασικός στόχος του Μπένγιαμιν είναι να εφιστήσει την προσοχή στο γεγονός πως κατά τη γνώμη του ο φασισμός δεν είναι παρέκκλιση από μια “κανονική” ιστορική πορεία, αλλά αντιθέτως η κατάσταση εξαίρεσης είναι εκείνη που αποτελεί τη συνηθέστερη ιστορική κατάσταση. Ακόμα πιο επικριτικός εμφανίζεται απέναντι στην παραδοσιακή γραμμική έννοια της προόδου, κυρίως όπως την εξέφραζε η γερμανική σοσιαλδημοκρατία, που αντιλαμβάνεται τον ιστορικό χρόνο ως κενό και ομοιογενή. Παράλληλα επικρίνει ως αδυναμία της Γαλλικής Επανάστασης πως αποτέλεσε ένα “άλμα τίγρης στο παρελθόν” σε ένα πεδίο υπαγορευμένο από την άρχουσα τάξη, ενώ αντίθετα μια επανάσταση βασισμένη στη διαλεκτική όφειλε να είναι άλμα “κάτω από τον ελεύθερο ουρανό της ιστορίας”.

Η εισβολή των ναζί στο Παρίσι το 1940 θα σημάνει τη σύλληψη και αιχμαλωσία του Μπένγιαμιν, ο οποίος λίγο αργότερα απελευθερώνεται. Ο Μαξ Χορκχάιμερ από το Ινστιτούτο της Φρανκφούρτης του είχε διασφαλίσει βίζα για μετανάστευση στις ΗΠΑ κι έτσι ο Μπένγιαμιν ξεκίνησε το δρόμο του μέσω Μασσαλίας προς τη Λισσαβώνα για να φτάσει στον υπερατλαντικό προορισμό του. Φτάνοντας στην ισπανική συνοριακή πόλη Port Bou οι αρχές αρνούνταν να του επιτρέψουν την έξοδο από τη Γαλλία, σε αναμονή της βίζας και με ορατό τον κίνδυνο της παράδοσής του στη Γκεστάπο. Μη βλέποντας δρόμο διαφυγής, ο Μπένγιαμιν επιλέγει το δρόμο της αυτοκτονίας με χάπια μορφίνης, σαν σήμερα το 1940.

Εκατομμύρια Γερμανοί εργαζόμενοι φυτοζωούν σε μόνιμη βάση

        


Μια μελέτη που αποκαλύπτει πως οι «επισφαλείς» συνθήκες δουλειάς και ζωής έχουν παγιωθεί για εκατομμύρια εργαζόμενους στη Γερμανία, δημοσιεύτηκε πρόσφατα από το Επιστημονικό Κέντρο Βερολίνου, μετά από αίτημα του Ιδρύματος «Χανς Μπέκλερ» και αξιοποιώντας μια βάση δεδομένων μεταξύ 1993 – 2012.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, 1 στους 8 εργαζόμενους στη Γερμανία «φυτοζωεί» σε μόνιμη βάση, εργάζεται για χρόνια σε θέσεις με χαμηλούς μισθούς και ελλιπή Κοινωνική Ασφάλιση. Αυτό αντιστοιχεί στο 12,3% του εργατικού δυναμικού ή σε περίπου 4 εκατ. εργαζόμενους.
Πιο συχνά πλήττονται οι γυναίκες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία και συνήθως έχουν παιδιά. Η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα είναι οι εργαζόμενοι πατέρες και η τρίτη ομάδα οι νεαροί άντρες.
Τα αποτελέσματα της μελέτης παρέχουν «σημαντικές νέες πληροφορίες», σημειώνεται. Πιο συγκεκριμένα, «μέχρι στιγμής ήταν διαθέσιμες μόνο περιπτωσιολογικές μελέτες και υποθέσεις για την παγίωση των επισφαλών συνθηκών εργασίας και ζωής. Τώρα είναι σαφές ότι περίπου το 1/8 του γερμανικού εργατικού δυναμικού δεν είναι ούτε μόνιμα άνεργο, ούτε όμως και ενσωματωμένο “βιώσιμα” στο σύστημα απασχόλησης, αλλά απασχολείται μόνιμα ή τουλάχιστον για μεγάλα χρονικά διαστήματα και ζει με επισφαλείς συνθήκες».
Με δυο λόγια, εκατομμύρια εργαζόμενοι «παραπαίουν» μεταξύ ανεργίας και κακοπληρωμένης ή και ανασφάλιστης δουλειάς, με αποτέλεσμα να ζουν μόνιμα σε συνθήκες φτώχειας.
Ενδεικτικά είναι και τα πρόσφατα στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας σχετικά με την «ποιότητα της εργασίας»: Τουλάχιστον 1 στους 5 εργαζόμενους της χώρας ανήκει στους χαμηλόμισθους, δηλαδή αμείβεται με λιγότερα από 10 ευρώ την ώρα. Και πάλι οι γυναίκες έχουν την «πρωτιά» (27,2%) έναντι των αντρών (15,8%).
Και επειδή πολλά λέγονται και γράφονται για τα απανωτά αντεργατικά μέτρα που έχουν εφαρμοστεί από τις ελληνικές κυβερνήσεις, παρουσιάζοντας την Ελλάδα τάχα ως «πειραματόζωο», η αντεργατική «πορεία» της Γερμανίας ξεκινάει δεκαετίες πίσω. Ορισμένες από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ισχυρότερης καπιταλιστικής οικονομίας της Ευρώπης, είχαν να κάνουν ακριβώς με τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης και περιγράφονται στην επιστημονική μελέτη, δίνοντας έναν ορισμό και μια «ιστορική αναδρομή» του όρου «επισφάλεια»:
«Τις τελευταίες δεκαετίες, υπήρξαν πολλαπλές διαρθρωτικές αλλαγές στη μισθωτή εργασία. Ως αποτέλεσμα, μειώθηκε η κανονική απασχόληση, έγιναν περικοπές στα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης, αυξήθηκε απότομα η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό. Έχουν προκύψει και έχουν καθιερωθεί πιο ευέλικτες εργασιακές σχέσεις. Η μερική απασχόληση αυξήθηκε με ταχύ ρυθμό, επεκτάθηκε η προσωρινή απασχόληση, εισήχθησαν τα μίνι τζομπς και οι δουλειές με 1 ευρώ/ώρα. Οι δύο τελευταίες συνδέονται με περιορισμένη Κοινωνική Ασφάλιση.

Ταυτόχρονα “αποσύρθηκαν” συστήματα ασφαλείας που συνδέονταν π.χ. με την προστασία από την απόλυση, με μείωση της περιόδου παροχών και αύξηση των απαιτήσεων και προϋποθέσεων για το επίδομα ανεργίας. Ακόμη: Θεσπίστηκε το “ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα” (σ.σ. “Χαρτζ 4”), περικόπηκε το δικαίωμα των ανέργων να αναζητούν εξειδικευμένη απασχόληση (με βάση την ειδικότητά τους), αυξήθηκε η ηλικία συνταξιοδότησης, περιορίστηκαν οι ευκαιρίες πρόωρης συνταξιοδότησης και μειώθηκε σταδιακά το ύψος της σύνταξης»…

Υποκρισία





Πολύ μεγάλο - και δικαιολογημένα - ήταν το ενδιαφέρον για το σημαντικό γεγονός της επίσκεψης της Παλαιστίνιας αγωνίστριας Αχέντ Ταμίμι στην Ελλάδα για το Φεστιβάλ 100 χρόνια ΚΚΕ - 50 χρόνια ΚΝΕ. Το ενδιαφέρον δεν ήρθε μόνο από τους δεκάδες χιλιάδες που βρέθηκαν το Σάββατο στο Φεστιβάλ, εκφράζοντας ανάμεσα στα άλλα και την αλληλεγγύη τους στον Παλαιστινιακό λαό και τον δίκαιο αγώνα που κάνει ενάντια στην ισραηλινή κατοχή, αλλά και διάφορα ΜΜΕ που έσπευσαν να πάρουν συνέντευξη από την Αχέντ Ταμίμι, αλλά ακόμα και κυβερνητικά στελέχη που... θυμήθηκαν ότι στέκονται αλληλέγγυοι, υποτίθεται, στον Παλαιστινιακό λαό. Μιλάμε δηλαδή για την υποκρισία στο απόγειό της, την ώρα που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει ξεπεράσει προ πολλού τις προκατόχους της σε ό,τι αφορά τη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική συνεργασία με το κράτος - δολοφόνο του Ισραήλ, αναβαθμίζοντάς τη σε «στρατηγική» με τις ευλογίες των ΗΠΑ, πραγματοποιώντας συνεχείς συνεκπαιδεύσεις με τους μακελάρηδες του Παλαιστινιακού λαού και μιλώντας - όπως ξανά πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών - για «κοινές αξίες» της «ειρήνης» και της «δημοκρατίας». Ενώ παρά τα παχιά λόγια «συμπάθειας» αρνείται να προχωρήσει στην άμεση αναγνώριση Παλαιστινιακού κράτους, εφαρμόζοντας και τη σχετική απόφαση του ελληνικού Κοινοβουλίου του Δεκέμβρη του 2015, όπως επανειλημμένα έχει απαιτήσει με παρεμβάσεις του το ΚΚΕ στη Βουλή και στην Ευρωβουλή. Ας αφήσουν, λοιπόν, τα σάπια για την τάχα αλληλεγγύη τους στον Παλαιστινιακό λαό.

«Μεταμνημονιακή» θηλιά!




Μια «γεύση» από την «επόμενη», «μεταμνημονιακή» μέρα, όπου σύμφωνα με την κυβέρνηση «αλλάζουν όλα», παίρνουν αυτό το διάστημα χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά σε όλη την Ελλάδα, που έρχονται αντιμέτωπα με νέες πιέσεις και εκβιασμούς.
Με τις τράπεζες να σφίγγουν κι άλλο τη θηλιά γύρω από το λαιμό τους σε ό,τι αφορά τα χρέη για τα «κόκκινα» δάνεια και τη ΔΕΗ να στέλνει κατά χιλιάδες τα «ραβασάκια» με απειλές για κόψιμο του ρεύματος, την ώρα μάλιστα που δεκάδες χιλιάδες πετιούνται έξω κι απ' αυτό το στοιχειώδες «κοινωνικό τιμολόγιο».
Οι «φιλόδοξοι» στόχοι των επιχειρηματικών ομίλων για το επόμενο διάστημα σηματοδοτούν ένα νέο «σαφάρι» ενάντια στα λαϊκά στρώματα, με τις εισπρακτικές και λοιπά «κοράκια» να έχουν πάρει φωτιά.
Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί και δείχνουν ότι ο νέος γύρος της επίθεσης είναι ακόμα στην αρχή: Σύμφωνα με τους στόχους που βάζουν οι τραπεζικοί όμιλοι για τα «κόκκινα» δάνεια, προβλέπεται η παραπέρα μείωσή τους τα επόμενα τρία χρόνια κατά 50 δισ. ευρώ!
Αυτό μεταφράζεται μεταξύ άλλων σε περίπου 50.000 ακίνητα «στο σφυρί» για φέτος και το 2019, χώρια το «μαχαίρι» που μπαίνει στο λαιμό και των υπόλοιπων λαϊκών νοικοκυριών για να «προσέλθουν στο ταμείο», κόβοντας από άλλες στοιχειώδεις ανάγκες τους.
Αλλά και στα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, η μεγαλύτερη συγκέντρωση (68,8%) καταγράφεται στην κατηγορία των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, σε βάρος των οποίων δρομολογείται η κλιμάκωση των πλειστηριασμών και των κατασχέσεων.
Σύμφωνα εξάλλου με στοιχεία που δημοσιεύονται, πάνω από 500.000 «ραβασάκια» έχουν σταλεί από τον Αύγουστο σε λαϊκά σπίτια για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη ΔΕΗ, ενώ η εισπρακτική που έχει προσληφθεί «για τα περαιτέρω» έχει δεσμευτεί να βάλει στα ταμεία 450 εκατ. ευρώ το επόμενο οκτάμηνο, πιέζοντας με όλους τους τρόπους για να πληρωθούν οι - έτσι κι αλλιώς φουσκωμένοι - λογαριασμοί.
Και βέβαια, μόνο ως κακόγουστο αστείο ακούγονται τα περί διακανονισμών και παραινέσεων για ένταξη στο «κοινωνικό τιμολόγιο», την ώρα που πάνω από 120.000 νοικοκυριά μένουν και με τη βούλα εκτός, επειδή σύμφωνα με τα νέα κριτήρια (που αναδιανέμουν την ενεργειακή φτώχεια) ακόμα δεν έχουν πιάσει... πάτο στη φτώχεια και δηλώνουν «θηριώδη» εισοδήματα άνω των 9.000 ευρώ.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ πραγματικά έχει στρώσει το «κόκκινο χαλί» στη νέα αυτή επίθεση: Απομακρύνει κάθε εμπόδιο για την επέλαση των τραπεζικών ομίλων, θωρακίζει νομικά με όλους τους τρόπους - και με επιπλέον μέτρα καταστολής - τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, ενώ δικής της κοπής είναι και τα μέτρα για την αναδιανομή της ενεργειακής φτώχειας, τα οποία προκλητικά βαφτίζει «πιο στοχευμένες παρεμβάσεις» για τους εξαθλιωμένους.
Οι πλειστηριασμοί, οι κατασχέσεις, η ενεργειακή φτώχεια, αποτελούν μία ακόμα πλευρά της «κανονικότητας» που διαφημίζει η κυβέρνηση: Στην καπιταλιστική ανάκαμψη, όπως προηγουμένως στην κρίση, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα καλούνται να πληρώνουν τους στόχους του κεφαλαίου.
Οι πλειστηριασμοί λαϊκών κατοικιών είναι η άλλη όψη των σχεδίων για «ρευστότητα», διευκολύνσεις και νέο γύρο δανειοδοτήσεων στους επιχειρηματικούς ομίλους. Η ενεργειακή φτώχεια είναι η άλλη όψη της «απελευθέρωσης» της Ενέργειας και των στόχων για την Ελλάδα - «ενεργειακό κόμβο», όπως σχεδιάζουν ενεργειακοί κολοσσοί.
Γι' αυτό χρειάζεται οι εργαζόμενοι, ο λαός, να δυναμώσουν την αλληλεγγύη και την πάλη ενάντια στους πλειστηριασμούς, στις κατασχέσεις, στις διακοπές ρεύματος, βάζοντας στο στόχαστρο την πραγματική αιτία, που δεν είναι άλλη από τη στρατηγική του κεφαλαίου, την οποία υπηρετούν η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα.

Κρύβονται πίσω από την εισαγγελική έρευνα για το Μάτι



Eurokinissi
Οι εξελίξεις γύρω από τη δικαστική έρευνα για την πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική προκαλούν αναμφισβήτητα πολλά ερωτήματα, καθώς με διάφορες αφορμές δημιουργούνται προσκόμματα και επιβραδύνεται η διαδικασία απόδοσης τυχόν ποινικών ευθυνών σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Οπως τώρα, που ζητήθηκε να ενσωματωθεί στη δικογραφία η έρευνα των Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης, η οποία δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έκανε τελικά πίσω, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν. Σε κάθε περίπτωση, δεν αναιρείται το γεγονός ότι η έρευνα προσανατολίζεται σε επιμέρους ευθύνες, παραλείψεις και λάθη στελεχών του κρατικού μηχανισμού, τροφοδοτώντας μια συζήτηση που αφήνει στο απυρόβλητο τις πολιτικές ευθύνες για το έγκλημα στο Μάτι.
* * *
Οσο κι αν γίνεται προσπάθεια να συγκαλυφθεί, το πλαίσιο των πολιτικών ευθυνών είναι δεδομένο και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει όλους τους δασοκτόνους νόμους, που οπλίζουν το χέρι των εμπρηστών, καθώς και όλες εκείνες τις ρυθμίσεις νομιμοποίησης και «τακτοποίησης» των αυθαιρέτων κτισμάτων σε βουνά και παραλίες. Τέτοιους νόμους ψήφισε και η σημερινή κυβέρνηση, που κατά τ' άλλα καμώνεται τον «διώκτη» τάχα των αυθαιρέτων! Περιλαμβάνει ακόμα την ενθάρρυνση και διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, με νόμους που επιτρέπουν την καταπάτηση δασών και αιγιαλού. Τις δραστικές περικοπές στη χρηματοδότηση του Πυροσβεστικού Σώματος, της Δασικής Υπηρεσίας, που έχουν οδηγήσει σε άθλια κατάσταση τους τομείς δασοπροστασίας και πυρόσβεσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι για τη Δασική Υπηρεσία η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ καταβάλλει το 0,035% του ΑΕΠ, όταν οι εξοπλιστικές δαπάνες που αφορούν το σχεδιασμό του ΝΑΤΟ απορροφούν περισσότερο και από το 2% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Περιλαμβάνει επίσης την απουσία οργανωμένου σχεδίου πολιτικής προστασίας και μέσων για την υλοποίησή του, όπως επιβεβαιώθηκε με τραγικό τρόπο στην πυρκαγιά στο Μάτι.
* * *
Κυρίως, όμως, οι πολιτικές ευθύνες της σημερινής και των προηγούμενων κυβερνήσεων για όσα έγιναν στην Ανατολική Αττική αφορούν στην πολιτική εμπορευματοποίησης της γης που υλοποιούν όλοι τους και αποτελεί υπόβαθρο για τέτοια τραγικά γεγονότα, είτε πρόκειται για το Μάτι με τους 99 νεκρούς είτε για τη Μάνδρα με τους 24. Θυμίζουμε ότι συνολικά 85.000 στρέμματα δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, φυσικών εκτάσεων, έγιναν βίλες και αυθαίρετα από το 1987 μέχρι σήμερα. Θυμίζουμε επίσης ότι πάνω από 250.000 στρέμματα δασών - δασικής γης και κρατικές εκτάσεις σε προστατευόμενες περιοχές και παραλιακές ζώνες που βρίσκονται υπό ένταξη, διεκδικούνται για δόμηση σε όλη την Ελλάδα, μεταξύ άλλων και από περισσότερους από 220 οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Για όλα αυτά, η σημερινή κυβέρνηση έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης, όσο κι αν προσπαθεί να παρουσιάσει ως «τομή» τη δική της διαχείριση, καθώς διατηρεί και επεκτείνει το υπάρχον νομικό πλαίσιο, αξιοποιεί τη γη ως πηγή κέρδους για το κεφάλαιο.
* * *
Εκτός όμως από τα παραπάνω, υπάρχει και κάτι ακόμα. Δύο μήνες μετά τη φωτιά, οι πυρόπληκτοι αντιμετωπίζουν μία τραγική πραγματικότητα. Η διαδικασία απορρύπανσης της περιοχής προχωρά με αργούς ρυθμούς. Υπάρχουν ακόμα κίνδυνοι για την υγεία των κατοίκων από την ανεπαρκή διάγνωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον λόγω της πυρκαγιάς και των καταστροφών, αλλά και της ρύπανσης από την καύση διαφόρων υλικών. Η σημερινή κυβέρνηση αλλά και οι προηγούμενες, σε αντίστοιχες περιπτώσεις, στρέφουν τους πυρόπληκτους στα νύχια των τραπεζών για να ξαναφτιάξουν τα σπίτια τους. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν, όχι μόνο δεν υπήρξε κάποιο θετικό αποτέλεσμα, αλλά, αντίθετα, οι τράπεζες πήραν τελικά τις ιδιοκτησίες εξαιτίας της αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων. Εκατοντάδες οικογένειες δεν έχουν λάβει ακόμα τα επιδόματα για να μπορέσουν να καλύψουν ανάγκες τους. Αστεγοι φιλοξενούνται σε κατασκηνώσεις χωρίς να ξέρουν τι θα γίνει στο μέλλον. Τα επιδόματα ενοικίου «κόβονται» σε περίπτωση που κάποιος τυχαίνει να έχει σπίτι σε απόσταση 50 χιλιομέτρων. Και δίπλα σ' αυτά, κανένα έργο αντιπλημμυρικής προστασίας δεν έχει γίνει, αφήνοντας τους κατοίκους της περιοχής εκτεθειμένους σε μια επόμενη καταστροφή, αυτήν τη φορά από μια νεροποντή. Αλλωστε, και στη Μάνδρα, το πρώτο αποσπασματικό έργο αντιπλημμυρικής προστασίας ξεκίνησε δέκα σχεδόν μήνες μετά τον τραγικό χαμό 24 ανθρώπων, με την κυβέρνηση να επικαλείται «γραφειοκρατικά κωλύματα», τα οποία όμως εξαφανίζονται όταν είναι να στηρίξει τη δραστηριότητα μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.
* * *
Τις ευθύνες γι' αυτήν την κατάσταση επιχειρούν να κρύψουν ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ και άλλα αστικά κόμματα. Ομως, ο λαός πρέπει να μη διαγράψει από τη μνήμη του την πολιτική που απειλεί τη ζωή του και την οποία υπηρετούν όλοι εκείνοι που, τώρα, κονταροχτυπιούνται πάνω από μία εισαγγελική έρευνα. Και να εντείνει την καθημερινή του πάλη, αποφασιστικά, για να μη θρηνήσουμε ξανά ανθρώπινα θύματα και υλικές καταστροφές, όπως αυτές στο Μάτι, στη Μάνδρα, στον Σαρωνικό, αλλά και τις παλιότερες, όπως στην Πελοπόννησο το 2007. Να απαιτήσει άμεσα, συγκεκριμένα μέτρα προστασίας της ζωής και της περιουσίας του. Να παλέψει ενάντια στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, όπου οι λαϊκές ανάγκες και η ίδια η ανθρώπινη ζωή θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους.

Κ. Πασ.

TOP READ