«Γκλάντιο» - «Κόκκινη Προβιά»: Άγνωστες πτυχές ενός γνωστού ζητήματος

 «Γκλάντιο» - «Κόκκινη Προβιά»: Άγνωστες πτυχές ενός γνωστού ζητήματος

Τη διετία 1990 - 1991, η Δυτική Ευρώπη συγκλονίστηκε από την αποκάλυψη της υπόθεσης «Gladio». Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται το 1990, όταν ένας Ιταλός δικαστής αποφάσισε να προχωρήσει σε βάθος τις έρευνες, σχετικά με μια τρομοκρατική επίθεση στην ιταλική πόλη Γκορίτσια το 1972. Μέσα σε λίγους μήνες αποκαλύφθηκε ένας εφιαλτικός μηχανισμός, που δημιουργήθηκε το 1947, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δρούσε σε όλες σχεδόν τις χώρες - μέλη της συμμαχίας με σκοπό την αποτροπή ενδεχόμενης ανόδου της Αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία. Η υπόθεση «Gladio», γνωστή και ως «Κόκκινη Προβιά» στην Ελλάδα, ήταν η πιο ισχυρή απόδειξη για τις στενές σχέσεις των μυστικών υπηρεσιών, κυρίως των αμερικανικών, με την τρομοκρατία.

Στην τρομοκρατική επίθεση στην Γκορίτσια το 1972 είχαν χάσει τη ζωή τους τρεις Ιταλοί αστυνομικοί. Αρχικά, οι έρευνες στράφηκαν προς την κατεύθυνση ακροαριστερών οργανώσεων, στη συνέχεια, μετά το αδιέξοδο των ερευνών, ο δικαστής Φελίτσε Κασόν έστρεψε την προσοχή προς την κατεύθυνση των νεοφασιστικών οργανώσεων. Σε σύντομο διάστημα εντοπίστηκαν οι τρομοκράτες, που ήταν μέλη νεοφασιστικής οργάνωσης. Ο Κασόν συνέχισε επίμονα τις έρευνές του σχετικά με την προέλευση του οπλισμού των τρομοκρατών. Το 1990, μετά από δεκαοκτώ χρόνια ερευνών, αποκαλύφθηκε ότι τα όπλα προέρχονταν από μια αποθήκη της οργάνωσης με την επωνυμία «Gladio».

Στις αρχές Νοέμβρη του 1990, υπό το βάρος των αποκαλύψεων, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζούλιο Αντρεότι υποχρεώνεται να ομολογήσει στη Βουλή ότι «από το 1950 οργανώθηκε μια παράνομη υπηρεσία πληροφοριών με τη βοήθεια της CIA και των Βρετανών πρακτόρων, για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη ανατρεπτική δραστηριότητα ή επίθεση από μέρους των Σοβιετικών... Το δίκτυο παραμένει»!

Η ομολογία Αντρεότι συντάραξε ολόκληρη την Ευρώπη. Η μία μετά την άλλη, οι κυβερνήσεις των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ ανακοίνωναν την ύπαρξη και τη δραστηριότητα τέτοιων οργανώσεων - δικτύων στο έδαφός τους. Στην Ελλάδα ο υπουργός Αμυνας Γιάννης Βαρβιτσιώτης αναγκάστηκε, στις 9 Νοέμβρη του 1990, να παραδεχτεί δημόσια ότι «Ελληνες κομάντος (ΛΟΚ) και η CIA οργάνωσαν ένα βραχίονα του δικτύου, το 1955, για να προβληθεί αντάρτικη αντίσταση σε οποιονδήποτε κομμουνιστή εισβολέα. Το εν λόγω δίκτυο, ήταν γνωστό με την κωδική ονομασία "Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά"».

Στις 14 Νοέμβρη του 1990, ο Ανδρέας Παπανδρέου προέβη στο πρακτορείο «Ασοσιέιτεντ Πρες» στην εξής δήλωση: «Η παρακρατική οργάνωση Κόκκινη Προβιά δημιουργήθηκε το 1955, ως αποτέλεσμα ενός μυστικού τμήματος της συμφωνίας, με βάση την οποία εγκαταστάθηκαν οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα».

Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα από την αρχή, με βάση το υλικό που συγκεντρώθηκε τα επόμενα χρόνια.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ για να διασφαλίσουν την αποτροπή ενδεχόμενης συμμετοχής της Αριστεράς στις κυβερνήσεις των χωρών της Δυτικής Ευρώπης οργάνωσαν ένα παράνομο δίκτυο «αποσταθεροποιητικής δραστηριότητας» με την κωδική ονομασία «Stay Behind». Το εν λόγω δίκτυο απλώθηκε σε διάφορες χώρες με διαφορετικές ονομασίες. Στην Ιταλία «Gladio», στην Ελλάδα «Κόκκινη Προβιά», στη Βρετανία «Operation Stay Behind», στη Γερμανία «Schwert», στην Ελβετία «Ομάδα Πληροφοριών και Ασφάλειας»...

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι χώρες που θα εισέρχονταν στο ΝΑΤΟ μετά την εκπόνηση του σχεδίου για την επιχείρηση «Stay Behind» ήταν υποχρεωμένες να υπογράφουν σχετικό μυστικό πρωτόκολλο, με το οποίο αναλάμβαναν την υποχρέωση να δημιουργήσουν το δικό τους παραστρατιωτικό μηχανισμό στο πλαίσιο της επιχείρησης.

Από τις έρευνες που ακολούθησαν προέκυψαν ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.

Στο Βέλγιο, παραδείγματος χάριν, το παρακλάδι της «Stay Behind» με το όνομα Sdra- 8 δημιούργησε μια παράλληλη οργάνωση, την οργάνωση Catena, με σκοπό τη διάπραξη πολιτικών δολοφονιών. H Catena ευθύνεται για τη δολοφονία του Ζιλιέν Λαμπούτ, γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Βελγίου.

Στη Βρετανία, το αντίστοιχο δίκτυο χρηματοδοτήθηκε από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Τη δεκαετία του 1970 εκπαίδευσε πολλούς νεοφασίστες Ιταλούς στη Βρετανία και στρατολόγησε πολλούς Ιταλούς τρομοκράτες, ενώ ανέπτυξε στενούς δεσμούς με τη μασονική στοά Ρ2 της Ρώμης, που ήταν βασικός μοχλός της τρομοκρατικής νεοφασιστικής τρομοκρατίας στην Ιταλία, τη Δυτική Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Εντυπωσιακή εξέλιξη παρουσιάζει η οργάνωση «Gladio» στην Ιταλία, όπου οι υπηρεσίες των ΗΠΑ σε συνεργασία με την ιταλική SIFAR, έθεσαν το 1952 σε εφαρμογή τη «στρατηγική της έντασης». Μέρος αυτού του σχεδίου ήταν η δημιουργία τρομοκρατικών οργανώσεων με νεοφασιστικά, ή ακροαριστερά χαρακτηριστικά, με στόχο τη δημιουργία κλίματος αστάθειας που έφθασε μέχρι και σε απόπειρα πραξικοπήματος για την επιβολή στρατιωτικοφασιστικού καθεστώτος (17 Δεκέμβρη του 1970).

Η αποκάλυψη του δικτύου «Gladio» οδήγησε και στη διαλεύκανση πολλών υποθέσεων τρομοκρατικών βομβιστικών επιθέσεων στην Ιταλία, με θύματα εκατοντάδες ανυποψίαστους ανθρώπους, στο διάστημα 1950- 1974.

Στη δίκη των υπευθύνων που άρχισε το 1974 και τελείωσε το 1979 ήρθαν στο φως συγκλονιστικά στοιχεία που αποδείκνυαν, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η τρομοκρατία στην Ιταλία καθοδηγήθηκε από στελέχη των μυστικών υπηρεσιών. Στο κατηγορητήριο για τον στρατηγό Τζιαν Αντέλιο Μαλέτι, αρχηγό του κλάδου αντικατασκοπίας της SID και το λοχαγό Λαμπρούνα, αρχηγό του τομέα NOD και αρμόδιο για τη διείσδυση στις εξτρεμιστικές οργανώσεις, αναφέρεται:

«Οι δύο κατηγορούμενοι από το 1969, χάρη στην ιδιότητά τους πρόσφεραν προστασία σε τρομοκράτες, που βαρύνονταν με διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες, και παραποιούσαν συστηματικά τις πληροφορίες που παρείχαν σε πολιτικές και δικαστικές αρχές». Παρά τα συντριπτικά στοιχεία εναντίον τους, ο Μαλέτι καταδικάζεται σε φυλάκιση μόλις τεσσάρων ετών και ο Λαμπρούνα σε διετή φυλάκιση.

Ο στρατηγός Μαλέτι, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 στην Ελλάδα, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», στις 4 Αυγούστου του 2000 αποκάλυψε ότι «στη συγκρότηση των ακροδεξιών οργανώσεων που ευθύνονται για τρομοκρατικά χτυπήματα κατά τη δεκαετία του 1970 ήταν άμεσα αναμεμειγμένη η CIA, η οποία προσπάθησε να υποθάλψει την αναβίωση του ακραίου εθνικισμού και να επιστρατεύσει την άκρα δεξιά, με σκοπό να ανακόψει τη στροφή της ιταλικής και γερμανικής κοινωνίας προς την Αριστερά». Στην ίδια συνέντευξη, ο Μαλέτι τονίζει ότι «η τρομοκρατική "στρατηγική της έντασης" είχε ατλαντική βούλα. Αυτουργός της δημιουργίας των εστιών έντασης ήταν η CIA, η οποία οργάνωνε τη δράση της και χάραζε γραμμή πλεύσης, βάσει στοιχείων του ΝΑΤΟ».

Οσον αφορά στη δράση της «Κόκκινης Προβιάς» στην Ελλάδα, ελάχιστα στοιχεία προέκυψαν. Οι έρευνες που αποφασίστηκαν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και των εγχώριων υπηρεσιών του ήταν ένας μηχανισμός συγκάλυψης των δραστηριοτήτων αυτής υπόθεσης. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές υποθέσεις για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις για τη δράση της «Κόκκινης Προβιάς». Μεταξύ των υποθέσεων αυτών είναι η παρακρατική οργάνωση «Καρφίτσα» που δραστηριοποιήθηκε στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και η υπόθεση της «Νάρκης του Γοργοπόταμου» το 1964, όπου έχασαν τη ζωή τους 13 άτομα.

Δάνης Παπαβασιλείου

Η δύναμή σου είναι εδώ! Με το ΚΚΕ στο δρόμο της ριζικής αλλαγής!

Η δύναμή σου είναι εδώ! Με το ΚΚΕ στο δρόμο της ριζικής αλλαγής!

Τετρασέλιδο φυλλάδιο με τίτλο «Η δύναμή σου είναι εδώ! Με το ΚΚΕ στο δρόμο της ριζικής αλλαγής! Μπορείς να τους νικήσεις αν το αποφασίσεις!», κυκλοφόρησε το ΚΚΕ απευθυνόμενο σε εργατοϋπαλλήλους, ανέργους και άνεργες, αυτοαπασχολούμενους, βιοπαλαιστές αγρότες, συνταξιούχους, νέους και νέες, καλώντας τους να συμπορευθούν με το Κόμμα, «για να ανοίξει ο δρόμος της πραγματικής φιλολαϊκής διεξόδου».
Στο φυλλάδιο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις πολιτικές εξελίξεις και τονίζεται η ανάγκη να ανασυνταχθεί το εργατικό κίνημα και να μπουν νέες δυνάμεις στη μάχη, με «στόχο την πραγματική εξουσία του λαού, τη μόνη που μπορεί να ικανοποιήσει τις σύγχρονες ανάγκες του, σύμφωνα με τις επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις». Αναλυτικά, στο φυλλάδιο του Κόμματος διαβάζουμε:
Εργατοϋπάλληλοι, άνεργοι, άνεργες, αυτοαπασχολούμενοι,
βιοπαλαιστές αγρότες, συνταξιούχοι, νέοι και νέες,
Τη στιγμή που η ανεργία σπάει κόκαλα και η πλειοψηφία των εργαζομένων αναγκάζεται να δουλεύει σε θέσεις μερικής απασχόλησης, απλήρωτης και ανασφάλιστης εργασίας, με ατομικές συμβάσεις...
-- Τα νοικοκυριά έχουν γονατίσει από τη φοροληστεία και την ακρίβεια...
-- Οι συνταξιούχοι βλέπουν συντάξεις κι επιδόματα να εξανεμίζονται...
-- Οι αυτοαπασχολούμενοι κλείνουν βιβλία και επιχειρήσεις...
-- Οι αγρότες συνθλίβονται από το δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής, αφού αυτό καθορίζεται από τις εισφορές, τους φόρους, τους μεγαλέμπορους...
Ενας ακόμη γύρος αντιλαϊκής επίθεσης βρίσκεται προ των πυλών.
H κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αν και δηλώνει ότι δεν θα νομοθετήσει νέα μέτρα για μετά το 2018, ήδη παζαρεύει με την ΕΕ και το ΔΝΤ τη νέα μείωση του αφορολόγητου, τη νέα μείωση στις συντάξεις, μαζί με τα υπόλοιπα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα, που ετοιμάζει στο πλαίσιο της δεύτερης «αξιολόγησης».

Κρύβει ότι έχει ουσιαστικά δεσμευτεί γι' αυτά, μέσω της επέκτασης του αυτόματου «κόφτη» και των ματωμένων πλεονασμάτων και αναζητά τρόπο να τα σερβίρει στο λαό.
Η κυβέρνηση κοροϊδεύει όταν λέει ότι τα νέα μέτρα είναι μόνο οι «παράλογες απαιτήσεις» του ΔΝΤ και κάποιων ακραίων κύκλων. Στην πραγματικότητα, αυτά τα μέτρα είναι οι κατευθύνσεις τόσο του ΔΝΤ όσο και της ΕΕ, παρά τις μεταξύ τους διαφορές στο ζήτημα της διαχείρισης του ελληνικού χρέους που εκφράζει συνολικότερες αντιθέσεις.
Πάνω απ' όλα είναι απαιτήσεις του κεφαλαίου, του ΣΕΒ, που ζητάει ακόμη περισσότερο «αίμα» από τους εργαζόμενους για να θωρακιστεί η καπιταλιστική ανταγωνιστικότητα και κερδοφορία.
Είναι μέτρα που εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη της ΕΕ, από όλες τις κυβερνήσεις, τόσο τις νεοφιλελεύθερες όσο και τις σοσιαλδημοκρατικές, και αποδεικνύουν τον αντιδραστικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής διακρατικής ΕΕ.
Η κυβέρνηση καταφεύγει στη γνωστή συνταγή, κάνοντας εμπόριο φόβου και ψεύτικης ελπίδας.
Εκβιάζει ότι αν δεν κλείσει γρήγορα η δεύτερη «αξιολόγηση», θα επιστρέψει η αβεβαιότητα. Με τη συνδρομή των «θεσμών» και των άλλων κομμάτων, τρομοκρατεί το λαό να αποδεχτεί ως «μονόδρομο» τη νέα σφαγή στο όνομα του «μικρότερου κακού».
Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική.
Οι ωφελημένοι από τις νέες συμφωνίες, την ποσοτική χαλάρωση, την όποια ελάφρυνση του χρέους κ.λπ. θα είναι μόνο οι λίγοι, οι μεγαλοεπιχειρηματίες, οι τραπεζίτες. Αυτοί είναι που θα βρουν πάμφθηνη εργατική δύναμη και χρήμα για τις επενδύσεις τους. Αυτό εννοεί η κυβέρνηση ως «επιστροφή στην κανονικότητα», «τέλος της αβεβαιότητας».
Τα μονοπώλια θα κερδίσουν και όχι ο λαός. Η αβεβαιότητα για τις λαϊκές οικογένειες είναι μόνιμη και θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη αν υλοποιηθούν τα νέα μέτρα.
Ο λαός δεν πρέπει να αποδεχτεί τους μόνιμους κόφτες στη ζωή και τα δικαιώματά του.
Να αντιπαλέψει την πολιτική της κυβέρνησης, της ΝΔ, αλλά και των άλλων κομμάτων - συνεταίρων του μνημονίου και της ΕΕ.
Μη σας παρασύρουν οι τσακωμοί τους. Είναι κάλπικοι. Γίνονται για το ποιος είναι πιο ικανός να εφαρμόσει τη στρατηγική του κεφαλαίου. Σε αυτό δίνουν εξετάσεις.
Ο μεν Τσίπρας διαφημίζει την ικανότητά του στην εξαπάτηση, ο δε Μητσοτάκης την προσήλωσή του στους στόχους των αναδιαρθρώσεων του κεφαλαίου. Η αντιπαράθεσή τους γίνεται με όρους «πολιτικού κουτσομπολιού», για να κρύψουν την ταύτισή τους στα μεγάλα ζητήματα που καθορίζουν τη ζωή του λαού. Το ΠΑΣΟΚ επιταχύνει τη μεταμφίεσή του σε Δημοκρατική Συμπαράταξη, νεκρανασταίνει χρεοκοπημένους πολιτικούς και αναζητά ρόλο συνεταίρου σε μια μελλοντική αντιλαϊκή κυβέρνηση. Η Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύεται το δράμα των εγκλωβισμένων προσφύγων στη χώρα μας για να χύσει το ρατσιστικό ναζιστικό δηλητήριο. Για να «βγάλει λάδι» το σύστημα της εκμετάλλευσης, που γεννά τόσο τη φτώχεια των Ελλήνων εργαζομένων όσο και τους πολέμους και τον ξεριζωμό των προσφύγων. Υμνεί, μαζί με τον Καμμένο, τον δισεκατομμυριούχο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τραμπ.
Για το λαό είναι μια ακόμη απόδειξη της ανάγκης να γυρίσει την πλάτη σ' όλους αυτούς. Να συμπορευτεί με το ΚΚΕ, για να ανοίξει ο δρόμος της πραγματικής φιλολαϊκής διεξόδου.
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΟ, ΑΥΡΙΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΡΑΓΔΑΙΑ
Οξύνονται οι αντιθέσεις ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και τα καπιταλιστικά κράτη (ΗΠΑ, Ευρωζώνη, Ρωσία, Κίνα κ.λπ.):
Για το πώς θα μοιράσουν τις ζημιές της κρίσης. Για το ποια μονοπώλια θα αποκτήσουν προβάδισμα. Για το ποιος θα ελέγξει τις αγορές και τους δρόμους μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων.
Αυτές οι αντιθέσεις αντανακλώνται και σε ιδεολογικό - πολιτικό επίπεδο.
Αυτό εκφράζει το αστικό ρεύμα του εθνικισμού - προστατευτισμού στην οικονομία, για να αμυνθούν τμήματα του κεφαλαίου στην επιδείνωση της ανταγωνιστικότητάς τους. Ετσι εξηγείται η πολιτική Τραμπ στις ΗΠΑ, το Brexit στη Βρετανία, η άνοδος του «ευρωσκεπτικισμού» σε Γαλλία, Ιταλία κ.λπ.
Οι θέσεις αυτές είναι εξίσου αντιλαϊκές. Απόδειξη ότι στηρίζονται από αντιδραστικές, φασιστικές δυνάμεις, από λόμπι δισεκατομμυριούχων.
Το επόμενο διάστημα θα δοκιμαστεί η συνοχή στην ΕΕ - Ευρωζώνη. Θα επηρεάσουν και την Ελλάδα οι φυγόκεντρες τάσεις στην ΕΕ.
Το κρίσιμο ζήτημα για τον ελληνικό λαό, όπως και για κάθε λαό, είναι η δικαιολογημένη δυσαρέσκεια ενάντια στην ΕΕ, να μην παγιδευτεί στους στόχους του κεφαλαίου, στη ρητορική των δυνάμεων που, αν και μιλάνε ενάντια στο μνημόνιο, στο ευρώ, αντικειμενικά συμπλέουν με τους σχεδιασμούς τμημάτων του ξένου και εγχώριου κεφαλαίου.
Το εργατικό - λαϊκό κίνημα, στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη, πρέπει με συντονισμένα χτυπήματα και συνολική αντεπίθεση να αξιοποιήσει τα ρήγματα και τις αντιθέσεις, να αξιοποιήσει τις φυγόκεντρες τάσεις μέσα στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες για την αποδυνάμωσή τους. Να συνδέσει την πάλη για αποδέσμευση από την ΕΕ με την πάλη για συνολική ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, την εργατική εξουσία, με βάση την κοινωνική ιδιοκτησία, τον κεντρικό σχεδιασμό, την ανάπτυξη σε όφελος του λαού.
Απεμπλοκή της χώρας από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και πολέμους.
Να φύγει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο, την Ελλάδα.
Η όξυνση του καπιταλιστικού ανταγωνισμού παγκόσμια εκδηλώνεται και σε στρατιωτικό επίπεδο. Μεγαλώνει τον κίνδυνο πιο γενικευμένων ιμπεριαλιστικών πολεμικών αναμετρήσεων, με την άμεση εμπλοκή και της Ελλάδας.
Οι τουρκικές απειλές, η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λοζάνης, οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου αποτελούν κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας.
Οι κυβερνητικές προσπάθειες να περάσει κλίμα εφησυχασμού δεν αντιστοιχούν στη σοβαρότητα της κατάστασης που διαμορφώνουν οι τουρκικές επιδιώξεις για γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο και η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο.
Στην πράξη αποδεικνύεται ότι οι θέσεις που μιλούν για «ευρωπαϊκά» ή και «ΝΑΤΟικά» σύνορα στο Αιγαίο, είναι επικίνδυνες και δεν έχουν καμία σχέση με την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Η ΝΑΤΟική παρουσία στο Αιγαίο όχι μόνο δεν εμποδίζει, αλλά αποθρασύνει την τουρκική επιθετικότητα.
Οι εξελίξεις επιβάλλουν ενίσχυση της πάλης για την απεμπλοκή της χώρας μας από τους πολεμικούς σχεδιασμούς, δυνάμωμα της κοινής πάλης Ελλήνων και Τούρκων εργαζομένων ενάντια στις αστικές τάξεις και την πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντά τους.
Το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα σε κάθε χώρα, εκπροσωπώντας τα συμφέροντα των λαών, δεν πρέπει να μπουν κάτω από την ξένη σημαία υπεράσπισης του ενός ή του άλλου ιμπεριαλιστικού πόλου, της μιας ή άλλης αστικής τάξης. Οφείλουν να υψώσουν τη δική τους σημαία.
Να αντιτάσσονται στις διάφορες πολεμοκάπηλες κραυγές και στη δημιουργία κλίματος εχθρότητας ανάμεσα στους λαούς.
Να χαράξουν γραμμή πάλης που δεν αποσπά την υπεράσπιση συνόρων και κυριαρχικών δικαιωμάτων, την πάλη για την ειρήνη των λαών από το να βάλουν τέλος στο βάρβαρο σύστημα της εκμετάλλευσης που φέρνει φτώχεια, πολέμους, προσφυγιά.
ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΟΥΜΕ ΤΟ ΚΚΕ
ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ - ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Tο ΚΚΕ βαδίζει με αισιοδοξία προς το 20όΣυνέδριό του. Εχει επίγνωση του μεγάλου βάρους ευθύνης που έχει απέναντι στην εργατική τάξη και το λαό που υποφέρει.
Σας καλούμε να μελετήσετε τις Θέσεις της ΚΕ για το 20ό Συνέδριο.
Να συζητήσουμε για το τι χρειάζεται να γίνει σήμερα, ποια είναι η πραγματική λύση για το λαό στα σημερινά αδιέξοδα.
Σήμερα, αναπτύσσονται σημαντικοί και ελπιδοφόροι αγώνες, εστίες αντίστασης. Αν δεν υπήρχαν, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη για τα λαϊκά συμφέροντα.
Ομως, η μαζικότητα και ο ριζοσπαστισμός του κινήματος δεν αντιστοιχεί στην ολομέτωπη επίθεση που δέχεται ο λαός, στην κρισιμότητα των στιγμών.
Σήμερα έχουμε συγκεντρώσει μεγαλύτερη πείρα. Μπορούμε όλοι μαζί να ανοίξουμε το δρόμο της ανατροπής.
Να αφήσουμε πίσω μας τη μοιρολατρία και την απογοήτευση που έφερε σε λαϊκές δυνάμεις η διάψευση προσδοκιών για το ότι δήθεν μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να κάνει φιλολαϊκή διαχείριση του καπιταλισμού και του σάπιου κράτους του. Να μη συμβιβαστούμε με τις μειωμένες απαιτήσεις, τη μιζέρια, τη διαχείριση της φτώχειας.
Αυτό που χρειάζεται είναι να ανασυνταχθεί το εργατικό κίνημα, να μπουν νέες δυνάμεις στη μάχη. Να ενωθούμε σε μια μεγάλη συμμαχία οι εργάτες, οι υπάλληλοι, οι βιοπαλαιστές αγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι ΕΒΕ, οι νέοι και οι γυναίκες, σε κατεύθυνση ρήξης με το καπιταλιστικό σύστημα, τα μονοπώλια.
Αυτός είναι ο δρόμος ΚΑΙ για να υπερασπιστούμε τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, να διεκδικήσουμε αναπλήρωση των απωλειών, στοιχειώδη ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών ΚΑΙ για να προετοιμάσουμε τις νέες αναμετρήσεις, τους νέους νικηφόρους αγώνες, με στόχο την πραγματική εξουσία του λαού, τη μόνη που μπορεί να ικανοποιήσει τις σύγχρονες ανάγκες του, σύμφωνα με τις επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις.
Προϋπόθεση για να ανοίξει αυτός ο δρόμος είναι ένα πολύ πιο ισχυρό ΚΚΕ.
Μπορούμε να το καταφέρουμε!
ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΛΥΣΗ!
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ - ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΑΪΚΗ ΕΥΗΜΕΡΙΑ
Σήμερα υπάρχουν όλες οι υλικές προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, για να ζήσουν οι εργαζόμενοι με βάση τις σύγχρονες ανάγκες τους.
Η Ελλάδα έχει μεγάλες αναξιοποίητες παραγωγικές δυνατότητες, που μπορούν να απελευθερωθούν μόνο με την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής από την εργατική εξουσία, με κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό της παραγωγής, όλης της οικονομίας.
Διαθέτει έμπειρο, πολυάριθμο εργατικό δυναμικό, ακόμα και υψηλής τεχνολογικής και επιστημονικής ειδίκευσης.
Διαθέτει σημαντικές εγχώριες ενεργειακές πηγές, αξιόλογο ορυκτό πλούτο, βιομηχανική, βιοτεχνική και αγροτική παραγωγή.
Μπορεί να λύσει το πρόβλημα της ανεργίας, μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγκών στη διατροφή, την Ενέργεια, τις μεταφορές, την κατασκευή δημόσιων έργων υποδομής και λαϊκής στέγης.
Αυτό που απαιτείται είναι να φύγει από τη μέση η καπιταλιστική ιδιοκτησία κι εξουσία, το καπιταλιστικό κέρδος ως κίνητρο της παραγωγής. Να αποδεσμευτεί η χώρα από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, επιδιώκοντας συνεργασία με κράτη και λαούς που έχουν συμφέρον να αντισταθούν στον ιμπεριαλισμό.
Ετσι θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να λυθούν τα ώριμα και απαραίτητα για τη ζωή προβλήματα. Να έχουν όλοι δωρεάν και σύγχρονη μόρφωση, παροχές Υγείας, διασφάλιση της κατοικίας, εξασφαλισμένες διακοπές και τουρισμό, χρόνο και υποδομές για πολιτιστική δημιουργία, για αθλητισμό, προστασία του περιβάλλοντος, για την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Θα διαμορφωθεί μια ανώτερου τύπου δημοκρατία, στηριγμένη σε νέους λαογέννητους θεσμούς εξουσίας, με την ενεργό άμεση συμμετοχή των εργαζομένων, με εργατικό - λαϊκό έλεγχο σε όλους τους τομείς.
Είναι εφικτή αυτή η κοινωνία στην Ελλάδα και σ' άλλες χώρες. Ο σημερινός αρνητικός περιφερειακός και παγκόσμιος συσχετισμός μπορεί ν' αλλάξει με την εργατική - λαϊκή πάλη στην κάθε χώρα, χωρίς μοιρολατρία και ηττοπάθεια. Αυτό είναι το δίδαγμα της Ιστορίας.
ΜΕ ΤΟ ΚΚΕ
ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΜΑΣ - ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΜΑΣ

ΟΥΚΡΑΝΙΑ Ο λαός θα ματώνει όσο το κεφάλαιο κάνει κουμάντο

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Ο λαός θα ματώνει όσο το κεφάλαιο κάνει κουμάντο

Η επίσκεψη Τσίπρα για λογαριασμό του κεφαλαίου, εν μέσω αναζωπύρωσης μιας σύγκρουσης με διεθνείς διαστάσεις

Ο Α. Τσίπρας και ο μεγαλοβιομήχανος Π. Ποροσένκο δίνουν τα χέρια για τις μπίζνες του κεφαλαίου

Με βομβαρδισμούς από τις δυνάμεις της αντιδραστικής κυβέρνησης (στρατός και εθνικιστικά και φασιστικά τάγματα) σε κατοικημένες περιοχές, στους θύλακες που ελέγχουν οι πολιτοφυλακές που αντέδρασαν στην πραξικοπηματική κυβέρνηση του Κιέβου, στις αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ (αν και ψευδεπίγραφα, αφού πρόκειται για αστικά καθεστώτα που προσβλέπουν στη Ρωσία), κύλησε και αυτή η βδομάδα. Ο ουκρανικός λαός εξακολουθούσε να ματώνει το ίδιο διάστημα που ο Ελληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, επέλεξε να επισκεφτεί την αντιδραστική κυβέρνηση του μεγαλοβιομήχανου (σοκολατοποιία, ΜΜΕ, ναυπηγείο και άλλα), Πέτρο Ποροσένκο, για να προωθήσει τις μπίζνες του κεφαλαίου και τα ευρωΝΑΤΟικά σχέδια στην ευρύτερη περιοχή. Η αιματοχυσία συνεχίζεται σε μια σύγκρουση που αφορά τη διαπάλη τμημάτων της αστικής τάξης της Ουκρανίας για την επιλογή ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου (με τις ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ ή με την καπιταλιστική Ρωσία) και των ιμπεριαλιστών μεταξύ τους για το έλεγχο της γεωστρατηγικής σημασίας Ουκρανίας, ως κόμβου ενεργειακών «δρόμων» και εμπορευμάτων.
Αυτή η αιτία παραμένει και δείχνει τη διεθνή διάσταση της σύγκρουσης, που αποκτά μεγαλύτερη σημασία με δεδομένες τις σύνθετες εξελίξεις: Δηλαδή την επίδραση που θα έχει η αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ στις σχέσεις με τα άλλα κέντρα, οι εξελίξεις στην ίδια την ΕΕ, με το Βrexit και την ενίσχυση φυγόκεντρων τάσεων, το λεγόμενο αστικό ευρωσκεπτιστικό ρεύμα που βλέπει θετικά τον Τραμπ, αλλά και την προσέγγιση με τη Ρωσία, με εξαίρεση την Πολωνία που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης με αυτή. Ταυτόχρονα, τμήματα του κεφαλαίου πιέζουν για άρση των κυρώσεων στη Ρωσία, καθώς χάνουν, αφού διασυνδέονται με τα ρωσικά μονοπώλια στην Ενέργεια και άλλους τομείς. Την ίδια στιγμή μένουν ανοιχτά και όλα τα άλλα πεδία όπου επίσης συγκρούονται οι ιμπεριαλιστές, στη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική, την Ασία.

Επίσκεψη Τσίπρα για την προώθηση των συμφερόντων των Ελλήνων καπιταλιστών

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επίσκεψη Τσίπρα, ο οποίος στάθηκε με άνεση δίπλα στον Ποροσένκο (τον οποίο χαρακτήρισε ρεαλιστή και διορατικό ηγέτη), που βεβαίως πρόκειται για «προϊόν» πραξικοπήματος που ανέτρεψε την προηγούμενη αστική κυβέρνηση του Β. Γιανουκόβιτς, με τη στήριξη των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ. Επίσης ευχήθηκε να επικρατήσουν οι «διπλωματικές οδοί στην επίλυση της κρίσης» (έτσι χαρακτήρισε τον πόλεμο) και κράτησε ίσες αποστάσεις για να τα 'χει καλά με όλους. Ωστόσο η εμπλοκή της Ελλάδας, μέσω της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, στην όξυνση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, είναι δεδομένη. Με συμμετοχή σε όλους τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, τη συμμετοχή Ελληνα αξιωματικού και στην πρόσφατη ναυτική άσκηση στη Μαύρη Θάλασσα και γενικότερα στην ανάπτυξη ΝΑΤΟικών δυνάμεων όλο και πιο κοντά στα σύνορα με την Ρωσία. Αλλά όλα αυτά συμβάλλουν στην προσπάθεια αναβάθμισης του ρόλου της ελληνικής αστικής τάξης.
Ετσι, δεν έχει καμία απολύτως σημασία ότι πρόκειται για μια αντιδραστική κυβέρνηση, που επιδίδεται στον αντικομμουνισμό, κάνει μια δίκη - παρωδία κατά του ΚΚ Ουκρανίας, προωθεί την παραχάραξη της Ιστορίας (όπως άλλωστε κάνει και η ΕΕ αλλά και δυνάμεις όπως το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπου συμπροεδρεύει ο ΣΥΡΙΖΑ). Ούτε ότι ο Ποροσένκο και οι συν αυτώ αποδίδουν τιμές και προβολή στους συνεργάτες των ναζί κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε ότι βάζουν στη «μαύρη λίστα» όσους συμπαραστέκονται στον ουκρανικό λαό, όπως τα στελέχη του ΚΚΕ, Γ. Λαμπρούλης, βουλευτής του Κόμματος, και Σ. Ζαριανόπουλος, ευρωβουλευτής.
Ταυτόχρονα, η αντιδραστική κυβέρνηση του Κιέβου παραπλανεί, γιατί ενώ έχει μετατρέψει την πόλη Αντβίγιφκα σε κέντρο των στρατιωτικών επιχειρήσεων, με βαρύ οπλισμό μέσα στις κατοικημένες ζώνες, από όπου εξαπολύουν τις επιθέσεις τους προς τους θύλακες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, την εμφανίζει ως το επίκεντρο της «ανθρωπιστικής καταστροφής». Μάλιστα, κυβερνητικός βουλευτής την παρουσίασε ως το «Χαλέπι της Ουκρανίας», για να γίνονται συνειρμοί με τη Συρία και να προκαλέσει την περαιτέρω οικονομική και άλλη βοήθεια των ιμπεριαλιστών προστατών της. Δηλαδή αξιοποιεί τα έργα της, που προκαλούν θάνατο και καταστροφή, για να εμφανιστεί και ως θύμα.
Ομως τα στοιχεία με τις απώλειες του πολέμου, που έδωσαν οι πολιτοφυλακές, είναι αμείλικτα: Μόνο από τις 27 Γενάρη έχουν σκοτωθεί 6 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί 47. Ακόμα 250 κτίρια έχουν καταστραφεί ολικώς ή μερικώς, κατοικίες αλλά και σχολεία, νοσοκομεία, ο μεγαλύτερος αριθμός στην Μακέγιεφκα, κοντά στην γραμμή αντιπαράθεσης. Συνολικά στα σχεδόν τρία χρόνια του πολέμου 4.320 άνθρωποι (στρατιώτες και άμαχοι, ανάμεσά τους και 74 μικρά παιδιά) και 11.112 κτίρια (κατοικίες, ιδρύματα, υποδομές και κρατικές υπηρεσίες) έχουν καταστραφεί ολικώς ή μερικώς.

Ο προσωρινός συμβιβασμός του Μινσκ δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα

Οπως ο Τσίπρας, ο Ποροσένκο και άλλοι αστοί ηγέτες επαναλαμβάνουν ότι πρέπει να εφαρμοστεί η συμφωνία του Μινσκ, για να υπάρξει ειρήνευση στην περιοχή. Πρόκειται επί της ουσίας για άλλο ένα παραμύθι. Η συμφωνία του Μινσκ 2 στις 12/2/15 ήταν ένας συμβιβασμός που ακολούθησε την άλλη συμφωνία, επίσης στο Μινσκ της Λευκορωσίας, που είχε προηγηθεί το Σεπτέμβρη του 2014 (δηλαδή εφτά μήνες μετά την ανατροπή της προηγούμενης αστικής κυβέρνησης) και η οποία κατέρρευσε. Η νέα συμφωνία επικυρώθηκε από την τετραμερή συνάντηση, στο Μινσκ, των Προέδρων της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ (του λεγόμενου «σχήματος της Νορμανδίας»), και από την πρώτη στιγμή φάνηκε ότι αποτελούσε και πάλι έναν νέο προσωρινό συμβιβασμό, που περιείχε πολλή... «δημιουργική ασάφεια», την οποία η κάθε πλευρά μπορούσε να ερμηνεύσει κατά το δοκούν.
Στα 13 σημεία της συμφωνίας εμπεριέχονταν η κατάπαυση του πυρός και η απόσυρση των βαρέων όπλων, που κάθε άλλο παρά επιτεύχθηκαν έως τώρα, η διάλυση «παράνομων ένοπλων ομάδων», που ο καθένας ερμήνευε όπως ήθελε, η έναρξη του διαλόγου για διενέργεια τοπικών εκλογών, σύμφωνα με την ουκρανική νομοθεσία και το νόμο της Ουκρανίας «σχετικά με την προσωρινή διαταγή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ορισμένες περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ», κάτι που η ουκρανική κυβέρνηση δεν προχώρησε ποτέ, προφασιζόμενη ότι πρέπει να φύγουν πρώτα τα ξένα στρατεύματα.
Επίσης προβλέπονταν αμνηστία που δεν προχώρησε, ανταλλαγή αιχμαλώτων που έγινε σε ένα μικρό μέρος, ανθρωπιστική βοήθεια που δίνεται σποραδικά εν μέσω συγκρούσεων, αποκατάσταση κοινωνικοοικονομικών σχέσεων στο Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων των «κοινωνικών μεταβιβάσεων», όπως οι συντάξεις και άλλες πληρωμές (εισπράξεις και έσοδα, η έγκαιρη πληρωμή όλων των λογαριασμών κοινής ωφελείας, η ανανέωση της φορολογίας εντός του νομικού πλαισίου της Ουκρανίας), που δεν έγινε ποτέ. Ταυτόχρονα προβλεπόταν ότι μετά τη διενέργεια τοπικών εκλογών, με βάση τον ουκρανικό νόμο και τη συνταγματική μεταρρύθμιση, το ουκρανικό κράτος θα επανακτούσε τον πλήρη έλεγχο στα σύνορα σε ολόκληρη τη ζώνη των συγκρούσεων και αυτά με την Ρωσία, κάτι που ήταν μάλλον απίθανο να συμβεί.

Προοπτική μόνο στη λαϊκή πάλη ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου

Ολα τα στοιχεία και η νέα αναζωπύρωση των συγκρούσεων δείχνουν ότι η διαπάλη θα παραμείνει, με τραγικές συνέπειες για το λαό. Βασική προϋπόθεση για να σταματήσει αυτή η κατάσταση είναι τόσο στις ανατολικές, όσο και στις δυτικές επαρχίες της Ουκρανίας, να ανασυγκροτηθεί το επαναστατικό κομμουνιστικό κίνημα, και με την αυτοτελή πάλη των λαϊκών δυνάμεων, με τις δικές τους σημαίες και για τα δικά τους συμφέροντα, να μπει στο στόχαστρο ο πραγματικός αντίπαλος. Η εξουσία του κεφαλαίου, ντόπιου και ξένου. Με άλλα λόγια, ειρήνευση προς όφελος του λαού μπορεί να υπάρξει μόνο με την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη και τα άλλα εκμεταλλευόμενα στρώματα.

Πανίσχυρα μονοπώλια συνωστίζονται στην Ανατολική Μεσόγειο

Πανίσχυρα μονοπώλια συνωστίζονται στην Ανατολική Μεσόγειο

Η πορεία των συνομιλιών θα εξαρτηθεί από ευρύτερες κόντρες για τον έλεγχο του μεγάλου φυσικού πλούτου

Και μόνο ο χάρτης και η συγκέντρωση ενεργειακών μονοπωλίων δείχνουν τι συμφέροντα κοντράρονται για τον φυσικό πλούτο της περιοχής (τα ονόματα των εταιρειών στα χαρακτηριστικά «οικόπεδα», με κίτρινο τα εντοπισμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου)

Σε μια τεράστια σκακιέρα σκληρών αναμετρήσεων μεταξύ ενεργειακών κολοσσών μετατρέπεται η Ανατολική Μεσόγειος, συμπαρασύροντας και το Κυπριακό στη δίνη των γεωπολιτικών ανταγωνισμών που οξύνονται ανάμεσα σε μερικά από τα ισχυρότερα ιμπεριαλιστικά κέντρα του πλανήτη. Και φυσικά, ο πόλεμος στη Συρία και το Ιράκ, μετά τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, η κατάσταση ευρύτερα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική είναι κομμάτια του παζλ αυτού του σφοδρού ανταγωνισμού.

Απλά και μόνο η καταγραφή των επιχειρηματικών ομίλων που έχουν βάλει στο μάτι τον τεράστιο φυσικό πλούτο της περιοχής, αναδεικνύει πολλές από τις πλευρές των σύνθετων συνομιλιών για την προώθηση του νέου σχεδίου διχοτόμησης της Κύπρου.
Οι φυσικοί πόροι της Ανατολικής Μεσογείου αποκτούν μεγάλη σημασία με φόντο και την αυξανόμενη αντιπαράθεση Ρωσίας - Δύσης, την αλλαγή δεδομένων στους ενεργειακούς και γεωπολιτικούς χάρτες: Είναι μεγάλο ερώτημα τι ανακατατάξεις μπορεί να προκαλέσουν τα νέα μεγάλα κοιτάσματα. Η δημιουργία μιας «επανενωμένης» Κύπρου με δύο «συνιστώντα κρατίδια» δημιουργεί προσδοκίες για επίσπευση πολλών επενδύσεων, που προϋποθέτουν όμως «μείωση ρίσκου» και «γεωπολιτικών κινδύνων», όπως επιμένουν αστοί αναλυτές.
Η υπερσυγκέντρωση μεγάλων κολοσσών αποτυπώνεται:

• Στην Κυπριακή ΑΟΖ

Τον περασμένο Δεκέμβρη, η «εμφάνιση» του αμερικανικού μεγαθηρίου από τον κλάδο της Ενέργειας (και όχι μόνο) «Exxon Mobil» στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) συζητήθηκε έντονα, με αρκετούς να σχολιάζουν ότι ήταν η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη εταιρεία αποφάσισε να επενδύσει στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε κοινοπραξία με την καταριανή εταιρεία «Qatar Petroleum International», η «Exxon Mobil» διασφάλισε (μέσα στο α' τρίμηνο του 2017 αναμένονται οι οριστικές υπογραφές) την αξιοποίηση του ενεργειακού οικοπέδου «10» της κυπριακής ΑΟΖ, ένα από τα πιο ...ελπιδοφόρα επειδή γειτονεύει με το γιγάντιο αιγυπτιακό κοίτασμα «Ζορ». Οι δυο εταιρείες έχουν αναπτύξει μερικά από τα μεγαλύτερα στον κόσμο πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αλλά και τερματικούς σταθμούς LNG, με αποτέλεσμα να κερδίζουν έδαφος ήδη αντίστοιχα «σενάρια» για τη φάση της διανομής και αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, που είναι εξίσου κρίσιμες με αυτή του εντοπισμού ενός κοιτάσματος.
Στην κυπριακή ΑΟΖ, όμως, δραστηριοποιούνται μεταξύ άλλων και:
-- Η γαλλική «Total», που μετά τον τελευταίο διαγωνισμό απέκτησε «πάτημα» και στο οικόπεδο «11», που επίσης γειτνιάζει με το «Ζορ». Μάλιστα, υπάρχουν εκτιμήσεις ότι οι σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις της «Total» στην Κύπρο ίσως αποδειχθούν από τις σημαντικότερες για όλο το 2017, διεθνώς.
-- Η ιταλική ΕΝΙ, που σε κοινοπραξία με την «Total» είχε ήδη δράση στο οικόπεδο «6», ενώ σε άλλη συνεργασία, με τη νοτιοκορεατική KOGAS, ενεργοποιούταν στα οικόπεδα «2», «3» και «9». Πλέον, αποκτά πρόσβαση και στο «8».
-- Αμερικανικά κεφάλαια ήταν παρόντα όμως στην κυπριακή ΑΟΖ και μέσω της «Noble Energy», που εδώ και καιρό ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος του κοιτάσματος «Αφροδίτη».
-- Ακόμα, παρόντα είναι και ισραηλινά κεφάλαια, όπως η «Delek» και η «Avner».

• Στην αιγυπτιακή ΑΟΖ

Το γιγάντιο κοίτασμα «Ζορ» που εντόπισε η ΕΝΙ πριν μερικά χρόνια εκτιμάται ότι μπορεί να διπλασιάσει τα αποθέματα της Αιγύπτου και να την μετατρέψει σε κρίσιμο «παίκτη» στην ενεργειακή σκακιέρα ευρύτερα. Το «Ζορ» υπολογίζεται ότι μπορεί να περιέχει 30 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικό (tcf) αέριο. Πριν ενάμιση μήνα, οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» («FT») μετέδιδαν στην ιστοσελίδα τους ότι η ΕΝΙ προσδοκά μέχρι το 2019 να φτάσει να παράγει ημερησίως 0,09 tcf φυσικού αερίου, μόνο από το «Ζορ». Το ίδιο δημοσίευμα σημείωνε ότι το 2015, η Αίγυπτος είχε ημερήσια συνολική παραγωγή 0,15 tcf.
Ομως, αυτά δεν είναι τα μοναδικά κοιτάσματα αερίου στη χώρα. Σύμφωνα και πάλι με τους «FT», η βρετανική «BP» υπολογίζει ότι μέχρι το 2017 θα μπορέσει να «θέσει σε λειτουργία» 0,04 tcf φυσικού αερίου τη μέρα, μόνο από τα σχέδιά της που αφορούν άλλο μεγάλο κοίτασμα στην περιοχή του Δυτικού Νείλου. Μάλιστα, ολόκληρη η λεκάνη του Νείλου λέγεται ότι μπορεί να φιλοξενεί κοιτάσματα αερίου μέχρι και 49 tcf.
Η «ΒΡ» έχει δικαιώματα και στο «Ζορ», όπου το Νοέμβρη απέκτησε το 10%. Ωστόσο, η πιο «ενδιαφέρουσα» ίσως πλευρά του «Ζορ» είναι πλέον ότι το 30% πέρασε από το Δεκέμβρη στη ρωσική «Rosneft». Ετσι επιβεβαιώθηκε ακόμα πιο καθαρά το ενδιαφέρον της Ρωσίας για την ευρύτερη περιοχή. Επίσης, συμφωνία υπάρχει και για κατασκευή από ρωσικά μονοπώλια («Rosatom») πυρηνικού εργοστασίου στην περιοχή Ελ Nτάμπα δυτικά της Αλεξάνδρειας (ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι και με την Τουρκία υπάρχει συμφωνία για κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού).

• Στην ισραηλινή ΑΟΖ

Αλλά και το Ισραήλ, φιλοξενώντας αντίστοιχα τεράστια κοιτάσματα, όπως το «Λεβιάθαν» και το «Ταμάρ» (αθροιστικά εκτιμάται ότι έχουν 27 tcf φυσικού αερίου), εξελίσσεται σε εξίσου σημαντικό «παίκτη».
Ηδη γίνονται πολλές συζητήσεις για το πώς βάρυνε η ποσότητα του ισραηλινού αερίου στην αποκατάσταση των σχέσεων με την Αγκυρα.
Στην ισραηλινή ΑΟΖ έχει ηχηρό «παρών» επίσης η «Noble Energy» (αλλά και οι ισραηλινές «Delek» και «Avner»).

Να «πάψουν οι διαμάχες»

«Τεράστια ευρήματα αερίου μπορούν να θερμάνουν την Ευρώπη αν οι ιδιοκτήτες τους σταματήσουν να διαφιλονικούν», σημείωνε δημοσίευμα του «Μπλούμπεργκ» την περασμένη Δευτέρα, 6 Φλεβάρη. Το πρακτορείο παρέθετε εκτιμήσεις του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, ότι ίσως στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν πάνω από 340 tcf φυσικού αερίου, «ποσότητα που αν επαληθευόταν θα ξεπερνούσε τα διαπιστωμένα αποθέματα των ΗΠΑ...».
Για να αντιληφθεί κανείς τα μεγέθη για τα οποία μιλάμε, το US Energy Information Administration - ΕΙΑ (ερευνητικό ίδρυμα που χρηματοδοτεί το Κογκρέσο) υπολόγισε ότι όλο το 2014 (και το 2015) η Τουρκία κατανάλωσε 1,7 tcf φυσικό αέριο. Η ίδια πηγή, το 2014, υπολόγισε την ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου των ΗΠΑ σε 26,79 tcf.
Το «Μπλούμπεργκ» τόνιζε ότι ακριβώς δίπλα στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου υπάρχει μια «ιδανική» αγορά, η Ευρώπη, πλούσια, με έλλειψη σε δικά της αποθέματα και απελπισμένη να λήξει την ενεργειακή (της) εξάρτηση από τη Ρωσία. «Απλά για να φτάσει το αέριο εκεί, θα απαιτηθεί συνεργασία μεταξύ χωρών που έχουν ιστορία στις διενέξεις...», σχολίαζε το πρακτορείο και μεταξύ άλλων παρέθετε και το σχόλιο του (πρώην, πλέον) ειδικού απεσταλμένου για θέματα Ενέργειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Εϊμος Χοκστάιν, που τα τελευταία χρόνια έκανε τακτικές επισκέψεις σε Αθήνα, Αγκυρα και Λευκωσία: «Πρόκειται για το είδος των ευκαιριών που εμφανίζονται και είτε όλοι κερδίζουν είτε όλοι χάνουν...».

Σχέδια και επαφές για αγωγούς

Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι για να υλοποιηθούν κάποια από τα επενδυτικά σχέδια, δεν θα υλοποιηθούν κάποια άλλα. Αρα, κάποιοι θα κερδίσουν και κάποιοι θα χάσουν. Γι' αυτό, τον τελευταίο καιρό κυριολεκτικά «έχουν πάρει φωτιά» οι επαφές και μελέτες για την προώθηση του ενός ή του άλλου αγωγού. Ενδεικτικές είναι οι κινήσεις του Ισραήλ, και μάλιστα σε πολλές κατευθύνσεις.
Πριν μερικές μέρες, το ισραηλινό υπουργείο Ενέργειας υποδέχτηκε αντιπροσωπεία από το αντίστοιχο τουρκικό υπουργείο, συζητώντας την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει ισραηλινό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, σχέδιο που πρέπει να περάσει και από την κυπριακή ΑΟΖ. Παράλληλα, το Τελ Αβίβ τον Απρίλη θα φιλοξενήσει συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ιταλίας, Ελλάδας, Κύπρου, εξετάζοντας αντίστοιχο δίαυλο μεταφοράς αερίου και από δυτικότερο «δίαυλο». Αλλωστε, η διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής κερδών προϋποθέτει εναλλακτικές, ώστε σε περίπτωση «απροόπτου» να μη σταματήσουν οι μπίζνες.
Από την άλλη μεριά, πολλά γράφονται για τη σημασία που η Ρωσία δίνει στην περιοχή, αξιοποιώντας σε αυτή την κατεύθυνση τη σύσφιξη της συνεργασίας της με την Αίγυπτο του Σίσι.
Η νέα όξυνση των επιχειρηματικών και γεωπολιτικών ανταγωνισμών είναι λοιπόν θέμα χρόνου. Η ετοιμότητα των λαών απαιτείται να είναι μεγάλη, δεδομένου και του ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικές «κόντρες» εύκολα μπορεί να πάρουν και άλλες διαστάσεις. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι μαζί με τις εξέδρες γεωτρήσεων συνωστίζονται στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και υπερσύγχρονα στρατιωτικά συστήματα διαφόρων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσίας, Γερμανίας, Γαλλίας κ.λπ.), οι οποίες δηλώνουν πρόθυμες να υπερασπιστούν τη «σταθερότητα» και την «ασφάλεια»...

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Η πρόβλεψη σχετικά με τα αέρια του θερμοκηπίου από την τούνδρα

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Η πρόβλεψη σχετικά με τα αέρια του θερμοκηπίου από την τούνδρα

Κατανομή άνθρακα στα ανώτερα 3 μέτρα εδάφους στην τούνδρα σε όλη την υδρόγειο

Η τούνδρα (ή τούντρα) είναι η αχανής, επίπεδη και άδενδρη αρκτική περιοχή της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής, στην οποία το υπέδαφος είναι μονίμως παγωμένο. Λόγω της μικρής αύξησης της μέσης θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και του εδάφους στις βόρειες περιοχές του πλανήτη, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, έχει διπλασιαστεί ο ρυθμός, που το παγωμένο έδαφος της τούνδρας λιώνει τα καλοκαίρια. Το έδαφος αυτό περιέχει οργανικές ουσίες φυτικής ή ζωικής προέλευσης συσσωρευμένες στο πέρασμα των αιώνων και, όταν ρευστοποιείται με το λιώσιμο του πάγου, γίνεται πεδίο δράσης μικροβίων, που αποικοδομούν τις οργανικές ουσίες, εκλύοντας διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο. Η τούνδρα καλύπτει μεγάλο μέρος της στεριάς στο βόρειο ημισφαίριο (16,7 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα), σχεδόν το ένα τέταρτο του εδάφους που δεν καλύπτεται από πάγους και το παγωμένο χώμα της μπορεί να εκτείνεται σε βάθος από μερικές δεκάδες έως και εκατοντάδες μέτρα. Το ξεπάγωμα της τούνδρας θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση προς το χειρότερο, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Με αριθμούς

Η ποσοτικοποίηση του φαινομένου είναι δύσκολη σε μια τόσο μεγάλη περιοχή. Αν και οι δορυφόροι μπορούν να δώσουν εικόνα για τη μείωση της παγοκάλυψης, δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σύστημα για την απομακρυσμένη παρατήρηση των παγωμένων εδαφών της τούνδρας. Σταδιακά, όμως, ένα τέτοιο σύστημα αρχίζει να εγκαθίσταται. Το Παγκόσμιο Επίγειο Δίκτυο για τα Παγωμένα Εδάφη της Τούνδρας διαθέτει σήμερα 1.000 γεωτρήσεις με όργανα τοποθετημένα στο εσωτερικό τους, για να μετρούν τη θερμοκρασία στο ανώτερο στρώμα εδάφους, αλλά και πιο βαθιά στο υπέδαφος. Το δίκτυο αυτό έδειξε ότι τα εδάφη της τούνδρας θερμαίνονται αργά, αλλά συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες, φτάνοντας σε νέα ρεκόρ το 2014 και το 2015, σε πολλές περιοχές. Οι πιο μεγάλες αλλαγές συνέβησαν εκεί που η θερμοκρασία εδάφους ήταν πιο χαμηλή και κυμαινόταν από -10 έως -5 βαθμούς Κελσίου, ενώ τώρα κυμαίνεται μεταξύ -2 και 0 βαθμών.

Αισθητήρες μπηγμένοι μέσα στο χώμα στην τούνδρα της Αλάσκας μετρούν την πρόσληψη και αποβολή άνθρακα από το έδαφος

Πόσο μέρος του παγωμένου εδάφους θα ρευστοποιηθεί είναι μόνο μια παράμετρος της εξίσωσης. Χρειάζεται να ξέρουμε και πόση οργανική ύλη περιέχει το έδαφος αυτό. Οι μετρήσεις που έχουν γίνει έως τώρα δίνουν ένα μέσο όρο 50 κιλών οργανικού άνθρακα σε κάθε κυβικό μέτρο του ανώτερου στρώματος εδάφους. Η ποσότητα αυτή είναι 5 φορές περισσότερη από εκείνη που υπάρχει σε εδάφη τούνδρας στην ίδια περιοχή, που δεν είναι παγωμένα και 100 φορές περισσότερη απ' όση υπάρχει στα φυτά που καταφέρνουν να επιβιώνουν στην επιφάνεια της αρκτικής. Τα ανώτερα 3 μέτρα εδάφους της τούνδρας περιέχουν το 50% του άνθρακα που υπάρχει στα ανώτερα 3 μέτρα εδάφους όλων των μη αρκτικών περιοχών, παρότι η ζώνη της τούνδρας αποτελεί μόνο το 15% του συνολικού εδάφους της Γης.

Τρεις παράγοντες

Για την εκτίμηση του ρυθμού έκλυσης αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να συνυπολογιστούν τρεις παράγοντες. Καταρχάς, πόσο μέρος του άνθρακα στα παγωμένα εδάφη είναι δυνατό να μετατραπεί σε αέριες ενώσεις του. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να μεταβολίσουν ένα μέρος του άνθρακα, αλλά όχι όλον. Παραπέρα, πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει το πέρασμα του άνθρακα σε αέριες ενώσεις του. Ενα μέρος μπορεί να εκλυθεί γρήγορα, αλλά τις οργανικές ενώσεις που έχουν μισοαποδομηθεί οι μικροοργανισμοί τις μεταβολίζουν πολύ πιο αργά. Τέλος, ποια είναι η αναλογία διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου που παράγεται από τους μικροοργανισμούς στις συνθήκες της τούνδρας. Το ερώτημα αυτό έχει μεγάλη σημασία, επειδή το μεθάνιο είναι 33 φορές πιο επιβαρυντικό από το διοξείδιο του άνθρακα, όσον αφορά το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σε αεροβικές συνθήκες (πλούσιες σε διαθέσιμο οξυγόνο) τα μικρόβια παράγουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, ενώ σε αναερόβιες, όπως στους υγρότοπους, παράγουν περισσότερο μεθάνιο. Μετά από επιτόπιες μετρήσεις, πειράματα στο εργαστήριο και σύνθετους υπολογισμούς οι επιστήμονες φαίνεται να συγκλίνουν ότι συνολικά, η επιβάρυνση από διοξείδιο του άνθρακα που εκλύεται από την τούνδρα, είναι δυο φορές πιο μεγάλη από εκείνη που προκαλείται από το εκλυόμενο μεθάνιο.

Πυρήνας εδάφους από την τούνδρα. Το σκούρο χρώμα και η υφή του προδίδουν ότι περιέχει μεγάλη ποσότητα οργανικών ουσιών, που αν αποσυντεθούν θα εκλυθούν στην ατμόσφαιρα αέρια του θερμοκηπίου

Σύμφωνα με τους ειδικούς του Δικτύου Ανθρακα των Παγωμένων Εδαφών της Τούνδρας, μέσα στον 21ο αιώνα θα εκλυθεί με τη μορφή αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα) περίπου το 10% του άνθρακα που υπάρχει εγκλωβισμένος σε αυτά τα χώματα, δηλαδή γύρω στα 145 δισεκατομμύρια τόνοι πρόσθετης επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας με άνθρακα. Η ποσότητα αυτή είναι συγκρίσιμη με εκείνη που προέρχεται από την αποψίλωση των δασών και άλλες αλλαγές χρήσης εδάφους, αλλά πολύ μικρότερη από εκείνη που εκλύεται από τα ορυκτά καύσιμα. Δεν υπάρχει ρεαλιστικός τρόπος περιορισμού των εκπομπών από την τούνδρα, πέρα από αλλαγές σε άλλους τομείς (αποψίλωση και καύσιμα) που θα οδηγήσουν σε επιβράδυνση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας.

Εξισορρόπηση

Ενα κρίσιμο ερώτημα είναι κατά πόσον ο αυξημένος ρυθμός ανάπτυξης της βλάστησης μπορεί να εξισορροπήσει τις εκλύσεις αερίων του θερμοκηπίου από την τούνδρα. Πρόσφατες προσομοιώσεις σε υπολογιστή, δείχνουν ότι η διεύρυνση της περιόδου ανάπτυξης των φυτών, οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα θρεπτικών υλικών από τα εδάφη που αποσυντίθενται και η φυσική τάση προς φυτά και δέντρα που αναπτύσσονται πιο γρήγορα, μπορεί να εξισορροπήσει αυτές τις εκλύσεις, τουλάχιστον έως το τέλος του αιώνα. Αυτό το συμπέρασμα, όμως, φαίνεται να έρχεται σε σύγκρουση με μετρήσεις σε περιοχές της βόρειας Αμερικής, όπου χρόνο με το χρόνο διαπιστώνεται καθαρή απώλεια άνθρακα από το έδαφος. Μια παράμετρος που ακόμη δεν έχει μελετηθεί καλά είναι οι συνέπειες από την υποχώρηση του εδάφους, καθώς ρευστοποιείται. Το στράγγισμα και η υποχώρηση του εδάφους οδηγεί σε πιο απότομη ρευστοποίηση του γύρω εδάφους που παραμένει παγωμένο.

Λήψη πυρήνα εδάφους για μελέτη από την τούνδρα της Αλάσκας

Η πρώιμη υποχώρηση των πάγων κάθε χρόνο στον Αρκτικό Ωκεανό, το πρώιμο λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία και στις κορυφές των ψηλών βουνών του βόρειου ημισφαιρίου είναι ανησυχητικά δεδομένα. Οι εκλύσεις αερίων του θερμοκηπίου από την τούνδρα συμβαίνουν ήδη. Μπορεί να μη γίνονται τόσο απότομα, έχοντας ανάλογη απότομη επίδραση στο κλίμα, όσο φοβούνταν κάποιοι επιστήμονες, αλλά θα συνεχίσουν να συμβαίνουν επί δεκαετίες, συμμετέχοντας στη διαδικασία της αργής θέρμανσης της ατμόσφαιρας, των ωκεανών και της ξηράς στον πλανήτη.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ «Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάνω πάλι τέσσερα

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ

«Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάνω πάλι τέσσερα εγώ»

Σαράντα χρόνια από το θάνατό του και 105 από τη γέννησή του

Μενέλαος Λουντέμης

Το έργο του αποτελεί ραψωδία αναστάσιμη των ανθρώπων που αγωνίζονται για ν' αλλάξει ο κόσμος. Η «πένα» του έχει αμεσότητα, λυρισμό, δύναμη και ρεαλισμό. Ο Μενέλαος Λουντέμης ανήκει στους λογοτέχνες που στράφηκαν προς τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό. Οπως ο ίδιος υποστήριζε, δεν τον ενδιέφερε η Τέχνη για την τέχνη, αλλά η κατάδειξη της εκμεταλλευτικής κοινωνικής και της ανάγκης να καταργηθεί η ταξική ανισότητα... «Βάλε μια δύση κι ένα βαρκάκι να λιώνει μέσα. Ομορφιά! Μα, αν δεν υπάρχει μάτι να το δει, είναι ομορφιά»; Ο Μενέλαος Λουντέμης αγωνίστηκε για το ιδανικό της κοινωνικής απελευθέρωσης, που διαποτίζει όλη τη συγγραφική δημιουργία του. Τα έργα του «Συννεφιάζει», «Οι κερασιές θα ανθίσουν και φέτος» και το μπεστ σέλερ «Ενα παιδί μετράει τ' άστρα» διαβάστηκαν πολύ από τη νεολαία τις δεκαετίες του '50, του '60 και του '70. Εχει όμως προσφέρει και πλήθος άλλα λογοτεχνικά «διαμάντια» λιγότερο γνωστά, αλλά εξίσου σημαντικά, που το καθένα διατηρεί μια διαχρονική λάμψη. Ολα αυτά τα βιβλία - θησαυροί (45 συνολικά) που το αναγνωστικό κοινό αξίζει να ανακαλύψει, έχουν επανεκδοθεί.

«Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι, γιατί ούρλιαζαν οι άνθρωποι»

Ανάμεσα σε αυτά τα ξεχωριστά, αλλά λιγότερο γνωστά βιβλία του Μενέλαου Λουντέμη είναι «Το Ρολόι Του Κόσμου Χτυπάει Μεσάνυχτα», ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα που συνιστά μια τοιχογραφία του παγκόσμιου σκηνικού τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, εναρμονισμένο με τις αγωνίες του καιρού του, τις οποίες όμως επεκτείνει σε διαχρονικούς προβληματισμούς οικουμενικών διαστάσεων.
Ενα από τα πιο βιωματικά του έργα, που χαρακτηρίζει και περιγράφει τη ζωή και τη στάση του ενήλικα και κομμουνιστή Μενέλαου Λουντέμη σαν πολιτικό εξόριστο στη Μακρόνησο είναι το «Οδός Αβύσσου Αριθμός 0». Κάτοικοι της οδού Αβύσσου, στον αριθμό μηδέν και κεντρικά πρόσωπα αυτής της φρίκης ο Γιώργης και ο Παναής. Αγρια θεριά, αμετανόητοι κομμουνιστές, που δε θα υπογράψουν δήλωση και δε θα χάσουν την ελπίδα τους για ζωή. Στο έργο αυτό ο Λουντέμης γράφει για τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, τις οποίες και ο ίδιος έχει ζήσει ως πολιτικός κρατούμενος στη Μακρόνησο. Γράφει, για να καταγγείλει, για να αναδείξει από τη μια μεριά το αίσχος της Μακρονήσου, την ωμότητα και βιαιότητα των βασανιστηρίων - «όταν ο θάνατος γίνεται εύκολος, η ζωή γίνεται δύσκολη» - και από την άλλη να αναδείξει τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των κομμουνιστών. Η Μακρόνησος, στο έργο του Λουντέμη, δεν είναι απλά ένα κολαστήρι. Είναι γέννημα - θρέμμα του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος, που προκειμένου να διασφαλίσει τη διαιώνισή του δεν διστάζει να στήνει Μακρονήσια.

Ο Μενέλαος Λουντέμης με την γυναίκα του Εμυ και την μοναχοκόρη του Μυρτώ

«... Και σαν ξημέρωσε η οχτώ του Δεκέμβρη σύρτηκε απ' τη μιαν άκρη του νησιού ως την άλλη η πελώρια σκιά του τρόμου. Δήμιοι, νεκροί, πληγωμένοι... κείτουνταν χάμω, μέσα σ' έναν πέτρινο αγρό σπαρμένον με ανθρώπινα κορμιά. Εκείνο το πρωί τα κοκόρια του Λαυρίου - για πρώτη φορά - δε λάλησαν. Μόνο τα σκυλιά της πόλης ανέβηκαν στο καρβουνόχωμα και κλαίανε όλη τη νύχτα. Οσο για τους ανθρώπους, όλες αυτές τις νύχτες, παρακολουθούσαν τη ζωή απ' τις χαραμάδες... Σάστιζαν πως, αυτό που γινόταν αντίκρυ, δεν το είχε γράψει ακόμα η Αποκάλυψη...».

Μα για ποιους έπρεπε να γράψω;

Οι «Βουρκωμένες μέρες» είναι μια συλλογή κειμένων, που διηγούνται ιστορίες ανθρωπιάς στο πιο απάνθρωπο ιστορικό πλαίσιο, αυτό του δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και του Εμφύλιου που ακολούθησε. Τα 14 διηγήματα, με ήρωες ανθρώπους του μόχθου, της πάλης για κοινωνική απελευθέρωση, ανθρώπους καθημερινούς, κυνηγημένους από το παρακράτος, θύματα μιας αχαλίνωτης μισαλλοδοξίας, στέκονται εκεί αντίκρυ μας με μάτια απορημένα σ' ένα ατέλειωτο «γιατί». Με αδρό, πλούσιο, παραστατικό λόγο καταγράφει τις ταλαιπωρίες ενός λαού που υφίσταται τη βία μέσα στις φυλακές και τις εξορίες, ενός λαού όμως αλύγιστου, περήφανου, που ψάχνει για φως και ελπίδα. Το βιβλίο όμως εκρίθη από την Ασφάλεια «αντεθνικό και επαναστατικό». Στη δίκη που έγινε την Τρίτη, 13 Μαρτίου του 1956, με τον εμφυλιοπολεμικό νόμο 509/47, η Εισαγγελία είχε προσάψει στον Μενέλαο Λουντέμη την κατηγορία ότι είναι έργο υπονομευτικό και αντεθνικό και ότι η δημοσίευσή του αποτελεί προπαρασκευαστική πράξη εσχάτης προδοσίας. Ο Λουντέμης μαζί με τους τρεις συγκατηγορούμενούς του (Ν. Αμπατιέλο, Γ. Χριστοδουλάκη, Ι. Γαμβιέλο) είχαν μεταχθεί στην Αθήνα από τον Αη-Στράτη, όπου βρίσκονταν εκτοπισμένοι, για να δικαστούν.
Αφού διαβάστηκε το κατηγορητήριο ερωτώμενος από τον πρόεδρο περί της ενοχής του απαντά: «Ναι, είμαι ένοχος. Οχι όμως γι' αυτά που έγραψα, αλλά γι' αυτά που δεν έγραψα και ακριβώς γιατί δεν τα έγραψα. Κατηγορούμαι ότι έγραψα για τους απλούς ανθρώπους, για τους ανθρώπους του μόχθου, για τους φτωχούς. Μα για ποιους έπρεπε να γράψω; Εγώ αυτούς γνώρισα, αυτούς αγάπησα, μαζί τους μοιράστηκα και τις χαρές και τις πίκρες μου. Δίπλα τους γεύτηκα κι εγώ την πίκρα της εκμετάλλευσης και της κοινωνικής αδικίας και ήταν οι μόνοι που μου συμπαραστάθηκαν. Γι' αυτό και αισθάνομαι φταίχτης που δεν έγραψα όσα έπρεπε να γράψω γι' αυτούς».
Επιφανείς πνευματικές προσωπικότητες έσπευσαν να τον υπερασπιστούν (Αγις Θέρος, Γιώργος Θεοτοκάς, Κώστας Βάρναλης, Στρατής Δούκας, Ασημάκης Πανσέληνος, Κώστας Κοτζιάς), υποστηρίζοντας ότι το βιβλίο του «είναι ένα εξαιρετικό έργο, γεμάτο αγάπη για τον άνθρωπο και πίστη στην πορεία του προς το μέλλον». Απολογούμενος, ο Λουντέμης δέχτηκε παρέμβαση του προέδρου, ο οποίος του είπε πως «αν πράγματι νιώθεις στοργή για το παιδί και τη γυναίκα σου, θα 'πρεπε να 'χεις κάνει δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ». Και η απάντηση του Λουντέμη: «Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάνω πάλι τέσσερα εγώ».

Η πορεία του

Γεννήθηκε το 1912. Πρόσφυγας από τη Γιάλοβα στον Μεγάλο Ξεριζωμό, ο Λουντέμης εγκαθίσταται με την οικογένειά του πρώτα στην Αίγινα, μετά στην Εδεσσα και τελικά στο χωριό Εξαπλάτανος της Πέλλας, στο οποίο έζησε από το 1923 μέχρι το 1932 που έφυγε για την Κοζάνη. Εζησε για λίγο στο κρατικό οικοτροφείο της Εδεσσας. Η οικογένειά του ήταν εύπορη, αλλά χρεοκόπησε κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή και ο Λουντέμης αναγκάστηκε να εργαστεί σκληρά στην εφηβεία του ως λαντζέρης, λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος σε χωριά της Αλμωπίας, ακόμη και ως επιστάτης στα υπό κατασκευή την εποχή εκείνη έργα του Γαλλικού ποταμού. Η πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ τού στοίχισε την αποβολή του απ' όλα τα Γυμνάσια της χώρας. Μέσα από μια οδύσσεια συνεχών μετακινήσεων, από την Εδεσσα σε ένα οικοτροφείο της Κοζάνης κι από εκεί στο Βόλο, ακολουθώντας κάποιο περιφερόμενο «μπουλούκι» της εποχής, φτάνει τελικά στην Αθήνα και συνδέεται στενά με τους Κώστα Βάρναλη, Αγγελο Σικελιανό και Μιλτιάδη Μαλακάση. Την ίδια εποχή, η φιλία του με τον καθηγητή της Φιλοσοφικής Νικόλαο Βέη, θα τον βοηθήσει να παρακολουθήσει ως ακροατής μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Θα ακολουθήσουν αρκετές συγγραφικές επιτυχίες και θα γίνει μέλος της Eταιρίας Eλλήνων Λογοτεχνών, με πρόεδρο τότε τον Nίκο Kαζαντζάκη.
Στην Κατοχή πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση ενταγμένος στο ΕΑΜ και διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τον Εμφύλιο συλλαμβάνεται, δικάζεται για εσχάτη προδοσία και καταδικάζεται σε θάνατο - ποινή που δεν εκτελέστηκε. Αντ' αυτού, εξορίζεται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μακρόνησο και στον Αη Στράτη. Μετά τη δίκη του 1956 για τις «Βουρκωμένες μέρες», φεύγει στο Βουκουρέστι και το 1967 χάνει την ελληνική ιθαγένεια από τη δικτατορία του Παπαδόπουλου. Το 1956 εξελέγη μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου της Ειρήνης. Στη Ρουμανία συνεχίζει το συγγραφικό του έργο, έως και λίγο μετά τη μεταπολίτευση. Το 1976 επανακτά την ελληνική του ιθαγένεια και επιστρέφει στην Ελλάδα. Ενα χρόνο αργότερα, στις 22 Ιανουαρίου 1977, πεθαίνει από καρδιακή προσβολή και η σορός του εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα.

• Από το γάμο του ο Μ. Λουντέμης απέκτησε μια κόρη, τη Μυρτώ. Το αφιέρωμα αυτό κατατίθεται και στη μνήμη της κόρης του Μυρτώς Λουντέμη - Ηλιοπούλου, που πρόσφατα «έφυγε» από τη ζωή. Η Μυρτώ, που γεννήθηκε στην καρδιά του Δεκέμβρη 1944, δεν είχε την ευκαιρία να δει πολλές φορές τον πατέρα της, μέχρι την επάνοδό του στην Ελλάδα το 1976. Μάλιστα, ο Μενέλαος Λουντέμης για πολλά χρόνια νόμιζε ότι η μοναχοκόρη του ήταν νεκρή. Το 1947 ο συγγραφέας συνελήφθη και εξορίστηκε στο Μαυράτο Ικαρίας, ενώ η γυναίκα του Εμυ και η τρίχρονη τότε Μυρτώ εξορίστηκαν στη Χίο και αργότερα στο Τρίκερι.