Το προτσές και το Έβερεστ της βλακείας

 Το προτσές και το Έβερεστ της βλακείας

Η πρώτη αυθόρμητη, συνειρμική αντίδραση στο άκουσμα της είδησης για την έκρηξη στο Έβερεστ στη Βικτώρια, ήταν να σκεφτεί κανείς (ή μάλλον εγώ) τους Ματάδες που συχνάζουν εκεί -πρέπει να έχουν κι ειδικές προσφορές, νομίζω- και το ενδεχόμενος χτυπήματος. Και για το Λαϊκό Στρώμα, ότι θα μπορούσε να βρίσκεται αυτός εκεί, σαν κινηματικός τουρίστας, κι αντί για το αγαπημένο του μπιφτέκι να γίνει ο ίδιος κιμάς.

Θα μπορούσε να είσαι εσύ, έγραφε στο κύριο άρθρο του ο Ρίζος, χτυπώντας κέντρο στην ουσία του πράγματος. Δε μιλάμε για ένα τυχαίο δυστύχημα, ούτε μόνο για τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας, αλλά για το θάνατο (το λες και δολοφονία) μιας εργαζόμενης που στα χαρτιά δε φαίνεται ως υπάλληλος της εταιρίας και θεωρητικά δεν είχε κανένα λόγο να βρίσκεται στο υπόγειο, ως λογίστρια, εκτός κι αν τα αφεντικά της είχαν κάτι να κρύψουν.

Την ίδια μέρα η Αυγή κατήγγειλε τις μαύρες εργασιακές σχέσεις και συνθήκες -χωρίς ένσημα, μέτρα ασφαλείας και δικαιώματα. Που θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν δε μιλούσαμε για ένα κυβερνητικό φύλλο και τη ΔΦΑ, που ετοιμάζεται να διαλύσει τα εργασιακά (για να κλείσει η αξιολόγηση και να "ανασάνουμε") και θεσπίζει την ανεξέλεγκτη ασυδοσία των επιχειρήσεων.

Το αριστεροχώρι έχει όμως τις δικές του προτεραιότητες κι αξιολογεί ως πιο σημαντικό πως το πρωτοσέλιδο του χτεσινού Ριζοσπάστη δεν αναφέρει πουθενά τον τίτλο της αλυσίδας EVEREST. Μπορεί να το είχε κάνει πρώτο θέμα, να το αναφέρει στο κύριο άρθρο, που συνεχίζεται στις μέσα σελίδες, να υπάρχει κι η σχετική ανακοίνωση του κόμματος, αλλά όχι... αυτά δεν αρκούν για να κάμψουν τη φόρα κάποιων προς το Έβερεστ της βλακείας.

Φαντάσου δηλ να έμπαιναν τη μέρα του "δυστυχήματος" στον 902 και να έβλεπαν στα δεξιά τη στήλη με το σαν σήμερα: Πεθαίνει ο Βρετανός στρατιωτικός και γεωγράφος σερ Τζορτζ Έβερεστ, από τον οποίο ονοματίστηκε η υψηλότερη κορυφή του κόσμου.

Τι άλλο να έγραφε δηλ πια; Κουίζ γεωγραφίας -πείτε μας την υψηλότερη κορυφή των Ιμαλαΐων;

Σε άλλα θέματα, η κοινή γνώμη των social media (όπου όλοι έχουν-με μία άποψη, κι αν δεν έχουν δική τους δανείζονται την κυρίαρχη -κάτι που δεν μπορεί να γίνει με τις μύτες ή τις τρύπες) ιεράρχησε τις προτεραιότητές της στο ζήτημα των συνακροάσεων-υποκλοπών, καταλήγοντας πως το σημαντικότερο όλων είναι το τρολάρισμα: πχ ότι χρήζουν παρακολούθησης (ιατρικής) αυτοί που παρακολουθούν το ΚΚΕ, γιατί δεν υπάρχει τίποτα ενδιαφέρον, για να κρυφακούσες, εκτός κι αν θες να μάθεις τι είναι τέλος πάντων το προτσές.

Α. Το προτσές μεταφράζεται στα ελληνικά ως διαδικασία, διεργασία, αλλά είναι κάτι συνεχές, διαλεκτικό, σε διαρκή εξέλιξη.

Β. Το σημαντικό, για όσους χρειάζονται βοήθεια να το εντοπίσουν, είναι πως έχουμε μια "αριστερή κυβέρνηση" που χρησιμοποιεί τα ίδια ακριβώς όργανα (καταστολής, κατασκοπίας, κτλ), τους ίδιους μηχανισμούς και τα ίδια μέσα, για να χτυπήσει το λαϊκό κίνημα κι ό,τι θεωρεί επικίνδυνο. Που χρησιμοποιεί ακόμα κι ένα (μετ)εμφυλιακό νόμο, για να ποινικοποιήσει ακόμα και τη δράση των μαθητών. Μια κυβέρνηση που σκέφτεται, αποφασίζει κι ενεργεί με ταξικό κριτήριο και όχι με όρους πολιτικής γεωγραφίας.

Ευτυχισμένο το 1952 λοιπόν, σε λίγες βδομάδες, κι ας ελπίσουμε πως δε θα εκτελέσουν και κάποιον Μπελογιάννη, με τον κατήφορο που έχουν πάρει.

Αλλά για αυτά, πέρα βρέχει η Φατμέ στο Γενί Τζαμί.

Τρίτο σημαντικό ζήτημα των ημερών, οι συσχετισμοί που προέκυψαν από το 36ο Συνέδριο της ΑΔΕΔΥ (εδώ τα αναλυτικά αποτελέσματα) -ένα χώρο όπου οι Πασόκοι εργατοπατέρες είχαν πάντα πιο αγωνιστικούς τόνους και κορόνες (πχ διαγραφή χρέους) εγκλωβίζοντας παράλληλα το αριστεροχώρι. Παρόλα αυτά:

-η ΔΑΚΕ ανεβαίνει σημαντικά, σε χώρους όπου ο Μητσοτάκης (γνωστός κι από την τελευταία, υπουργική θητεία του) λειτουργεί ως μπαμπούλας, αλλά κάποιοι πάνε με το "ρεύμα της νίκης" και τη λογική "σφάξε αγά μου να αγιάσω".

-η ΠΑΣΚΕ φθείρεται και καταποντίζεται συγκροτημένα

-ο επίσημος ΣΥΡΙΖΑ τσιμπάει από την πτώση της και κερδίζει το διαζύγιο με τη ΛΑΕ, στην οποία έμεινε το ΜΕΤΑ.

-κι οι Παρεμβάσεις έχουν μια διακριτή άνοδο.

Όχι όμως τόσο εντυπωσιακή, σαν τη ΔΑΣ (ΠΑΜΕ) που ανέβηκε 4,5% ποσοστιαίες μονάδες κι αναδείχτηκε δεύτερη δύναμη, με σταθερή ανοδική τάση, την τελευταία μνημονιακή εξαετία, και κάποιες προσχωρήσεις συνδικαλιστών-αντιπροσώπων, ως καρπό των αγωνιστικών διεργασιών του τελευταίου διαστήματος.

Μένουν όμως πολλά βήματα ακόμα, για να μπει φραγμός στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και τις ανατροπές που έρχονται.

Υστερόγραφο με κάτι χρυσαυγίτικα τρικάκια που πέτυχα στην Ηπείρου (χωρίς φωτογραφία, για να μην τους διαφημίσουμε) όπου κοντά στα άλλα, χολερικά (όχι στον εξισλαμισμό) και μη (όχι στους πλειστηριασμούς), είχαν και το σύνθημα: ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, παραδόξως χωρίς ορθογραφικά λάθη.

Δε λέω, έχει δεινοπαθήσει ιστορικά αυτός ο όρος, για να χωρέσει ακόμα και δωσίλογους, αλλά δε φανταζόμουν πως θα είχε ποτέ τέτοια χρήση...

Ελπίδα φωτός, λίγα μέτρα παραπέρα, στη γωνία με την Γ' Σεπτεμβρίου, οι κόκκινες σημαίες και η "ρεκλάμα" του Μεγάλου μας Τσίρκου, με τους αυθεντικούς πρωταγωνιστές (Καρέζη, Καζάκος, Ξυλούρης, Παπαγιαννόπουλος, κτλ), πίσω από το Αθήναιον, όπου είχαν δώσει μια ιστορική τους παράσταση, επί Χούντας. Λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε σε αυτόν το σύνδεσμο.

Κοινές αξίες

 Κοινές αξίες

Κοινές αξίες με Ομπάμα, κοινές αξίες με την Κούβα του Κάστρο...
Μήπως τότε τα προς τρίτων ίσα, και μεταξύ τους ίσα; Όχι ακριβώς. Γιατί ο ένας είναι... "αμφιλεγόμενη προσωπικότητα", ενώ τον Ομπάμα τον έγλειφαν πατόκορφα μια βδομάδα πριν έρθει και μία μετά. Κι η Κούβα μπορεί να έχει τη μεγαλύτερη ιατρική σχολή στον κόσμο, θεραπεύοντας ακόμα και την πάθηση ενός από τους δολοφόνους του Γκεβάρα, αλλά τίποτα δε συγκρίνεται με το περιβόητο Obamacare και το πεντάευρο εισιτήριο για τα νοσοκομεία που κατάργησε η ΔΦΑ.

Κοινές αξίες... Το βασικό κοινό που μοιράζονται όλες οι αστικές κυβερνήσεις είναι ότι πασχίζουν να μειώσουν στα όρια της εξαθλίωσης την ανταλλακτική αξία του εμπορεύματος "εργατική δύναμη", διασφαλίζοντας έτσι τη διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου. Οι ίδιες έχουν μικρή ανταλλακτική αξία, για να ξεπουληθούν (αν υποτεθεί δηλ πως δεν ήταν πάντα από την άλλη ταξική μεριά) και να ξεπουλήσουν τη δημόσια περιουσία ευκολότερα. Κι έχουν συγκεκριμένη αξία χρήσης, με ημερομηνία λήξης, για να πεταχτούν ύστερα σα στυμμένες λεμονόκουπες στο σκουπιδοτενεκέ (χρονοντούλαπο) της ιστορίας.

Τι κοινές αξίες μπορεί να μοιράζεται ο Τσίπρας με τον Κάστρο όμως;
Ας δούμε μερικά σημεία που θα μπορούσε να προσθέσει στον επικήδειο λόγο του.

-Εσείς κρατάτε 57 χρόνια τώρα μια επανάσταση. Εμείς κρατήσαμε 17 ώρες μια διαπραγμάτευση και τα προσχήματα. Δεν είναι μεγάλη η απόσταση. Μια ένοπλη εξέγερση, ένας έρπης κι ένα πούρο Αβάνας δρόμος.

-Εσείς είχατε την κρίση των πυραύλων με τους Σοβιετικούς. Εμείς στείλαμε το Λαφαζάνη στους Ρώσους για δανεικά, αλλά γύρισε άπραγος. Κι έχουμε και το Φεστιβάλ Σπούτνικ.

-Υποδεχτήκαμε με θριαμβευτικά πρωτοσέλιδα (Αυγή) την εκλογή Ομπάμα και με κόκκινο χαλί τον ίδιο, στο τελευταίο του ταξίδι, όπου σημειώσαμε τις κοινές μας αξίες και μας έκανε διάλεξη περί δημοκρατίας. Στο ενδιάμεσο τον υποδεχτήκατε και εσείς με κόκκινες σημαίες στην Αβάνα, όπου ο Φιντέλ αρνήθηκε να παραστεί κι ο Ραούλ να τον αγκαλιάσει.

-ΕΕ και ΝΑΤΟ είναι το ίδιο συνδικάτο. Κι εμείς στηρίζουμε τα συνδικάτα. Είμαστε υπέρ της ευρωπαϊκής ιδέας και της ΕΕ που σας επέβαλε σκληρό εμπάργκο. Αλλά εμείς θέλουμε να την αλλάξουμε. Σύριζα-Podemos-Venceremos.

-Στηρίζουμε εκείνα τα συνδικάτα που έχουν γραφειοκρατικές ηγεσίες και την Πρωτομαγιά μαζεύονται καμιά χιλιάρα άτομα, όλοι μαζί. Μόλις τρία μηδενικά λιγότερα από το ένα εκατομμύριο κόσμου στην Αβάνα.

-Ψηφίζουμε λευκό (αντί να καταδικάσουμε) σε εναντίον σας ψηφίσματα και αφήνουμε βρόμικα υπονοούμενα για την υποχρεωτική παρουσία του λαού σας σε διάφορες εκδηλώσεις, όπως εδώ σήμερα, με τους εκατομμύρια Κουβανούς και τους οπλισμένους στρατιώτες που τους απειλούν.

-Εσείς κάνετε επανάσταση τη δεκαετία του 50', κι εμείς δικάζουμε ένα μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας με ένα νόμο (περί διατάραξης κοινωνικής ειρήνης...) από την ίδια δεκαετία και το νομικό οπλοστάσιο της μετεμφυλιακής περιόδου.

-Εσείς έχετε ιστορικό σημείο αναφοράς την 26η Ιούλη και το κίνημά της. Εμείς έχουμε την περυσινή 5η Ιούλη (το σημαντικότερο λαϊκό αγώνα της μεταπολίτευσης, όπως το βαφτίσαμε) με το περήφανο ΟΧΙ και το ξεπούλημά του.

-Κάνουμε συμβιβασμούς, όπως κι εσείς, γιατί ο δρόμος προς το σοσιαλισμό είναι δύσκολος. Και σας χρησιμοποιούμε ως παράδειγμα, όταν μας τελειώνουν τα επιχειρήματα για το Μπρεστ Λιτόφσκ και την μπροσούρα του Λένιν για τον αριστερισμό.

Έχουμε κι εμείς τον τουρισμό ως βαριά βιομηχανία.
Εσείς παράγετε ζάχαρη κι εμείς (Πάνο) Ζάχαρη* και πολλά παχιά λόγια (τα λίγα μέλι και τα καθόλου ζάχαρη).

-Θέλουμε απομείωση του δημόσιου χρέους, για την οποία πιέζει κι ο Ομπάμα, στα χνάρια των θέσεων του Φιντέλ για το ρόλο του χρέους στη μεταφορά υπεραξίας προς τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

-Έχουμε ομοφοβικά στελέχη στην κυβέρνησή μας. Αλλά προερχόμαστε και στηριζόμαστε σε ένα αριστεροχώρι που πιστεύει ακράδαντα πως στην Κούβα καταπιέζονται οι ομοφυλόφιλοι.

-Και μην ξεχνάτε. "Τιμούμε" κι "επισκεπτόμαστε" (αντλώντας πολιτική υπεραξία μάλλον παρά διδάγματα) είτε νεκρούς που δεν μπορούν να μιλήσουν, να σηκωθούν και να μας κυνηγήσουν, όπως στο Σκοπευτήριο, είτε ζωντανούς, που έχουν μισό αιώνα τώρα το πιστόλι στον κρόταφο και δε μιλάνε (εναντίον μας) γιατί ψάχνουν εναγώνια μια χαραμάδα στο τείχος του εμπάργκο -που κι εμείς συμβάλαμε να υπάρχει.

Του (Πάνου) Ζάχαρη

*Θα έλεγα -και σας λέω δηλαδή- να έρθετε στη σημερινή παρουσίαση του άλμπουμ του Πάνου Ζάχαρη στο Art Polis Cafe. Αλλά να ξέρετε πως είναι μικρό το γήπεδο. Θα γεμίσει ασφυκτικά και δεν έχει πια τόσο καλό καιρό, για να μείνει κανείς απέξω. Οπότε ελάτε καλύτερα από νωρίς, για να πιάσετε θέση ή μια γωνιά να σταθείτε.

-Αντί επιλόγου, μερικά πρωτοσέλιδα από την εποχή ακόμα που η κουβανική επανάσταση δεν είχε κηρύξει επίσημα το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της και τα αστικά μέσα αμφιταλαντεύονταν ή είχαν πιο φιλική διάθεση απέναντί της.
Ευχαριστώ θερμά το σφο που μου τα έστειλε (δεν αναφέρω το όνομά του δημόσια, γιατί δεν ξέρω αν θα το επιθυμούσε).

Γ.Σ του ΟΗΕ, με τον Κάτρο να μένει στο Χάρλεμ, να
αποθεώνεται από τον αφροαμερικάνικο πληθυσμό
και να συναντά το Νικήτα

Αναλυτικό ρεπορτάζ από τις μέσα σελίδες

Και μια γελοιογραφία του Μποστ με το Φιντέλ

Εξελίξεις μπλεγμένες στο κουβάρι των αντιθέσεων

Εξελίξεις μπλεγμένες στο κουβάρι των αντιθέσεων

Η κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων και η νέα «ώθηση» στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό είναι όψεις των σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών διεργασιών

Από τον πρώτο γύρο των επαφών Αναστασιάδη - Ακιντζί στην Ελβετία, όπου στις 9 Γενάρη θα δοθεί η συνέχεια

Τη βδομάδα που πέρασε οι εξελίξεις σε Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό ήταν πυκνές, χαρακτηριστικές του πόσο δυναμώνουν αλλά και διαπλέκονται οι ανταγωνισμοί ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων στην ευρύτερη «γειτονιά» μας. Το ΚΚΕ στις αρχές της βδομάδας έκανε ολοκληρωμένη παρέμβαση συνδέοντας πλευρές που αποτελούν κομμάτια του ίδιου παζλ και με δήλωση του ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Δημήτρη Κουτσούμπα, σημείωνε: «Οι επικίνδυνοι σχεδιασμοί των ΝΑΤΟ - ΗΠΑ - ΕΕ στην περιοχή, οι ανταγωνισμοί με άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη, όπως η Ρωσία και η Κίνα, η επαναχάραξη των συνόρων, οι επιδιώξεις περιφερειακών δυνάμεων, όπως η Τουρκία, για αναβάθμιση της θέσης τους, ανοίγουν τους "ασκούς του Αιόλου"».
Απηύθυνε κάλεσμα ώστε «να δυναμώσει η πάλη ενάντια σε αυτούς τους σχεδιασμούς και την εμπλοκή της Ελλάδας, ενάντια στο σύστημα που γεννά κρίσεις, πολέμους, φτώχεια, προσφυγιά: Για να μη χύνει ο λαός το αίμα του για τα συμφέροντα και τους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστών!».
Τα γεγονότα δεν πρέπει να ξεκόβονται από τη «γενική εικόνα» στην οποία εντάσσονται, δηλαδή τους σχεδιασμούς για την εξασφάλιση ενεργειακών κόμβων στην Ανατολική Μεσόγειο, τις κόντρες για τον έλεγχο ενεργειακών αγορών, αλλά και τη συνεχιζόμενη στρατιωτική αναμέτρηση στη Μέση Ανατολή, όπου μάλιστα τον τελευταίο καιρό οι αρκετές στρατιωτικές νίκες συριακών και ρωσικών δυνάμεων γεννούν προβληματισμό σε ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Εντείνονται οι τουρκικές προκλήσεις...

Στις αρχές της βδομάδας ο αρχηγός της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, του CHP (σ.σ. το μεγαλύτερο κόμμα της κεμαλικής αντιπολίτευσης), Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, επέκρινε την κυβέρνηση του ΑΚΡ για υποχωρητικότητα, αναρωτώμενος: «Θα πάρετε πίσω τα 18 νησιά ή όχι;... Είναι αυτά τα νησιά δικά μας; "Είναι", λένε. Θα πρέπει να σηκωθεί η σημαία μας εκεί; "Ναι", απαντούν. Αλλά υπάρχει ακόμα εκεί η ελληνική σημαία, γιατί δεν παρεμβαίνετε;...».
Τη σκυτάλη πήρε ο ΥΠΕΞ της χώρας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που υποστήριξε ότι «τα Ιμια είναι τουρκικό έδαφος. Κατά τις περιόδους των κυβερνήσεων του ΑΚΡ, δεν έγινε καμία αλλαγή στο νομικό ή ενεργό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου».
Είχε προηγηθεί ο Πρόεδρος της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, που κατηγόρησε Λευκωσία και Αθήνα για υπερβολικές προσδοκίες στο Κυπριακό, αναφέροντας: «Μας λένε "εσείς δώστε την Κύπρο σε μας και μην ανακατεύεστε σε τίποτα"... Για σταθείτε. Εκεί υπάρχει τόσο αίμα ηρώων μας... Και πάνε και παρακάτω. Χωρίς να ντρέπονται και χωρίς να βαριούνται έρχονται στις συνόδους της ΕΕ με τη σημαία που συμμετέχει ολόκληρο το Νησί. Καταρχήν τέτοια σημαία δεν μπορείτε να έχετε. Εδώ υπάρχει μια Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου. Εσύ είσαι διοίκηση Νοτίου Κύπρου...».
Η τουρκική επιθετικότητα αποτυπώθηκε όμως και στη ΝΟΤΑΜ που εξέδωσε η Τουρκία την Πέμπτη απαιτώντας να εξαιρεθεί η περιοχή νότια της Κάσου από τη διεξαγωγή αεροναυτικών ασκήσεων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ενώ προχτές, Παρασκευή, η τουρκική κυβέρνηση «δέσμευσε» και το Καστελόριζο για ναυτική άσκηση, ενημερώνοντας ότι όσα πλοία θέλουν να προσεγγίσουν το νησί, θα πρέπει να ενημερώνουν τις τουρκικές αρχές.
Ολες αυτές οι προκλήσεις ξεμπροστιάζουν τους ισχυρισμούς και των αστικών ελληνικών κυβερνήσεων ότι η συνεργασία Ελλάδας - Τουρκίας στο πλαίσιο και του ΝΑΤΟ είναι παράγοντας «ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή», που δήθεν μπορεί να ανακόψει την επιθετικότητα της Αγκυρας. Η αλήθεια είναι ότι στο έδαφος των ενδοϊμπεριαλιστικών συμμαχιών θεριεύουν όλοι οι φονικοί για τους λαούς σχεδιασμοί, με κάθε πλευρά να προτάσσει τα συμφέροντα των μονοπωλίων που εκπροσωπεί και να επιλέγει τακτική ανάλογα με τις προτεραιότητες που έχει, ή και την πίεση που της δημιουργούν πιθανές ανακατατάξεις.
Ενδεικτική είναι η απάντηση του αναπληρωτή εκπροσώπου του αμερικανικού ΥΠΕΞ, Μαρκ Τόνερ, σε ερώτηση για τις τουρκικές προκλήσεις, που ουσιαστικά άλειψε βούτυρο στο ψωμί της Αγκυρας, τονίζοντας ότι «οι ΗΠΑ στηρίζουν σθεναρά τα κυριαρχικά δικαιώματα και της Τουρκίας και της Ελλάδας», παραπέμποντας στους «διπλωματικούς διαύλους που Τουρκία και Ελλάδα έχουν καθιερώσει εδώ και καιρό για τη διατήρηση των καλών σχέσεων».

...αλλά και οι συνομιλίες για το Κυπριακό

Με αυτά τα δεδομένα, μεγαλώνουν κι άλλο οι πιέσεις για νέες υποχωρήσεις και στο Κυπριακό, για το οποίο τα ξημερώματα της Παρασκευής ανακοινώθηκε νέος γύρος επαφών: Στις 9 Γενάρη ξεκινά νέα συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί (αυτή τη φορά στη Γενεύη) από το σημείο που σταμάτησε ο προηγούμενος γύρος στην Ελβετία, με στόχο να υπάρξει νέα πρόοδος «σε όλα τα εκκρεμούντα θέματα» και μάλιστα «με διασταυρούμενη διαπραγμάτευση». Στις 11 Γενάρη, συμφωνήθηκε ότι θα παρουσιαστούν χάρτες για το Εδαφικό και από τις 12 Γενάρη θα ξεκινήσει «Διάσκεψη για την Ασφάλεια», η οποία «θα συγκληθεί με την πρόσθετη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων», ενώ και «άλλα εμπλεκόμενα μέρη θα προσκληθούν όπως κριθεί απαραίτητο» (βλ. σχετική ανακοίνωση του ΟΗΕ).
Από τη «μη κατάληξη» του τελευταίου γύρου συναντήσεων στο Μοντ Πελεράν, στις 20 - 21 Νοέμβρη, είχε μεσολαβήσει πυρετός διαβουλεύσεων, όπου ξεχώρισε πάλι το «ενδιαφέρον» των ΗΠΑ για άμεση συνέχιση των συνομιλιών, με δημοσιεύματα να συνδέουν αυτό το ενδιαφέρον με το συσχετισμό δύναμης όπως διαμορφώνεται ευρύτερα στη Μέση Ανατολή (όπου π.χ. η Ρωσία αναζητά πρωτοβουλίες και πιο στέρεα «πατήματα»).
Το βράδυ της Παρασκευής, ο Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης χαρακτήρισε τις προγραμματισμένες συναντήσεις «σημαντική εξέλιξη», που «αίρει τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στο Μοντ Πελεράν, χωρίς να παγιώνει το αδιέξοδο με απρόβλεπτες συνέπειες» και διασώζει «τη δυναμική που υπήρχε». Αναφέρθηκε ακόμα και στους «σοβαρούς κινδύνους που θα προέκυπταν από ένα παρατεταμένο αδιέξοδο ή και τερματισμό της όλης διαδικασίας» και επανέλαβε ότι θα γίνει «εντατική και ουσιαστική συζήτηση επί όλων των εκκρεμούντων θεμάτων με αλληλένδετο τρόπο».
Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι το έδαφος για το σκληρό παζάρεμα το είχε στρώσει από το Φλεβάρη του 2014 η Κοινή Ανακοίνωση Αναστασιάδη - Ερογλου, που διευκρίνιζε πως στις «δομημένες διαπραγματεύσεις» που «θα επαναρχίσουν» «όλα τα άλυτα βασικά θέματα θα είναι στο τραπέζι και θα συζητηθούν αλληλένδετα», «οι διαπραγματεύσεις βασίζονται στην αρχή πως τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν όλα». Ενώ καθαρά οριζόταν: «Οι συνιστώσες πολιτείες θα ασκούν πλήρως και οριστικά όλες τις εξουσίες τους, χωρίς επεμβάσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση».

Σε ετοιμότητα πολλοί όμιλοι

Από την άλλη πλευρά, χαρακτηριστικές των προεκτάσεων που έχουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν οι δηλώσεις που έκανε μεσοβδόμαδα ο γενικός διευθυντής του επιχειρηματικού κολοσσού «Ζορλού» (σ.σ. δραστηριοποιείται και στην Ενέργεια), Φουάτ Σελεπσί. Μιλώντας στο πρακτορείο «Αναντολού» υποστήριξε ότι μέσα σε τρία χρόνια μπορεί να έχει ολοκληρωθεί η προεργασία για την προώθηση του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στις διεθνείς αγορές μέσω Τουρκίας, και συνέχισε:
«Τα αναμενόμενα βήματα έγιναν με την εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ, αλλά το αέριο της Μεσογείου δεν είναι μόνο το ισραηλινό. Πρέπει να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα και να το παρουσιάσουμε στις διεθνείς ενεργειακές αγορές». Υποστήριξε ότι η διαδρομή που είναι προτιμότερη για τη μεταφορά του ισραηλινού αερίου περνά μέσα από την ΑΟΖ της «ελληνικής Κύπρου» και ανέφερε ότι δεν αποκλείεται να επανασχεδιαστούν οι διαδρομές ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις. Είναι αδύνατο να προχωρήσει το υπάρχον σχέδιο χωρίς επίλυση των προβλημάτων «ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική διοίκηση στην Κύπρο», πρόσθεσε, υποστηρίζοντας ότι στόχος της Τουρκίας για την Κύπρο είναι η επίτευξη μιας ενιαίας διοίκησης μέσω μιας ομοσπονδιακής δομής, με σκοπό να επιτραπεί και στις δύο κοινότητες να έχουν αμοιβαίο όφελος από τους φυσικούς πόρους του νησιού. Συμπλήρωσε ότι ακόμα και αν οι Ελληνοκύπριοι αποφασίσουν να μεταφέρουν με πλοία το αέριο μονομερώς, οι Τουρκοκύπριοι έχουν μερίδιο κι εκείνοι στο αέριο.
Τέλος, ενδεικτική των διεργασιών και στα επιχειρηματικά επιτελεία είναι η αναφορά που έκανε πάλι ο Μ. Ακιντζί στο ηλεκτρικό καλώδιο που σχεδιάζεται να εγκατασταθεί από το Ισραήλ στη - όπως είπε - «Νότια Κύπρο» και από εκεί στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για «πολύ ακριβή επιλογή» και αντί αυτού θα μπορούσε να προτιμηθεί η «φτηνή οδός» Ισραήλ - (επανενωμένης) Κύπρου - Τουρκίας. «Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο ομόσπονδο συνεταιρισμό», τόνισε, ενώ αναφέρθηκε και στον «ενεργειακό διάδρομο» που μπορεί να δημιουργηθεί για τη μεταφορά του ισραηλινού και του κυπριακού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας.

Ο ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης

Ολα λοιπόν προμηνύουν πυρετώδεις διεργασίες, σε όλα τα επίπεδα.
Τις επόμενες μέρες έχει προγραμματιστεί σειρά επαφών σε Αθήνα, Βρυξέλλες, Αγκυρα, Λευκωσία, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να βρεθεί στην Κύπρο και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Τζον Κέρι. Ενώ πιθανή παραμένει και μια συνάντηση Τσίπρα - Ερντογάν.
Βεβαίως, ιδιαίτερα κρίσιμα είναι τα ερωτήματα που γεννιούνται σε σχέση με το κεφάλαιο της Ασφάλειας. Η ίδια η σύνθεση της «Διάσκεψης για την Ασφάλεια» (όπου εκτός από Ελλάδα - Τουρκία - Βρετανία, «άλλα εμπλεκόμενα μέρη θα προσκληθούν όπως κριθεί απαραίτητο») προμηνύει λυσσαλέα παζάρια.
Αλλωστε, εδώ και καιρό στο τραπέζι πέφτουν προτάσεις ακόμα και για την απευθείας εμπλοκή του ΝΑΤΟ, ως «αντίβαρο» στην αποχώρηση ελληνικών και τουρκικών στρατευμάτων. `Η για τη συγκρότηση πολυεθνικής στρατιωτικής δύναμης που θα επιβλέπει την εφαρμογή της λύσης.
Το μόνο σίγουρο είναι η ετοιμότητα της ελληνικής κυβέρνησης να πρωτοστατήσει στα επικίνδυνα αυτά παζάρια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το λαό μας. Για παράδειγμα, ο δραστήριος υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, επαναλαμβάνει τη σημασία της κατάργησης του συστήματος εγγυήσεων (όπως είναι σήμερα) αλλά δε λέει κουβέντα για τις βρετανικές βάσεις ούτε για τα διάφορα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι σχετικά με ένα «νέο σύστημα ασφάλειας» του Νησιού που θα βρίσκεται υπό ΝΑΤΟική ομπρέλα.
Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις που έκανε ο ειδικός σύμβουλος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, προχτές, στην Αθήνα, αναφερόμενος στις «εναλλακτικές» για τις οποίες συμβάλλει και η Αθήνα να βρεθούν, μιλώντας π.χ. για ένα «πακέτο φιλίας» Ελλάδας - Τουρκίας - ενωμένης Κύπρου που συζητιέται με τη συμβολή και του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Μεταξύ άλλων ξεχώρισε τη σημασία που έχει να καθοριστούν μια «μεταβατική περίοδος» και ένα «χρονοδιάγραμμα» που χρειάζεται να υπάρξουν για την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων.

Το πρόβλημα της προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης

Το πρόβλημα της προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης

Είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς την υποψία ότι η δημιουργία μηχανών που θα είναι πιο έξυπνες από τον άνθρωπο ίσως αποτελέσει πρόβλημα. Αν οι γορίλες είχαν εφεύρει τους ανθρώπους στο μακρινό παρελθόν, σήμερα που είναι υπό εξαφάνιση, σίγουρα θα προτιμούσαν να μην το είχαν κάνει... Η αδιαφορία και η υποτίμηση του ζητήματος δεν είναι αντίθεση στο - λαθεμένο φυσικά - λουδιτισμό ορισμένων, αλλά ισοδυναμεί με απρονοησία και απερισκεψία, όταν το πρόβλημα έχει ήδη γίνει ορατό στον ορίζοντα.
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), εδώ και μια δεκαετία δεν είναι πια θέμα της επιστημονικής φαντασίας. Η πραγματοποίησή της σε επιμέρους τομείς μετά το πέρασμα στην τεχνική της βαθιάς μηχανικής μάθησης, είχε ως αποτέλεσμα την ευρεία εξάπλωσή της στην παραγωγή γενικά, αλλά και πιο ειδικά στην παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων που την εισάγουν με ταχύ ρυθμό και στην καθημερινότητα των ανθρώπων στο εργοστάσιο, στο γραφείο, στο σπίτι. Καθώς εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα η επιστήμη έχει γίνει παραγωγική δύναμη, είναι αναμφίβολο ότι η ΤΝ θα παίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο και με όλο και γρηγορότερο ρυθμό, δεδομένου ότι η τεχνολογική ανάπτυξη δεν εξελίσσεται γραμμικά, αλλά εκθετικά (επιταχυνόμενα), με μικρότερα ή μεγαλύτερα άλματα.

Η αστική προσέγγιση

Για το πώς καταλαβαίνουν και αντιμετωπίζουν το ζήτημα της ΤΝ οι αστοί, είναι χαρακτηριστικό πρόσφατο άρθρο στο αμερικανικό οικονομικό περιοδικό «Forbes», όπου ο συνεργάτης του Ενρίκε Ντανς γράφει: «Τα δεδομένα είναι το μυστικό όπλο κάθε εταιρείας, το νέο πετρέλαιο, η βενζίνη που κινεί τους αλγορίθμους. Χρησιμοποιήστε όποια μεταφορά θέλετε, αλλά ως διευθύνων μια εταιρεία, αν τα δεδομένα, η μηχανική μάθηση και η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι στην κορυφή της ατζέντας σας, τότε θα έπρεπε να σας απομακρύνουν από τη θέση σας. Δεν ξέρουμε ακόμα σε ποιον θα ανήκουν αυτά τα δεδομένα, δεν ξέρουμε αν η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι ιδιόκτητη ή ανοιχτή (σ.σ. ανοιχτό λογισμικό), αλλά ξέρουμε ότι τώρα είναι η ώρα να σταματήσετε να φοβάστε την τεχνητή νοημοσύνη και να αρχίσετε να δουλεύετε για να κατανοήσετε τις επιπτώσεις της... Αν υπάρχει ένα πράγμα που οι πιο πολύτιμες στον κόσμο εταιρείες (σ.σ. τα μεγαλύτερα μονοπώλια) συμφωνούν, είναι ότι η μελλοντική τους επιτυχία στηρίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη».
Ο Βιβέκ Γουάντγουα, του κέντρου Rock για την εταιρική διακυβέρνηση στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, έγραψε πρόσφατα στην εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ»: «Η ΤΝ του παρελθόντος στηριζόταν στην ωμή υπολογιστική ισχύ για να αναλύσει δεδομένα και να τα παρουσιάσει με τρόπο που να μοιάζει ανθρώπινος. Ο προγραμματιστής εισήγαγε τη νοημοσύνη με τη μορφή δέντρων αποφάσεων και αλγορίθμων. ...Η σημερινή ΤΝ χρησιμοποιεί τη μηχανική μάθηση στην οποία δίνονται παραδείγματα και μαθαίνει από τα παραδείγματα. Ο υπολογιστής μαθαίνει τι να μαθαίνει και πώς να το μαθαίνει και παίρνει τις αποφάσεις του. Επιπλέον, οι νέες ΤΝ στηρίζονται στο μοντέλο του ίδιου του ανθρώπινου μυαλού, χρησιμοποιώντας τεχνικές παρόμοιες με τις δικές μας μαθησιακές τεχνικές. ...Χρειάζεται να ανησυχούμε για την αφηνιασμένη "γενική τεχνητή νοημοσύνη", που βγαίνει εκτός ελέγχου και παίρνει τον έλεγχο στον κόσμο; Ναι - αλλά ίσως όχι για τα επόμενα 15 με 20 χρόνια (!). Υπάρχουν δικαιολογημένοι φόβοι ότι αντί να τους λέμε τι να μαθαίνουν συμπληρώνοντας τις ικανότητές μας, οι ΤΝ θα αρχίσουν να μαθαίνουν οτιδήποτε υπάρχει για να μάθουν και θα ξέρουν πολύ περισσότερα απ' ό,τι εμείς. Αν και μερικοί, όπως ο μελλοντολόγος Ρέι Κούρτζβαϊλ, θεωρούν ότι θα χρησιμοποιούμε την ΤΝ για να εξελισσόμαστε παράλληλα (σ.σ. ως νοήμονα είδη), άλλοι, όπως ο Ελον Μασκ και ο Στέφεν Χόκινγκ, φοβούνται ότι η ΤΝ θα σφετεριστεί την κυριαρχία μας. Πραγματικά δεν ξέρουμε πού θα οδηγήσει όλο αυτό».

Σκοπός και διακόπτης

Η θεωρία του Χόλιγουντ ότι αυθόρμητα μια κακή μηχανική νοημοσύνη θα οδηγήσει στρατούς ρομπότ ενάντια στους ανθρώπους είναι ανόητη, λέει ο Στούαρτ Ράσελ, καθηγητής της επιστήμης των υπολογιστών, στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και ειδικός στην ΤΝ. Το πραγματικό πρόβλημα, υποστηρίζει, σχετίζεται με την πιθανότητα η ΤΝ να γίνει απίστευτα καλή σε κάτι άλλο από εκείνο για το οποίο την προορίζαμε. Το 1960, ο μαθηματικός Νόρμπερτ Γουάινερ, ιδρυτής (σ.σ. στο δυτικό κόσμο) της κυβερνητικής, το έθεσε ως εξής: «Αν χρησιμοποιήσουμε, για να πετύχουμε τους σκοπούς μας, ένα μηχανικό παράγοντα με του οποίου τη λειτουργία δεν μπορούμε να επέμβουμε αποτελεσματικά..., τότε καλύτερα να είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι ο σκοπός που βάλαμε στη μηχανή είναι ο σκοπός που πραγματικά επιθυμούμε».
Μια μηχανή που επιδιώκει να πραγματοποιήσει ένα συγκεκριμένο στόχο έχει μια επιπλέον ιδιότητα, που συνήθως σχετίζουμε με ζωντανά όντα: την επιθυμία να διατηρηθεί στην ύπαρξη. Για τη μηχανή αυτό το ζητούμενο δεν πηγάζει εκ των έσω (σ.σ. ως αποτέλεσμα διαδικασίας βιολογικής ανάπτυξης ως άτομο και βιολογικής εξέλιξης ως είδος), ούτε είναι κάτι που εισάγεται από τους ανθρώπους που την έφτιαξαν. Είναι λογική συνέπεια του απλού γεγονότος, ότι δεν θα μπορέσει να πραγματοποιήσει τον αρχικό της σκοπό αν είναι «νεκρή». Με αυτήν την έννοια, αν στείλουμε ένα ρομπότ με μοναδική οδηγία να μας φέρει καφέ, για να εξασφαλίσει την επιτυχία της αποστολής του, θα έχει ισχυρό κίνητρο να ακυρώσει το διακόπτη απενεργοποίησής του, ή ακόμη και να εξοντώσει οποιονδήποτε παρέμβει στην αποστολή του. Αν δεν είμαστε προσεκτικοί, λέει ο Ράσελ, θα μπορούσαμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με πανέξυπνες μηχανές που οι στόχοι τους θα έρχονταν σε σύγκρουση με τους δικούς μας, με τον φυσικό κόσμο να παίζει το ρόλο σκακιέρας για την αναμέτρηση.
Η ΤΝ δεν χρειάζεται να είναι με μορφή ρομπότ, αφού το ρομπότ είναι μόνο το μέσο μετακίνησης ενός υπολογιστή, όπως το σώμα μεταφέρει τον εγκέφαλο. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι μπορούμε να απομονώσουμε τις νοήμονες μηχανές μέσα σε κάποιο είδος τείχους προστασίας (firewall), ώστε να τις χρησιμοποιήσουμε για να απαντήσουμε δύσκολα ερωτήματα, χωρίς να τους επιτρέψουμε ποτέ να επηρεάσουν το φυσικό κόσμο. Πέρα από το ότι είναι απίθανο να μην προσπαθήσει ποτέ κάποιος να φτιάξει και ρομπότ προηγμένης ΤΝ, πόσο εξασφαλίζει μια τέτοια λύση αν πάρουμε υπόψη την εμπειρία από την αποτελεσματικότητα των firewall, που χρησιμοποιούνται σήμερα για να προστατέψουν από κακόβουλους ανθρώπους, ορισμένοι από τους οποίους εφηβικής ηλικίας;

Τρεις αρχές

Θα μπορούσαμε μήπως να σχεδιάσουμε συστήματα ΤΝ με στόχους που δεν θα συγκρούονται με τους δικούς μας; Αυτό δεν είναι εύκολο. Οι ιστορίες με το τζίνι και τις τρεις ευχές συχνά καταλήγουν η τρίτη ευχή να είναι η ακύρωση των συνεπειών από τις δύο πρώτες... Ο Ράσελ θεωρεί, όμως, ότι είναι δυνατό να ακολουθηθούν τρεις αρχές στη σχεδίαση έξυπνων συστημάτων (σ.σ. διαφορετικές από τις τρεις αρχές της ρομποτικής του συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ισαάκ Ασίμοφ).
Η πρώτη είναι ότι «ο σκοπός της μηχανής πρέπει να μεγιστοποιεί την πραγματοποίηση των ανθρώπινων αξιών», χωρίς η ίδια να έχει δικό της σκοπό ή την καλωδιωμένη επιθυμία να αυτοπροστατευτεί. Η δεύτερη ότι «η μηχανή πρέπει αρχικά να είναι αβέβαιη σχετικά με το ποιες είναι αυτές οι ανθρώπινες αξίες». Η μηχανή θα μαθαίνει γι' αυτές στην πορεία, χωρίς ποτέ να είναι απόλυτα βέβαιη. Η τρίτη ότι «η μηχανή θα πρέπει να μαθαίνει για τις ανθρώπινες αξίες παρατηρώντας τις επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι». Οι πρώτες δύο αρχές εξασφαλίζουν κατά τον Ράσελ ότι η μηχανή θα έχει ισχυρό κίνητρο για να μην ακυρώσει το διακόπτη λειτουργίας της, αφού μη θεωρώντας ότι γνωρίζει τις ανθρώπινες αξίες με απόλυτο τρόπο θα ωφελούνταν, επιτρέποντας στον άνθρωπο να διακόψει τη λειτουργία της, ώστε να μην κάνει κάτι που είναι ενάντιο σε αυτές.
Η τρίτη αρχή δανείζεται από το πεδίο της ΤΝ που ονομάζεται μάθηση αντίστροφης ενίσχυσης (IRL) και ασχολείται με την κατανόηση των «αξιών» κάποιας οντότητας (ανθρώπου, σκύλου ή κατσαρίδας), μελετώντας τη συμπεριφορά του. Καθώς το πεδίο της IRL εξελίσσεται, λέει ο Ράσελ, θα πρέπει να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει την ορισμένες φορές παράλογη συμπεριφορά ανθρώπων και γενικά τη συμπεριφορά που δεν ανταποκρίνεται στις «αξίες» ενός υποτιθέμενου μέσου ανθρώπου, επειδή εκδηλώνεται από κακοπροαίρετους ή από ανθρώπους που δεν έχουν τη νοητική ικανότητα να επεξεργαστούν τα δεδομένα. Το γεγονός επίσης ότι διαφορετικές ομάδες ανθρώπων εκδηλώνουν διαφορετικά σύνολα αξιών.

Περί αξιών

Οι αξίες των ανθρώπων είναι διαφορετικές ανάλογα με την τάξη στην οποία ανήκουν, το οικογενειακό περιβάλλον από το οποίο προήλθαν, το κοινωνικό πλαίσιο στην περιοχή που έχουν μεγαλώσει, την εποχή στην οποία ζουν. Μέσα στο καπιταλιστικό πλαίσιο, το πλαίσιο της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, είναι δύσκολο στους ίδιους τους ανθρώπους να απορρίψουν ξεπερασμένες «αξίες», ακόμη και να ανεχτούν αξίες άλλων. Τι θα καταφέρει στο ζήτημα των αξιών μια ΤΝ είναι ένα πολύ, μα πολύ μεγάλο ερώτημα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην πραγματικότητα είναι ότι λόγω της αναντιστοιχίας των κοινωνικών σχέσεων (εκμεταλλευτικές) με την ανάπτυξη της παραγωγής και ειδικότερα της επιστήμης, ερωτήματα τέτοιου βεληνεκούς και τέτοιας σημασίας, τίθενται στο έδαφος ενός συστήματος που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της προηγμένης ΤΝ αποκλειστικά από τη σκοπιά των ευκαιριών για μεγαλύτερο κέρδος. Θα αποτελούσε πολύ καλύτερο έδαφος για τη συζήτηση αυτή το σύστημα που έχει ως στόχο την ευημερία όλων των ανθρώπων. Εκεί μόνο θα μπορούσε να εξεταστεί πραγματικά αντικειμενικά και εκ βάθρων, αν και ποια ΤΝ χρειάζεται η ανθρωπότητα.
Ο Ράσελ θεωρεί ότι είναι δυνατό μηχανές να μάθουν αρκετά για τις ανθρώπινες αξίες, ώστε να μην αποτελέσουν κίνδυνο για το ανθρώπινο είδος. Θα υπάρχει και οικονομικό κίνητρο, υποστηρίζει, καθώς ένα ρομπότ που θα μαγειρέψει τη γάτα της οικογένειας επειδή βλέπει μόνο τη θρεπτική της αξία παραβλέποντας τη συναισθηματική της, θα οδηγήσει στην καταστροφή της βιομηχανίας ρομπότ οικιακών βοηθών. Μερικοί, όπως ο Κούρτζβαϊλ υποστηρίζουν ότι άνθρωποι και νοήμονες μηχανές μπορούν να συνυπάρξουν αν δουλεύουν ως ομάδα. Αλλοι λένε ότι απλά μπορούμε να τις «σβήσουμε», λες και οι υπερνοήμονες μηχανές δε θα μπορούσαν να καταλάβουν αυτό το ενδεχόμενο. Κι άλλοι υποστηρίζουν ότι η υπερνοήμων ΤΝ δεν θα υπάρξει ποτέ. Στις 11 Σεπτέμβρη του 1933, ο γνωστός φυσικός Ερνεστ Ράδερφορντ δήλωνε με βεβαιότητα: «Οποιος περιμένει μια πηγή Ενέργειας από τη μεταμόρφωση των ατόμων λέει ανοησίες». Μια μέρα μετά, στις 12 Σεπτέμβρη του 1933, ο φυσικός Λίο Ζίλαρντ εφηύρε την πυροδοτούμενη από νετρόνια αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση...

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American», www.newsday.com, www.forbes.com

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ Η απατηλή λάμψη της βιτρίνας και η θολή πραγματικότητα

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ

Η απατηλή λάμψη της βιτρίνας και η θολή πραγματικότητα

Ερευνα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαιριστών αποκαλύπτει τις συνθήκες που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία των παικτών

Associated Press

Η βιτρίνα του σημερινού εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου αφορά μόνο μια μικρή ελίτ παικτών

Τι επικρατεί τελικά πίσω από τη βιτρίνα; Ο κόσμος του σημερινού εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου έχει μόνο λάμψη, δόξα και αρκετό χρήμα γι' αυτούς που αποτελούν τους βασικούς πυλώνες του οικοδομήματος, τους ίδιους τους παίκτες; Τελικά, η εικόνα των παικτών είναι αυτή που παρουσιάζεται σήμερα από τα διεθνή ΜΜΕ και μπορούν όλοι να κατέχουν πανάκριβα αυτοκίνητα, πολυτελή ξενοδοχεία, μέχρι και αεροπλάνα;
Εξετάζοντας κανείς το σημερινό ποδόσφαιρο - προϊόν προς πώληση με σκοπό το κέρδος των πολυεθνικών και των επιχειρηματιών, που εδώ και μερικές δεκαετίες το λυμαίνονται βλέποντας σε αυτό πρόσφορο πεδίο για αύξηση της κερδοφορίας τους, θα πρέπει να κοιτάξει πίσω από τη βιτρίνα. Μέχρι σήμερα τα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι το χρυσό περιτύλιγμα δεν είναι η πραγματικότητα στο χώρο του ποδοσφαίρου είναι αρκετά και σε διάφορους τομείς. Από τους στημένους αγώνες, το παράνομο στοίχημα, τις κόντρες συμφερόντων, σε αρκετές περιπτώσεις άσχετες ακόμα και με τα ποδοσφαιρικά πράγματα, μέχρι την έξαρση της οπαδικής βίας συντίθεται ένα πλαίσιο όπου εξελίσσονται οι (κυρίως) επιχειρηματικοί ανταγωνισμοί στο χώρο του ποδοσφαίρου. Και φυσικά η πίσω όψη της βιτρίνας και η εντελώς διαφορετική πραγματικότητα απ' ό,τι εντέχνως παρουσιάζεται με τον χαρακτήρα της «εικονικής πραγματικότητας» δεν αφορά μόνο τους τομείς που σχετίζονται με το ίδιο το άθλημα αλλά και τη ζωή των ποδοσφαιριστών.

Πρόσκαιρες απολαβές ...με υψηλό μελλοντικό τίμημα

Πίεση, άγχος για την επιτυχία (και μόνο αυτή), που έχει οδηγήσει ακόμα και σε περιστατικά κατάθλιψης, πολλές φορές μοιραία για την ίδια τη ζωή τους, απειλές, καταπόνηση απ' τις συνεχείς υποχρεώσεις, καθοριστικοί τραυματισμοί, είναι μόνο μερικά από τα κομμάτια του παζλ που αποκαλύπτει την πραγματικότητα της πλειοψηφίας των παικτών παγκοσμίως και διαφέρει πολύ από τη «μικρή ελίτ» αυτών που παρουσιάζονται σήμερα ως είδωλα. Βέβαια, πολλά απ' αυτά που συμβαίνουν είναι το αποτέλεσμα του αυτοεγκλωβισμού των ίδιων των παικτών στα συμβόλαιά τους (αρκετά από αυτά ιδιαίτερα παχυλά), με συνέπεια αφενός μεν να μετατρέπονται σε «χρυσοφόρες μαριονέτες», αφετέρου μελλοντικά να πληρώνουν με υψηλό τίμημα αυτόν τον εγκλωβισμό. Το τι συμβαίνει ακριβώς αποτυπώθηκε στα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαιριστών (FIFPro) μετά την παγκόσμια έρευνα εργασίας για το 2016 που πραγματοποίησε η ίδια. Μάλιστα, το αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή δεν αφορούσε μόνο το ποδόσφαιρο αλλά όλο το χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού. Ειδικά πάντως όσον αφορά το ποδόσφαιρο τα στοιχεία προκαλούν αίσθηση. Στην έρευνα συμμετείχαν 54 Εθνικοί Σύνδεσμοι Ποδοσφαιριστών (31 από την Ευρώπη, 13 από την Αφρική, 10 από την Αμερική) και συμπληρώθηκαν 13.876 ερωτηματολόγια από επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, οι οποίοι αγωνίζονται σε 87 πρωταθλήματα. Η επεξεργασία και ανάλυση των απαντήσεων έγινε με τη βοήθεια του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ.

Οι νέοι παίκτες στο επίκεντρο της εκμετάλλευσης

Eurokinissi

Θολή και δύσκολη είναι η πραγματικότητα της πλειοψηφίας των ποδοσφαιριστών όπως προκύπτει από την έρευνα της FIFPro

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το 40% των ποδοσφαιριστών δεν πληρώνονται έγκαιρα, πολλοί ποδοσφαιριστές αντιμετωπίζουν δυσμενείς πρακτικές, όπως η υποχρεωτική ατομική προπόνηση, σε άλλες ώρες, εκτός εκείνων της ομάδας όπου ανήκουν, ενώ είναι μεγάλα τα ποσοστά που αφορούν τους ποδοσφαιριστές που εξωθούνται και πιέζονται για ανανεώσεις ή λύσεις συμβολαίων ή αντιμετωπίζονται βίαια και με διακρίσεις.
Επίσης, ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι το ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ποδοσφαιριστών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο εκτιμά ότι οι νεαροί ποδοσφαιριστές αποτελούν το πιο ευαίσθητο μέρος της κοινωνίας του ποδοσφαίρου, καθώς δεν προστατεύονται επαρκώς τα δικαιώματά τους.
Παράλληλα, αποκαλύπτεται ότι πλέον ο μέσος όρος της χρονικής διάρκειας των συμβολαίων των ποδοσφαιριστών είναι μικρότερος των 2 ετών, ενώ το 45% των ποδοσφαιριστών που πήραν μέρος στην έρευνα κερδίζει λιγότερα από 900 ευρώ το μήνα.
Μέσω των απαντήσεων που δόθηκαν στο σχετικό ερωτηματολόγιο αναδείχθηκε επίσης και ένα άλλο στοιχείο, που δείχνει πού έχει φθάσει σήμερα η ανεξέλεγκτη δράση, ουσιαστικά υπό την ανοχή (παρά τα κατά καιρούς περιοριστικά μέτρα που παίρνονται) των παγκόσμιων οργανισμών του ποδοσφαίρου (FIFA, UEFA), των κυκλωμάτων μάνατζερς. Ενα μέρος της δραστηριότητάς τους αναδεικνύεται από το στοιχείο της έρευνας που αποκαλύπτει πως το 29% των ποδοσφαιριστών μεταγράφεται από μία ομάδα σε άλλη, δίχως τη θέλησή του, κάτω από πίεση και ψυχολογικό πόλεμο. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τα κυκλώματα που δραστηριοποιούνται στο χώρο του στοιχήματος και ιδιαίτερα αυτά του παράνομου τζόγου. Οπως μαρτυρούν τα στοιχεία, το 7% των ποδοσφαιριστών σε όλο τον κόσμο έχει δεχθεί κρούση για να συμμετάσχει σε προκαθορισμό αποτελέσματος σε αγώνα και το 9% απάντησε στην έρευνα ότι στο πρωτάθλημά του έχει χειραγωγηθεί παιχνίδι.