Το ΚΕΚΡ για τις εξελίξεις στην Ουκρανία

Το ΚΕΚΡ για τις εξελίξεις στην Ουκρανία




Ανακοίνωση της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας, σχετικά με τα γεγονότα στην Ουκρανία, αναφέρει:

«Μετά την άρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς για υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ, οι υποστηρικτές της "ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης", κινητοποιώντας όλες τις δυνάμεις και όλα τα μέσα, κατέβασαν τον κόσμο στους δρόμους. Στην αρχή οι δραστηριότητες της αντιπολίτευσης παρουσιάζονταν ως μια "ειρηνική", "δημοκρατική" διαμαρτυρία. Ωστόσο, άρχισαν να δημιουργούνται γρήγορα σοβαρές αμφιβολίες. Από την αρχή, οι διαμαρτυρίες στην Ουκρανία (που έγιναν γνωστές με την ονομασία "Ευρωμαϊντάν" [Ευρώ-ανεξαρτησία]) ξεχώριζαν για τα έντονα εθνικιστικά στοιχεία, τα οποία σε μια ορισμένη στιγμή υπερίσχυσαν. Το αποκορύφωμα ήταν η κατεδάφιση του μνημείου του Β.Ι. Λένιν και ο ξυλοδαρμός των αγωνιστών της Συνομοσπονδίας Ελεύθερων Συνδικάτων της Ουκρανίας και της αριστερής οργάνωσης "Μπορότμπα" (Αγώνας). Είναι καιρός να αξιολογηθούν τα γεγονότα αυτά.

Η γεωπολιτική πτυχή των διαφωνιών

Από τους διαδηλωτές υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης λίγοι είναι αυτοί που διάβασαν το έγγραφο, που δεν υπέγραψε ο Γιανουκόβιτς, ενώ και από τους υποστηρικτές της εισόδου στην Τελωνειακή Ένωση λίγοι είναι αυτοί που είναι πρόθυμοι να εντρυφήσουν στην ταξική φύση αυτής της ένωσης. Εάν αναλογιστεί κανείς και καθαρίσει το μυαλό από τους μύθους και τις ψευδαισθήσεις, τότε θα δει ότι πρόκειται για μια συνηθισμένη διαίρεση της Ουκρανίας μεταξύ δύο ιμπεριαλιστικών ενώσεων: της ΕΕ και της Τελωνειακής Ένωσης. Έτσι, στην πραγματικότητα, πρόκειται ουσιαστικά για το κάτω από ποια ομπρέλα θα μπει η "ανεξάρτητη" Ουκρανία: υπό αυτή των Ρώσων ή των Ευρωπαίων ολιγαρχών. Η θέση μας σχετικά με αυτό το κομμάτι της ερώτησης είναι ξεκάθαρη: και οι δύο ιμπεριαλιστικές ενώσεις είναι αντιδραστικές και όλες οι ελπίδες για "ευρωπαϊκή ολοκλήρωση" αφενός και για "επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία" αφετέρου, δε θα οδηγήσουν σε βελτίωση της θέσης των απλών εργαζομένων. Απλά θα λύσουν το ζήτημα ποιο τμήμα της αστικής τάξης θα λεηλατήσει τον ουκρανικό λαό και τον πλούτο της Ουκρανίας στο εγγύς μέλλον.

Εσωτερική πολιτική συνιστώσα του κινήματος του Ευρωμαϊντάν

Παρά το γεγονός ότι ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης επίσημα έχει πολλές αποχρώσεις: από το εθνοφασιστικό κόμμα "Σβομπόντα" (Ελευθερία) έως το πιο μετριοπαθές "Ουντάρ" (Χτύπημα) και το φιλελεύθερο "Μπατκόβσινα" (Γενέτειρα), η πραγματική πολιτική του Ευρωμαϊντάν έδειξε τον αληθινό της χαρακτήρα, που είναι ο λυσσαλέος αντικομμουνισμός και ο εθνοφασισμός. Η κατεδάφιση του μνημείου του Λένιν είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική, καθώς το μνημείο αυτό δεν είναι μόνο σύμβολο της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, αλλά και σύμβολο της νίκης επί της φασιστικής Γερμανίας. Εγέρθηκε στο απελευθερωμένο Κίεβο αμέσως μετά τον πόλεμο ως σύμβολο της νίκης του πρώτου στον κόσμο εργατικού κράτους και του Κόκκινου Στρατού του των εργατών-αγροτών, κατά του φασισμού. Επομένως η κατεδάφισή του δείχνει σαφώς ποιων ιστορικοί διάδοχοι είναι οι εκπρόσωποι του Ευρωμαϊντάν. Προφανώς, οι υποστηρικτές της "ένταξης στην Ευρώπη" δεν είναι διάδοχοι ό,τι καλύτερου έχει δώσει στον κόσμο η Ευρώπη, ούτε των καλύτερων εκπροσώπων της, αλλά ό,τι πιο χυδαίου και αντιδραστικού, σκοτεινού και σκληρού υπήρχε ποτέ στην Ευρώπη, και κατά του οποίου πολέμησαν με τα όπλα στα χέρια οι εργαζόμενοι της Ευρώπης. Η επίθεση στους συντρόφους της αριστερής οργάνωσης "Μπορότμπα" και στους αγωνιστές των συνδικάτων δείχνει επίσης την αδιαλλαξία του Ευρωμαϊντάν προς τις αριστερές, κομμουνιστικές πολιτικές γραμμές και τις απλώς ανεξάρτητες εργατικές οργανώσεις, κάτι το οποίο είναι χαρακτηριστικό για κάθε είδους φασισμό.

Όλα αυτά μας επιτρέπουν να χαρακτηρίσουμε το κόμμα "Σβομπόντα" (ενώ ακριβώς ο πυρήνας της οργάνωσης αυτής εμπλέκεται στους βανδαλισμούς στο μνημείο του Λένιν και στις επιθέσεις κατά των αριστερών αγωνιστών) ως εθνοφασιστική οργάνωση, και οι στρατευμένοι σε αυτή την οργάνωση θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως φασίστες. Η «"Σβομπόντα" δεν είναι απλά ένα κόμμα έτοιμο για φασιστικές μεθόδους διακυβέρνησης, αλλά πρεσβεύει την πιο αντιδραστική ναζιστική μορφή του φασισμού, που με τόσες θυσίες κατόρθωσαν να νικήσουν οι λαοί μας κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ουκρανία υποστηρίζουν τις επιδεικτικές εκφράσεις συμπάθειας στους συνεργάτες των χιτλερικών φασιστών, ακόμα και την ηρωοποίησή τους με ανέγερση μνημείων και με την ονομασία δρόμων. Οι υπόλοιπες, πιο "μετριοπαθείς" οργανώσεις της αντιπολίτευσης (όπως το κόμμα "Ουντάρ" και η "Μπατκόβσινα") είναι συνεργάτες των εθνοφασιστών, καθώς στην πράξη όχι μόνο δεν εμποδίζουν, αλλά καλύπτουν και παρακινούν τη δράση των φασιστών.

Η αντίδραση του "πολιτισμένου κόσμου".

Πολύ αποκαλυπτική είναι και η αντίδραση της "δημοκρατικής κοινωνίας" της Δύσης, η οποία, αγνοώντας τα κραυγαλέα γεγονότα των φασιστικών εγκληματικών πράξεων, στην πραγματικότητα τάσσεται υπέρ αυτών των φασιστών, κάτι που αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι ο φιλελευθερισμός και ο εθνοφασισμός είναι δίδυμα αδέλφια, καθώς βάση και των δύο αποτελεί η ιδέα της απεριόριστης ελευθερίας του κεφαλαίου, δηλαδή η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, και όταν τους συμφέρει, θα είναι πάντα σε θέση να βρουν μια κοινή γλώσσα, παρά τις διαφορές προς τα έξω. Σήμερα, φαίνεται όλο και πιο συχνά ότι η λεγόμενη "ελεύθερη Ευρώπη" στην πραγματικότητα είναι ελεύθερη για την αναβίωση του φασισμού, την ίδια ώρα που τα δικαιώματα του ανθρώπου του μόχθου και των πολιτικών κομμάτων της εργατικής τάξης καταπατούνται. Παράδειγμα αποτελούν οι ασταμάτητες προσπάθειες για την εξίσωση του φασισμού με τον κομμουνισμό που τον νίκησε, η απαγόρευση σε ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης κομμουνιστικών συμβόλων και κομμουνιστικών οργανώσεων (χώρες της Βαλτικής, Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, κλπ.).

Όλα αυτά, στα πλαίσια της υφέρπουσας φασιστικοποίησης της κυβέρνησης στη Ρωσική Ομοσπονδία αφενός, και της ανοχής της κυβέρνησης αυτής απέναντι στους νεοναζί αφετέρου, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την απειλή μιας πραγματικής αναγέννησης της ναζιστικής απειλής στα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, της χώρας που νίκησε το φασισμό.

Οι άνθρωποι του μόχθου μαζί με την εργατική τάξη στην πρωτοπορία, δεν πρέπει να το επιτρέψουν!

Η πάλη των εργαζομένων - η μόνη διέξοδος!

Καταγγέλλουμε το καθεστώς Γιανουκόβιτς, το οποίο έφερε τη χώρα σε αυτή την κατάσταση, και δηλώνουμε με αποφασιστικότητα ότι άλλη εναλλακτική, από την αυτοτελή οργανωμένη πάλη των Ουκρανών ανθρώπων του μόχθου σε συμμαχία με τους ανθρώπους του μόχθου όλων των χωρών, κατά της απειλής της εμφάνισης του φασισμού, δεν υπάρχει. Αν σήμερα οι άνθρωποι του μόχθου της Ουκρανίας και της Ρωσίας, καθώς και όλων των χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης δεν αντιληφθούν τη σοβαρότητα της κατάστασης και δεν οργανωθούν ως ανεξάρτητα πολιτικά υποκείμενα, αύριο ίσως να είναι πολύ αργά.

Σήμερα, η εργατική τάξη της Ουκρανίας σε συμμαχία με όλους τους ανθρώπους του μόχθου πρέπει να μιλήσει και να δραστηριοποιηθεί, και στους δρόμους. Δε γίνεται να δίνονται οι δρόμοι στους ευρωφασίστες! Χρειάζεται μια τρίτη δύναμη, η οποία θα διαμαρτύρεται ενάντια στην αντιλαϊκή αστική εξουσία, καθώς και ενάντια στη φασιστική αντιπολίτευση! Και το ρόλο αυτής της δύναμης μπορεί να παίξει μόνο ο οργανωμένος λαός, με επικεφαλής την εργατική τάξη. Οι άνθρωποι του μόχθου της Ουκρανίας πρέπει να αντιπαλέψουν τη φασιστική απειλή με την αυτοοργάνωση εργατικών πολιτοφυλακών, με την ενίσχυση του αντιφασιστικού εργατικού μετώπου, των ταξικών συνδικάτων, με την πύκνωση των γραμμών της Ένωσης Κομμουνιστών της Ουκρανίας.

Επιπλέον, απευθυνόμαστε στο ρωσικό και ουκρανικό λαό, στους λαούς-νικητές στη θανάσιμη μάχη κατά του φασισμού, να αναγκάσουν με κάθε τρόπο τις κυβερνήσεις τους να λάβουν ολοκληρωμένα μέτρα για την τιμωρία των φασιστικών καθαρμάτων, συμπεριλαμβανομένης της στέρησης σε αυτούς και τα μέλη των κομμάτων τους του δικαιώματος εισόδου στη Ρωσική Ομοσπονδία, και στους Ρώσους φασίστες αντικομμουνιστές του δικαιώματος εισόδου στην Ουκρανία. Είναι σημαντικό κάθε λαϊκός άνθρωπος της Ουκρανίας και της Ρωσίας να θυμάται καθαρά ότι οι κυβερνήσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ουκρανίας συμβάλλουν με τις πολιτικές τους στην άνθηση νεοναζιστικών φασιστικών οργανώσεων. Είναι απαραίτητο να αποκαλυφθεί πλατιά η υποκρισία των κυβερνήσεων, όταν στις 9 Μαΐου αυτοαναγορεύονται σε συνεχιστές του έργου της Μεγάλης Νίκης, και μετά την παρέλαση το "ξεχνάνε" βολικά, συνεχίζοντας στην πραγματικότητα το έργο των Βλάσοφ-Μπαντέρα. Αν σήμερα και τα δύο κράτη αυτοαποκαλούνται ως διάδοχοι της Μεγάλης Νίκης, και οι δύο κηρύσσουν την Ημέρα της Νίκης επί του φασισμού ως δημόσια γιορτή – ας αναλάβουν τις ευθύνες τους για αυτά που λένε.

Απευθυνόμαστε επίσης στον αφελή κόσμο που πιστεύει ειλικρινά στα "θαύματα" της "ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης" και συνεχίζει να παγώνει ανιδιοτελώς στο Μαϊντάν ["πλατεία ανεξαρτησίας"], πιστεύοντας ότι έτσι αγωνίζεται για το μέλλον του λαού του. Εμείς δεν είμαστε εναντίον αυτών των ανθρώπων ως τέτοιων, αλλά είμαστε ενάντια στις φασιστικές σκοτεινές συναθροίσεις. Πρέπει να πολεμήσουμε το σύστημα, όχι να πηγαίνουμε με τους φασίστες. Μην αφήσετε τον εαυτό σας για ακόμη μια φορά να εξαπατηθεί, μην ξεγελιέστε από την προπαγάνδα των διαδόχων του Χίτλερ!

Η ολοκληρωτική νίκη κατά του φασισμού δεν είναι δυνατή χωρίς τη νίκη κατά του καπιταλισμού, επομένως η πλήρης και ολοκληρωτική νίκη κατά του εθνοφασισμού είναι η σοσιαλιστική επανάσταση!

Όχι στις φασιστικές σκοτεινές συναθροίσεις!

Ναι σε ένα Νέο Οκτώβρη!

Είμαστε υπέρ της ένωσης των ανθρώπων του μόχθου της Ρωσίας και της Ουκρανίας στην πάλη κατά των παρασίτων και των εκμεταλλευτών, ενάντια στις αστικές κυβερνήσεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας!

Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!».

Σχετικά με την πολιτική αντιπαράθεση

Σχετικά με την πολιτική αντιπαράθεση

Οπορτουνισμός είναι η επίδραση της αστικής τάξης στο εργατικό κίνημα λέει κάπου ο λένιν δίνοντας έναν πολύ εύστοχο συνοπτικό ορισμό, τόσο για τις «καθαρές εκδηλώσεις» του οπορτουνισμού, όσο και για τις ταλαντεύσεις εντός της επαναστατικής πτέρυγας του εργατικού κινήματος και των πολιτικών του οργανώσεων. Σήμερα η σύνδεση των ποικιλώνυμων οπορτουνιστικών ομάδων με το εργατικό κίνημα είναι αδύναμη κι υποτυπώδης, με σποραδικές εξαιρέσεις ανά κλάδους. Αλλά ο ορισμός του βλαδίμηρου αποκτά άλλη διάσταση και μια ιδιότυπη πρακτική εφαρμογή.

Ας πάρουμε το παράδειγμα ενός απεργιακού αγώνα στο δημόσιο, όπου ο οπορτουνισμός κάποιων δυνάμεων δεν εκδηλώνεται μόνο με τον κλασικό καιροσκοπισμό, πότε υπέρ ενός αγώνα διαρκείας μέχρι τελικής πτώσης, πότε καταλήγοντας στην απεργοσπασία. Η επίδραση της αστικής τάξης εδώ εκδηλώνεται πρωτίστως στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τους κομμουνιστές και τις δυνάμεις τους, φτάνει στο επίπεδο της πιο χυδαίας αστικής προπαγάνδας και καταλήγει να την αναπαράγει. Η βάση αυτού του χώρου διαπαιδαγωγείται με τρόπο που την καθιστά πρόθυμη να πιστέψει τα πάντα για το κκε που είναι προδοτικό, ξεπουλημένο και προπαντός στην αντίπερα όχθη –είτε είναι σε απόσταση από μια διαδικασία, οπότε κρατά καταστροφική σεχταριστική στάση, είτε συμμετέχει σε αυτήν, οπότε το κάνει για να την καπελώσει και να την προδώσει.

Το παιχνίδι αυτό είναι κουραστικό και προβλέψιμο. Η υπερεπαναστατική λογοκοπία που αγνοεί την πραγματικότητα ή τη βλέπει με παραμορφωτικούς φακούς, περιμένει υπολογισμένα αυτόν που θα πει τα αυτονόητα, για να πέσει πάνω του, επειδή λύγισε, να του φορτώσει την ήττα και να δικαιωθεί άνευ αγώνα για τη δική της ηρωική κι ασυμβίβαστη στάση. Δεν πρόκειται όμως μόνο γι’ αυτό, αλλά για κάτι ποιοτικά ανώτερο, για μια εμπάθεια, ένα σχεδόν ταξικό μίσος, εφάμιλλο των κορυφαίων αστών δημοσιολόγων, που είναι τουλάχιστον υποχρεωμένοι λόγω θέσης να κρατάν κάποια προσχήματα και να λεν κάθε τόσο για ξεκάρφωμα δυο καλά λόγια, υπολογισμένα για τους δικούς τους σκοπούς.
Έτσι φυσικά μπορεί να βρίσκεται ένας εύκολος παίχτης για κάθε ήττα αλλά δεν πρόκειται ποτέ να βγούνε χρήσιμα κι ουσιαστικά συμπεράσματα για τις αδυναμίες και τα πραγματικά αίτια, για να διορθωθούν.

Αντίστοιχα παραδείγματα μπορεί να αντλήσει κανείς από την κριτική στις θέσεις, τα συνέδρια και την ιστορική διαδρομή του κουκουέ, που ως επί το πλείστον εξαντλείται σε εύκολους αφορισμούς κι απλοϊκά σχήματα, αντικρουόμενα πολλές φορές, για να θυμίζουν αυτό που έγραψε κάποτε ο μίσσιος για το βασικό κίνδυνο που είναι σαν το μουνί της χήρας, που ‘παιζε με τον ψαρά και του έτρωγε τα ψάρια. Μπροστά το έχω ή πίσω; το ρώταγε. Μπροστά έλεγε ο ψαράς, τούρλωνε η χήρα τον κώλο και του ‘παιρνε τα ψάρια. Πίσω έλεγε την άλλη μέρα ο ψαράς. Σήκωνε τα φουστάνια η χήρα, του ‘παιρνε τα ψάρια. Κι ο ψαράς που τη γουστάριζε μονολογούσε: αν δε σταθεροποιηθεί το απαυτό της χήρας δε βλέπω μεροκάματο.
Έτσι και με το βασικό κίνδυνο, μια ερχόταν από τα δεξιά, μια από αριστερά, κι εκεί που στραβώναμε τα μάτια μας με τσιτάτα και ντοκουμέντα, να πούμε ότι είναι ολοφάνερο ότι ο κίνδυνος για το κίνημα είναι από τη μια, να σου και μας έβγαινε απ’ την άλλη και δώσ’ του πάλι απ’ την αρχή, από την ανάποδη τώρα, να λέμε τα αντίθετα.

Έτσι κι η κριτική στο κουκουέ το βρίσκει πότε τροτσκιστικό, πότε κολλημένο στο μουστάκι του στάλιν, πότε υπερεπαναστατικό και σεχταριστικό, πότε ρεφορμιστικό και ξεπουλημένο, πότε να προδίδει την ιστορία του, πότε προσκολλημένο στο παρελθόν και τη δεκαετία του τριάντα. Όταν είσαι κόμμα παντός καιρού κι η πολεμική εναντίον σου έχει πάντα το ίδιο σαφές στίγμα: ή θα βρέξει, ή θα χιονίσει ή καλό καιρό θα κάνει. Τον κακό τους τον καιρό δηλαδή…

Ύστερα από ένα σημείο κάποιες περιπτώσεις αρχίζουν ν’ αποκτούν καλτ αποχρώσεις. Επιστρέφοντας στη βάση της η κε του μπλοκ αποκατέστησε την επαφή της με το πριν, την εφημερίδα της ανεξάρτητης αριστεράς και της εξαρτημένης ελλάδας, που άλλαξε πρόσφατα τη γραμματοσειρά που χρησιμοποιούσε, όχι όμως και τα πολιτικά της χούγια. Το ρεπορτάζ για το τρίτο συνέδριο του ναρ, που το υπογράφουν ελαφρός και παπαμακάριος, μας ενημερώνει πως σε αντίθεση με το συνέδριο του κκε, το οποίο τελείωσε μια μέρα νωρίτερα, λόγω έλλειψης τοποθετήσεων, το συνέδριο του ναρ θα μπορούσε να κρατήσει μία ημέρα ακόμη λόγω πληθώρας ομιλητών! Κι ότι υπήρξε μια πραγματική βροχή από αιτήσεις ομιλιών, που θα τίναζε το όλο πρόγραμμα στον αέρα εάν δεν υπήρχε ο σχεδόν απόλυτος σεβασμός στη διαδικασία και δε γίνονταν οικειοθελείς αποσύρσεις ή αν δεν παρατείνονταν η δεύτερη ημέρα του συνεδρίου μέχρι τα μεσάνυχτα.

Για όποιον ξέρει να διαβάζει πίσω από τις γραμμές και να διερμηνεύει το ιδιόλεκτο του ρεύματος, ο σχεδόν απόλυτος (αλλά όχι απολύτως απόλυτος) σεβασμός στη διαδικασία και η παράταση μέχρι τα μεσάνυχτα της δεύτερης μέρας είναι ο εύσχημος τρόπος για να δικαιολογηθεί ο κακός προγραμματισμός ή μη εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος και οι εργασίες μέχρι τελικής πτώσης, που είναι γνωστές κι ως διαδικασίες για βάλιουμ. Κατά τα άλλα, δεν αμφιβάλλει κανείς πως αν μπορούσαν να μιλήσουν όσοι ήθελαν, για όσο χρόνο κι όσες φορές ήθελαν, πιθανότατα οι ναρίτες θα συνεδρίαζαν μέχρι σήμερα.

Παρεμπιπτόντως, το πιο ωραίο για το συνέδριο του ναρ, μου τόπε το λαϊκό στρώμα, που το αλίευσε από κάποιο ναρίτη στο φέισμπουκ, που έγραψε: πάλι με κοροϊδέψατε σύντροφοι, πάλι δεν γίναμε κόμμα. Ναι, αλλά πρόσθεσαν στον τίτλο τους το εμπρόθετο σύνολο «για την κομμουνιστική απελευθέρωση» για να κάνουν πιο φανερές τις προθέσεις τους. Κι έτσι έγιναν Ν.Α.Ρ. γ.τ.Κ.Α, που μόνο ένας εμπαθής θα το 'εκλαΐκευε' ως ‘γατάκια’ –κι εμείς δεν είμαστε τέτοιοι.

Όσο για το συνέδριο του κουκουέ, ένας στοιχειωδώς έντιμος παρατηρητής θα γνώριζε πως αυτό που επισπεύσθηκε ήταν το δεύτερο μέρος για την εκλογή της κε και του νέου γγ, κι όχι το πρώτο με τις τοποθετήσεις, που ήταν πλούσιες και δωδεκάλεπτες, επειδή τόσο προέβλεπε το χρονοδιάγραμμα και όχι με νταβατζιλίκι, εις βάρος του προεδρείου και των επόμενων ομιλητών. Για να μην πιάσουμε το εύρος και τον πλούτο του προσυνεδριακού διαλόγου –που κι αυτός είναι κομμάτι του συνεδρίου- γιατί μιλάμε για τελείως διαφορετικά μεγέθη, που δεν αντέχουν σε σύγκριση.

Κλείνουμε αυτή την ενδεικτική λίστα με τα «εξ οικείων» βέλη, που είναι και τα πιο φαρμακερά. Ο λόγος για ένα κείμενο στον εργατικό αγώνα, που ασκεί πολεμική ενάντια στο πρόσφατο κείμενο του πγ της κετουκε στην κομεπ και την πολιτική της ηγεσίας του κουκουέ -που μπορεί να έχει ψηφιστεί με συντριπτική πλειοψηφία στο συνέδριο, αλλά αυτό δε συνιστά τεκμήριο ορθότητας, όπως μας λέει ο βλ (γιατί πχ κι ο δικομματισμός συγκέντρωνε συντριπτικά ποσοστά τόσα χρόνια) χωρίς ωστόσο να αντιπροτείνει κάποιον άλλο τρόπο για να παίρνονται στα συνέδρια του κόμματος σωστές αποφάσεις –όπως πχ η δική του μειοψηφούσα άποψη.

Το καλύτερο όμως μας το φυλάει για τον επίλογο, όπου κάνει εντυπωσιακό φινάλε συγκρίνοντας αποσπάσματα από το κείμενο του πγ με κείμενα κάποιων τροτσκιστικών και μαοϊκών οργανώσεων, για να αποδείξει την ταύτιση των απόψεων της ηγεσίας με αυτές τις ομάδες. Το σκεπτικό αυτό είναι τόσο έξυπνο, που το εφάρμοσαν και οι ασφαλίτες που συνέταξαν την επαναστατική προκήρυξη των μαχόμενων επαναστατικών ομάδων για τη δολοφονία των χρυσαυγιτών, ένα περιβόλι με τσιτάτα για όλα τα γούστα, όπου κάθε αριστερός μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του και κάποια τσιτάτα που εκφράζουν τον χώρο του. Θα μπορούσαμε λοιπόν να ανταποδώσουμε αυτή την έξυπνη τακτική με αντίστοιχα αποσπάσματα που θα ταύτιζαν τον εργατικό αγώνα με το σαμίρ αμίν και τον καζάκη ή το μαοϊκό ρεύμα στο ζήτημα της εξάρτησης ή με τους τροτσκιστές για το μεταβατικό πρόγραμμα και για το ενιαίο μέτωπο με τη γσεε. Κι έτσι θα δίναμε συναρπαστική τροπή με ακλόνητα επιχειρήματα σε έναν τόσο γόνιμο διάλογο.

Δε θα μπορούσα ωστόσο να εκτιμήσω ολόπλευρα το βάθος και την ποιότητα αυτής της επιχειρηματολογίας, αν δεν είχα βρει την αρχική της πηγή κι αυτό που μου θύμιζε εξ αρχής. Ένα παλιό φυλλάδιο του ρήγα φεραίου αν θυμάμαι καλά, που είχε απομονώσει φράσεις από κομματικά ντοκουμέντα και εκκλησιαστικά κείμενα του κατηχητικού και καλούσε τον αναγνώστη να βρει από πού προέρχονταν η κάθε φράση –καθώς έμοιαζαν αρκετά μεταξύ τους. Τότε μόνο συνειδητοποίησα το βάθος αυτού του συλλογισμού και υποκλίθηκα στο μεγαλείο του. Κλαπ-κλαπ-κλαπ…

Θα μπορούσαμε να επεκταθούμε σε κάποιο άλλο κείμενο και στην ταμπακέρα της κριτικής, πχ στο ζήτημα της κυβέρνησης και τη στάση των κομμουνιστών. Αλλά προσωπικά με έχει κουράσει πολύ η εκπληκτική μονομέρεια των αναλύσεων που παίρνουν επιλεκτικά πχ την απόφαση του 4ου συνεδρίου της κομιντέρν, αλλά αγνοούν επιδεικτικά το τρίτο συνέδριο που είχε πάρει διαφορετική θέση –και αντιστρόφως- διαλέγοντας κάθε φορά από τον μπουφέ της ιστορίας εκείνα τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ένα ήδη αποφασισμένο συμπέρασμα, που τις απαλλάσσει από τη δύσκολη ευθύνη της συγκεκριμένης ανάλυσης της πραγματικότητας της εποχής τους.


Στο τέλος της ημέρας ξεχειλίζεις από αισιοδοξία για την τόσο υψηλή στάθμη (που ξεχείλισε κι αυτή) της «πολιτικής αντιπαράθεσης» και του τρόπου με τον οποίο διεξάγεται. Δεν είναι μόνο η (συνειδητή ή μη, μικρή σημασία έχει) αναπαραγωγή της αστικής προπαγάνδας για το κουκουέ κι η εκπληκτική μονομέρεια σε κάποια ζητήματα με προκάτ συμπεράσματα. Το πιο βασικό είναι ότι αυτή η αστική στην ουσία της θορυβώδης πολεμική σκεπάζει οποιονδήποτε σοβαρό κριτικό λόγο, αποπροσανατολίζει την αντιπαράθεση κι ακυρώνει εν πολλοίς τις ανησυχίες και το διάλογο που αναπτύσσεται, καταφέρνοντας έτσι τη μεγαλύτερη ζημιά. Γιατί το κουκουέ δεν είναι τέλειο κι έχει ανάγκη από γόνιμη κριτική, που είναι απαραίτητη σαν το οξυγόνο. Κι όχι από βρώμικο, πνιγηρό, χαμηλής στάθμης πόλεμο, που καταλήγει σε ντροπαλό αντικομμουνισμό.
Προβοκάτσια από Μπρεζνιεφικό απολίθωμα

Τετρασέλιδη ανακοίνωση ΚΚΕ: Να φτάσει σε κάθε γειτονιά, σπίτι, χώρο δουλειάς!

Τετρασέλιδη ανακοίνωση ΚΚΕ: Να φτάσει σε κάθε γειτονιά, σπίτι, χώρο δουλειάς!

Τετρασέλιδη ανακοίνωση που απευθύνεται σε άνεργους, νέους, εργαζόμενους, εμπόρους και αγρότες κυκλοφόρησε το ΚΚΕ καλώντας τους να στηρίξουν τις πρωτοβουλίες και τη δράση του Κόμματος ενάντια στην πολιτική, που τσακίζει τη ζωή της εργατικής τάξης.

Για να δυναμώσει τώρα η αλληλεγγύη και η λαϊκή συμμαχία ώστε να μη μείνει καμιά οικογένεια μόνη απέναντι στη φτώχεια, στην εφορία, στις τράπεζες, στη ΔΕΗ, στα μονοπώλια και σε όσους τα υπηρετούν.

Για να εμπιστευθεί ο λαός τη δύναμή του και να περάσει στην επίθεση.

Παρατίθεται ολόκληρη η ανακοίνωση, ενώ παρακάτω επισυνάπτεται σε μορφή PDF:

«Ανεργε, νέα, νέε, εργαζόμενη, εργαζόμενε που ζεις τον εφιάλτη της φτώχειας και της ανεργίας

Επαγγελματοβιοτέχνη, έμπορε, αγρότη που αντιμετωπίζεις τον κίνδυνο του κλεισίματος και του ξεκληρίσματος

Το ΚΚΕ αγωνίζεται για το δίκιο σου όχι στα λόγια, αλλά με τις θέσεις και τη δράση του και μέσα στη Βουλή, αλλά και στους δρόμους, στα γραφεία και τα εργοστάσια.

Γνώρισε τις πρωτοβουλίες του:

Για την προστασία των ανέργων και των οικογενειών που υποφέρουν, των εργαζομένων με απλήρωτη εργασία.

Για να σταματήσουν οι διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος και να επανασυνδεθεί αμέσως σε όσους δεν μπορούν να το πληρώσουν.

Την πρόταση νόμου που έχει καταθέσει στη Βουλή για την απαγόρευση των πλειστηριασμών λαϊκών κατοικιών και για ουσιαστική ανακούφιση από τα δυσβάσταχτα δάνεια.

Για φτηνό πετρέλαιο και θέρμανση.

Για να καταργηθούν τα χαράτσια και οι φόροι που πνίγουν το λαό.

Για το φάρμακο και την Υγεία.

Για τα διόδια και φτηνές συγκοινωνίες.

Το ΚΚΕ είναι δίπλα σου και σε καλεί να προσθέσεις και εσύ τη φωνή σου στις κινητοποιήσεις.

Για να δυναμώσει τώρα η αλληλεγγύη και η λαϊκή συμμαχία ώστε να μη μείνει καμιά οικογένεια μόνη απέναντι στη φτώχεια, την εφορία, στις τράπεζες, στη ΔΕΗ, στα μονοπώλια και σε όσους τα υπηρετούν.

Για να εμπιστευθεί ο λαός τη δύναμή του και να περάσει στην επίθεση.

Με προτάσεις νόμου και με άλλες παρεμβάσεις στη Βουλή αλλά και με τη μαχητική του δράση σε τόπους δουλειάς και στις συνοικίες το ΚΚΕ μάχεται για το λαό για να δυναμώσει η αγωνιστική δράση και αλληλεγγύη.

Με Επίκαιρη Ερώτηση στον πρωθυπουργό απαιτεί: Να δοθεί έκτακτη ενίσχυση 1.000 ευρώ για να πάρουν μια ανάσα οι άνεργοι μπροστά στις γιορτές.

Σταθερά και συνεχώς με νομοθετικές πρωτοβουλίες στη Βουλή διεκδικεί:

Λήψη μέτρων προστασίας και ανακούφισης των ανέργων και των οικογενειών τους εδώ και τώρα!
Να δοθεί επίδομα ανεργίας σε όλους τους ανέργους χωρίς προϋποθέσεις και για όσο διάστημα είναι άνεργοι. Καμία διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και σταθερών τηλεφώνων. Δραστική μείωση των τιμολογίων τους.
Πλήρη και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους ίδιους και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους.
Καμία κατάσχεση ή πλειστηριασμός σε κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία που ανήκει στον άνεργο. Αναστολή κάθε είδους υποχρέωσης που έχει από δάνειο, να απαγορεύεται ο ανατοκισμός και η κεφαλαιοποίηση.
Δωρεάν μετακινήσεις στις αστικές συγκοινωνίες.
Να αναγνωρίζεται ως συντάξιμος χρόνος, το διάστημα της ανεργίας χωρίς καμία επιβάρυνση των ανέργων.

Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα και θέρμανση

Και με τροπολογία που κατάθεσε το ΚΚΕ στη Βουλή ζητά:
Να απαγορευθεί η διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος στις κατοικίες των εργατικών – λαϊκών οικογενειών που αδυνατούν να το πληρώσουν και να αποκαταστήσει αμέσως η ΔΕΗ την παροχή σε όσους την έχει διακόψει.
Να καταργηθούν οι φόροι στο πετρέλαιο θέρμανσης και στα τιμολόγια της ΔΕΗ, τα δημοτικά τέλη.
Να μειωθούν τα τιμολόγια για το λαό και όχι για τους μεγάλους επιχειρηματίες.
Να υπάρξει ένας ενιαίος κρατικός φορέας Ενέργειας που θα υπηρετεί πραγματικά τις λαϊκές ανάγκες. Όχι στην πολιτική της ΕΕ και την παράδοση της ηλεκτρικής ενέργειας στα μονοπώλια.

Απαγόρευση πλειστηριασμών και ουσιαστική ελάφρυνση χρεών των λαϊκών οικογενειών.

Το ΚΚΕ εδώ και καιρό έχει καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση νόμου που αφορά τις οικογένειες με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 40.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί και την οποία επαναφέρει με κάθε ευκαιρία γιατί είναι η μόνη που αντιμετωπίζει πραγματικά το πρόβλημα.

Τα κύρια άρθρα της πρότασης νόμου προβλέπουν:
Διαγραφή τόκων από την οφειλή των λαϊκών νοικοκυριών προς τα πιστωτικά ιδρύματα.
Διαγραφή των ποσών των τόκων που κεφαλαιοποιήθηκαν και ανατοκίστηκαν.
Διαγραφή του 50% των οφειλών εφόσον το ύψος των δανείων δεν ξεπερνά τις 200.000 ευρώ για στεγαστικά δάνεια, τις 30.000 ευρώ για καταναλωτικά και τις 20.000 ευρώ για τις πιστωτικές κάρτες.
Μείωση των οφειλών των ΕΒΕ, των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και των ψαράδων προς τα πιστωτικά ιδρύματα.

Των ΕΒΕ να μειωθούν κατά 30% εάν διατηρούν την επιχείρησή τους και κατά 50% εάν την έχουν κλείσει και είναι άνεργοι και για ύψος δανείων μέχρι 300.000 ευρώ.

Των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και ψαράδων κατά 30% και για ύψος δανείων μέχρι 300.000 ευρώ.
Παύση πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης πλειστηριασμών εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων εναντίον των λαϊκών οικογενειών.
Περιορισμός της υποθήκης στο ύψος του αρχικού δανείου.

Το σταδιακό ξεπάγωμα των πλειστηριασμών από την κυβέρνηση και η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για παράταση της αβεβαιότητας για ένα χρόνο, αφήνουν ανοιχτό το δρόμο σε πλειστηριασμούς λαϊκών κατοικιών, συντηρώντας τα αδιέξοδα, που εξαιτίας της φτώχειας και της ανεργίας, δεν μπορούν να αποπληρώσουν στεγαστικά δάνεια.

Δωρεάν και ασφαλή φάρμακο για όλους -ασφαλισμένους και ανασφάλιστους- με πλήρη χρηματοδότηση από το κράτος.
Κοινωνικοποίηση των βιομηχανιών φαρμάκου. Κρατικός φορέας έρευνας, παραγωγής, εισαγωγής και δωρεάν διακίνησης φαρμάκων από τα κρατικά νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας και το κρατικό δίκτυο φαρμακείων σε όλη τη χώρα.
Σύγχρονες και δωρεάν δημόσιες υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Με πανελλαδική ανάπτυξη δημόσιων υποδομών, με πλήρη στελέχωση και εξοπλισμό, με χρηματοδότηση από το κράτος.
Να μην κλείσει καμία δημόσια μονάδα (νοσοκομείο, ΚΥ, υγειονομική μονάδα ΕΟΠΥΥ), να μην απολυθεί κανένας υγειονομικός, να αξιοποιηθούν στην ανάπτυξη του ενιαίου, καθολικού, δωρεάν, αποκλειστικά δημόσιου συστήματος Υγείας.

Καμιά επέκταση και αύξηση των διοδίων.
Να καταργηθούν όλα τα διόδια εδώ και τώρα!

Ο λαός έχει ήδη πληρώσει πανάκριβα για να φτιαχτούν οι δρόμοι, αρκετά τον λήστεψαν οι μεγαλοκατασκεαστές - τράπεζες - κράτος, δεν πρέπει να τους χρυσοπληρώνει για να τους χρησιμοποιεί.

Κανένας φόρος στην κατοικία της λαϊκής οικογένειας.

Η πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας ως 200.000 ευρώ πρέπει να είναι αφορολόγητη.
Να καταργηθούν όλα τα χαράτσια

Την κρίση και το χρέος να το πληρώσουν αυτοί που το δημιούργησαν με τα τεράστια κέρδη, τις φοροαπαλλαγές και τα προνόμια. Το μεγάλο κεφάλαιο να φορολογηθεί τώρα δραστικά με συντελεστή 45%.



Ανεργε, νέα, νέε, εργαζόμενη, εργαζόμενε.

Επαγγελματοβιοτέχνη, έμπορε, αγρότη,

Τα κόμματα της κυβέρνησης καταψηφίζουν διαρκώς αυτές τις προτάσεις νόμων και τις ρυθμίσεις που προτείνει το ΚΚΕ στην Βουλή.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ λέει ότι ενδιαφέρεται για αυτούς που υποφέρουν, τη λύση αυτών των προβλημάτων την παραπέμπει σε ένα μακρινό μέλλον εάν και εφόσον ανακάμψει η καπιταλιστική οικονομία και κερδοφορία. Δηλαδή ποτέ. Θέλει την ψήφο σου για να γίνει και αυτός κυβέρνηση.

Απομόνωσε τη ναζιστική Χρυσή Αυγή. Λένε ψέματα ότι νοιάζονται για σένα. Είναι δολοφονικά όργανα και υπηρετούν αυτούς που κερδίζουν από τη φτώχεια του λαού.

Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνείς σε όλα με το ΚΚΕ για να στηρίξεις τις θέσεις, για να συμμετέχεις στις δράσεις που αναπτύσσει.

Αυτό που είναι απαραίτητο για να ανακουφιστεί ο λαός που υποφέρει είναι να ανασυνταχθεί τώρα το εργατικό λαϊκό κίνημα.

Να φουντώσει παντού η πάλη, η αλληλεγγύη και η λαϊκή συμμαχία κόντρα στη φτώχεια, τον αυταρχισμό.

Να αντιμετωπιστούν η μοιρολατρία, τα ψέματα και οι αυταπάτες που καλλιεργούν τα κόμματα του συστήματος και της ΕΕ.



Καμιά αναμονή.

Αρκετά μάτωσε ο λαός για την κρίση, την κερδοφορία της πλουτοκρατίας

και τη συμμετοχή στην ΕΕ που δεν αλλάζει με τίποτα.



Με δυνατή λαϊκή συμμαχία και δυνατό ΚΚΕ παντού.

Να μπει τέλος στη φτώχεια και την ανεργία και ο λαός να ζήσει

με σύγχρονα δικαιώματα, σπάζοντας τα δεσμά της εξουσίας των μονοπωλίων και της ΕΕ.
Συνημμένα Αρχεία:
Η ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ

Κατηγορία:

Η μάχη του "Κλέφτη" 54

Η μάχη του "Κλέφτη"

Το ύψωμα του "Κλέφτη", είναι η ψηλότερη κορυφή του όρους Σμόλικα. Εχει στρατηγική σημασία, καθώς στέκει πάνω από τη Σαμαρίνα και δεσπόζει σε μια ευρύτερη περιοχή της βόρειας οροσειράς της Πίνδου. Τόσο στη βουνοκορφή αυτή, όσο και σε μια σειρά άλλες (Πολιάνα, Γύφτισσα, Κάμενικ, Γκόλιο, Σκούζα, Κίρκορι, Προφήτης Ηλίας κλπ) διεξήχθηκαν σκληρότατες μάχες ανάμεσα στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ και των κατά πολύ υπέρτερων δυνάμεων του κυβερνητικού στρατού.

Στο σημερινό "Ρ" φιλοξενούμε τις μνήμες από τις μάχες αυτές, της Ελένης Κατσή (Παχή), μιας μαχήτριας τότε του ΔΣΕ. Μιας μαχήτριας, που υπεράσπισε και κράτησε, μαζί με τους υπολοίπους συναγωνιστές της, το ύψωμα του Κλέφτη. "Η μάχη του Κλέφτη κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην εποποιία του Γράμμου, για την ηρωική αντίσταση και τις θυσίες των υπερασπιστών του, για την άφθαστη παλικαριά και την απεριόριστη αφοσίωση των μαχητών και διοικητών, στο καθήκον που τους είχε ανατεθεί.

Οσα και να έχουν γραφτεί είναι αδύνατον να συλλάβει ο νους την αυταπάρνηση και τον ηρωισμό, κάθε λεπτό, κάθε ώρα και κάθε μέρα, σε κάθε μαχητή και μαχήτρια του ΔΣΕ. Εγώ, θα προσπαθήσω να αναφερθώ σε μια μέρα, από τις πολλές, που υπεράσπιζα, μαζί με άλλους συντρόφους, τον Κλέφτη. Την ημέρα, που είναι σημαντική, γιατί για πρώτη φορά τραυματίστηκα (διαμπερές στο πόδι). Γράφω το πρώτο τραύμα, γιατί στη διάρκεια του εμφύλιου τραυματίστηκα άλλες πέντε φορές.

Ηταν 3 Ιούλη 1948. Μέρα καυτή, όχι μονάχα απ' τη ζέστη του καλοκαιριού, αλλά κυρίως από την πολεμική ατμόσφαιρα, που επικρατούσε στον Κλέφτη. Ο κυβερνητικός στρατός, αυτή την ημέρα έβαλε στόχο, να καταλάβει τον Κλέφτη. Και τούτο, γιατί είχε έρθει στο μέτωπο το τότε βασιλικό ζεύγος, προκειμένου να ενθαρρύνει τον κυβερνητικό στρατό. Από τις πρώτες πρωινές ώρες είδαμε τον "Γαλατά" (σ.σ. αναγνωριστικό αεροπλάνο των κυβερνητικών δυνάμεων) να ανιχνεύει τη διάταξή μας και σε λίγο καταφθάνουν κατά σμήνη τα αεροπλάνα. Κι όπως ήμασταν τελείως ανυπεράσπιστοι από κάποια αντιαεροπορική άμυνα, κατέβαιναν όσο ήθελαν χαμηλά, μυδραλιοβολούσαν τις θέσεις μας και βομβάρδιζαν, ρίχνοντας ρουκέτες, βαρέλια με βενζίνη, τα οποία μόλις έπεφταν στη γη έσκαζαν και αναφλέγονταν. Τα δέντρα έπαιρναν φωτιά, όπως και τα χόρτα, δημιουργώντας πολλές εστίες πυρκαγιών. Τόσο η αεροπορική επιδρομή, όσο και η προπαρασκευή του πυροβολικού που ακολούθησε, απέβλεπαν να εξοντώσουν κάθε ζωντανή ύπαρξη πάνω στο ανασκαμμένο και καψαλισμένο ύψωμα. Τα πολυβολεία μας, τα αμπριά μας, αν και έπαθαν σημαντικές ζημιές, μας προστάτευαν, μας πρόσφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες σ' αυτές τις τρομερές δοκιμασίες.

Oι Αμερικανοί έκαναν και δοκιμές νέων όπλων στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. Στις μάχες για την κατάληψη του "Κλέφτη", πρωτοχρησιμοποιήθηκαν οι βόμβες Ναπάλμ, που βρήκαν αργότερα ευρεία χρήση στο Βιετνάμ. Στις φωτογραφίες, απολιθωμένα δέντρα, στο ύψωμα του "Κλέφτη", χτυπημένα από βόμβες Ναπάλμ, όπως έχουν μείνει μέχρι σήμερα


Κατόπιν, περνάει στην επίθεση το πολυάριθμο πεζικό του αντίπαλου. Καθώς κάνουν έφοδο, τους συναντάμε με πείσμα έξω από τα χαρακώματα, τους ανατρέπουμε, τους εξαναγκάζουμε σε υποχώρηση, στη βάση της εξόρμησής του. Τις απογευματινές ώρες αρχίζει καινούρια επίθεση. Πριν απ' αυτή, είχε προηγηθεί νέο ισχυρό σφυροκόπημα των θέσεών μας από την αεροπορία και το πυροβολικό. Το άφθονο και καυτό σίδερο, που αυτή τη φορά ρίχτηκε, έχει σκοπό να μην αφήσει τίποτε όρθιο και ζωντανό στις θέσεις μας. Δεν άκουγες τίποτε, μόνο ένα συνεχές μπουμπουνητό. Η επιφάνεια του εδάφους οργώνεται από τις οβίδες. Ξεφλουδίζονται, κόβονται, ξεριζώνονται τα δέντρα. Ενα σύννεφο σκόνης και καπνού σκεπάζει τη διάταξή μας. Τα πολυβολεία, τα αμπριά μας παθαίνουν καινούριες σημαντικές ζημιές. Τα σκέπαστρα, οι περισσότεροι είσοδοι και έξοδοι σκεπάζονται με χώμα. Υπάρχουν απώλειες, νεκροί και τραυματίες. Αρχίζει καινούρια επίθεση. Χαρακώματα και θέσεις τώρα δεν υπάρχουν πια. Ισοπεδώθηκαν από τους βομβαρδισμούς. Η μάχη τώρα γίνεται από λακκούβα σε λακκούβα, από δέντρο σε δέντρο, από πέτρα σε πέτρα. Ο αντίπαλος φτάνει κοντά στις θέσεις μας, άλλοι έρχονται στα χέρια με τους μαχητές του ΔΣΕ. Στο πεδίο της μάχης χύνεται ελληνικό αίμα. Υπάρχουν τραυματίες, πέφτουν κορμιά. Πάνω σ' αυτή την επίθεση τραυματίστηκα κι εγώ, όμως δεν είχαμε ώρα να σκεφτούμε, ούτε για το δέσιμο του τραύματος. Ολη μας η σκέψη ήταν να κρατήσουμε τον Κλέφτη, με κάθε θυσία. Κανένας τραυματίας δε φεύγει από τη θέση του. Αυτοί, που δεν μπορούσαν να πιάσουν όπλο, όταν εμείς κάναμε αντεπίθεση, φωνάζανε "αέρα! αέρα! επάνω τους και τους φάγαμε!".

Παρ' όλες τις απώλειες που είχαμε και τις μεγάλες δυνάμεις του εχθρού, που έκαναν την επίθεση (δύο επίλεκτες ταξιαρχίες κι εμείς ένα τάγμα, με ταγματάρχη τον Αλευρά Ηλία), κάναμε την αντεπίθεση με χειροβομβίδες και ανατρέψαμε και πάλι τον εχθρό. Εγώ, παρά το διαμπερές τραύμα στο πόδι, δεν καταλάβαινα πόνο, ενώ το άρβυλο είχε γεμίσει αίμα. Οταν πήρα εντολή, να πάω στο σταθμό επίδεσης, έφυγα με μια μεγάλη ικανοποίηση, ότι τον Κλέφτη δεν μπόρεσαν να τον πάρουν.

Ο Κλέφτης κράτησε, γιατί τον υπεράσπισαν αγωνιστές, με υπέροχα ιδανικά: Εθνική ανεξαρτησία, ελευθερία, δημοκρατία, σοσιαλισμό.

Ελένη ΚΑΤΣΗ (ΠΑΧΗ)"

Ο ελιγμός στο Βίτσι

Υστερα από 70, σχεδόν μέρες, συνεχών και αδιάκοπων μαχών στη Βόρεια Πίνδο και κάτω από τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων, ο ΔΣΕ υποχρεώθηκε σε υποχώρηση η οποία και έγινε συντεταγμένα με τον περίφημο ελιγμό των δυνάμεών του στο χώρο του Βίτσι, τη νύχτα 20 προς 21 Αυγούστου του 1948. Ο ελιγμός πραγματοποιήθηκε με τη δημιουργία ρήγματος στο μέτωπο του αντιπάλου στην Αλεβίτσα. Η ενέργεια του ρήγματος στέφθηκε με επιτυχία και ο ελιγμός ολοκληρώθηκε πλήρως το βράδυ της 21ης Αυγούστου με το πέρασμα στην περιοχή του Βίτσι και των τελευταίων δυνάμεων του ΔΣΕ που είχαν μείνει στα μετόπισθεν για να καλύψουν την υποχώρηση.

Ο ελιγμός στο Βίτσι έφερε παραζάλη στους αντιπάλους του ΔΣΕ και γράφτηκαν γι' αυτόν διάφορα παραμύθια στη μετεμφυλιακή περίοδο. Ο στρατηγός Δ. Ζαφειρόπουλος λέει συγκεκριμένα στο βιβλίο του "Αντισυμμοριακός Αγών" (σελ. 413): "Η άτακτος φυγή των (σημ. "Ρ": εννοεί του ΔΣΕ) διενεργήθη διά των διαβάσεων των χωρίων Γράμμος - Φούσα - Σλήμνιτσα - Μονόπυλον κυρίως κατά τη νύχτα της 20-21 Αυγούστου, καθ' ην πανικόβλητοι και διαλελυμένοι, εγκαταλείψαντες τον βαρύ οπλισμό των, διέφυγον διά του κυρίως όγκου των προς Αλβανίαν και διά μέρους των εσκηνοθέτησαν τον διαφημιζόμενον ελιγμόν της Αλεβίτσης προς απόκρυψιν της φυγής των εις Αλβανίαν. Οι εις την Αλβανίαν καταφυγόντες συμμορίται συνεκεντρώθησαν και εξοπλίστηκαν, πλαισιωθέντες υπό νέων κατωτέρων στελεχών, άρτι αποφοιτησάντων εκ των Σχολών του Μπούλκες".

Τις φαντασιοπληξίες αυτές του στρατηγού Ζαφειρόπουλου αποκαλύπτει - και φυσικά διαψεύδει - ο στρατηγός Θρ. Τσακαλώτος ο οποίος γράφει σχετικά: "Ως απεδείχθη εκ των υστέρων, το Β` σώμα Στρατού δεν εξεμεταλλεύθη εγκαίρως την εξαιρετικήν ταύτην ευκαιρίαν και ούτως οι συμμορίται, καίτοι συντετριμμένοι εκ της κεραυνοβόλου ενεργείας του Α` Σώματος Στρατού εις ΓΡΑΜΜΟΝ, κατόρθωσαν εν ανέσει να συμπτυχθούν μέσω της διατάξεως του Β` Σώματος Στρατού προς ΒΙΤΣΙ, όπου ανασυγκροτηθέντες και αναδιοργανωθέντες, εδημιούργησαν τη γνωστήν κατάστασιν Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1948, ήτις ου μόνον εξουδετέρωσε πλήρως τη νίκην του ΓΡΑΜΜΟΥ, αλλά και παρ' ολίγον ν' αποτελέση τον τάφον του Εθνικού Στρατού..." (Θρ. Τσακαλώτος: "40 Χρόνια Στρατιώτης της Ελλάδος", τόμος Β`, σελ. 154).

Τα περί διάλυσης και συντριβής του Δημοκρατικού Στρατού στο Γράμμο για τα οποία κάνουν λόγο και ο Ζαφειρόπουλος και ο Τσακαλώτος αναμφισβήτητα δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα κι αυτό φαίνεται από τη συνέχεια των πολεμικών επιχειρήσεων στο Βίτσι. Ο Ζαφειρόπουλος εξηγεί το γεγονός ότι ο ΔΣΕ ανασυγκροτήθηκε και συνέχισε τις επιχειρήσεις με το παραμύθι της ανασύνταξης των δυνάμεών του στην Αλβανία. Αλλά αν είχε συμβεί η συντριβή των ανταρτών στο Γράμμο και η σύμπτυξη των υπολειμμάτων τους στο Αλβανικό έδαφος - κάτι που διαψεύδει κατηγορηματικά ο Τσακαλώτος - τότε θα είχε στεφθεί με πλήρη επιτυχία το Σχέδιο "Κορωνίς" και θα ήταν αδύνατη η συνέχιση του πολέμου από μέρους του ΔΣΕ. Από την άλλη μεριά ο Τσακαλώτος κάνει λόγο για συντριβή του ΔΣΕ στον Γράμμο, αποδίδει σε μη εκμετάλλευση της δημιουργηθήσας κατάστασης, από το Β` σώμα Στρατού, τον ελιγμό στο Βίτσι και δε δίνει καμιά δικαιολογία που να εξηγεί πως αυτές οι συντριμμένες δυνάμεις ανταρτών μπόρεσαν και πολέμησαν στη συνέχεια με τόση επιτυχία ούτως ώστε - με τα δικά του λεγόμενα - όχι μόνο να εξουδετερώσουν τη νίκη του κυβερνητικού στρατού στο Γράμμο αλλά, παρολίγο να του φτιάσουν και τον τάφο. Τέτοια πράγματα δε γίνονται από συντριμμένους και διαλυμένους στρατούς. Κι ο ΔΣΕ δεν ήταν καθόλου διαλυμένος, αν αναλογιστεί κανείς ότι η μάχη στο Βίτσι - που ουσιαστικά ήταν η τελευταία φάση της μάχης του Γράμμου - άρχισε στις 26-8-1948 και τελείωσε στις 17 Οκτώβρη του ιδίου έτους.

Η μεγάλη μάχη του Γράμμου 14/6 - 21/8/1948 53

Η μεγάλη μάχη του Γράμμου 14/6 - 21/8/1948

Η μεγάλη μάχη του Γράμμου, στη Βόρεια Πίνδο, κράτησε σχεδόν 70 μέρες. Αρχισε στις 14 Ιούνη του 1948 και τελείωσε, με τον περίφημο ελιγμό των δυνάμεων του ΔΣΕ στο Βίτσι, στις 20 προς 21 Αυγούστου του ίδιου έτους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε διάρκεια και σκληρότερο, από την άποψη των συγκρούσεων που έλαβαν χώρα, πολεμικό γεγονός σ' όλη τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, που - αν μη τι άλλο - χρεοκόπησε στην κυριολεξία όλους τους ισχυρισμούς και την προπαγάνδα της ντόπιας αντίδρασης και των ξένων αφεντικών της, που υποστήριζαν ότι ο ΔΣΕ δεν ήταν πραγματικός εθνικοαπελευθερωτικός - επαναστατικός στρατός, αλλά μερικές συμμορίες κατσαπλιάδων.

Η ντόπια και ξένη αντίδραση οργάνωσαν αυτή τη μεγάλη εκστρατεία στη Βόρεια Πίνδο με στόχο την οριστική συντριβή του ΔΣΕ. Η εκστρατεία στηρίχτηκε στο στρατηγικό σχέδιο "ΚΟΡΩΝΙΣ", η επωνυμία του οποίου φανερώνει και τον στόχο που είχαν, με την εφαρμογή του, αυτοί που το συνέταξαν. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η επιχείρηση του κυβερνητικού στρατού στη Ρούμελη (15/4 - 3/5/1948) είχε την επωνυμία "Χαραυγή", θέλοντας να συμβολίσει τη χαραυγή της νίκης των αντιπάλων του ΔΣΕ. Συνεπώς, η επιχείρηση "ΚΟΡΩΝΙΣ" που ακολούθησε στη Βόρεια Πίνδο σήμαινε την κορωνίδα αυτής της... νίκης.

Τι προέβλεπε το σχέδιο "ΚΟΡΩΝΙΣ"


Βάσει του σχεδίου "ΚΟΡΩΝΙΣ" η διάρκεια των επιχειρήσεων του κυβερνητικού στρατού στη Β. Πίνδο θα ήταν 3, το πολύ 4 εβδομάδες. Δηλαδή από 21 έως 28 μέρες. Στόχος η "εξάρθρωση στην περιοχή Γράμμου του Συμμοριακού ελέγχου με πλήρη συντριβή κι εξόντωση των εκεί συμμοριακών συγκροτημάτων. Σε συνέχεια εγκατάσταση στο Γράμμο των εθνικών δυνάμεων προς παρεμπόδιση ξανά μόλυνσής του από συμμορίτες".

Το σχέδιο προέβλεπε τρεις φάσεις επιχειρήσεων: Η πρώτη φάση αφορούσε προκαταρκτικές ενέργειες για βελτίωση των βάσεων εξόρμησης των μεραρχιών του κυβερνητικού στρατού. Η δεύτερη φάση προέβλεπε γρήγορες ισχυρές επιθετικές κινήσεις κατά μήκος των αλβανικών συνόρων και από τις δύο κατευθύνσεις για απαγόρευση διαφυγής του ΔΣΕ στην Αλβανία. Ο χρόνος πραγματοποίησης αυτού του "φράγματος" προβλεπόταν για τρεις ημέρες. Τέλος, η τρίτη φάση προέβλεπε τη διατήρηση του φράγματος αποκοπής του ΔΣΕ από τη μεριά της Αλβανίας και διείσδυση του κυβερνητικού στρατού στο εσωτερικό του Γράμμου "προς απηνή δίωξη κι εξόντωση των συμμοριτών".

Το σχέδιο "ΚΟΡΩΝΙΣ", στην πορεία των επιχειρήσεων δέχτηκε απανωτές τροποποιήσεις και στην πράξη δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Ο στρατηγός Θρ. Τσακαλώτος λέει συγκεκριμένα γι' αυτό το σχέδιο: "Δε γνωρίζω ποιος είναι ο κυριώτερος υπεύθυνος του σχεδίου επιχειρήσεων του Γράμμου του 1948. Ομως δικαίως, οι αγωνιζόμενοι αξιωματικοί έδωκαν εις το σχέδιον τούτο την ονομασίαν "Νηπιώδες". Πράγματι, είνε απαράδεκτος η αναφερόμενη εις το σχέδιον τούτο διατύπωσις ότι εντός 24ώρου (Σημ. "Ρ": Ο Τσακαλώτος κάνει λάθος. Το σχέδιο μιλάει για τρεις μέρες) η IX Μεραρχία (Μανιδάκη) από της Ηπείρου και η XV μεραρχία (Λάιου) από Δυτ. Μακεδονίας θα ηνούντο εις την κορυφήν του Γράμμου, κινούμεναι σχεδόν παραλλήλως των Αλβανικών συνόρων... Το νηπιώδες σχέδιον έλαβε την εκδίκησίν του. Αι Μεραρχίαι, όχι μόνο δεν ηνώθησαν εντός 24ώρου αλλά ποτέ. Η μάχη αυτή θα στοιχίσει εις το έθνος υπέρ τας 14.000 εκτός μάχης" (Θρ. Τσακαλώτου: "40 χρόνια στρατιώτης της Ελλάδας", τόμος β`, σελ 123 και 125).

Ο συσχετισμός δυνάμεων σε επίπεδο ηγεσίας

Εξετάζοντας το συσχετισμό δυνάμεων που συγκρούστηκαν στη Βόρεια Πίνδο το 1948, έχει αξία να αναφερθούμε στις ηγεσίες του κυβερνητικού στρατού και του ΔΣΕ, γιατί αποτελούν συστατικό στοιχείο αυτού του συσχετισμού που μας βοηθάει να τον κατανοήσουμε ολοκληρωμένα.

Η ηγεσία του κυβερνητικού στρατού: Το ανώτατο κλιμάκιό της αποτελούσαν οι:

- Γιαντζής Δημήτριος, αντιστράτηγος, αρχηγός του ΓΕΣ.

- Σακελαρίου Πέτρος, υποναύαρχος, αρχηγός του ΓΕΝ.

- Μυτιληναίος Χρήστος, σμήναρχος, αρχηγός του ΓΕΑ.

- Βαν Φλιτ, υποστράτηγος, αρχηγός της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αποστολής.

- Τζέκινς, υποστράτηγος, υπαρχηγός της Αμερικάνικης Στρατιωτικής Αποστολής.

- Ντάουν, υποστράτηγος, αρχηγός της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής.

Αρχηγός όλου αυτού του στρατιωτικού επιτελικού οργάνου ήταν ο Βαν Φλιτ.

Το αμέσως κατώτερο κλιμάκιο της στρατιωτικής ηγεσίας αποτελούσαν οι:

- Θρ. Τσακαλώτος, αντιστράτηγος, διοικητής του Α` Σώματος Στρατού.

- Παν. Καλογερόπουλος, αντιστράτηγος, αρχηγός του Β` Σώματος Στρατού, ο οποίος και αντικαταστάθηκε από τις 5/8/1948 από τον αντιστράτηγο Στ. Κιτριλάκη.

- Θεοδ. Γρηγορόπουλος, αντιστράτηγος, αρχηγός του Γ` Σώματος Στρατού.

Διοικητές των μεραρχιών που πήραν μέρος στη μάχη ήταν: της I Μεραρχίας ο υποστράτηγος Θωμάς Πετζόπουλος, της ΙΙ ο υποστράτηγος Ν. Παπανικολάου, της VIII ο υποστράτηγος Α. Μπαλοδήμος, της IX ο υποστράτηγος Στ. Μανιδάκης, της X ο υποστράτηγος Ευθ. Βασιλάς και της XV ο υποστράτηγος Δ. Λάιος.

Η ηγεσία του ΔΣΕ: Η ανώτατη ηγεσία του ΔΣΕ αποτελούνταν από τους Μ. Βαφειάδη αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού, Β. Μπαρτζιώτα πολιτικό επίτροπο του Γενικού Αρχηγείου και φυσικά τον Ν. Ζαχαριάδη ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Στη Βόρεια Πίνδο έδρασαν ουσιαστικά δύο μεγάλες μονάδες του ΔΣΕ που στην πραγματικότητα ήταν δύο ελαφριές μεραρχίες πεζικού: Οι δυνάμεις του Αρχηγείου Δυτικής Μακεδονίας (ΑΔΜ) και η 670 Μονάδα. Διοικητής του ΑΔΜ ήταν ο Β. Γκανιάτσος (Χείμαρρος). Ουσιαστικός, όμως, διοικητής ήταν ο Δ. Βλαντάς, αναπληρωματικό μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ο οποίος είχε, τότε, στο ΑΔΜ τα καθήκοντα που πολιτικού επιτρόπου. Διοικητής της 670 Μονάδας ήταν ο Γ. Βοντίτσιος - Γούσιας.

Διοικητές των ταξιαρχιών του ΑΔΜ ήταν: Ο Ηλίας Ρούνης (Μπαρμπαλιάς) της 107 Ταξιαρχίας, ο Γ. Γεωργιάδης της 14ης Ταξιαρχίας, ο Δ. Σιωμάδης της Ταξιαρχίας της Δημοκρατικής Νεολαίας και ο Δ. Ζυγούρας (Παλαιολόγος) της 16ης Ταξιαρχίας. Στην 670 Μονάδα διοικητές των Ταξιαρχιών ήταν οι εξής: Στην 102 Ταξιαρχία ο Γ. Γιαννούλης, στην 103 ο Α. Ρόσιος (Υψηλάντης) και στην 105 ο Παύλος Τομπουλίδης. Στα μέσα του Ιούλη το μέτωπο του Γράμμου ενίσχυσε και η 123 Θεσσαλική Ταξιαρχία με διοικητή τον Μ. Παπαδάμο (Φεραίος).

Επιτελάρχης του ΓΑ του ΔΣΕ ήταν ο Στ. Παπαγιάννης, επιτελάρχης του ΑΔΜ ήταν ο Β. Βενετσανόπουλος και της 670 Μονάδας ο Γ. Καλιανέσης και στη συνέχεια ο Ν. Θεοχαρόπουλος (Σκοτίδας).

Οπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο αναγνώστης, η στρατιωτική ηγεσία του κυβερνητικού στρατού αποτελούνταν από επαγγελματίες υψηλόβαθμους στρατιωτικούς οι οποίοι είχαν την ενίσχυση - και βρίσκονταν υπό την καθοδήγηση - ανώτατων στρατιωτικών των δύο μεγάλων δυνάμεων της εποχής: Των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας. Αντίθετα, η στρατιωτική ηγεσία του ΔΣΕ είχε ελάχιστους επαγγελματίες στρατιωτικούς - σπουδασμένους σε στρατιωτικές σχολές - και φυσικά όχι υψηλόβαθμους. Κυρίως αποτελούνταν από πολιτικά στελέχη και αγωνιστές που είχαν μάθει τον πόλεμο στην πράξη, την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης και του εμφυλίου. Αυτό το στοιχείο αναμφίβολα ήταν αρνητικό για το Δημοκρατικό Στρατό όσον αφορά το συσχετισμό δυνάμεων σε επίπεδο ηγετικών στρατιωτικών στελεχών. Κι όμως αυτοί οι αντάρτες αποδείχτηκαν πολλές φορές ανώτεροι των επαγγελματιών στρατιωτικών αντιπάλων τους, γεγονός που ερμηνεύεται και από τη φύση και τον χαρακτήρα του πολέμου που διεξήγαγε η κάθε πλευρά.

Ο συσχετισμός δυνάμεων στη βάση

Στη μάχη του Γράμμου πήραν μέρος 6 Μεραρχίες του κυβερνητικού Στρατού με σύνολο 17 ταξιαρχίες και 52 τάγματα. Η συνολική τους δύναμη σε άνδρες υπολογίζεται πάνω από 60.000. Και σ' αυτούς πρέπει να προστεθούν δυνάμεις των ΜΑΥ και της Χωροφυλακής που έπαιρναν μέρος στις επιχειρήσεις. Αντίθετα οι δυνάμεις του ΔΣΕ ήταν πολύ ολιγάριθμες. Η συνολική παρατακτική δύναμη του Αρχηγείου Δυτικής Μακεδονίας υπολογίζεται σε 4.500, περίπου, άνδρες και της 670 Μονάδας περίπου στις 4.100. Δηλαδή το σύνολο της μάχιμης δύναμης του ΔΣΕ στο Γράμμο ήταν περί τις 8.600 άνδρες (Βλέπε: Δ. Βλαντά: "Εμφύλιος Πόλεμος 1945 - 1949", Γ` τόμος, Β` ημίτομος, σελ. 41 και 175). Συνεπώς - χωρίς να υπολογίσουμε στη δύναμη του κυβερνητικού στρατού τους ΜΑΥδες και τη Χωροφυλακή - γίνεται λόγος για ένα συσχετισμό περίπου 1 προς 8 σε βάρος του ΔΣΕ. Κι αν σ' όλα αυτά λάβουμε υπόψη τι εξοπλισμό είχε ο κυβερνητικός στρατός και τι ο ΔΣΕ, τότε γίνεται αντιληπτό πως ο συσχετισμός δυνάμεων ήταν πολλαπλάσια αρνητικός για το Δημοκρατικό Στρατό. Κι όμως οι αντάρτες πολεμώντας με ανυπέρβλητο ηρωισμό - που αναγνωρίζεται και από τους αντιπάλους τους - μπόρεσαν και κράτησαν στο Γράμμο για 70, σχεδόν, ημέρες δίνοντας αδιάκοπη μάχη, σώμα με σώμα.

Η δολοφονία του Τζορτζ Πολκ 52

Η δολοφονία του Τζορτζ Πολκ

Μια υπόθεση, που συντάραξε το δημοσιογραφικό κόσμο και αποκάλυψε την ωμότητα του μοναρχοφασιστικού καθεστώτος και των ιμπεριαλιστών πατρώνων του

Ο Τζορτζ Πολκ


Στις 16 Μάη του 1948, ανακαλύφθηκε στο θαλάσσιο χώρο της Θεσσαλονίκης το πτώμα του Τζορτζ Πολκ, γνωστού Αμερικανού δημοσιογράφου, ανταποκριτή για την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή του ραδιοφωνικού δικτύου της Νέας Υόρκης, CBS. Το πτώμα βρήκε ο βαρκάρης Λάμπρος Αντώναρος, καθώς έκανε μια συνηθισμένη διαδρομή με τη βάρκα του. Πολύ γρήγορα, πιστοποιήθηκε ότι επρόκειτο περί δολοφονίας και το γεγονός αυτό έδωσε αμέσως άλλες διαστάσεις στην όλη υπόθεση. Η είδηση έκανε τον κύκλο ολόκληρου του κόσμου και προκάλεσε πραγματικό σάλο, ιδιαίτερα μέσα στο δημοσιογραφικό κόσμο.

Ο φιλελεύθερος Αμερικανός δημοσιογράφος Πολκ, που συχνά επέκρινε το αντιδραστικό καθεστώς της Ελλάδας, έφτασε στη Θεσσαλονίκη γύρω στις 9 του Μάη σαν πολεμικός ανταποκριτής και σκόπευε να φύγει από τη χώρα μας και να επιστρέψει στις ΗΠΑ, γύρω στις 20 του Μάη. Στο δωμάτιό του, στο ξενοδοχείο "Αστόρια" της Θεσσαλονίκης, βρέθηκε ένα γράμμα που φανέρωσε πως είχε τη φιλοδοξία να φτάσει μέχρι το Αρχηγείο του ΔΣΕ, που έδρευε κάπου στη Βόρεια Ελλάδα και να συναντηθεί με τον τότε αρχηγό του ΔΣΕ, Μάρκο Βαφειάδη.

Στις 16 Μάη 1948, λίγες ώρες μετά την ανακάλυψη του πτώματός του, ο τότε Ελληνας πρωθυπουργός, Θεμ. Σοφούλης, δήλωνε:

"Αποτελεί ζήτημα τιμής διά την Ελλάδα η ταχεία ανακάλυψις των δραστών και των αιτίων του αποτρόπαιου τούτου εγκλήματος. Η κυβέρνησις θέλει καταβάλει πάσαν προσπάθειαν προς ανάκαλυψιν των δολοφόνων και την αμείλικτον αυτών τιμωρίαν. Ηδη, επελήφθην προσωπικώς του ζητήματος και έδωσα εντολήν όπως κινητοποιηθεί ολόκληρος η αστυνομία της χώρας διά την ανακάλυψιν των εγκληματιών".

Η ανάκριση όμως, που άρχισε πράγματι αμέσως μετά τις δηλώσεις του τότε πρωθυπουργού Θεμ. Σοφούλη την εργασία της, μέσα σε μια ατμόσφαιρα μεγάλης και πολύπλευρης συγκίνησης, πολύ γρήγορα, βρέθηκε σε απόλυτο αδιέξοδο. Η κυβέρνηση της Αθήνας προσπαθούσε να ρίξει την ευθύνη στο ΚΚΕ, και συγκεκριμένα στα στελέχη του: Αδάμ Μουζενίδη και Βαγγέλη Βασβανά, ενώ το ΚΚΕ και η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση, με δηλώσεις τους, κατάγγελναν σαν υπεύθυνη για τη δολοφονία του Πολκ, την ειδική Ασφάλεια της Θεσσαλονίκης.

Στο περιοδικό "Δημοκρατικός Στρατός", μηνιάτικο στρατιωτικό - πολιτικό όργανο του Γεν. Αρχηγείου του ΔΣΕ (τεύχος 6 του 1948), διαβάζουμε:

"Οπως κατάγγειλε με δηλώσεις του ο υπουργός των Εσωτερικών συν. Ιωαννίδης και όπως γίνεται κάθε μέρα και πιο φανερό, ο Πολκ δολοφονήθηκε από τους εγκληματίες της Ειδικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, για να μην έρθει στην Ελεύθερη Ελλάδα και για να αποδοθεί η δολοφονία του στους δημοκρατικούς. Η σκηνοθεσία, όμως, χρεοκόπησε πανηγυρικά και οι εγκληματίες, υπόδικοι μπρος στην παγκόσμια κοινή γνώμη, προσπαθούν τώρα να σκεπάσουν το έγκλημά τους. Αυτό τους ξεσκεπάζει πιο πολύ".

Ταυτόχρονα, οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι ζητούσαν κάποιου "ένοχου" την κεφαλήν επί πίνακι, ενώ το αμερικανικό κράτος ενδιαφερόταν για τον αντικομμουνιστικό αγώνα.

Οι ανακρίσεις

Στο μέσο της φωτογραφίας ο στρατιωτικός ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα συνταγματάρχης Χ. Σμιθ, κύριος οργανωτής της συνωμοσίας εναντίον του Πολκ. Από αριστερά ο υπουργός Τύπου και Πληροφοριών Μ. Αιλιανός, ο αεροπορικός ακόλουθος της πρεσβείας των ΗΠΑ Μπέργκβιστ, ο Γουλόπουλος, ο Σμιθ, ο Κ. Τσάτσος, ο ναυτικός ακόλουθος Σάντερλαντ με πολιτική ενδυμασία και ο υπουργός Εργασίας επί Μεταξά Δημητράτος


Μέσα σ' αυτό το κλίμα, η ανάκριση αδυνατούσε να εξηγήσει το πώς μπόρεσε να γίνει ο φόνος. Ολα τα δεδομένα έδειχναν πως επρόκειτο για φόνο εκ προμελέτης και όλα τα στοιχεία της ανάκρισης φανέρωναν πως ο Πολκ δεν είχε προμελετήσει να πάει στο Αρχηγείο του ΔΣΕ και δεν είχε κλείσει συμφωνία πάνω στο θέμα αυτό, με κανέναν και με την έννοια τούτη σκοτώθηκε τυχαία. Στην παραπάνω όμως αντίφαση, υπήρχε εξήγηση, η οποία και δεν άργησε να γίνει γνωστή στους αρμόδιους. Η υπόθεση Πολκ έφερε στην επιφάνεια το πώς οι σκοπιμότητες του αγγλοαμερικανικού ανταγωνισμού στη Μέση Ανατολή και της αγγλοαμερικανικής αλληλεγγύης στον αντικομμουνιστικό αγώνα, εμπόδισαν να έρθει στο φως η αλήθεια.

Εξαιτίας των παραπάνω σκοπιμοτήτων, η ανάκριση δεν μπόρεσε να προχωρήσει στο σωστό δρόμο. Θα μπορούσε, βέβαια, να κλείσει η όλη υπόθεση, αποδίδοντας το φόνο σε αγνώστους, που δε στάθηκε δυνατό να βρεθούν, αλλά η Αμερική και η άκρα Δεξιά στην Ελλάδα δεν μπορούσαν να ησυχάσουν. Χρειάζονταν μια λύση αντικομμουνιστική. Ετσι, μετά από ανακρίσεις μερικών μηνών, που δεν κατάφερναν να βρουν στοιχεία προς καμιά κατεύθυνση, είτε ερευνούσαν όλες τις πιθανές κατευθύνσεις και εκδοχές, είτε όχι, οι αξιωματούχοι της αμερικανικής πλευράς, δρώντας, κυρίως μέσω εκπροσώπων του αμερικανικού Τύπου, έπεισαν - με τη μια ή την άλλη μορφή πίεσης - τους αξιωματούχους της ελληνικής πλευράς ότι ήταν σημαντικό για την εξέλιξη των αμερικανο-ελληνικών, αλλά και των αμερικανο-βρετανικών σχέσεων, να συλληφθεί ένας "ένοχος" και να δικαστεί για τη δολοφονία του Τζορτζ Πολκ.

Ο Κώστας Χατζηαργύρης, στο βιβλίο του "Η υπόθεση Πολκ", αναφέρεται σε τέσσερις βασικές φάσεις της ανάκρισης. Συγκεκριμένα: "Υπήρξε η ελληνική ανακριτική φάση στη Θεσσαλονίκη, που κάλυψε το δεύτερο μισό του μήνα Μάη. Ακολούθησε η ελληνική ανακριτική φάση στην Αθήνα, που κράτησε τον Ιούνη. Αρχισε παράλληλα κι αποκορυφώθηκε τον Ιούλη η φάση της αμερικανικής επέμβασης με κεντρικό μοτίβο την απαίτηση να βρεθεί και να συλληφθεί οπωσδήποτε ένας κάποιος ένοχος, για το φόνο. Και κλιμακώθηκε η όλη διαδικασία τον Αύγουστο του 1948, με τη σύλληψη και τις "ομολογίες" του Γρηγόρη Στακτόπουλου".

Κατά την πρώτη ανακριτική φάση της Θεσσαλονίκης (δεύτερο μισό του Μάη), όταν έγιναν γνωστά ορισμένα στοιχεία για την εξαφάνιση του δημοσιογράφου Πολκ από το ξενοδοχείο, την αποστολή της ταυτότητάς του στο Γ` Αστυνομικό Τμήμα Θεσσαλονίκης κ.ά., η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση στιγμάτιζε τους δολοφόνους του Αμερικανού δημοσιογράφου.

Η συγκάλυψη της αλήθειας

Στην εφημερίδα "Εξόρμηση", όργανο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, την 1η του Ιούνη 1948, γράφονταν:

"Η δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζ. Πολκ έφερε σε δύσκολη θέση την ψευτοκυβέρνηση των δολοφόνων. Είχαν οργανώσει τη δολοφονία με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν εύκολα να την αποδώσουν στους δημοκρατικούς. Γι' αυτό είχαν κανονίσει να σταλεί η ταυτότητα του Πολκ στην Ασφάλεια, ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση πως ο Πολκ κατόρθωσε να περάσει στους αντάρτες και, επομένως, εκεί εξαφανίστηκε δολοφονημένος. Είχαν, επίσης, κανονίσει να εξαφανιστεί το πτώμα. Η τύχη τα 'φερε να ξεβράσει η θάλασσα το πτώμα προς στην παραλία της Σαλονίκης. Ετσι, δεν μπορούσαν πια να πουν πως είχε περάσει στους αντάρτες. Δοκίμασαν αμέσως με τις φυλλάδες τους και με δηλώσεις ψευτοϋπουργών, να σκηνοθετήσουν την ενοχή των "κομμουνιστών" στη στυγερή δολοφονία. Μα, στο μεταξύ, οι ξένοι δημοσιογράφοι και η κοινή γνώμη της Αμερικής, κατάπληκτοι μπροστά στην άτιμη αυτή πράξη, ενδιαφέρθηκαν και ξεσκέπασαν την προσπάθεια αυτή. Στη Σαλονίκη έφτασαν δημοσιογράφοι και ντετέκτιβ (ιδιωτικοί αστυνομικοί), που άρχισαν τις δικές τους έρευνες. Η σπείρα των δολοφόνων δυσκολεύτηκε έτσι να βάνει μπροστά τη σκηνοθεσία της. Μοναδική της ελπίδα είναι πια να συγκαλύψει τους δολοφόνους και να μπερδέψει τις ανακρίσεις. Αυτό και κάνει, παρ' όλες τις δηλώσεις του Σοφούλη πως είναι τάχα ζήτημα τιμής η ανακάλυψη των δολοφόνων. Ολα τα μέχρι τώρα στοιχεία είναι συντριπτικά για τους δολοφόνους. Οι δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών συναγ. Ιωαννίδη αποδείχνουν αδιάψευστα πως ο Πολκ δολοφονήθηκε από τη σπείρα των δολοφόνων που δρα στη Σαλονίκη, κάτω από την καθοδήγηση της Ασφάλειας, για να ματαιωθεί ο ερχομός του Πολκ στην Ελεύθερη Ελλάδα. Οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι αποφάσισαν να στείλουν στην Ελλάδα επιτροπή για να παρακολουθήσει τις ανακρίσεις. Τρομοκρατημένοι μπροστά στον κίνδυνο να αποκαλυφτούν οι δράστες και η ενοχή τους, η ψευτοκυβέρνηση της ΑΘήνας ζήτησε από το αμερικανικό υπουργείο των Εξωτερικών, να εμποδίσει τον ερχομό της επιτροπής των δημοσιογράφων, πράγμα που έγινε. Ετσι, ελπίζουν να σκεπάσουν την υπόθεση. Μα, άδικα πασχίζουν. Και το νέο τους έγκλημα, αργά ή γρήγορα, θα αποκαλυφθεί. "Το αίμα θα πνίξει τους δολοφόνους".

Οπως απέδειξαν οι νεότερες έρευνες, τον Τζορτζ Πολκ σκότωσε ο Αγγλος πράκτορας της Ιντέλιτζενς Σέρβις, Ράνταλ Κόουτς, ο οποίος και υπηρετούσε ως πρόξενος της Μ. Βρετανίας στη Θεσσαλονίκη. Την υπόθεση σκέπασαν τότε οι ελληνικές και οι αμερικανικές αρχές. Στην εισαγωγή του βιβλίου του "Πόλεμος, διείσδυση και προπαγάνδα", ο Φ. Οικονομίδης σημειώνει, σχετικά με την υπόθεση Πολκ: "Σήμερα, για πρώτη φορά, μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, αποκαλύπτεται ότι πίσω από τη δολοφονία του Πολκ κρύβονται οι αμερικανικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες, σε συνεργασία με τμήματα του ελληνικού και βρετανικού στρατιωτικού κατεστημένου.

Κύριος οργανωτής της συνωμοσίας εναντίον του Πολκ ήταν ο στρατιωτικός ακόλουθος της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, συνταγματάρχης του αμερικανικού ΓΕΣ, Χάρβι Σμιθ".

Ο Πολκ θύμα του αντικομμουνισμού

Οσοι ασχολήθηκαν και ασχολούνται με την υπόθεση Πολκ προσπαθούν να δώσουν απάντηση στο ερώτημα: Τι ήταν αυτό που επέτρεψε στις ελληνικές, τις αμερικανικές και τις βρετανικές αρχές, να συνεργαστούν τελικά, παρά τις επί μέρους αντιθέσεις τους, στην προώθηση μιας απεχθούς λύσης σ' ένα "ανεξιχνίαστο" έγκλημα και μετά να κουκουλώσουν αυτή τη λύση, ώστε να παραμείνει συγκαλυμμένη επί τόσα χρόνια;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα βρίσκεται στο γεγονός ότι και οι τρεις κυβερνήσεις (Ελλάδα - ΗΠΑ - Βρετανία), είχαν μια κοινή αντίληψη περί κοινού συμφέροντος απέναντι σ' έναν κοινό εχθρό, τον κομμουνισμό.

Την εποχή εκείνη στην Ευρώπη και σ' όλον τον κόσμο, επικρατούσε το ψυχροπολεμικό κλίμα. Στην Ελλάδα, μαινόταν ένας αδελφοκτόνος εμφύλιος πόλεμος. Οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές, που είχαν αντικαταστήσει τους Αγγλους, προσπαθούσαν να συντρίψουν το λαϊκο-δημοκρατικό κίνημα. Ο αντικομμουνισμός, κυριολεκτικά, οργίαζε. Το κίνημα συμπαράστασης προς τις προοδευτικές δημοκρατικές δυνάμεις της Ελλάδας έπαιρνε όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις στην Ευρώπη και σ' όλο τον κόσμο.

Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1948, η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση (ΠΔΚ) δήλωνε ότι ήταν πάντα έτοιμη να δεχτεί και να ενθαρρύνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία και από οποιαδήποτε πλευρά, που θα έτεινε να βοηθήσει να βρει η Ελλάδα τον εαυτό της και την ησυχία της. Ζητούσε επίμονα να παύσει να χύνεται στην Ελλάδα αίμα, επειδή αυτό ήθελαν οι ξένοι ιμπεριαλιστές και η ντόπια αντίδραση. Ζητούσαν να σταματήσουν οι δολοφονίες, οι εκτελέσεις και οι σφαγές των λαϊκών αγωνιστών.

Ο δημοσιογράφος Πολκ, θέλοντας να συμβάλει στο σταμάτημα του εμφυλίου πολέμου και στη συμφιλίωση του ελληνικού λαού, σκόπευε να πάει στο βουνό, να έρθει σε επαφή με την ηγεσία του ΔΣΕ και να ενημερώσει την αμερικανική και την παγκόσμια δημοκρατική γνώμη για τις προθέσεις και τις επιδιώξεις της ΠΔΚ, σχετικά με τη λύση του ελληνικού δράματος.

Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, έπρεπε να βγει από τη μέση ο Πολκ και, ταυτόχρονα, η ευθύνη για το έγκλημα να αποδοθεί στους κομμουνιστές. Η ενοχοποίηση των κομμουνιστών ικανοποιούσε τις αμερικανικές απαιτήσεις και διασφάλιζε την πραγματοποίηση του προγράμματος βοήθειας ενάντια στον κοινό εχθρό.

Συνεπώς, ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζορτζ Πολκ υπήρξε ένα από τα τραγικά θύματα της αντικομμουνιστικής εκστρατείας που είχε εξαπολυθεί την εποχή εκείνη στην Ελλάδα από την ντόπια αντίδραση και τους Αμερικανούς και τους Αγγλους πάτρωνές της.

Ο αστικός πολιτικός κόσμος τα χρόνια 1947-'48 51

Ο αστικός πολιτικός κόσμος τα χρόνια 1947-'48

Θ. Σοφούλης


Οπως θα θυμάται ο αναγνώστης, έχουμε ήδη γράψει για τις κυβερνητικές και άλλες εξελίξεις στο χώρο του αστικού στρατοπέδου, μέχρι και το νόθο δημοψήφισμα του 1946. Στο σημερινό μέρος θα παρουσιάσουμε τις σχετικές εξελίξεις, στην επόμενη περίοδο.

Το φθινόπωρο του 1946 προετοιμάζεται η ιμπεριαλιστική "αλλαγή φρουράς" στην Ελλάδα. Η Αγγλία, που αντιμετώπιζε βαθιά οικονομική κρίση, παραχωρεί τη θέση της στις ΗΠΑ, που δήλωναν ότι θεωρούν την Ελλάδα "ζωτικόν χώρον διά την ασφάλειάν των".

Με σκοπό να δοθεί κάποια ψευτοδημοκρατική επίφαση στο αυταρχικό, νεοφασιστικό καθεστώς και να φανεί ότι η αμερικανική "βοήθεια" γίνεται αποδεχτή απ' όλο τον πολιτικό κόσμο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αξιώνει να γίνει κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα. Γι' αυτό, στις 27 Γενάρη 1947 παραιτήθηκε η κυβέρνηση Τσαλδάρη και ορκίστηκε κυβέρνηση, με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών κομμάτων της τότε Βουλής. Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο τραπεζίτης Δημήτριος Μάξιμος, με αντιπροέδρους τους Κ. Τσαλδάρη και Σ. Βενιζέλο. Ο Γ. Παπανδρέου ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών, ο Στ. Γονατάς το Δημοσίων Εργων, ο Π. Κανελλόπουλος το Ναυτικών και ο Ν. Ζέρβας το Δημοσίας Τάξεως. Ηταν η λεγόμενη επτακέφαλος κυβέρνηση.

Στις 15 Φλεβάρη 1947, ο υπουργός Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, Μπέβιν, ανακοίνωσε την αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα και στις 12 Μάρτη, ο Τρούμαν εξήγγειλε το περιβόητο "δόγμα" του.

Το ΚΚΕ κατάγγειλε το "δόγμα Τρούμαν" ως ωμή και απροκάλυπτη ιμπεριαλιστική επέμβαση και κάλεσε το λαό να ενωθεί και να παλέψει για την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας. Αντιθέτως, τα αστικά κόμματα, τόσο της Δεξιάς όσο και του Κέντρου, αποδέχτηκαν και χαιρέτισαν θριαμβευτικά το "δόγμα Τρούμαν".

Η κυβέρνηση Μαξίμου έστρεψε την προσοχή της στην ένταση της φασιστικής τρομοκρατίας, τη συντριβή του λαϊκού κινήματος και στη συγκρότηση και τον εξοπλισμό του στρατού, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις αντάρτικες ομάδες. Στο μεταξύ, τον Απρίλη του 1947 πέθανε ο βασιλιάς Γεώργιος Β` και ανέβηκε στο θρόνο ο αδελφός του, Παύλος Γλύξμπουργκ, σύζυγος της Γερμανίδας Φρειδερίκης.

Οι Αμερικανοί, που ήταν δυσαρεστημένοι από την αποτυχία των "εκκαθαριστικών" επιχειρήσεων του κυβερνητικού στρατού, ενάντια στο ΔΣΕ, προσανατολίζονται στο σχηματισμό διευρυμένης κυβέρνησης, με τη συμμετοχή και του Θ. Σοφούλη, αρχηγού του κόμματος των Φιλελευθέρων. Στις 23 Αυγούστου παραιτείται ο πρωθυπουργός Μάξιμος και στις 7 Σεπτέμβρη 1947, ύστερα από απαίτηση των Αμερικανών, ορκίστηκε συμμαχική κυβέρνηση, που την αποτελούσαν οι 10 "φιλελεύθεροι" και 14 "λαϊκοί" υπουργοί, με πρωθυπουργό τον Θ. Σοφούλη και αντιπρόεδρο και υπουργό Εξωτερικών τον Κ. Τσαλδάρη.

Π. Κανελλόπουλος


Το ΚΚΕ, στην απόφαση της 3ης Ολομέλειας της ΚΕ (Σεπτέμβρης 1947), τόνιζε ότι η κυβέρνηση Σοφούλη αποτελεί συνέχιση και επέκταση στη μεταδεκεμβριανή πολιτική καταστροφή της πατρίδας μας και ότι η αποστολή του Σοφούλη είναι - δίπλα στη δυναμική πολιτική και τη δολοφονική τρομοκρατία - να χρησιμοποιήσει πιο έντονα το όπλο της ψευτοδημοκρατίας και της απάτης. Σημείωνε δε ότι για μια ακόμη φορά ο Σοφούλης και το κόμμα του πρόδωσαν τη δημοκρατία, το λαό, την Ελλάδα. Η 3η Ολομέλεια κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο ένοπλος αγώνας του ΔΣΕ αποτελεί τη μοναδική επιβεβλημένη απάντηση, που ο λαός και η Ελλάδα έχουν να δώσουν στους ξένους κατακτητές και τους ντόπιους υποταχτικούς τους και διαπίστωνε ότι ωρίμασαν οι συνθήκες για τη δημιουργία μιας ελεύθερης περιοχής, με δημοκρατική κυβέρνηση. Στις 24 Δεκέμβρη 1947, ο ραδιοφωνικός σταθμός του ΔΣΕ ανάγγειλε το σχηματισμό της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης, από ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ και με πρόεδρο, τον τότε αρχηγό του ΔΣΕ, Μάρκο Βαφειάδη.

Η άμεση απάντηση της κυβέρνησης Σοφούλη - Τσαλδάρη στο σχηματισμό της Π. Δ. Κ. ήταν να θέσει στις 8 Γενάρη 1948 και τυπικά εκτός νόμου το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την Εθνική Αλληλεγγύη, με βάση το νόμο 509/47, περί προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος και εξαπόλυσε άγριο διωγμό, στέλνοντας χιλιάδες αγωνιστές στα ξερονήσια και τις φυλακές, γεμίζοντας τα εφιαλτικά στρατόπεδα, όπως της Μακρονήσου, της Γιάρου κ. ά.

"Ιδού ο στρατός σας"!

Υστερα από το "δόγμα Τρούμαν", που συνοδεύτηκε και με το "Σχέδιο Μάρσαλ", το οποίο εξαγγέλθηκε στα τέλη του 1947, άρχισε ο εντατικός εξοπλισμός του κυβερνητικού στρατού από τις ΗΠΑ, με σύγχρονα όπλα, αεροπλάνα, τανκς και άλλο υλικό. Τη διοίκηση των κυβερνητικών στρατιωτικών δυνάμεων ανέλαβε ουσιαστικά ο στρατηγός Βαν Φλιτ, που έφτασε στην Ελλάδα το Φλεβάρη του 1948 ως επικεφαλής της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής. Ηταν αυτός, που μερικά χρόνια αργότερα, ο και τότε υπουργός Εθνικής Αμυνας, Π. Κανελλόπουλος, τον προσφώνησε με τα λόγια: "Στρατηγέ, καλώς ήρθατε στο σπίτι σας"! Και δείχνοντας το ελληνικό στρατιωτικό άγημα, πρόσθεσε: "Ιδού ο στρατός σας"!

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, στρατηγός Μάρσαλ, που ήρθε στην Αθήνα, στα τέλη του 1948, αξίωσε το σχηματισμό ευρείας αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης απ' όλα τα αστικά κόμματα, για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση του ΔΣΕ. Μια τέτοια κυβέρνηση δε σχηματίστηκε αμέσως, γιατί ορισμένοι πολιτικοί αρχηγοί αρνούνταν κατ' αρχάς τη συμμετοχή τους. Αργότερα, όμως, το δεύτερο δεκαήμερο του Γενάρη, υπέκυψαν στις πιέσεις των Αμερικανών και ορκίστηκε νέα κυβέρνηση Σοφούλη, στην οποία πήραν μέρος, εκτός του Κ. Τσαλδάρη, και οι Σ. Βενιζέλος, Γ. Παπανδρέου και Π. Κανελόπουλος, που αρνούνταν ως τότε. Επίσης πήραν μέρος οι Σπ. Μαρκεζίνης, Κ. Καραμανλής, Στ. Στεφανόπουλος, Κ. Τσάτσος, Ευάγ. Αβέρωφ και άλλοι πολιτικοί παράγοντες. Αρχιστράτηγος των Ενόπλων Δυνάμεων διορίστηκε ο Αλέξανδρος Παπάγος, που του ανέθεσαν την αποφασιστική αναμέτρηση με το ΔΣΕ και την οριστική συντριβή του. Η άρχουσα τάξη και οι πάτρωνές της ήταν έτοιμοι για την τελική, κρίσιμη μάχη.



Η πρώτη ομάδα του ΔΣΕ στην Ηπειρο

Μια μαρτυρία για τη συγκρότηση και τα πρώτα βήματα των "καταδιωκομένων αγωνιστών" στις βουνοκορφές του Γράμμου


Δημοσιεύουμε σήμερα ένα σημείωμα του αναγνώστη μας Νίκου Ζάγκαλη, σχετικά με τις συνθήκες, μέσα στις οποίες βγήκε η πρώτη ομάδα του ΔΣΕ στο χώρο της Ηπείρου, τη σύνθεσή της και άλλες χρήσιμες ιστορικά πληροφορίες.

"Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας παραδώσαμε τα τιμημένα όπλα μας και γυρίσαμε στα χωριά μας, κάνοντας σχέδια για το μέλλον. Αλλος να ερωτευτεί και άλλος να παντρευτεί, άλλος να πάει να σπουδάσει και άλλος να δουλέψει στα χωράφια του. Αλλος να ψάξει για δουλιά και να ταξιδέψει. Κυρίως το τελευταίο, για μας τους Ηπειρώτες, αφού αυτή ήταν και είναι η μοίρα μας. Η πολιτεία την είχε και την έχει εγκαταλειμμένη την "εύανδρο Ηπειρο".

Δε μας άφησαν, όμως, να πραγματοποιήσουμε τα σχέδιά μας. Οι συνεργάτες των καταχτητών γρήγορα μετατράπηκαν σε εθνικόφρονες και σε εκτελεστικά όργανα των "συμμάχων" και αμέσως μετά τη Βάρκιζα άρχισαν ενάντιά μας έναν ακήρυκτο εμφύλιο πόλεμο. Εμείς, οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, δεν πολεμήσαμε τους φασίστες καταχτητές, για να σκύψουμε το κεφάλι στην άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος, στους Aγγλοαμερικανούς επεμβασίες. Ετσι, άοπλοι και κυνηγημένοι πήραμε πάλι τα βουνά και τα λαγκάδια, για να φυλάξουμε το κεφάλι μας για ένα χρόνο και κάτι. Η αντοχή, όμως, είχε ορισμένα όρια. Ετσι, το καλοκαίρι του 1946, βρεθήκαμε καταδιωκόμενοι στο Δυτικό Γράμμο 17 Ηπειρώτες και αποτελέσαμε την πρώτη ομάδα του ΔΣΕ στην Ηπειρο. Μια άλλη ομάδα, που υπήρχε νωρίτερα, με επικεφαλής τον Λεωνίδα Ράφτη εξοντώθηκε, ο δε Λεωνίδας πιάστηκε, πέρασε Στρατοδικείο στα Γιάννινα και εκτελέστηκε.

Η ομάδα αποτελούνταν από τους παρακάτω:

1. Ράφτης Κώστας (Νεμέρτσικας) από την Κάτω Μερόπη Πωγωνίου

2. Κοντοπάνος Φώτης (Αννίβας) από τα Δολιανά Πωγωνίου

3. Παπαδόπουλος Βαγγέλης (Φωκάς) από τα Γιάννινα

4. Σκέβης Σπύρος από το Λιά Φιλιατών

5. Λεπενιώτης Παναγιώτης από τη Βύσανη Πωγωνίου

6. Πέτρου Τάκης από τα Δολιανά Πωγωνίου

7. Καραντάνης Μήτσος από τα Δολιανά Πωγωνίου

8. Λαϊνάς Σπύρος από την Καρδίτσα

9. Ζάγκαλης Νίκος από τις Δρυμάδες Πωγωνίου

10. Κερλεγκίτσης Γιώργος από τη Χρυσόραχη

11. Νάστος Βασίλης από το Κεφαλόβρυσο Πωγωνίου

12. Ευαγγέλου Βασίλης από την Κόνιτσα

13. Λιόντος Στράτος από τη Ζίτσα

14. Σταβρίδης Βασίλης από την Κάτω Μερόπη Πωγωνίου

15. Βρυσάκης Σιάτρας από τη Ζίτσα

16. Μάτσης Γιώργος από τις Νεγράδες

17. Ενας νεολαίος από το Κεφαλόβρυσο, που ήρθε σε μας, μια δυο μέρες πριν τραυματιστεί και δε θυμάμαι το όνομά του.

Διοίκηση της ομάδας ήταν ο Νεμέρτσικας και ο Αννίβας, οι δε Φωκάς και Σκέβης ήταν ομαδάρχες.

Λίγο αργότερα, στην περιοχή της Ηπείρου, εμφανίστηκαν οι ομάδες του Πετρίτη, του Παλιούρα και του Κίρλα.

Η πρώτη μάχη

Στις 15 Σεπτέμβρη 1946 ένα απόσπασμα χωροφυλάκων και Μάυδων επέδραμαν στο χωριό Αετομηλίτσα (Ντέντσικο) και άρπαξαν αρκετούς κατοίκους του χωριού (Βλάχους) και τους πήγαν στην Πυρσόγιαννη, όπου και τους φυλάκισαν. Σ' εμάς, που ήμασταν κάπου στην Αρένα, ήρθε σύνδεσμος από το χωριό και μας ενημέρωσε. Γρήγορα αποφασίσαμε να χτυπήσουμε την Πυρσόγιαννη, για να απελευθερώσουμε τους φυλακισμένους, πριν τους πάνε στην Κόνιτσα. Παράλληλα, ήρθαμε σε επαφή με τον Γιαννούλη, που είχε ένα τμήμα μεγαλύτερο από το δικό μας. Πάρθηκε απόφαση ο Γιαννούλης, να πιάσει πλαγιοφυλακές κι εμείς να κάνουμε επίθεση στο σταθμό.

Ολη τη νύχτα, 15 προς 16 Σεπτέμβρη 1946, κάναμε γρήγορα πορεία προς την Πυρσόγιαννη. Τα χαράματα βρεθήκαμε στο ύψωμα του Αη Λιά, κοντά στο χωριό. Ομως, γίναμε αντιληπτοί από το σταθμό χωροφυλακής και άρχισαν να μας βάλλουν με αυτόματα και οπλοπολυβόλα. Για μας ήταν η πρώτη μάχη, μετά τις μάχες στον ΕΛΑΣ, όμως τα 3/4 της ομάδας ήταν αξιωματικοί του ΕΛΑΣ. Ετσι, με μαστοριά ριχτήκαμε στην επίθεση 17 άτομα ενάντια σε 50 περίπου οχυρωμένους. Με άλματα φτάσαμε μέχρι την εκκλησία της Πυρσόγιαννης και καλυμμένοι από τον αυλόγυρο χτυπούσαμε το σταθμό, που ήταν κάτω από την εκκλησία και μας χώριζε ένας χωριάτικος δρόμος. Στη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκε από σφαίρα στο μέτωπο ο Κερλεγκίτσης Γιώργος και ύστερα από λίγο τραυματίστηκε στον ώμο ο νεολαίος από το Κεφαλόβρυσο.

Οι απώλειες αυτές μας έκαναν πιο αποφασιστικούς και ρίχνοντας μια σειρά χειροβομβίδες ορμήσαμε πάνω στο σταθμό. Οι χωροφύλακες δεν άντεξαν την επίθεσή μας και εγκατέλειψαν το σταθμό, τρέχοντας τον κατήφορο προς τον Σαραντάπορο. Εκεί, όμως, τους περίμενε πλαγιοφυλακή του Γιαννούλη, οπότε εμείς από πάνω και του Γιαννούλη το τμήμα από κάτω, τους αποδεκατίσαμε. Δε θυμάμαι ακριβώς τι απώλειες είχαν. Ξέρω, όμως, ότι εκεί σκοτώθηκε ο διοικητής τους Κούρκουλας.

Ανοίξαμε το υπόγειο και απελευθερώσαμε τους Ντεντσικιώτες. Η χαρά τους δεν περιγράφεται. Τους ξεπροβοδίσαμε για το χωριό τους και τους δώσαμε και τον τραυματία μας. Υστερα, θάψαμε με ομοβροντίες τον σκοτωμένο σύντροφό μας, Καρλαγκίτση Γιώργο.

Ετσι, ξεκίνησε την πολεμική της δραστηριότητα η πρώτη ομάδα του ΔΣΕ στην Ηπειρο, που μετέπειτα αναπτύχθηκε σε Αρχηγείο Ηπείρου και τελικά σε VIII Μεραρχία του ΔΣΕ.

Η κατοπινή πορεία των πρωτεργατών

Από την πλευρά μου, θα ήταν ασέβεια να μην πω τι απέγιναν αυτοί οι πρωτεργάτες της ένδοξης VIII Μεραρχίας, της μεραρχίας της Μουργκάνας, που πολλές φορές ο αντίπαλος - με κατά πολύ υπέρτερες δυνάμεις - προσπάθησε να την εξοντώσει ή τουλάχιστον να τη διαλύσει. Ομως, πάντα έσπαγε τα μούτρα του, με τεράστιες γι' αυτόν απώλειες. Ενας μόνο τέλειωσε άδοξα, ο Αννίβας. Φαίνεται, πως δεν ήταν έτοιμος για μεγάλες θυσίες, γιατί ύστερα από λίγες μέρες από τη μάχη της Πυρσόγιαννης, πέφτοντας σε ενέδρα, δεν άντεξε και σήκωσε τα χέρια, ενώ δυο παλικάρια, ο Πέτρου Τάκης και ο Σταβρίδης Βασίλης πολέμησαν, ώσπου σκοτώθηκαν. Ολοι οι άλλοι, με συνέπεια κουβάλησαν το σταυρό του Γολγοθά, που εκφράζονταν σε τρία χρόνια ένοπλης πάλης, σε δεκαετίες πολιτικής προσφυγιάς, σε επαναπατρισμό στα γεράματα, με τεράστια προβλήματα επιβίωσης.

Ο Νεμέρτσικας και ο Φωκάς, συνταγματάρχες του ΔΣΕ, έγιναν κατά περιόδους διοικητές της Μεραρχίας. Και οι δυο τους πέθαναν στην προσφυγιά. Τιμώντας τη μνήμη τους λέω ότι πέθαναν κομμουνιστές, αν και βρέθηκαν έξω από το Κόμμα, εξαιτίας των ιδιόμορφων καταστάσεων, που είχαν δημιουργηθεί στη δεκαετία του '50.

Ο Σκέβης Σπύρος, διοικητής ταξιαρχίας, σκοτώθηκε συνταγματάρχης και τιμημένος στο Γράμμο, το 1949. Ο Λεπενιώτης Παναγιώτης ήταν πολιτικός επίτροπος της Μεραρχίας, αντισυνταγματάρχης. Τώρα ζει στη Μόσχα, σε μεγάλη ηλικία. Ο Καραντάνης Μήτσος, ταγματάρχης του ΔΣΕ, ήταν στο επιτελείο της Μεραρχίας. Τώρα ζει στο χωριό του, με την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ. Ο Λαϊνάς Σπύρος, λοχαγός του ΔΣΕ, διοικητής λόχου πέθανε πριν μερικά χρόνια στην Τασκένδη. Ο Ζάγκαλης Νίκος, ταγματάρχης του ΔΣΕ, διοικητής των τμημάτων σαμποτέρ της Μεραρχίας. Ζει στην Αθήνα και αυτός, με την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ. Ο Νάστος Βασίλης, λοχαγός - διοικητής λόχου σκοτώθηκε στο Γράμμο το 1949. Ο Λιόντος Στράτος, πολιτικός επίτροπος του ΔΣΕ, ζει σήμερα στο χωριό του, Ζίτσα. Δεν ξέρω τι έχουν απογίνει, οι Ευαγγέλου Βασίλης, που ήταν στην Τασκένδη και οι Βρυσάκης Σ. και Μάτσης Γ.

Αυτοί οι απλοί άνθρωποι, που ήταν δάσκαλοι, αγρότες, εργάτες, μαθητές μπήκαν μπροστά και έδωσαν και δίνουν - όσοι είναι ακόμη ζωντανοί - ό,τι είχαν και δεν είχαν για την κοινωνική δικαιοσύνη".

Νίκος ΖΑΓΚΑΛΗΣ

ΥΓ. Εάν υπάρχει κάποια ανακρίβεια σε ό,τι έγραψα, δεν έγινε από πρόθεση, αλλά απλά, ο χρόνος αδυνατίζει τη μνήμη

Πώς εκτιμούσε η καθοδήγηση του ΚΚΕ την κατάσταση 50

Πώς εκτιμούσε η καθοδήγηση του ΚΚΕ την κατάσταση

Ενα από τα κεντρικά και βασικά προβλήματα, που παρουσίασε ο ένοπλος αγώνας του ΔΣΕ, σ' όλη τη διάρκειά του, ήταν η ενίσχυσή του από τα αστικά κέντρα της χώρας και ιδιαίτερα από τις μεγάλες πόλεις. Κι αυτό αφορούσε, όχι μόνο την ανάπτυξη των μαζικών - λαϊκών αγώνων, αλλά και την αύξηση των δυνάμεων του Δημοκρατικού Στρατού, με τη στρατολογία νέων μαχητών.

Οι πόλεις την περίοδο 1946 - 1949 δεν έπαιξαν το ρόλο που είχαν διαδραματίσει στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης, γεγονός που οφείλεται κυρίως σε αντικειμενικούς λόγους και ιδιαίτερα στη μεγάλη έκταση της μοναρχοφασιστικής τρομοκρατίας, στα πογκρόμ κατά των λαϊκών αγωνιστών, των κομμουνιστών, αριστερών, δημοκρατικών και προοδευτικών πολιτών των αστικών κέντρων, στις συλλήψεις, στις φυλακίσεις - κατά χιλιάδες - και στις εκτοπίσεις. Η ντόπια αντίδραση και οι ξένοι προστάτες και καθοδηγητές της, με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του '47, τις μετέπειτα πολεμικές τους ενέργειες και το όργιο της τρομοκρατίας, κατάφεραν όχι μόνο να στενέψουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό την έξοδο αγωνιστών από τις πόλεις προς το βουνό αλλά και να αδειάσουν την ύπαιθρο από τον πληθυσμό της, στερώντας κι από 'κει τις δυνατότητες που είχε ο ΔΣΕ για στρατολόγηση δυνάμεων. Αυτό ανάγκαζε το Δημοκρατικό στρατό να κάνει γρήγορες και μεγάλες διεισδύσεις στα πεδινά, να πλησιάζει στα αστικά κέντρα, ούτως ώστε να βρει δυνάμεις που θα τον ενίσχυαν.

Πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι οι πόλεις, τουλάχιστον από τα μέσα του 1947, έπαψαν να έχουν το δυναμισμό που είχαν την περίοδο 1945 - 1946 και έως τους πρώτους μήνες του 1947, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η δραστηριότητά τους ήταν μηδενική. Απλά, ήταν κάτω από τις απαιτήσεις, που έθεταν οι ανάγκες του ΔΣΕ και της σκληρής αναμέτρησης.

Το μεγάλο πρόβλημα της ενίσχυσης του αγώνα του ΔΣΕ από τις πόλεις, καθώς και η κάμψη των λαϊκών αγώνων σ' αυτές, απασχόλησε την καθοδήγηση του ΚΚΕ, η οποία υπερέβαλε στις εκτιμήσεις της, εμφανίζοντας το όλο ζήτημα ως αποτέλεσμα των αδυναμιών και των ταλαντεύσεων του υποκειμενικού παράγοντα. Δηλαδή, των κομματικών δυνάμεων, που δρούσαν στα αστικά κέντρα. Ισως αυτή η υπερβολή και η μονομέρεια να εξηγείται με τις συνθήκες της εποχής, που επέβαλαν την απαίτηση να κατατίθεται στον αγώνα το μέγιστο των δυνάμεων που διέθεταν οι κομματικές δυνάμεις και οι λαϊκοί αγωνιστές. Εντούτοις, η μονομέρεια και η υπερβολή υπάρχουν στα κομματικά ντοκουμέντα, που ασχολούνται με τη δουλιά στις πόλεις και οφείλουμε να τις καταγράψουμε.

Η 3η Ο λομέλεια της ΚΕ

Στις αποφάσεις της, η 3η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Σεπτέμβρης 1947) έκανε λόγο, για οπορτουνιστικές ταλαντεύσεις μέσα στο Κόμμα, γύρω από το ζήτημα της ένοπλης πάλης και υπογράμμιζε: "Παρόμοιες ταλαντεύσεις επίσης φρέναραν τη δουλιά της καθοδήγησης σε ορισμένες οργανώσεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη) σχετικά με τη σταθερή ανάπτυξη της λαϊκής αντίστασης. Αυτή η αναποφασιστικότητα και οι ταλαντεύσεις που εξηγούνται με ξένες επιδράσεις στις γραμμές του Κόμματος, στάθηκαν μέχρι σήμερα σοβαρό εμπόδιο στην πραγματοποίηση της κομματικής γραμμής. Η επιτυχία της γραμμής του ΚΚΕ σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται από το γρήγορο και αποφασιστικό ξεπέρασμα αυτής της αναποφασιστικότητας και των ταλαντεύσεων".

Ακόμη, η Ολομέλεια διαπίστωνε "σοβαρή καθυστέρηση στην ανάπτυξη της λαϊκής αντίστασης στις μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Καβάλα κ. ά)" και καλούσε "τις κομματικές καθοδηγήσεις και όλα τα μέλη του Κόμματος σ' αυτές τις πόλεις να ξεπεράσουν στο πιο σύντομο διάστημα αυτή την καθυστέρηση".

Τέλος, η ολομέλεια έθεσε τα εξής καθήκοντα στις οργανώσεις των πόλεων:

Να προταθεί στο κλιμάκιο του ΠΓ Αθήνας μέχρι το τέλος του Οκτώβρη να στρατολογήσει για το μέτωπο στα πλαίσια της γενικής επιστράτευσης του ΔΣΕ, 1.500 μέλη του Κόμματος από την Αθήνα, 600 από τον Πειραιά και 500 από τη Θεσσαλονίκη. Τους στρατολογημένους να τους κρατά οργανωμένους σε σχηματισμούς και να τους προετοιμάζει μέχρι τη στιγμή της εξασφάλισης της μεταφοράς τους. Να οργανώσει δρομολόγια για τη μεταφορά ανδρών από αυτές τις πόλεις. Να αποκαταστήσει την προσωπική ευθύνη των καθοδηγητών των κομματικών οργανώσεων για τη στρατολογία σ' αυτές τις πόλεις.

Με το ζήτημα της κατάστασης στις πόλεις ασχολήθηκε και το 2ο Κλιμάκιο του ΠΓ, στη συνεδρίασή του στις 2/12/47. Στη σχετική απόφασή του τονίζεται: "Το 2ο Κλιμάκιο υπογραμμίζει ότι παραμένει βασικά αξεπέραστη η σοβαρή και επικίνδυνη καθυστέρηση που παρουσιάζει η ανάπτυξη της ολόπλευρης λαϊκής αντίστασης στις μεγάλες πόλεις... Πραγματοποιώντας οι κομματικές οργανώσεις των πόλεων μια αποφασιστική έξοδο μελών του Κόμματος και δημοκρατικών πολιτών, προς το βουνό, αναπτύσσουν ταυτόχρονα το μαζικό κίνημα στις πόλεις και δημιουργούν αμέσως σ' αυτές εστίες ένοπλης αντίστασης".

Η 4η Ο λομέλεια της ΚΕ

Στη διάρκεια της μάχης του Γράμμου, στις 28 - 29 Ιούλη του '48 συνήλθε η 4η ολομέλεια της ΚΕ η οποία στην πολιτική της απόφαση μεταξύ άλλων, διαπιστώνει για την κατάσταση στις πόλεις: "Η βασική και κύρια αδυναμία, που παρουσιάζει το ΚΚΕ, μέσα στις τόσο ευνοϊκές αντικειμενικές συνθήκες, βρίσκεται στο ότι δεν κατορθώσαμε να συντρίψουμε την οπορτουνιστική συνθηκολόγηση και τις ταλαντεύσεις μέσα στις κομματικές οργανώσεις, πρώτ' απ' όλα των πόλεων... Η 4η Ολομέλεια διαπιστώνει, ότι η καθυστέρηση του κινήματός μας στις πόλεις αποτελεί μια απ' τις πρωταρχικές και βασικές αδυναμίες μας. Οι κομματικές οργανώσεις και οι κομμουνιστές σε Αθήνα - Πειραιά - Θεσσαλονίκη - Βόλο - Καβάλα και σε άλλες μεγάλες πόλεις, δεν πραγματοποίησαν τα καθήκοντα που τους έβαλε η 3η Ολομέλεια (και το γράμμα του ΠΓ προς τις κομματικές οργανώσεις και τα μέλη του ΚΚΕ σε Αθήνα - Πειραιά - Θεσσαλονίκη και τις άλλες πόλεις της χώρας), όσο και οι κατοπινές κομματικές αποφάσεις".

Η αδυναμία των πόλεων να ανταποκριθούν στα καθήκοντα των καιρών και οι εκτιμήσεις της καθοδήγησης του ΚΚΕ για τις αιτίες αυτής της κατάστασης οδήγησαν στην καθαίρεση της καθοδήγησης της Κομματικής Οργάνωσης της Αθήνας τον Οκτώβρη του 1948. Η απόφαση για την καθαίρεση πάρθηκε από το ΠΓ της ΚΕ και στα βασικά της σημεία αναφέρει: "Παρά τη διάθεση όμως του αθηναϊκού λαού για πάλη και ενώ ο ΔΣΕ παλεύει σ' όλη την Ελλάδα και ματαιώνει τα σχέδια του μοναρχοφασισμού και της αμερικανοκρατίας, καθυστερεί το μαζικό παλλαϊκό κίνημα και ο ένοπλος αγώνας στην Αθήνα. Οι αιτίες αυτής της καθυστέρησης βρίσκονται στο ότι η καθοδήγηση της ΚΟΑ, η Επιτροπή Πόλης, δεν εφάρμοσε τις αποφάσεις της 3ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ και τα συγκεκριμένα καθήκοντα και τις υποδείξεις του ΠΓ της ΚΕ του, που με το ανοιχτό του γράμμα στις 30. 3. 48 "προς τα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος στην Αθήνα" τονίζει: "Οι κομμουνιστές της πόλης πρέπει δίχως κανένα δισταγμό να ριχτούν με όλες τις δυνάμεις τους, επικεφαλής των πλατιών λαϊκών μαζών, στον ένοπλο αγώνα ενάντια στον ξένο κατακτητή". ... Η καθοδήγηση της ΚΟΑ απομονώθηκε απ' τη μάζα των μελών του Κόμματος και στάθηκε ανίκανη να οργανώσει και να καθοδηγήσει τόσο την καθημερινή πάλη των εργαζομένων για το μεροκάματο και το ψωμί όσο και τον ένοπλο αγώνα μέσα στην Αθήνα. Χρησιμοποιώντας δειλά και λιπόψυχα στοιχεία στη δουλιά της, έριξε την οργάνωση στο σεχταρισμό. Η καθοδήγηση της ΚΟΑ απέτυχε ολοκληρωτικά και μπαίνει φρένο στην παραπέρα δουλιά και ανάπτυξη της ΚΟΑ" (Βλέπε ολόκληρη την απόφαση: "Επίσημα Κείμενα ΚΚΕ", τόμος 6ος, σελ. 290 - 293).

Οπως θα διαπιστώνει και ο αναγνώστης, τόσο στην απόφαση της 4ης Ολομέλειας της ΚΕ, όσο και στην απόφαση του ΠΓ, που προαναφέραμε, για την ΚΟΑ, γίνεται λόγος για κάποιο γράμμα του ΠΓ, της 30/3/1948, που αφορούσε τη δουλιά στις πόλεις και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το γράμμα αυτό δεν έχει μέχρι σήμερα δημοσιευτεί. Τότε, το Μάρτη - Απρίλη του '48, μεταδόθηκε από τον ραδιοσταθμό του ΔΣΕ και φυσικά διαβιβάστηκε στις οργανώσεις των πόλεων.

Επειδή όλα τα άλλα ντοκουμέντα στα οποία αναφερθήκαμε είναι δημοσιευμένα, συμπληρώνουμε το θέμα - για τη συμβολή των πόλεων στον αγώνα του ΔΣΕ και τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ γύρω από αυτό - δίνοντας στη δημοσιότητα και αυτό το γράμμα του ΠΓ. Το ντοκουμέντο προέρχεται από τα αρχεία του ΚΚΕ και μας δόθηκε από το ιστορικό τμήμα της ΚΕ του Κόμματος. Η μη δημοσίευσή του στον 6ο τόμο των επίσημων κειμένων οφείλεται στο γεγονός, ότι εντοπίστηκε καθυστερημένα. Προσθέτουμε, τέλος, ότι η μορφή του κειμένου είναι ενιαία. Οι υπότιτλοι και οι υπογραμμίσεις που εμφανίζονται είναι δικές μας.



Το γράμμα προς τα μέλη του ΚΚΕ στις μεγάλες πόλεις

Ενα άγνωστο ντοκουμέντο: Το γράμμα του 2ου κλιμακίου του ΠΓ, στις 30/3/1948, προς τις ΚΟ των πόλεων


"Γράμμα προς τα μέλη του ΚΚΕ στην Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και σε όλες τις πόλεις.

Αγαπητοί σύντροφοι,

Το 2ο κλιμάκιο του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, με βάση τις πληροφορίες που πήρε για την κατάσταση που επικρατεί στις μεγάλες πόλεις Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη διαπιστώνει ότι παρά την προσήλωση, που δείχνουν οι πλατιές λαϊκές μάζες στον αγώνα του ΔΣΕ, οι κομματικές οργανώσεις και οι κομμουνιστές στις πόλεις δεν εκπληρώνουν το καθήκον τους απέναντι στο λαϊκοδημοκρατικό κίνημα και τον ένοπλο αγώνα του στρατού μας. Το 2ο κλιμάκιο του ΠΓ διαπιστώνει ακόμη ότι οι οργανώσεις και οι κομμουνιστές στις πόλεις αυτές δεν πραγματοποίησαν την απόφαση της 3ης Ολομέλειας της ΚΕ για κινητοποίηση και συμμετοχή τους στον ένοπλο αγώνα. Οι οπορτουνιστικές ταλαντεύσεις και οι δισταγμοί, που η 3η ολομέλεια καταδίκασε δεν ξεπεράστηκαν ακόμα και εξακολουθούν να αποτελούν αποφασιστικό φρένο που εμποδίζει τους κομμουνιστές και τα πλατιά λαϊκά στρώματα απ' τις πόλεις αυτές να πάρουν δραστήριο μέρος στον ένοπλο αγώνα.

Ηττοπαθείς αντιλήψεις

Σε πολλές καθοδηγήσεις και κομματικά μέλη στις πόλεις επικρατεί ο φόβος για τη ζωή τους, τη στιγμή που ο Λαός και ο ΔΣΕ τόσες θυσίες δίνουν, ενώ απ' την άλλη μεριά ο μοναρχοφασισμός εκτελεί δεκάδες δημοκρατικούς πολίτες στις πόλεις, που πιάνονται δίχως καμιά αντίσταση. Μέσα στις κομματικές οργανώσεις στις πόλεις βρίσκουν απήχηση ηττοπαθείς και ξένες προς εμάς αντιλήψεις που δείχνουν έλλειψη πίστης στη δύναμη του Λαού και στο νικηφόρο τέλος του αγώνα μας, πράγμα που μειώνει και παραλύει τη μαχητική τους επίδοση. Ακόμα, πολλά μέλη και στελέχη μας στις πόλεις γίνονται ουρά σε αντιλήψεις που καλλιεργούνται σε ορισμένα λαϊκά στρώματα ότι "θα 'ρθει ο Μάρκος να μας ελευθερώσει", πράγμα που σπέρνει την παθητικότητα και την αδράνεια στις γραμμές μας. Υπάρχουν, επίσης, κομμουνιστές και στελέχη του ΚΚΕ που είναι προσηλωμένα ακόμα σε αυταπάτες νομιμοποίησης και συμβιβασμού με το μοναρχοφασισμό, πράγμα που φέρνει στη συνθηκολόγηση και στην υποταγή μπροστά στον εχθρό, υποσκάπτει το δικό μας αγώνα και βοηθά τον μοναρχοφασισμό. Οι κομμουνιστές, τα μέλη και τα στελέχη μας στις πόλεις πρέπει να καταλάβουν και να πείσουν και τον εργαζόμενο λαό ότι η νίκη θα 'ναι αποτέλεσμα της δουλιάς και του ένοπλου αγώνα που θα κάνει ο κάθε δημοκρατικός και πατριώτης της χώρας στις πόλεις και τα χωριά, όλοι οι δημοκρατικοί πολίτες, ολόκληρος ο Λαός σε ολόκληρη τη χώρα. Το κόμμα μας καταδικάζει σαν προδοσία κάθε δισταγμό και ταλάντευση σχετικά με τον ένοπλο αγώνα, που είναι σήμερα το μοναδικό και αποφασιστικό μέσο για να συντρίψουμε το μοναρχοφασισμό, να απαλλάξουμε τον τόπο απ' τους Αμερικανοάγγλους ιμπεριαλιστές, για να σώσουμε το Λαό και χώρα μας. Οποιος κομμουνιστής δεν το καταλαβαίνει αυτό και δεν παίρνει μέρος στον ένοπλο αγώνα αυτός είναι προδότης και δεν έχει θέση στο ΚΚΕ.

Τι πρέπει να κάνουν οι κομμουνιστές στις πόλεις

Οι κομμουνιστές στις πόλεις πρέπει δίχως κανένα δισταγμό να ριχτούν με όλες τις δυνάμεις τους και επικεφαλής των πλατιών λαϊκών μαζών στον ένοπλο αγώνα. Οι κομματικές οργανώσεις και οι κομμουνιστές στις πόλεις πρέπει: α) Να οργανώσουν με όλα τα μέσα τη μαζική έξοδο στο βουνό χιλιάδων εργαζομένων για το ΔΣΕ. β) Κάθε κομμουνιστής στις πόλεις πρέπει να οργανώσει μια μαχητική πεντάδα από οπαδούς μας για τον ένοπλο αγώνα. γ) Η κύρια και βασική δουλιά των οργανώσεων και των κομμουνιστών στις πόλεις είναι να οργανώσουν την έξοδο απ' τις πόλεις για το ΔΣΕ και τον ένοπλο αγώνα μέσα στις πόλεις. δ) Κάθε κομμουνιστής που μένει στην πόλη με τη μαχητική ομάδα του παίρνει ενεργό μέρος στον ένοπλο αγώνα μέσα στις πόλεις και στη σαμποταριστική δουλιά σε όλες τις επιχειρήσεις, στα εργοστάσια, στα καταστήματα, στις υπηρεσίες, στις συγκοινωνίες, στους στρατιωτικούς σχηματισμούς, παντού όπου βρίσκεται και κινείται ο εχθρός. Κάθε κομμουνιστής και οπαδός της Λαϊκής Δημοκρατίας είναι στρατιώτης του ΔΣΕ οπουδήποτε κι αν βρίσκεται, όπου και αν δουλεύει και αν ακόμα δεν έχει σύνδεση με την οργάνωσή του. Οργανώνει μόνος του την ομάδα του, πολεμά με όλα τα μέσα τον εχθρό και συντονίζει τη δράση του με τη δράση των άλλων μονάδων μας μέσα στην πόλη και με τον αγώνα του ΔΣΕ. Οποιος καθοδηγητής είτε στέλεχος δεν αφιερώνει όλες του τις δυνάμεις στον ένοπλο αγώνα και δεν οργανώνει τον αγώνα αυτόν με όλα τα μέσα δεν μπορεί να 'χει σχέση με το ΚΚΕ και πρέπει να χαρακτηριστεί σαν προδότης. Το σύνθημα για κάθε δημοκρατικό και πατριώτη, για ολόκληρο το λαό και πρώτα απ' όλα για τους κομμουνιστές είναι ένα: Ολοι στ' άρματα - Ολα για τη Νίκη.

Αλλο δρόμο δεν έχουμε

Μιμηθείτε όλοι το παράδειγμα των παλικαριών της Θεσσαλονίκης, που χτυπάν το δολοφόνο μέσα στη σφηκοφωλιά του και κάντε εκατό φορές περισσότερα. Είναι αίσχος για τους κομμουνιστές να αφήνουν να τους πιάνουν για να τους εκτελέσουν ή να δέχονται παθητικά να τους σκοτώνουν στους δρόμους, χωρίς να υπερασπίζονται τη ζωή τους και την υπόθεση του Λαού με το ντουφέκι στο χέρι, σκοτώνοντας αυτοί τους δολοφόνους τους. Την πίστη του στο Λαό, στην Ελλάδα, στο ΚΚΕ ο καθένας σήμερα μπορεί να την αποδείξει μόνο με έργα: με το ντουφέκι και το δυναμίτη στο χέρι, με τον ένοπλο αγώνα μέχρι τη νίκη. Αλλο δρόμο δεν έχουμε. Οι ξένοι ιμπεριαλιστές και ο μοναρχοφασισμός άρχισαν κι όλας και ετοιμάζουν για το άμεσο μέλλον καινούριες εκστρατείες, για να συντρίψουν το λαϊκοδημοκρατικό μας κίνημα, για να αλυσοδέσουν τελειωτικά την πατρίδα μας. Η κατάσταση είναι κρίσιμη. Ο αγώνας θα 'ναι σκληρός, πιο σκληρός από κάθε άλλη φορά. Η νίκη θα 'ναι οπωσδήποτε με το μέρος μας, όταν ο κάθε κομμουνιστής, σε όποιο μέρος και αν βρίσκεται, κάνει το καθήκον του, επικεφαλής των δημοκρατικών μαζών.

Το γράμμα μας αυτό πρέπει να διαβαστεί απ' όλα τα μέλη του ΚΚΕ και να μπει στις οργανώσεις του σ' όλες τις πόλεις.

Με επαναστατικό λαϊκό χαιρετισμό.

Ν. Ζαχαριάδης, Μ. Βαφειάδης, Γ. Ιωαννίδης, Β. Μπαρτζιώτας, Π. Ρούσσος, Λ. Στρίγκος, Δ. Βλαντάς.

30/3/48".

Μια περισσότερο αντικειμενική προσέγγιση


Ενα χρόνο αργότερα, όμως, το Κόμμα προχωρά σε πιο αντικειμενικές και ρεαλιστικότερες εκτιμήσεις για τη δουλιά στις πόλεις. Χαρακτηριστικό, σχετικά μ' αυτό, είναι το άρθρο, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος του Σεπτέμβρη του περιοδικού "Δημοκρατικός Στρατός" (τ. 9, 1949), που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε έκδοση του "Ριζοσπάστη". Είναι το κεντρικό άρθρο του τεύχους, με τίτλο "Η εξέλιξη της κατάστασης και καθήκοντα του ΔΣΕ" και είναι ανυπόγραφο (συγγραφέας του ενδεχόμενα ήταν ο Γ. Ζαχαριάδης, γραμματέας τότε της ΚΕ του Κόμματος). Για την πλέον ολοκληρωμένη εικόνα του αναγνώστη μας, στο κρίσιμο αυτό ζήτημα της εποχής εκείνης, δημοσιεύουμε ολόκληρο το μέρος του άρθρου, που αφορά τη δουλιά στις πόλεις:

"Ενας παράγοντας που επέδρασε αρνητικά στην πορεία της δεύτερης εθνικής μας αντίστασης και στη δράση του ΔΣΕ είναι η κατάσταση στις πόλεις. Οπως είναι γνωστό, δεν κατορθώσαμε να βγάλουμε πολλούς αντάρτες απ' τις πόλεις κι αυτό συντέλεσε στο να μη δημιουργήσουμε τις απαραίτητες στρατηγικές εφεδρείες.

Στην πρώτη χιτλεροφασιστική κατοχή, οι πόλεις, με επικεφαλής την Αθήνα και τον Πειραιά, έπαιξαν σπουδαίο ρόλο. Η ένοπλη πάλη του ΕΛΑΣ στα βουνά συνοδευόταν από ένα μαζικό κίνημα στις πόλεις για την επιβίωση και ενάντια στη χιτλερική επιστράτευση και με τη δράση των ανταρτών στις πόλεις.

Στη δεύτερη αμερικανοαγγλική κατοχή προσπαθήσαμε να κάνουμε το ίδιο στις πόλεις. Αυτό ήταν σοβαρό λάθος. Οι πόλεις δεν μπορούσαν, για λόγους που έχουν σχέση με το χαρακτήρα του αγώνα στη δεύτερη κατοχή (εμφύλιος πόλεμος), να αναπτύξουν μαζικό κίνημα και ένοπλη δράση, όπως στην πρώτη κατοχή. Τότες ο εθνικοαπελευθερωτικός χαρακτήρας του κινήματος ξεσήκωσε στην πόλη όλα τα στρώματα του πληθυσμού, εκτός από μερικούς εθνοπροδότες. Η αμερικανοκρατία δημιούργησε στη δεύτερη κατοχή ένα γερό αστυνομικό μηχανισμό μέσα στις πόλεις και με τα αδιάκοπα χτυπήματα (δεκάδες χιλιάδες φυλακισμένοι και εξόριστοι, αδιάκοπες θανατικές καταδίκες, βασανιστήρια, προδοσίες, κλπ.) κατόρθωσε να αδυνατίσει το κίνημά μας μέσα στις πόλεις. Επίσης, με τα μέτρα που πήραν οι Αμερικανοί, για το τράβηγμα του αγροτικού πληθυσμού στις πόλεις, μπόρεσαν να δυναμώσουν περισσότερο τα αστυνομικά μέτρα μέσα σ' αυτές. Ο μοναρχοφασισμός δεν κατόρθωσε να καταχτήσει ιδεολογικά τις μάζες του εργαζόμενου λαού. Ομως, με τα μέτρα του μπόρεσε να εμποδίσει τη δράση τους, για την ενίσχυση του αγώνα του ΔΣΕ.

Το λάθος το δικό μας είναι ότι νομίσαμε πως οι πόλεις μπορούσαν να παίξουν το ρόλο τους της πρώτης κατοχής. Ενώ έγκαιρα έπρεπε να βγάλουμε από τις πόλεις και την ύπαιθρο ένα μεγάλο μέρος των στελεχών μας (τουλάχιστον αυτούς που ο μοναρχοφασισμός τους έριξε στις φυλακές και τα ξερονήσια), να τον τοποθετήσουμε στον κατάλληλο χώρο - και υπήρχαν τέτοιες δυνατότητες - και στην κατάλληλη στιγμή να τους χρησιμοποιήσουμε. Ετσι θα λύναμε απ' την αρχή το πρόβλημα των εφεδρειών.

Η κατάσταση χειροτέρεψε στις πόλεις απ' τις αδυναμίες των στελεχών μας να προσαρμόσουν τη δουλιά τους στις καινούριες συνθήκες, απ' τις οπορτουνιστικές αντιλήψεις και την παθητικότητα, που επικράτησε σε ορισμένα απ' αυτά (παράδειγμα η ΕΠ της ΚΟ Αθήνας που καθαιρέθηκε από το ΠΓ του Κόμματος), πράγμα που διευκόλυνε το μοναρχοφασισμό να κάνει καλύτερα τη δουλιά του στις πόλεις και να αδυνατίσει πολύ τη δράση μας".

Δυναμώνουν και οι αγώνες των εργαζομένων στις πόλεις 49

Δυναμώνουν και οι αγώνες των εργαζομένων στις πόλεις

Ικαρία, Ιούλης 1948: Οι εξόριστοι προσπαθούν να οργανώσουν την καθημερινή τους σκληρή ζωή


Την ίδια περίοδο, της άνοιξης του 1948, δίπλα στο μέτωπο των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ξεδιπλώνεται και το μέτωπο της ταξικής πάλης και των αγώνων του λαού στην Αθήνα και τα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, όπου οργιάζει η μοναρχοφασιστική βία και τρομοκρατία. Σχετικά, με το δεύτερο αυτό μέτωπο, σημειώνει το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, σελίδες 584-585:

"Στις 20 του Μάη 1948 παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο της Αθήνας πάνω από 100 αντιφασίστες αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και ναύτες του Πολεμικού Ναυτικού που είχαν συλληφθεί και βασανιστεί απάνθρωπα με τις γνωστές χαλκευμένες κατηγορίες για "κομμουνιστικήν δράσιν", "απόσπασιν μέρους της επικρατείας" κ. ά. Η δίκη κράτησε ως τις 21 του Ιούνη και ήταν μια από τις μεγαλύτερες που συγκλόνισαν την ελληνική και τη διεθνή δημοκρατική κοινή γνώμη. Οι 40 από τους κατηγορούμενους καταδικάστηκαν σε θάνατο, οι 21 σε ισόβια, οι 9 σε δεκαετή κάθειρξη και οι 10 σε δύο χρόνια φυλακή. Οι υπόλοιποι 37 αθωώθηκαν. Οι 20 από τους καταδικασμένους σε θάνατο εκτελέστηκαν στις 25 του Ιούνη 1948 στο Γουδί. Ηταν δημοκράτες και αγωνιστές που είχαν διακριθεί στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και στη Μέση Ανατολή. Ορισμένοι, όπως ο Κοτσιανάς Ζαχαρίας, είχαν πάρει μέρος και στη συμμαχική απόβαση στη Νορμανδία. Κι όμως, εκτελέστηκαν σαν προδότες!

Το δολοφονικό όργιο ξεσήκωσε κύμα διαμαρτυριών σε πολλές χώρες του κόσμου. Αναπτύχθηκε παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης προς την αγωνιζόμενη δημοκρατική Ελλάδα. Στις 10 του Απρίλη 1948, συνήλθε στο Παρίσι Διεθνής Διάσκεψη των Επιτροπών Βοήθειας στον αγωνιζόμενο ελληνικό λαό.

Εκδηλώσεις διαμαρτυρίας οργανώνονταν και στη φασιστοκρατούμενη Ελλάδα. Στις 25 του Μάρτη ο Δημοκρατικός Σύλλογος Αθήνας οργάνωσε συγκέντρωση στο θέατρο "Κεντρικόν", στην οποία κυριάρχησαν τα συνθήματα "Ανεξαρτησία, Δημοκρατία, Συμφιλίωση".

Την ίδια περίοδο, παρά τη φασιστική τρομοκρατία, τις απαγορεύσεις και τους δρακόντειους νόμους, οι αγώνες των εργαζομένων δε σταμάτησαν. Οι τροχιοδρομικοί και το προσωπικό της Πάουερ, αψηφώντας την τρομοκρατία, κατέβηκαν σε 24ωρη απεργία. Το Μάρτη οι δημόσιοι υπάλληλοι απήργησαν με αίτημα την αύξηση των αποδοχών τους. Τον Απρίλη κήρυξαν 24ωρη απεργία οι αρτεργάτες, διεκδικώντας αύξηση των ημερομισθίων και ενίσχυση των ταμείων τους. Σε απεργίες διαρκείας, που έληξαν με νίκη, κατέβηκαν οι τσαγκαράδες και οι τυπογράφοι.

Την Πρωτομαγιά, πολλοί κλάδοι εργατοϋπαλλήλων, παρακάμπτοντας την αντίδραση της διορισμένης διοίκησης, κατέβηκαν σε 24ωρη απεργία ή σε στάσεις εργασίας. Ορισμένα σωματεία οργάνωσαν συγκεντρώσεις στις οποίες εγκρίθηκαν ψηφίσματα με αιτήματα Ειρήνη, Δουλειά, Συμφιλίωση.

Η ΚΟΑ είχε κυκλοφορήσει πρωτομαγιάτικη προκήρυξη, με την οποία καλούσε τους εργαζόμενους της Αθήνας να αγωνιστούν ενωμένοι για μια εθνική πολιτική ανεξαρτησίας και δημοκρατίας.

Τους επόμενους μήνες, Ιούνη, Ιούλη και Αύγουστο, απήργησαν οι εργαζόμενοι φωταερίου, οι εργατοϋπάλληλοι της ΟΥΛΕΝ, οι τυπογράφοι, οι συντάκτες των εφημερίδων και οι εφημεριδοπώλες, το προσωπικό του ΙΚΑ, οι δημόσιοι υπάλληλοι με αίτημα να σταματήσουν οι απολύσεις για τα πολιτικά φρονήματα. Επίσης, απήργησαν οι κεραμοπλινθοποιοί της Αθήνας και άλλοι κλάδοι".



"ΕΞΟΡΜΗΣΗ"

"Κόλαση στη σκλαβωμένη Ελλάδα"


Πολλά, ενδιαφέροντα και χρήσιμα στοιχεία δίνει στον ερευνητή της ιστορικής αλήθειας η εφημερίδα "Εξόρμηση", όργανο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ και, πάνω απ' όλα, δίνει το κλίμα της εποχής εκείνης. Στο φύλλο 17 της "Εξόρμησης" της 1ης Φλεβάρη 1948 και κάτω από τον τίτλο "Κόλαση στη σκλαβωμένη Ελλάδα", αναφέρονται τα παρακάτω, για το εντεινόμενο όργιο της μοναρχοφασιστικής βίας και των εγκλημάτων σε βάρος του λαού:

"Το μοναρχοφασιστικό όργιο συνεχίζεται σ' όλη τη σκλαβωμένη Ελλάδα.

- Στην Αθήνα το Εκτακτο Στρατοδικείο ύστερα από τους 52, που τώρα δικάζονται, θα δικάσει και άλλους 60 πατριώτες, που πιάστηκαν τελευταία. Σε 450 υπολογίζονται οι πολίτες που πιάστηκαν στην Αθήνα από τα Χριστούγεννα και δώθε. Μέσα σ' αυτούς είναι και 4 ανώτεροι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ, όπως οι συνταγματάρχες Μπαρούτσος και Πυρρίοχος.

- Στη Θεσσαλονίκη άρχισε στο Εκτακτο Στρατοδικείο η δίκη 87 πατριωτών. Τρεις πολίτες και ένας στρατιώτης εκτελέστηκαν στις 28 Γενάρη σύμφωνα με απόφαση του στρατοδικείου.

- Στη Δράμα εκτελέστηκαν 5 στρατιώτες. Το Εκτακτο Στρατοδικείο καταδίκασε σε θάνατο 8 δημοκρατικούς.

- Στο Σουφλί 34 πολίτες πιάστηκαν με την κατηγορία ότι βοηθούσαν το ΔΣΕ.

- Στη Βέροια με την ίδια κατηγορία πιαστήκανε 30 αγρότες.

- Στη Φλώρινα πιάστηκαν το τελευταίο διάστημα 146 δημοκρατικοί πολίτες, που προορίζονται για τα νησιά του θανάτου. Στα κρατητήρια του Αμύνταιου βασανίζονται 40 κάτοικοι του χωριού Αγιος Αθανάσιος, που τους παρουσιάζουν για αντάρτες. Ενας απ' αυτούς πέθανε από το ξύλο.

- Στην Κοζάνη εκτελέστηκαν 2 πατριώτες.

- Στη Λάρισα με την κατηγορία της συνωμοσίας πιάστηκαν 60 πολίτες.

Στο δρόμο Αγιάς - Λάρισας στις 16/12/47 ανατινάχτηκε αυτοκίνητο με κρατούμενους, που βρισκότανε μπροστά από στρατιωτική μοναρχοφασιστική φάλαγγα, σύμφωνα με τη χιτλερική μέθοδο της κλούβας. Δύο κρατούμενοι σκοτώθηκαν και 12 τραυματίστηκαν. Ανάμεσά τους και ο συνοδός χωροφύλακας.

Από τους κατοίκους των χωριών Χατζόμπαση, Μ. Κεσερλί, Μπατζή, Παραπόταμος, που έχουν στοιβαχτεί στο Μακροχώρι, μάζεψαν τους άντρες ως 35 χρονών, τους έκλεισαν στο σχολειό και στην άρνησή τους να πάρουνε όπλα και να γίνουν ΜΑΥδες τούς μεταφέρανε σε στρατόπεδο στη Λάρισα.

Σε γέρους από τη Σπηλιά Κισσάβου και άλλα χωριά έβαλαν κουδούνια στο λαιμό και τους γύριζαν έξω.

Ο ταγματάρχης του μοναρχοφασιστικού στρατού Χαρβαλάκης γκρέμισε το σχολειό του χωριού Σατζιλάρ και την πέτρα τη χρησιμοποίησε στην επισκευή του δρόμου με τους χωρικούς, που επιστράτευσε από τα γύρω χωριά.

- Στον Αλμυρό στις 18 του Γενάρη έγιναν 60 συλλήψεις, καθώς και μαζικές συλλήψεις στα χωριά Σούρπη και Μιτζέλα.

- Στην πόλη της Καρδίτσας πιάστηκαν 150 πολίτες. Ανάμεσα σ' αυτούς 25 μαθητές και 2 καθηγητές τους".



9ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΣΕΕ

Μια αισχρή παράσταση με αμερικανική σκηνοθεσία

Στις 28 Μάρτη πραγματοποιήθηκε στον Πειραιά και το 9ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ. Ενα συνέδριο ντροπής και καταισχύνης, μαύρη σελίδα στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος. Εγραφε σχετικά, η εφημερίδα "Εξόρμηση" στο φύλλο 22, της 15ης Απρίλη 1948:

"Στην αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου στον Πειραιά, άρχισε στις 28 του Μάρτη, η "αισχρή θεατρική παράσταση", όπως τη χαρακτήρισε η "Πράβντα", το λεγόμενο "9ο πανεργατικό Συνέδριο". Πρωταγωνιστές είναι οι Ελληνες μεγαλοεργατοκάπηλοι Μακρής, ο λωποδύτης Πατσατζής, ο τεταρτοαυγουστιανός Δημητράτος και άλλοι και σκηνοθέτης, ο μεγάλος διασπαστής της εργατικής τάξης της Αμερικής, Ιρβινγκ Μπράουν. Στα θεωρεία διακρίνονται αντιπρόσωποι της αμερικάνικης και αγγλικής πρεσβείας, καθώς και μέλη της αμερικάνικης οικονομικής αποστολής.

Μοναρχοφασίστες και Αμερικάνοι περιμένουν πολλά πράγματα από την παράσταση αυτή. Ο άγριος διωγμός του συνδικαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα, οι αντιεργατικοί νόμοι, οι δολοφονίες, οι φυλακίσεις και οι εξορίες των εργατών είχαν κάνει άσχημη εντύπωση στους δημοκρατικούς λαούς. Το "συνέδριο" θα ερχόταν τώρα ν' αποδείξει ότι στη χώρα αυτή υπάρχουν πραγματικές συνδικαλιστικές ελευθερίες.

Και πραγματικά το "συνέδριο" οργανώθηκε και διεξήχθη με όλους τους κανόνες και τους τύπους της δυτικοευρωπαϊκής δημοκρατίας και ελευθερίας. Κουστωδίες από αστυνομικούς είχαν ζώσει το χτίριο και κάνανε σωματική έρευνα σε κάθε ένα που έμπαινε μέσα. Η αίθουσα των συνεδριάσεων είχε πλημμυρίσει από όργανα της ασφάλειας και χαφιέδες, για να θυμίζουν στους σύνεδρους ότι έπρεπε να είναι νομιμόφρονες και πειθαρχικοί. Η εφορευτική επιτροπή δεν έκανε την έκθεσή της γιατί δεν της επιτράπηκε να κοιτάξει τα πληρεξούσια των αντιπροσώπων, που τα πιο πολλά ήταν πλαστά και άκυρα".

Καυγάς αμερικανικού τύπου

"Ολες οι συνεδριάσεις της παρασυναγωγής περιορίστηκαν γύρω από ένα ζήτημα. Δεν πρόκειται φυσικά για κανένα από τα ζωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη της χώρας μας. Οι εργατοκάπηλοι διορίστηκαν για να σκεπάζουν και όχι για να εξετάζουν τα ζητήματα της εργατιάς. Το ζήτημα, που τους απασχόλησε, ήταν ποια κλίκα θα πάρει τη διοίκηση της ΓΣΕΕ. Αντιμετώπιζαν και ένα άλλο ζήτημα, ποιος θα πληρώσει τα έξοδα του συνεδρίου. Μα πάνω σ' αυτό συμφώνησαν αμέσως. Ζήτησαν από την κυβέρνηση να τους δώσει δάνειο 500 εκατ. Αυτή ήταν η μοναδική απόφαση που πάρθηκε και μάλιστα ομόφωνα.

Γύρω, όμως, από το ζήτημα της διοίκησης της ΓΣΕΕ άρχισε ένας σκυλοκαυγάς αμερικανικού τύπου. Οι βρισιές, οι αντεγκλήσεις, τα επεισόδια, οι φαγωμάρες είναι σε ημερήσια διάταξη. Ο Αμερικανός Μπράουν μάταια προσπαθούσε να μονοιάσει τους υποτακτικούς του. Είναι τόσο βαθιές οι αντιθέσεις τους, για το ποιος θα γλείψει το κόκαλο, που δεν ακούν το αφεντικό τους και ο ένας αρχίζει να ξεσκεπάζει τον άλλον. Η κλίκα του Μακρή κατηγορεί τον Καλομοίρη ότι παίρνει λεφτά από την ασφάλεια και τους μεγαλοκαρχαρίες για να διασπάσει την εργατική τάξη και επίσης θυμίζει στον Πασατζή ότι διώχτηκε σαν κοινός λωποδύτης από το κατάστημα Σγούρδα, όπου δούλευε υπάλληλος. Ο Πασατζής ξεσκεπάζει τις λοβιτούρες του Μακρή και του Θεοχαρίδη και αποκαλύπτει πως ο Μακρής παίρνει επιχορήγηση από τη μοναρχοφασιστική κυβέρνηση για να παίξει τον προδοτικό του ρόλο. Και ο Δημητράτος βρίσκει ευκαιρία να γίνει ο ρυθμιστής της κατάστασης. "Βγάζει σε δημοπρασία το δημοκρατικό κίνημα", όπως είπε ένας αντιπρόσωπος και προσπαθεί να επιπλεύσει".

Επεμβαίνουν οι Αμερικανοί

"Η διάσπαση της παρασυναγωγής δεν άργησε να εκδηλωθεί. Ο Πασατζής και ο Δημητράτος αποχωρούν και τραβούν για οργάνωση αντισυνεδρίου. Επεμβαίνουν όμως οι Αμερικανοί, που έβλεπαν ότι τα σχέδιά τους χαλούσαν και τους υποχρεώνουν να γυρίσουν πίσω. Στην ψηφοφορία που επακολούθησε για την εκλογή γραμματέα, βγήκε ο Δημητράτος. Αλλά επειδή δε συγκέντρωσε απόλυτη πλειοψηφία, η εκλογή του ακυρώθηκε. Στο μεταξύ, όσα τίμια στοιχεία βρίσκονταν ανάμεσα στους αντιπροσώπους άρχισαν να αγαναχτούν.

Σε πολλά ψηφοδέλτια βρέθηκε γραμμένη η φράση "Οι Ελληνες εργάτες δεν εκλέγουν τους ηγέτες τους ανάμεσα από φασίστες, που ο ένας είναι χειρότερος από τον άλλον". Είκοσι τρεις εργάτες του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας, αηδιασμένοι από την κακότεχνη φάρσα, αποχώρησαν απ' την παρασυναγωγή και δήλωσαν ότι δεν έχουν καμία σχέση μ' αυτή.

Η χρεοκοπία του "συνεδρίου" ολοκληρώθηκε με το ψήφισμα της νομοθετικής επιτροπής, για αναλογική αντιπροσώπευση στη διοίκηση, που ουσιαστικά δίνει το δικαίωμα στην κυβέρνηση να διορίζει αυτή το γραμματέα της ΓΣΕΕ".

Ο ένας

"Ωστόσο η φωνή της εργατικής τάξης ακούστηκε ρωμαλέα μες το "συνέδριο". Ο ναυτεργάτης σε βενζινόπλοια Μανώλης Κλεάνθης ανέβηκε στο βήμα και μαστίγωσε με τα λόγια του τους εργατοκάπηλους.

"Το συνέδριό σας, είπε, δεν μπορεί να έχει κανένα κύρος, γιατί οργανώθηκε από την κυβέρνηση και από ανθρώπους, που δεν έχουν καμιά σχέση με την εργατική τάξη. Τη στιγμή, που εδώ εμείς αερολογούμε, οι πραγματικοί ηγέτες της εργατικής τάξης σαπίζουν στις φυλακές και στα ξερονήσια". Δεν πρόλαβε να πει περισσότερα. Το λεφούσι των διορισμένων όρμησε πάνω του και μπροστά στα μάτια των Αμερικανών και των Αγγλων αντιπροσώπων τον βασάνισε απάνθρωπα. Μετά η αστυνομία τον συνέλαβε και καταματωμένο τον μετέφερε στα κρατητήρια, αποδείχνοντας έτσι σ' όλο τον κόσμο, τι είναι η περίφημη δυτικοευρωπαϊκή δημοκρατία και ελευθερία.

Η φάρσα του Αμερικάνου Μπράουν απέτυχε παταγώδικα. Η παρασυναγωγή αποκάλυψε όλη τη βρωμιά και τη σαπίλα του καθεστώτος των διορισμένων. Και η εργατική τάξη που αγωνίζεται ηρωικά στο βουνό και στην πόλη, θα εντείνει ακόμη πιο πολύ την πάλη της για να διώξει τους Αμερικάνους και να καθαρίσει τα συνδικάτα της απ' τη βρωμιά των εργατοκάπηλων".



Ο τελευταίος του ΔΣΕ στη Ρούμελη

Πριν λίγους μήνες εκδόθηκε το βιβλίο του Νίκου Κουβαρά "Ο τελευταίος αντάρτης της Ρούμελης". Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας αναφέρεται στις προσωπικές αναμνήσεις του από την περίοδο της Κατοχής, του Εμφυλίου και των πρώτων μετεμφυλιακών χρόνων.

Η πένα του είναι λιτή, απλή, χωρίς να "λογοτεχνίζει". Με κατανοητό τρόπο εξιστορεί τα συμβάντα που έζησε και καταγράφει τις εμπειρίες του από τα ταραγμένα εκείνα χρόνια. Γεγονότα που καθηλώνουν τον αναγνώστη, τον συγκινούν και τον προβληματίζουν.

Ο Ν. Κουβαράς ήταν πράγματι ο τελευταίος αντάρτης της Ρούμελης. Εζησε στην ορεινή Φθιώτιδα την περίοδο του Εμφυλίου και μέχρι το 1955.

Ηταν μαχητής του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και επιχειρήσεις. Τραυματίστηκε. Η ήττα του ΔΣΕ το 1949 τον βρίσκει στα ορεινά της Σπερχειάδας. Εχασε όλους τους συντρόφους του και τελικά έμεινε μόνος. Οι περιγραφές της ζωής του την περίοδο αυτή είναι συγκλονιστικές. Ενιωθε καθημερινά το σφύριγμα της σφαίρας πάνω από το κεφάλι του. Εχανε έναν έναν τους συντρόφους του.

Στον ΕΛΑΣ κατατάχτηκε σε ηλικία 17 ετών. Μετά την Απελευθέρωση έζησε τη μεταβαρκιζιανή τρομοκρατία. Στο ΔΣΕ κατατάχτηκε απ' τους πρώτους και ήταν ομαδάρχης. Το μεγαλύτερο διάστημα έδρασε σαν ανεξάρτητος, υπεύθυνος Κέντρου Πληροφοριών (ΚΠ) και Λαϊκής Πολιτοφυλακής (ΛΠ). Για τη δράση του προήχθη σε ανθυπολοχαγό.

Με την κατάρρευση του ΔΣΕ παρέμεινε τραυματίας με τους λιγοστούς συντρόφους του στη Ρούμελη. Τους μήνες που ακολούθησαν είδε να χάνονται με μαρτυρικό τρόπο οι περισσότεροι.

Για τρία χρόνια περιπλανήθηκε στα πανύψηλα ρουμελιώτικα βουνά με τον αδελφικό του σύντροφο Κώστα Τσέτσο. Οταν έχασε και αυτόν, πέρασε άλλα τρία χρόνια αφάνταστων κακουχιών ολομόναχος. Τέλος, αναγκάστηκε να παραδοθεί στις αρχές.

Το βιβλίο του - πέρα από προσωπικές του πολιτικές κρίσεις και απόψεις, άλλες σωστές, άλλες λαθεμένες - έχει σαν απομνημόνευμα την αξία του και αποτελεί συνεισφορά στα 50χρονα του ΔΣΕ.

"Είναι - όπως γράφει στον πρόλογο - η υποχρέωσή μου στους σκοτωμένους συντρόφους μου, να πληροφορήσω τον αναγνώστη για την αυταπάρνηση με την οποία έδωσαν ό,τι καλύτερο είχαν τα δύσκολα εκείνα χρόνια χιλιάδες συναγωνιστές μου".

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ