Η
βδομάδα που μας πέρασε ήταν σχεδόν μονοθεματική σε ό,τι αφορά την
ειδησεογραφία. Τα θέματα που κυριάρχησαν ήταν στην πλειοψηφία τους
σχετικά με το στόχο του κεφαλαίου και των κομμάτων του για ανάκαμψη της
οικονομίας, ιδωμένο υπό το πρίσμα της διαπραγμάτευσης με το κουαρτέτο,
που ολοκλήρωσε έναν ακόμα γύρο.
Πολλή συζήτηση έγινε όμως και
για τη «γεωπολιτική ισχύ» της χώρας, με αφορμή τις επισκέψεις Λαβρόφ και
Ομπάμα. Ετσι αρέσκεται να ονομάζει η κυβέρνηση τη βαθύτερη εμπλοκή της
στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, προς όφελος των οικονομικών
συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη χώρα, εν μέσω «διασταυρούμενων
πυρών» σε όλα το τόξο από την Ουκρανία έως τη Βόρεια Αφρική.
Βέβαια,
τα δύο αυτά ζητήματα δεν είναι ξέχωρα το ένα από το άλλο. Η οικονομική
ανάκαμψη είναι όρος για τη γεωπολιτική αναβάθμιση και δεν αφορά, φυσικά,
τα συμφέροντα των εργαζομένων και του λαού, αλλά της αστικής τάξης στην
Ελλάδα και σε άλλες χώρες, που αναζητά επενδυτικές ευκαιρίες για
συσσωρευμένα κεφάλαια και πύλες εισόδου για κεφάλαια και εμπορεύματα
προς την ΕΕ.
Αντίστροφα, η άνοδος της «μετοχής» στο χρηματιστήριο
των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, σε συνδυασμό με τις αντεργατικές
αναδιαρθρώσεις, δημιουργεί νέες προϋποθέσεις και καλύτερους όρους για τη
διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου και γι' αυτό είναι «κράχτης» για
επενδύσεις.
Βέβαια, εκτός από ευκαιρίες για το κεφάλαιο, το
παιχνίδι με τη φωτιά των αντιθέσεων στην περιοχή προκαλεί και τεράστιους
κινδύνους για το λαό. Κι αυτό είναι κάτι που κρύβεται συστηματικά τόσο
από την κυβέρνηση, όσο και από όλα τα άλλα αστικά κόμματα της
αντιπολίτευσης.
«Ξεθαμπώνει» η διαπραγμάτευση
Στο
πεδίο της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη «αξιολόγηση», το πράγμα
ξεκαθαρίζει ολοένα και περισσότερο, καθώς ξεπροβάλλει η πραγματική
εικόνα πίσω από τη διαστρεβλωτική προπαγάνδα της κυβέρνησης. Το κεφάλαιο
πιέζει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό η διαπραγμάτευση και
ανοίγει όλη τη βεντάλια των αντιλαϊκών μέτρων που απαιτεί η προσαρμογή
της αγοράς εργασίας στις ανάγκες της κερδοφορίας του.
Δίπλα στα
Εργασιακά, που θεωρούνται ο πυρήνας της δεύτερης «αξιολόγησης»,
προστίθεται εκ νέου το Ασφαλιστικό, το οποίο βέβαια ποτέ δεν «κλείνει»
ως θέμα, αλλά τώρα επανέρχεται επιτακτικά ως ζήτημα αιχμής η ολοκλήρωση
της «μεταρρύθμισης Κατρούγκαλου», που από μόνη της περιέχει το σπέρμα
των νέων ανατροπών.
Η λέξη - κλειδί για το κεφάλαιο είναι η
«ευελιξία» παντού, που σημαίνει κατοχύρωση και διεύρυνση των
προηγούμενων ανατροπών στις Συλλογικές Συμβάσεις, στον κατώτερο μισθό,
στις ομαδικές απολύσεις, στο συνδικαλιστικό νόμο.
Οι εξελίξεις
αυτές δεν συμβαίνουν, βέβαια, σε πολιτικό και οικονομικό κενό, αλλά σε
ένα περιβάλλον γενικευμένης ρευστότητας στην οικονομία της Ελλάδας και
άλλων κρατών - μελών της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Η παρατεταμένη κρίση και
οι δυσκολίες στην ανάκαμψη τροφοδοτούν αντίστοιχες δυσκολίες και
ανακατατάξεις στο πολιτικό σύστημα, με χαρακτηριστικά παραδείγματα,
εκτός από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία.
Η εικόνα «από ψηλά»
Επομένως,
οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί που κλιμακώνονται και οι δυσκολίες
της οικονομίας να ανακτήσει σταθερούς και υψηλούς ρυθμούς ανάκαμψης από
την κρίση, πολύ περισσότερο ο κίνδυνος να κυλήσει σε νέα ύφεση, στοιχεία
αλληλένδετα μεταξύ τους, είναι τα δύο «θεωρεία» που δίνουν τη
δυνατότητα στο λαό να δει «από ψηλά» τα γεγονότα και να αντιληφθεί τη
«μεγάλη εικόνα». Οχι βέβαια για να την περιγράψει μόνο, αλλά και για να
πάρει θέση στις εξελίξεις.
Η υπερσυγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων
στη γειτονιά μας και οι εύθραυστες ισορροπίες ανάμεσα στα διαφορετικά
ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, με αιχμή τον πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ,
είναι από μόνα τους παράγοντες που ενισχύουν τον κίνδυνο για έναν
γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
Βέβαια, και τώρα, στον πόλεμο
που εξελίσσεται στη Β. Αφρική, στη Μ. Ανατολή και την Ουκρανία
συμμετέχουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, το
σύνολο σχεδόν των ισχυρών δυνάμεων του πλανήτη, έστω κι αν η στρατιωτική
αναμέτρηση διεξάγεται στο έδαφος τρίτων χωρών.
Οι μεταξύ τους
ισχυρές αντιθέσεις συνυπάρχουν με συμβιβασμούς που κρέμονται από μια
τρίχα. Τα ταυροκοιτάγματα ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, οι αντιθέσεις
μέσα στην ίδια την ευρωατλαντική συμμαχία συνθέτουν ένα μπερδεμένο
κουβάρι και συσσωρεύουν ένταση που δεν χωράει στους υπάρχοντες
συμβιβασμούς.
Αυτό που σήμερα θεωρείται απίθανο ή μακρινό, όπως η
εκδήλωση ενός πιο γενικευμένου πολέμου με την εμπλοκή της Ελλάδας, αύριο
μπορεί να είναι πραγματικότητα. Τέτοια δυναμική έχουν τα γεγονότα και
από την πλευρά του λαϊκού κινήματος δεν δικαιολογείται κανένας
εφησυχασμός.
Η «πολυδιάστατη» εξωτερική πολιτική
Με
τέτοια κριτήρια πρέπει να δει ο λαός την εξωτερική πολιτική, για την
οποία η κυβέρνηση κομπάζει πως είναι «πολυδιάστατη» και προσαρμοσμένη
στον «πολυπολικό κόσμο» που ζούμε. Αξιοποιεί γι' αυτό τόσο την επίσκεψη
Λαβρόφ που έγινε, όσο και την αναμενόμενη στα μέσα του μήνα επίσκεψη του
Ομπάμα, αλλά και την Ευρω-αραβική Σύνοδο που φιλοξένησε τις προάλλες
στην Αθήνα.
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης δεν διαμορφώνεται
έξω από τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αντίθετα, κινείται εντός
των κοινών στόχων των κρατών της ευρωατλαντικής συμμαχίας και των
στρατηγικών τους σχεδιασμών, παίρνοντας υπόψη τη γεωπολιτική ισχύ της
χώρας με τα επιμέρους κριτήρια που την καθορίζουν (οικονομικά, πολιτικά,
στρατιωτικά, γεωγραφικά).
Δεν υπερβαίνει επίσης τους
ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Αντίθετα, «μπάζει» τη χώρα βαθύτερα
σ' αυτούς, μεγαλώνοντας τους κινδύνους για το λαό, στην περίπτωση που
διαρρηχθεί ο εύθραυστος συμβιβασμός και οι νέοι συσχετισμοί κριθούν στο
πεδίο του ιμπεριαλιστικού πολέμου.
Η κλιμακούμενη επιθετικότητα
της τουρκικής αστικής τάξης απέναντι στην Ελλάδα, παρά τις αντιθέσεις
στο εσωτερικό της, ένα πράγμα δείχνει: Οτι οι αλλαγές σε βάρος της
Τουρκίας στα νότια σύνορά της λειτουργούν σαν ντόμινο προς Ανατολάς και
προς Δυσμάς και τα απόνερα φτάνουν μέχρι τη χώρα μας. Δηλαδή, από τη
στιγμή που μπαίνει θέμα αλλαγής του καθεστώτος που διαμορφώθηκε με
προηγούμενες μεταπολεμικές συμφωνίες, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει
μέχρι πού θα φτάσει και τι μορφή θα πάρει η επαναχάραξη μιας νέας
κατάστασης.
Η κυβέρνηση δεν είναι, βέβαια, άμοιρη ευθυνών γι'
αυτές τις εξελίξεις. Συμμετέχει ενεργά στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, στηρίζει το
στρατηγικό τους προσανατολισμό και τον συνδράμει με όλα τα μέσα,
πολιτικά και στρατιωτικά. Κι από πάνω, παραμυθιάζει το λαό ότι με αυτή
της την πολιτική υπηρετεί τα δικά του συμφέροντα, ότι εξασφαλίζει τάχα
σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή, όταν δημιουργεί τις προϋποθέσεις
για να συμβεί το ακριβώς αντίθετο.
Δυνατό κίνημα - συσπείρωση με το ΚΚΕ
Μέσα
κι έξω, η επιθετικότητα του κεφαλαίου μεγαλώνει. Η καπιταλιστική
ανάκαμψη απαιτεί θυσίες δίχως τέλος από το λαό, καταδίκη ακόμα
περισσότερων στη φτώχεια, στην ανεργία, στη δουλειά χωρίς δικαιώματα και
τη χαμοζωή. Συμβιβασμός με αυτήν την κατάσταση και τις αιτίες που την
προκαλούν, σημαίνει κόλαση για τις σημερινές και τις επόμενες γενιές.
Εξω,
τα συμφέροντα του κεφαλαίου ταυτίζονται με την επιθετική συμμετοχή
στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και πολέμους, με όλους τους κινδύνους
που περιγράψαμε πιο πάνω για τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά
στρώματα.
Το ζητούμενο, επομένως, είναι να πάρει θέση ο λαός, με
κριτήριο τα δικά του συμφέροντα και ανάγκες, που δεν εφάπτονται πουθενά
με αυτά του κεφαλαίου, ούτε σε καιρό ειρήνης ούτε στον πόλεμο. Η ανάγκη
να ανέβει ο βαθμός ετοιμότητας του λαού και να δυναμώσουν τα
αντιμονοπωλιακά - αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά της πάλης του
προβάλλει επιτακτικά από τις ίδιες τις εξελίξεις.
Η προσπάθεια του
κεφαλαίου να κατοχυρώσει τις ανατροπές και να πάει την επίθεση ένα βήμα
πιο πέρα, στο όνομα της καπιταλιστικής ανάκαμψης, απαιτεί άμεση,
αποφασιστική και οργανωμένη απάντηση, άνοδο της συμμετοχής των
εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων στο σχεδιασμό και στην
οργάνωση αγώνων με όλες τις μορφές.
Χρειάζεται να πολλαπλασιαστούν
οι δυνάμεις που προβληματίζονται και παλεύουν για την ανασύνταξη του
εργατικού κινήματος, για σωματεία - οργανωτές της πάλης απέναντι στο
κεφάλαιο και την ιμπεριαλιστική εμπλοκή, να ενισχύονται οι δυναμεις που
παλεύουν για τη συγκρότηση της λαϊκής συμμαχίας.
Η συσπείρωση με
το ΚΚΕ και το δυνάμωμα του Κόμματος παντού, είναι προϋπόθεση για κίνημα
ικανό να απαντήσει στην επίθεση του κεφαλαίου, της ΕΕ και των κομμάτων
τους, παλεύοντας για την ανατροπή της αιτίας που γεννά τα αντεργατικά
μέτρα και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, την καπιταλιστική εξουσία και
ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής.