ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Για άλλη μια φορά επαναλαμβάνονται οι ίδιοι εκβιασμοί κι απειλές σχετικά με την επικείμενη αξιολόγηση της εφαρμογής του προγράμματος από τους θεσμούς. Για πολλοστή φορά από την έκβαση της αξιολόγησης εξαρτώνται, κατά πως λέγεται, το μέγεθος των συμβιβασμών της κυβέρνησης, οι πιθανότητες διεξαγωγής εκλογών ή η πραγματοποίηση της συνεχούς απειλής της εξόδου από την ευρωζώνη.

               Και μείς, σ’ ένα μεγάλο ποσοστό,  μετά από επτά σχεδόν χρόνια με μνημόνια, μοιάζει να μην αναζητούμε τις αιτίες για τα δεινά μας, ν’  αδιαφορούμε για την οργάνωση της δράσης μας, (αν και κινητοποιήσεις όπως των αγροτών φαίνεται να διαψεύδουν αυτήν τη διαπίστωση) αρκούμαστε στην εμπειρία μας στο μικρό μας ασφυκτικό κύκλο, συνεχίζοντας να θέτουμε ως θεμέλιο τον καπιταλισμό για όλα τα επιχειρήματα και τις δράσεις που είτε  δικαιώνουν την  κυρίαρχη πολιτική είτε την υποστηρίζουν …κριτικά. Κι αυτό είναι το πρόβλημα:  το ύστατο θεμέλιο για να στηρίξουμε τη σκέψη και τις πράξεις μας δεν θα πρέπει πια να είναι ο καπιταλισμός. Η κομμουνιστική προοπτική θα πρέπει να είναι το θεμέλιο για τη σκέψη και τη δράση μας γιατί:

«…Ο καπιταλισμός τσάκισε και υπερνίκησε τον φεουδαρχισμό. Γιατί δημιούργησε πιο μεγάλες νόρμες στην παραγωγικότητα της δουλειάς, έδωσε τη δυνατότητα στην κοινωνία να έχει ασύγκριτα περισσότερα προϊόντα, παρ’ ό,τι  έδινε το φεουδαρχικό καθεστώς. Γιατί έκανε την κοινωνία πιο πλούσια. Γιατί μπορεί, πρέπει και υποχρεωτικά θα νικήσει ο σοσιαλισμός το καπιταλιστικό σύστημα οικονομίας; Γιατί μπορεί να δώσει ανώτερα πρότυπα δουλειάς, ανώτερη παραγωγικότητα δουλειάς από ό,τι το καπιταλιστικό σύστημα οικονομίας. Γιατί μπορεί να δώσει στην κοινωνία περισσότερα  προϊόντα και μπορεί  να κάνει τη κοινωνία πιο πλούσια, παρά το καπιταλιστικό σύστημα οικονομίας.

Μερικοί νομίζουν πως ο σοσιαλισμός μπορεί να στερεωθεί με μια ωρισμένη υλικά ισοπέδωση των ανθρώπων πάνω στη βάση μιας φτωχικής ζωής. Αυτό δεν είναι σωστό. Αυτό είνε μια μικροαστική αντίληψη για το σοσιαλισμό. Ο σοσιαλισμός πραγματικά μπορεί  να νικήσει μονάχα πάνω  στη βάση της μεγάλης παραγωγικότητας της δουλειάς, πιο μεγάλης από τον καπιταλισμό, πάνω στη βάση της αφθονίας προϊόντων και κάθε λογής ειδών κατανάλωσης, πάνω στη βάση μιας εύπορης και πολιτισμένης ζωής όλων των μελών της κοινωνίας. Μα για να μπορέσει ο σοσιαλισμός να επιτύχει αυτόν του τον σκοπό και να κάνει την σοβιετική μας κοινωνία την πιο εύπορη, είνε απαραίτητο να έχει στη χώρα μια τέτοια παραγωγικότητα της δουλειάς που να ξεπερνάει την παραγωγικότητα  της δουλειάς των πρωτοπόρων καπιταλιστικών χωρών. Χωρίς αυτό δεν μπορούμε ούτε καν να σκεφτόμαστε για αφθονία προϊόντων και κάθε λογής ειδών κατανάλωσης. (…)

Αρχή του σοσιαλισμού είνε ότι στη σοσιαλιστική κοινωνία καθένας εργάζεται ανάλογα με τις ικανότητές του που παίρνει είδη κατανάλωσης όχι ανάλογα με τις ανάγκες του, μα ανάλογα με τη δουλειά που έφτειασε για την κοινωνία. Αυτό σημαίνει, πως το εκπολιτιστικό –τεχνικό επίπεδο της εργατικής τάξης δεν είνε ακόμα όσο πρέπει υψηλό, εξακολουθεί να υπάρχει μια αντίθεση ανάμεσα στη διανοητική και χειρωνακτική  δουλειά, η παραγωγικότητα της δουλειάς δεν είνε ακόμα τόσο υψηλή, ώστε να εξασφαλίζει αφθονία ειδών κατανάλωσης και απ’ αυτό  το λόγο η κοινωνία είνε υποχρεωμένη να διανέμει τα είδη κατανάλωσης όχι ανάλογα με τις ανάγκες των μελών της κοινωνίας, μα  ανάλογα με τη δουλειά που παράγουν αυτά για την κοινωνία.

Ο Κομμουνισμός είνε μια ανώτερη βαθμίδα εξέλιξης. Αρχή του κομμουνισμού είνε, ότι στην κομμουνιστική κοινωνία καθένας εργάζεται ανάλογα με τις ικανότητες του  και παίρνει είδη κατανάλωσης όχι ανάλογα με τη δουλειά κείνη που προσέφερε, μα ανάλογα με τις ανάγκες που έχει ένας εκπολιτισμένος ανεπτυγμένος άνθρωπος. Αυτό σημαίνει, πως το εκπολιτιστικό-τεχνικό επίπεδο της εργατικής τάξης  έγινε αρκετά υψηλό ώστε να εξαλείψει τις βάσεις της αντίθεσης μεταξύ της διανοητικής και χειρωνακτικής δουλειάς, η αντίθεση εξαφανίστηκε κιόλας και η παραγωγικότητα της δουλειάς εξυψώθηκε σε τέτοια υψηλή βαθμίδα, ώστε μπορεί να εξασφαλίσει με πλήρη αφθονία από είδη κατανάλωσης και γι’  αυτό η κοινωνία έχει τη δυνατότητα να διανέμει τα είδη αυτά ανάλογα με τις ανάγκες των μελών της.

Μερικοί νομίζουν ότι η εξάλειψη της αντίθεσης διανοητικής και χειρωνακτικής δουλειάς μπορεί να επιτευχθεί με κάποια εκπολιτιστική –τεχνική ισοπέδωση των δουλευτάδων της διανοητικής και χειρωνακτικής  δουλειάς, πάνω στη βάση υποβιβασμού του εκπολιτιστικού και τεχνικού επιπέδου των μηχανικών και τεχνιτών, των διανοουμένων στο επίπεδο των μεσαίων ειδικευμένων εργατών. Αυτό είνε ολότελα σφαλερό. Έτσι μπορούν να σκέφτονται για τον κομμουνισμό μονάχα οι φλύαροι μικροαστοί. Η εξάλειψη πραγματικά της αντίθεσης ανάμεσα στη διανοητική και χειρωνακτική δουλειά μπορεί να επιτευχθεί μονάχα πάνω στη βάση της ανύψωσης του εκπολιτιστικού –τεχνικού επιπέδου της εργατικής τάξης στο επίπεδο των δουλευτάδων της μηχανο-τεχνικής εργασίας. Θα είτανε γελοίo να σκεφθεί κανείς πως μια τέτοια ανύψωση είνε απραγματοποίητη. Είναι πλέρια πραγματοποιήσιμη μέσα στις συνθήκες του σοβιετικού καθεστώτος, όπου οι παραγωγικές δυνάμεις είνε απελευτερωμένες από τις τις αλυσσίδες του καπιταλισμού, όπου  η δουλειά είνε απελευτερωμένη από την καταπίεση της εκμετάλλευσης, όπου βρίσκεται στην εξουσία η εργατική  τάξη και όπου η νεαρά  γενεά της εργατικής τάξης έχει όλες τις δυνατότητες να εξασφαλίσει στον εαυτό της αρκετή τεχνική μόρφωση. Δεν υπάρχει καμιά βάση για αμφιβολία πως μονάχα  μια τέτοια εκπολιτιστικο –τεχνική άνοδο της εργατικής τάξης μπορεί να ξερριζώσει τη βάση της  αντίθεσης της διανοητικής και χειρωνακτικής δουλειάς, που μονάχα αυτή μπορεί  να εξασφαλίσει την ανώτερη κείνη παραγωγικότητα της δουλειάς και την αφθονία κείνη στα είδη κατανάλωσης, που είνε απαραίτητες για ν΄ αρχίσει το πέρασμα από το σοσιαλισμό στον κομμουνισμό…»

    (Από το λόγο του Ι.  Στάλιν στην πανενωσιακή σύσκεψη των εργατών της βιομηχανίας και μεταφορών στην ΕΣΣΔ, για το κίνημα σταχανόφτσυ, από το Ριζοσπάστη της  5/12/1935)

ΟΥΚΡΑΝΙΑ Νέα αναζωπύρωση ματώνει ξανά το λαό

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Νέα αναζωπύρωση ματώνει ξανά το λαό

Η ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση οξύνεται

Από τους πρόσφατους βομβαρδισμούς σε κατοικημένες περιοχές στο Ντονέτσκ

Γενικευμένη αναζωπύρωση των συγκρούσεων παρατηρείται τις τελευταίες μέρες στην Ανατολική Ουκρανία, με τις δυνάμεις του στρατού και των εθνικιστικών ταγμάτων να βομβαρδίζουν περιοχές, στους θύλακες που ελέγχουν οι πολιτοφυλακές, στις αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ (όρος που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αφού πρόκειται για αστικά καθεστώτα που προσβλέπουν στη Ρωσία). Οπως συμβαίνει συνήθως στις πολεμικές συγκρούσεις, δίνονται από τις δύο πλευρές διαφορετικές ερμηνείες και στοιχεία απωλειών ή καταστροφών. Ο αριθμός των αμάχων αγγίζει τους 10 και δεκάδες είναι τραυματίες άμαχοι και από τις δύο πλευρές, με πιο αξιόπιστα να θεωρούνται τα στοιχεία που δίνουν οι πολιτοφυλακές. Μεγάλες είναι και οι υλικές ζημιές, σε μια περιοχή που έχει χτυπηθεί ξανά και ξανά, με αποτέλεσμα να έχουν πληγεί οι υποδομές της ύδρευσης και του ηλεκτρικού ρεύματος, κάτι που κάνει ακόμα πιο δύσκολη τη ζωή των κατοίκων εν μέσω πολικού ψύχους.
Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι οι εντατικοί βομβαρδισμοί μόνο τυχαία δεν γίνονται από την πλευρά της αντιδραστικής κυβέρνησης του Κιέβου, σε μια σύγκρουση που κοντεύει να συμπληρώσει 3 χρόνια. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι μια σύγκρουση τόσο ανάμεσα σε μερίδες της αστικής τάξης της Ουκρανίας, που ξεκίνησε με την ανατροπή της προηγούμενης κυβέρνησης του Β. Γιανουκόβιτς που παζάρευε και με την ΕΕ και με τη Ρωσία, και βέβαια ανάμεσα στις ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, που στήριξαν την πραξικοπηματική κυβέρνηση και τις εθνικιστικές φασιστικές δυνάμεις, στην αντιπαράθεση με την καπιταλιστική Ρωσία που στηρίζει τις ρωσόφωνες περιοχές στο Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) και την Κριμαία που ενσωματώθηκε σε αυτή το Μάρτη του 2014. Η διαπάλη των ιμπεριαλιστών για τις αγορές, τον ενεργειακό πλούτο, τους αγωγούς μεταφοράς, τη γεωστρατηγική θέση της Ουκρανίας είναι η αιτία που εξακολουθεί να ματώνει ο ουκρανικός λαός.

Η συγκυρία της αναζωπύρωσης

Για ένα μακρύ διάστημα παρατηρούνταν μεν σποραδικές συγκρούσεις, αλλά γίνονταν προσπάθειες να τηρηθεί η λεγόμενη συμφωνία εκεχειρίας του Μινσκ που έγινε στις 2 του Φλεβάρη του 2015 (που και αυτή ήταν αποτέλεσμα συμβιβασμού μετά την αρχική συμφωνία του Μινσκ του Σεπτέμβρη του 2014, που δεν τηρήθηκε), συμφωνία μάλιστα που επικυρώθηκε από το λεγόμενο σχήμα της Νορμανδίας, τους ηγέτες Γερμανίας, Γαλλίας, Ουκρανίας και Ρωσίας και επιδίωκε να επαναφέρει την αρχική συμφωνία. Γεγονός είναι ότι παρά τις συναντήσεις που γίνονταν κατά καιρούς της λεγόμενης Ομάδας Επαφής του Μινσκ, από εκπροσώπους της Ουκρανίας, των πολιτοφυλάκων, της Ρωσίας και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), λόγω της σκόπιμης κωλυσιεργίας της κυβέρνησης του Κιέβου δεν γινόταν ουσιαστική πρόοδος στην εφαρμογή της συμφωνίας και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη λεγόμενη «πολιτική διευθέτηση», δηλαδή τη δυνατότητα τοπικών εκλογών και απόδοσης του καθεστώτος σχετικής αυτονομίας στις περιοχές των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών. Ταυτόχρονα, αυτό δημιουργούσε μια σχετική δυσφορία και στους συμμάχους της Ουκρανίας, παράπονα υπήρχαν και για την αργή προώθηση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων και την καταπολέμηση της διαφθοράς στην κρατική διοίκηση, ενώ και η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι άσχημη. Το γεγονός της κλιμάκωσης των συγκρούσεων έρχεται ακριβώς πάνω στην περίοδο της κυβερνητικής αλλαγής στις ΗΠΑ, από τον Ομπάμα στον Τραμπ, με τον πρώτο να έχει στηρίξει πλήρως την κυβέρνηση του μεγαλοκαπιταλιστή Πέτρο Ποροσένκο, ενώ ο δεύτερος διατύπωνε σκέψεις για βελτίωση των σχέσεων με τη Ρωσία. Επομένως, είναι λογική σκέψη να θεωρήσει κανείς ότι η αντιδραστική κυβέρνηση του Κιέβου θέλησε να μετρήσει τις αντιδράσεις των ΗΠΑ και να αποτρέψει την προσέγγιση ΗΠΑ - Ρωσίας. Αυτήν την ερμηνεία έδωσαν και οι πολιτοφυλακές, που την συνέδεσαν και με την ανάληψη της προεδρίας γι' αυτό το μήνα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, από την Ουκρανία. Αυτό επιβεβαίωσε και ο κυβερνητικός βουλευτής Σ. Ταρούτα, που είπε ότι δεν «πρέπει να πάει χαμένη η ευκαιρία να αναδειχτεί η πόλη Αντβίγιφκα (σ.σ. απ' όπου γίνονται οι βομβαρδισμοί του ουκρανικού στρατού και όπου απαντάνε οι πολιτοφυλακές), ως το "Χαλέπι της Ουκρανίας"». Επίσης, η ρωσική ηγεσία μίλησε για σκόπιμη κλιμάκωση των συγκρούσεων και «βάρβαρη επίθεση» και εμφάνιση της Ουκρανίας ως «θύμα επίθεσης», ώστε να εκβιάσει και άλλη οικονομική βοήθεια από τις ΗΠΑ και άλλους συμμάχους.

Κλιμάκωση από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ

Πάντως, στην πρώτη ομιλία της στη συνεδρίαση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η εκπρόσωπος των ΗΠΑ, Νίκι Χάλεϊ, κατηγόρησε τη Ρωσία για επιθετικότητα στην Ουκρανία και με μια συγκράτηση είπε «θεωρώ ατυχές πως στην πρώτη μου εμφάνιση εδώ πρέπει να καταδικάσω την επιθετικότητα της Ρωσίας. Δεν θα έπρεπε να συμβεί, ούτε και να είναι έτσι. Θέλουμε όντως καλύτερες σχέσεις, αλλά η κατάσταση στην Ανατολική Ουκρανία επιτάσσει σαφή και ισχυρή καταδίκη των ρωσικών κινήσεων». Επίσης, αναφερόμενη στο ζήτημα των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, σημείωσε ότι «οι ΗΠΑ συνεχίζουν να καταδικάζουν και να ζητούν άμεσο τερματισμό της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας. Η Κριμαία ανήκει στην Ουκρανία και οι κυρώσεις μας σε σχέση με το ζήτημα της Κριμαίας θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι να ξαναδώσει η Ρωσία τον έλεγχο της Κριμαίας στην Ουκρανία». Ετσι, η πρώτη αμερικανική αντίδραση δείχνει ότι θα συνεχιστεί η αντιπαράθεση με τη Ρωσία, τουλάχιστον σε αυτό το πεδίο, ενώ ενδεικτικό είναι ότι στη Μαύρη Θάλασσα, πολύ κοντά στη Ρωσία εξελίσσονται από την Τετάρτη και έως τις 11/2 οι ναυτικές ασκήσεις «Ασπίδα στη Θάλασσα», 7 χωρών του ΝΑΤΟ και η Ουκρανία, με τη συμμετοχή και της Ελλάδας. Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι αύριο, Δευτέρα, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ θα εξετάσει την κατάσταση στην Ουκρανία, ενώ ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας θα έχει συναντήσεις με την αντιδραστική κυβέρνηση του Κιέβου την ερχόμενη Τετάρτη.

Πώς οι δεινόσαυροι έγιναν πουλιά

Πώς οι δεινόσαυροι έγιναν πουλιά

Απολίθωμα του φτερωτού δεινόσαυρου Ζενγιουάνλονγκ από το Ζιντζού της Κίνας, ένα από τα πολλά απολιθώματα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα και τεκμηριώνουν την εξελικτική πορεία από τους δεινόσαυρους σε πουλιά

Πληθώρα απολιθωμάτων δεινοσαύρων με φτερά ανακαλύφθηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες στην επαρχία Λιαονίνγκ της Κίνας, σχηματίζοντας ένα είδος δειγματολογίου, για τη μετεξέλιξη των θηριωδών δεινοσαύρων στα σημερινά πουλιά. Από την εποχή του Δαρβίνου, οι επιστήμονες αναρωτιόνταν πώς η εξέλιξη παράγει νέες, ριζικά διαφορετικές ομάδες ζώων, όπως τα πτηνά. Συμβαίνει απότομα, ως αποτέλεσμα μιας παράξενης μετάλλαξης που μπορεί να κάνει ένα δεμένο με τη γη ζώο να γίνει άρχοντας των ουρανών; `Η μήπως αυτές οι νέες ομάδες ζώων σχηματίζονται πιο αργά, καθώς τα βιολογικά είδη προσαρμόζονται στο περιβάλλον καθώς αυτό αλλάζει διαρκώς στο πέρασμα εκατομμυρίων ετών; Ο φτερωτός δεινόσαυρος Ζενγιουανλόνγκ και άλλα απολιθώματα από το Λιαονίνγκ και άλλες περιοχές, αρχίζουν να δίνουν την απάντηση.
Τα πουλιά έχουν πολλά χαρακτηριστικά που τα κάνουν να ξεχωρίζουν από όλα τα άλλα είδη των σύγχρονων ζώων. Πέρα από τα χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να πετούν, διαθέτουν υψηλούς ρυθμούς μεταβολισμού, που τα κάνουν να αναπτύσσονται εκπληκτικά γρήγορα, μεγάλους εγκεφάλους σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους, που τα κάνουν αρκετά έξυπνα και οξείες αισθήσεις. Τα πουλιά είναι τόσο ξεχωριστά, που το ερώτημα της προέλευσής τους πάντα κινούσε μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον.

Το πρώτο ιπτάμενο ζώο

Λίγα χρόνια μετά τη δημοσίευση του μνημειώδους έργου του Δαρβίνου «Για την προέλευση των ειδών», το 1859, εργάτες ενός λατομείου στη Βαυαρία άνοιξαν ένα μεγάλο μπλοκ ασβεστόλιθου, που περιείχε τον ηλικίας 150 εκατομμυρίων ετών σκελετό ενός τρομακτικού όντος. Είχε κοφτερά νύχια και μακριά ουρά σαν ερπετό, αλλά είχε φτερά και πτέρυγες σαν πουλί. Ο βιολόγος Τόμας Χάξλεϊ το ονόμασε Αρχαιοπτέρυξ και διαπίστωσε ότι είχε ομοιότητες με τους Κομψόγναθους, μικρούς σαρκοφάγους δεινόσαυρους, απολιθώματα των οποίων είχαν αρχίσει να ανακαλύπτονται την ίδια εποχή. Ετσι διατύπωσε τη ριζοσπαστική για την εποχή ιδέα ότι τα πτηνά προέρχονται από τους δεινόσαυρους. Αλλοι επιστήμονες διαφώνησαν και η αντιπαράθεση συνεχίστηκε επί 100 χρόνια.
Τον νικητή αυτής της θεωρητικής διαφωνίας, έδωσε - όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις - η πράξη και συγκεκριμένα η ανακάλυψη νέων απολιθωμάτων. Η ανακάλυψη του πτηνόμορφου Δεινόνυχου στα μέσα της δεκαετίας του 1960 έκανε τον Τζον Οστρομ να υποθέσει ότι πρέπει να είχε και φτερά, αλλά οι μαλακοί ιστοί σπάνια αποτυπώνονται στα απολιθώματα και αυτό δεν είχε συμβεί με το συγκεκριμένο απολίθωμα Δεινόνυχου. Το 1996, προς το τέλος της επιστημονικής του καριέρας του Οστρομ, ένας επιστήμονας που είχε επισκεφθεί πρόσφατα την Κίνα επιδίωξε να συναντήσει τον Οστρομ, για να του δείξει μια φωτογραφία απολιθώματος, που γύρω του είχε μια άλω, από υλικό που έμοιαζε με φτερά. Το απολίθωμα είχε δημιουργηθεί απότομα, όταν το ζώο καλύφθηκε από ηφαιστειακή τέφρα σε ένα περιστατικό αντίστοιχο με εκείνο της Πομπηίας. Ηταν ο Σινοσαυροπτέρυξ, προερχόμενος από την περιοχή Λιαονίνγκ της Κίνας. Σήμερα έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή αυτή πάνω από 20 είδη φτερωτών δεινοσαύρων, ξεκινώντας από έναν εννιάμετρο ξάδερφο του Τυραννόσαυρου Ρεξ, μέχρι φυτοφάγα μεγέθους σκύλου και ανεμοπορούντες δεινόσαυροι μεγέθους κορακιού, με πλούσιο φτέρωμα.

Δεινόσαυροι του σήμερα

Οι δεινόσαυροι του Λιαονίνγκ έδωσαν τις αποδείξεις για να γείρει οριστικά η πλάστιγγα στο συμπέρασμα ότι τα πουλιά είναι προϊόν της βιολογικής εξέλιξης των δεινοσαύρων. Αυτή η διατύπωση είναι και λίγο παραπλανητική καθώς μοιάζει να πρόκειται για διαφορετικές ομάδες ζώων. Στην πραγματικότητα, τα πουλιά είναι δεινόσαυροι. Είναι μια από τις πολλές υποομάδες, που μπορούν να πάνε πίσω στο γενεαλογικό τους δέντρο ως είδη, μέχρι τον Τρικεράτοπα και τον Βροντόσαυρο. Τα πουλιά είναι δεινόσαυροι με τον ίδιο παρεκκλίνοντα τρόπο, που οι νυχτερίδες είναι θηλαστικά που πετάνε.
Τα πουλιά είναι τύπος θηριόποδων, της ομάδας στην οποία ανήκαν τα τεράστια σαρκοφάγα Τυραννόσαυρος Ρεξ, Αλλόσαυρος και Σπινόσαυρος. Αλλά οι κοντινότεροι συγγενείς τους είναι τα μικρότερα, πιο έξυπνα θηριόποδα, οι ράπτορες, που περιλάμβαναν τον Βελοσιράπτορα, τον Δεινόνυχο του Οστρομ και τον Ζενγιουανλόγνκ της Λιαονίνγκ. Κάπου μέσα σε αυτό το «σμήνος» φτερωτών ειδών βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα μη ιπτάμενα και στα ιπτάμενα ζώα.
Οι επιστήμονες εφαρμόζουν τεχνολογίες αιχμής στα απολιθώματα αυτών των ζώων - υπολογιστικές τομογραφικές σαρώσεις για να οπτικοποιήσουν την ανατομία τους, υπολογιστικές αναλύσεις για την οικοδόμηση των οικογενειακών τους δέντρων, υπολογιστικά μοντέλα για το πώς κινούνταν αυτά τα ζώα και προχωρημένες στατιστικές τεχνικές για την ανίχνευση των αλλαγών μέσω των οποίων η εξέλιξη παράγει νέα είδη και σχέδια σώματος.

Φτερά

Η πρώτη εμφάνιση των φτερών είναι στο επίκεντρο του αινίγματος της εξέλιξης που οδήγησε στα πτηνά. Τα φτερά είναι χαρακτηριστικό στοιχείο των πουλιών. Αν δει κάποιος έναν αετό ή ένα παγόνι καταλαβαίνει αμέσως περί τίνος πρόκειται. Πρέπει να είναι πουλί, γιατί αντίθετα από τα θηλαστικά, τα ερπετά και οποιαδήποτε άλλη κατηγορία ζώων που υπάρχουν σήμερα, μόνο τα πουλιά έχουν φτερά. Τα φτερά επιτελούν πολλαπλούς ρόλους: επιτρέπουν την πτήση, εντυπωσιάζουν το ταίρι ή τον αντίπαλο που διεκδικεί το ταίρι, επιτρέπουν να κρατηθούν ζεστά τα αυγά στη φωλιά. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς το λόγο για τον οποίο πρωτοεμφανίστηκαν.
Ο Σινοσαυροπτέρυξ και άλλα απολιθώματα του Λιαονίνγκ κάνουν ξεκάθαρο ένα πράγμα: Τα φτερά δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά με τα πρώτα πτηνά, αλλά έκαναν το ντεμπούτο τους πολύ νωρίτερα, στους πιο μακρινούς δεινόσαυρους προγόνους τους. Αυτά τα πρώτα φτερά ήταν πολύ διαφορετικά από τα φτερά των σημερινών πουλιών. Εμοιαζαν λίγο σαν τρίχωμα. Με κανέναν τρόπο δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για πτήση. Αλλωστε, οι φορείς τους δεν διέθεταν πτέρυγες. Τα πρώτα φτερά ίσως εμφανίστηκαν ως μέσο που επέτρεπε στους δεινόσαυρους να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους. Μια υποομάδα θηριόποδων, οι μανιράπτορες ανέπτυξαν στην πορεία πιο μακριά φτερά, που άρχισαν να μοιάζουν με τα σημερινά, που έχουν ένα σκληρό στέλεχος, από το οποίο ξεκινούν προεκτάσεις προς τα πλάγια. Στην εξέλιξη τα φτερά άρχισαν να σχηματίζουν αλλεπάλληλες στρώσεις στους βραχίονες των δεινοσαύρων αυτών, ενώ κάποια είδη, όπως οι Μικροράπτορες, είχαν φτερά τόσο στην ουρά, όσο και στα πόδια, διάταξη που δεν υπάρχει σε κανένα σύγχρονο πουλί.

Εξοπλισμός πολλών χρήσεων

Μια λογική εξήγηση είναι ότι οι μανιράπτορες καθώς εξελίσσονταν με σώματα όλο πιο ελαφριά και κατάλληλα για πτήση, εξέλισσαν ταυτόχρονα και τα φτερά τους. Αλλά μια βαθύτερη ματιά στα απολιθώματα που βρέθηκαν δείχνει ότι ο Μικροράπτορας πιθανότατα μπορούσε να ανεμοπορεί, ενώ άλλα είδη όπως το Ζενγιουανλόνγκ ήταν καθηλωμένα στο έδαφος. Επιπλέον, κανένας από τους φτερωτούς δεινόσαυρους δεν είχε τους συγκριτικά τεράστιους μύες στήθους που χρειάζονται για την πτήση, ούτε άλλα ανατομικά χαρακτηριστικά, που δίνουν αντοχή στις δυνάμεις που προκαλούνται από τη γρήγορη κίνηση μέσα στον αέρα.
Οι πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα φτερά εξελίχτηκαν από την αρχική απλή μορφή τους στην πιο πλουμιστή, επειδή έδιναν πλεονέκτημα ως μέσο επίδειξης. Μικροσκοπική ανάλυση απολιθωμένων φτερών έδειξε ότι ήταν πολύχρωμα έως και ιριδίζοντα. Οι δεινόσαυροι που τα ανέπτυξαν για λόγους εντυπωσιακής εμφάνισης βρέθηκαν να διαθέτουν μεγάλες επιφάνειες, που προεξείχαν από τα άκρα τους και λόγω των νόμων της φυσικής, είχαν αεροδυναμικές λειτουργίες. Μπορεί να προέκυψε εξελικτικά πολλές φορές και παράλληλα το φαινόμενο κάποιοι μανιράπτορες την ώρα που έκαναν άλματα να διαπιστώνουν ότι μπορούσαν να κρατηθούν στον αέρα αρκετά, ώστε να φτάσουν από το ένα κλαδί στο άλλο. Στην πορεία κάποια είδη μανιραπτόρων έγιναν μικρότερα σε μέγεθος, ανέπτυξαν πιο δυνατούς μύες στήθους και πιο μακριούς βραχίονες, έχασαν τις δεινοσαυρικές μακριές ουρές τους και μετατράπηκαν σε πτηνά.

Αλμα στον ουρανό

Τα μακριά, ευθεία πόδια, με τρία λεπτά δάχτυλα των σημερινών πουλιών, πρωτοεμφανίστηκαν πριν από 230 εκατομμύρια χρόνια, σε μερικούς από τους πιο πρωτόγονους δεινόσαυρους, στο πλαίσιο μιας εξελικτικής διαδικασίας που έδινε πλεονέκτημα σε εκείνους που περπατούσαν στα δύο πόδια, ιδίως από πλευράς ταχύτητας και κυρίως στους σαρκοφάγους. Κάποιοι απ' αυτούς εξελίχτηκαν, ώστε τα δύο τμήματα της κλείδας τους να συγκολληθούν στο γνωστό σήμερα διχαλωτό κόκκαλο γιάντες των πουλιών. Αυτή η μικρή αλλαγή έκανε πιο ανθεκτικούς τους ώμους τους καθώς τραβούσαν τη σάρκα που είχαν δαγκώσει. Σε όσους εξελίχτηκαν σε πουλιά, το γιάντες ήταν διαθέσιμο εκεί, για αποθήκευση ενέργειας από την κίνηση των πτερύγων κατά το πέταγμα. Τα κούφια οστά των σημερινών πτηνών, εκτός από μείωση του βάρους, τους επιτρέπουν να έχουν και αποτελεσματικότερη πρόσληψη οξυγόνου απαραίτητη για το γρήγορο μεταβολισμό τους. Κούφια οστά είχαν και πολλοί δεινόσαυροι 100 εκατομμύρια χρόνια πριν την εμφάνιση των πουλιών, ενώ η μικροσκοπική δομή των απολιθωμάτων των οστών τους δείχνει ότι οι δεινόσαυροι με κούφια οστά είχαν μεταβολισμούς κάπου ανάμεσα στον αργό μεταβολισμό των ερπετών και στον ταχύτατο των σημερινών πτηνών.
Οι εξελικτικές τάσεις στους δεινοσαύρους που οδήγησαν στα πουλιά δεν σταματούν εδώ. Σε μια πορεία 50 εκατομμυρίων ετών, πολλές υποομάδες δεινοσαύρων αποκτούσαν σταδιακά όλο και μικρότερο μέγεθος. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι οι Βελοσιράπτορες και άλλοι φτερωτοί μανιράπτορες είχαν συγκριτικά μεγάλους εγκεφάλους, ειδικά στο μετωπιαίο τμήμα, γεγονός που τους έκανε πιο έξυπνους. Τα πουλιά έχουν επίσης συγκριτικά μεγάλο μετωπιαίο λοβό, που τα βοηθά στις υψηλές απαιτήσεις της διαδικασίας της πτήσης και της πλοήγησης μέσα στον τρισδιάστατο χώρο του ουρανού. Το σώμα των πουλιών προέκυψε βήμα βήμα στον εξελικτικό χρόνο και η μετάβαση από το δεινόσαυρο στο πουλί, από το καθηλωμένο στη γη ζώο στο πτηνό, δεν έγινε μονομιάς, αλλά μέσα από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια σταδιακής εξέλιξης.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΜΟΥΝΤΙΑΛ - ΚΑΤΑΡ 2022 Εργοτάξια... τόπος θυσίας εργατών για τα κέρδη των πολυεθνικών

ΜΟΥΝΤΙΑΛ - ΚΑΤΑΡ 2022

Εργοτάξια... τόπος θυσίας εργατών για τα κέρδη των πολυεθνικών

Οι μακέτες των πολυτελών σταδίων του Κατάρ χρειάστηκαν το αίμα των εργατών για να γίνουν πραγματικότητα

Την ώρα που στην Παγκόσμια Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΦΙΦΑ) ασχολούνταν με τις προτάσεις για αναδιάρθρωση της διοργάνωσης του Μουντιάλ από το 2026 και τα κέρδη που θα φέρει (βλ. προηγούμενο δημοσίευμα του «Ρ») στα διεθνή αθλητικά (και όχι μόνο) ΜΜΕ βγήκε μια είδηση από μια τελείως άλλη πραγματικότητα. Μια είδηση που δυστυχώς δεν αφορούσε κάποιο μεμονωμένο περιστατικό - ένας ακόμα θάνατος εργάτη στα περίφημα έργα υποδομής του Κατάρ που θα διοργανώσει το Μουντιάλ του 2022. Ο οποίος θάνατος ήρθε να προστεθεί σε μια «μαύρη αλυσίδα», οι κρίκοι της οποίας αφορούν δεκάδες θανάτους εργατών και γενικότερα συνθήκες σκλαβιάς. Ζήτημα που εδώ και αρκετά χρόνια έχει έρθει στο προσκήνιο, αλλά τόσο από την πλευρά της διοργανώτριας αρχής ΦΙΦΑ, όσο και από τους αρμόδιους της χώρας... πέρα βρέχει. Μάλιστα, ακόμα και η νέα διοίκηση της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας υπό τον Ελβετό Τζιάνι Ινφαντίνο ακολουθεί την τακτική των προκατόχων της, επιλέγοντας την πρακτική του «δεν ξέρω, δεν άκουσα» ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, αυτή των έγγραφων συστάσεων. Αντίθετα, πρώην και νυν διοικούντες της ΦΙΦΑ έχουν να επιδείξουν ξεχωριστή ετοιμότητα όσον αφορά ζητήματα που σχετίζονται με τα κέρδη (και ειδικά την αύξηση αυτών), όπως για παράδειγμα την περίοδο διεξαγωγής του συγκεκριμένου Μουντιάλ και τις διαφωνίες με την ΟΥΕΦΑ (τελικά θα γίνει χειμώνα) ή τις αλλαγές στο Παγκόσμιο Κύπελλο και γενικότερα το ποδόσφαιρο, με γνώμονα πάντα το κυνήγι των κερδών.

«Εκατόμβες νεκρών και κανείς δεν ασχολείται»

Αθλιες συνθήκες δουλειάς και διαβίωσης περίμεναν όσους πήγαν να δουλέψουν στα έργα του Μουντιάλ 2022

Στη σκιά του νέου θανάτου εργάτη στα έργα του Κατάρ (ενός 40χρονου Βρετανού που σκοτώθηκε - επίσημα ακόμα υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες - στο εργοτάξιο ανακατασκευής του κεντρικού σταδίου του Κατάρ), στις ΗΠΑ, στο ανεξάρτητο φεστιβάλ ταινιών του Sundance, προβλήθηκε ένα άκρως αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ. Ο τίτλος του ήταν το «Κύπελλο των εργατών» και αφορούσε τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών, κυρίως μεταναστών, στα έργα του Κατάρ. Οι πληροφορίες, άλλες ήδη γνωστές και άλλες που είδαν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά, αποκαλύπτουν μια «μεσαιωνική» πραγματικότητα για τους εργάτες. Με βάση τα όσα συμβαίνουν στο εν λόγω ντοκιμαντέρ, τα έργα του Μουντιάλ χαρακτηρίζονται «φαραωνικού τύπου» και ξεχωρίζουν οι αποκαλύψεις ενός 21χρονου εργάτη από τη Γκάνα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τη ζωή των εργατών κόλαση, τονίζοντας ότι μέχρι σήμερα έκρυβε την πραγματικότητα που ζούσε από την οικογένειά του, για να μην ανησυχούν. Οπως επισημαίνει χαρακτηριστικά, «συνεχώς εργάτες χάνουν τη ζωή τους στα εργοτάξια, η ζωή μας είναι ανυπόφορη και κανείς δεν ασχολείται».
Τα όσα αναφέρονται στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ έρχονται να προστεθούν στη γενικότερη εικόνα που έχει αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια, και παρά τις προσπάθειες των διοργανωτών να την κρατήσουν μυστική τα πρώτα χρόνια. Μια εικόνα που εκτός των θανάτων των εργατών περιλαμβάνει πολλές περιπτώσεις σοβαρών τραυματισμών, άθλιες συνθήκες διαβίωσης, απειλές κυρίως σε αυτούς που προέρχονται από άλλα κράτη, μισθούς πείνας κτλ. Πριν από δύο χρόνια, για παράδειγμα, είχε αποκαλυφθεί ολόκληρος καταυλισμός μεταναστών εργατών από το Μπαγκλαντές στην έρημο του Κατάρ, όπου ζούσαν σε υποτυπώδεις συνθήκες διαβίωσης με λιγοστό φαγητό, ενώ από τους περισσότερους οι υπεύθυνοι είχαν αφαιρέσει τα χαρτιά ως μέτρο πίεσης, για να συνεχίσουν να δουλεύουν και να μην μπορούν να φύγουν.
Ως αιτίες των όσων συμβαίνουν αναφέρονται η έλλειψη μέτρων ασφαλείας, απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, πίεση για να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα προκειμένου να μην πληρωθούν (από τους εργολάβους και τις πολυεθνικές) οι ρήτρες καθυστέρησης. Ολα αυτά προκειμένου οι πολυεθνικές και οι μεγαλοεργολάβοι να έχουν το λιγότερο δυνατό κόστος σε σχέση με τα τεράστια κέρδη που θα αποκομίσουν από την εμπλοκή τους στον συγκεκριμένο τομέα της διοργάνωσης.

Στις καπιταλιστικές λογικές οι αιτίες

Τα όσα συμβαίνουν στα έργα του Κατάρ δεν είναι αποτέλεσμα της συγκεκριμένης πρακτικής που εφαρμόζει η συγκεκριμένη χώρα επειδή ανέλαβε να φέρει σε πέρας μια διοργάνωση παγκοσμίου επιπέδου. Οι θάνατοι, το σακάτεμα των εργατών, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, δεν αποτελούν παρά άλλη μια έκφραση της πραγματικότητας του καπιταλιστικού συστήματος, της λογικής της απόκτησης υπερκέρδους με το λιγότερο δυνατό κόστος και αδίστακτες τακτικές. Οπως συμβαίνει σε άλλους τομείς, έτσι και σε έναν Αθλητισμό κομμένο και ραμμένο στις καπιταλιστικές συνθήκες παραγωγής οι λογικές του κυνηγιού των κερδών δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την κάθε πλευρά του. Ιδιαίτερα από αυτή που συνδέεται με την εμπορευματοποίηση και θέλει τον Αθλητισμό πρόσφορο έδαφος για τις πολυεθνικές, προκειμένου να κάνουν τα δικά τους προσοδοφόρα... παιχνίδια. Για παράδειγμα, είναι γνωστό σήμερα ότι στο οικοδόμημα του εμπορευματοποιημένου Αθλητισμού οι εκάστοτε διοργανώσεις του (Μουντιάλ, Ολυμπιακοί Αγώνες, παγκόσμια πρωταθλήματα) συνεπάγονται τεράστια κέρδη για τις πολυεθνικές σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με αυτές, ένας εκ των οποίων, αυτός της κατασκευής των έργων υποδομής που απαιτούνται, θεωρείται από τους πλέον κερδοφόρους.

ΦΙΦΑ: Αποφεύγει τις νέες... πληγές μιας «αμαρτωλής» ιστορίας

Η ανάληψη της διοργάνωσης του Μουντιάλ 2022 είναι γνωστό πως εξ αρχής ήταν μια ιδιαίτερα... αμαρτωλή ιστορία για τη ΦΙΦΑ, τους παράγοντές της και την πρώην διοίκησή της. Τα πανηγύρια και οι αναφορές σε μια διοργάνωση που θα θεωρούνταν ίσως η πλέον κερδοφόρα μέχρι τώρα, με αφορμή τα όσα συνοδεύουν την οικοδέσποινα χώρα, κόπασαν απότομα.
Οι αποκαλύψεις για δωροδοκία παραγόντων από τους υπεύθυνους της διοργανωτικής επιτροπής του Κατάρ, προκειμένου στη σχετική διαδικασία να ψηφίσουν υπέρ της συγκεκριμένης υποψηφιότητας, τάραξαν τα νερά και έφεραν στην επιφάνεια ένα σκάνδαλο με συνέπειες που άγγιξαν μέχρι και τις κορυφές των διοικούντων του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Από την άλλη, η ανάληψη του Μουντιάλ από το Κατάρ και το πρόβλημα των υψηλών θερμοκρασιών στην περιοχή (ιδιαίτερα την περίοδο των αγώνων) έφεραν σε σύγκρουση τις ΦΙΦΑ και ΟΥΕΦΑ σχετικά με το πότε μπορεί να διεξαχθεί η διοργάνωση, για προφανείς λόγους. Τελικά η πρώτη φαίνεται να επικράτησε, με την οριστική της απόφαση να γίνει η διοργάνωση για πρώτη φορά το χειμώνα του 2022. Ολα τα προηγούμενα, σε συνδυασμό με τις αποκαλύψεις για διαφθορά και χρηματισμό παραγόντων, έφεραν τη ΦΙΦΑ σε δύσκολη θέση και κυρίως σε πίεση από τις πολυεθνικές - χορηγούς που για μία ακόμα φορά όχι μόνο δεν «ήξεραν τίποτα» αλλά έπεσαν και απ' τα σύννεφα. Τακτική που φυσικά στοχεύει στο να μη συνδεθεί το όνομα των πολυεθνικών με τα ...κακώς κείμενα (όταν αυτά έρχονται στην επιφάνεια), με τις ανάλογες συνέπειες στα κέρδη τους.
Μετά τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο ηγεσίας, τις τιμωρίες των όσων εμπλέκονταν και τη... σταυροφορία κατά της διαφθοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΦΙΦΑ βρίσκεται σε μια περίοδο προσπάθειας να «ηρεμήσει τα νερά». Η απόφαση να διεξαχθεί το Μουντιάλ χειμώνα, που για εκείνη την αγωνιστική σεζόν (2022) ουσιαστικά φέρνει τη ΦΙΦΑ σε θέση ισχύος όσον αφορά τα εμπορικά οφέλη, και πλέον η Ομοσπονδία στοχεύει στην επαναπροσέγγιση ή και τη συνεργασία με νέους χορηγούς. Ετσι, τα όσα συμβαίνουν στο Κατάρ για μια ακόμα φορά στιγματίζουν την εικόνα του προϊόντος της. Και τα αντιμετωπίζει επιλέγοντας την τακτική ...του Πιλάτου. Και φυσικά κάθε άλλο παρά «ιδρώνει το αυτί της» από τις καταγγελίες διεθνών οργανώσεων ότι θα μπορούσε να έχει ως διοργανώτρια αρχή μια πιο δυναμική παρέμβαση στις αρχές του Κατάρ για τις συνθήκες εργασίας.