22 Ιουλίου 1943

22 Ιουλίου 1943


Γρηγοριάδης Κώστας


Την παραμονή της μεγάλης μέρας κατά το βράδυ, αφού τελείωσαν ό,τι τους είχε οριστεί να κάνουν απ' την ομάδα τους, είπαν να ξεκουραστούν λίγο.




«Ας πάμε στα δέντρα», είπε το κορίτσι. «Να πάρουμε λίγη δροσιά.»


Πήγαν στο πάρκο και κάθισαν σ' έναν πάγκο. Τ' άστρα πια είχαν βγει. Ηταν καθαρή νύχτα. Ηταν οι δυο τους εκεί μονάχοι. Κάμποση ώρα μείνανε σιωπηλοί.


«Μήπως... μήπως φοβάσαι τίποτα;» τη ρώτησε μια στιγμή. Του έπιασε το χέρι και τον έσφιξε.


«Οχι», είπε, και η φωνή της ήταν σταθερή και βέβαιη. «Δε φοβάμαι.»


Επειτ' από λίγο.


«Οι Γερμανοί θα χτυπήσουν σκληρά αύριο. Να 'σαι σίγουρη», λέει το αγόρι.


«Είμαι σίγουρη.»


Πέρασε πάλι λίγη ώρα.


«Θα 'ρθουν και για μας καλές μέρες», είπε το αγόρι συγκινημένο. «Τότε θα μπορούμε να νοιαστούμε και για την ευτυχία μας, τη δική σου και τη δική μου...».


Μίλησαν τότε για τα όνειρά τους και για το μέλλον. Είχαν γνωριστεί πριν από λίγους μήνες, σε ώρα κρίσιμη, όταν είχαν βρεθεί πλάι - πλάι σε μια διαδήλωση στους δρόμους της Αθήνας. Εκείνη βάδιζε κορυφαία, τα μαύρα μαλλιά της ανεμίζονταν στον αγέρα, ανεμίζονταν κι οι δίπλες της σημαίας που κρατούσε στα χέρια της. Οταν από ένα ψηλό παράθυρο φάνηκε η σιδερένια κάννη του περιστρόφου που ένας Γερμανός σκόπευε ίσια στο στόχο: τη σημαιοφόρο με τα ανεμισμένα μαλλιά. Πρόφταξε και την τράβηξε πίσω μια ελάχιστη στιγμή πριν ακουστεί ο κρότος του πυροβολισμού. Η διαδήλωση χύθηκε σε μια πάροδο και τράβηξε προς το σκοπό της απ' άλλο δρόμο, πάντα με κορυφαία την Ελληνίδα με τ' ανεμισμένα μαλλιά.


Ετσι γνωρίστηκαν. Εκείνη σπούδαζε χημεία, κι εκείνος σπούδαζε στο Πολυτεχνείο. Φκιάνανε όνειρα, για το μέλλον. Οταν η ειρήνη θα ερχόταν πάλι στους τυραννισμένους ανθρώπους, όταν τη γυμνή γη του τόπου μας δε θα την πατούσε πόδι δυνάστη, όταν οι άνθρωποι θα είχαν πάλι δικαίωμα στη λευτεριά, τότε κι αυτοί, έχοντας κάνει το χρέος τους προς την πατρίδα τους, θα κάνανε το ταξίδι για την ατομική τους ευτυχία. Θα ήταν ωραία! Θα είχαν πάρει τότε το πτυχίο τους και θα μπορούσαν να παντρευτούν. Θα κάνανε ένα αγόρι που θα είχε τα μαύρα μαλλιά της μητέρας του. Θα το μαθαίνανε από μικρό ν' αγαπά με πάθος την αξία του ανθρώπου και την αξία της λευτεριάς, αν ήταν ανάγκη θα το μαθαίνανε ακόμη να μισεί ό,τι θα ήταν ανάγκη να μισήσει. Γιατί θέλανε απ' το παιδί αυτό να βγει ένας σωστός άντρας που να μπορούσε σε μια ώρα κρίσιμη να πει όχι, όταν θα έπρεπε να το πει. Οχι πια τυραννία του ανθρώπου, όχι αίμα χυμένο σπάταλα στους πολέμους, όχι πια άδικο που γέμισε και πλημμύρισε τη γη, όχι συλλογισμένα παιδάκια που γέρασαν πριν από την ώρα τους και λυπημένα κοιτάζουν τ' άστρα.


Ναι, έτσι θα ήταν το αγόρι τους. Ενας σωστός άντρας.


Της πήρε και της χάιδεψε πάλι το χέρι.


«Θα 'ρθουν... Δεν μπορεί... Θα 'ρθουν σύντομα οι καλές μέρες», της είπε.


Κι εκείνη τότε κάτου απ' τ' άστρα έσκυψε και τον φίλησε στο μέτωπο, σα να ήθελε να τον σφραγίσει με τα χείλια της το μεγάλο λόγο: «Θα 'ρθουν».


***


Στέναζε ο λαός των Ελλήνων απ' την αβάσταχτη δουλεία των Ιταλών και των Γερμανών. Τα λεφούσια τους είχαν ξεχυθεί στη φτωχή γη του τόπου, ρήμαξαν, έκαψαν τις καλύβες των χωριών, σκότωσαν γυναίκες και παιδιά και γερόντους. Υστερα ήρθε ο λιμός. Τα λεφούσια των δυναστών πήραν τον ελάχιστο καρπό της γης, πήραν το μαύρο ψωμί απ' το στόμα των παιδιών και των μητέρων και ο λιμός ήρθε. Στις πολιτείες και στα χωριά οι άνθρωποι πέφτανε καταγής και πέθαιναν, τα μωρά πέθαιναν πάνω στο βυζί των μανάδων τους που είχε στερέψει, και τα ματάκια τους που έπρεπε να ονειρεύονται αγγέλους έκλειναν σιγά - σιγά, άσπρα, με παράπονα. Ωστόσο ο λαός δε γονάτιζε. Μάζευε τις λίγες δυνάμεις που του έμεναν, έβγαινε στους δρόμους και φώναζε.


Ετσι, ήρθε το μήνυμα πιο ψηλά, στα βορινά μέρη της Ελλάδας, νέος καταχτητής πατούσε τη γη. Οι Βούλγαροι σφάζανε, ρημάζανε. Ο πεινασμένος λαός έσφιξε τα δόντια του και είπε να βγει πάλι στους δρόμους και να φωνάξει για λευτεριά και για δικαιοσύνη.


***


Μες στην Αθήνα στους μεγάλους δρόμους της, το πλήθος περπατά σιωπηλό και σκυφτό σα να σεργιανά στον ήλιο και στα αγάλματα. Τίποτα δεν προδίνει πως κάτι ετοιμάζεται, πως κάτι θα γίνει. Ωστόσο, η στυφή σιωπή είναι τόση μες στη χαρά του ήλιου που λάμπει, που το μαντεύεις: κάτι είναι σαν ηφαίστειο που άξαφνα θ' ανάψει.


Κι η σπίθα ανάβει.


Απ' το λαό που περπατά σαν αμέριμνος, σ' ένα δοσμένο σύνθημα ξεχύνεται άξαφνα ένα μεγάλο κύμα και τρέχει προς τον ανοιχτό χώρο που είναι μπρος στο Πανεπιστήμιο. Γεμίζει ο τόπος. Ενα κορίτσι, κρατώντας ένα στεφάνι από δάφνη, σκαλώνει στο άγαλμα του Φεραίου και το στεφανώνει. Ο λαός γονατίζει. Και όλα τα πικραμένα στόματα ψέλνουν τον Υμνο στην Ελευθερία.


Την ίδια στιγμή ακούγονται απ' την άκρη του δρόμου οι αλυσίδες του γερμανικού τανκ, που κίτρινο σαν το θάνατο, τρέχει προς το μέρος που άναψε η σπίθα. Πριν προφτάξει να ρίξει τη φωτιά του, η διαδήλωση πυκνή τώρα, ολοένα πιο πυκνή, ξεχύνεται σε άλλο δρόμο, στρίβει, ελίσσεται σαν ζωντανό πλάσμα που αμύνεται και παλεύει με σιγουριά και με πίστη.


Ολα τα στόματα τώρα φωνάζουν, όλα τα στόματα ουρλιάζουν.


«Οχι πια άλλο! Θέλουμε τη λευτεριά μας! Θέλουμε τη λευτεριά!».


Από πολύ μακριά, κληρονομημένο από χρόνους παλιούς το βαθύ αίσθημα, η αγάπη του λαού αυτού για τη λευτεριά και τη δικαιοσύνη, ξεσπούσε γυρεύοντας ν' ακουστεί, ενώ γύρω του λυσσασμένα άρχισαν να χύνουν μολύβι και αίμα τα άρματα πάνου σε ανθρώπους άοπλους και ανυπεράσπιστους, σε γυναίκες και παιδιά.


«Οχι πια άλλο! Οχι άλλο! Κάτω οι τύραννοι!»


Αφρισμένο τώρα κατέβαινε την πλατιά λεωφόρο το κύμα και βογκούσε. Σαν αλαφρός ψίθυρος στην αρχή, από λίγα στόματα πρώτα, ύστερα από όλα τα στόματα, άρχισε πάλι να χύνεται το παθητικό τραγούδι της λευτεριάς, ο Υμνος των Ελλήνων. Στην κορυφή του κύματος μια ασπρογάλανη σημαία ξεδιπλώθηκε τότε. Κυμάτισε στο λίγο αγέρα, κυμάτισαν και τα μαλλιά του κοριτσιού που τη σήκωνε στα χέρια του. Προχωρούσε με σταθερό βήμα, ξαναμμένη και περήφανη, και πλάι της βάδιζε ο φίλος της. Τραγουδούσαν τον Υμνο στην Ελευθερία και βάδιζαν. Λίγο πιο μπρος τους, μπρος τα μάτια τους που σπίθιζαν, έλαμπε το όραμα της Ελλάδας. Και λίγο πιο μπρος ακόμα, ήταν το όραμα το δικό τους, η ευτυχία που μίλησαν χτες με τα άστρα, ένα αγοράκι με μαύρα μαλλιά, που θα το μεγάλωναν και θα το μάθαιναν να γίνει σωστός άντρας που να μπορεί να πει στην κρίσιμη ώρα ένα «όχι». Οχι πια πόλεμοι και αίμα άδικο...


***


Τα περιστατικά ήρθαν έπειτα γρήγορα σαν αστραπή. Το γερμανικό άρμα φάνηκε στην άκρη του δρόμου απ' την αντίθετη μεριά που κατέβαινε η διαδήλωση και χύθηκε πάνου στο πλήθος. Το πολυβόλο άρχισε να κροτά. Αλλά το κύμα που κατέβαινε με ορμή δεν ήταν μπορετό να σταματηθεί. Συνέχισε την πορεία. Το πολυβόλο έριχνε τώρα πάνου στα κορμιά. Βρήκε πρώτα κατάστηθα το νεανικό σώμα που είχε ανεμισμένα μαλλιά στο κεφάλι και που κρατούσε στα χέρια του την ανεμισμένη σημαία. Την ίδια στιγμή το τανκ που έτρεχε με δαιμονισμένο θόρυβο και είχε φτάσει, έπεσε πάνου στο λαβωμένο σώμα που σπάραζε, πέρασε από πάνω του τις βαριές αλυσίδες του, μπήκε μέσ' στο πλήθος, το σκόρπισε για μια στιγμή και τράβηξε πέρα.


Ολα έγιναν σαν αστραπή. Το αλαλιασμένο πλήθος μόλις πέρασε ο μηχανοκίνητος θάνατος ξεχύθηκε πάλι απ' τις παρόδους όπου είχε καταφύγει, κι έτρεξε βογκώντας προς το σώμα του κοριτσιού, που έχοντας αγκαλιασμένη τη σημαία την έβρεχε με το αίμα που έτρεχε απ' τις σπαραγμένες σάρκες του.


Με θολά τα μάτια την πήρε το αγόρι, ο φίλος της, στα χέρια του και τη σήκωσε. Ενας άλλος φοιτητής σήκωσε τη ματωμένη σημαία. Κι απ' τη βαθιά σιωπή που είχε ξαπλωθεί με το δέος του θανάτου, σηκώθηκε άγρια σα σίφουνας η φοβερή κραυγή του πλήθους που καταριόταν τους φονιάδες και φώναζε για εκδίκηση και λευτεριά.


***


Εκανε όνειρα για το μέλλον... Κοιμήσου, μικρή Ελληνίδα. Τα όνειρα θα 'ρθουν. Δε θα 'ρθουν πια για σένα. Αλλά θα 'ρθουν για τα άλλα τα κορίτσια και τα αγόρια του τόπου σου, για τα κορίτσια και τα αγόρια του κόσμου. Κι αυτά θα σε θυμούνται και θα σ' ευλογούν, επειδή με το αίμα σου άγιασες τα όνειρά τους.


Του Ηλία ΒΕΝΕΖΗ

Μακελεύει τη ζωή της λαϊκής οικογένειας

ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ Μακελεύει τη ζωή της λαϊκής οικογένειας 

 Γενικευμένη επίθεση με μέτρα και ένταση της καταστολής προαναγγέλλουν τα επιτελεία


Μόνο ο πανεργατικός - παλλαϊκός ξεσηκωμός, σε τροχιά ρήξης με την ΕΕ και τα κόμματά της, μπορεί να βάλει φρένο στη βαρβαρότητα που ζουν εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά
 Στην τελική ευθεία για τη νέα σφοδρή και ολομέτωπη επίθεση σε βάρος των συμφερόντων του λαού μπαίνει η τρικομματική κυβέρνησηΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ,διαμηνύοντας πλέον ανοικτά ότι στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η νέα σφαγή των μισθών, των συντάξεων, των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, οι άγριες περικοπές των δαπανών για την Υγεία και την Παιδεία, καθώς και η ιδιωτικοποίηση των πάντων.
 Οσο τα επιτελεία προχωρούν στον προσδιορισμό των μέτρων ύψους 11,5 δισ. ευρώ για την επόμενη διετία (2013-14), τόσο περισσότερο αναδεικνύεται η φρίκη και η βαρβαρότητα του ταξικού πολέμου που διεξάγει η συγκυβέρνηση της πλουτοκρατίας από κοινού με τους ξένους συμμάχους της (τρόικα). Η φράση κυβερνητικού στελέχους, μετά τις χτεσινές συσκέψεις στο υπουργείο Οικονομικών, ότι «τα πάντα είναι στο τραπέζι»,επιβεβαιώνει περίτρανα ότι οι περιβόητες «κόκκινες γραμμές» των κομμάτων της συγκυβέρνησης «όχι νέα μείωση μισθών και συντάξεων, όχι νέοι φόροι» ήταν σκέτη απάτη, όπως είχε έγκαιρα προειδοποιήσει το ΚΚΕ.
 Η κυβέρνηση επείγεται να παρουσιάσει χειροπιαστά αποτελέσματα και γι' αυτό στην αυριανή σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών που τη στηρίζουν, είναι εξαιρετικά πιθανό να δοθεί το «πράσινο φως» για την επιτάχυνση της εφαρμογής των νέων μέτρων, που αναμένεται να έχουν αποσαφηνιστεί και οριστικοποιηθεί στις συσκέψεις των υπουργών με τον υπουργό Οικονομικών. Ο ίδιος ο Α. Σαμαράς μπαίνει μπροστά, ενθαρρύνοντας τους υπουργούς να προχωρήσουν σε ταχεία λήψη αντιδραστικών αποφάσεων «ανεξάρτητα από πολιτικό κόστος».
 Αυτό ήταν ουσιαστικά το μήνυμα της επιστολής που έστειλε χτες στους υπουργούς αναφορικά με τη «μεταρρύθμιση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης». Οπως προαναγγέλλει, τις επόμενες μέρες ξεκινά η «διαδικασία αξιολόγησης των δομών των υπουργείων και των εποπτευόμενων φορέων», η οποία στην πραγματικότητα θα αποτελέσει το «όχημα» για το δραστικό περιορισμό «του λειτουργικού και μισθολογικού κόστους» του Δημοσίου, πράγμα που σημαίνει συγχωνεύσεις και κατάργηση δημόσιων υπηρεσιών και φορέων, αλλά και αποχωρήσεις 150.000 δημοσίων υπαλλήλων μέχρι το 2015.
«Αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα είναι η αναδιάρθρωση των υπηρεσιών μέσω της συγχώνευσης ή κατάργησης ανενεργών μονάδων και υπηρεσιών, με στόχο τον εξορθολογισμό της λειτουργίας των υπουργείων και την περιστολή περιττών δαπανών», τονίζεται χαρακτηριστικά στην επιστολή του πρωθυπουργού.
 Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι από την επιστολή απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στο αν θα γίνουν απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων εξαιτίας της αναδιάρθρωσης των δημοσίων υπηρεσιών, καθώς αυτές είναι σχεδόν δεδομένες στην περίπτωση που δεν «πιαστεί» ο μνημονιακός στόχος για «εξοικονόμηση» 2,1 δισ. ευρώ την επόμενη διετία από τη δημόσια διοίκηση. Για το σκοπό αυτό, όπως αναφέρεται στην πρωθυπουργική επιστολή, θα συνεδριάζει τακτικά υπό τον Α. Σαμαρά το κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης που «θα συντονίζει και θα κατευθύνει την όλη προσπάθεια».
 Ιδιωτικοποιήσεις με βούρδουλα
 Παράλληλα, ο πρωθυπουργός πιέζει για ιδιωτικοποιήσεις «εδώ και τώρα», προκειμένου να σταλεί μήνυμα προς τους ξένους δανειστές ότι η κυβέρνηση είναι σε θέση να φέρει σε πέρας την αποστολή της εφαρμογής των βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων. «Υπάρχει η ρητή εντολή του πρωθυπουργού να επιταχυνθούν όλες οι διαδικασίες. Χαρακτηριστικά είπε: Μη μου λέτε για τα προβλήματα φέρτε μου λύσεις», τόνισε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Κεδίκογλου, μεταφέροντας το κλίμα που επικρατεί στο Μαξίμου για την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων.
 Ο ίδιος ανέφερε ότι «υπάρχει μια λίστα από 23-24 περιπτώσεις, αλλά σε διαφορετικό βαθμό ετοιμότητας. Αρκετές είναι σχεδόν έτοιμες, δηλαδή, πρέπει να τρέξουμε».
 Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση επιδεικνύει τη βούλησή της να εφαρμόσει το δόγμα«νόμος και τάξη» προκειμένου να χτυπήσει το εργατικό - λαϊκό κίνημα. «Δεν έχουμε άλλο δρόμο από τη σύγκρουση με όποιον αντιδρά στις αποκρατικοποιήσεις και τις διαρθρωτικές αλλαγές», δήλωσε (στο «Βήμα της Κυριακής») ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης, συμπληρώνοντας με νόημα πως «ο χρόνος τρέχει εναντίον της Ελλάδας και αν δεν είμαστε αποφασιστικοί θα τρέξει και εναντίον της κυβέρνησης». Στο ίδιο μήκος κύματος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να ανεχθούμε να βάζει κάποιος το συντεχνιακό συμφέρον πάνω από την εθνική ανάγκη».


 «ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ»
 Νέες περικοπές σε ζωτικά επιδόματα και υπηρεσίες
 Στο στόχαστρο και μισθοί, συντάξεις, κρατικές δαπάνες για Υγεία, Παιδεία κ.ά.
 Σφαγείο σε προνοιακά και κοινωνικά επιδόματα, μισθούς και συντάξεις, «δαπάνες» του κρατικού προϋπολογισμού που αφορούν στην Υγεία (νοσήλια, φάρμακα), Παιδεία κ.ά, μαζικά λουκέτα και σαρωτικές αναδιαρθρώσεις στο στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, συγκαταλέγονται στα νέα πακέτα με τα μέτρα ύψους πάνω από 11,5 δισ. ευρώ για τη εφαρμογή του «Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής» 2013-2014.
 Για τη διαμόρφωση του αντιλαϊκού προγράμματος, ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας είχε χτες διαδοχικές συναντήσεις με τους υπουργούς, τα υπουργεία των οποίων εμπλέκονται στην καρατόμηση και διάλυση των δαπανών που έχουν να κάνουν με τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας. Τα βασικά μεγέθη για την επίτευξη της βίαιης εσωτερικής υποτίμησης, διαμορφώνονται ως εξής:
Το υπουργείο Εργασίας «συνεισφέρει» με 4 δισ. ευρώ. Στα 2 δισ. ευρώ διαμορφώνεται η διάλυση των κάθε είδους κοινωνικών επιδομάτων, στο 1 δισ. ευρώ οι εξοικονομήσεις από το πλαφόν στις συντάξεις και ακόμη 1 δισ. ευρώ από περικοπές σε συντάξεις, εφάπαξ, επικουρικές συντάξεις και παραπέρα μείωση της κρατικής επιχορήγησης στα ασφαλιστικά ταμεία.
Προχωρούν με τη διάλυση και κατάργηση κάθε είδους κοινωνικών επιδομάτων αρμοδιότητας υπουργείων Υγείας, Εργασίας κ.ά., όπωςανεργίας, ΕΚΑΣ, πολυτεκνικά, προνοιακά, φοιτητικά κ.ά., με τον αποκλεισμό από αυτά εκατομμυρίων λαϊκών νοικοκυριών, μέσα από την εφαρμογή εξευτελιστικών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Καθιερώνονται νέα κατά πολύ χαμηλότερα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Για παράδειγμα, για τη χορήγηση πολυτεκνικού επιδόματος, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κατεβαίνει στα 40.000 ευρώ (από 55.000 ευρώ σήμερα). Προκρίνεται και η «λύση» χορήγησης ενός και μοναδικού επιδόματος και μόνο για το φτωχότερο κομμάτι του πληθυσμού.
Στα 2 δισ. ευρώ φτάνουν οι «εξοικονομήσεις» από τα λουκέτα και τις απομακρύνσεις εργαζομένων στο στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Στο 1,1 δισ. ευρώ προβλέπονται οι περικοπές σε λειτουργικές και άλλες δαπάνες στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και 1,2 δισ. στην κεντρική διοίκηση.
Σημαντικά οικονομικά «οφέλη» βλέπουν από την επέκταση της χρήσης των γενόσημων φαρμάκων κ.ά.
 Σύμφωνα με τις πληροφορίες:
Το υπουργείο Παιδείας προχωρά με «υποβολή προτάσεων» για συγχωνεύσεις σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, με άλλες αναδιαρθρώσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης «συνεισφέρει» με 2,1 δισ.ευρώ, με κεντρικούς άξονες τη «μείωση των διοικητικών δομών», τμημάτων και φορέων, ταυτόχρονα με την εφαρμογή του κανόνα για μια πρόσληψη σε κάθε 10 «αποχωρήσεις». Παράλληλα με τις απομακρύνσεις προκρίνουν και τις υποχρεωτικές μετατάξεις για τους «πλεονάζοντες» εργαζόμενους.
Στα μέτρα που επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών είναι και η διόγκωση του παραβόλου που πληρώνουν οι οικονομικοί και άλλοιμετανάστες για την έκδοση άδειας παραμονής!
 Πέρα και πάνω από τα προηγούμενα, δρομολογούν και πρόσθετα μέτρα για τις εμφανιζόμενες «αστοχίες» τους στο φετινό κρατικό προϋπολογισμό. Η όποια συζήτηση για «επιμήκυνση» του προγράμματος «δημοσιονομικής προσαρμογής» προϋποθέτει την εφαρμογή και των πρόσθετων μέτρων για το 2012. Αυτό ήταν και το μήνυμα που έδωσε χτες στον Γ. Στουρνάρα, εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης.
 Το «παρών» στις εκτεταμένες αναδιαρθρώσεις που ετοιμάζονται στο ντόπιο τραπεζικό σύστημα έδωσε χτες το γαλλικό μονοπώλιο Credit Agricole,ιδιοκτήτης της Εμπορικής Τράπεζας, ο επικεφαλής της οποίας συναντήθηκε χτες με τον υπουργό Οικονομικών.


 Αναρτήθηκε από  fryxos

Σχολείο και απόσπασμα

Σχολείο και απόσπασμα

(Ο δάσκαλος που κακομεταχειριζότανε τα παιδιά, μια φορά κυνήγησε και το γιο του Ηρακλή)


Ητανε τσοπανόπουλο εκείνος. Αυτό θα πει, πως πατούσε από κορφή σε κορφή πάνω στους βράχους, κι έτρεχε μέσα στα βουνά σαν αγέρας. Μοναχικός κι ελεύθερος, κουμαντάριζε το κοπάδι κι έπαιζε τη φλογέρα του. Ηταν ο πιο ψηλός στο σκολειό, μα κι ο μεγαλύτερος στην ηλικία μια και ξέμενε στις τάξεις, «λόγο που» τον περισσότερο καιρό έπρεπε να φυλάει τα γίδια του. Λοιπόν, μια ερχότανε και μια όχι, ώσπου τον πήρανε τα χρόνια. Παλικαράκι πια και μαθημένος να ζει ελεύθερα, έγινε στόχος του δασκάλου μας, κάποια εποχή.




Ιστορία τρομερή, γιατί ο Γιώργος αντιστεκόταν! Ο δάσκαλος «νευρικιαζότανε» τότε, και τον χτυπούσε με τις γροθιές του. Η περηφάνια του Γιώργη δεν άντεξε, κι αποφάσισε να φύγει μια για πάντα να πάει στα βουνά όπως η ληστάδες. Εγινε λοιπόν «παράνομος», αφού ο νόμος όριζε υποχρεωτικό το δημοτικό.


Βαθιά νύχτα κατέβαινε λοιπόν στο χωριό, για να πάει στο σπίτι του και να δει τους δικούς του να πλυθεί, ν' αλλάξει και να πάρει μερικά τρόφιμα. Νύχτα πάλι έφευγε.


Και τα ροδισμένα χαράματα τον εύρισκαν πάλι πίσω στα διάπλατα βουνά που όριζε.


Λεύτερος εκεί πάνω. Μα ο δάσκαλος δεν άφηνε τους γονείς του ήσυχους κι όλο τους μηνούσε πως έπρεπε να του τον «παραδώσουν».


Εκείνοι βέβαια «αγρόν ηγόραζαν». «Ούτε φωνή, ούτε ακρόασις», ώσπου τελευταία του το 'πανε καθαρά: «Ητανε», λέει, «ντροπή να βαρεί κοντζάμου παλικάρι για κείνα τα κολλυβογράμματα που του μάθαινε και να τσου αφήκει», λένε, «ήσυχους».


Τότε άρχισε να κυκλοφορεί στο σκολειό η λέξη απόσπασμα. «Διέταξε» δηλαδή ο δάσκαλος πέντ' έξι από τους πιο δυνατούς και μεγαλόσωμους της τελευταίας τάξης, να κάνουν ένα «σώμα» όπως στη Χωροφυλακή, που ψάχνει για «ληστάδες».


- «Θα μου τον φέρετε δεμένο εδώ μπροστά μου σήμερα κιόλας», διέταξε ο δάσκαλος...


Και πέρασαν πολλά «σήμερα», χωρίς να μπορέσει το «απόσπασμα» να συναντήσει το «ληστή».


Δηλαδή έτσι λέγανε τα παιδιά στο δάσκαλο, γιατί μόλις ξεμάκραιναν από το σκολειό, άρχιζαν το παιχνίδι, που συνέχιζαν έπειτα με το γιο του Πελοπίδα κει πάνω στο βουνό. Ούτε μαθήματα ούτε τίποτα, και γυρίζανε πίσω καταϊδρωμένοι από τα τρεξίματα και κατακόκκινοι, με την ανάσα τους κομμένη από ευτυχισμένη κούραση (που εκείνοι παράσταιναν απογοήτευση τάχατες για την αποτυχία να βρούνε τη λεία τους).


Ο δάσκαλος φρένιαζε και τους έδινε κάν' να δυο μπουνιές στην πλάτη. Αλλά δε βαριέσαι. Παιχνίδι τους φαινόταν εκείνο το ξύλο μπροστά στις θεόσταλτες απολαύσεις τους.


Πέρασε καμιά βδομάδα έτσι, κι ο δάσκαλος έπαψε τις «επιείκειες»...


- «Θα σας κλείσω μέσα στο μπουντρούμι ώσπου να πεθάνετε», είπε κατακόκκινος σα ματωμένος, «κι εκεί πάνω θα στείλω αληθινούς χωροφύλακες. Θα πάει στη φυλακή αλυσοδεμένος... Σήμερα είναι η τελευταία σας μέρα».


Και τα παιδιά τραβήξανε με τ' αυτιά τους πεσμένα, κατά κείνο τ' ανηφόρι που τόσες μέρες ανεβαίνανε πηδώντας κι αλαλάζοντας. Οταν φτάσανε στο λημέρι, φωνάξανε το Γιώργο που παρουσιάστηκε φωτισμένος κι ανάερος στην κορφή, με τα χέρια του απλωμένα στα πλάγια πάνω στην γκλίτσα που 'χε περασμένη στους ώμους του.


Μόλις τους είδε κατάλαβε.


« Τι διάολο έχετε;», στους λέει.


« Ο δάσκαλος θα μας κλείσει στο μπουντρούμι ώσπου να πεθάνουμε, φωνάζει ένα παιδί, και σε σένανε θα στείλει χωροφύλακες...».


Πλησιάζοντάς τον, λέει ο πιο φίλος του.


« Κάτσε ορέ να σε πιάκουμε και να σε δέσουμε. Και τι θα σου κάνει εσένα ο δάσκαλος; Μεγάλος είσαι κι έπειτ' απ' όλα τούτα που έφτιακες, φοβάται. Θυμάσαι τότενες που έσπασε στο ξύλο το γιο τσι Αντριάνας, κι έκατσε μια βδομάδα στα μαξιλάρια; Τότενες μωρέ, που του γιόμισε το κεφάλι καρούμπαλους με κείνο το δαχτυλίδι π' ανέβαζε στον κόμπο του δαχτύλου του για να βαράει καλύτερα; Θυμάσαι λοιπόν, που η Αντριάνα του Κλαπατσάρα επήε και τον εφοβέρισε πως θα πάει στον επιθεωρητή;»


Φοβήθηκε τότενες και γονάτισε μπροστά της. Και τώρα θα φοβηθεί. Ελα ορέ Γιώργο, για το καλό σου στο λέω, κι απέ εκειόνε χέστονε.


« Αϊ να κουρευτείτε ρε...», τσου λέει αμφίβολα. Γιατί μέσα του βαθιά ο Γιώργος του Πελοπίδα ήθελε να γυρίσει μαζί τους, αφού τόσο είχε αποθυμήσει το χωριό.


Ομως, το αποφάσιζε δεν το αποφάσιζε. Μέρες τώρα σκεφτότανε κει πάνω μέσα στην ερημιά «εκειόν εκεί τον κωλοδάσκαλο που με τσι κατραπακιές και τέτοια πολέμαγε ν' ανοίξει τρύπες στα κεφάλια των παιδιών, και να τσου χώσει μέσα γράμματα τάχατες.


Και τι 'ναι πιο καλύτερα, μωρέ θε' μου; να κάθομαι να τρώω τσι γροθιές του, ή να 'μαι δω πάνω λεύτερος άνθρωπος;».


... Κι εύρισκε μερικές φορές πως ήτανε καλύτερα να τρώει γροθιές.


Θυμότανε βλέπεις τσι αμάδες που θα παίζανε οι συμμαθητάδες του στην αυλή του σκολειού, ή τη φασολάδα πάνω στο τραπέζι τους, που άχνιζε τώρα μπροστά στα μάτια του, σα να 'τανε αληθινή!


Κάτι τέτοια π' ανάθεμά τα, του 'ρχότανε στο μυαλό και του θολώνανε τα μάτια. Κλότσαγε λοιπόν τα λιθάρια και τον έπιανε μια στενοχώρια που του 'κοβε την αναπνοή, κι ας ήταν όλος ο αέρας δικός του εκεί πάνω.


Τον κοιτάζανε τότες τα σκυλιά του κατάματα, «σα να καταλαβαίνανε τα κερατένια» τη λύπη του και τότενες τσου απαντούσε φωναχτά κοιτάζοντας πίσω του μήπως, κι εκτός από τσου σκύλους ή τα γίδια, τον άκουγε και κανένας άλλος.


« Ναι μωρέ... θέλω να πάω πίσω στο χωριό».


Μα ώσπου έφτανε το μάτι του, η γνώριμή του ερημιά τίποτ' άλλο.


Κι ήτανε σαν να 'παίζει με το Θεό που του 'στερνε μεριές - μεριές μια γλύκα στο κορμί του, καθώς ένιωθε τον ήλιο να ζεσταίνει όμορφα τη ράχη του, ή όταν άκουγε ξαπλωμένος τα φύλλα να μουρμουρίζουνε απάνουθέ του κι έβλεπε τα πουλιά να πατάνε.


Επειτα πάλι, όταν πείναγε κατά το μεσημέρι, έλεγε:


«Μωρέ καλά είμαι δω πάνω», κι άνοιγε τη ριγωτή, φαντή πετσέτα του με το καρβέλι, τσι ελιές ή τη ρέγγα. Λοιπόν έπρεπε ν' αποφασίσει. Και καθώς η νοσταλγία για το χωριό, τον είχε ποτίσει ως το κόκαλο, άφησε να τον παρακαλέσουνε λίγο ακόμα, κλότσησε μια - δυο πέτρες, έφτυσε στο πλάι, κι έπειτα έκατσε κάτω να τόνε ψευτοδέσουνε.
... Εβαλε από κάτω του φωτιά


Κι έφτασε η κουστωδία με δεμένο το Γιώργο το ληστή, μπροστά στο δάσκαλο.


Τίποτα δε θυμάμαι από τη σκηνή της «υποδοχής», που έγινε στο μικρό χολάκι του σκολειού. Μόνο το Γιώργο θυμάμαι κρεμασμένο ανάποδα, με φωτιά κάτω από το κεφάλι του.


Τι φωτιά; Μπορεί από κανένα χαρτί αναμμένο, ή ποιος ξέρει τι φρύγανο, ή ό,τι άλλο. Ομως για μας ήτανε «φωτιά». Ο ληστής κρεμασμένος ανάποδα πάνω από τη φωτιά!


Τον ξεκρέμασαν αφού πρώτα γράφτηκε μέσα μας και πάνω στο φόβο μας η άγρια τιμωρία του. Και τον έσυραν, πάντα «δεμένο», μέσα στην κοινή αίθουσα, για όλες τις τάξεις. Ακόμα τον βλέπω πάνω στο πάτωμα κυρτωμένο στο δεξί του πλάι, με το κεφάλι προς τα πίσω, κι ανοιχτό το στόμα, για να δεχτεί τα «φτυσίματα»... Πρώτη δέχτηκε τη φτυσιά του δάσκαλου... Επειτα, περάσαμε από μπροστά του, όλοι εμείς που έπρεπε να τον φτύσουμε.


Οι πολύ φοβισμένοι, φτύνανε τα ρούχα του... Αλλοι φτύσανε πολύ πιο μακριά, κι οι περισσότεροι, κάνανε «φτου» χωρίς σάλιο... Ετσι έκανα κι εγώ... Τα ψεύτικα ή αληθινά φτυσίματα, ήταν ο μεταμορφωμένος φόβος μας...


Υστερ' από κάποιο καιρό, έμαθε ο δάσκαλος πως θα περνούσε από το σχολείο μας επιθεωρητής, κι έκανε ό,τι συνήθιζε να κάνει πριν απ' αυτές τις πολύ σπάνιες επισκέψεις. Εκλαιγε, γονάτιζε μπροστά στους γονιούς, κι έκανε για να τον συγχωρέσουν, όλα εκείνα που ποτέ κανένα παιδί δεν είχε κάνει μπροστά στη φοβέρα του. Συγνώμη... και του δινότανε λοιπόν.
***


Τι πράγμα είναι η συχώρεση;


Στο μεταξύ ο καιρός έγινε πολύς ανάμεσα σε κείνη τη ζωή, και σε τούτη που ζούσαμε τα εφηβικά μας χρόνια στην Αθήνα. Μια μέρα λοιπόν, μπαίνει τρέχοντας ο Μήτσος μέσα στην κάμαρα που βρισκόμουνα, και μου λέει, σχεδόν λαχανιασμένος από συγκίνηση. «Ετοιμάσου γρήγορα... Ερχεται ο δάσκαλος ο Σπυριδάτος να μας επισκεφτεί»... Ο Μήτσος (που σχεδόν τραύλιζε στην «ανάγνωση» για χάρη του...) ήταν χαρούμενος που θα τον ξανάβλεπε! Σε λίγο άκουσα την πόρτα που άνοιξε... Επειτα, εκείνη τη γνωστή, κάπως βραχνιασμένη φωνή, λεπτομερή, κι αδυνατισμένη. Τον έμπασαν στο σαλόνι.


Εγώ έμεινα στο μέσα σπίτι, κι έσφιγγα, όλο έσφιγγα τα χέρια μου, σα να περίμενα μια δικαστική απόφαση...


Πέρασε πολλή ώρα...


Σε μια στιγμή, έρχεται πάλι τρεχάτος ο Μήτσος, ξανακοκκινισμένος, γελαστός, και μου λέει σιγανά, με πολλά νοήματα:


«Ελα... κοντεύει να φύγει... Τι κάνεις τόση ώρα...»,


«Δε θέλω να 'ρθω» του 'πα ξερά, για να το πάρει.


Ο Μήτσος ξανάφυγε τρέχοντας.


Οχι... Δεν μπορούσα, να «τον» δω. Σκεφτόμουνα τα φτυσίματα στο Γιώργο τ' αγαναχτισμένα όμως μαλακά παράπονα των γονιών, όλους εκείνους που δεν έμαθαν γράμματα εξ αιτίας του.


Κι έσφιγγα... όλα έσφιγγα τα χέρια μου.
***


Σε λίγο, η έξω πόρτα μας άνοιξε. Επειτα έκλεισε πια. «Εκείνος» κατέβηκε στο δρόμο. Ετρεξα στο παράθυρο, και τον είδα. Ηταν ένα γεροντάκι χαμογελαστό κι ανήμπορο.


Ξαφνικά με κυρίεψε η επιθυμία να τον αγκαλιάσω, και χίμηξα να τον προφτάσω.


Ομως, σταμάτησα στις σκάλες έξω... Και τον έβλεπα να προχωράει γερτά με το μπαστούνι του, και να χάνεται σιγά - σιγά, μέσα στο φαρδύ, πολυσύχναστο δρόμο της Αθήνας.


Μαζί του έφευγε για πάντα, το μικρό, φτωχό, πρώτο μου σκολειό, καθώς το σκέπαζε μια χρυσή βροχή ανάμνησης, από χάρακες, γέλια, παιχνίδια, κλάματα, μουντζουρωμένα τετράδια, παλιωμένα βιβλία, και σφιχτοπιασμένα, παιδικά χέρια της αρχής...


Τελευταία φορά που τον έβλεπα και κανένας Σεπτέμβρης, κανένα πρωτοβρόχι, δε θα μας ξανάσμιγε... Χάθηκε μέσα στην πόλη, μέσα σ' όλα που τελειώνουνε.


Της Μαριάννας ΑΙΝΟΥ - ΚΟΥΤΟΥΖΗ

Ενα κουτί μπισκότα

Ενα κουτί μπισκότα

Της Τιτίνας ΔΑΝΕΛΛΗ



Γρηγοριάδης Κώστας



Πήρε όλες τις σημειώσεις για την Παναγιά της Τήνου και για το αντιτορπιλικό «Ελλη». Δεν έμενε παρά να γυρίσει στο γραφείο, να γράψει, να παραδώσει, να περάσει από το λογιστήριο και μετά, «Ζήτω η Ελευθερία». Αρχιζε η άδειά της. Ο Γιάννης και κείνη, οι δυο τους σε σμαραγδένια θάλασσα και χρυσή άμμο... Απίστευτο. Υστερα από τόσα χρόνια... Τα παιδιά είχαν πάει από χτες στη γιαγιά τους. Η ματιά της πριν κλείσει το παλαιό κιτρινισμένο σώμα της εφημερίδας έπεσε πάνω στη δολοφονία του Βιδάλη. Εριξε μια ματιά... Μωρέ θάρρος. «Το δημοσιογραφικόν επάγγελμα κατέστη επικίνδυνον...». Μωρέ θράσος ο υπουργός, σκέφτηκε ενώ έκανε σύγκριση της εποχής εκείνης με την τωρινή. Τώρα δεν υπήρχαν Σούρληδες και Καλαμπαλίκηδες. Τώρα το επάγγελμα του δημοσιογράφου ήταν και ευχάριστο και ακίνδυνο. Μπροστά στην εφημερίδα ξετυλίγονταν στιγμές από την ιστορία του τόπου. Μαύρες στιγμές. Ηθελε, έπρεπε να είναι χαρούμενη σήμερα. Και θα ήταν. Εκλεισε γρήγορα το σώμα των εφημερίδων, το παρέδωσε και βγήκε.




Καθώς κατέβαινε τα σκαλοπάτια της Εθνικής Βιβλιοθήκης, είδε μια νεαρή συνάδελφο με το μαγνητόφωνο ανοιχτό να παίρνει... συνέντευξη από μια μισόγυμνη τουρίστρια...


«Ι λοβ Γκρης, μουσακά, ρετσίνα, ενδ γκρη μεν».


Αύριο η νεαρή τουρίστρια θα γινόταν σαλόνι στις εφημερίδες και η υπογραφή της νεαρής συναδέλφου θα ήταν εκεί, κάτω, από το κείμενο φαρδιά πλατιά... Το επάγγελμα του δημοσιογράφου κατέστη... εντελώς ακίνδυνο, κύριε υπουργέ, σκέφτηκε και χαμογέλασε.


Ηταν έτοιμη να περάσει το θυρωρείο όταν μια κυρία με μαύρα τη σταμάτησε.


«Είστε η δημοσιογράφος;».


«Σε τι μπορώ να σας βοηθήσω;».


«Θέλω να καταγγείλω κάτι επώνυμα. Σε ένα κουτί μπισκότα που τα ακριβοπλήρωσα μάλιστα, βρήκα κομμάτια από ψόφιο ποντικό...».


«Το πήγατε στην αγορανομία ή στον εισαγγελέα;».


«Οχι».


«Τότε να το πάτε. Θα ακολουθήσει έρευνα και θα σας γνωστοποιήσουν το πόρισμα. Οταν γίνει αυτό ελάτε σε μας».


«Ναι. Δε σας κάνει εντύπωση, συγνώμη που σας απασχολώ, που τους τηλεφώνησα και ήρθαν αμέσως τόσα χιλιόμετρα; Στην αρχή με πήραν με το καλό, ύστερα με τρόμαξαν ή τουλάχιστον το προσπάθησαν. Αλλά εγώ δεν τους το έδωσα...».


«Ποιοι είναι αυτοί - ρώτησε η Ευγενία. Τι είναι εκείνο που δεν τους δώσατε;».


«Μα το κουτί με τα μπισκότα. Αυτά ζητούσαν οι άνθρωποι του εργοστασίου... Και να φανταστεί κανείς πως τα μπισκότα λέγονται "Απόλαυση πριν και μετά...". Ετσι όπως περνούσα από την εφημερίδα σας και σας είδα...».


«Με γνωρίζετε;».


«Σας έχω δει στην τηλεόραση πολλές φορές. Τι άλλο μπορεί να κάνει μια μόνη γυναίκα στη Νεμέα...».


«Με συγχωρείτε αλλά δεν μπορώ να σας βοηθήσω. Κάντε αυτό που σας είπα και μετά θα είμαστε στη διάθεσή σας. Το κουτί με τα μπισκότα πού το έχετε;».


«Το έχω στη Νεμέα, στο σπίτι. Καλά, θα γυρίσω μεθαύριο και θα κάνω ό,τι μου είπατε. Σας ευχαριστώ. Καλό καλοκαίρι».


...


Η Ευγενία έγραψε χωρίς έμπνευση, χωρίς κέφι. Οταν έχεις πείρα, είναι σαν τον αυτόματο πιλότο στο αεροπλάνο. Ετσι έγραφε. Με τον αυτόματο. Στις έξι είχε τελειώσει. Διόρθωσε προσεκτικά και μεθοδικά το κείμενο και το πήγε στον αρχισυντάκτη της. Η νεαρή συνάδελφος ήταν μέσα. Εμοιαζε ενθουσιασμένη. Είχε παζαρέψει σαλόνι και είχε κερδίσει. Εκείνος γελούσε. «Σαλόνι ναι, αλλά όχι και αποκλειστικό... Μια μισόγυμνη στην Πανεπιστημίου και μια γυμνή στην Ομόνοια... Αντε τώρα. Πρόσεξε μόνο τις φωτογραφίες. Αν δεν είναι καλές, δε θα δεις όχι σαλόνι αλλά ούτε μονόστηλο».


«Λοιπόν, Ευγενία μου;».


«Να, έτοιμη είμαι».


«Και να φύγω. Να το κείμενο. Δεν είχα έμπνευση. Αν δε σου αρέσει μην το βάλεις».


«Και ποιος γράφει με έμπνευση λίγες ώρες πριν από την άδεια; Ωστε, λοιπόν, μήνα του μέλιτος με το Γιάννη; Πάντα τυχερός ο κύριος. Οταν πρωτόρθες, πάνε πόσα χρόνια, εννιά;».


«Δέκα».


«Ακόμα χειρότερα. Τι κόμματος ήσουν παιδί μου. Στοίχημα βάζαμε ποιος θα σε καταφέρει... Αλλά βλέπεις Γιάννης παίζει, Γιάννης τρώει, Γιάννης κερδίζει. Αν τον βαρεθείς ποτέ, εγώ είμαι εδώ. Προς το παρόν δόστου τα φιλιά μου του μπαγάσα».


...


Το πρώτο βράδυ στη Σκιάθο δεν κοιμήθηκε καλά. Ξυπνούσε κάθε λίγο από κάποιον εφιάλτη, έπινε νερό και προσπαθούσε να ξανακοιμηθεί. Ο άντρας της ήρεμος, μακάριος, κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου, σχεδόν τον ζήλεψε.


Γύρω στις τέσσερις πήρε ένα ταβόρ. Μόλις γλάρωσαν τα μάτια, είδε τα παιδιά της να τρώνε μπισκότα και ένα λιοντάρι. Ποιο λιοντάρι ήταν αυτό που την κοιτούσε λυπημένα; Πετάχτηκε και άναψε το φως. «Τι σε έπιασε;», έκανε ο Γιάννης μέσα στον ύπνο του. «Τίποτε», απάντησε η Ευγενία. Σε λίγο αποκοιμήθηκε.


Εβαλε λάδι και ξάπλωσε μπρούμυτα. Ο ήλιος είχε περάσει μέσα στο δέρμα της, μέσα στο αίμα της, μέσα από το ναρκωμένο μυαλό της. Η ζεστασιά του ήλιου είχε διώξει κάθε σκέψη από το μυαλό της.


«Ευγενία θα πάθεις εγκαύματα. Ξέρεις πόσες ώρες είσαι έτσι;».


«Πόσες;».


«Δύο τουλάχιστον. Ούτε πήρες είδηση που έφυγα. Ελα στη σκιά».


Η Ευγενία σηκώθηκε και πήγε κατευθείαν στη θάλασσα. Βούτηξε. Θα μπορούσε να μείνει μέσα σ' αυτό το σμαραγδένιο υγρό κόσμο, για πάντα. Ναι, για πάντα. Αλλά δεν έμεινε γιατί ο Γιάννης πάλι φώναζε.


Ετρεξε χαρούμενη και τον αγκάλιασε.


«Μη, θα βρέξεις τις εφημερίδες».


«Α, ώστε γι' αυτό έφυγες. Φοβήθηκε μη χάσεις το ναρκωτικό σου. Δεν αποφασίσαμε να μην αγγίξουμε εφημερίδα όσες μέρες μείνουμε εδώ;».


«Η αποτοξίνωση δε γίνεται αμέσως - είπε γελώντας. Μπορεί να πάθεις το σύνδρομο της στέρησης και να υποστείς ζημιά. Να, πάρε τη δική σου. Εγώ, όπως βλέπεις, διαβάζω τη δική μου».


Η Ευγενία δεν ήθελε να διαβάσει. Αλλά δεν άντεξε στον πειρασμό. Θα είχε γίνει άραγε σαλόνι η μισόγυμνη τουρίστρια; Ναι, είχε γίνει. Μια μισόγυμνη, μια γυμνή στην Ομόνοια, διαβάτες που χάζευαν. Ενα ζαχαροπλαστείο του Κέντρου, όπου το καλοκαιρινό σπορ ορισμένων νέων, έδινε και έπαιρνε. Το καμάκι. Γύρισε τις σελίδες. Προσπέρασε βιαστικά το δικό της και αμέσως την άφησε.


«Τι γράφει η δική σου;», ρώτησε, έτσι γιατί εκείνη βαριόταν να διαβάσει.


«Τίποτε το σπουδαίο. Δεκαπενταύγουστο, τι θέλεις να γίνεται; Καύσωνας, νέφος, εγκλήματα, ατυχήματα και πυρκαγιές. Και αυτές όχι πολλές, σε σχέση βέβαια με τα άλλα χρόνια. Και δω μπαίνει το ερώτημα, μειώθηκαν οι εμπρηστές ή δεν έχουν πια τι να κάψουν;


«Το δεύτερο. Ποιες περιοχές προτίμησαν φέτος;».


«Οσες είχαν αναδασωθεί!!! Και ένα σπίτι στη Νεμέα».


Η Ευγενία πετάχτηκε σα να την είχε χτυπήσει ηλεκτρικό ρεύμα και τράβηξε την εφημερίδα τόσο απότομα που λίγο έλειψε να τη σκίσει. Η είδηση ήταν μικρή. Και γραμμένη περίεργα. «Ακίνδυνος τρελός έριξε τσιγάρο με αποτέλεσμα να αποτεφρωθεί σπίτι στη Νεμέα. Ο δράστης συνελήφθη και κρατείται στην αστυνομία. Θύματα δεν υπήρξαν». Στη Νεμέα. Το λιοντάρι που με κοιτούσε λυπημένα στον ύπνο μου. Τα παιδιά μου. Η κυρία με τα μαύρα...


Τα μπισκότα!


...


Ανέβηκε τις σκάλες τρεχάτη. Ούτε καν χτύπησε την πόρτα. Εκείνος μόλις την είδε να μπαίνει σαν ηλιοκαμένος σίφουνας τα 'χασε. Του τα διηγήθηκε όλα. Την κυρία με τα μαύρα και τη συζήτηση που είχε μαζί της. Του έδειξε την είδηση.


«Για μένα η φωτιά δεν μπήκε τυχαία».


«Ελάχιστες φωτιές μπαίνουν τυχαία. Σύνελθε Ευγενία».


«Να δεις που πίσω από την πυρκαγιά βρίσκεται το εργοστάσιο των μπισκότων».


«Εχεις αποδείξεις;»


«Ενδείξεις. Αλλά θα σου βρω και αποδείξεις. Θα πάω στη Νεμέα».


«Διακοπές έχεις, πήγαινε και στο Παρίσι».


Ετρεξε στο τηλεφωνείο. Ρώτησε ποιοι την είχαν ζητήσει. Η τηλεφωνήτρια της έδωσε βαριεστημένα το χαρτί με τα ονόματα. Δυστυχώς ήταν όλοι γνωστοί. Το πέταξε στο πάτωμα. «Κανείς άλλος; Σε παρακαλώ Σοφία θυμήσου. Κανείς άλλος με ζήτησε;». Η φωνή της ήταν σχεδόν παρακλητική.


«Η Ζίνα μού είπε έτσι τυχαία πως είχε τηλεφωνήσει κάποια κυρία Μάγδα από τη Νεμέα... Δεν το σημείωσε, γιατί της ήρθε αστείο...».


«Πού είναι η Ζίνα;».


«Σε άδεια από χτες. Κανείς δεν ξέρει πού πήγε για να την αφήσουν ήσυχη».


«Τι άλλο είπε στη Ζίνα αυτή η κυρία;».


«Δεν ξέρω».


«Πότε πήρε;».


«Προχτές το πρωί. Τι ώρα δεν ξέρω».


...


Μπήκε στο αυτοκίνητο, ξέροντας πια πού θα πήγαινε... Και πήγε. Γυρνώντας από τη Νεμέα προσπαθούσε να βάλει σε τάξη αυτά που είχε δει και μάθει. Ενα σπίτι είχε γίνει στάχτη. «Δράστης» ένας τρελός που έλεγε σε όλα «ναι». Ακόμα και όταν τον ρώτησε αν ήταν γυναίκα ή άνδρας απάντησε «ναι».


Εσύ έριξες το τσιγάρο; «Ναι». Μήπως κάποιος άλλος, ξένος έριξε τσιγάρο... «Ναι»...». Είδες κάτι περίεργο...; «Ναι...».


«Μα, κύριε αστυνόμε... Σε όλα λέει ναι», διαμαρτυρήθηκε η Ευγενία.


«Ε, ναι το ξέρω. Τι θέλετε να κάνω;».


«Κι αν το έριξε άλλος; Κατά τη γνώμη σας γίνεται ένα σπίτι στάχτη από ένα τσιγάρο;».


«Ναι». Η απάντηση την είχε τρελάνει. Γύρισε σπίτι. Ο Γιάννης ήταν εκεί, είχε γυρίσει, ήταν όμως ανήσυχος.


«Τι σου συμβαίνει;».


«Μια γυναίκα κινδυνεύει Γιάννη. Της κάψανε το σπίτι γιατί εκεί φύλαγε ένα κουτί με μπισκότα. Για να είναι, όμως, σίγουροι μπορεί να την κάψουνε και την ίδια... Μου ζήτησε βοήθεια...».


«Ναι...;».


«Μην ξανακούσω κανένα να λέει ναι. Θα τρελαθώ...», είπε απότομα. Σχημάτισε τον αριθμό της εφημερίδας και ζήτησε τον αρχισυντάκτη. «Συνεχίζω να έχω ενδείξεις και σκοπεύω αύριο το μεσημέρι να σου έχω και αποδείξεις. Αν είναι αυτό που φαντάζομαι θα τους κλείσω το εργοστάσιο. Στ' ορκίζομαι».


«Αντε να δουλέψεις στο "Ριζοσπάστη" μωρό μου». Αυτή η απάντηση ήρθε από την άλλη μεριά.


Μετά τηλεφώνησε στην πεθερά της. Ολα πήγαιναν καλά, δεν έπρεπε να ανησυχεί. Οχι δε θα τους έδινε μπισκότα... Ηταν ωραία στη Σκιάθο; Εκανε ένα μπάνιο και έπεσε στο κρεβάτι. Δίπλα της ο άντρας της πάτησε το τηλεκοντρόλ. «Εχει γουέστερν. Δες και συ λιγάκι... κι αύριο το πρωί τα ξαναλέμε. Μέρα ξημερώνει. Θα σε βοηθήσω...».


Ενιωσε ασφάλεια και ανακούφιση. Είδε τον Τζον Γουέιν να σκοτώνει όλους τους κακούς Ινδιάνους, εκτός από έναν... «Η συνέχεια μετά το Δελτίο Ειδήσεων».


«Ποιος να νικήσει;». Ρώτησε η Ευγενία, με την ενδόμυχη επιθυμία ότι ίσως να νικούσε ο Ινδιάνος.


«Ο Τζον Γουέιν χαζούλα...».


«Και τώρα μια είδηση από το αστυνομικό δελτίο. Αυτοκίνητο αγνώστων στοιχείων παρέσυρε και σκότωσε τη Μαγδαληνή Κωστάκη, από τη Νεμέα, στη Λεωφόρο Κηφισού. Οποιος γνωρίζει κάτι θα απευθυνθεί στο αστυνομικό τμήμα...».


Λίγο ακόμα και θα λιποθυμούσε. Λίγο ακόμα. Ο Γιάννης της έδωσε ένα ελαφρό μπάτσο. Της έφτιαξε καφέ. Της κρατούσε το χέρι. Η Ευγενία δε μιλούσε, κοιτούσε μόνο το παράθυρο. Περίμενε να ξημερώσει.
***


«Με ζητήσατε;». Ο κύριος ήταν πολύ καλοντυμένος, ίσως περισσότερο απ' ό,τι έπρεπε για πρωί... «Σε τι μπορώ να σας φανώ χρήσιμος;». Χαμογελούσε. Η Ευγενία τον έβλεπε ντυμένο με ρούχα φυλακισμένου, καθισμένο πίσω από σίδερα και όχι μπροστά στο πολυτελέστατο γραφείο από μαόνι.


«Λοιπόν, κυρία μου, σας ακούω... Δεν έχω χρόνο στη διάθεσή μου».


Αμ από δω και πέρα θα έχεις κάθαρμα, σκέφτηκε εκείνη. Ηταν η σειρά της να χαμογελάσει.


«Να, ήθελα να σας κάνω ορισμένες ερωτήσεις σχετικά με κάποιο κουτί μπισκότα. Ξέρετε, γι' αυτό που βρέθηκε στη Νεμέα. Θα ήθελα να δω τους εμπειρογνώμονες που στείλατε... για να εκφοβίσουν και στη συνέχεια να βάλουν φωτιά... Θα ήθελα ακόμα να σας ρωτήσω αν γνωρίζετε πως η Μαγδαληνή Κωστάκη είναι στο νεκροτομείο...».


«Ναι...;». Η φωνή προσπαθούσε να μοιάζει ειρωνική, αλλά δεν κατόρθωνε να κρύψει κάποιο ίχνος φόβου.


«Ναι», είπε αποφασιστικά η Ευγενία.


«Εγώ κυρία μου σας άκουσα, αλλά σας διαβεβαιώ πως δεν κατάλαβα λέξη από όσα είπατε. Το ύφος σας δείχνει ότι μας κατηγορείτε για κάτι. Αλλά για τι ακριβώς και με ποιαν ιδιότητα; Σας παρακαλώ να μου εξηγήσετε». Επιστράτευσε όλο το θάρρος της. Ο Βιδάλης έτρεχε στη Θεσσαλία για να βρει την αλήθεια για το Σούρλα. Και δε φοβήθηκε... Κι αυτή θα φοβόταν αυτόν το σαχλό καμψευόμενο... Μέσα σ' ένα γραφείο... Αν είναι δυνατόν;


«Σας κατηγορώ πως κάψατε το σπίτι της γυναίκας που σκοτώσατε. Οχι εσείς ο ίδιος, αλλά οι άνθρωποί σας. Είμαι δημοσιογράφος και το ξέρετε...».


«Ναι, μου το είπε και η γραμματεύς μου. Σε ποια εφημερίδα είπατε ότι δουλεύατε;».


Τόνισε αργά τις λέξεις του. Δουλεύατε. Ωστε την είχαν απολύσει... Ο μοντέρνος τρόπος, ο σύγχρονος στραγγαλισμός. Ο Σούρλας με μεταξωτό κοστούμι... Το επάγγελμα του αληθινού δημοσιογράφου δεν κατέστη επικίνδυνο. Ηταν, είναι και θα είναι όταν ασκείται σα λειτούργημα. Οταν... Η εικόνα της νεαρής συναδέλφου με το μαγνητόφωνο στο χέρι και της τουρίστριας που αγαπούσε τους Ελληνες και τη ρετσίνα πέρασαν σαν αστραπή από τα μάτια της.
***


Τα παιδιά κοιμούνται. Ο Γιάννης βλέπει τηλεόραση. Η Ευγενία κοιτάζει από το παράθυρο με βλέμμα σκορπισμένο. Μια φωτεινή επιγραφή που δεν υπήρχε πριν τραυματίζει τη ματιά της. «Μπισκότα Απόλαυση. Πριν και μετά...». Κόκκινα γράμματα. Αναβοσβήνουν. Είναι δυνατόν;


«Ποιος λες να νικήσει;», ακούει τη φωνή του Γιάννη.


Δεν απαντάει. Τι να πει. Τα παιδιά κοιμούνται. Η Ευγενία προσπαθεί να θυμηθεί αν η επιγραφή ήταν πάντα εκεί και δεν την είχε προσέξει. Ο Γιάννης βλέπει τηλεόραση...


«Ποιος λες να νικήσει; Μα γιατί δεν απαντάς;».


«Ο Τζον Γουέιν», λέει η Ευγενία.


«Μα δεν παίζει αυτός...».


«Το ίδιο κάνει. Πάντα όποιος είναι με το μέρος του σκηνοθέτη κερδίζει».


Σηκώνεται και την αγκαλιάζει. Τη φιλάει τρυφερά στο μάγουλο. «Οχι πάντα χαζούλα. Καμιά φορά ο σκηνοθέτης πληρώνει για... να μην παίξεις στο έργο... Τι λες γι' αυτό;», της χαμογελάει και βγάζει από την τσέπη του πουκαμίσου την επιταγή. Τα μάτια της θολώνουν, βλέπει μόνο τα μηδενικά, πολλά μηδενικά, μηδενικά γύρω της και πλάι της. Κι ύστερα ακούει την πόρτα να κλείνει με πάταγο πίσω της, καθώς τρέχει ουρλιάζοντας στο σκοτεινό δρόμο.

Κόκκινο μαύρο

Κόκκινο μαύρο


Στη μνήμη του συν. Φώτη Γενατά, θύματος της άγριας εκείνης δολοφονίας


Γρηγοριάδης Κώστας

Νύχτα. Σφηνωμένα στον ουράνιο θόλο τ' αστέρια λαμπύριζαν θλιμμένα κι έκαναν το στιβαγμένο από μέρες χιόνι να στραφταλίζει.




Ολούθε κείνη την ώρα ήταν απλωμένη μια φοβισμένη ησυχία, μια παγερή μουγκαμάρα. Ακόμα και τα νυχτοπούλια είχαν λουφάξει.


Τ' αναπάντεχο μακέλεμα είχε τελέψει κατά το δείλι, πριχού ακόμα ακόμα ο χινοπωριάτικος ήλιος πάει να κονέψει.


Πώς έγινε κι έπεσε κείνο το θανατερό, σαν αστροπελέκι σε καλοκαιριά, κανείς τους δεν το κατάλαβε. Ολα γίνανε ξαφνικά, τη στιγμή που κοντοζυγώνανε να φτάσουν στον ταγμένο τόπο από τη διαταγή του τάγματος.


Μπρος τα φορτωμένα μουλάρια και ξοπίσω τους οι «ημιονηγοί», φερμένοι όλοι τους απ' το Μακρονήσι, βάδιζαν ανυποψίαστοι. Κουφοπατούσαν πάνω στο χιόνι σιγουρεμένοι και ξέγνοιαστοι, βιάζοντας τα ζωντανά να κάνουν γρήγορα μην και τους πάρει το νύχτωμα. Και ξάφνου, μικρές απανωτές φλόγες, που 'φερναν το θανατικό, 'πεφταν με γρηγοράδα απ' τον ουρανό σουρίζοντας δαιμονισμένα. Χοχλάδιασε ο αγέρας κι αγριεύτηκε ο τόπος. Σαν ξελαχιουρισμένα πετεινά σκόρπισαν πέρα - δώθε οι φαντάροι και τα μουλάρια με γουρλωμένο μάτι απ' την τρομάρα τους. Κι ως ήταν άδεντρος ο κάμπος 'πεφταν όλοι τους καταγής μπρούμυτα, 'χωναν τη μούρη τους μέσα στο κρουσταλλιασμένο χιόνι και μάχονταν ανέλπιδα να ξεφύγουν το θάνατο, καθώς κείνος ερχόταν απ' τον ουρανό με κροταλίσματα και σουριχτά.


Γιόμισε ο τόπος κουφάρια και λαβωμένους. Κατακοκκίνισε το χιόνι απ' το αίμα, λες και ντρεπότανε για τούτο το μακέλεμα.


Τ' αεροπλάνα σαν λιμασμένα αγριοπούλια 'φεραν ένα γύρο ακόμα, τον τελευταίο, πάνω απ' τους φαντάρους και τα ζώα, ξαπόλησαν μια χαριστική ριπή κι άρχισαν ένα - ένα να ξεμακραίνει.


Το πύρινο εργαστήρι της συμφοράς και του αφανισμού είχε πια τελέψει τη δουλιά του. Τώρα μια πένθιμη, πηχτή παγωμάρα είχε απλωθεί ολόγυρα. Κι ως όλα είχαν βουβαθεί η φωνή του λοχαγού στον ασύρματο ακουγότανε, σαν να έβγαινε απ' τον Αδη, υπόκωφη και σατανική γιομάτη υποκρισία... «προφανώς εκ λάθους ημέτερα αεροπλάνα πολυβόλησαν φίλο τμήμα... νεκροί και τραυματίες περισυλλέγονται».


...Τ' απομεινάρια του λόχου, σαν φοβισμένα ελάφια που μόλις ξέφυγαν το θανατικό, συνάχτηκαν ξανά και κίνησαν για το διαταγμένο τόπο.


Οι τραυματιοφορείς που είχαν ξεμείνει πίσω για το μάζωμα των λαβωμένων σαν τέλεψαν τη δουλιά τους κίνησαν να φύγουν, όταν πήρε το μάτι τους ένα φαντάρο πεσμένο μπρούμυτα με τη μούρη χωμένη στο χιόνι.


- Καλή χαψιά για τους πεινασμένους λύκους γρύλισαν μέσα στα δόντια τους σαν από συνεννόηση κι ένας τους τον κοντοζύγωσε, του 'δωσε μια σκουντιά με το πόδι και τον έφερε τ' ανάσκελα.


Γυαλί καθάριο το μάτι του σπίθιζε ίσια κατά τον ουρανό, θαρρείς και γύρευε να μαγνητίσει τ' αστέρια για να τα φέρει στη γης. Η φάτσα του είχε αλλαξοσουσουμιάσει παράξενα, τα χείλη του είχαν σφίξει πεισματωμένα, μα 'δειχναν ημεράδα και πονετική καταφρόνια.


Ως φαίνεται, τούτες τις στιγμές που ο άνθρωπος πάει ν' ανταμώσει με το χάρο, μέσα του, χαρές και πίκρες, αγάπες και μίση σμίγουν σ' ένα μυστηριακό σβόλιασμα, μαλακώνουν την καρδιά του κι αφήνουν γύρα στην όψη του να ξεχυθεί ένα αόρατο φως, γιομάτο στοχαστική γλύκα και περιφρονητική τρυφεράδα.


- Και τι έγινε; έμοιαζε να ξεμολογούνταν τα σφιγμένα χείλη του φαντάρου.


Τούτο είναι το τέλεσμα κάθε ζωντανού! Χαρές και πίκρες, αγάπες κι έχθρητες, χορτασιά και πείνα, όλα τούτα καταποντίζονται στο βαθύ φαράγγι του αφανισμού που φέρνει ο θάνατος.


Οι τραυματιοφορείς στέκαν πάνω από τον φαντάρο και τον κοιτούσαν, δίχως να μπορούν να πάρουν μια απόφαση. Το παγερό νυχτιάτικο αγιάζι περόνιαζε το κορμί τους ίσαμε τα σωθικά τους και τουρτούριζαν.


Τα άντερα και τα αίματα του φαντάρου ανακατωμένα με το χιόνι είχαν κρουστιαλλιάσει ολότελα, είχαν κολλήσει στην τρυπημένη μαντύα του κι είχαν γίνει μια ανασούμπαλη μάζα.


Οι τραυματιοφορείς τα βλέπανε ξεταστικά κι έμεναν βουβοί κι άβουλοι για το τι έπρεπε να πράξουν. Τότες ο ένας τους ξέσουρε απ' τους άλλους, αναδιπλώθηκε πάνω από το φαντάρο κι ως κόλλησε το δάχτυλό του στη φλέβα του λαιμού του αποφάνθηκε ξέψυχα: «μωρέ τούτος μοιάζει να 'ναι ζωντανός».


Συμφώνησαν κι οι άλλοι πως έτσι θα 'ναι και καταπιάστηκαν να τον μεταφέρουν, μη και τον βρουν οι «κατσαπλιάδες» και τον μαζώξουν. Στο προχειροστημένο νοσοκομείο, ο γιατρός που τον ξέτασε διάταξε: «ανάγκη άμεσης επέμβασης, να ετοιμαστεί το χειρουργείο».


Κάνα - δυο νοσοκόμοι τον ξάπλωσαν σ' ένα ξυλοτράπεζο σκεπασμένο με μουσαμά και καταπιάστηκαν με το ετοίμασμα.


Τα παραπετάματά τους κάνανε το φαντάρο ν' αργοσαλέψει. Τα ματόφυλλά του πετάρισαν προς στιγμής, βαριοσφάλισαν ξανά κι άρχισε στο χάος του βασιλεμένου μυαλού του να ξεχωρίζει, μέσα σε πηχτή θολούρα, τις ασπροκολόνες του Πανεπιστημίου στην Αθήνα... Ηταν εκεί, ολόστητες, αψηλές, τις διάκρινε ως φτεροπετούσε μπροστάρης στη μεγάλη διαδήλωση... ξοπίσω του κόσμος πολύς, οι πιότεροι νέοι μ' αγγελόμορφα πρόσωπα... κι όλο τον σπρώχνανε προς τα μπρος... αγκομαχούσε απ' το τρεχαλητό και βούιζαν τ' αυτιά του απ' το ξεφώνισμα: «κάτω η γερμανική επιστράτευση». Και να τώρα απ' όλες τις πάντες χιμούσαν καταπάνω τους ανεχόρταγα ανθρωπόμορφα θεριά, τέρατα που οι πύρινες γλώσσες τους κροτάλιζαν επικίνδυνα κι έσπερναν το θανατικό. Φλογίζονταν η γης κι ως 'πεφταν πάνω του καυτερά σπιθοβολήματα ένιωθε να τσουρουφλίζεται ολόκορμα.


Παγωμένο, κατάμαυρο ποτάμι έμοιαζε ο ασφαλτόδρομος. Τσαλαβουτούσε πεισματικά, μα σαν να είχε το σώμα του πάρει ασήκωτο βάρος έστεκε ακίνητος... προς στιγμή λύγισαν τα γόνατά του. Ενας αβάσταχτος πόνος του σούγλιζε την κοιλιά, καταπώς γίνεται όταν σου 'μπηγαν ένα καυτερό μαχαίρι και δυο χέρια τριχωτά, με πελώρια νύχια τον σούρνανε με βιάση στο μεγάλο δρόμο... Μαύρα πηχτά σύννεφα σκέπασαν τον ουρανό κι ένας δυνατός ανεμοστρόβιλος ξεσηκώθηκε... κι ως κείνα τα αποκρουστικά χέρια τον σέρνανε, ένιωθε να μαστιγώνει τα μουσούδια του πηχτό παγωμένο χιόνι... δεμένος τώρα σφιχτά μ' ένα χοντρό σκοινί βρέθηκε ριγμένος σ' ένα μπουντρούμι θεοσκότεινο... δεν έβλεπε τίποτα κι όλο βυθιζόταν, βυθιζόταν.


Ωστόσο η νοσοκόμα είχε στουμπώσει στο μούτρο του το χλωροφόρμιο και τα εργαλεία για την εγχείρηση ήταν εκεί δίπλα έτοιμα.


...Τώρα ένα κρακ, κρακ τριβίλιζε τ' αυτί του λαβωμένου φαντάρου, σάμπως ακούγεται να τρίζει το καρπούζι στο μπήξιμο του μαχαιριού... και στερνά γιόμισαν τα μάτια του κόκκινο, πολύ κόκκινο.


Ο λαβωμένος έσφιξε τις γροθιές του και τεζάρισε το κορμί του πάνω στο ξυλοτράπεζο, καταπώς γίνεται τη στιγμή που βγαίνει η ψυχή τ' ανθρώπου.


- Κρατάτε τον γερά, δεν τον έπιασε το χλωροφόρμιο, φώναξε ο γιατρός.


Ο φαντάρος βαριανάσαινε, τα στεγνωμένα χείλη του είχαν κρεμάσει κι απ' τα μέσα του έσουρνε προς τα έξω ένα ξέψυχο μουγκανητό. Η νοσοκόμα του έπιασε απαλά το χέρι κι ένιωθε το σφυγμό του να καταπέφτει... κι εκείνος... ανηφόριζε τώρα τη μαύρη λεωφόρο... η ξανθομάλλα συναγωνίστρια του είχε φουχτώσει σφιχτά το χέρι..., το ένιωθε να καίει μέσα στο δικό της κι οι άλλοι όλο και τον 'σπρωχναν κατά μπρος... κι ήσαν πολλοί, ένα ποτάμι ανθρώπινα πλάσματα... και τις γροθιές, προς την πλατεία που την έκλεινε ένα μεγάλο σπίτι με πολλά παράθυρα.... κυκλοτερά τους 'φερναν γύρα τανκς, πολλά τανκς, ίδια λιμασμένα όρνια κι έμπροσθέ τους κείνα τα παράθυρα απ' το μεγάλο σπίτι ξερνούσαν καταπάνω τους καυτό μολύβι. Ακουγε καλά... ήταν ντουφεκίδι... κι όσο πύκνωνε τόσο γιόμιζε η μεγάλη πλατεία κόκκινα πελώρια γαρίφαλα... είχε πήξει ο τόπος στο κόκκινο, κι εκείνος έστεκε εκεί ασάλευτος. Και να! Τώρα μπροστά του ένα περίπτερο ξεκοιλιάστηκε, τρίκλισε μια - δυο στον αέρα και σωριάστηκε στον ασφαλτόδρομο, ...κείνος παραμέρισε μην και πέσει πάνω του, μα κείνο αλλαξοκόρμιασε και πήρε τη μορφή του τραμβαγέρη που βάδιζε μπρος απ' τη διαδήλωση με τη γροθιά σφιγμένη... ήταν πεσμένος κατάχαμα και βαστούσε την κοιλιά του... θα υπόφερε πολύ ο πληγωμένος τραμβαγιέρης, μα κείνου δεν τον βαστούσαν τα πόδια του να τον πλησιάσει... ο μεσημεριάτικος άχρωμος ήλιος του Δεκέμβρη, ως τον βαρούσε κατακέφαλα, τον είχε αποκάψει... μια βαριά παράξενη μυρουδιά έφτανε στα ρουθούνια του και τον εμπόδιζε ν' ανασάνει λεύτερα, πνιγότανε... το κόκκινο γύρα του γινόταν όλο και πιο πηχτό... μα μονοστιγμής καρβούνιασε, έγινε μαύρο, πίσσα, τον τύλιξε ολάκερο κι άρχισε να βυθίζεται, να βυθίζεται... να χάνεται.


- Κάναμε ό,τι ήταν μπορετό, μουγκάνισε ο γιατρός, σαν να μονολογούσε και κίνησε με βιάση να βγει απ' τη σκηνή.


Ο ρόγχος δεν άργησε να 'ρθει. Χαράματα, πριχού ακόμα καλοφέξει, ο φαντάρος είχε τελέψει.

Διηγήματα - «σφυριές»

Διηγήματα - «σφυριές»

«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ»

Ενα από τα σκίτσα του Γιώργη Δήμου, που εικονογραφούν τη συλλογή «σφυριές». Τίτλος του «Μοναρχοφασιστική Ανεξαρτησία»

«YΠAPXOYN άνθρωποι και "υπηρεσίες" απ' το αντίπαλο στρατόπεδο που βαυκαλίζονται με την ελπίδα - μιαν ελπίδα που την έκαναν κιόλας "προδιαγεγραμμένο σχέδιο" και βάσει του ενεργούνε:

- Θα τους κυνηγήσουμε το διευθυντή, θα πιάσουμε τον αρχισυντάκτη, θα βάλουν άλλον, θα τον πιάσουμε κι αυτόν, θα τους ζαλίσουμε στις μηνύσεις, θα τους "τρώμε" καθημερινά από έναν συντάκτη, μεθοδικά, συστηματικά, ήρεμα, "πολιτισμένα"... Τι θα κάνουν στο τέλος; Μίαν "ωραίαν πρωίαν" ο "Ριζοσπάστης" δε θα βγει, θάχει "πεθάνει" ήσυχα - ήσυχα πάνω στο κρεββάτι του, από εσωτερική συντακτική αιμορραγία - και θα ησυχάσουμε επί τέλους! Αφήστε να δείτε...

"Μεγάλες μπουκιές να τρως - μεγάλες κουβέντες να μη λες...", είναι μια παροιμία πολύ της μόδας τελευταία... Οι κύριοι αυτοί του "αφήστε να δείτε", όχι μονάχα την αγνοούν, αλλά δεν πήραν, φαίνεται, και ποτέ τον κόπο να ρίξουν μια ματιά πάνω εκεί στο τετράγωνο πλαίσιο, στην κορυφή της εφημερίδας.

Αν κυττούσαν θα διάβαζαν: "Χρόνος 31ος, αριθ. φύλλου 10.136". Τριανταένα χρόνια. Τριανταενός χρονών άντρας είναι ο "Ριζοσπάστης" - μπέμπηδες, έ μπέμπηδες της έσχατης ώρας! Τα μετρήσατε άραγε ποτέ; Αλλά μήπως ξέρετε και να μετρήσετε πέρα απ' τα δέκα δάχτυλά σας; Στο 1936 - 4η Αυγούστου - σταματάει η μπόρεσή σας στην αρίθμηση κι όλες σας οι γνώσεις της ελληνικής ιστορίας.

Τι να γίνει; Τέτοιοι ανιστόρητοι είσαστε, με σας όμως έχουμε να τα πούμε. Χαρίζουμε λοιπόν στην άγνοιά σας είκοσι ολόκληρα χρόνια "Ριζοσπάστη", δεν σας αναφέρουμε τίποτε ούτε για παγκαλική δικτατορία που τον "έκλεισε", ούτε για Ιδιώνυμα που τον ανοιγόκλειναν, ούτε για σπασίματα των γραφείων του της... δημοκρατικής περιόδου των κινημάτων, ούτε για εξορίες συντακτών του, ούτε για γιγαντισμούς, ούτε για Κονδύλη, ούτε για Κοσμογονία που τον "έκλεισε" κι αύτη, ούτε, ούτε... Ολα αυτά για σας αποτελούν "μυθική" εποχή, ανύπαρκτη, αόρατη, όπως αόρατες είναι κι οι ρίζες ενός δέντρου, χωρίς να υπάρχουν γι' αυτό λιγώτερο φυσικά... Κι ας μη φαίνονται.

Να μιλήσουμε για το δέντρο, λοιπόν, απ' το '36 και πέρα, για ό,τι φαίνεται, αφού αυτό μονάχα βλέπετε και πέφτετε επάνω του με τα στομωμένα σας τσεκούρια να το ρίξετε, να το λιανίσετε - να μην το βλέπετε πια μπροστά σας...

Εχ! Πόσοι τώπαν αυτό! Πόσοι τώπαν - και πρόκοψαν... Μετράτε: Μεταξάς, Διάκος, Μανιαδάκης, Γιοκαρίνης, Νουμπάχερ, Σιμάνα, Σκόμπυ - λέτε κι ο κ. Γκρίσγουωλντ να το πει; Ας το πει κι αυτός να τον δούμε. Γιατί όλοι αυτοί που σας απαρίθμησα, πράγματι είχαν πετύχει να μην έχουν το "Ριζοσπάστη" μπροστά τους - και να μην τον βλέπουν αυτοί. Μια τυπογραφική λεπτομέρεια μονάχα είχαν ξεχάσει: Δεν τον είχαν μπροστά τους, αλλά τον είχαν από κάτω τους, από γύρω τους, από δίπλα τους και παντού. Κι αν δεν τον έβλεπαν αυτοί - τον έβλεπε και τον διάβαζε όλος ο κόσμος...

Μέσα στην άλλη κατοχή ο "Ριζοσπάστης" δεν είχε γραφεία, ούτε τυπογραφεία "επίσημα". Τυπώνονταν στο Μεγάλο Μυστικό Τυπογραφείο της Ελλάδας - μελάνι του ήταν το αίμα των πατριωτών του EAM, που πέφταν για τη σκλάβα πατρίδα - χαρτί του είχε τα ψηλά λευκά μέτωπα των αγωνιστών που τουφεκίζονταν τραγουδώντας και ηλεκτροκίνητη τυπογραφική του μηχανή η μεγάλη καρδιά του λαού με τους αδούλωτους, ασταμάτητους παλμούς της. Ηταν "παράνομος", όπως λεν. "Εκτός νόμου". Εκτός νόμου, όταν νόμος ήταν ο Σιμάνα και ο Ράλλης και "νόμιμες" εφημερίδες η "Καθημερινή", το "Βήμα" (τότε ακόμα..."Ελεύθερον"), η "Βραδυνή" και τα "Γερμανικά Νέα διά την Ελλάδα".

Κι ο "Ριζοσπάστης" ήταν τότε σ' όλων τα χέρια, σ' όλων τις τσέπες, σ' όλων τις καρδιές. Με τις άλλες, τις "νόμιμες" εφημερίδες ο κόσμος τύλιγε τους τσίρους του δελτίου και τα μπιζέλια του "Κουρτουλούς"...

Θέλετε να ξαναδοκιμάσετε το πείραμα; Ιδού η Ρόδος...»

«ΒΙΑΙΩΣ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΗΜΕΝΟΣ»

«Δεν σας τόπα ακόμα κι ήρθε η ώρα του να σας το πω: Εδώ που βρίσκομαι, ξέρετε πώς βρίσκομαι; Ως βιαίως στρατολογηθείς υπό των συμμοριτών, ναι μα την Παναγία!..

Διαλαθών, λοιπόν, της προσοχής του κομμισσαρίου εκτελεστού του Σταθμού μας, σας ανοίγω την καρδιά μου, εδώ μπροστά σε τούτο το αναρχοσλαβικόν μικρόφωνον και ζητάω από το λεγόμενο Κλιμάκιο του ΟΗΕ, να παρατήσει το τάβλι που παίζει εκεί στους καφενέδες της Σαλονίκης και νάρθει, αδερφέ, να με γλυτώσει, τον δυστυχή: Δε βαστάω άλλο συμμορίτικο καταναγκασμό: Δε βαστάω, δε βαστάω, δε βαστάω-ουφ!..

Και νάμουν μονάχα εγώ έτσι εδώ απάνω, ποιος τόσκαζε: Αλλά είμαστε χιλιάδες ομοιοπαθείς συνάδελφοι "βιαίως στρατολογηθέντες" έτσι δεν είναι, αγαπητό μου Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως; Αν σε πίστευαν οι αναγνώστες των καθημερινών ανακοινωθέντων σου - εγώ μια φορά σε πιστεύω - όλο το αντάρτικο, ολόκληρος ο Δημοκρατικός Στρατός που σας αλλάζει τα φώτα κάθε μέρα και σας άλλαξε περπατησιά και σας και τους Εγγλέζους και τους Αμερικάνους, ενάμισυ χρόνο τώρα δεν είναι τίποτ' άλλο παρά ένα άτακτο κι ασύντακτο μπουλούκι από "Βιαίως στρατολογηθέντες" κακομοίρηδες, που κλαίνε τη μοίρα τους εδώ απάνω και δε βλέπουν την ώρα να το σκάσουν και να παραδοθούν μέσα στην κατευναστική αγκαλιά του γέρο Σοφούλη.

Ας αφήσουμε όμως τις γενικότητες κι ας γυρίσουμε στη βιαίως στρατολογηθείσαν αφεντιά μου. Θέλετε να σας διηγηθώ πώς με στρατολόγησαν εμένα οι αναρχικοί; Εγώ, ως γνωστόν, ήμουνα καλό παιδί και φιλόνομος πολίτης, να μη βασκαθώ. Ούτε ιδέα είχα ν' ανέβω πάνω στα βουνά - όταν, μια μέρα του περασμένου φθινόπωρου, μαζί με τα φύλλα των δέντρων που πέφταν και τις κατευναστικές μπούρδες του Σοφούλη που φυλλορροούσανε - ήρθε και με βρήκε στο γραφείο μου ένας στρατολόγος του ΔΣ. Εβγαλε το καπέλο του, κάθισε στην καρέκλα κι άρχισε:

- Σπήλιο, θέλεις να πας πάνω στο βουνό;

- Α, πα, πα, πα, πα... του είπα. Τι έχασα για να πάω να το βρω στα βουνά;

- Ωστε δε θέλεις ε;

- Οχι!...

Ο άγνωστος στρατολόγος επέμεινε:

- Σπήλιο, μου λέει, αν δε θέλεις με το καλό, σε στρατολογώ βιαίως!

Προσπάθησα να αμυνθώ θεωρητικώς:

- Και η ελευθερία της συνειδήσεως, του λέω, αγαπητέ μου, τι γίνεται; Πώς με στρατολογείς αφού δε θέλω;

Ο άγνωστος δεν απάντησε αμέσως. Εβγαλε απ' την τσέπη του ένα χαρτί, το ξεδίπλωσε κι άρχισε να διαβάζει: "Εν ονόματι του νόμου το Συμβούλιον των εν Αθήναις Εφετών συνεδρίασεν και διατάσσει τη σύλληψιν των συντακτών του ως ενόχων υποθάλψεως της ανταρσίας".

Παρέλειψα απ' την αρχή να σας πως ότι ο άγνωστός μου στρατολόγος ήταν ένας πολύ γνωστός χαφιές της Ασφάλειας.

- Λοιπόν, μου είπε, αφού τελείωσε το διάβασμα, σκέψου: Τι προτιμάς; Να κάτσεις εδώ στην Αθήνα, σαν κατσιασμένο κοτόπουλο μέσα στο κοτέτσι του και νάρθω αύριο, μεθαύριο και σε πιάσω αδόξως, να σε στείλω εξορία - υπάρχει, ξέρεις, και η γοητευτική προοπτική του εκτελεστικού αποσπάσματος - ή θα αποφασίσεις να πας στα βουνά;

Πέστε μου, εσείς τι θα κάνατε αγαπητοί; Να, έτσι είμαστε όλοι οι βιαίως στρατολογηθέντες. Αλλον τον κυνηγάει η ασφάλεια, άλλον τον έχει σταμπάρει ο χαφιές της γειτονιάς του, άλλον τον έχει στον κατάλογο για ξέκαμα ο ΜΑΥΣ της περιοχής, αλλουνού του σφάζουν τον πατέρα, του πέμπτου του κούρεψαν την αδελφή, του έκτου του κάψαν το σπίτι οι Σουρλέοι, του εβδόμου του ξεριζώσαν τα λιόδεντρα οι Καλαμπαλίκηδες, τον όγδοο τον απόλυσαν από τη δουλειά του και γυρίζει άνεργος σαν την άδικη κατάρα, τον έννατο τον καταδιώκουν εντάλματα απ' τον καιρό της πρώτης κατοχής, ο δέκατος τό 'στριψε απ' το νησί της εξορίας κι ήρθε δω για να μην τον ξαναμαγκώσουν, ο ενδέκατος είναι πρόσφυγας, πρώην εθνικόφρων που τον διώξαν απ' το χωριό του λόγω εκκενώσεως - και ο δωδέκατος, είμαι - καθό και Απόστολος - εγώ. Και υπογράφομαι φαρδιά - πλατειά: Απόστολος Σπήλιος, βιαίως στρατολογημένος!»

«ΓΡΑΜΜΑ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥΣ»

«Μίστερ Σάμουελ -

Χάρυ Ντρίνκαρτ - Φρανκ Κέλνετ

Μέτωπο Γράμμου

Απ' την άλλη μεριά

Κύριοι

Γράφω σε σας γιατί μονάχα τα δικά σας ονόματα ξαίρω. Μας τα μετέδωσε προχθές, ένα δικό σας πραχτορείο, το "Γιουνάϊτεντ Πρες". Θα 'σαστε κι άλλοι, φυσικά, κι άλλοι πολλοί, σκορπισμένοι σε γραφεία, σε υπηρεσίες, σε διοικήσεις μονάδων, μέχρι λόχου. Εχουμε μπερικέτι από σας, δοξασμένο το όνομα του θείου μας και αφεντικού σας Τρούμαν. Αλλά τύχαινε, βλέπεις, εκτός απ' τον άμεσο προϊστάμενό σας το Βαν - Φλιτ, οι άλλοι να παραμένετε μετριοφρόνως ανώνυμοι - σαν τις ανώνυμες εταιρείες της πατρίδας σας που σας εξαποστέλνουν. Τώρα εσάς έμαθα, σε σας γράφω. Και σας έμαθα γιατί το "Γιουνάϊτεντ Πρες" είχε την καλωσύνη να πληροφορήσει τον κόσμο ότι εσείς οι τρεις μάς κάνατε την τιμή να πάρετε απ' ευθείας μέρος και χωρίς μεσάζοντες πια, στη μάχη του Γράμμου. Ανεβασμένοι πάνω στα τανκς που μύριζαν ακόμα την μπογιά του αμερικάνικου εργοστασίου τους, τρέχατε απάνω - κάτω, δίνοντας οδηγίες και διαταγές, εκεί στα υψώματα της Αλεβίτσας... Καλωσορίσατε, μίστερ - και σε καλή μεριά... Αυτό είναι μια ρωμέικη ευκή που τη λένε οι εμπορευόμενοι μεταξύ τους, όταν αρχίζουν καινούργιο αλισβερίσι. Σε καλή μεριά πέσατε και σεις - αυτό πρέπει να σας το πούμε. Και θάταν ανέντιμο από μέρους μας, με την ευκαιρία του καλωσορίσματος, να μη σας αναφέρουμε και τις περιπέτειες των προκατόχων σας που πέρασαν από τούτα τα χώματα τα τελευταία οχτώ χρονιά. Οι τουρίστες ενός τόπου μπορεί να είναι και ανιστόρητοι - δικός τους λογαριασμός. Ο νοικοκύρης όμως του σπιτιού έχει υποχρέωση να προειδοποιεί τους ξένους για το τι παράγει ο τόπος που πατούν.

Ο τόπος λοιπόν αυτός μίστερ Κέλνετ και Νιούμαν και Ντρίνκαρτ από την Αλαμπάμα και το Αρκάνσας, παράγει Αντίσταση. Σε μεγάλες, σε απίθανες ποσότητες Αντίσταση. Είναι ένα παράξενο σιδηρομετάλλευμα, κρυμμένο βαθειά μέσα στη γη του, ένα με το χώμα του, με τις πέτρες του, με τους βράχους του - αλήθεια, είδατε πόσους βράχους έχει αυτός ο τόπος; Πάνω σ' αυτό το σκληρό μέταλλο έχουν σπάσει ως τώρα τα κεφάλια τους καν και καν τουρίστες... Αυτό το μέταλλο αρχίζει και ξυπνά, αρχίζει και θυμώνει, αρχίζει και ηλεκτρίζει όλο τον τόπο, μόλις κάνει και πατήσει το ποδάρι του ξένος οχτρός. Από κείνη την ώρα δεν ησυχάζει, αν δεν τον πετάξει από πάνω του. Ρωτήστε για περισσότερες πληροφορίες, πάνω στις ιδιότητες του περίεργου αυτού μετάλλου, τους πιο πρόσφατους προκατόχους σας, Ιταλούς, Γερμανούς... Αν δυσκολεύεστε με τη γλώσσα, ρωτήστε τα πρωτοξαδέρφια σας τους Εγγλέζους. Κάτι ξέρουν και δαύτοι, σχετικώς. Και θα 'ξεραν πολύ περισσότερα, αν δεν τους προλαβαίνατε, πέρυσι, με την προστατευτική χειρονομία του Δόγματος Τρούμαν.

Τώρα ήρθατε σεις. Ηρθατε και σεις. Ηρθε, δηλαδή κι η σειρά σας. Με όλα τα ενδεχόμενα που θα επακολουθήσουνε - και με ένα πράμα σίγουρο στο τέλος: Πως θα φύγετε. Πως θα φύγετε και σεις, όπως έφυγαν, πυξ - λαξ, κι όλοι οι άλλοι... Ω, γι' αυτό νάστε βέβαιοι, μίστερ...

Ανοίγω την Εγκυκλοπαίδεια και ψάχνω να βρω την πατρίδα σου μίστερ Χάρι Ντρίνκαρτ, απ' την Αλαμπάμα. Και τη δική σου μίστερ Νιούμαν, απ' το Αρκάνσας. «Αλαμπάμα - λέει το χοντρό βιβλίο: Μια απ' τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, κάτοικοι 2.332.000 εξ ων το εν τρίτον μαύροι...» Το ίδιο και το Αρκάνσας. Επεσα, βλέπω, πάνω σε δαδούχους του τηλαυγούς αμερικάνικου πολιτισμού... Τι γυρεύεις μίστερ Χάρυ από την Αλαμπάμα, από την Αλαμπάμα των βασανισμένων μαύρων και του νόμου του Λιντς, πάνω στο Γράμμο, πάνω στα βουνά της πατρίδας μας; Εκπολίτισες πρώτα τη δική σου πατρίδα και σου περίσεψαν ρετάλια πολιτισμού κι ήρθες να σώσεις όπως λες, όπως σου είπαν να λες, την Ελλάδα, απ' τον οδοστρωτήρα της βαρβαρότητας; Ποιας βαρβαρότητας μίστερ Χάρυ; Πίσω σου την άφησες, μπροστά σου την ψάχνεις;

Σας βλέπω και τους τρεις ανεβασμένους πάνω στα τανκς, να κόβετε βόλτες εκεί στην Αλεβίτσα, να δίνετε οδηγίες, να διορθώνετε τη βολή των μισθοφόρων σας. Ετσι ρίχνουν... Τράβα αυτό το μοχλό... Ετσι μπράβο... Πυρ!

- Πυρ, λοιπόν, μίστερ Χάρυ. Πυρ, πυρ. Ωλ ράιτ... Ισως κι όλας νάναι καλύτερα έτσι. Γιατί, στο κάτω - κάτω, είναι και λίγο άχαρο και βαρετό πράμα, νάχει να κάνει κανένας συνεχώς με μεσάζοντες και με μισθοφόρους».

Του
Απόστολου (ΣΠΗΛΙΟΥ) ΚΟΛΤΣΙΔΟΠΟΥΛΟΥ

    

Βιογραφικό του Απόστολου ΣΠΗΛΙΟΥ

Ο Απόστολος Σπήλιος (Απόστολος Κολτσιδόπουλος) γεννήθηκε στη Λάρισα το 1909. Προπολεμικά ήταν τραπεζικός υπάλληλος. Στα Γράμματα εμφανίστηκε από τον ΕΑΜικό Τύπο. Εγραψε χρονογραφήματα, ποιήματα και σατιρικά κείμενα. Μετά την απελευθέρωση έγραφε το χρονογράφημα στο «Ρίζο της Δευτέρας», υπό τη βινιέτα «σφυριές». Μετά την απαγόρευση του «Ριζοσπάστη» (Οκτώβριος 1947) βγήκε στο ΔΣΕ, για έντυπα του οποίου («Δελτίο Ειδήσεων», «Εξόρμηση», «Προς τη Νίκη») έγραφε πολεμικές ανταποκρίσεις, ποιήματα και «σφυριές». Δούλεψε στο «Ραδιοφωνικό Σταθμό» του ΔΣΕ, στο Βελιγράδι και από την άνοιξη του 1949 στο Βουκουρέστι, στη ραδιοφωνική «Ελεύθερη Ελλάδα», μετέπειτα «Η φωνή της αλήθειας». Ο Α. Σπήλιος δούλευε στο σταθμό μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960, οπότε επαναπατρίστηκε. Στην πολιτική προσφυγιά εξέδωσε τα βιβλία «Σατιρικοί πολιτικοί στίχοι» (1953), «Ταξίδια στην Ελλάδα» και «Στου δρόμου τη στροφή» (μυθιστόρημα). Το πρώτο του βιβλίο που εκδόθηκε στην προσφυγιά (1950), εικονογραφημένο από τον αγωνιστή ζωγράφο -χαράκτη, πρόσφυγα στο Βουκουρέστι, πρόσφατα θανόντα, Γιώργη Δήμου, ήταν η συλλογή «σφυριές», όπου περιέχονται τα διηγήματα που δημοσιεύουμε σήμερα. Στη συλλογή «σφυριές» περιλαμβάνονται πολλά διηγηματικά χρονογραφήματα, που ο Α. Σπήλιος «έγραψε από τις αρχές του 1945 ως το τέλος του 1949», όπως αναφέρει το σημείωμα του εκδοτικού και μεταδόθηκαν «για πρώτη φορά από το ραδιοφωνικό σταθμό "Ελεύθερη Ελλάδα"». Πέθανε από ανακοπή στις 5/2/1976.

ΝΑΤΟ Η ιστορία του πιο βρώμικου ιμπεριαλιστικού συνασπισμού καταστολής των λαών

ΝΑΤΟ

Η ιστορία του πιο βρώμικου ιμπεριαλιστικού συνασπισμού καταστολής των λαών

ΝΑΤΟική άσκηση το καλοκαίρι του 2000 στην Κυπαρισσία

Στις 4 Απρίλη 1949 οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, του Καναδά, της Δανίας, της Ισλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Νορβηγίας, της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας υπέγραψαν το Σύμφωνο του Βόρειου Ατλαντικού και ίδρυσαν τον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization - ΝΑΤΟ). Ο συγκεκριμένος στρατιωτικοπολιτικός συνασπισμός προετοιμαζόταν μερικά χρόνια πριν, δηλαδή στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Οι προετοιμασίες

Αύγουστος 1945: Αν και ο πόλεμος ουσιαστικά έχει τελειώσει (ήδη στις 9 του Μάη είχε υπογραφεί η άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, ενώ και η Ιαπωνία ετοιμαζόταν να υπογράψει ανάλογη συνθήκη), οι Αμερικανοί προπαγανδίζοντας την αναγκαιότητα να δοθεί «η χαριστική βολή» στην Ιαπωνία, δοκιμάζουν την ατομική βόμβα σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Το γεγονός ότι ήδη η Ιαπωνία είχε ηττηθεί, αλλά και ότι οι δύο ατομικές βόμβες δεν έπεσαν σε στρατιωτικούς στόχους, έδειχνε ότι άλλος ήταν ο σκοπός των ΗΠΑ. Αντικειμενικά, η πορεία διαμόρφωσης του μεταπολεμικού κόσμου ήταν αντικείμενο οξύτατης διαπάλης ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό. Και εκφραζόταν και πριν την έναρξη του πολέμου και στη διάρκειά του. Η προετοιμασία της ιμπεριαλιστικής Γερμανίας για πόλεμο στηρίχτηκε στα κεφάλαια των άλλων ιμπεριαλιστικών κρατών, (Αγγλίας, ΗΠΑ, Γαλλίας), αντιπάλων της στον πόλεμο, με στόχο την επίθεση στην ΕΣΣΔ, την καταστροφή του πρώτου στον κόσμο σοσιαλιστικού κράτους και το μοίρασμά του, όπως και το ξαναμοίρασμα άλλων εδαφών, ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κράτη. Αλλά η Γερμανία έκανε πόλεμο πρώτα ενάντια στα αντίπαλα σ' αυτήν ιμπεριαλιστικά κράτη στην Ευρώπη.

Κατεστραμμένα κτίρια στο Βελιγράδι από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς το 2001

Η διαμόρφωση του αντιχιτλερικού συνασπισμού (ΕΣΣΔ - ΗΠΑ - Αγγλία), μετά την επίθεση της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ, ήταν ένας προσωρινός συμβιβασμός των ιμπεριαλιστικών αυτών κρατών με το σοσιαλισμό, αλλά το ζήτημα της διαμόρφωσης και της εξέλιξης του μεταπολεμικού κόσμου ήταν αντικείμενο διαπάλης και εντός του αντιχιτλερικού συνασπισμού. Και δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Ο προσωρινός συμβιβασμός δεν καταργούσε την ταξική αντιπαράθεση ανάμεσα στα δυο συστήματα. Αυτή υπάρχει, είναι αντικειμενική.

Ο μεταπολεμικός κόσμος αλλάζει ραγδαία. Η νίκη των λαών συνοδεύεται με κτυπήματα στον ίδιο τον ιμπεριαλισμό. Η ΕΣΣΔ, σηκώνοντας το κύριο βάρος του πολέμου γίνεται για τους λαούς «σύμβολο» που οδηγεί την πάλη τους, αλλά και δύναμη που τους ωθεί σε αυτό που η ίδια οικοδομεί, το σοσιαλισμό. Σύμβολο και υλική δύναμη της πάλης των λαών είναι ο σοσιαλισμός. Ο ιμπεριαλισμός διαισθάνεται τις αλλαγές, και συνειδητοποιεί ότι του μειώνεται το οξυγόνο. Αλλάζει ο συσχετισμός δυνάμεων εις βάρος του. Το πεδίο στην Ευρώπη, αλλά και σε όλο τον κόσμο, γίνεται εύφορο για να καρποφορήσουν οι ιδέες που κυοφορούν τη νέα κοινωνία. Οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν να φράξουν το δρόμο που μπορεί να αλλάζει συσχετισμούς, τη δύναμη της λαϊκής πάλης, που δυσκολεύει το ιμπεριαλιστικό σύστημα. Με την αποτρόπαια πράξη της ρίψης των ατομικών βομβών θέλησαν να επιβάλουν την ιμπεριαλιστική παγκόσμια κυριαρχία και κυρίως τη δική τους ηγεμονία στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Πραγματικός σκοπός ήταν να τρομοκρατήσουν την ΕΣΣΔ, να εμποδίσουν τους λαούς να μετατρέψουν τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα σε πάλη για την εξουσία, να εμποδίσουν τον αγώνα του εργατικού κινήματος για κοινωνική απελευθέρωση, με δεδομένο ότι τα Κομμουνιστικά Κόμματα σε πολλές χώρες ηγήθηκαν στην εθνικοαπελευθερωτική πάλη. Σχετικά μ' αυτό ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, μιλώντας στις 31 Μάρτη 1949 στη Βοστόνη, ανέφερε τα εξής: «Είναι βέβαιον, ότι η Ευρώπη θα είχε κομμουνιστικοποιηθεί... εάν δεν ευρίσκετο η ατομική βόμβα εις τας χείρας των Ηνωμένων Πολιτειών».¹

Οι Ελληνες κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή ενάντια στους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Εδώ, από διαδήλωση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το 2001

Avaton

Αλλά και αμέσως μετά την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, στις 12 Μάη 1945, τηλεγραφούσε στον Αμερικανό πρόεδρο Χάρι Τρούμαν λέγοντάς του: «Η ευρωπαϊκή κατάστασις με ανησυχεί πάρα πολύ... Πολύ σύντομα η στρατιωτική ισχύς μας θα σβήσει στην ηπειρωτική Ευρώπη, εκτός από μέτριες δυνάμεις που θα παραμείνουν για την κατοχή της Γερμανίας. Τι θα συμβεί εν τω μεταξύ από την πλευρά της Ρωσίας;... Ποια θα είναι η κατάστασις ύστερα από ένα ή δύο χρόνια; Οι αμερικανικές ή βρετανικές στρατιές θα έχουν τότε διαλυθεί, οι Γάλλοι δε θα έχουν ακόμη οργανωθεί αρκετά και δε θα διαθέτομεν παρά λίγες μεραρχίες, κατά το πλείστον γαλλικές, ενώ η Ρωσία θα είναι ελεύθερη να διατηρεί 200 ή 300 εν ενεργεία. Ενα Σιδηρούν Παραπέτασμα έπεσε σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου... Ο στρατηγός Αϊζενχάουερ πρέπει να λάβει όλα τα δυνατά μέτρα για να προλάβει νέα ομαδική έξοδο των γερμανικών πληθυσμών, όταν οι Μοσχοβίτες πραγματοποιήσουν την τεράστια προέλασή των προς το κέντρο της Ευρώπης... Σε λίγο θα είναι εύκολο στους Ρώσους να προχωρήσουν, εάν θέλουν, ως τις ακτές της Βορείου Θαλάσσης και του Ατλαντικού»². Αλλη μια μαρτυρία για την κατανόηση του μεταπολεμικού κόσμου που περιγράφει με σαφήνεια ως κύριο καθήκον του διεθνούς ιμπεριαλισμού τη στρατιωτική του οργάνωση ενάντια στην ΕΣΣΔ και στο διεθνές επαναστατικό κίνημα και που δεν είναι η μοναδική.

Η ελληνική στρατιωτική δύναμη κάτω από τις διαταγές του ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ

Avaton

Στις 5 Μάρτη 1946, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, παρουσία του Χάρι Τρούμαν, μιλώντας στο Φούλτον του Μιζούρι των ΗΠΑ, σημείωνε ανάμεσα στα άλλα: «Από το Στετίνο στη Βαλτική μέχρι την Τεργέστη στην Αδριατική ένα σιδηρούν παραπέτασμα έχει απλωθεί κατά μήκος της ηπείρου (...). Η απειλή μιας νίκης της τυραννίας βαραίνει πάνω στη στέγη κάθε σπιτιού, πάνω στο κεφάλι κάθε ανθρώπινου πλάσματος. Η πείρα μου από τον πόλεμο, μου έδειξε ότι οι Ρώσοι δε σέβονται παρά μόνο τη βία (...). Η στενή συμμαχία αγγλόφωνων λαών, η οργανωμένη αεροπορική και ναυτική συνεργασία των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας αποτελούν τη μόνη οδό των ελευθεριών μας (...). Μαζί, αδελφικά ενωμένοι θα είμαστε οι κύριοι του μέλλοντος...»³. Ο Τσόρτσιλ διατυπώνει ουσιαστικά πρόταση για μια στρατιωτικοπολιτική συμμαχία του καπιταλιστικού κόσμου και ειδικότερα της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ.

Δόγμα Τρούμαν και «Σχέδιο Μάρσαλ»

Το Μάρτη του 1947, ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν θα διακηρύξει στο Κογκρέσο το πολιτικό και στρατιωτικό δόγμα των ΗΠΑ, που θα μείνει στην ιστορία με το όνομά του, όπου ανάμεσα στ' άλλα έδωσε το στίγμα των σκοπών του «δόγματός του» ως εξής: «Δε θα έχομεν αντιληφθεί τους αντικειμενικούς μας σκοπούς εάν δε θελήσωμεν να βοηθήσωμεν τους ελεύθερους λαούς όπως διατηρήσουν τους ελεύθερους θεσμούς των και την εθνικήν των ακεραιότητα εναντίον των επιθετικών κινημάτων τα οποία ζητούν να επιβάλλουν επ' αυτών ολοκληρωτικά καθεστώτα... Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα (σ.σ. έτσι χαρακτηρίζει την ΕΣΣΔ και τις Λαϊκές Δημοκρατίες) επιβαλλόμενα επί ελευθέρων λαών δι' αμέσου ή εμμέσου επιθέσεως υπονομεύουν τας βάσεις της διεθνούς ειρήνης, άρα και την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών»⁴.

Από τα ογκώδη συλλαλητήρια στην αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα, ενάντια στους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς το 2001

Για τη σημασία αυτού του δόγματος ο Χένρι Κίσινγκερ (Henry Kissinger) γράφει: «Αν οι Σοβιετικοί ηγέτες είχαν μελετήσει περισσότερο την αμερικανική ιστορία, θα καταλάβαιναν πόσο κίνδυνο έκρυβαν τα λόγια του προέδρου. Το Δόγμα Τρούμαν αποτέλεσε ένα ορόσημο επειδή, από τη στιγμή που πέταξε η Αμερική το γάντι της ηθικής, το είδος της Realpolitik που γνώριζε τόσο καλά ο Στάλιν, θα τελείωνε για πάντα και οι διαπραγματεύσεις για αμοιβαίες παραχωρήσεις δε θα είχαν πλέον καμιά θέση στις μεταξύ τους σχέσεις. Από εδώ και πέρα, οι διαφορές μπορούσαν να λυθούν μόνο με μια αλλαγή των σοβιετικών σκοπών, την κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος ή και με τα δύο μαζί»⁵.

Για την επίτευξη των «αντικειμενικών σκοπών των ΗΠΑ, απαιτούνταν ένας συνδυασμός της κοινής δράσης των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών με την πρόσδεση «χιλίων νημάτων» σε αυτή τη δράση και άλλων καπιταλιστικών κρατών. Η ιδέα συγκρότησης μιας στρατιωτικοπολιτικής ιμπεριαλιστικής συμμαχίας είχε ήδη μπει σε τροχιά υλοποίησής της. Σε αυτό συνέβαλε επίσης και το «Σχέδιο Μάρσαλ».

Στις 5 Ιούνη 1947, ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, στρατηγός Τζορτζ Μάρσαλ, ανακοίνωσε ένα οικονομικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ευρώπη, με το πρόσχημα την ενίσχυση των ευρωπαϊκών χωρών για την ανοικοδόμησή τους από τον πόλεμο. Ο σκοπός διπλός. Από τη μια η διείσδυση του αμερικανικού κεφαλαίου στην καπιταλιστική Ευρώπη, από την άλλη, η αποτροπή ενδυνάμωσης των επαναστατικών εργατικών κινημάτων με δεδομένο ότι και η αστική εξουσία δεν ήταν εντελώς εδραιωμένη και ισχυρή αμέσως μετά τον πόλεμο. Ετσι, από κοινωνικοπολιτική άποψη, το «Σχέδιο Μάρσαλ» αποσκοπούσε σε συνδυασμό με την εξαγωγή αμερικανικών κεφαλαίων, να εμποδίσει με οικονομικούς όρους την ανάπτυξη εργατικών κινημάτων, να συμβάλλει στη χειραγώγηση λαϊκών δυνάμεων και να φράξει το δρόμο σε εξελίξεις που θα έθεταν σε περιπέτειες το καπιταλιστικό σύστημα. «Η παγκόσμιος κατάστασις είναι πολύ σοβαρά», είπε στην εν λόγω ομιλία του στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ο στρατηγός Μάρσαλ και πρόσθεσε: «Ο πόλεμος έχει προκαλέσει τοιαύτης εκτάσεως καταστροφάς, ώστε αι σημεριναί ανάγκαι της Ευρώπης είναι πολύ μεγαλύτεραι από τας οικονομικάς της δυνατότητας. Είναι ανάγκη να αντιμετωπίσωμεν μίαν βοήθειαν συμπληρωματικήν, μίαν βοήθειαν ήτις να είναι δωρεά και συγχρόνως να είναι πολύ σημαντική, άλλως κινδυνεύομεν να υποστώμεν πολύ σοβαράς κοινωνικάς, οικονομικάς και πολιτικάς συνεπείας»⁶.

Από τα αντιΝΑΤΟικά συλλαλητήρια στην Πράγα κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2002

Ο Τρούμαν έλεγε για τη σχέση του «Δόγματος Τρούμαν» και του «Σχεδίου Μάρσαλ»: «Το εν και το άλλο αποτελούν τα δύο ημίσεα του ιδίου καρυδιού»⁷.

Συγκεκριμένα πρακτικά βήματα

Το 1948 έγινε η πιο σημαντική κίνηση συγκρότησης συνασπισμού στην Ευρώπη πριν την ίδρυση του ΝΑΤΟ. Στις 4 Μάρτη 1948, ύστερα από βρετανική πρωτοβουλία που είχε εκδηλωθεί δυο μήνες νωρίτερα συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες, για να συζητήσουν τους όρους σύναψης συνθήκης αμοιβαίας βοήθειας, οι υπουργοί Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδίας. Στις 17 Μάρτη 1948 υπογράφηκε τελικά η Συνθήκη των Βρυξελλών, με την οποία συγκροτήθηκε η «Δυτική Ενωση» των 5 προαναφερόμενων κρατών. Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ δε θα άφηναν τις εξελίξεις στην Ευρώπη χωρίς τη δική τους παρουσία. Αλλωστε, αυτό το επεδίωκε και η Μεγάλη Βρετανία. Ως προς αυτό, ο Henry Kissinger γράφει: «Με λίγα λόγια, η Αμερική θα έκανε οτιδήποτε για την Ατλαντική Συμμαχία εκτός από το να την ονομάζει συμμαχία. Θα εφάρμοζε μια ιστορική πολιτική συνασπισμού, αρκεί οι ενέργειές της να μπορούσαν να δικαιολογηθούν με βάση το δόγμα της συλλογικής ασφάλειας, το οποίο ο Ουίλσον είχε πρώτος προτείνει σαν εναλλακτική λύση για το σύστημα συμμαχιών. Ετσι, η ευρωπαϊκή ισορροπία δυνάμεων αναστήθηκε στα πλαίσια μιας ανεπανάληπτης αμερικανικής ρητορικής»⁸.

Το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Σαρλ Ντε Γκολ» εν πλω στις ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις στη Λιβύη

Ετσι, στις 4 Απρίλη 1949, με την υπογραφή του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού ιδρύθηκε ο Οργανισμός του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization - ΝΑΤΟ). Ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν φρόντισε, με το λόγο του, να στείλει μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση για τη σημασία αυτού του Συμφώνου και για το ρόλο που θα έπαιζε μελλοντικά. Αναφερόμενος, ανάμεσα στα άλλα, στην επιρροή του Συμφώνου σημείωσε ότι «δε θα γίνει μόνο αισθητή εις την περιοχήν την οποία καλύπτει αλλ' εις ολόκληρον τον κόσμον». Και έδωσε ένα παράδειγμα ως προς αυτό: «Με την εξουσιοδότησίν μου - είπε - και κατόπιν οδηγιών μου το υπουργείον Εξωτερικών απεσαφήνισε προσφάτως ότι η προσχώρησις των Ηνωμένων Πολιτειών εις το Σύμφωνον αυτό δε σημαίνει κατ' ανάγκην την χαλάρωσιν του αμερικανικού ενδιαφέροντος διά την ασφάλειαν και ευημερίαν άλλων περιοχών, ως η Εγγύς Ανατολή»⁹.

Σχετικά με την αναγκαιότητα, το ρόλο και την αποστολή του ΝΑΤΟ, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, μιλώντας στις 31 Μάρτη 1949 στη Βοστόνη, σχετικά με την ΕΣΣΔ αναφερόμενος στην ηγεσία της - τους «14 άνδρες του Κρεμλίνου», όπως τους αποκάλεσε - είπε: «Η επιβίωσίς των και ουχί εκείνη της Ρωσίας είναι η ρίζα και η αφορμή, ως και η μοναδική εξήγησις της απαισίας και κακοποιού πολιτικής των... Αντιμετωπίζομεν πράγματι την στιγμήν αυτήν κάτι πολύ χειρότερον και μεγαλύτερον εκείνου το οποίον αντιμετωπίσαμεν εν τω προσώπω του Χίτλερ. Εκείνος είχε να εκμεταλλευθεί μόνον την αλαζονείαν του "λαού των κυρίων" και το αντισημιτικόν του μίσος. Οι 14 όμως αυτοί άνδρες εις το Κρεμλίνον έχουν την ιεραρχίαν των και εν είδος θρησκείας, της οποίας οι ιεραπόστολοι ευρίσκονται εις κάθε χώραν (σ.σ. εννοεί την κομμουνιστική ιδεολογία και τα κομμουνιστικά κόμματα) ως πέμπτη φάλαγξ, αναμένοντες την ημέραν καθ' ην, ως ελπίζουν, θα είναι οι απόλυτοι κύριοι των συμπατριωτών των και θα εξοφλήσουν παλαιούς λογαριασμούς. Εχουν την αθεϊστικήν θρησκείαν των και το κομμουνιστικόν δόγμα των της πλήρους υποταγής του ατόμου εις το κράτος. Οπισθεν τούτου ίσταται ο μεγαλύτερος στρατός εν τω κόσμω...». Τέλος, κάνοντας αναφορά στην κατάσταση που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή ο καπιταλιστικός κόσμος, ο Τσόρτσιλ τόνισε: «Εχομεν ως κυριαρχούντα γεγονότα το περίφημον Σχέδιον Μάρσαλ υπέρ μιας νέας ενότητος της Δυτικής Ευρώπης και την στιγμήν αύτην το Ατλαντικόν Σύμφωνον (...). Υπό την πίεσιν του κομμουνισμού όλα τα ελεύθερα έθνη συνεσπειρώθησαν όσον ουδέποτε άλλοτε εις εν σύνολον (...). Ας προχωρήσωμεν ομού εις την εκπλήρωσιν της αποστολής μας και του καθήκοντός μας, φοβούμενοι τον θεόν και ουδέν άλλο»¹⁰.

Ο αόρατος κίνδυνος

Στιγμιότυπο από τη συγκέντρωση στο Σύνταγμα μόλις άρχισε η ΝΑΤΟική επέμβαση στη Λιβύη

Υπάρχει κανείς που να αμφιβάλλει ότι, ως προς το ρόλο και το χαρακτήρα του, το ΝΑΤΟ ήταν και παραμένει ένας διεθνής κατασταλτικός μηχανισμός προστασίας των μονοπωλιακών συμφερόντων και βασικός μοχλός της ιμπεριαλιστικής εξουσίας και δράσης, τόσο στο εσωτερικό των κρατών - μελών της Συμμαχίας όσο και διεθνώς; Από την ιστορική φάση της περιόδου του δόγματος του λεγόμενου «ψυχρού πολέμου», δηλαδή από την εποχή της προετοιμασίας για την ίδρυση του στρατιωτικοπολιτικού επιθετικού συνασπισμού για την αντιμετώπιση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και πιο ειδικά του σοσιαλισμού, βρισκόμαστε τώρα στην πραγματικότητα του θερμού πολέμου, ανεξάρτητα από τις εστίες ανάφλεξης (Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη)...

Ταυτόχρονα, όμως, έχουμε την εδραίωση των ιδιαίτερων συμφερόντων ξεχωριστών ισχυρών καπιταλιστικών κρατών ή ομάδων κρατών σε συγκεκριμένα γεωστρατηγικά σημεία του πλανήτη, π.χ. στα Βαλκάνια, την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή, τη Μεσόγειο, την Ευρασία, εν μέσω έντασης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Αλλωστε πηγή των πολέμων είναι οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Αντιθέσεις έχουν εκφραστεί και εντός του ΝΑΤΟ. Για παράδειγμα, η επιδίωξη των Γερμανίας, Γαλλίας, Βελγίου και Λουξεμβούργου να δημιουργηθεί ευρωπαϊκό στρατιωτικό επιτελείο με αυτοτέλεια από το ΝΑΤΟ και με μοχλό τον Ευρωστρατό, που θα δρα για προληπτικούς πολέμους που θα αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση, δημιούργησε οξύτατες αντιπαραθέσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ και έληξε με συμβιβασμό για δημιουργία τέτοιου επιτελείου, αλλά υπό το ΝΑΤΟ. Οπως επίσης και στον πόλεμο στη Λιβύη και τη διαφορετική στάση της Γερμανίας.

ΝΑΤΟικά αεροπλάνα πάνω από την Ακρόπολη τη δεκαετία του '50

Ταυτόχρονα οι ενδομονοπωλιακοί ανταγωνισμοί για το μοίρασμα, το οποίο πραγματοποιείται μέσω της δημιουργίας από τους ίδιους τους ιμπεριαλιστές διαφόρων μορφών κρίσεων, έως και πολεμικών, οξύνει και τις ταξικές αντιθέσεις, που πρέπει να αποφευχθούν, στο βαθμό που ανοίγουν το δρόμο ανατροπής του συστήματος. Τα λαϊκά και επαναστατικά κινήματα είναι το εμπόδιο, άρα, επίσης, είναι «εχθρός»...

Βεβαίως, από την υπόθεση «διευθέτηση κρίσεων» λόγω υποδαύλισης από τους ιμπεριαλιστές εθνικιστικών αντιθέσεων στις αρχές της 10ετίας του '90 και τη χρησιμοποίηση του ΝΑΤΟ γι' αυτό το σκοπό, περάσαμε στο «νέο εχθρό», αόρατο αυτή τη φορά, τη λεγόμενη διεθνή τρομοκρατία. Ετσι κινδυνεύει η ασφάλεια του πλανήτη, που καλείται να προστατέψει το ΝΑΤΟ. Αυτή είναι η νέα του αποστολή μετά το χτύπημα στους «δίδυμους πύργους» της Νέας Υόρκης. Που, όπως πολύ γρήγορα αποκαλύφθηκε, το είχαν ανάγκη οι Αμερικανοί, και λόγω της οικονομικής τους κρίσης και για να εξαπολύσουν μετά τη Γιουγκοσλαβία νέους πολέμους, όπως και έκαναν. Αλλωστε οικονομική κρίση και πόλεμος κάποτε συμβαδίζουν.

Η αντικειμενική βάση προσδιορισμού της δράσης του ΝΑΤΟ γίνεται κατανοητή από τη σκοπιά των ανταγωνιστών για το εδαφικό μοίρασμα του πλανήτη ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και την ύπαρξη των ιδιαίτερων συμφερόντων των ξεχωριστών ιμπεριαλιστικών κρατών - μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, δηλαδή των Γερμανίας, Γαλλίας, Μεγάλης Βρετανίας. Αυτά τα δεδομένα, σε συνδυασμό με την απαίτηση για ηγεμονία από τις ΗΠΑ, διαμορφώνουν ένα κουβάρι υποθέσεων που, ως προς το στρατηγικό σκοπό, απαιτούν ανάλογη δράση και μηχανισμούς αντιμετώπισής τους. Η υπόθεση «ασφάλεια», όπως ονομάζεται, πρέπει να τοποθετείται και σε πιθανό ανάλογο πεδίο όξυνσης αντιθέσεων μεταξύ ισχυρών καπιταλιστικών κρατών. Αυτό αναδείχτηκε και στα Βαλκάνια, αλλά και στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή (Αφγανιστάν και κυρίως Ιράκ) και συνεχίζεται και σε άλλα σημεία, όπως π.χ. στη Μεσόγειο και στη Βόρεια Αφρική. Στα πλαίσια αυτά προωθούνταν και στρατιωτική συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ - Ισραήλ, που εντάσσεται στις επιδιώξεις για μετατροπή της Μεσογείου σε «καθ' αυτό ΝΑΤΟική λεκάνη», με το Ισραήλ σε επιτελικό ρόλο, σε συνδυασμό με τη μετατροπή των αραβικών και βορειοαφρικανικών χωρών, σε «κρίκους του ΝΑΤΟικού άρματος». Οπως έγραφε η εφημερίδα «World Tribune» οι ΗΠΑ επέλεξαν χώρες της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής (Αλγερία, Αίγυπτο, Ισραήλ, Ιορδανία, Μαυριτανία, Μαρόκο και Τυνησία), για να τις ενσωματώσουν στο «πρόγραμμα - κλειδί» του ΝΑΤΟ, όπως χαρακτηρίζεται το περίφημο πρόγραμμα «Συνεταιρισμός για την ειρήνη», που άρχισε να υλοποιείται από το 1994. Και όλ' αυτά στα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών σχεδίων για «τον εκδημοκρατισμό της ευρύτερης Μέσης Ανατολής» με τη δημιουργία μιας «Νέας Μέσης Ανατολής», που αποφασίστηκε στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Κωνσταντινούπολη το 2004. Και που αν και συναντάει εμπόδια στην εφαρμογή της, συνδέεται με τις εξελίξεις σε Β. Αφρική και Μέση Ανατολή.

Ο ιμπεριαλισμός γίνεται συνεχώς και πιο επικίνδυνος για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, για τους λαούς σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι αντικειμενικό, γιατί οξύνονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο έδαφος της καπιταλιστικής ανάπτυξης και υπό την επίδραση της ανισόμετρης ανάπτυξης. Οι μεταβολές στην οικονομική και συνεπώς πολιτική και στρατιωτική ισχύ των καπιταλιστικών κρατών οδηγεί στον ανταγωνισμό για το ξαναμοίρασμα των αγορών.

Αυτό εκδηλώνεται με την επιθετικότητα των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη στάση των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Είναι φανερό ότι η περιοχή της Μέσης Ανατολής και η ευρύτερη περιοχή έχει μεγάλη στρατηγική σημασίαγια τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, ιδιαίτερα των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και των αντίστοιχων διεθνικών μονοπωλίων.

Τα σημαντικά ενεργειακά της αποθέματα σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο ιδιαίτερα, προκαλούν την άμεση παρέμβαση για τον έλεγχό τους.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 γίνεται προσπάθεια να οικοδομηθεί στην περιοχή, ένα διακρατικό σύστημα με την δημιουργία ενός πλαισίου που θα στηρίζεται στη δύναμη των όπλων του ΝΑΤΟ και θα παρέχει προστασία στη διείσδυση των πολυεθνικών στην περιοχή.

Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει τον έλεγχο των διεθνών διαύλων της Μαύρης Θάλασσας, του Αιγαίου, της Διώρυγας του Σουέζ και της Ερυθράς καθώς και τα στενά του Κόλπου.

Το τόξο αυτό επεκτείνεται μέχρι τις ανατολικές ακτές της Νοτιοανατολικής Ασίας και αποσκοπεί κύρια στη διασφάλιση της Αμερικανό-ΝΑΤΟικής κυριαρχίας. Η κατάσταση αυτή οξύνει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και εκδηλώνεται έντονα ως ανταγωνισμός ανάμεσα στα δυο ιμπεριαλιστικά κέντρα, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ενωση.

Οι ηγετικές δυνάμεις μέσα στην ΕΕ απαιτούν μεγαλύτερο μερίδιο στο μοίρασμα των αγορών και θέλουν να αντιμετωπίζονται ισότιμα από τις ΗΠΑ.

Στην πορεία, νέες δυνάμεις έχουν αναδειχθεί στο προσκήνιο που διεκδικούν κι αυτές ένα νέο δυναμικό ρόλο στους ενδο-ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και στη νέα διανομή των αγορών.

Τέτοιες δυνάμεις είναι η Ρωσική Ομοσπονδία, η Κίνα, η Ινδία και άλλες που διεκδικούν ηγετικό περιφερειακό ρόλο, όπως η Τουρκία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία κ.ά.

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι αντιθέσεις και ανταγωνισμοί για την πρωτοκαθεδρία στη διανομή των αγορών και των σφαιρών επιρροής, κυρίως σήμερα για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και των δρόμων μεταφοράς της ενέργειας.

Οι ανταγωνισμοί εκδηλώνονται άμεσα ή έμμεσα, στα πολεμικά μέτωπα, στις εστίες εθνικιστικών συγκρούσεων, στις συγκρούσεις ανάμεσα σε γειτονικές χώρες. Για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ ιδιαίτερης σημασίας είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο της Β. Αφρικής. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή της Β. Αφρικής παρατηρείται σαφέστατη αλλαγή του συσχετισμού υπέρ των Κίνας - Ρωσίας, στην εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της (Λιβύη, Τυνησία κ.ά.) κάτι που αποτελεί λόγο ιμπεριαλιστικής επέμβασης του ΝΑΤΟ.

Στον Αραβικό κόσμο, από πολλά χρόνια πριν, κυριαρχεί το Παλαιστινιακό πρόβλημα και η επιθετικότητα του Ισραήλ προς όλες τις αραβικές και γειτονικές του χώρες.

Οι επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Λιβάνου το 2006 και της Λωρίδας της Γάζας στις αρχές του 2009 ενισχύουν την εκτίμηση των κομμουνιστικών κομμάτων για τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του Ισραήλ, το οποίο με τη στήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ εφαρμόζει μια μεθοδευμένη πολιτική γενοκτονίας κατά του παλαιστινιακού λαού. Ολ' αυτά εντάσσονται στο πέρασμα των ιμπεριαλιστικών σχεδίων για τη δημιουργία μιας «Νέας Μέσης Ανατολής», εξέλιξη που εκδηλώνεται με τα γεγονότα σε χώρες της Βόρειας Αφρικής και ιδιαίτερα με τον πόλεμο στη Λιβύη.

Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση

Οι αναπροσαρμογές που συντελούνται στο ΝΑΤΟ τα τελευταία χρόνια έχουν σχέση και με τη στρατηγική επιβολής της κυριαρχίας των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων μετά την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Αλλωστε, ως μοχλός διεξαγωγής πολέμων αξιοποιείται από τις ΗΠΑ. Και σ' αυτή την κατεύθυνση, με δεδομένη επίσης την επιδίωξη εξάπλωσης των αμερικανικών συμφερόντων στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, επιδιώκεται η διεύρυνσή του προς ανατολάς. Διεύρυνση που ξεκίνησε το 1999.

Πώς αιτιολογούν τις αναπροσαρμογές στο δόγμα και τη δομή της λυκοσυμμαχίας; «Μετά από αυτές τις εξελίξεις (σ.σ. ανατροπή σοσιαλισμού) που ανέτρεψαν το πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη, οι ανάγκες της Συμμαχίας άλλαξαν ριζικά... Εντάσσει τα πολιτικά και στρατιωτικά στοιχεία πολιτικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ σ' ένα λογικό σύνολο και περιλαμβάνει τη συνεργασία με καινούριους εταίρους στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη ως βασικό στοιχείο της στρατηγικής της Συμμαχίας. Η θεώρηση προβλέπει μειωμένη εξάρτηση από πυρηνικά όπλα και μείζονες αλλαγές στις κοινές στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών μειώσεων στο μέγεθος και την ετοιμότητά τους, βελτιώσεων στην ευκινησία, ελαστικότητα και προσαρμοστικότητά τους, σε διαφορετικές ανάγκες και μεγαλύτερης χρήσης πολυεθνικών σχηματισμών. Ελήφθησαν επίσης μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της στρατιωτικής δομής του ΝΑΤΟ και την προσαρμογή των αμυντικών σχεδίων σύμφωνα με τα νέα δεδομένα... και τις μελλοντικές ανάγκες για την αντιμετώπιση κρίσεων και διαφύλαξη της Ειρήνης»¹¹.

Το ίδιο το ΝΑΤΟ λοιπόν δίνει με σαφήνεια τους σκοπούς του. Στην απόφαση της Συνόδου της Ρώμης (Νοέμβρης 1991), με τίτλο «Η Στρατηγική Θεώρηση της Συμμαχίας» αναφέρεται ότι: «Τα συμφέροντα της ασφάλειας της Συμμαχίας μπορούν να επηρεαστούν από άλλους κινδύνους μεγαλύτερου φάσματος, συμπεριλαμβανομένης της διαδόσεως όπλων μαζικής καταστροφής, της διακοπής της ροής ζωτικών πόρων και πράξεων τρομοκρατίας ή δολιοφθοράς....

Στο πλαίσιο της Συμμαχίας υπάρχουν ρυθμίσεις σύμφωνα με το Αρθρο 4 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον (ιδρυτική Συνθήκη του ΝΑΤΟ), για διαβουλεύσεις μεταξύ των Συμμάχων και, όπου επιβάλλεται, για συντονισμό των προσπαθειών τους, συμπεριλαμβανομένης της αντιδράσεώς τους έναντι τέτοιων κινδύνων (άρθρο 13). Δύο συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από την ανάλυση αυτή του στρατηγικού πλαισίου. Το πρώτο είναι ότι το νέο περιβάλλον δε μεταβάλλει το σκοπό των λειτουργιών ασφαλείας της Συμμαχίας, αλλά μάλλον υπογραμμίζει το συνεχιζόμενο κύρος τους. Το δεύτερο, από την άλλη πλευρά, είναι ότι το μεταβληθέν περιβάλλον προσφέρει νέες ευκαιρίες στη Συμμαχία για να εντάξει τη στρατηγική της μέσα σε ένα πλαίσιο ευρείας προσεγγίσεως της ασφάλειας (άρθρο 15)»¹².

Επομένως, το «νέο δόγμα» σημαίνει ΝΑΤΟική δράση σε ολόκληρο τον πλανήτη για την αντιμετώπιση «κρίσεων», δηλαδή την καταστολή των λαϊκών κινημάτων ή χτύπημα κρατών που αρνούνται την ένταξή τους στη «νέα τάξη», με στόχο πάντα την εγκαθίδρυση σε αυτά φιλοΝΑΤΟικών καθεστώτων.

Στη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον, τον Απρίλη του 1999, για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ, ο τότε ΓΓ, Χαβιέ Σολάνα, ανέφερε ότι η Σύνοδος επεξεργάστηκε συμπεράσματα από τα «διδάγματα που αποκόμισε το ΝΑΤΟ από τη διαχείριση άλλων σύνθετων κρίσεων, όπως αυτή στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και προσφάτως στο Κοσσυφοπέδιο. Θα αντικατοπτρίζει την εμπειρία που αποκτήσαμε στην ανάπτυξη εξαιρετικά πολύπλοκων μοντέλων επικοινωνίας και συνεργασίας με όλες κυριολεκτικά τις χώρες που βρίσκονται στην ευρωατλαντική περιοχή, η οποία εκτείνεται από το Βανκούβερ ως το Βλαδιβοστόκ».

Ετσι, αποσαφηνίζεται όχι μόνο η στρατηγική του «νέου δόγματος», αλλά και τα όρια επιχειρησιακής δράσης του ΝΑΤΟ, που και τυπικά πλέον ξεφεύγουν από την «ασφάλεια της Ευρώπης» και φτάνουν στην «ασφάλεια του κόσμου». Κυριαρχεί το δόγμα «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση», δηλαδή η προστασία του ιμπεριαλισμού απαιτεί καταστολή του λαϊκού κινήματος.

Ενα αξιοπρόσεκτο στοιχείο είναι επίσης ότι, με τη Σύνοδο της Ρώμης (Νοέμβρης 1991), το ΝΑΤΟ κατέληξε να συμβάλλει στην υποστήριξη των ειρηνευτικών δραστηριοτήτων του ΟΗΕ. Ουσιαστικά ήταν το πρόσχημα για τις επεμβάσεις του και χρειαζόταν την τυπική κάλυψη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αλλά αυτό ήδη έχει ξεπεραστεί.

Στην περίπτωση της Βοσνίας έδρασε χωρίς ούτε τυπική συγκάλυψη του υποτιθέμενου χαρακτήρα του πλέον, ως ΝΑΤΟικό υποχείριο. Για την επέμβαση στο Κοσσυφοπέδιο δεν υπήρξε εκ των προτέρων ούτε αυτή η τυπική απόφαση κάλυψης του ΟΗΕ. Στο Αφγανιστάν, επίσης, το ΝΑΤΟ ανέλαβε για πρώτη φορά στην ιστορία του τη διαχείριση της κατάστασης, δηλαδή της κατοχής της χώρας, μετά τον πόλεμο που ξεκίνησαν οι ΗΠΑ με άλλους συμμάχους τους.

Το ίδιο το ΝΑΤΟ πλέον εφαρμόζει στην πράξη το ρόλο του διεθνούς οργανισμού διευθέτησης των παγκόσμιων ζητημάτων. Μάλλον του χρειαζόταν και αυτή η «δοκιμή» μπροστά στην επικύρωση του «νέου δόγματος» και στη διαμόρφωση του ΝΑΤΟ του 21ου αιώνα, ζητήματα τα οποία λύθηκαν στη Σύνοδο της Πράγας, όπου επίσης το «νέο δόγμα» επεκτάθηκε και σε ανάληψη επιχειρήσεων εντός των κρατών - μελών στο όνομα της «ασφάλειας», δηλαδή της αντιμετώπισης των λαϊκών κινημάτων. Εχθρός είναι ο λαός.

Το «νέο» ΝΑΤΟ

«1.1. Στη σύνοδο κορυφής των χωρών του ΝΑΤΟ, στη Λισαβόνα (19-20 Νοεμβρίου 2010), διατυπώθηκε η "νέα στρατηγική αντίληψη" του ιμπεριαλιστικού οργανισμού, 61 χρόνια μετά την ίδρυσή του, το 1949.

Τότε οι ιμπεριαλιστές, με την ίδρυση του ΝΑΤΟ, προσπάθησαν ν' αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της αλλαγής του συσχετισμού δύναμης, που είχε επέλθει στην Ευρώπη, χάρη στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, τον πρωτοποριακό ρόλο και την ακτινοβολία που εξέπεμπε η Σοβιετική Ενωση, χάρη στη συνεισφορά της σ' αυτήν την τιτάνια προσπάθεια, καθώς και εξαιτίας της εμφάνισης των Λαϊκών Δημοκρατιών στην Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, η δημιουργία και η δομή του ΝΑΤΟ αντανακλούσε και τους συσχετισμούς δύναμης στο εσωτερικό των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπου την "πρωτοκαθεδρία" αναλάμβαναν οι ΗΠΑ, εξαιτίας του αδυνατίσματος των παραδοσιακών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως ήταν η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία.

Σ' αυτό το διάστημα και μέχρι την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, το ΝΑΤΟ αποτέλεσε βασικό πολιτικο-στρατιωτικό "μοχλό" στην αντιπαράθεση των καπιταλιστικών χωρών με την ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης, που απάντησαν στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα με τη συγκρότηση του "Σύμφωνου της Βαρσοβίας".

Το ΝΑΤΟ ήταν ταυτόχρονα το πολυεθνικό στήριγμα των αστικών τάξεων, που συνειδητά επέλεξαν το πλέγμα της εξάρτησης, που επέβαλλε το ΝΑΤΟ, με στόχο να εξασφαλίσουν τα "νώτα" τους, δηλαδή να είναι όσο το δυνατόν πιο σίγουρες για τη δυνατότητα συντριπτικού χτυπήματος στην περίπτωση που το λαϊκό κίνημα στη χώρα τους αμφισβητήσει την εξουσία τους.

1.2. Το ΝΑΤΟ, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας,επεξεργάστηκε το «νέο δόγμα» του, με στόχο να επωφεληθεί τα μέγιστα από τη χειροτέρευση του διεθνούς συσχετισμού δύναμης, που δημιουργήθηκε σε βάρος των δυνάμεων του σοσιαλισμού και του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.

Στόχοι του ήταν από τη μια να δημιουργηθεί ένας νέος ιδεολογικός "εχθρός", πολύ ευρύτερος από τον "κομμουνιστικό κίνδυνο", ώστε σ' αυτόν να μπορεί να στοχοποιηθεί κάθε μαζικό λαϊκό ριζοσπαστικό κίνημα.

Κάτι που επιτεύχθηκε με τη δημιουργία του "εχθρού" της "τρομοκρατίας" και του "εξτρεμισμού". Ταυτόχρονα "εφευρέθηκαν" οι λεγόμενοι "ανθρωπιστικοί πόλεμοι", με πρόσχημα την προστασία μειονοτήτων από την "ανθρωπιστική καταστροφή".

Από την άλλη το ΝΑΤΟ επιδίωξε να ενσωματώσει μια σειρά χώρες και να δυναμώσει τον επιθετικό του ρόλο στις περιοχές, όπου άλλοτε υπήρχαν τα σοσιαλιστικά κράτη και ιδιαίτερα εκεί όπου υπάρχει ενεργειακός πλούτος και δρόμοι μεταφοράς. Αυτό το πέτυχε με τους εξής τρόπους:

α) Την ένταξη στο ΝΑΤΟ 12 χωρών (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Βουλγαρία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Αλβανία, Κροατία). Διαδικασία στην οποία αντιτάχθηκε για τους δικούς της λόγους η Ρωσία, ιδιαίτερα όταν η διαδικασία άγγιξε την Ουκρανία και τη Γεωργία.

β) Τη συγκρότηση του λεγόμενου "Συνεταιρισμού για την Ειρήνη" (1994), στον οποίο εντάχθηκαν 23 χώρες (πρώην σοσιαλιστικές, αλλά και ορισμένες που κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης ΝΑΤΟ - ΕΣΣΔ είχαν αναλάβει το ρόλο των "ουδέτερων"). Ολες αυτές οι χώρες χωρίς να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, ταυτόχρονα ενσωματώνονται στη δράση και στους σχεδιασμούς του ιμπεριαλιστικού οργανισμού.

γ) Με την υπογραφή συμφωνιών με τον ΟΗΕ και τον ΟΑΣΕ, ώστε να διευκολυνθεί η δράση του ΝΑΤΟ και να πάρει αυτή την αναγκαία "νομιμότητα", στα πλαίσια του "διεθνούς δικαίου", το οποίο πλέον έχει "μεταλλαχθεί", και από την αντανάκλαση του συσχετισμού ανάμεσα στο καπιταλιστικό και σοσιαλιστικό σύστημα (όταν υπήρχε η ΕΣΣΔ), σε "δίκαιο" που αντανακλά αποκλειστικά τις επιδιώξεις και τις λυκοσυμμαχίες που δημιουργούνται μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

δ) Με την ωμή ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα, όπως εκφράστηκε με τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους κατά της Γιουγκοσλαβίας, την κατοχή χωρών (π.χ. Αφγανιστάν, Ιράκ), τη δημιουργία προτεκτοράτων(Κόσσοβο, Βοσνία), τη δημιουργία νέων στρατιωτικών βάσεων (Βουλγαρία, Ρουμανία, Κιργισία), τηνεπέκταση της δράσης σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

1.3. Οι παραπάνω εξελίξεις γίνεται προσπάθεια να θεσμοθετηθούν και να διευρυνθούν τώρα και μέσα από τη λεγόμενη "νέα στρατηγική αντίληψή του", που αποφασίστηκε στη Λισσαβόνα. Στη βάση αυτή το ΝΑΤΟ προβλέπεται:

• Να αναλάβει ακόμα πιο επιθετικό ρόλο "υπεράσπισης" των χωρών - μελών έναντι οποιασδήποτε απειλής - επίθεσης. Αφήνοντας δηλαδή ακόμη πιο ανοιχτό το ενδεχόμενο επέμβασής του στην πολιτική ζωή μιας χώρας - μέλους, εφόσον απειληθεί η αστική εξουσία σ' αυτήν, αναλαμβάνοντας πολύμορφο ρόλο και την ευθύνη της καταστολής του εργατικού - λαϊκού κινήματος.
• Να ενισχύσει τις εκστρατευτικές δυνατότητες για στρατιωτικές επιχειρήσεις πέραν της ζώνης της συμμαχίας, όπως στο Αφγανιστάν. Δράση που τη βλέπει συντονισμένη με τον ΟΗΕ (με τον οποίο έχει υπογράψει συμφωνία συνεργασίας), με τις ανάλογες δυνάμεις που συγκροτεί η ΕΕ, καθώς και με το λεγόμενο "Συνεταιρισμό για την ειρήνη", στον οποίο προσπαθεί να εντάξει όλες τις χώρες που επιδιώκουν τη σύνδεση με το ΝΑΤΟ.
• Να αναπτύξει συνεργασία με άλλους εταίρους εκτός ΝΑΤΟ, για να αντιμετωπίζονται οι νέες απειλές (κυβερνοεπιθέσεις, πειρατεία, διάδοση των βαλλιστικών και πυρηνικών όπλων, "ενεργειακή ασφάλεια").
• Να πρωτοστατήσει στη χορήγηση "βοήθειας" για το σχηματισμό αστυνομίας και στρατού στις χώρες που ήδη έχουν μπει στο στόχαστρο (Ιράκ, Αφγανιστάν, Κόσσοβο), ώστε "η Βορειοατλαντική Συμμαχία να συμβάλει στη διεθνή ασφάλεια".

Εχουμε να κάνουμε με την ωμή ιμπεριαλιστική παρέμβαση στα εσωτερικά ζητήματα της κάθε χώρας, που μπορεί ν' αξιοποιηθεί για τη σταθεροποίηση καθεστώτων που κινδυνεύουν από τη μαζική λαϊκή πολιτική πάλη.

1.4. Στο "νέο ΝΑΤΟ" θα γίνει προσπάθεια να γεφυρωθεί η αναπόφευκτη όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο εσωτερικό της "συμμαχίας", που έχει να κάνει με τα διαφορετικά σχέδια των αστικών τάξεων των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ, όπως εκφράζονται π.χ. από τον γαλλο-γερμανικό άξονα, αλλά και άλλες συμμαχίες, όπως η πρόσφατη στρατιωτική συνεργασία Γαλλίας - Βρετανίας και η δημιουργία των στρατιωτικών σωμάτων της ΕΕ.

Ταυτόχρονα, θα επιδιωχτεί να γεφυρωθούν και οι αντιπαραθέσεις με τη Ρωσία, που είναι μια ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, που διατηρεί σοβαρό οπλοστάσιο, τεχνογνωσία, πηγές ενέργειας, υποδομές, που σε μεγάλο βαθμό "κληρονόμησε" από την εποχή της ΕΣΣΔ. Η διαδικασία αυτή είναι αντιφατική.

Σ' αυτήν την κατεύθυνση γίνεται προσπάθεια για ενσωμάτωση της Ρωσίας (που συμμετέχει στο ΝΑΤΟικό "Συνεταιρισμό για την ειρήνη" και λειτουργεί σε μόνιμη βάση το "Συμβούλιο Ρωσίας - ΝΑΤΟ") σε ορισμένες πλευρές της δράσης του ΝΑΤΟ, όπως η λεγόμενη "αντιπυραυλική ασπίδα" και η κατοχή του Αφγανιστάν.

1.5. Η αστική τάξη της χώρας (και βεβαίως τα κόμματά της, το ΠΑΣΟΚ, όπως και η ΝΔ) έχει τεράστιες ευθύνες για την εμπλοκή της χώρας μας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ, σε διάφορες γωνιές της Γης, καθώς και στη λεγόμενη "αντιπυραυλική ασπίδα", που οι ιμπεριαλιστές ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων και στη χώρα μας.

Οι ευθύνες αυτές γίνονται ακόμη μεγαλύτερες αν πάρουμε υπόψη το ρόλο του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας».¹³

Είναι ανίκητοι;

Το ΝΑΤΟ υπάρχει και επιτίθεται ακριβώς γιατί στα διάφορα κράτη κυριαρχούν οι κεφαλαιοκράτες, που για τα δικά τους συμφέροντα συγκροτούν τέτοιους οργανισμούς και η καταστροφή τους θα επέλθει με την καταστροφή του ιμπεριαλισμού από τους λαούς και την αντικατάστασή του από το σοσιαλισμό. Πάλη ενάντια στο ΝΑΤΟ σημαίνει πάλη ενάντια στις κυρίαρχες δυνάμεις εξουσίας σε κάθε κράτος, που πρέπει να ανατραπούν και θα ανατραπούν.

Οι ίδιες οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί των «γερακιών» για το μοίρασμα της λείας είναι σαράκι που κατατρώγει τις δικές τους σάρκες. Γι' αυτό και παίρνουν δύναμη μονάχα κυνηγώντας συνεχώς καινούριους στόχους. Ο ιμπεριαλισμός δεν έχει ζωή, αν δεν κατακτά νέα εδάφη, αν, μαζί με το λαό του κράτους που εξουσιάζει, δεν εξουσιάσει και άλλους λαούς. Μόνο κόβοντας έναν - έναν τους ομφάλιους λώρους αυτών που γεννά - και κάθε λαός μπορεί να το κάνει - τους κόβει την ίδια τη ζωή. Αν το λαϊκό μέτωπο, σε κάθε κράτος που συμβάλλει στη διαιώνιση του διεθνούς ιμπεριαλισμού, αντεπιτεθεί σε αυτό το κράτος, τότε η δύναμη των όπλων θα είναι αδύναμη μπρος στους κολασμένους της Γης, που σπάνε τις αλυσίδες τους για να κερδίσουν έναν κόσμο ολόκληρο.

Αλλά γι' αυτό οι κομμουνιστές έχουν καθήκον ν' αποκαλύψουν στους λαούς πως το «νέο» ΝΑΤΟ δεν γίνεται καλύτερο, ούτε «προωθεί την ασφάλεια» στα πέρατα της Γης, όπως ισχυρίζεται η αστική προπαγάνδα.

Εξακολουθεί να έχει τον επικίνδυνο και βρώμικο ρόλο του ως σφαγέα των λαών και πολεμική «μηχανή» των αστών σε βάρος των λαϊκών κινημάτων, της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων.

Σ' αυτές τις συνθήκες, το αίτημα της απεμπλοκής από τα ιμπεριαλιστικά σχέδια και της αποδέσμευσης της χώρας μας και κάθε χώρας από το ΝΑΤΟ πρέπει να αποκτήσει νέα δυναμική σε σύνδεση με την πάλη για την εξουσία.

ΠΗΓΕΣ:

1. «Καθημερινή» 1/4/1949.

2. Ουίνστον Τσόρτσιλ: «2ος Παγκόσμιος Πόλεμος», εκδόσεις «Ελληνική Μορφωτική Εστία», τόμος ΣΤ', σελ. 439-440.

3. David Horovitz: «Από τη Γιάλτα στο Βιετνάμ», εκδόσεις «Κάλβος», σελ. 85. Ρεϊμόν Καρτιέ: «Μεταπολεμική Παγκόσμιος Ιστορία»/2, σελ. 17-18 κ.ά.

4. «Το δόγμα Τρούμαν», ελληνική έκδοση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, 1972, σελ. 17.

5. Henry Kissinger: «Διπλωματία», Εκδόσεις «Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνης», σελ. 506.

6. Claude Delmas: «Η Ατλαντική Συμμαχία», Διεύθυνση Στρατιωτικών Εκδόσεων ΓΕΣ, Αθήνα 1965, σελ. 167.

7. Π. Οικονόμου - Γκούρα: «Το Δόγμα Τρούμαν και η αγωνία της Ελλάδος», Αθήνα 1957, σελ. 119.

8. Henry Kissinger: «Διπλωματία», Εκδόσεις «Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνη», σελ. 515.

9. «Καθημερινή» 5/4/1949.

10. «Καθημερινή» 1/4/1949.

11. Εγχειρίδιο του ΝΑΤΟ, έκδοση Γραφείου Πληροφοριών και Τύπου, Βρυξέλλες, 1995, σελ. 22-23.

12. Εγχειρίδιο του ΝΑΤΟ, έκδοση Γραφείου Πληροφοριών και Τύπου, Βρυξέλλες, 1995, σελ. 249-251.

13. Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ: «Για τις διεθνείς εξελίξεις στην περιοχή μας και στην ευρύτερη περιοχή και τις θέσεις του ΚΚΕ».

Στοιχεία έχουν αντληθεί και από το άρθρο του «Ριζοσπάστη» 23/3/2003, «Το "Δόγμα Τρούμαν" στην Ατλαντική Συμμαχία».