«Ο θόρυβος δεν αποδεικνύει τίποτα.
Συχνά, η κότα που έκανε απλά ένα αβγό κακαρίζει λες και έχει γεννήσει
έναν αστεροειδή», έχει πει ο σπουδαίος αμερικανός συγγραφέας, Μαρκ Τουαίην.
Αυτή η φράση αποτελεί την καλύτερη εισαγωγή για να αναφερθώ στα
«κακαρίσματα» που ακούγονται με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του Γιώργου Αγγελόπουλου,
με τίτλο «Ντάνος: Μια αφήγηση στην Αυγή Σαββίδου». «Κακαρίσματα»
ετερόκλητα, που από τη μία μεριά είναι καλοπροαίρετα από ανθρώπους που
βρίσκουν ένα πάτημα να ασκήσουν για πολλοστή φορά κριτική στα κακώς
κείμενα ή να διακωμωδήσουν τη γενικότερη κατάσταση στην κοινωνία μας,
και από την άλλη μεριά ζηλόφθονα από ανθρώπους που θα ήθελαν να
βρίσκονται στη θέση του Ντάνου, που κατηγορούν το βιβλίο του αλλά το
διαβάζουν κρυφά τα βράδια πριν κοιμηθούν ή κοιτούν τις ουρές στην
επίσημη παρουσίασή του και σκάνε από το κακό τους. Αλλά ας τα πάρουμε
όλα με τη σειρά.
Ας αρχίσουμε πρώτα απ’ όλα με τον ίδιο τον συγγραφέα (;), που δήλωσε πρόσφατα πως έχει διαβάσει όλα κι όλα οχτώ βιβλία. Ειλικρινής, αν μη τι άλλο…
Ο Ντάνος έγινε γνωστός από το Survivor,
το οποίο κέρδισε κιόλας. Παρουσιάστηκε ως ο ντόμπρος, ο τσαμπουκάς, ο
μάγκας, ο τύπος που δεν μασάει, ο μαχητής, ο εραστής που θα ήθελαν όλες
οι γυναίκες. Δεν γίνεται να μην θυμόσαστε το πάθος με το οποίο κέρδιζε
τα αγωνίσματα και πηδούσε – το πιάσατε το υπονοούμενο, ε; – τα εμπόδια.
Μπορεί να θυμάστε, ακόμα, και τη στιγμή που ο Ντάνος, σε έναν διαγωνισμό
τραγουδιού, επέλεξε να τραγουδήσει τη «μπαλάντα του Κυρ-Μέντιου από τον
Σφακιανάκη». Έτσι είπε. Φαίνεται πως ανάμεσα στα οχτώ βιβλία που έχει
διαβάσει δεν περιλαμβανόταν η ποιητική συλλογή «Τα Ποιητικά» (1956) του Κώστα Βάρναλη
που εμπεριέχει το ποίημα «Η μπαλάντα του κυρ Μέντιου», που έγινε βέβαια
ευρέως γνωστό από τη μουσική μεταφορά του, σε μελοποίηση Λουκά Θάνου και ερμηνεία του Νίκου Ξυλούρη.
«Οι άσχημες κριτικές είναι το αντίθετο από τις καλές κριτικές», δήλωσε, επίσης, ο Ντάνος μιλώντας
για το βιβλίο του σε τηλεοπτική εκπομπή. Ίσως αυτό που να εννοούσε να
είναι πως προτιμά μία κακή κριτική από καθόλου κριτική. Και ίσως αυτό το
καθόλου, που
ισοδυναμεί για κάποιους με ανυποληψία και ανυπαρξία, εφόσον δεν μιλάνε
γι’ αυτούς ή δεν παίρνουν, ούτε καν βρε αδερφέ, ένα τριπλάσιο αριθμό σε likes στο facebook ή στο instagram,
να είναι αυτό που τους ενοχλεί. Να ταυτίζουν τον θόρυβο που κάνει ο
Ντάνος με τον θόρυβο που θα ήθελαν να κάνουν αυτοί για να βρεθούν στο
προσκήνιο και να κερδίσουν λίγα λεπτά δημοσιότητας.
Πρόκειται γι’ αυτούς που θα
«πέθαιναν» να βρίσκονται στη θέση του Ντάνου. Μπορεί να τους βρείτε να
καμώνονται τους μετρημένους, τους μορφωμένους, ακόμα και τους
αυτοδημιούργητους και τους επιτυχημένους. Δεν ξέρω… Έχουν πολλά
προσωπεία, που τα αλλάζουν κατά καιρούς, έτσι όπως τους συμφέρει.
Σίγουρα πάντως θα τους ακούσετε να λένε εκφράσεις του τύπου «μνημόνια
μέχρι να δύσει ο ήλιος» ή «με αυτό τον κόσμο πώς να αλλάξουν τα πράγματα
στην κοινωνία;» κ.τ.λ. Σας διαβεβαιώνω πως είναι όλοι τους υποκριτές,
που λατρεύουν να παριστάνουν πως μισούν οτιδήποτε πάει πίσω αυτή την
κοινωνία, αλλά να μην κουνούν ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι για ν’
αλλάξει κάτι. Κομφορμιστές όσο δεν πάει, με απολιτίκ ματιά στα πράγματα,
που δε διστάζουν να μετατρέπουν τον καθωσπρεπισμό τους σε εθελοδουλία
και αντίστροφα.
Για να τελειώνουμε, λοιπόν: δεν
έχω κανένα πρόβλημα με το παλικάρι. Να είναι υγιής και να συνεχίσει να
γράφει, να παίζει σε σίριαλ, να πηδάει εμπόδια και να κάνει τέλος πάντων
αυτό που θέλει, από τη στιγμή μάλιστα που ο κόσμος το επικροτεί. Με
αυτούς που έχω πρόβλημα είναι με όλους αυτούς του χειροκροτητές του
σάπιου συστήματος που φτιάχνουν πρότυπα σαν τον Ντάνο, προτιμώντας να
αφήνουν σπουδαίους επιστήμονες στην αφάνεια. Σου λένε, μάλιστα, σαν
δικαιολογία πως «αυτό θέλει ο κόσμος». Όχι, αγαπητοί… Δεν θέλει αυτό ο
κόσμος. Αυτό θέλετε εσείς για να κρατήσετε καθηλωμένο τον κόσμο.
Και για να
συνειδητοποιήσετε πως η κατηφόρα αυτού του συστήματος δεν έχει τελειωμό,
σκεφτείτε μόνο πως πριν μερικά χρόνια – πριν την κρίση και τα μνημόνια –
δημιουργούσε είδωλα που ήταν τραγουδιστές, ηθοποιοί ή αθλητές, ενώ
σήμερα λατρεύει και αποθεώνει παίκτες από ριάλιτι. Σημείο των καιρών κι
αυτή η έκπτωση. Όπως κι όλα τα υπόλοιπα…
Υ.Γ:
Όσοι βιαστούν να ισχυριστούν πως «ναι, αλλά ο Ντάνος αποφάσισε μέρος
των εσόδων από το βιβλίο του να δοθεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς», ας
σκεφτούν πως θα ήθελαν να λειτουργεί εν γένει μία κοινωνία. Με
φιλανθρωπίες και με ελεημοσύνες από επιχειρηματίες που προσπαθούν να
δείξουν τάχα μου πως είναι δίπλα στην κοινωνία ή με την αλληλεγγύη; Να
θυμάστε αυτό που έλεγε ο ουρουγουανός συγγραφέας, Εντουάρντο Γκαλεάνο: «Δεν
πιστευτώ στην φιλανθρωπία. Πιστεύω στην αλληλεγγύη. Η φιλανθρωπία είναι
κατακόρυφη. Πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω. Η αλληλεγγύη είναι
οριζόντια. Σέβεται τον άλλον. Έχω πολλά να μάθω από άλλους ανθρώπους».