ΜΑΥΡΙΣΤΕ ΤΟΥΣ- Συνεχίζονται οι κατολισθήσεις στα Μωραΐτικα

Συνεχίζονται οι κατολισθήσεις στα Μωραΐτικα

Είναι η τρίτη ή η τέταρτη φορά που στο συγκεκριμένο σημείο ο δρόμος παρουσιάζει κατολίσθηση. Επικίνδυνος ο δρόμος για τους διερχόμενους. Απαιτείται άμεση παρέμβαση της Περιφέρειας. Η πρώτη φορά που σημειώθηκε κατολίσθηση στην Ε.Ο. Κέρκυρας - Λευκίμμης στην περιοχή Μωραΐτικα ήταν στις 10 Φεβρουαρίου το απόγευμα, η δεύτερη στις 13/2 και μπορεί να μας διαφεύγει ακόμη μια. Η πιο πρόσφατη, τρίτη ή τέταρη μέσα σε λίγες ημέρες, το απόγευμα της Κυριακής 16 Φεβρουαρίου, στο ίδιο ακριβώς σημείο. Μόνο που με μπαλώματα, όπως αποδεικνύεται, δεν λύνεται το πρόβλημα. Στην περιοχή που σημειώνονται κατολισθήσεις ελοχεύει κίνδυνος για τους διερχόμενους αλλά και για τα αυτοκίνητα, γι' αυτό και συνιστάται προσοχή στη διέλευση. Όσες φορές σημειώθηκαν κατολισθήσεις αποκόπηκε το ένα ρεύμα κυκλοφορίας και τα οχήματα πέρασαν με τη συνδρομή των αστυνομικών του Αστυνομικού Τμήματος Αχιλλείων. Χρειάστηκε δε, ώρες για να αποκατασταθεί η κυκλοφορία μετά την παρέμβαση των αρμοδίων. Και μπορεί να είναι ζήτημα μόνο λίγων ωρών για την ομαλοποίηση, κάθε φορά της κατάστασης, αλλά δεν είναι αρκετή η παρέμβαση του εργολάβου με ένα όχημα. Απαιτείται συνολική επίλυση του προβλήματος πριν είναι αργά... Ο Χρ. Σκούρτης Προ ημερών, μιλώντας στα τοπικά ΜΜΕ, ο αντιπεριφερειάρχης Κέρκυρας Χρήστος Σκούρτης αναφέρθηκε στα προβλήματα του οδικού δικτύου, τονίζοντας ότι υπάρχουν εργολαβίες που τρέχουν σε Βόρεια και Νότια Κέρκυρα αλλά προκύπτουν και έκτακτες περιπτώσεις, όπως η κατολίσθηση, ενώ διαβεβαίωσε ότι η Κέρκυρα θα είναι έτοιμη ενόψει Πάσχα και καλοκαιρινής περιόδου.

Ο κάλπικος παράδεισος του νεοκεϋνσιανισμού στην Ιαπωνία και τις ΗΠΑ

 Ο κάλπικος παράδεισος του νεοκεϋνσιανισμού στην Ιαπωνία και τις ΗΠΑ

Πηγή: Ριζοσπάστης

Η συζήτηση για τη διαχείριση του κρατικού χρέους, που επανήλθε στη δημοσιότητα μέσα από μια σειρά από δημοσιεύματα μεγάλων ξένων εφημερίδων, επανέφερε στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ το μείγμα διαχείρισης του καπιταλισμού.

Πιο συγκεκριμένα, ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να εμφανίσει τα προβλήματα των εργαζομένων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της λιτότητας. 

Η αναφορά του Αλ. Τσίπρα στην πρόσφατη ομιλία του στη Ρώμη είναι χαρακτηριστική: «Για να μπει τέρμα στο μαρτύριο της λιτότητας. Για να βγει η Ελλάδα, ο Νότος της Ευρώπης και όλη η Ευρώπη από το μακρύ σκοτάδι του νεοφιλελευθερισμού». Στην ίδια ομιλία, εκτός από περιγραφή του προβλήματος, πρότεινε και τη λύση του: «Γι' αυτό και παλεύουμε να τερματιστεί η λιτότητα, να διαγραφεί το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους και να χρηματοδοτηθεί από τον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό η ενίσχυση της απασχόλησης και η ανάπτυξη».

Οι συγκεκριμένες προτάσεις του συμπυκνώνουν σε μεγάλο βαθμό την τάχα φιλολαϊκή εναλλακτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. Τελικά φωτογραφίζουν τη λιτότητα ως διαχειριστική επιλογή και ισχυρίζονται ότι ο κακός δαίμονας που την προκαλεί είναι η νεοφιλελεύθερη πολιτική διαχείρισης του καπιταλισμού στην ΕΕ. Προτάσσουν ως φιλολαϊκή λύση απέναντι στην κρίση τη μεταβολή του δημοσιονομικού μείγματος, δηλαδή την ενίσχυση των κρατικών δαπανών ως μέσου «για να πάρει μπρος η οικονομία», παράλληλα με την «αύξηση της κατανάλωσης» που τάχα μπορεί να ωφελήσει τόσο τους εργαζόμενους, αφού σταματά η λιτότητα, όσο και τις επιχειρήσεις, αφού η αυξημένη «κίνηση στην αγορά» οδηγεί σε διέξοδο απ' την κρίση, που, κατά την άποψη αυτή, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πτώση της κίνησης στην αγορά. Μεταβάλλοντας άρα το δημοσιονομικό μείγμα, μέσα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το πανευρωπαϊκό «ψηφοδέλτιο Τσίπρα», θα οδηγηθούμε σε μια οικονομική «γη της Επαγγελίας», όπου εργαζόμενοι και επιχειρήσεις θα δρέπουν μαζί τους καρπούς της οικονομικής καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Στην πραγματικότητα, οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ως στόχο να ωραιοποιήσουν τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, να συγκαλύψουν τον πραγματικό καπιταλισμό, «που σαπίζει και πεθαίνει», να πείσουν τους εργαζόμενους πως δεν είναι το σύστημα που απαιτεί αλλαγή, απλά η κυβέρνηση και η μορφή διαχείρισής του. Ωστόσο, «τα γεγονότα είναι πεισματάρικα». Αρκεί να θυμηθούμε τα αποτελέσματα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ιαπωνία, όπου δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται αυτό το τάχα θαυματουργό δημοσιονομικό μείγμα, για να καταλάβουμε πως η «Χαναάν» που υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τελικά παράδεισος μόνο για το μεγάλο κεφάλαιο.

Η επεκτατική πολιτική στις σημερινές ΗΠΑ

Η παγκόσμια, συγχρονισμένη καπιταλιστική κρίση του 2008-2009 έπληξε ουσιαστικά την καπιταλιστική παραγωγή στις ΗΠΑ, με το ΑΕΠ να συρρικνώνεται κατά 5,1% από το 2008 μέχρι το Φλεβάρη του 2010, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής να μειώνεται σχεδόν στο 80% της τιμής του 2007, ενώ το επίσημο ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε από 4,7% το 2007 σε 10% το 2009.

Οι ΗΠΑ απάντησαν στην εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης με ένα εκτεταμένο πρόγραμμα επεκτατικής δημοσιονομικής διαχείρισης, τροφοδοτώντας την καπιταλιστική του οικονομία με κεφάλαια, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. Το αμερικανικό κράτος στήριξε άμεσα τις τράπεζες και μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις με δάνεια και επιχορηγήσεις μαμούθ δεκάδων ή και εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων και προχώρησαν σε ένα πρόγραμμα παροχής ρευστότητας στις τράπεζες και εμμέσως στη βιομηχανία.

Το αποτέλεσμα αυτής της λεγόμενης πολιτικής Ομπάμα οδήγησε σε μια αναζωογόνηση της αμερικανικής οικονομίας. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ ήταν 2,5% το 2010, 1,9% το 2011, 2,8% το 2012 και πάνω από 1,5% το 2013, ρυθμοί σημαντικοί για μια τόσο αναπτυγμένη καπιταλιστική οικονομία. Το 2013 το ΑΕΠ ήταν 5% αυξημένο σε σχέση με τα επίπεδα ΑΕΠ προ κρίσης και η βιομηχανική παραγωγή έχει ανακάμψει στα προ κρίσης επίπεδα.

Ωστόσο, η κατάσταση που βιώνουν οι εργαζόμενοι από την πολιτική αυτή, που θαυμάζει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, κάθε άλλο παρά ρόδινη είναι. Παρά τους θετικούς ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης, η πραγματική ανεργία, όταν συμπεριληφθούν μια σειρά από άλλες κατηγορίες εργαζομένων, όπως υποαπασχολούμενοι που ψάχνουν πλήρη απασχόληση, άνεργοι που δεν καταγράφονται, παραμένει εξαιρετικά υψηλή στο 15%. Τα επίπεδα φτώχειας πραγματικά θερίζουν. Στην πλουσιότερη χώρα του κόσμου σχεδόν 50 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται κάτω απ' τα όρια της φτώχειας και αναγκάζονται να καταφεύγουν σε κουπόνια φαγητού, προκειμένου να εξασφαλίζουν στοιχειωδώς την επιβίωσή τους, ενώ το 22% των παιδιών καταγράφονται ως φτωχά. Οι κατασχέσεις κατοικιών ξεπερνούν τα 5 εκατομμύρια από το 2007. Η κοινωνική ανισότητα στις ΗΠΑ είναι τόσο μεγάλη, που ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα, σε πρόσφατη δήλωσή του, τη συνέκρινε με την κοινωνική ανισότητα σε χώρες όπως η Τζαμάικα. Η οικονομική ανάκαμψη των ΗΠΑ συνοδεύτηκε με σημαντική διεύρυνση αυτών των διαφορών. Η μέση συνολική περιουσία του φτωχότερου 93% του πληθυσμού μειώθηκε από το 2009 στο 2011 κατά 4% και διαμορφώθηκε στις 100.000 ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή η μέση περιουσία του πλουσιότερου 7% του πληθυσμού αυξήθηκε κατά 28% και διαμορφώθηκε στα 2,4 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή σχεδόν 25 φορές μεγαλύτερη.

Την ίδια στιγμή η μεγάλη αύξηση των κρατικών δαπανών οδήγησε σε εκτίναξη του κρατικού χρέους, από 64% του ΑΕΠ 2007 σε 105% του ΑΕΠ το 2013, χρέος που θα κληθούν να αποπληρώσουν τα λαϊκά στρώματα τα επόμενα χρόνια. Το υψηλό δημόσιο χρέος και η διαπάλη για τη διαχείρισή του οδήγησαν σε στάση πληρωμών του Δημοσίου, που κράτησε δύο ολόκληρες εβδομάδες μέσα στο 2013, με αποτέλεσμα να διακοπεί η λειτουργία τμημάτων του κρατικού μηχανισμού με σχεδόν ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι να βρεθούν σε αναγκαστική άδεια άνευ αποδοχών. Συγχρόνως, το υψηλό χρέος έχει οδηγήσει σε χρεοκοπία ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ. Χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα του Ντιτρόιτ, όπου κατέθεσε αίτηση πτώχευσης και θα «επιλύσει» το πρόβλημα με μεγάλες περικοπές στο ύψος των συντάξεων και των παροχών Υγείας. Ανάλογο πρόβλημα παρουσιάζουν πολλές πολιτείες των ΗΠΑ. Η πολιτεία του Ιλινόις, με πρωτεύουσα το Σικάγο, εμφανίζει «χρηματοδοτικό κενό» στις συντάξεις που υπερβαίνει τα 133 δισ. δολάρια, ενώ συνολικά το χρηματοδοτικό κενό υπολογίζεται στα 2,7 τρισ. δολάρια ΗΠΑ. Ηδη προετοιμάζεται γύρος μαζικών περικοπών στις συντάξεις, με πρώτο βήμα την προετοιμασία της κοινής γνώμης να αποδεχτεί τέτοια μέτρα ως αναγκαιότητα, με αναφορές σε τεράστιες συντάξεις και σε πολύ χαμηλά όρια ηλικίας. Κάθε ομοιότητα με την κατάσταση που ζουν οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα κάθε άλλο παρά συμπτωματική είναι...

Η επεκτατική πολιτική στην Ιαπωνία

Ανάλογες είναι και οι συνθήκες στην Ιαπωνία, στη δεύτερη μέχρι πρότινος μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.

Η οικονομία της Ιαπωνίας βρισκόταν και πριν την εκδήλωση της κρίσης του 2008-2009 σε μια κατάσταση σχεδόν στασιμότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένοι, σχολιάζοντας τις πενιχρές επιδόσεις της ιαπωνικής καπιταλιστικής οικονομίας, αναφέρονται στις δύο δεκαετίες του '90 και του 2000 ως «η χαμένη εικοσαετία». Η εκδήλωση της κρίσης είχε ως αποτέλεσμα δραστική μείωση του ιαπωνικού ΑΕΠ. Μέσα σε δύο χρόνια, το ΑΕΠ μειώθηκε σχεδόν 7% και έφτασε στα επίπεδα του 2003. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής έπεσε σχεδόν κατά 20%.

Και στην Ιαπωνία η κρατική διαχείριση στράφηκε στο θαυματουργό «όπλο» μιας επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης και γενικότερα να επιταχυνθεί η καπιταλιστική ανάπτυξη. Το πρόγραμμα επεκτατικής πολιτικής ξεκίνησε από το Δεκέμβρη του 2012 και έγινε γνωστό από το όνομα του πρωθυπουργού Abe που το προώθησε. Το πρόγραμμα περιλάμβανε χρηματοδότηση μεγάλων κατασκευαστικών έργων, άμεσα και μέσω σχετικών ομολόγων, και εκτενείς ρυθμίσεις στη νομισματική πολιτική (ώστε να ενθαρρύνεται η κατανάλωση και οι επενδύσεις).

Για την αστική τάξη, το πρόγραμμα είναι και στην Ιαπωνία επιτυχημένο. Εδωσε πράγματι προσωρινά ώθηση στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Το ΑΕΠ του 2013 υπερβαίνει πλέον το προ κρίσης ΑΕΠ του 2007 και ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής αυξήθηκε σημαντικά. Ο δείκτης μετοχών του χρηματιστηρίου του Τόκιο Nikkei έχει πρακτικά υπερβεί τα επίπεδα πριν την εκδήλωση της κρίσης του 2008. Τι κέρδισαν ωστόσο οι εργαζόμενοι;

Στην πραγματικότητα, η κατάσταση για τους εργαζόμενους δεν βελτιώνεται. Το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ μειώθηκε από 60,3% το 2011 σε 58,7% το 2013, ενώ το 2000 έφθανε το 65% και τα στοιχεία του ΟΟΣΑ κατατάσσουν την Ιαπωνία στην έκτη χειρότερη θέση αναφορικά με το ποσοστό φτώχειας. Οι όποιες αυξήσεις στους πραγματικούς μισθούς της περιόδου μετά την κρίση χάθηκαν το τελευταίο διάστημα αφού οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται συνεχώς τους τελευταίους 19 μήνες, πρακτικά όλη την περίοδο εφαρμογής των επεκτατικών μέτρων και έπεσαν πάλι στο επίπεδο του 2009, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών. Ταυτόχρονα, το 2013, το ποσοστό «μη κανονικής εργασίας» (μερική απασχόληση, ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι κλπ.) με ανύπαρκτα δικαιώματα κατέγραψε ρεκόρ, φθάνοντας στο 36,7% της συνολικής απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας πληρώνονται σχεδόν το μισό σε σχέση με τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Την ίδια στιγμή, τα δημοσιονομικά βάρη μεταφέρονται στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων, με την έμμεση φορολογία στην κατανάλωση να αυξάνεται από τον Απρίλη στο 8% (από 5%) και προετοιμάζεται νέα αύξηση στο 10% το 2015. Γενικότερα το δημόσιο χρέος που θα κληθούν να αποπληρώσουν οι εργαζόμενοι φθάνει το 240% του ΑΕΠ.

Η πραγματική διέξοδος για τους εργαζόμενους

Οποιο παράδειγμα εφαρμογής του αντινεοφιλελεύθερου - «νέο» ή παλαιοκεϋνσιανού μοντέλου διαχείρισης και να εξετάσουμε, απ' τις ΗΠΑ μέχρι την Ιαπωνία, το συμπέρασμα είναι το ίδιο. Το θαυματουργό φάρμακο δεν εκπληρώνει αυτά που υπόσχεται.

Η ανάπτυξη που επιτυγχάνει είναι πρόσκαιρη και παροδική. Στην πραγματικότητα στρώνει το έδαφος για νέα βαθύτερη κρίση. Διογκώνει το κρατικό χρέος που θα πρέπει να αποπληρώσουν οι εργαζόμενοι στη συνέχεια.

Κυρίως όμως είναι τελικά αντιλαϊκή. Η καπιταλιστική ανάπτυξη στηρίζεται στην εξαθλίωση των εργαζομένων, σε φθηνή εργατική δύναμη, στη φτώχεια και την εξαθλίωση των μαζών. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού αιτία για τα βάσανα των εργαζομένων είναι ο ίδιος ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης που προϋποθέτει ένταση της εκμετάλλευσης.

Ο Α. Αϊνστάιν είχε δηλώσει παλαιότερα «τρέλα είναι το να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να αναμένεις διαφορετικά αποτελέσματα». Ωστόσο, θα ήταν τεράστιο λάθος να θεωρήσει κανείς ότι οι δυνάμεις που πίνουν νερό σήμερα στο όνομα της κεϋνσιανής διαχείρισης και υποστηρίζουν ότι μπορεί να είναι φιλολαϊκή, περιμένουν πραγματικά να δράσει η κεϋνσιανή διαχείριση υπέρ του λαού. Στόχος τους είναι να κοροϊδέψουν τους εργαζόμενους, να τους πείσουν ότι αρκεί μια διαχειριστική εναλλαγή για να βελτιωθεί η ζωή τους, να τους αποπροσανατολίσουν απ' τη μοναδική πραγματική διέξοδο: Την οργάνωση της πάλης απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο, την ΕΕ και την εξουσία των μονοπωλίων, με κάθε πιθανή διαχειριστική εκδοχή της, φιλελεύθερη ή κεϋνσιανή.

Του Γρηγόρη ΛΙΟΝΗ *
* Ο Γρηγόρης Λιονής είναι μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η λαϊκή εξουσία

 Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η λαϊκή εξουσία

Ρωτάνε αρκετοί: «Ποιά ακριβώς είναι η διαφορά των προτάσεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ με αυτήν του ΚΚΕ;».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι ένας πολιτικός σχηματισμός που κινείται στα «αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ. Ιδεολογικά ταυτίζεται, πλην ελάχιστων διαφορών, με τη λεγόμενη «Αριστερή Πλατφόρμα» του Λαφαζάνη και το Σχέδιο 'Β του Αλαβάνου. Στόχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όπως αναφέρουν τα ίδια τα στελέχη της, είναι η «ανατροπή των μνημονίων, των κυβερνήσεων του κεφαλαίου, της ΕΕ και του ΔΝΤ». Εδώ έγκειται και η παγίδα μιας πρότασης που εγκλωβίζει τις εργατικές-λαϊκές μάζες.

Λέει με λίγα λόγια η ΑΝΤΑΡΣΥΑ: 

- Να ανατραπεί το μνημόνιο.

- Να φύγει η Ελλάδα απ' το μηχανισμό του ΔΝΤ.

- Να φύγει η Ελλάδα απ' την ΕΕ. 

Και στην εξουσία να είναι ποιός; 

Απαντά μέσω του προγράμματος της η ΑΝΤΑΡΣΥΑ:

- Μια αριστερή-ριζοσπαστική κυβέρνηση που θα προχωρήσει σε εθνικοποίηση τραπεζών, τομέων της οικονομίας κλπ. Σύμφωνα με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ αυτή η "αριστερή-ριζοσπαστική κυβέρνηση" θα έχει αντικαπιταλιστικά, αντι-ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά.

Το βασικό πρόβλημα με την πρόταση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι ότι ακολουθεί την αποτυχημένη λογική των σταδίων. Να φύγουμε δηλαδή πρώτα απ' την ΕΕ, να ακυρωθούν τα μνημόνια, να πάρει την εξουσία - όχι ο λαός, αλλά - μια αριστερή, ριζοσπαστική κυβέρνηση που θα προωθήσει μέτρα εθνικοποιήσεων, κρατικοποιήσεων κλπ. 

Απόσπαση της πολιτικής απ' την οικονομία με λίγα λόγια.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατηγορεί (βλέπε πρόσφατο άρθρο εδώ) το ΚΚΕ ότι τάχα... δεν επιθυμεί έξοδο της Ελλάδας απ' την ΕΕ και την ευρωζώνη. Η διαφορά της πρότασης της ΑΝΤΑΡΣΥΑΣ με αυτήν του ΚΚΕ στο θέμα "ΕΕ" είναι η εξής απλή:

ΚΚΕ: Έξοδο από ΕΕ-Ευρωζώνη με το λαό στην εξουσία, με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων.

ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Έξοδο από ΕΕ-Ευρωζώνη με μια αριστερή-ριζοσπαστική κυβέρνηση και μετά βλέπουμε... Θα έρθει σταδιακά και η λαϊκή εξουσία. 

Το μάθημε της Χιλής του Αλιέντε δεν τους έγινε μάθημα. 

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ λοιπόν χρησιμοποιεί αντικαπιταλιστική ρητορεία, θέτοντας ως πρωτεύων το ζήτημα την έξοδο από ΕΕ-Ευρωζώνη, ακύρωση μνημονίων και διαχείρηση του Καπιταλισμού με απώτερο στόχο την... εργατική-λαϊκή εξουσία. Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι δηλαδή. 

Κύριοι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ,

ποιός θα κάνει την παύση πληρωμών, ποιός θα βγάλει την Ελλάδα απ' την ΕΕ, την Ευρωζώνη και το ΝΑΤΟ; Ποιός θα εθνικοποιήσει τις τράπεζες και για το συμφέρον ποιανού; Ποιός διάολος θα είναι στην εξουσία όταν θα γίνουν όλα αυτά;

Πείτε ξεκάθαρα στο λαό αυτό που υποστηρίζετε: Ότι ζητάτε μια αριστερή κυβέρνηση τύπου ΣΥΡΙΖΑ να τα κάνει όλα αυτά και ότι παραπέμπετε τον Σοσιαλισμό-Κομμουνισμό στη Δευτέρα Παρουσία. Ότι οι άμεσοι στόχοι σας δεν είναι να πάρει την εξουσία το εργατικό-λαϊκό κίνημα αλλά αυτό να την παραλάβει... αργότερα, μετά απ' τις ριζοσπαστικές αλλαγές που δήθεν θα επιφέρει μια κυβέρνηση της Αριστεράς. 

Πείτε, κύριοι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ότι ψάχνετε για κορόϊδα. Ότι κάνετε λόγο για «εργατικό-λαϊκό έλεγχο σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας» ΧΩΡΙΣ όμως να αλλάζει το καπιταλιστικό κοινωνικο-οικονομικό σύστημα. Δηλαδή «εργατικός-λαϊκός έλεγχος» εντός του Καπιταλισμού, με την προοπτική - κάπου, κάποτε - να υπάρξει η μετάβαση στον Σοσιαλισμό. 

Το ΚΚΕ, κύριοι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, δεν απομακρύνει το αίτημα της αποδέσμευσης απ΄ την ΕΕ απο τον άμεσο πολιτικό αγώνα. Το ΚΚΕ θεωρεί ότι η αποδέσμευση απ' την ΕΕ μπορεί να έχει αποτέλεσμα μόνο με το ταυτόχρονο πέρασμα της εξουσίας απ' τους αστούς στην εργατική τάξη και τους συμμάχους της. Εσείς, αντιθέτως, θέτετε την έξοδο απ' την ΕΕ ως προαπαιτούμενο για να έρθει στο... μέλλον η λαϊκή εξουσία. Χωρίς σύγκρουση με τα μονοπώλια στη βάση της παραγωγής. Με την ύπαρξη μιας ριζοσπαστικής, αριστερής κυβέρνησης. 

Λοιπόν, τις κουτοπονηριές αλλού.

Μια διάλεξη στο Χάρβαρντ (φωτορομάντσο)

 Μια διάλεξη στο Χάρβαρντ (φωτορομάντσο)

(Aναδημοσίευση απο Cogito ergo sum)

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων που λεγόταν "EOS Project". Με την εταιρεία αυτή συνεργάζονταν δυο ελληνόπουλα, ο Γεώργιος Τσαρουχάς και ο Ιωάννης Τσούτσιας.

Ο Γεώργιος, λοιπόν, διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του νοσοκομείου Ευαγγελισμός και ειδικός σύμβουλος του υπουργείου υγείας, καθώς, όπως λέει ο ίδιος, "συνεργάστηκε με την ηγεσία του υπουργείου για την αναδιάρθρωση του ελληνικού συστήματος υγείας" και κάπως έτσι γνωρίστηκε με τον Άδωνι. Από την άλλη, ο Ιωάννης έλαχε να είναι αντιπρόεδρος σε ένα κλαμπ ευρωπαίων φοιτητών τού Χάρβαρντ.
Μιας και η "EOS Project" πουλάει μούρη πως έχει επαφές με ισχυρά πρόσωπα σε όλον τον κόσμο (decision makers, όπως τους λέει), τα δυο ελληνόπουλα σκέφτηκαν να καλέσουν μια τέτοια "ισχυρή προσωπικότητα" να μιλήσει στο κλαμπ τού Ιωάννη. Κι αφού ο Γεώργιος ήξερε τον Άδωνι, γιατί να ψάχνουν περισσότερο;

Ω ρε χαρά που πήρε ο Άδωνις! Επί τέλους, η ψυχούλα του θα ηρεμούσε, μιας και "ουκ εά τον καθεύδειν το του Γιωργάκη τρόπαιον". Ήταν καιρός να αναδειχθεί κι αυτός, μαζί με τον λαμπρό πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, ο οποίος έδειξε πρώτος τον δρόμο για το Χάρβαρντ.
Πάνω στην χαρά του, λοιπόν, ο δόλιος ο Άδωνις δεν κατάλαβε ότι ήταν καλεσμένος να μιλήσει σε ένα φοιτητικό καφενείο (έστω, πολυτελείας) και πίστεψε ότι η πρόσκληση ήρθε από την διοίκηση του πανεπιστημίου. Μικρή η διαφορά, θα μου πείτε. Ναι, αλλά όταν πας στο καφενείο, πληρώνεις το ταξί από την τσέπη σου. Όταν όμως είσαι ολόκληρη υπουργάρα και σε καλεί επισήμως ένα μεγάλο πανεπιστήμιο, μπορείς να βάλεις το δημόσιο ταμείο να καλύψει τα έξοδά σου. Έτσι, λοιπόν, ο υπουργός έβγαλε την σχετική απόφαση.

Η παραπάνω απόφαση πιστοποιεί το μέγεθος της συγκίνησης της υπουργάρας, αφού το τρεμάμενο χέρι του μπέρδεψε το ελληνικό με το λατινικό αλφάβητο και το Harvard κατάντησε...Xarvard. Δεν πειράζει, όμως. Μικρό το κακό. Όπως μικρό και το ποσό για τα έξοδα, το οποίο υπολογίστηκε σε 2.420 ευρώ.
Πήγε, λοιπόν, στο Ματσατσούτσες ο Άδωνις, μίλησε... όλα καλά. Το βράδυ τον βάλανε να κοιμηθεί σε μια σουίτα ξενοδοχείου, όπου κάποτε είχε κοιμηθεί και ο Τζων Κέννεντυ. Ε, ρε μεγαλεία, δηλαδή! Ο δόλιος ο τηλεβιβλιοπώλης στο ίδιο δωμάτιο με τον μεγάλο Κέννεντυ! Πώς να μη σπεύσεις να ανακοινώσεις τέτοιο γεγονός στο Τουίττερ;

Αυτό κι αν είναι συγκίνηση: να μπερδεύεις την σουίτα ενός ξενοδοχείου με ένα σπίτι! Δεν πειράζει, Άδωνι. Πάντα τέτοια νά 'χουμε, να τιμάς την πατρίδα μας με όλες σου τις δυνάμεις.

Επίλογος της ιστορίας:

Υστερόγραφο
Ελπίζω να προσέξατε το θέμα τής διάλεξης: "Η αποθαρρυντική πρόκληση των μεταρρυθμίσεων του δημόσιου τομέα: η περίπτωση της Ελλάδας". Ο επίλογος της ιστορίας αποδεικνύει ότι ο Άδωνις δε αποθαρρύνεται με τίποτε.

Αναρτήθηκε από Elva

Για το καλό της πατρίδας

 Για το καλό της πατρίδας

Mπορεί μέχρι τώρα να υποφέραμε τα πάνδεινα για να σωθεί ...η πατρίδα, τώρα όμως που φυσάει πρωτογενές πλεόνασμα και η άνοιξη είναι προ των πυλών , όλα θα αλλάξουν...

Έρχονται καλύτερες μέρες για τους αδικημένους μας λένε. 

Το ίδιο όμως θα συμβεί και για τους αδικητές. 

Οπότε ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό; 

Αυτό μένει να το σκεφτούμε σοβαρά.

Για όποιον δεν κλείνει τα μάτια και δεν τα έχει εντελώς χαμένα είναι φανερό ότι όποτε ακούμε για ελαφρύνσεις βαρών για τους φτωχούς, το μόνο που ελαφραίνει τελικά είναι η τσέπη μας.

Φοροαπαλλαγές γενικά, σημαίνει φοροελαφρύνσεις για την πλουτοκρατία, δηλαδή για την εξουσία-οπότε τίποτα το παράλογο-, και φοροεπιδρομή και λεηλασία για το λαό και το εισόδημά που του έχει απομείνει. Οι αφελείς φτωχοί λοιπόν που είναι "υπέρ των μεταρρυθμίσεων" ή υπέρ της "μείωσης των φόρων" γενικά για τις επιχειρήσεις ας ξέρουν ότι δεν μιλούν ούτε γι αυτόν ούτε για την επιχείρησή του. Είπαμε, κάποιος πρέπει να πληρώνει το λογαριασμό.

Μια από τις τελευταίες "μεταρρυθμίσεις" που ακούγονται είναι το "ηλεκτρονικό δίχτυ", που θα παρακολουθεί και θα συγκρίνει τα έξοδα που κάνει κάποιος με τα έσοδά του, και  που δε χρειάζεται να το πολυσκεφτούμε ποιον έχει βάλει στο μάτι.
Το λέει η πραγματικότητα που φορολογεί φτωχούς εργαζόμενους, αγρότες, επαγγελματίες κλπ. από το πρώτο ευρώ, ενώ αφήνει ήσυχους στο  έργο τους τους κροίσους. Αυτών οι ...δραστηριότητες, έχουν βεβαίως χαρακτήρα "κοινοφελή" και σωτήριο, οπότε δεν πιάνονται...

Αντιγράφουμε από τη στήλη "η άποψή μας" του Ριζοσπάστη ένα παράδειγμα:

"Οικογένεια ανέργων χωρίς επίδομα ανεργίας (ένας στους έξι παίρνει), άρα με μηδέν εισόδημα, τη βοηθούν με ελάχιστα χρήματα οι συνταξιούχοι γονείς που πληρώνουν τους λογαριασμούς της σε ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, δαπάνες που δεν μπαίνουν στις φορολογικές δηλώσεις. Έτσι, ενώ δεν έχουν εισόδημα θα φορολογηθούν, επειδή με το βοήθημα των γονιών πληρώνουν τους λογαριασμούς τους. Βοήθημα που θα έχει ήδη φορολογηθεί ως μέρος του εισοδήματος των γονιών τους. Εξωφρενικό, αλλά αυτό γίνεται. Την ίδια ώρα, το κεφάλαιο, πέρα από τις φοροαπαλλαγές, μπορεί και φοροδιαφεύγει ανενόχλητο."

Είναι γνωστό ότι οι εφοπλιστές για ημερήσιο ναύλο 10000-25000 στα πλοία τους θα πληρώνουν φόρο 20 ευρώ...

Παρ' όλα αυτά κάποιοι εξακολουθούν να αρρωσταίνουν μόλις ακούσουν τις λέξεις "ταξικός", ταξική πολιτική, ταξικές διακρίσεις. Ειναι λένε ξύλινη γλώσσα... 

Και στο κάτω κάτω της γραφής δεν είμαστε κι όλοι ίδια κι όμοια... 

Υπάρχουν κι οι εκλεκτοί. 

Κι αυτοί, για το καλό της πατρίδας πάντα, πρέπει να σώζονται.

ς ...

Δημήτρης Ποταμίτης-Πανε 7 χρόνια...

Ανοιχτό κάλεσμα Συντονισμού "Δεν πληρώνω"

Linkwithin

«Σάββα, παιδί μου, πέτα τον έξω»…

 «Σάββα, παιδί μου, πέτα τον έξω»…

του Νίκου Μπογιόπουλου


Ήταν 16 Φεβρουαρίου 1999. Συμπληρώθηκαν 15 χρόνια. Η Ελλάδα εκείνο το πρωινό ξυπνούσε σαστισμένη. Η είδηση πέρασε από στόμα σε στόμα: Από την ελληνική πρεσβεία στην Κένυα ο Οτσαλάν είχε βρεθεί στα χέρια των Τούρκων! Σαν ηλεκτρικό ρεύμα το αίσθημα της ντροπής χτυπά και κατακλύζει τον ελληνικό λαό. Δεν θα αργήσει να μετατραπεί σε κύμα οργής…

«Ποιος είναι ο ορισμός που δίνει η κυβέρνησή σας στις έννοιες "φιλότιμο" και "αξιοπρέπεια";». Αυτή ήταν η ερώτηση που τέθηκε την ίδια μέρα στην αίθουσα ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών προς τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Πράγματι: Εκείνες τις ώρες η Ελλάδα είχε οδηγηθεί με την υπόθεση Οτσαλάν σε τέτοιον κατήφορο, που τίποτα δε θεωρούνταν δεδομένο. Ούτε ακόμα και το τι σημαίνουν λέξεις όπως «φιλότιμο» και «αξιοπρέπεια»...


Ο Οτσαλάν από τα χέρια της Ελλάδας είχε περάσει στα χέρια της τουρκικής ΜΙΤ. Και τούτο ενώ δύο μήνες πριν, τα 2/3 της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ (ανάμεσά τους και υπουργοί...), είχαν υπογράψει ψήφισμα με το οποίο καλούσαν τον Οτσαλάν να έρθει στην Ελλάδα για να βρει άσυλο...

Δυο μέρες μετά από την μεταφορά του ηγέτη των Κούρδων στις τουρκικές φυλακές, ο τότε πρωθυπουργός Σημίτης εξέδωσε μια μακροσκελέστατη ανακοίνωση για την υπόθεση Οτσαλάν. Είναι αξιοσημείωτο τι επέλεξε να τονίσει σε κείνη την ανακοίνωση ο κύριος Σημίτης. Επέλεξε, μιλώντας για το «κουρδικό ζήτημα», να δηλώσει: «Είμαστε κατά των ένοπλων ανταρσιών και των πράξεων τρομοκρατίας και βίας». Αυτά ήταν τα λόγια του κυρίου Σημίτη, μόλις δύο 24ωρα από την αποκάλυψη της υπόθεσης Οτσαλάν! Ο Οτσαλάν είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων, η εμπλοκή της Ελλάδας ήταν αδιαμφισβήτητη κι αυτός, ο κ.Σημίτης, επέλεγε εκείνη ακριβώς τη στιγμή για να χαρακτηρίσει σαν «ένοπλη ανταρσία»,για να καταγγείλει σαν «τρομοκρατία και βία» την πάλη των Κούρδων για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους…

Θα το επαναλάβουμε: Εκείνη η απίστευτη ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ και του πρωθυπουργού Σημίτη είχε εκδοθεί τη στιγμή που οι εικόνες του δέσμιου Οτσαλάν έκαναν το γύρο του κόσμου! Η Ελλάδα είχε γίνει διεθνώς «ρεντίκολο». Στο δε εσωτερικό η υπόθεση Οτσαλάν είχε δώσει ευκαιρία σε εθνικιστικούς κύκλους να εγγράφουν μελλοντικές «πατριωτικές» υποθήκες. Κι όμως: Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να απολογηθεί για το κατάντημα στο οποίο είχε οδηγηθεί, αλλά στην ίδια εκείνη ανακοίνωση, ο κ. Σημίτης, που θέλοντας να διασώσει εαυτόν είχε θυσιάσει τρεις υπουργούς (Πάγκαλο, Παπαδόπουλο, Πετσάλνικο), καυχιόταν κιόλας ότι: «Κάναμε το χρέος μας με τον καλύτερο τρόπο, απέναντι στην Ελλάδα και τα συμφέροντά της, απέναντι στο κουρδικό ζήτημα και τον ίδιο τον Οτσαλάν»!

Ποια ήταν η εμπλοκή της κυβέρνησης του κ.Σημίτη σε αυτή την ιστορία; Ποια είναι η αλήθεια; Ποια είναι η ειλικρινής εκδοχή; Η εκδοχή της ελληνικής κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ ότι δεν παρέδωσε η ίδια τον Οτσαλάν στην Τουρκία, ότι δεν τον κατέδωσε, είτε απευθείας, είτε μέσω των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ή άλλου τρόπου, ότι αυτή η κατάληξη ήταν αποτέλεσμα κάποιου λάθους»; Η’ η εκδοχή που ακουγόταν στα συλλαλητήρια και γραφόταν στις εφημερίδες: Οτι επρόκειτο για μια «κυβέρνηση - καταδότη»…

Αν θα θέλαμε να ανασυνθέσουμε το κλίμα της εποχής, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ο χειρισμός της υπόθεσης Οτσαλάν έγινε από μια κυβέρνηση που είχε ήδη στο ενεργητικό της τα «ευχαριστώ» προς τις ΗΠΑ μετά τα Ίμια. Που υπό το βλέμμα της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, της κυρίας Ολμπράιτ, είχε ήδη συνυπογράψει την ελληνοτουρκική συμφωνία της Μαδρίτης που αναγνώριζε«νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο. Που είχε φερθεί με το γνωστό τρόπο στην υπόθεση των «S-300» μετά από απαίτηση των Αμερικανών. Ποιος, λοιπόν, θα μπορούσε να πιστέψει την εκδοχή της κυβέρνησης την ώρα που ο Οτσαλάν έπεφτε στα χέρια των Τούρκων;...

Κανένας δεν πίστεψε την κυβέρνηση Σημίτη. Και όχι μόνο αυτό, αλλά λίγο αργότερα ήρθε και η αποκάλυψη της έκθεσης του πρέσβη της Ελλάδας στην Κένυα, όπου καταγράφονταν «χαρτί και καλαμάρι» τα γεγονότα όσον αφορά τη μεταφορά και την παραμονή του Οτσαλάν στην πρεσβεία καθώς και το τέλος που ακολούθησε.

Η έκθεση του πρέσβη ήταν συγκλονιστική. Εκεί, στην έκθεση - ομολογία, έγινε γνωστό στο πανελλήνιο ποια ήταν η εντολή από την Αθήνα προς την ελληνική πρεσβεία της Κένυας. Η εντολή ήταν σαφής: «Σάββα, παιδί μου, πέτα τον έξω»! Αυτή ήταν η εντολή. Τον πήγαν στην Κένυα, όπως έλεγαν, για να τον σώσουν. Και τελικά τον «πέταξαν έξω». Αλλά απ ' έξω ήταν οι Τούρκοι...

Όποια και αν θα είναι η αποτίμηση της Ιστορίας για τον Οτσαλάν, όποια κι αν θα είναι η τελική κρίση του κουρδικού λαού για το πρόσωπό του, το γεγονός παραμένει: Από τα χέρια μιας ελληνικής κυβέρνησης, της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, ο Οτσαλάν έπεσε στα χέρια της Τουρκίας. Κι αυτό, ως στιγμιότυπο της – ελληνικής, πια - Ιστορίας, θα αποτελεί εσαεί κηλίδα ντροπής. Για εκείνους (τους«μεγάλους τραγουδιστές» και τις «δεσποινίδες Κατεχάκη») που δια πράξεων ή παραλείψεων πρωταγωνίστησαν σε αυτή την εξέλιξη.  

Φιλοσοφικός οπορτουνισμός και αντιδραστικές θεωρίες (ΙΙ)

 Φιλοσοφικός οπορτουνισμός και αντιδραστικές θεωρίες (ΙΙ)

Θαυμαστής της Άρεντ, ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν, επηρεασμένος από τη θεωρία της Άρεντ περί απολυταρχίας, και τη βιοπολιτική του Φουκώ, προσπαθεί να αναλύσει το μοντέλο σύγχρονης κυβερνητικότητας, τη ρίζα του οποίου βρίσκει στην προαναφερθείσα θεωρία της κατάστασης ανάγκης του Καρλ Σμιτ. Ο Αγκάμπεν υιοθετεί την ανάλυση της Άρεντ περί διαχωρισμού ιδιωτικού και πολιτικού και καταλήγει και στη δική του ανάλυση να καλεί σε μία ανακατάληψη του πολιτικού ως δράσης που φανερώνει και διακόπτει τη σχέση νόμου και βίας. Αυτό φαίνεται και στο παρακάτω απόσπασμα από την ομιλία που έδωσε στην Αθήνα ως καλεσμένος του ΣΥΡΙΖΑ.

Ενώ ο έλληνας πολίτης καθοριζόταν από την αντίθεση ανάμεσα σε ιδιωτικό και δημόσιο, ανάμεσα στον οίκο, που είναι ο τόπος αναπαραγωγής της ζωής, και την πόλιν, τον τόπο της πολιτικής δράσης, ο σύγχρονος πολίτης φαίνεται να κινείται σε μία ζώνη α-διαφορίας (μη-διαχωρισμού) μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου [...].

Η πραγμάτωση αυτής της ζώνης αδιαφορίας είναι η κάμερα ασφαλείας, ο παραδειγματικός μηχανισμός του κράτους ασφαλείας. Ο εχθρός είναι το ‘κράτος ασφαλείας’ για τον Αγκάμπεν, γιατί σε αυτό η πολιτική ζωή και η δημοκρατία είναι αδύνατη, και ο νόμος αλληλένδετος με τη βία. Όπως ήδη είπαμε, θα επανέλθουμε σε επόμενη ανάρτηση στην ανάλυση του ‘κράτους ασφαλείας’ και της ‘κατάστασης ανάγκης’, ως μίας μόνο μορφής εκδήλωσης της βούλησης της άρχουσας-αστικής τάξης, που καθορίζεται από τις αντικειμενικές συνθήκες της θέσης της στις σχέσεις παραγωγής, μέσω των κρατικών -ιδεολογικών και κατασταλτικών- μηχανισμών. Αυτή η ανάλυση είναι που απουσιάζει από τον Αγκάμπεν, ο οποίος, αν και αναγνωρίζει την σημασία του οικονομικού παράγοντα στην άσκηση κυβέρνησης, δεν υιοθετεί τη διαλεκτική μέθοδο και δεν αγγίζει την ταξική ανάλυση της κοινωνίας, βρίσκοντας σε αυτή ‘σπέρματα ολοκληρωτισμού’. Έτσι καταλήγει να χρησιμοποιεί, όπως και η Άρεντ και ο Καστοριάδης, την α-ταξική και αστική έννοια της δημοκρατίας, αναπολώντας το ειδυλλιακό παρελθόν της Αθηναϊκής δημοκρατίας ως ιδανικό, παραβλέποντας τον ταξικό χαρακτήρα της δουλοκτητικής εκείνης κοινωνίας.^[1]

Αναφερθήκαμε ήδη στον Καστοριάδη, το φιλόσοφο της ‘αυτονομίας’ και της ‘άμεσης δημοκρατίας’, τόσο αγαπητό και διαβασμένο από τους ‘αντιεξουσιαστές’ και τους ‘αναρχοαυτόνομούς’ μας. Εμπνευσμένος από το παράδειγμα της αρχαίας Αθήνας, υποστήριξε θερμά την ιδέα της άμεσης δημοκρατίας, χωρίς να ρωτήσει όμως και ποτέ, Δημοκρατία για ποιους; Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τον Καστοριάδη για την α-ταξική θεώρηση των κοινωνιών και των όρων που χρησιμοποιεί. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να είναι κομμουνιστής -εκτός αν θέλει να λέγεται άνθρωπος. Πρέπει όμως να τονίσουμε την την α-ταξική, δηλαδή αστική, φύση της ανάλυσης του Καστοριάδη. 

Παραβλέποντας την ίδια τη διαλεκτική φύση της δικτατορίας του προλεταριάτου, ως μεταβατικής περιόδου, και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, που δεν είναι μια ευθύγραμμη πορεία αλλά μια μακρόχρονη προσπάθεια με άλματα και πισωγυρίσματα, στο άρθρο του 1949 ‘Οι σχέσεις παραγωγής στη Ρωσία’ ο Καστοριάδης ανέπτυξε τη θέση ότι στη Σοβιετική Ένωση δεν υπήρξε σοσιαλισμός, αλλά γραφειοκρατικός κρατικός καπιταλισμός, καθώς ο τρόπος παραγωγής δεν συμβάδιζε με τον τρόπο διανομής. Στο λήμμα της Wikipedia βρίσκουμε τη διαπίστωση ότι στην ανάλυσή του αυτή ο Καστοριάδης βοηθήθηκε από τη δουλειά στον ΟΟΣΑ. Ο ΟΟΣΑ είναι διεθνής οργανισμός εκείνων των αναπτυγμένων χωρών που υποστηρίζουν τις αρχές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς  και δημιουργήθηκε το 1948 -οπότε και ξεκίνησε να δουλεύει εκεί ο Καστοριάδης- με σκοπό να διαχειριστεί το σχέδιο Μάρσαλ (Marshall) για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης^[2]. 

Φτάνουμε στο συμπέρασμα πως η δουλειά του φιλοσόφου της αυτονομίας και της άμεσης δημοκρατίας σε ένα διεθνή οργανισμό που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των οικονομιών των ιμπεριαλιστικών κρατών της Ευρώπης, τον βοήθησε να διατυπώσει τη θέση περί γραφειοκρατικού κρατικού καπιταλισμού. Η θέση αυτή είναι ενδεικτική του σύγχρονου αριστερού οπορτουνισμού που απορρίπτει τη σοσιαλιστική οικοδόμηση και το κομμουνιστικό κίνημα του 20^ου αιώνα. Το προσωπείο του Καστοριάδη, αναρωτιέται κανείς, φοράει και ο Τζήμερος όταν υποστηρίζει την ίδια ακριβώς θέση στην αποδόμηση του μαρξισμού μέσω facebook; Ή μήπως τις δύο θέσεις τις ενώνει κάτι βαθύτερο; Η αντεπαναστατική τους ουσία;

Του παραχωρούμε την αυτονομία και την άμεση δημοκρατία του Καστοριάδη. Χάρισμά του τέτοιες έννοιες κενές από ταξικό περιεχόμενο. Όμως, καμία σχέση δεν μπορούν να έχουν όλα αυτά με την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος εκμετάλλευσης. Η στάση μας απέναντι σε αυτές τις θεωρίες δεν μπορεί να είναι στάσση αδιαφορίας. Θεωρίες τέτοιου είδους είναι επικίνδυνα αποπροσανατολιστικές. Καμία αυτονομία και καμία άμεση δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρξει στο πλαίσιο των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, παρά μόνο ως επικίνδυνες ψευδαισθήσεις. Ψευδαισθήσεις που λειτουργούν για να μπαλώνουν και να καλύπτουν τα ρήγματα και τις αντιφάσεις των αστών.

Αναφερθήκαμε σε προηγούμενη ανάρτηση στο βασικό χαρακτηριστικό του οπορτουνισμού που είναι οι ‘οβιδιακές μεταμορφώσεις’ ανάλογα με τις κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις και την πορεία της ταξικής πάλης. Τι ενώνει όλους αυτούς τους θεωρητικούς που προαναφέραμε, αναρωτιέται κανείς; Ο αντι-κομμουνισμός. Η αντίθεση στον ‘απολυταρχισμό του κόμματος’, που καταλήγει να είναι αντίδραση ενάντια στον καθοδηγητικό του ρόλο, ενάντια στην ένωση θεωρίας και πράξης και τη συνειδητή συγκρότηση και δράση του εργατικού κινήματος. Η αντίθεση στο σταλινισμό, που συγκαλύπτει τον τρόμο και την αποστροφή προς τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Αυτοί που φοβούνται περισσότερο για την ανατροπή της βολής τους είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η σοσιαλιστική οικοδόμηση όχι μόνο απέτυχε,  αλλά δεν υπήρξε ποτέ.

Αλλά ο λαός ξέρει καλύτερα. Ο εργάτης -και ο αγρότης, ο αυτοαπασχολούμενος, ο λαός που νιώθει στο πετσί του πως αυτό το σύστημα έχει ξοφλήσει- βλέπει πως πίσω από την μικροαστική μάσκα-κατηγορία του απολυταρχισμού βρίσκεται ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός απαραίτητος για να ξεχωρίζει η ήρα από το στάρι. Πως πίσω από το μύθο για τα εγκλήματα του σταλινισμού κρύβεται το άγχος και η αγωνία να κρυφτεί η πιο σημαντική προσπάθεια να οικοδομηθεί ένα σύστημα ανώτερο από το καπιταλιστικό -χωρίς κρίσεις, ανεργία, εκμετάλλευση- με εργατική εξουσία, και αυτό κατορθώθηκε μέσα από την πρωτοπορία του προλεταριάτου και τον καθοριστικό ρόλο του κόμματος στην ένωση μαρξιστικής θεωρίας και εργατικού κινήματος.

---

[1] Αν και είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν ακριβείς υπολογισμοί, γύρω στο 20% του πληθυσμού της δημοκρατικής Αθήνας είχε πολιτικά δικαιώματα. Στο κατά μέσο όρο 80% χωρίς πολιτικά δικαιώματα συγκαταλέγονται όλες οι γυναίκες, οι δούλοι, οι δούλοι που είχαν αποκτήσει την ελευθερία τους, οι μέτοικοι, και οι ανήλικοι.

[2] Με μία πρόχειρη έρευνα στο διαδίκτυο η θέση του Καστοριάδη στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης επιβεβαιώνεται και από άλλες πηγές, πέραν της Wikipedia. Ενδεικτικά παραθέτουμε τις εξής:

1.http://tinyurl.com/qj3yewd

2.http://tinyurl.com/okbdd5m

3.http://www.thatsgreece.com/info/culture-literature-non-fiction-Cornelius-Castoriadis

Να δοκιμάσει ο λαός τη δική του συνταγή

Να δοκιμάσει ο λαός τη δική του συνταγή

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και βδομάδα του ΣΕΒ. Ανοιξε με συνέντευξη του Δασκαλόπουλου και έκλεισε με ομιλία του Δασκαλόπουλου. Από τον οποίο, εκτός των άλλων, μάθαμε ότι σύμφωνα με τον Λένιν μόνο οι βιομήχανοι μπορούν να γίνουν «το κοινωνικό υποκείμενο του νέου παραγωγικού αναπτυξιακού μοντέλου»!!

«Συνιστώντα κράτη»

Ηταν και βδομάδα που βγήκαν τα μεγάλα μαχαίρια στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής μας. Με ένα νέο «σχέδιο Ανάν», που οριστικοποιεί την κατοχή και τη διχοτόμηση, προβλέποντας «συνιστώντα κράτη» στην Κύπρο. Επαναφέροντας τη λογική που πριν από 10 χρόνια, τον Απρίλη του 2004, απέρριψαν οι Ελληνοκύπριοι, όταν ψήφιζαν με 76% κατά του «σχεδίου Ανάν». Τότε, που έπεσαν πάνω τους «λυτοί και δεμένοι», διεθνείς ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, αλλά και ελληνικά αστικά κόμματα, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, που ουσιαστικά στήριξαν το «σχέδιο Ανάν», για να τον πείσουν να λογικευτεί, να υποχωρήσει. Το «όχι» του ελληνοκυπριακού λαού, ακόμα ηχεί στα αυτιά τους. Θυμίζουμε ότι τότε όλοι έταζαν στον κυπριακό λαό πως η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ανοίγει τις πόρτες για τη δίκαιη επίλυση του Κυπριακού, ότι υπάρχει το «κοινοτικό κεκτημένο», την ίδια στιγμή που η ΕΕ προωθούσε τη διχοτόμηση. Θυμίζουμε, όμως, και τη στάση του βασικού πυρήνα του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, του ΣΥΝ, που στήριξε το «σχέδιο Ανάν», καλώντας τον κυπριακό λαό να ψηφίσει ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, πρωτοστατώντας στις υποσχέσεις ότι η ΕΕ θα λύσει το πρόβλημα, κατηγορώντας το ΚΚΕ για απομονωτισμό και εθνικισμό! Θέση που επιβεβαιώνει και σήμερα βλέποντας θετικά την κοινή δήλωση Αναστασιάδη - Ερογλου και κάνοντας εκκλήσεις να μη βιαστούμε να κρίνουμε το νέο ιμπεριαλιστικό σχέδιο...

Μια γροθιά

Ηταν και βδομάδα των αγροτών που γράφουν νέες σελίδες αγώνα στα μπλόκα τους. Εκεί όπου δεν είναι μόνοι. Εκεί όπου με συγκίνηση και ενθουσιασμό υποδέχτηκαν τους κοινωνικούς τους συμμάχους, που με σημαίες του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΕΒΕ, του ΜΑΣ, της ΟΓΕ στάθηκαν στο πλευρό τους. Γιατί, όπως σημείωσε και ο Βαγγέλης Μπούτας, «είστε και σεις, όπως εμείς, άνθρωποι του μόχθου και της βιοπάλης, που σας ξεζουμίζει η αντιλαϊκή πολιτική της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων. Εχουμε τα ίδια προβλήματα. Πάρα πολλοί από τους αγρότες, όπως οι άνεργοι, εργάτες και πολλοί επαγγελματίες και μαγαζάτορες δεν έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τις εισφορές στους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Οι φτωχοί αγρότες, όπως και οι εργαζόμενοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, η σπουδάζουσα νεολαία και οι γυναίκες της λαϊκής οικογένειας δεν έχουν να πληρώσουν το πανάκριβο πετρέλαιο και πουντιάζουν στα κρύα δωμάτια των σπιτιών τους. Οπως οι μεγαλέμποροι εκμεταλλεύονται το μόχθο και τον ιδρώτα του αγρότη για να πλουτίζουν, έτσι κάνουν οι βιομήχανοι με τον εργάτη. Κι όταν μας "ξεζουμίσουν σαν το λεμόνι", μας πετούν, μαζί, στον Καιάδα της ανεργίας, της φτώχειας και της εξαθλίωσης. Να γιατί είμαστε σύμμαχοι στον αγώνα, μια γροθιά και μια ψυχή».

Πλεόνασμα λαϊκής αφαίμαξης

Βδομάδα πλεονάσματος, επίσης. Το πρωτογενές πλεόνασμα, για το οποίο τσακώνονται ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ για το ύψος του, είναι αποτέλεσμα της φοροληστείας, των περικοπών στους μισθούς, στις συντάξεις, στην Υγεία και την Παιδεία, των χιλιάδων απολύσεων, γι' αυτό και ο λαός δεν έχει κανένα λόγο να πανηγυρίζει για την επίτευξή του ή να διεκδικεί μεγαλύτερο ύψος του. Οι κατακτήσεις που αφαιρέθηκαν τα προηγούμενα χρόνια ούτε πρόκειται να δοθούν πίσω, ούτε είναι αρκετές για το κεφάλαιο: Ο στόχος της καπιταλιστικής ανάκαμψης προϋποθέτει την ένταση της αντιλαϊκής επίθεσης.

Κοινοί τόποι

Ηταν και βδομάδα συναινέσεων. Ο,τι κι αν λένε στο μπαλκόνι ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, οι αναλυτές μετράνε θέσεις και καταγράφουν. Η αστική αρθρογραφία επισημαίνει την κοινότητα θέσεων των δυνάμεων της αστικής διαχείρισης. Οχι, βεβαίως, για να προβοκάρει τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για να επισημάνει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός πλατιού ρεύματος συναίνεσης που θα προχωρήσει σε κοινούς στόχους με βασικό άξονα τις αναγκαίες αλλαγές στο μείγμα. Θεμιτός, λοιπόν, ο ανταγωνισμός ΣΥΡΙΖΑ - κυβέρνησης για το ποιος θα πραγματοποιήσει αυτές τις αλλαγές, ποιο τμήμα του κεφαλαίου θα ευνοηθεί, ποιες συμμαχίες θα ενισχυθούν. Ομως, δεν πρέπει να αφαιρούμαστε από το κοινό στρατηγικό πλαίσιο. Αλλωστε, ποτέ δεν πρέπει να φεύγει από την προοπτική και η πιθανότητα κυβερνήσεων μεγάλης συνεργασίας, εάν αυτό προκύψει ως ανάγκη. Με δεδομένο ότι το πολιτικό σκηνικό είναι, όπως λένε οι αστοί, «ρευστό».

Ανεργία και των αγίων!

Εφτασε αισίως στο 30% βγάζοντας τη γλώσσα σ' όσους ισχυρίζονται ότι θα την αντιμετωπίσουν με προγράμματα «κοινωφελούς εργασίας», που ανακυκλώνουν τους ανέργους, ή, με πολιτικές «ενεργητικής απασχόλησης», που στηρίζουν κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ, πολιτικές που πατάνε στην ανεργία για να δώσουν κι άλλα στηρίγματα στους μεγαλοεπιχειρηματίες. Αμεση ανάγκη να δυναμώσει ο αγώνας για την ουσιαστική προστασία και την άμεση ανακούφιση των ανέργων, με αιτήματα που περιλαμβάνονται και στις προτάσεις νόμων του ΚΚΕ. Το πρόβλημα της ανεργίας δεν μπορεί να λυθεί στο πλαίσιο ενός δρόμου ανάπτυξης, όπου κυριαρχεί η αναρχία, η εκμετάλλευση και το κυνήγι του κέρδους, το οποίο οδηγεί τους κεφαλαιοκράτες να ανοιγοκλείνουν τις επιχειρήσεις τους και να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους εκεί που έχουν μεγαλύτερη κερδοφορία, με βάση και τις ελευθερίες της ΕΕ.

Ο ένας κόβει κι ο άλλος ράβει

Ηταν και βδομάδα ΣΥΡΙΖΑ στο ίδιο ακριβώς πεδίο, καθώς ο Τσίπρας εξήγησε στους βιομήχανους ότι τους συμφέρει να είναι κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Η ακριβής φράση του ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική του «δημιουργεί συνθήκες κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο και, έτσι, νέες σταθερές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας» (πιο αναλυτικά παρακάτω).
Τα παρακάτω δε χρειάζονται σχόλια:
«Σήμερα βλέπουμε καθαρά ότι οι μνημονιακές πολιτικές δεν βγάζουν πουθενά. Αλλά το ίδιο το Μνημόνιο παρέχει τη δυνατότητα αναδιαπραγμάτευσης (...) Αυτό επείγει να κάνουμε σήμερα. Πληθαίνουν άλλωστε οι φωνές στην Ευρώπη που διαπιστώνουν τα λάθη της τρόικας και το αδιέξοδο της συνταγής» (από συνέντευξη του προέδρου του ΣΕΒ στην αρχή της βδομάδας).
«Ο πρωθυπουργός κατανόησε και έθεσε τα προβλήματα της ελληνικής βιομηχανίας ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα (...) προσδοκούμε την ίδια στάση και από την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία ήδη έχει διατυπώσει θετικές θέσεις. Η στήριξη (...) της βιομηχανίας (...) μπορεί και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής σύγκλισης» (από ομιλία του προέδρου του ΣΕΒ στο τέλος της βδομάδας).
«Είναι επιλογή επιβίωσης για τον παραγωγικό κόσμο της χώρας να συνομιλήσει και με αυτούς που υποστήριζαν από την αφετηρία της κρίσης ότι η νεοφιλελεύθερη λιτότητα και η απορρύθμιση δεν είναι η λύση (...) Ζητάμε από τη δημιουργική και παραγωγική Ελλάδα να μπει μπροστά (...) είμαστε ξεκάθαροι στις θέσεις μας (...) ενίσχυση μιας ανταγωνιστικής εγχώριας βιομηχανίας (...) δημιουργεί συνθήκες κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο και, έτσι, νέες σταθερές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας» (από την ομιλία του Τσίπρα στην ίδια εκδήλωση με τον Δασκαλόπουλο).

Ο λαός έχει πείρα

Η ταύτιση απόψεων ΣΕΒ και ΣΥΡΙΖΑ σε μια σειρά από θέματα δεν είναι βέβαια καινούργια. Οι ομιλίες και τοποθετήσεις τους απλά απέδειξαν ότι μοιράζονται κοινές απόψεις.
Στον αντίποδα, το ΚΚΕ αποκαλύπτει και δεν παραπλανά, όπως κάνουν οι παλιοί και οι πολυπληθείς εκκολαπτόμενοι νέοι «σωτήρες», ότι στο πλαίσιο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, με τις διάφορες συνταγές που στηρίζουν την επιχειρηματική δράση, την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων δεν μπορεί να ελπίζει ο λαός ότι θα βγει ωφελημένος μαζί με τους εκμεταλλευτές του.
Πάνω από 20 χρόνια τώρα, η συζήτηση και οι αποφάσεις της ΕΕ, όπως και όλων των αποχρώσεων οι κυβερνήσεις, μονοκομματικές είτε συνεργασίας, έχουν σαν κεντρικό στόχο να υπηρετήσουν αποτελεσματικά μόνο την ανταγωνιστικότητα και τη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δράσης και της κερδοφορίας μεγάλων συμφερόντων. Ολα δοκιμάστηκαν, αυτοδύναμες μονοκομματικές κυβερνήσεις, πολυκομματικές, κεντροαριστερές και κεντροδεξιές, με ευρώ ή χωρίς ευρώ, με στάση πληρωμής του κρατικού χρέους, με επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, σε κράτη εντός ή εκτός ΕΕ. Ολες οι παραπάνω επιλογές και παραλλαγές δεν είχαν ούτε μπορεί να έχουν φιλολαϊκό αποτέλεσμα, αφού στοχεύουν να ξελασπώσουν τον καπιταλισμό από την κρίση του, να στηρίξουν την ανάκαμψη των κερδών των μονοπωλίων, που σημαίνει παντού ίδιας αντιλαϊκής κατεύθυνσης μέτρα.
Με βάση την τεράστια πείρα που έχουμε όλοι συσσωρεύσει, πρέπει να κάνουμε ένα μεγάλο βήμα μπροστά.
Σήμερα, που ο λαός βομβαρδίζεται με διάφορες συνταγές για να δοκιμάσει ένα φαγητό που αποδείχτηκε πραγματικό δηλητήριο για τον ίδιο, πρέπει να δοκιμάσει τη δική του συνταγή, γραμμένη με τα δικά του χέρια και με τα δικά του υλικά.
Να πετάξει στα σκουπίδια τους τσελεμεντέδες της ΕΕ, του κεφαλαίου και των διαφόρων πολιτικών εκπροσώπων τους, που έχουν αναλάβει το καθήκον να περιτυλίξουν με χρυσόχαρτο το νέο δηλητήριο που έχουν ετοιμάσει για να του δώσουν.
Να αξιοποιήσουμε όλοι και όλες την πείρα μας και να ισχυροποιήσουμε τη λαϊκή δύναμη, να δυναμώσει η προοπτική και η ελπίδα της διεξόδου από τη σημερινή κατάσταση υπέρ του λαού.
Με αποδέσμευση από την ΕΕ και κάθε άλλη λυκοσυμμαχία, μονομερή διαγραφή του χρέους, κατάργηση των μνημονίων διαρκείας και των δανειακών συμβάσεων, με την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, την ανατροπή της εξουσίας τους, με την εργατική - λαϊκή εξουσία, το Σοσιαλισμό.

Ιστορικά διδάγματα: Η συμμετοχή του Γαλλικού ΚΚ στην κυβέρνηση Μιτεράν

Ιστορικά διδάγματα: Η συμμετοχή του Γαλλικού ΚΚ στην κυβέρνηση Μιτεράν

Τα μεταπολεμικά χρόνια

Ο ΓΓ του Γαλλικού ΚΚ Ζορζ Μαρσέ

Το Γαλλικό ΚΚ (ΓΚΚ) αντιμετώπισε την εκδίωξή του από την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ως αποτέλεσμα των ωμών παρεμβάσεων του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Γι' αυτό εξάλλου απέρριψε το σχέδιο Μάρσαλ, χαρακτηρίζοντάς το σχέδιο προσάρτησης στην αμερικανική επιρροή¹ και στο 12ο Συνέδριο (1950) μίλησε για υποδούλωση της Γαλλίας στις ΗΠΑ.² Στους αμερικανικούς σχεδιασμούς απέδωσε ακόμα και τις επιδιώξεις του γαλλικού ιμπεριαλισμού στο Βιετνάμ!³ Ουσιαστικά, με αυτό τον αντιεπιστημονικό τρόπο αθώωνε τη γαλλική αστική τάξη για την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των αποικιοκρατούμενων λαών, αποδίδοντάς τες σε προδοτικούς πολιτικούς κύκλους που υπερασπίζονταν τα αμερικανικά μονοπώλια και μετά την επιστροφή του Ντε Γκολ ('58) στη διακυβέρνησή του. Η τοποθέτηση αυτή μοιραία τροφοδοτούσε και το ρεφορμισμό, διότι οδηγούσε στην ψευδαίσθηση πως για την ταξική χειραφέτηση αρκούσε μια εναλλακτική αστική διαχείριση. Ταυτόχρονα, συντελούσε εξ αντικειμένου στην αυταπάτη ότι υπήρχε μια μερίδα της αστικής τάξης φιλολαϊκή και μια άλλη ξενόδουλη.
Υπό αυτό το πρίσμα, που είχε υιοθετηθεί από τα προπολεμικά χρόνια, αλλά ενισχύθηκε ύστερα και από την αποδοχή της ουσίας των αποφάσεων του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ ('56), το ΓΚΚ προσανατολίστηκε στη διαμόρφωση συμμαχίας με τους σοσιαλδημοκράτες, με στόχο την κατάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Κι αυτό παρόλο που στα ψυχροπολεμικά χρόνια οι σοσιαλδημοκράτες πρωτοστάτησαν στις κύριες επιλογές της αστικής τάξης, από τη σταθεροποίηση της αστικής δημοκρατίας και την οικονομική ανασυγκρότηση ως τις προσπάθειες για τη διαμόρφωση Κοινής Ευρωπαϊκής Αγοράς (ΚΑ) και τον αντικομμουνισμό.⁴ Ενδεικτικά, οι σοσιαλδημοκράτες μπροστά στο δημοψήφισμα του '58 για την Προεδρική Δημοκρατία έθεσαν το δίλημμα Ντε Γκολ ή κομμουνισμός για να στηρίξουν τον Ντε Γκολ.⁵ Παρ' όλα αυτά το ΓΚΚ συνέχισε να εντάσσει τη συνεργασία με τους σοσιαλδημοκράτες στη στρατηγική του:

Διαδήλωση στο Παρίσι (6/12/1975). Από δεξιά: Ζορζ Μαρσέ, ΓΓ του Γαλλικού ΚΚ, Φρανσουά Μιτεράν και Ρόμπερτ Φαμπρ

«Η πραγματοποίηση της αγωνιστικής ενότητας της εργατικής τάξης πρέπει να είναι αντικείμενο διαρκούς φροντίδας από μέρους του κόμματός μας. Πρέπει να καταβάλουμε όλες μας τις δυνάμεις για να πολλαπλασιάσουμε τις εκδηλώσεις κοινής δράσης κομμουνιστών και σοσιαλιστών».⁶
Στην ίδια κατεύθυνση προώθησε συμφωνία αμοιβαίας στήριξης με τους σοσιαλδημοκράτες στο δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών ('62) και την κοινή προεδρική υποψηφιότητα Μιτεράν, δίχως όρους και προϋποθέσεις ('65). Ο Μιτεράν, που προερχόταν από τη δήθεν «αριστερή» σοσιαλδημοκρατία και είχε στηρίξει το γαλλικό ιμπεριαλισμό στην Αλγερία από τον υπουργικό του θώκο, προχώρησε σε προσωπική εκστρατεία με αναφορές υπέρ του ΝΑΤΟ και της ΕΟΚ⁷, συγκέντρωσε άνω του 45% στο δεύτερο γύρο και καθιερώθηκε ως εναλλακτική πρόταση της αστικής πολιτικής διαχείρισης.⁸

Ο Μάης του '68 και η αποτύπωση της καινούριας στρατηγικής

Η Γαλλία το '68 βρισκόταν μπροστά στην οικονομική επιβράδυνση και στην προλεταριοποίηση των μικρομεσαίων στρωμάτων. Οι φοιτητές, που πλειοψηφικά προέρχονταν από αυτά τα στρώματα⁹, θεωρούσαν ότι η μεταπολεμική καπιταλιστική ανάπτυξη δεν μπορούσε πλέον να εξασφαλίσει την αναπαραγωγή τους. Ωστόσο, παρά μια ορισμένη ριζοσπαστικότητα που είχαν οι κινητοποιήσεις τους, δεν στρέφονταν ενάντια στον καπιταλισμό. Αυτό αποδεικνύεται τόσο από τις προσεγγίσεις των πρωταγωνιστών του φοιτητικού Μάη όσο και από τα συνθήματά του, που εμπνέονταν από τα μικροαστικά στρώματα και ενσωματώνονταν εύκολα στην αστική πολιτική διαχείριση. Ενδεικτικά, η σύμπλευση αναρχικών φοιτητών - σοσιαλδημοκρατών συνδικαλιστών πραγματοποιήθηκε στη βάση του συνθήματος της αυτοδιαχείρισης εργοστασίων και πανεπιστημίων.¹⁰ Στη συνέχεια, η εκπροσώπηση εργατών στα διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων και των φοιτητών στη διοίκηση των πανεπιστημίων αποτέλεσε πανευρωπαϊκά κυρίαρχη έκφραση της συνδικαλιστικής ενσωμάτωσης και του μοντέλου της κοινωνικής συναίνεσης και της συνεργασίας των τάξεων.¹¹

1981 - Προεκλογική συγκέντρωση του Γαλλικού ΚΚ

Ωστόσο, η κατάσταση σοβάρεψε όταν η εργατική τάξη με απεργίες και καταλήψεις εργοστασίων πέρασε στο προσκήνιο των κινητοποιήσεων.¹² Τότε, η αστική τάξη, που άρχισε να φοβάται για την εξουσία της, εξέτασε το ενδεχόμενο στρατιωτικής καταστολής των κινητοποιήσεων,¹³ μετέφερε άρματα μάχης στο Παρίσι και κινητοποίησε το «παρακράτος» των Επιτροπών Υπεράσπισης της Δημοκρατίας (CDR) και τις μυστικές υπηρεσίες για να σπείρουν τον τρόμο και το θάνατο.¹⁴ Παράλληλα με το μαστίγιο, χρησιμοποίησε και τη μέθοδο του καρότου, διαπραγματευόμενη οικονομικές παραχωρήσεις με τα συνδικάτα. (Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι η αστική τάξη αντιλαμβανόταν ως κίνδυνο την οργάνωση και τον αγώνα της εργατικής τάξης και όχι την προοπτική του τερματισμού της γκολικής διακυβέρνησης, ο οποίος - όπως θα δούμε στη συνέχεια - περιέκοψε αντί να διευρύνει τις εργατικές κατακτήσεις).
Εντός του συγκεκριμένου πλαισίου ταξικής διαμάχης, το ΓΚΚ υπέταξε τη δράση του στις εκλογές που προκήρυξε ο Ντε Γκολ και περιόρισε τα συνδικάτα στη διεκδίκηση οικονομικών κατακτήσεων. Η τοποθέτησή του ήταν συνέπεια της ρεφορμιστικής του στρατηγικής, αφού περιγράφοντας τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό ως αντικατάσταση της ελεύθερης αγοράς από την κρατική παρέμβαση στην οικονομία, θεωρούσε πως η κατάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας θα διασφάλιζε την επέκταση της δημοκρατίας στην οικονομία και επόμενα το σοσιαλισμό:¹⁵
«Το 1968 το γαλλικό σύμφωνο του Σαμπινί (όροι συνεργασίας με τους σοσιαλδημοκράτες) θεμελιωνόταν πάνω στη θεωρία του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού, παρουσιάζοντας τρεις αρχές για δράση στον κόσμο: Την ενότητα της Αριστεράς γύρω από ένα πρόγραμμα για μια αναπτυγμένη δημοκρατία, την εθνικοποίηση των μονοπωλίων και τον καθοδηγητικό ρόλο της εργατικής τάξης. Σε αυτή την μπροσούρα, το ΚΚ Γαλλίας αναφέρεται ως επαναστατικό κόμμα, αλλά η λέξη είναι πια απλά ένας τίτλος κεφαλαίου ή ένας όρος συνεκτικός με τη θεωρία του κρατικού καπιταλισμού, που κανονικά χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα καθημερινά καθήκοντα του κόμματος».¹⁶

Η επίσπευση της σύγκλισης με τη σοσιαλδημοκρατία

Τα γεγονότα του Μάη οδήγησαν πρόσκαιρα σε ξεχωριστές υποψηφιότητες κομμουνιστών και σοσιαλδημοκρατών στις προεδρικές εκλογές. Ομως η πενιχρή συγκομιδή του σοσιαλδημοκράτη υποψηφίου (περίπου 5%) διαμόρφωσε την πεποίθηση ότι μόνο μια συνεργασία των δύο κομμάτων θα μπορούσε να νικήσει τον Ντε Γκολ. Επίσης, τα πρώτα σημάδια της επερχόμενης κρίσης κλόνισαν τις γκολικές κυβερνήσεις και οδήγησαν στη βεβαιότητα επικείμενης αλλαγής της αστικής διαχείρισης. Ετσι, το ΓΚΚ προώθησε τη διακήρυξη αρχών για μια μελλοντική κυβερνητική συνεργασία με τους σοσιαλδημοκράτες που αποτέλεσε τον πρόδρομο του Κοινού Προγράμματος ('72).¹⁷
Η προσπάθεια σύγκλισης ολοκλήρωσε τη ρεφορμιστική του στρατηγική. Ως κύριο οικονομικό μέτρο της προτεινόμενης νέας πολιτικής διαχείρισης το ΓΚΚ προσδιόρισε τις εθνικοποιήσεις των βασικών μονοπωλίων, που όμως θα συνυπήρχαν με τη δραστηριότητα του κεφαλαίου.¹⁸ Μάλιστα, θεωρούσε ότι η έκταση των εθνικοποιήσεων θα έκρινε την ταχύτητα μετάβασης στο σοσιαλισμό.¹⁹ Επίσης όσο εκτιμούσε ότι πλησιάζει η προοπτική συγκυβέρνησης, τόσο αποδεχόταν τη δημοκρατία δίχως ταξικό πρόσημο, ως πολιτικό εποικοδόμημα μιας ενδιάμεσης του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού εξουσίας.²⁰ Ο «σοσιαλισμός με γαλλικά χρώματα», που θα πραγμάτωνε τους στόχους του σεβόμενος τις εθνικές ιδιαιτερότητες²¹και αντικαθιστώντας το σοβιετικό μοντέλο (το οποίο έτσι και αλλιώς προσομοίαζε πλέον στη στρατηγική του ΓΚΚ, έχοντας διευρύνει τις εμπορευματοχρηματικές σχέσεις παραγωγής και στον κοινωνικοποιημένο τομέα της οικονομίας και έχοντας μεταφέρει το εκλογικό δικαίωμα σε εδαφικό - περιφερειακό επίπεδο),²² ταυτίστηκε με τον κοινοβουλευτικό δρόμο²³και προϋπέθετε τη συμμετοχή του Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΣΚ) στη σοσιαλιστική οικοδόμηση:
«Ας μου επιτραπεί να υπενθυμίσω, πριν απ' όλα, πως η ενωτική πολιτική είναι μια πολιτική αρχής για το κόμμα μας, γιατί η ένωση των εργαζομένων, η ένωση του γαλλικού λαού είναι ένας όρος επιτυχίας στον αγώνα για το δημοκρατικό και σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της γαλλικής κοινωνίας».²⁴
Στο μεταξύ ο Μιτεράν, εκμεταλλευόμενος την κρίση της σοσιαλδημοκρατίας, πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Κόμματος ('69),²⁵ με δεδηλωμένη πρόθεση τη μείωση της επιρροής του ΓΚΚ. Για τις πολιτικές προθέσεις του Μιτεράν έλαβε γνώση ο Γενικός Γραμματέας του ΓΚΚ, Μαρσέ, και υπέβαλε μυστική έκθεση στην ΚΕ, η οποία όμως δημοσιεύτηκε 3 χρόνια αργότερα.²⁶ Αντίθετα από το αναμενόμενο, η συνεργασία ΓΚΚ - ΣΚ δεν ανακόπηκε, όπως και οι προσδοκίες για το Κοινό Πρόγραμμα, που εκφράστηκαν στο βιβλίο του Μαρσέ «Η δημοκρατική πρόκληση».²⁷
Πρώτος σταθμός εξέτασης των αποτελεσμάτων της συνεργασίας ήταν οι βουλευτικές εκλογές ('71), οπότε το νεοπαγές ΣΚ ανήλθε στο 19% (21% το ΓΚΚ) και ο Μιτεράν δήλωσε πως αποκαταστάθηκαν οι ισορροπίες στη «γαλλική αριστερά». Τον επόμενο χρόνο, εκμεταλλευόμενος τη στήριξη και άλλων πολιτικών δυνάμεων [την υποψηφιότητά του στήριζαν το Ενοποιημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSU) και το Ριζοσπαστικό Κόμμα (PR)] και τον προσωποπαγή ρόλο που επιφύλασσε το Γαλλικό Σύνταγμα στον πρόεδρο, προώθησε πρόγραμμα 5 σημείων, κάνοντας ελάχιστες αναφορές στο Κοινό Πρόγραμμα.²⁸ Παράλληλα, ο Μαρσέ δήλωσε ότι σε περίπτωση νίκης του Μιτεράν, το ΓΚΚ θα καταλάμβανε μόλις το 1/3 των υπουργείων, δίχως τη θέση του πρωθυπουργού και κανένα από τα κρίσιμα υπουργεία (όσα σχετίζονταν με τις δυνάμεις καταστολής και τη γαλλική εξωτερική πολιτική), πυροδοτώντας αντιδράσεις στο εσωτερικό του.²⁹
Υπό την επίδραση των κακών εκλογικών αποτελεσμάτων και της στάσης του Μιτεράν, η εισήγηση προς το 21ο Συνέδριο ('74) ανέφερε ότι οι σοσιαλδημοκράτες κέρδισαν από την πολιτική συνεργασία και προσπαθούσαν να καταστρέψουν το Κοινό Πρόγραμμα. Ομως, δεν πρότεινε τη διάλυση της συμμαχίας. Αντίθετα, το κάλεσμα συμμαχίας διευρύνθηκε προς τους καθολικούς εργάτες και όσους επιθυμούσαν ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική.³⁰ Η ανάγκη συνεργασίας με το ΣΚ επαναλήφθηκε στο 22ο Συνέδριο ('76), παρά την επισήμανση ότι η αστική τάξη προσπαθούσε να καθορίσει την πολιτική του.³¹

Πρόσκαιρη διάλυση της συμμαχίας

Οι δημοτικές εκλογές ('77) απέδειξαν τη δυνατότητα επικράτησης της συνεργασίας ΓΚΚ - ΣΚ υπό την ηγεμονία του δεύτερου.³² Τότε, το ΓΚΚ, με αφορμή διαφωνίες στην επικαιροποίηση του Κοινού Προγράμματος, διέλυσε τη συμμαχία, κατηγόρησε το ΣΚ για πρόθεση συνεργασίας με τους γκολικούς και ενίσχυσε τη συνδικαλιστική πάλη στα εργοστάσια. Μ' αυτό τον τρόπο, ανέκοψε τις πτωτικές τάσεις στις βουλευτικές εκλογές ('78), αλλά υποσκελίστηκε απ' το ΣΚ για πρώτη φορά μετά το '36.³³ Μετά τις εκλογές, το ΣΚ κατηγόρησε το ΓΚΚ πως έστρεφε τα βέλη της κριτικής του περισσότερο απέναντί του και όχι έναντι των γκολικών, παρόλο που οι ψηφοφόροι του ΓΚΚ εφάρμοζαν πιστότερα τη συμφωνία αμοιβαίας στήριξης στο δεύτερο γύρο (90% έναντι 33%).³⁴
Το 23ο Συνέδριο ('79) του ΓΚΚ όξυνε την κριτική στο ΣΚ , διοργανώνοντας καμπάνιες ενάντια σε ΕΟΚ - ΝΑΤΟ και ορίζοντας υποψήφιο τον Μαρσέ για τις προεδρικές εκλογές του '81.³⁵ Στη συνέχεια, η προσπάθειά του να ανακόψει το ρεύμα φυγής των μεσαίων στρωμάτων και τμημάτων της εργατικής τάξης προς το ΣΚ προκάλεσε αντιφάσεις στον πολιτικό του λόγο, αφού προσπαθούσε να συνδυάσει το «πλάτεμα» της επιρροής του στα μεσαία στρώματα με την οριοθέτηση έναντι του ΣΚ. Η στάση του δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα στις προεδρικές εκλογές του '81 (25,9% ΣΚ έναντι 15,4% ΓΚΚ).³⁶
Στο δεύτερο γύρο το ΓΚΚ κάλεσε σε υπερψήφιση του Μιτεράν, αλλά χιλιάδες ψηφοφόροι του, απογοητευμένοι από τη συνεργασία με το ΣΚ, δεν το έπραξαν.³⁷ Στις βουλευτικές εκλογές, που ακολούθησαν, το ΓΚΚ δε βελτίωσε τα ποσοστά του, αλλά κλήθηκε να συμμετάσχει στην αυτοδύναμη κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών με τέσσερις υπουργούς και με την υποχρέωση να αλλάξει τη θέση του για την ΕΟΚ, το ΝΑΤΟ και τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν (την είχε στηρίξει).³⁸

Η κυβέρνηση συνεργασίας

Τα άσχημα εκλογικά αποτελέσματα του '81 και η ρεφορμιστική του στρατηγική, που στηριζόταν αποκλειστικά στην απομάκρυνση της «γαλλικής Δεξιάς» από την πολιτική διακυβέρνηση, το ώθησαν στη συμμετοχή του στην κυβέρνηση σε συνθήκες εκλογικής ήττας.³⁹ Η συγκεκριμένη κατάσταση αποτυπώθηκε και στις αποφάσεις του 24ουΣυνεδρίου ('82), οπότε εκτίμησε πως τα μέτρα της κυβέρνησης βρίσκονταν σε θετική κατεύθυνση, παρότι δεν αντιμετώπισαν τα οξυμένα προβλήματα (έλλειψη δημοκρατίας, ανεργία, πληθωρισμός κλπ.). Επίσης, για πρώτη φορά σε συνέδριό του κλήθηκαν και 4 σοσιαλδημοκρατικά κόμματα.⁴⁰ Το συνέδριο δεν θεράπευσε τις ανοιχτές πληγές του ΓΚΚ, διαιωνίζοντας την κρίση του, με αποτέλεσμα την αποχώρηση αρκετών διανοουμένων και τη μείωση της απήχησης της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών που βρισκόταν υπό την επιρροή του.⁴¹
Στη συνέχεια η κρίση στο ΓΚΚ οξύνθηκε, αφού το ΣΚ έλαβε σκληρά αντεργατικά μέτρα με τη συναίνεσή του (μείωση αποζημιώσεων απολυμένων, νομική πρόβλεψη για μαζικές απολύσεις στη βιομηχανία, καθήλωση μισθών, περικοπές κοινωνικής πρόνοιας κλπ.).⁴² Αυτά τα μέτρα δεν συμπεριλαμβάνονταν στις προγραμματικές διακηρύξεις του και διέρρηξαν τους παραδοσιακούς του δεσμούς με την εργατική τάξη, οδηγώντας στη μείωση των ποσοστών του στις ευρωεκλογές ('84 - 11%) και στην ανάδυση του Εθνικού Μετώπου (Front National) του Ζαν-Μαρί Λεπέν.⁴³
Υστερα απ' αυτές τις εξελίξεις, αποχώρησε από την κυβέρνηση, δηλώνοντας στο 25ο Συνέδριο ('85) πως προτιμούσε να ακολουθήσει μια πολιτική που του στερούσε ψήφους, παρά να χάσει τα επαναστατικά του χαρακτηριστικά.⁴⁴ Ωστόσο, η αποχώρηση δε συμβάδισε με απόρριψη της ρεφορμιστικής του στρατηγικής.⁴⁵ Εξάλλου, η θέλησή του να παρουσιαστεί και πάλι ως το επαναστατικό εργατικό κόμμα⁴⁶ είχε πληγωθεί βαθύτατα από τη διαχειριστική του πολιτική.
Παραπομπές
1. TILLON Charles, «The Marshall Plan: Abandonment of French Independence and National Defence (1948)» στο VANICELLI Maurizio - LANGE Peter, «The Communist Parties of Italy, France and Spain: Postwar Change and Continuity», George Allen and Unwin Editions, London 1981, p.311.
2. ΤΟΡΕΖ Μορίς, «Ο αγώνας για την εθνική ανεξαρτησία της Γαλλίας και για την ειρήνη» (αποσπάσματα από την εισήγηση του Τορέζ στο 12ο Συνέδριο του Κόμματος), περιοδικό «Νέος Κόσμος», τ.4/1950, σ. 187.
3. 12^th CONGRESS OF THE PCF, «The PCF' s National Welfare Program (April 1950)» στο VANICELLI Maurizio - LANGE Peter, «The Communist Parties of Italy, France and Spain: Postwar Change and Continuity», George Allen and Unwin Editions, London 1981, p. 312.
4. CRIDDLE Byron, «Socialists and European Integration (A Study of the French Socialist Party)», Routledge & Kegan Paul Editions, London 1964, p. 91.
5. ΤΟΡΕΖ Μορίς, «Ενότητα και δράση όλων των δημοκρατών για το "Οχι" στο δημοψήφισμα», περιοδικό «Νέος Κόσμος», τ. 9/1958, σ. 70-1.
6. ΝΤΙΚΛΟ Ζακ, «Για την πραγματοποίηση της ενότητας της εργατικής τάξης», περιοδικό «Νέος Κόσμος», τ. 4-5/1956, σ. 85.
7. BELL David S., «Challenge and Responses in the French Party System. The Unified Left?», Paper for 51^st Political Studies Association Conference (April 10-12 2001), Manchester στο www.psa.ac.uk/cps/2001/Bell20%David.pdf, pp. 11-12.
8. BELL D. S. - SHAW Eric, «The Left in France», Spokesman Editions, Nottingham 1983, pp. 134-6.
9. Είναι ενδεικτικό ότι το 1962 το 80% των φοιτητών προέρχονταν από αστικές οικογένειες ή γενικά από τις λεγόμενες προνομιούχες τάξεις. Βλ. ΑΛΕΞΙΟΥ Θανάσης, «Κοινωνική διαμαρτυρία και πολιτιστική αλλαγή: Ο Μάης του '68 ως φορέας μεσοαστικών αντιλήψεων για την κοινωνία και την εργασία», περιοδικό «Ουτοπία», τ. 79, Μάρτης - Απρίλης 2008, σ. 103.
10. GILDEA Robert, «The Past in French History», Yale University Press, New Haven & London 1994, pp. 292-3.
11. KRASUCKI Henri, «Τα συνδικάτα και η πάλη των τάξεων», εκδόσεις «Μνήμη», Αθήνα 1981, σ. 29-38.
12. ΠΑΡΡΗΣ Φάνης, «Ο Μάης του 1968 στη Γαλλία. Το πολιτικό - οικονομικό υπόβαθρό του», περιοδικό «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», τ. 3/2008, σ. 98-9.
13. ΓΚΡΙΜΟ Μορίς, Συνέντευξη, «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», 21 Ιούνη 1998.
14. ΠΑΡΡΗΣ Φάνης, ό.π., σ. 96-8.
15. MANDEL Ernest, «Κριτική του ευρωκομμουνισμού», εκδόσεις «Νέα Σύνορα - Α. Λιβάνης», Αθήνα 1980, σ. 239.
16. BELL David, «Eurocommunism and the Spanish Communist Party», European Papers - vol. 4, (p. 34).
17. BELL D. S. - SHAW Eric, «The Left in France», Spokesman Editions, Nottingham 1983, pp.136-7.
18. ΜΑΡΣΕ Ζορζ, «Η πολιτική του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1975, σ. 22-3.
19. VEYRIER Marcel, «Yugoslavia: The Tenth Congress of the Communist League (1974)» στο VANICELLI Maurizio - LANGE Peter, «The Communist Parties of Italy, France and Spain: Postwar Change and Continuity», George Allen and Unwin Editions, London 1981, pp. 231-2.
20. 22ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΓΚΚ, Ντοκουμέντα («Ο σοσιαλισμός για τη Γαλλία») (σ. 45), εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1976.
21. MARCHAIS George, «Socialist Diversity (1973)» στο VANICELLI Maurizio - LANGE Peter, «The Communist Parties of Italy, France and Spain: Postwar Change and Continuity», George Allen and Unwin Editions, London 1981, p. 70.
22. ELLENSTEIN Jean, «The Skein of History Unrolled Backwards» στο COLLECTIVE «Eurocommunism (Its Roots and Future in Italy and elsewhere)», Universe Books, New York 1978, pp. 78-82.
23. 22ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΓΚΚ, ό.π., σ. 33-4.
24. ΜΑΡΣΕ Ζορζ, «Την ένωση οι κομμουνιστές την επιδιώκουν με επιμονή» στο ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ «Σοσιαλισμός και δημοκρατία», εκδόσεις «Οδυσσέας», Αθήνα 1976, σ. 108.
25. REIF Karlheinz, «Party Government in the Fifth Republic» στο WILDENMANN Rudolf, «The Future of Party Government», De Greyter Editions, Berlin 1987, p. 51.
26. LANTIER Jean, «Η μεγάλη παρακμή του ΓΚΚ», περιοδικό «Μαρξιστικό Δελτίο», τ. 25 1-3/1985, σ. 44.
27. ALBRIGHT David E., «Communism and Political System in Western Europe», Westview Press London 1979, p. 126.
28. ΒΑΛΛΙΑΝΟΣ Χρήστος, «Ποιος θυμάται τη 10η Μαΐου 1981 (Σημειώσεις για τη γαλλική "αλλαγή")», περιοδικό «Θέσεις» , τ. 105 10-12/2008 στο www.theseis.com/index.php?=com_content&task=view&id=1049.
29 BELL D. S. - SHAW Eric, ό.π., σ. 138-9
30. MARCHAIS George, «Report to the Twenty-First Congress of the PCF (October 1974)» στο VANICELLI Maurizio - LANGE Peter, «The Communist Parties of Italy, France and Spain: Postwar Change and Continuity», George Allen and Unwin Editions, London 1981, pp. 135-6.
31. 22ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΓΚΚ, ό.π., σ. 65-7.
32. ROSS George, «Crisis in Eurocommunism: The French Case», Review «Socialist Register», vol. 15/1978, pp. 175-6.
33. PENNIMAN Howard R., «The French National Assembly Elections of 1978», Edition of American Enterprise Institute for Public Policy Research, Washington 1980, pp. 139-140.
34. SMITH Rand W., «The Left's Dirty Job: The Politics of Industrial Restructuring in France and Spain», Pittsburg University Press, Pittsburg 1998, p. 244.
35. BELL D. S. - SHAW Eric, ό.π., pp. 140-5.
36. KNAPP Andrew - WRIGHT Vincent, «The Government and Politics in France», Routledge Editions 2006, p. 189.
37. LANTIER Jean, ό.π., σ. 45.
38. WRIGHT Vincent, «The French Communist Party during the Fifth Republic», στο MACHIN Howard «National Communism in Western Europe», Meuthen Editions, London & New York 1983, pp. 106-111.
39. BOGGS Carl, «The Socialist Tradition (From Crisis to Decline)», Routledge Editions, New York & London 1995, pp. 125-7.
40. ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ Αντώνης, «Νέες ευθύνες για το Γαλλικό ΚΚ», «Ριζοσπάστης», 7 Φλεβάρη 1982.
41. WRIGHT Vincent, ό.π., pp. 112-8.
42. LANTIER Jean, ό.π., σ. 45.
43. Ο.π., σ. 41.
44. «Οι Γάλλοι κομμουνιστές φωτίζουν το δρόμο διεξόδου από την κρίση», «Ριζοσπάστης», 7 Φλεβάρη 1985.
45. GILDEA Robert, «The Past in French History», Yale University Press, New Haven & London 1994, pp. 60-1.
46. «ΚΚ ΓΑΛΛΙΑΣ: Ο "απόηχος" του 25ου Συνεδρίου», «Το Βήμα», 13 Φλεβάρη 1985.