Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας

Οι Μπόλεκ και Λόλεκ γεννήθηκαν στη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας. Μεγάλωσαν και έζησαν εκεί, όπως πρέπει να μεγαλώνουν και να ζουν τα παιδιά, ανέμελα και χαρούμενα.

Ύστερα ήρθε ο Βαλέσα της «αλληλεγγύης», της καθολικής εκκλησίας, της CIA, και της ΕΕ.
Κι έγιναν οι «φτηνότεροι εργάτες της Ευρώπης», οι «Πολωνοί υδραυλικοί».
Σήμερα δεν τους επιτρέπουν ούτε καν να αναπολούν τα ξένοιαστα παιδικά τους χρόνια, λες και μπορεί κανείς να σβήσει τη νοσταλγία και την Ιστορία με απαγορεύσεις.

Βαθιά στα εσωτερικά έγγραφα των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών

 Βαθιά στα εσωτερικά έγγραφα των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών

Για όσους ιστορικούς και επιστήμονες τοποθετούν τα Δεκεμβριανά ως μια απλή σύγκρουση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ με τη μερίδα των Εθνικοφρόνων στην οποία, οι Βρετανοί εμπλέκονται μόνο για πολιτικούς και στρατιωτικούς λόγους και για όσους θεωρούν τα Δεκεμβριανά ως πρελούδιο του Εμφυλίου, ο Κόκκινος Φάκελος απαντά με τη δημοσίευση εσωτερικού εγγράφου των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών της εποχής που αποδεικνύει τη δική τους άμεση διοργάνωση των συγκρούσεων, αλλά και τη καθοδήγηση της ελληνικής αστικής τάξης της εποχής από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. 

Το ακόλουθο έγγραφο προέρχεται από την "καρδιά" της ΜΙ6 και αποχαρακτηρίστηκε τη δεκαετία του 90. Είναι πολυγραφημένο στα ελληνικά γιατί απευθύνεται στους πράκτορες της Ιntelligence Service στην Ελλάδα. Φέρει επίσης την υπογραφή του Sir Antony Eden, τότε Υπουργού Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας και μετέπειτα Πρωθυπουργού της. 

Το έγγραφο αυτό αποτελεί μοναδικό ντοκουμέντο που δεν πρέπει να λείπει από καμιά πολιτική και ιστορική ανάλυση της εποχής. Διατέθηκε στον Κόκκινο Φάκελο, από τον παλαίμαχο αγωνιστή Κώστα Μαραγκουδάκη, πρόεδρο του "Σπιτιού του Αγωνιστή" και ιστορικού στελέχους του ΚΚΕ. 

Σελίδα 1

Σελίδα 2

Σελίδα 3

Σελίδα 4

    "Αντιτρομοκρατικές" ιστορίες ...

Μάλλον λίγοι ενημερώθηκαν για το γεγονός ότι την Πέμπτη 20 Ιούλη, η Europol έδωσε στη δημοσιότητα την ετήσια αναφορά της για την κατάσταση και τις τάσεις της τρομοκρατίας στην ΕΕ. Αλλωστε, την ίδια μέρα υπήρχαν σημαντικότερα θέματα: Η κυβέρνηση της Τουρκίας ανακοίνωνε ότι κηρύσσει τη χώρα σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης», αρχικά για ένα τρίμηνο, «για την προστασία της συνταγματικά κατοχυρωμένης τάξης», μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Μια μέρα πριν η γαλλική Εθνοσυνέλευση, στο όνομα της «υπεράσπισης της ασφάλειας» της χώρας από την τρομοκρατία, μετά και το μακελειό στη Νίκαια, αποφάσιζε κι εκείνη να παρατείνει για ένα ακόμη εξάμηνο την «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» στη χώρα, που σε λίγο συμπληρώνει τον ένα χρόνο. Και στη Γερμανία, στον απόηχο της επίθεσης σε επιβατηγό τρένο στη Βαυαρία, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών, Τόμας ντε Μεζιέρ, δήλωνε ότι «όπως σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση, η Γερμανία είναι επίσης στόχος της διεθνούς τρομοκρατίας (...) Εχω πει εδώ και καιρό ότι η κατάσταση είναι σοβαρή».

Αλλά την ίδια «σοβαρή κατάσταση» περιγράφει και η εν λόγω αναφορά της Europol. Οχι μόνο γιατί καταγράφει αναλυτικά τα χαρακτηριστικά των 211 επίσημα καταγεγραμμένων ως «τρομοκρατικών» επιθέσεων που έγιναν σε ευρωπαϊκό έδαφος κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, όσο κυρίως γιατί αποτυπώνει - έστω και έμμεσα - το πώς οι επιθέσεις αυτές, οργανωμένες και εκτελεσμένες από κάθε είδους μηχανισμούς, αξιοποιούνται, παρέχοντας στα καπιταλιστικά κράτη βολικά προσχήματα για την πολύπλευρη θωράκισή τους στο εσωτερικό, αλλά και για τις νέες ιμπεριαλιστικές «σταυροφορίες» στο εξωτερικό.

Η ίδια η έννοια της τρομοκρατίας, εξάλλου, χρησιμοποιείται κατά το δοκούν από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς της ΕΕ, ως «ομπρέλα» κάτω από την οποία τσουβαλιάζονται κάθε είδους στοχεύσεις. Ετσι, σύμφωνα με το κείμενο, στην έννοια της τρομοκρατίας χωράνε τα πάντα: Από την «τζιχαντιστική τρομοκρατία», που σύμφωνα με το κείμενο αποτελεί σήμερα τον υπ' αριθμόν 1 κίνδυνο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, μέχρι την «ακροαριστερή τρομοκρατία», με αναφορές σε «μαρξιστικές - λενινιστικές ομάδες που εμπλέκονται σε καθοδήγηση και προπαγάνδα αλλά όχι βίαιες πράξεις»! Διευκρινίζοντας μάλιστα στο παράρτημα της έκθεσης ότι «οι αριστερές τρομοκρατικές ομάδες θέλουν να αντικαταστήσουν όλο το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα ενός κράτους εισάγοντας μια σοσιαλιστική ή κομμουνιστική δομή και μια αταξική κοινωνία. Η ιδεολογία τους είναι συχνά ο μαρξισμός - λενινισμός»! Ταυτίζοντας, δηλαδή, ευθέως την προβοκατόρικη δράση διαφόρων μηχανισμών και ομάδων με την επαναστατική ιδεολογία και δράση και ανοίγοντας περαιτέρω το δρόμο για την καταστολή του εργατικού - λαϊκού και κομμουνιστικού κινήματος. Αλλη μια απόδειξη, δηλαδή, για το ποιοι είναι οι πραγματικοί στόχοι των «αντιτρομοκρατικών σταυροφοριών».

Ακόμα κι έτσι, ορισμένα από τα στοιχεία που παρουσιάζει η εν λόγω έκθεση σκιαγραφούν τόσο τα χαρακτηριστικά των «τρομοκρατικών» μηχανισμών όσο και την ένταση της καταστολής και της αστυνομοκρατίας που φουντώνει πάνω στο ασταθές έδαφος των μεγάλων ενδοαστικών και ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, αλλά και των τριγμών και «φυγόκεντρων τάσεων» στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής ένωσης.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος, αυτό των «χαρακτηριστικών» των τρομοκρατικών ομάδων, παρά τις εμφανείς προσπάθειες της υπηρεσίας να φουντώσει την τρομο-υστερία με διάφορες εκτιμήσεις περί «αόρατων απειλών», «μοναχικών λύκων», αλλά και «προφητείες», όπως ότι οι δολοφονικές επιθέσεις θα αυξηθούν, οι επισημάνσεις παραπέμπουν το λιγότερο σε μηχανισμούς «γεννημένους» στα σπλάχνα ισχυρών καπιταλιστικών κρατών και υπηρεσιών. Ούτε λίγο ούτε πολύ περιγράφει έναν πολυπλόκαμο μηχανισμό που δρα σε μια περιοχή από τη Βόρεια Αφρική έως τη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία, κινητοποιεί «τουλάχιστον 5.000 Ευρωπαίους μαχητές» που έχουν πολεμήσει στη Μέση Ανατολή και στη Συρία στο πλευρό του «Ισλαμικού Κράτους», τρομοκρατικές ομάδες που έχουν προσβάσεις σε στρατιωτικό εξοπλισμό και σε σημαντικά κεφάλαια, που «πληρώνουν μισθούς στα μέλη τους και βάζουν στην άκρη κεφάλαια για να προσφέρουν μακροπρόθεσμη οικονομική στήριξη σε οικογένειες φυλακισμένων ή νεκρών μαχητών», που έχουν οργανωμένη παρουσία στο διαδίκτυο, αυξημένες τεχνικές ικανότητες και χρησιμοποιούν στοιχεία του οργανωμένου εγκλήματος, το «έγκλημα ως υπηρεσία», όπως χαρακτηριστικά περιγράφεται!

Η έκθεση καταγράφει επίσης κάτι ακόμα ενδιαφέρον. Την αύξηση, για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια, των κρουσμάτων ακροδεξιάς βίας και τη δραστηριοποίηση τέτοιων ομάδων που αξιοποιούν κυρίως το προσφυγικό ζήτημα και τα «τζιχαντιστικά» χτυπήματα ώστε να εξαπολύουν «αυξανόμενης έντασης» επιθέσεις, σχηματισμό «πολιτοφυλακών» κ.ο.κ., παρότι οι συλλήψεις για τέτοια κρούσματα μειώθηκαν σε σχέση με το 2014. Αλλά και την άνοδο κάθε είδους εθνικιστικών και αποσχιστικών κινημάτων που γεννιούνται πάνω στο έδαφος των ενδοαστικών ανταγωνισμών εντός ΕΕ.

Ανεξάρτητα από τις στοχεύσεις, οι επιθέσεις αυτές οδήγησαν σε κάθε περίπτωση σε μια «εξαιρετικά σημαντική», όπως καταγράφει η έκθεση, αύξηση των συλλήψεων για τρομοκρατική δράση, με πάνω από 1.000 να συλλαμβάνονται εντός του 2015 (από 774 το 2014), με το 63% να είναι Ευρωπαίοι πολίτες (αλλά και «αξιοσημείωτη άνοδο» των ρωσικής καταγωγής συλληφθέντων) και το 44% αυτών να συλλαμβάνονται λόγω «υποψίας συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση».

Σε κάθε περίπτωση, όπως εντοπίζει στην εισαγωγή της έκθεσης ο διευθυντής της υπηρεσίας, Ρομπ Γουενράιτ, «οι επιθέσεις οδήγησαν σε πολιτικές αντιδράσεις σε όλα τα επίπεδα μέσα στην ΕΕ». Ανάμεσα στις αντιδράσεις αυτές η έκθεση ξεχωρίζει τη «Δήλωση της Ρίγας» μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στο «Σαρλί Εμπντό», όπου η Κομισιόν διαβεβαίωσε ότι «οι αντιτρομοκρατικές προσπάθειες πρέπει να ενισχυθούν τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε αυτό της ΕΕ», αλλά και έναν καταιγισμό αποφάσεων που ακολούθησαν: Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, τη δήλωση των αρχηγών κρατών της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Ατζέντα Ασφάλειας και την υιοθέτηση της Στρατηγικής για την Εσωτερική Ασφάλεια. Οι γενικές αυτές κατευθύνσεις για τη γιγάντωση ενός τεράστιου μηχανισμού καταστολής και παρακολούθησης βρήκαν το δρόμο τους και για τα κράτη - μέλη: Βέλγιο, Κροατία, Φινλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ισπανία και Βρετανία ενσωμάτωσαν εντός του 2015 στο νομικό τους οπλοστάσιοειδικές «αντιτρομοκρατικές διατάξεις».

Οταν το καζάνι βράζει ... ο κώλος της μαιμούς γιορτάζει

 Οταν το καζάνι βράζει ... ο κώλος της μαιμούς γιορτάζει

   Κάποιος κύριος Κανελλόπουλος στο The Press Project (TPP) ... εμφανίσθηκε ενοχλημένος επειδή ο Μήτσος ο Κουτσούμπας ανέφερε στη βουλή κάτι για το περσινό "περήφανο ΟΧΙ" του ελληνικού λαού. "Το πάλιοΚΚΕ που εγκατέλειψε πέρσι το λαό τώρα ας μην μιλάει" !!! Μάλιστα τον κύριο Κανελλόπουλο το δέρνει η υποψία (και η αγωνία) ... μή τυχόν το ΚΚΕ προσπαθεί να σφετεριστεί αυτό το ΟΧΙ !!!  

Απίστευτο, απίστευτο ... οι ψωριάρηδες της μοναχικής λιτανείας μεταμορφώνονται σε σφετεριστές !!! 

   
   Ο κύριος Κανελλόπουλος δεν μπορεί (ή προφανώς δεν τον βολεύει) ... να καταλάβει οτι στην έκφραση ... "περήφανο ΟΧΙ" περικλείονται δύο ανεξάρτητα νοήματα. 
   
   Πρώτο νόημα: Το περιεχόμενο του συγκεκριμένου ΟΧΙ. Στην πράξη ο λαός κλήθηκε να απαντήσει εαν συμφωνεί με το σχέδιο Γιούνκερ (ήταν το ΝΑΙ) ... η με το σχέδιο Τσίπρα (ήταν το ΟΧΙ). Με κανένα τρόπο στον λαό δεν τέθηκε το ερώτημα ... Ναι ή Οχι στην ΕΕ ή στο € ... και ας αφήσουν τα δροσερά παραμυθάκια οι τότε παρατρεχάμενοι (και τώρα μετανοιωμένοι) του Τσίπρα ... αφού ήταν φώς φανάρι πως με οποιοδήποτε αποτέλεσμα ο Τσίπρας ήταν αποφασισμένος να σκύψει στα τέσσερα όπως φάνηκε στο μπαλκόνι το ίδιο βράδυ και την επόμενη μέρα στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών. Ο Τσίπρας απο την πρώτη στιγμή αρνήθηκε να μπεί στο ερώτημα του δημοψηφίσματος για έγκριση και το δικό του σχέδιο (ήταν η πρόταση του ΚΚΕ) ... επειδή ήξερε πολύ καλά οτι έτσι θα έδινε στον λαό μιά πραγματική ευκαιρία να εκδηλώσει την πραγματική του περηφάνια !!! Κάθε τέτοια σκέψη τον έκανε ... να χεστεί πάνω του (φαντασθείτε ένα 40% ΝΑΙ σε όλα, ένα 40% ΟΧΙ στο σχέδιο Γιούνκερ αλλά ΝΑΙ στο σχέδιο Τσίπρα και ένα 20% ΟΧΙ σε όλα) ... και να κατουρηθεί πάνω του αφού το σχέδιο δημοψηφίσματος που υλοποιήθηκε είχε την έγκριση της Μέρκελ και την εκφρασμένη θέληση του Τσίπρα οτι σε δυό μέρες θα φέρει συμφωνία. Χώρια που είχε ξαμολύσει τους μισούς ανέλληνες και ολόκληρο το παπαδημουλαίικο να προπαγανδίζει σχεδόν φανερά το ΝΑΙ !!! Φανταστείτε τι έγινε στο παρασκήνιο. Τελικά ο Τσίπρας ούτε χέστηκε, ούτε κατουρήθηκε ... έπαθε μόνο έρπη !!!  
  Ολα αυτά βέβαια τα ήξεραν ... όλες οι μετανοημένες σήμερα  πουτανίτσες ... που τότε διέδιδαν πως το ΟΧΙ θα αναγκάσει τον Τσίπρα να έλθει στον "ίσιο δρόμο", χώρια που μπορεί να απαλλαχτούμε - έλεγαν - απο το καταραμένο € (έκαναν ολοήμερες και ολονύχτιες προσευχές να πιάσει το σχέδιο Σόιμπλε !!!) και κυρίως εκείνο το ΟΧΙ μπορεί (δεν κόβαν το λαιμό τους) να αποτελέσει μιά νέα κινηματική ευκαιρία (κλάνει ο πεθαμένος ??) ... και δώστου τη μέρα του δημοψηφίσματος να προγκάνε οργανωμένα το κουκουέδικο απο τα εκλογικά κέντρα ... παρεούλα με τους χρυσαυγίτες !!!  Ολες αυτές οι πουτανίτσες σήμερα υπερασπίζονται την περηφάνια εκείνου του ΟΧΙ ... ο επαναστάτης Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο πολύς Γιάνης Βαρουφάκης, η μπριόζα πολιτική ντιζέζ Ζωζώ, οι αντάρσυοι "κομμουνιστές" της παρηγοριάς, τα αντιεξουσιαστικά κουκουλο-φυντάνια και όλοι οι παρατρεχάμενοι εργολάβοι ανέγερσης αριστερών αναχωμάτων.
   Ας θυμηθούμε το ουσιαστικό περιεχόμενο εκείνου του περήφανου ΤσιπροΟΧΙ πίσω απ΄το οποίο συντάχθηκαν ένα σωρό πικραμένοι κολλώντας ο καθένας στο ΟΧΙ οτι τράβαγε η ψυχούλα του ... πέρα και πάνω απο την πραγματικότητα.

   Είναι φανερό πως τελικά ο Τσίπρας σχεδιασμένα πέρσι το καλοκαίρι έβαλε στον ελληνικό λαό ένα αισχρό δίλημμα-παγίδα με μαθηματικά δεδομένη πολιτική έκβαση ασχέτως αποτελέσματος. 
   Το μόνο που έμενε ήταν αν ο λαός ... 
   ... θα σκιαζόταν απο την ανοιχτή τρομοκρατία που εξαπολύθηκε απο όλο το φάσμα της ευρώδουλης αστικής εξουσίας (απο το φιλελέδικο μέχρι το πασοκοσυριζαίικο, απο τον κρατικό μηχανισμό μέχρι κάθε μεγαλοεργοδοσία του ιδιωτικού τομέα) για να γονατίσει στο ΝΑΙ (αυτό στην ουσία επιδίωκε ο Τσίπρας για να του λυθούν τα χέρια και για να πετάξει στη γωνία ανήμπορη κάθε εσωκομματική αντιπολίτευση) ...
   ... ή αν θα τους σιχτίριζε με ένα ΟΧΙ παρ΄ότι ήξερε πως το πρακτικό αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο. 
   Για να κάνεις το δεύτερο μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα φόβου ... χρειάζεται μιά κάποια περηφάνια και αυτό είναι το δεύτερο ανεξάρτητο νόημα της έκφρασης "περήφανο ΟΧΙ". Ηταν μιά περήφανη στάση σε ένα ψεύτικο ΟΧΙ. 

   Ολοι καταλαβαίνουμε πόση περηφάνια ανήκει σε αυτούς ... που εδειξαν στο λαό την ψευτιά εκείνου του ΟΧΙ και πόση σε εκείνους που προσπάθησαν να τον πείσουν πως το κάλπικο εκείνο ΟΧΙ ... ήταν αληθινό. Με την αλήθεια δεν μπορείς ποτέ να σφετεριστείς τίποτα ... με το ψέμα το μόνο που επιδιώκεις είναι να σφετεριστείς κάτι. Και ο κύριος Κανελλόπουλος και όλοι οι ομοιοί του ... τελικά δεν υπερασπίζονται την περηφάνια του λαού που πέρσι την ξευτίλιζαν με τα ψεματά τους ... αλλά προσπαθούν ακόμα και σήμερα να σφετεριστούν οτι εκμεταλλεύσιμο έχει απομείνει στο μυαλό του λαού απο εκείνο το ψέμα. 

   Απόδειξη ?? Ο Κανελλόπουλος επιμένει (απαντώντας στον Μπογιόπουλο) 

   Μπίνγκο !!! ο κυρ΄ Κανελλόπουλος. Δύο σε ένα. Και το ΚΚΕ είναι σεχταριστές που αφήνουν το λαό στην τύχη του γιατί δεν πρόκειται να συμμετέχουν σε σχήμα εξουσίας (η παλαιοπασοκιά σε όλο της το μεγαλείο όταν μπερδεύεις την εξουσία με την κυβέρνηση υπηρετών της εξουσίας) ... και οτι εμείς που σας τα λέμε αυτά είμαστε περήφανοι και οχι ψεύτες !!! Απλά μας κορόιδεψε ο Τσίπρας ... αλλά τίποτα δεν μας εμποδίζει να σας λέμε οτι σας λέγαμε και πέρσι. Οτι μας είπε η Ζωζώ τις προάλλες με άλλα λόγια ... "όταν το σύστημα αρχίζει να τρέμει, το ΚΚΕ τρέχει και το στηρίζει" !!!   
  ΟΚ ... καταλάβαμε.

   Σαν κλείσιμο για την περηφάνια του λαού ... χρησιμοποιώ ένα περσινό μου σχόλιο απο την άλλη μέρα εκείνης της συγκέντρωσης που κοκορεύεται ο Κανελλόπουλος πως ήταν εκεί ...

Τώρα που το καζάνι βράζει ... ο κώλος της μαιμούς γιορτάζει

               

# Παρασκευή 3/7/2015. Ηταν μιά τεράστια συγκέντρωση η συγκέντρωση του ΟΧΙ !!!

# ΟΧΙ στον φοβο ... είπαν !!! ... το κατάφεραν ?? Αφήσαν στην πλατεία τον φόβο τους ??

# Φύγαν απ΄το Σύνταγμα αποφασισμένοι ??

# Αποφασισμένοι για ποιό πράγμα ??

# ΟΧΙ στον εκβιασμό !!! ...

# ... απ΄όπου και αν προέρχεται ??

# Ηταν η αρχή ενός κινήματος, ένα πανηγύρι της απόφασης ... ή μιά ανάθεση, ένας θηριώδης εξορκισμός, ένα ευχέλαιο ??

# Ηταν μιά συγκυρία, μιά συναστρία ... ή κάτι θα μείνει ??

# Ηταν η ρήξη ... ήταν ο συμβιβασμός ... ή και τα δυό μαζί ??

# Μιλήσαν, τα είπανε ... η υποταγή με την ρήξη ?? Κοιτάχτηκαν κατάματα ??

# Τι ακριβώς κέρδισε απ΄τα δύο ??

# Η θέληση για ρήξη των καλλιτεχνών ... η “ρομαντική” ρήξη τον παραμέρισε τον ρεαλισμό των πολιτικών ??

# Κέρδισαν οι νότες του Μικρούτσικου ... τον Παπαδημούλη ??

# Το πνεύμα της ΕΔΑ ... ξεθώριασε λίγο τον “πατριωτισμό” του Καμμένου ??

# Τα συνθήματα της Ανταρσύα ... κάλυψαν τα φασιστικά ζήτω ??

# Οι ζωές των ανθρώπων ... έφτυσαν κατάμουτρα τον Ντελόρ και τον Ζισκάρ ντ΄Εστέν ??

# Το πνεύμα του Τσέ ... σμπαράλιασε την χυδαιότητα του Ζίζεκ ??

# Εγινε κάτι ??

# ... ή αποχώρησαν όπως ήλθαν ??

# Κινήθηκε κάτι ... ή ζήσαμε μια νεκρή πρόσθεση ??

# Μιά νεκρή πρόσθεση ... δυστυχώς ... οχι γιατί οι άνθρωποι που βρέθηκαν εκεί δεν ήθελαν να σκεφτούν ή να αποφασίσουν κάτι διαφορετικό ... αλλά επειδή το “πλαίσιο” της συγκέντρωσης ... ήταν ασφυκτικό ως απαγορευτικό για οποιαδήποτε ζύμωση.

# Ηταν μιά συνάθροιση ... χωρίς συνισταμένη.

# Ηταν μια μαζική προσευχή ... αναποφάσιστων, απογοητευμένων και μετανοιωμένων.

# Ηταν ένα ... “τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια” ... πριν την θυσία.

# Το ξέρουν ... όμως την Δευτέρα χιλιάδες απο αυτούς θα συναντηθούν με την πραγματικότητα ... και θα την έχουν ξεχάσει αυτή την νύχτα ... ή θα την θυμούνται με πίκρα.

Καλοκαιρινό ποτ-πουρί

 Καλοκαιρινό ποτ-πουρί

Μικρές ψηφίδες από το παζλ της επικαιρότητας

ΠΟΚΕΜΟΝ: Χούντα δε γνωρίσαμε, ούτε δημοκρατία...

Αυτός ο στίχος μου ερχόταν συνειρμικά τις τελευταίες μέρες, με την επέτειο της μεταπολίτευσης και τη μόδα με τα πόκεμον, που δεν πρόλαβα (από την ανάποδη) να τα γνωρίσω στη γενιά μου. Μου φαίνονταν ούτως ή άλλως άθλια, αλλά είχα μεγαλώσει αρκετά, για να αφορούν τα παιδιά της ηλικίας μου και να ξέρω τι ακριβώς είναι. Ο Sniper που ξέρει (χωρίς να του αρέσουν) λέει πώς πήγαν κόντρα στον κανόνα της επιτυχίας, πρώτα κινούμενο σχέδιο - μετά video game, και έγιναν γνωστά πρώτα ως παιχνίδι, προτού εξελιχθούν σε κινούμενο σχέδιο. Κάτι σαν τη δική μας ελληνική ιδιαιτερότητα, που εκφράστηκε κυρίως επί μεταπολίτευσης. Και αφού δηλ τα Πόκεμον επιστρέφουν στη μόδα, γιατί να μη γίνει του συρμού και η Νέα Μεταπολίτευση του Σύριζα; Παραμύθια για τα μικρά παιδιά είναι και τα δυο...

Συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί

Όταν λοιπόν κάνει τον κύκλο της κι επιστρέφει στα πράγματα μια μόδα που δεν την πρόλαβες (από την ανάποδη) καν ως παιδί, καταλαβαίνεις πως αρχίζουμε να γερνάμε επικίνδυνα. Και δυσκολεύεσαι να παρακολουθήσεις την ορολογία της νεολαίας, τις εννοιολογικές-ιδεολογικές μετατοπίσεις, και το γενικό νόημα. Τι είναι anime, τι είναι manga, τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί. Γιατί παθιάζεται ο κόσμος με τα παραμύθια για τον εκλογικό νόμο, το σύνταγμα, τη Νέα Μεταπολίτευση κι ως πότε θα την πατά με χάντρες και καθρεφτάκια του εποικοδομήματος για ιθαγενείς;

Μήπως εσύ καταλαβαίνεις Ρόζα; Ή χάνεις κι εσύ τον μπούσουλα, που σε έκαναν θεωρητικό ίδρυμα στις Βρυξέλες και συνιστώσα της κυβερνώσας αριστεράς (Ρόζα), μαζί με την αλήστου μνήμης ΚΟΕ, που έβαζε το σύνθημα για τη "Μεταπολίτευση του Λαού"; Κι άσε να μην πιάσουμε τη συζήτηση για περασμένα μεγαλεία, όταν υπήρχε η χώρα των σοβιέτ και σπουδαία παιδικά προγράμματα σαν την Φρ-ουτοπία που κυνηγάμε, γιατί θα μελαγχολήσουμε χειρότερα.

Κι αν εμείς τελικά γεράσαμε και δεν καταλαβαίνουμε, πώς ακριβώς ορίζεται το φρέσκο; Τι καινούριο υπάρχει στα γλυκερά φληναφήματα για έναν ανθρώπινο καπιταλισμό και την παμπάλαια σκουριά της σοσιαλδημοκρατίας; Τι νέο κι ελπιδοφόρο υπάρχει στον μαζικό παλιμπαιδισμό να κυνηγάς Πόκεμον στη μέση του δρόμου και πολιτικές χίμαιρες για νόστιμες ομελέτες χωρίς να σπάσουμε αυγά;

ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ: Οι φαιδρές, χαλαρές πόζες των δελφίνων της αστικής εξουσίας στο προεδρικό Μέγαρο, γύρω από το χαλαρό Πάκη, που δεν είχε χρυσαυγίτες γύρω του και ήταν χαλαρός -όχι όπως τότε, με τον τραμπουκισμό του Κασιδιάρη στην Κανέλλη, όπου ήταν σφιγμένος, συγκρατημένος και δεν μπορούσε ούτε αντανακλαστικά να κινηθεί και να αντιδράσει- είναι η εικόνα παρακμής της... χαλαρής, αστικής δημοκρατίας, που δείχνει όμως τα δόντια της, όταν χρειάζεται.

Κι αν τα όρια (ακόμα και) του πιο δημοκρατικού εκλογικού νόμου σταματάνε έξω από την είσοδο ενός εργοστασίου, οι υποκριτικές δημοκρατικές ευαισθησίες της χαλαρής αστικής δημοκρατίας, της ΔΦΑ και της ΕΕ βρίσκουν τοίχο στο προσφυγικό ζήτημα και τη διαχείρισή του, πχ με την επέμβαση των δυνάμεων καταστολής στις καταλήψεις που στέγαζαν μετανάστες. Όπου ο Σύριζα καταγγέλλει και διαφοροποιείται ως κόμμα, αλλά εγκρίνει και τεκμηριώνει ως κυβέρνηση. Και τα επιχειρήματα του Τόσκα για την οργανωμένη, συλλογική αντιμετώπιση του ζητήματος παίρνουν δικαίως μια θέση στο Τρολο-Πάνθεο.

Κάθε (νέα) Μεταπολίτευση έχει το (νέο) ΠαΣοΚ που της αξίζει. Το παλιό χαρακτήριζε "απλή αλλαγή φρουράς" τη μεταπολίτευση. Το καινούριο ομνύει σε μια Νέα Μεταπολίτευση, νέα αλλαγή φρουράς, αλλά ποντάρει πως θα βγαίνει πάντα στον αφρό, όσο έχει ποταμίσια αντιπολίτευση, που το εγκαλεί, γιατί σκορπίζει πόρους στη δωρεάν μετακίνηση των ανέργων -κι όχι στην ανάπτυξη. Είναι απλώς μια διαφορά φάσης, όχι ποιότητας.

ΤΖΙΑ ΓΙΟΒΑΝΗ: Ο θάνατος της Τζίας Γιοβάνη, που διατηρούσε τη στήλη με τις κινηματογραφικές κριτικές στο Ριζοσπάστη, μετά από σκληρή και πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο (που κατάφερε να τον νικήσει την πρώτη φορά), μας δίνει αφορμή να θυμηθούμε την πολύ εύστοχη κριτική της για τον Κυνόδοντα, που έγινε -άθελά της και με διαφορά από το δεύτερο- το πιο γνωστό της κείμενο, μόλις μπήκε στο στόχαστρο του βαθέως ίντερνετ, που πίστεψε πως βρήκε λαβράκι για αξιοποίηση.

Έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιος θα είναι κι ο αντικαταστάτης της σε μια στήλη με ειδικό βάρος, που έχει φιλοξενήσει σημαντικές υπογραφές, από του Ραφαηλίδη μέχρι του Αντωνάκου...

ΦΕΣΤΙΒΑΛ: τις προηγούμενες μέρες βγήκε το αρχικό σχέδιο προγράμματος (σαν βαρυσήμαντο ντοκουμέντο ακούγεται) για το κεντρικό φεστιβάλ στην Αθήνα. Το οποίο έχει φέτος ως σύνθημα ένα στίχο του Χικμέτ (να προχωράς καθώς προβαίνει μπρος η ιστορία) με το τετράπτυχο: αγώνας-γνώση-τόλμη και αντοχή, που θυμίζει ένα παλιό παρανόμι του Βουρνούκιου από τους Υπεραστικούς (οι πιο παλιοί σφοι αναγνώστες θα το θυμούνται). Και νομίζω πως δε θα αργήσει η ώρα που το σύνθημα θα είναι ο στίχος του Αλκαίου από τη Ρόζα. Όχι για τα κομπιούτερς και τους αριθμούς, που εκφράζει τη γνήσια, μπρεζνιεφική αμηχανία μπρος στο τρένο της ΕΤΕ, που έρχεται καταπάνω μας. Ο άλλος που λέει: πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία... Κι ελπίζω μέχρι τότε να πείσω κι ένα σφο να κάνει ερμηνευτική ανάλυση των στίχων και των βαθύτερων νοημάτων του ποιητή.

Κατά τα άλλα και σε μια πρώτη ανάγνωση, δύο είναι τα καινούρια ονόματα που ξεχωρίζουν. Ο Στάθης Δρογώσης, που επισφραγίζει με εμφατικό, συμβολικό τρόπο τη ρήξη του με τις αυταπάτες για το Σύριζα και την κυβερνώσα αριστερά. Και από τα πιο εμπορικά (που είναι σαν αναγκαίο κακό, αλλά είναι πάντα καλοδεχούμενα, εφόσον κάνουν μια δύσκολη, αντιεμπορική επιλογή, και έρχονται στο Φεστιβάλ) τους Ονιράμα στη νεανική σκηνή. Που ελπίζω να τους περιλάβει στο πρόγραμμά του ο Ζαραλίκος, που βγαίνει ακριβώς πριν από αυτούς...

Εργασιακές και κοινωνικές κατακτήσεις στην ΕΣΣΔ

Εργασιακές και κοινωνικές κατακτήσεις στην ΕΣΣΔ

Με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού τον 20ό αιώνα, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, όπως της εργασίας, της δωρεάν ιατρικής περίθαλψης και Παιδείας, της παροχής φθηνών υπηρεσιών από το κράτος, της κατοικίας, της πρόσβασης στις πνευματικές και πολιτιστικές αξίες, έγιναν κτήμα των προλεταρίων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων στη Σοβιετική Ενωση. Και όλα αυτά χάρις στις ενδογενείς δυνατότητες ανάπτυξης της σοσιαλιστικής οικονομίας. Ολα τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα η εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα σε σχέση με τους όρους της ζωής τους στον καπιταλισμό, επειδή ή παραμένουν άλυτα ή αφαιρούνται από τους κεφαλαιοκράτες, ήταν άγνωστα στο σοσιαλισμό, αφού αποτελούσε πρώτιστο ζήτημα, θεμελιώδη νόμο της συγκεκριμένης κοινωνίας, που ήταν η κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αναγκών των ανθρώπων. Μια ιστορική αναδρομή στις κατακτήσεις των ανθρώπων του μόχθου στην ΕΣΣΔ, αποκαλύπτει τα πλεονεκτήματα και την ανωτερότητα, για τους άμεσους παραγωγούς του πλούτου, του σοσιαλισμού.

Ο χρόνος εργασίας

Ο ημερήσιος εργάσιμος χρόνος ήταν σταθερός. Οι «Αρχές της νομοθεσίας της ΕΣΣΔ και των Ενωσιακών Δημοκρατιών για την εργασία» προέβλεπαν ότι η διάρκεια του εργάσιμου χρόνου των εργατοϋπαλλήλων στις επιχειρήσεις, τα ιδρύματα και οργανώσεις, δεν μπορεί να ξεπερνά τις 41 ώρες τη βδομάδα. Για τους εργατοϋπαλλήλους ηλικίας 16-18 χρόνων είχε καθιερωθεί μειωμένη εργάσιμη βδομάδα 36 ωρών, για τους εργατοϋπαλλήλους 15-16 χρόνων εργάσιμη βδομάδα 24 ωρών και για όσους δούλευαν σε ανθυγιεινές εργασίες εργάσιμη βδομάδα μέχρι 36 ώρες. Μειωμένη διάρκεια του εργάσιμου χρόνου είχε καθιερωθεί επίσης για τους δασκάλους, τους γιατρούς και μερικές άλλες ειδικότητες. Για τη νυχτερινή εργασία (από τις 10 το βράδυ έως τις 6 το πρωί) η διάρκεια της δουλιάς ήταν μειωμένη κατά μία ώρα. Η καθιερωμένη μέση διάρκεια της εργάσιμης βδομάδας των ενήλικων εργατών στη βιομηχανία έφτασε τις 40,7 ώρες το 1976, από 47,8 ώρες το 1955 (58,5 ώρες το 1913) (στοιχεία έως το 1976).

Σε όλους τους εργαζόμενους εξασφαλίζονταν μέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης και ετήσιες άδειες με αποδοχές. Η εργάσιμη βδομάδα στη Σοβιετική Ενωση ήταν μια από τις μικρότερες στον κόσμο. Αλλαξε και το περιεχόμενο του ελεύθερου χρόνου. Για την αξιοποίησή του, η λαϊκή εξουσία είχε δημιουργήσει και τις ανάλογες προϋποθέσεις, όπως αναπαυτήρια, δίκτυο πολιτιστικών, ενημερωτικών και υγειονομικών ιδρυμάτων.

Καθολική δημόσια υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση

Η Κοινωνική Ασφάλιση, προεπαναστατικά στη Ρωσία κάλυπτε μόνο 2 από τα 11 εκατομμύρια των ατόμων της μισθωτής εργασίας. Οι βασικές συνδρομές, μάλιστα, στο Ταμείο των κοινωνικών ασφαλίσεων γίνονταν από τους ίδιους τους εργάτες (κατά τα 3/5).
Στην ΕΣΣΔ, πριν την ανατροπή του σοσιαλισμού, η Κοινωνική Ασφάλιση (που κάλυπτε όλους τους εργαζόμενους και τα μέλη των οικογενειών τους) ήταν καθολική, χωρίς εισφορές από το μισθό των εργαζομένων. Οι εισφορές προέρχονταν από τα κονδύλια των επιχειρήσεων, ιδρυμάτων και κολχόζ και τον κρατικό προϋπολογισμό.
Υπήρχαν οι συντάξεις για γηρατειά, για αναπηρία, και λόγω απώλειας του προστάτη της οικογένειας. Το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση, λόγω γηρατειών, για τους άνδρες ήταν τα 60 χρόνια, για τις γυναίκες τα 55 χρόνια. Οι εργάτες και υπάλληλοι που απασχολούνταν σε βαριές και ανθυγιεινές εργασίες, έπαιρναν σύνταξη στα 50 χρόνια ηλικίας οι άνδρες και στα 45 οι γυναίκες. Συμπληρωματικά ευεργετήματα, τόσο ως προς την ηλικία όσο και ως προς τα χρόνια υπηρεσίας, παρέχονταν κατά τη συνταξιοδότηση των γυναικών που γέννησαν από 5 παιδιά και πάνω και τα μεγάλωσαν ως τα 8 τους χρόνια.

Υγιεινή και Ασφάλεια

Η προστασία της δουλιάς, όπως και η προστασία του περιβάλλοντος, συγκαταλέγονταν στα προβλήματα, όπου τα οικονομικά ζητήματα διαπλέκονται στενά με τα ζητήματα της κοινωνικής πολιτικής. Μόνο το πρώτο μισό της δεκαετίας του '80, μειώθηκαν κατά 20% τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες. Αν οι συνδικαλιστικές επιτροπές των επιχειρήσεων είχαν δικαίωμα να προβάλλουν «βέτο» στις αποφάσεις της διεύθυνσης για απολύσεις, η επιθεώρηση κάθε κλαδικού συνδικάτου δικαιούνταν να αναστείλει τη λειτουργία τμήματος ή ακόμα και εργοστασίου, όπου δεν τηρούνταν οι κανονισμοί της ασφάλειας και προστασίας της δουλιάς. (Στοιχεία από την μπροσούρα για τα 70χρονα της σοβιετικής εξουσίας).

Ιδιαίτερη φροντίδα

για την εργαζόμενη γυναίκα

και το παιδί

Η σοσιαλιστική εξουσία έθεσε τις βάσεις για την κατάργηση της καταπίεσης της γυναίκας. Το σοβιετικό κράτος πάντοτε θεωρούσε σαν ένα από τα βασικά του καθήκοντα την προστασία της μητέρας και του παιδιού και την εξασφάλιση στη γυναίκα εκείνων των συνθηκών, που θα της επιτρέπουν να συνδυάζει την παραγωγική και κοινωνική δραστηριότητα, με τη μητρότητα και την ανατροφή των παιδιών της. Η εργατική νομοθεσία προέβλεπε την εξασφάλιση της εργασίας των γυναικών, ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Οι έγκυες απαλλάσσονταν από τις υπερωρίες και τη νυχτερινή εργασία και μετατίθονταν σε πιο ελαφριές δουλιές. Στη γυναίκα χορηγούνταν πληρωμένη άδεια εγκυμοσύνης και τοκετού για 112 ημέρες (56 ημέρες πριν και 56 μετά τον τοκετό). Σε περίπτωση που κάποια γεννούσε δύο ή και περισσότερα παιδιά, ή σε περίπτωση επιπλοκών στον τοκετό, η άδεια μετά τον τοκετό αυξανόταν έως 70 μέρες. Ο κρατικός προϋπολογισμός προέβλεπε κονδύλια, που το ύψος τους συνεχώς αυξανόταν, για την καταβολή επιδόματος στις μητέρες για τη θεραπεία των παιδιών. Το 1975, σε σύγκριση με το 1940, είχαν αυξηθεί κατά 14 φορές, ενώ τα έξοδα για τη φροντίδα των παιδιών στα βρεφοκομεία, στους παιδικούς σταθμούς, στις κατασκηνώσεις και σε άλλα ιδρύματα εξωσχολικής απασχόλησης είχαν αυξηθεί περισσότερο από 13 φορές.
Στην προεπαναστατική Ρωσία υπήρχαν 7.500 κλίνες για τις έγκυες και τις λεχώνες, ενώ το 1913 μόνο το 5% των παιδιών γεννιόνταν σε νοσοκομείο. Η βοήθεια στις επιτόκους παρεχόταν κυρίως από τις πρακτικές μαμές. Στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας, οργανώθηκε δίκτυο ιατρείων για την παρακολούθηση των γυναικών στα μαιευτήρια και τα γυναικολογικά τμήματα των νοσοκομείων. Παρόμοιο δίκτυο λειτουργούσε στα χωριά και στα κολχόζ. Το πρόβλημα της εξασφάλισης νοσοκομειακής περίθαλψης κατά τον τοκετό για όλες τις γυναίκες είχε λυθεί ολοκληρωτικά.
Σχετικά με τη βοήθεια για την ανατροφή των παιδιών: Στην προεπαναστατική Ρωσία, ουσιαστικά, δεν υπήρχε τέτοια βοήθεια. Μόνο το 20% των εργαζόμενων γυναικών μπορούσαν να υπολογίζουν, για παράδειγμα, σε κάποιο επίδομα εγκυμοσύνης. Οσο για την έννοια «παιδικά προσχολικά ιδρύματα», ήταν σχεδόν άγνωστη. Το 1914, σε ολόκληρη την τεράστια ρωσική αυτοκρατορία υπήρχαν μόνον 150 παιδικοί σταθμοί.
Το 1987 πάνω από 16 εκατομμύρια Σοβιετικά παιδιά πήγαιναν σε 140 χιλιάδες παιδικούς σταθμούς. Το κράτος κάλυπτε τα 4/5 των εξόδων συντήρησής τους: Το ποσόν που πλήρωναν οι γονείς δεν κάλυπτε ούτε καν το κόστος διατροφής των παιδιών, ενώ ορισμένες οικογένειες - οι πολύτεκνες ή με χαμηλά εισοδήματα - απαλλάσσονταν από κάθε πληρωμή. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων δικαιούνταν δωρεάν φάρμακα.
Στην προεπαναστατική Ρωσία, υπήρχαν 9 γυναικεία και παιδικά ιατρεία. Από τα 100 νεογέννητα παιδιά, τα 27 πέθαιναν προτού κλείσουν ένα χρόνο, ενώ τα μισά δεν έφθαναν ούτε τα 5 τους χρόνια. Το 1987, στην ΕΣΣΔ λειτουργούσε το κρατικό σύστημα προστασίας της μητέρας και του παιδιού, στο οποίο εντάσσονταν, ανάμεσα στ' άλλα, πάνω από 28 χιλιάδες γυναικεία ιατρεία και παιδικές πολυκλινικές.
Η οργάνωση της φροντίδας για τις έγκυες, περιλάμβανε στενή παρακολούθησή τους με εξετάσεις και ιατρικές συμβουλές και εξασφάλιση ειδικής ιατρικής βοήθειας κατά και μετά τον τοκετό, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά η θνησιμότητα των μητέρων και των βρεφών. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της φροντίδας ήταν η αύξηση του αριθμού των μαιευτήρων και των γυναικολόγων, των παιδικών πολυκλινικών, του αριθμού των κλινών για τις έγκυες, τις λεχώνες και για εκείνες που πάσχουν από γυναικολογικές παθήσεις, καθώς και των ιατρείων που παρακολουθούν τις γυναίκες.
Το Σοβιετικό Κράτος έδειχνε ιδιαίτερη φροντίδα για την υγεία και την ανατροφή των παιδιών. Την προστασία της υγείας των παιδιών αναλάμβαναν τα ιδρύματα για τη θεραπεία και την πρόληψη παιδικών ασθενειών, τα νοσοκομεία παίδων, πολυκλινικές, παιδικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, σανατόρια, βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί, τμήματα σχολικής υγιεινής, υγειονομικοί σταθμοί κ.ά. Ο αριθμός των παιδιών σε μόνιμα παιδικά ιδρύματα αυξήθηκε, από 5.400 προεπαναστατικά, σε 11.523.000 το 1975, δηλαδή πάνω από 2.000 φορές. Βασικό ρόλο στην ιατρική περίθαλψη των παιδιών έπαιζαν οι παιδικές πολυκλινικές και τα εξωτερικά ιατρεία. Για πρώτη φορά στον κόσμο, καθιερώθηκε η γενική ιατρική παρακολούθηση των παιδιών από παιδιάτρους και μόνιμες νοσοκόμες.

Κρατικό υγειονομικό σύστημα

Το δωρεάν για όλους σύστημα υγείας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του σοσιαλισμού. Γίνεται ακόμα πιο σημαντικό, αν πάρουμε υπόψη την κατάσταση που επικρατούσε στον τομέα προστασίας της υγείας στην προεπαναστατική Ρωσία. Τότε σε ολόκληρη τη χώρα υπήρχαν μόνον 20 χιλ. γιατροί. Στη Σοβιετική Ενωση, το 1987 υπήρχαν πάνω από 1,1 εκατομμύριο (ή το ένα τέταρτο όλων των γιατρών του κόσμου).
Στο 2ο πρόγραμμα του ΡΚΚ (μπολσεβίκοι), που ψηφίστηκε στο 8ο Συνέδριο το 1919, θέτει ως πρωταρχικά καθήκοντα την εξυγίανση των κατοικημένων χώρων, την προστασία του εδάφους, του νερού και του αέρα, την υγειονομική προστασία των εστιατορίων, τη δημιουργία υγειονομικής νομοθεσίας κτλ.
Η μέση διάρκεια ζωής στην τσαρική Ρωσία ήταν 32 χρόνια. Μετά την επανάσταση, στα μέσα της δεκαετίας του '20, ανέβηκε μέχρι τα 44 χρόνια, και το 1987 έφτασε τα 69 χρόνια, δηλαδή στο επίπεδο των άλλων αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών. Ασφαλώς, και σ' αυτές τις χώρες, μεγάλωσε η διάρκεια ζωής τις δεκαετίες που πέρασαν, ήταν όμως διαφορετικός ο «δρόμος» που διανύθηκε από αυτές: Οι θάνατοι στην τσαρική Ρωσία ήταν διπλάσιοι από το τότε επίπεδο της Αγγλίας και των ΗΠΑ. Και αν από τότε (σημείο υπολογισμού το 1913, που προηγήθηκε της έναρξης του Α` Παγκόσμιου Πολέμου) το επίπεδο των θανάτων στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 1,5 φορά και στην Αγγλία 1,2 φορά, στην ΕΣΣΔ μειώθηκε 3 φορές. Αναφορικά με τους θανάτους στο χώρο των παιδιών, στην ΕΣΣΔ μειώθηκαν 10 φορές.
Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν αρχικά η λύση του προβλήματος της υγείας στις πρώην περιφέρειες της τσαρικής Ρωσίας, όπου προεπαναστατικά δεν υπήρχε ουσιαστικά ιατρική περίθαλψη. Για παράδειγμα, ότι στο έδαφος του σημερινού Τατζικιστάν με ένα εκατομμύριο περίπου πληθυσμό, υπήρχαν 13 γιατροί (το 1987, 11,1 χιλιάδες) και στην Κιργιζία 15 (το 1987, 12,3 χιλιάδες). Από το 1965 έως το 1985, τα έξοδα του κράτους για την προστασία της υγείας και τη φυσική αγωγή είχαν αυξηθεί στην ΕΣΣΔ κατά 2,5 φορές κατά άτομο. Στα σοβιετικά νοσοκομεία, τα φάρμακα δίνονταν δωρεάν, όπως και στα παιδιά που θηλάζουν και σε περιπτώσεις ορισμένων παθήσεων (όπως είναι ο διαβήτης, π.χ.).

Σοσιαλισμός και μόρφωση

«Τόσο άγρια χώρα, όπου να λεηλατούνται η εκπαίδευση, η μόρφωση και οι γνώσεις από τις λαϊκές μάζες, δεν έμεινε πια καμία στην Ευρώπη, εκτός από τη Ρωσία». Ετσι περιγράφει ο Λένιν το 1913 την κατάσταση της Παιδείας στην προεπαναστατική Ρωσία. Περιγραφή, που θα ταίριαζε δυστυχώς και σήμερα και για τη σημερινή Ρωσία, όπως και για όλη την Ευρώπη πλέον, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στις ανατολικές χώρες.
Ο μαζικός αναλφαβητισμός ήταν η «κληρονομιά» που άφησε η προεπαναστατική Ρωσία στη Σοβιετική Ενωση. Τρεις στους τέσσερις δεν ήξεραν γραφή και ανάγνωση. Πολλές εθνότητες δεν είχαν δική τους γραφή, ενώ περίπου τα 4/5 των παιδιών και των εφήβων δεν μπορούσαν να φοιτήσουν ούτε στα δημοτικά σχολεία. Ολες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης και ειδικά οι ανώτερες και οι ανώτατες ήταν σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο των πλουσίων. Χαρακτηριστικά είναι τα ποσοστά των εγγράμματων στους Κιργίζιους (0,6%), στους Τουρκμένιους (0,7%), στους Ουζμπέκους (1,6%) και τους Καζάχους (2%).
Μετά την επανάσταση εφαρμόστηκε πολιτική γενικής, δωρεάν, υποχρεωτικής Παιδείας και για όλους. Στο 8ο Συνέδριο του ΡΚΚ (μπολσεβίκοι) το 1919, τέθηκε η πολιτική βάση της πανεξόρμησης για τη λαϊκή Παιδεία: Δημιουργία νέας σοσιαλιστικής λαϊκής Παιδείας και μετατροπή του σχολείου, από όπλο ταξικής κυριαρχίας της αστικής τάξης, σε όπλο για τον κομμουνιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Στα τέλη του 1917 με αρχές του 1918, αυξήθηκε απότομα ο μηνιαίος μισθός των δασκάλων. Η σημασία που έδιναν οι κομμουνιστές, και ιδιαίτερα ο Λένιν, για την Παιδεία του λαού αναδεικνύεται και από την επιστολή του Λένιν προς τον Στάλιν για τη μείωση του εξοπλιστικού προγράμματος του στόλου, προκειμένου να ενισχυθεί ο προϋπολογισμός του υπουργείου Παιδείας. Ολα αυτά, ενώ μαινόταν η ιμπεριαλιστική επίθεση κατά του νεοσύστατου σοβιετικού κράτους. Ανοίγουν παντού σχολεία για ενήλικες και κέντρα εξάλειψη της αγραμματοσύνης. Εκδίδονται σε μεγάλα τιράζ και στις μητρικές γλώσσες αλφαβητάρια και εκπαιδευτικά βιβλία. Στον αγώνα με την αγραμματοσύνη συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, δάσκαλοι, φοιτητές, υπάλληλοι, μορφωμένοι εργάτες και αγρότες. Εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες κάθονταν στα θρανία τα βράδια μετά τη δουλιά. Ηδη, το 1928, είχαν μάθει γράμματα 7 εκατομμύρια περίπου ενήλικες. Από το 1920 έως το 1940, έμαθαν γράμματα 60 εκατομμύρια ενήλικες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 1939, οι εγγράμματοι ηλικίας 9-49 ετών αποτελούσαν το 87,4%. Το 1959, η αγραμματοσύνη είχε νικηθεί ολοκληρωτικά.
Ολα τα σχολεία γενικής μόρφωσης άνοιξαν για όλο το λαό. Καθιερώθηκε η δωρεάν Παιδεία και η κοινή φοίτηση των δύο φύλων στα σχολεία, χωρίστηκε το σχολείο από την εκκλησία και η εκκλησία με τη σειρά της από το κράτος, απαγορεύτηκαν οι θρησκευτικές τελετές και η διδασκαλία οποιουδήποτε θρησκευτικού δόγματος στα σχολεία και καταργήθηκαν οι σωματικές τιμωρίες.
Επίσης, κατακτήθηκε το δικαίωμα των εθνοτήτων να σπουδάζουν στη μητρική τους γλώσσα, τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία του σοβιετικού συστήματος κοινωνικής προσχολικής διαπαιδαγώγησης, εκπονήθηκαν και εφαρμόστηκαν νέες αρχές εισαγωγής στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που πλέον άνοιξαν τις πόρτες τους στην εργατική τάξη και τους αγρότες. Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία. Στο σχολικό έτος '40 - '41, ο αριθμός των μαθητών στην Τουρκμενία αυξήθηκε κατά 37 φορές σε σχέση με το σχολικό έτος 1914 - '15, στην Κιργιζία κατά 47 φορές, στο Ουζμπεκιστάν κατά 75 φορές και στο Τατζικιστάν κατά 854 φορές! Το '40 - '41 φοιτούσαν συνολικά 35,6 εκατομμύρια μαθητές, αντί των 9,7 εκατομμυρίων το 1915.
Το 1984, στη Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρωσίας (ΣΟΣΔΡ), δηλαδή στη Σοβιετική Ρωσία, υπήρχαν 81,8 χιλιάδες δημόσια ιδρύματα προσχολικής αγωγής, στα οποία πήγαιναν 9,2 εκατομμύρια παιδιά. Υπήρχαν 67,6 χιλιάδες δημόσια σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσής της, στα οποία πήγαιναν 20.328.000 εκατομμύρια παιδιά. Υπήρχε κάλυψη 100% των παιδιών, σε 100% δημόσια σχολεία. Υπήρχαν επίσης 514 ΑΕΙ, στα οποία φοιτούσαν 2.824.500 φοιτητές. Υπήρχε κάλυψη των φοιτητών σε 100% δημόσια ΑΕΙ.
Το 1987, στην ΕΣΣΔ υπήρχαν πάνω από 1,5 εκατ. επιστήμονες, ή το ένα τέταρτο του παγκόσμιου συνόλου τους. Σε μια σειρά σημαντικούς τομείς και κατευθύνσεις, η Σοβιετική Ενωση βρισκόταν στις πρώτες γραμμές: Η πυραυλική και πυρηνική τεχνική, οι τροχιακοί διαστημικοί σταθμοί, η κατευθυνόμενη θερμοπυρηνική σύνθεση, ο απευθείας μετασχηματισμός της ενέργειας (μαγνητο-υδροδυναμικές γεννήτριες), κρυογενής τεχνική, καταλύτες τεχνολογικών διαδικασιών, κατασκευή μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, φραγμάτων, κλπ.
Η ΕΣΣΔ είχε τα πρωτεία σε ό,τι αφορά στον αριθμό των εφευρέσεων: Σ' αυτήν αναλογούσαν τα 20-25% των νέων τεχνικών λύσεων και επεξεργασιών που καταχωρούνται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο.
Πηγές:
1. Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια
2. Μπροσούρα για τα 70χρονα της Σοβιετικής Εξουσίας.

CCCP - ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

 CCCP - ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Τον κάρφωσε κιόλας η Ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης…

Η καρδιά κρεμασμένη στο Ευρωκοινοβούλιο προς τιμήν του αντικομμουνιστή Χάβελ 

Τη Δευτέρα 17 Δεκέμβρη, το κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες «στολίστηκε» με μια μεγάλη φωτεινή καρδιά προς τιμήν του Βάτσλαβ Χάβελ, του αντικομμουνιστή και πρωτεργάτη της αντεπανάστασης στην Τσεχοσλοβακία, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 75 ετών πριν από ένα χρόνο. Όπως ανακοίνωσαν μάλιστα οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, η καρδιά αντιπροσωπεύει το ενδιαφέρον του Χάβελ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη και τη δημοκρατία και τον αγώνα του ενάντια στα ολοκληρωτικά καθεστώτα...

Ας δούμε όμως τις ημέρες και τα έργα του Χάβελ και γιατί οι ιμπεριαλιστές της ΕΕ έχουν ανάγκη να τον τιμούν... Εμφανιζόμενος κατά τη λεγόμενη «Άνοιξη της Πράγας» το 1968, πρωταγωνίστησε στη συγκεκριμένη απόπειρα ανατροπής του Σοσιαλισμού, που παρουσιάστηκε με το οπορτουνιστικό προσωπείο του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο». Ήταν επίσης συνδιαμορφωτής της πολιτικής διακήρυξης «Χάρτα 77», η οποία, στο όνομα του «εκδημοκρατισμού», αξιοποιήθηκε από τους ιμπεριαλιστές για ενίσχυση των αντεπαναστατικών δυνάμεων στο εσωτερικό της Τσεχοσλοβακίας. Από το 1968 έως το 1989 ο Χάβελ περιόδευσε ανά τον κόσμο παρουσιαζόμενος ως «διανοούμενος αγωνιστής» και εξαπέλυε συκοφαντίες εναντίον του Σοσιαλισμού. Φυσικά, εξαργύρωσε τα χρόνια που «αγωνιζόταν», καθώς το 1989, μετά την ολοκλήρωση της αντεπανάστασης στην Τσεχοσλοβακία, υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος της χώρας. Μετά τη διάσπασή της το 1993 σε Τσεχία και Σλοβακία διετέλεσε πρόεδρος της πρώτης έως το 2003. Δρομολόγησε την ένταξη της Τσεχίας στο ΝΑΤΟ το 1999 και στην ΕΕ το 2004.

Στην εικοσαετία που πέρασε από την ανατροπή του Σοσιαλισμού, ο τσέχικος λαός «απολαμβάνει» τους καρπούς της καπιταλιστικής παλινόρθωσης για την οποία πάλεψε ο Χάβελ. Απολαμβάνει «τα δικαιώματα που στερούσαν στο λαό οι κομμουνιστές» όπως το «δικαίωμα» στην ανεργία, τη φτώχεια και την ανασφάλεια. Απολαμβάνει τη «δημοκρατία» (π.χ. απαγόρευση της Κομμουνιστικής Ένωσης Νεολαίας Τσεχίας) και την «ελευθερία» (π.χ. κομμουνιστές δάσκαλοι διώκονται γιατί λένε στους μαθητές ότι οι Ναζί εκτέλεσαν τους Πολωνούς στρατιώτες στο Κατίν). Για τους ιμπεριαλιστές ο Χάβελ ήταν ένα από τα καλύτερα παιδιά... Για τους εργαζόμενους από την άλλη, ιδιαίτερα αυτούς που ζουν σήμερα στην πρώην Τσεχοσλοβακία μέσα στη φτώχεια και πεθαίνουν από το κρύο, θανάσιμος εχθρός... 

ΥΓ: Βεβαίως, ο Χάβελ έχει εξασφαλισμένη θέση… Στον πάσσαλο της ατίμωσης τον κάρφωσε κιόλας η Ιστορία. Εκεί ίσως συναντήσει τους εξολοθρευτές της Παρισινής Κομμούνας, καθώς και άλλους αντεπαναστάτες, για τους οποίους ο Μαρξ είχε αφιερώσει τα λόγια αυτά. Και πράγματι …από εκεί δεν μπορούν να λυτρώσουν τον Χάβελ και τους ομοίους του «μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους».

Πηγή: 902.gr

 

Για τον V.A Vazioulin

Виктор Алексеевич Вазюлин

Την Κυριακή 8 Ιανουαρίου στις 18.00 απεβίωσε στο 51ου νοσοκομείου της Μόσχας ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα, ο Βίκτορ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν (Μόσχα 1932 - 2012). Ο Βαζιούλιν υπήρξε ένας άνθρωπος του οποίου όλη η ζωή και το έργο του ήταν αφιερωμένα στον πιο σημαντικό σκοπό της ιστορίας, σε αυτόν που δίνει νόημα ζωής και σε μας, που εμπνέει και συγκινεί τους ανθρώπους του δικού μας κόσμου: στην υπόθεση του κομμουνισμού. Η δυτική αριστερή σκέψη έχει αποκτήσει μια στρεβλή εικόνα για το τι εστί σοβιετικός μαρξισμός. Νομίζει, λανθασμένα, ότι ο σοβιετικός μαρξισμός αποτελείται από τα απλοποιημένα βιβλία που έβγαιναν αποκλειστικά για προπαγανδιστικούς σκοπούς στη δύση. Τουναντίον, η Σοβιετική Ένωση είχε μεγάλη παράδοση μελέτης και ανάπτυξης του μαρξισμού. Αξίζουν προσοχής πολλοί ερευνητές όπως οι φιλόσοφοι Ροζεντάλ, Ιλιένκοφ, Μανκόφσκι, Βαζιούλιν, οι ψυχολόγοι Βιγκότσκι, Ρούμπινστεϊν, Λούρια, Λεόντιεφ, ο μηχανικός Γλουσκόφ, οι παιδαγωγοί Μακάρενκο, Σουχομλίνσκι και πολλοί άλλοι. 

Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τα παραπάνω ονόματα, αν όμως διάβαζαν έστω και ένα έργο τους θα καταλάβαιναν το βάθος της δουλειάς που γινόταν σε αυτήν την χώρα, καθώς και τις τεράστιες δυνατότητες της μαρξιστικής κοσμοθεώρησης. Ιδιαιτέρως η μαρξιστική φιλοσοφία έχει να παρουσιάσει σημαντικά αποτελέσματα σε θέματα όπου ο δυτικός μαρξισμός ελάχιστα κατάφερε τον 20ο αιώνα. Η διερεύνηση της διαλεκτικής της επιστημονικής νόησης, οι κοινωνικοί και πολιτισμικοί όροι της ανάπτυξης τέθηκαν στο επίκεντρο της ανάλυσης της επιστημονικής γνώσης. Μεγάλη συμβολή είχε ένα ιδιόμορφο ρεύμα ερευνητών που αναπτύχθηκε από τα τέλη του Β’ παγκοσμίου πολέμου μέχρι το τέλος της ΕΣΣΔ πάνω στην προβληματική της μεθοδολογίας του κεφαλαίου του Μαρξ. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός πως οι έρευνες πάνω σε αυτό το ζήτημα έγιναν σε αυτήν την χώρα. Σε αντίθεση με την δύση, όπου η ανάγνωση του έργου του Μαρξ έχει σαν κύριο σκοπό την κατανόηση της κίνησης της κεφαλαιοκρατίας, στην Σοβιετική Ένωση το ενδιαφέρον στράφηκε αλλού. Με βάση τις αντιφάσεις της τότε κοινωνίας το επίκεντρο δόθηκε στην κατανόηση του τρόπου σκέψης του Μαρξ, για την καλύτερη και βαθύτερη κατανόηση της σύγχρονης κοινωνίας και της διαδικασίας μετάβασης στον κομμουνισμό. Σημαντική ήταν οι συμβολή των Μ.Μ Ρόζενταλ, Ζ.Μ. Ορούντζιεφ, Ε.Β. Ιλιέκνοφ και Λ.Α. Μανκόφσκι, όπου ο καθένας πρόσφερε πολλά σε αυτό το μεγάλο ερευνητικό έργο.

Η πιο ανεπτυγμένη όμως μελέτη ανήκει στον Βίκτορ Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν. Ο εν λόγο καθηγητής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας (του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της σοβιετίας) ξεκίνησε την μελέτη αυτή αρχικά διαμέσου της διπλωματικής του εργασίας στο 5ο έτος σπουδών, με θέμα το ζήτημα της «απλούστατης σχέσης» στο πρώτο κεφάλαιο του «Κεφαλαίου» του Μαρξ. Ύστερα στην διδακτορική του διατριβή ασχολήθηκε με τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ ιστορικού και λογικού, στα οικονομικά έργα των κλασικών του μαρξισμού. Ως καθηγητής πλέον θα ολοκληρώσει το 1964 (και δημοσιεύτηκε το 1968) το κεφαλαιώδους σημασίας έργο (και δυστυχώς ακόμα αμετάφραστο στα ελληνικά) «Η λογική του «Κεφαλαίου» του Κ. Μαρξ». Η κατανόηση της μεθοδολογίας του «Κεφαλαίου» στην καθολική της μορφή, έδωσε την δυνατότητα στον Βαζιούλιν για να αναπτύξει την μεθοδολογία και την κοινωνική θεωρία του μαρξισμού. Με την πλέον ανεπτυγμένη μέθοδο στην διάθεση του, προσπάθησε να μελετήσει την πολιτική οικονομία του σοσιαλισμού. Γρήγορα, όμως, κατανόησε πως αυτό το έργο είναι αδύνατο να ολοκληρωθεί αν δεν κατανοηθεί η εξέλιξη του τρόπου παραγωγής σε ολόκληρη την ιστορία. Αυτό διότι ο σοσιαλισμός δεν «κληρονομεί» μονάχα τις αντιφάσεις της κεφαλαιοκρατίας σε μετασχηματισμένη μορφή, αλλά τις αντιφάσεις ολόκληρης της προϊστορίας της ανθρωπότητας. 
 

Έτσι, λοιπόν, μελετώντας την ιστορία της ανθρωπότητας κατόρθωσε να αναπτύξει την μαρξιστική αντίληψη της ιστορικής εξέλιξης, με το δεύτερο σημαντικό του έργο, την «Λογική της Ιστορίας». Το παραπάνω βιβλίο είναι αποτέλεσμα της γενίκευσης των νέων δεδομένων των ιστορικών επιστημών της εποχής, αλλά και της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας πάνω στη μεθοδολογία του Μαρξ. Αυτό το βιβλίο, που έχει εκδοθεί στην Ελλάδα από τα Ελληνικά Γράμματα (2004), εντάσσεται στην κατηγορία των βιβλίων αυτών που η ανθρωπότητα έχει την τύχη να βγάζει μια φορά ανά αιώνα.

Είναι αδύνατο να εξηγήσουμε σε αυτό το κείμενο λεπτομερώς, τα σημεία στα οποία ο Βαζιούλιν ξεπερνάει τον ιστορικό υλισμό, θα γίνει όμως μια μικρή αναφορά σε μερικά κύρια σημεία. 1) Η μελέτη της σχέσης βιολογικού -κοινωνικού. 2.) Η πλέον ανεπτυγμένη μελέτη των μορφών συνείδησης. 3) Η μελέτη, όχι μονάχα του πως η βάση επιδρά στο εποικοδόμημα, αλλά και η αντίστροφη επενέργεια. 4) Σε αντίθεση με τον ιστορικό υλισμό, που μελετάει την σχέση παραγωγικών δυνάμεων – σχέσης παραγωγής, ως ίδια σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό, μελετάται η ίδια η ανάπτυξη αυτής της σχέσης (ιδιαίτερα σημαντική παρατήρηση, ιδιαίτερα για την πρακτική μετάβαση στον κομμουνισμό. Πχ. Στον κομμουνισμό δεν υπάρχει σχέση παραγωγικών δυνάμεων – σχέση παραγωγής. Αυτή έχει αρθεί, καθώς δεν έχουμε πλέον σχέσεις παραγωγής, δηλαδή διαχωρισμό της εργασίας με βάση το αποτέλεσμα της παραγωγής, και έχουμε πλέον παραγωγικές δυνάμεις – σχέσεις εργασίας). 5) Μελέτη της αλληλοδιαδοχής και εξέλιξης από τον ένα κοινωνικό- οικονομικό σχηματισμό στον άλλο (σε αντίθεση από μια απλή ταξινόμηση από την οποία υποφέρουν οι επίγονοι του Μαρξ). 6) Δυνατότητες πρόγνωσης των γενικών χαρακτηριστικών της πλέον ώριμης κοινωνίας, δηλαδή της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Όσον αφορά την πολιτική του δραστηριότητα, οι πιο σημαντικές στιγμές ήταν η δριμύτατη κριτική που άσκησε ο Βαζιούλιν στον «ανεπτυγμένο σοσιαλισμό» της Μπρεζνιεφικής περιόδου, η υπεράσπιση του κομμουνισμού, στην δίκη απαγόρευσης του κομμουνισμού στην Ρωσία, καθώς και η πρόβλεψη και προειδοποίηση από τα μέσα της δεκαετίας του 70 ότι στα μέσα της δεκαετίας του 80, θα κριθεί το μέλλον του σοσιαλισμού. Αυτή η πρόβλεψη έγινε διαμέσου της μελέτης της πολιτικής οικονομίας και της κατανόησης των αντιφάσεων που θα προέκυπταν την δεκαετία του 80, η μελέτη της σκέψης και συμπεριφοράς των- τότε- φοιτητών του πανεπιστημίου Λομονόσοφ (από το οποίο παραδοσιακά έβγαινε ο διοικητικός μηχανισμός της ΕΣΣΔ) καθώς και η μελέτη, του πως θα μπορούσε αυτή η γενιά να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που θα προκύψουν, όταν αναλάβει την διοίκηση της χώρας. Την περσινή χρονιά έκανε την πρόβλεψη ότι, στις αρχές του 2020 θα έχουμε «εστίες φωτιάς» ενάντια στην κεφαλαιοκρατία σε πολλά σημεία του πλανήτη. Δεν γνωρίζω τον τρόπο που έκανε αυτήν την πρόβλεψη, όμως πράγματι, αν ακολουθήσουμε την προηγούμενη μέθοδο και δούμε την εξέλιξη της κρίσης της κεφαλαιοκρατίας σε συνδυασμό με το μεγάλο πληθυσμό που εκπαιδεύεται σήμερα στα κινήματα ανά τον κόσμο, μπορούμε να θεωρούμε όντως, ισχυρά πιθανή την εν λόγω εξέλιξη.

Ο Βαζιούλιν παρά το σημαντικό θεωρητικό του έργο δεν κατάφερε να έχει την αναγνώριση που του αξίζει. Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους είναι ότι παρόλο που το βιβλίο «Λογική της Ιστορίας» είχε ολοκληρωθεί το 1978, δεν μπόρεσε να το εκδώσει. Αυτό οφείλεται μάλλον στην κριτική του στον «ανεπτυγμένο σοσιαλισμό» του Μπρέζνιεφ. Εκδόθηκε τελικά το 1988, δηλαδή την περίοδο της Περεστρόικα. Σε μια τέτοια περίοδο, δηλαδή σε περίοδο νίκης της αντεπανάστασης, ελάχιστο ενδιαφέρον υπάρχει για την ανάγνωση της ανάπτυξης της επαναστατικής θεωρίας. Παράλληλα, όπως έχει αναφερθεί παραπάνω, οι σοβιετικοί στοχαστές ελάχιστα γνωστοί ήταν στην δύση. Μέχρι και σήμερα οι Ρώσοι ερευνητές πολύ σπάνια γράφουν στα αγγλικά και όμοια, σπάνια μεταφράζονται τα έργα τους. Επίσης, ελάχιστα γνωρίζουν την ευρωπαϊκή και αμερικάνικη σκέψη, στην Ρωσία. Έτσι, είναι σήμερα γνωστός στην Ρωσία, και χάρη στην συμβολή του Ελληνικού τμήματος της ομάδας Λογική της Ιστορίας, έχει μια αναγνωσιμότητα στην Ελλάδα.

Είναι εντυπωσιακή η παρακμή που γνωρίζει η κεφαλαιοκρατία τις τελευταίες δεκαετίες. Ας δούμε μια πτυχή, μελετώντας την κίνηση της σκέψης και ας αναλογιστούμε πόσους σημαντικούς στοχαστές σε πολλά πεδία είχε την δυνατότητα να βγάλει η αστική τάξη τον 18ο και 19ο αιώνα (Καντ, Φίχτε, Χέγκελ, Ρουσσώ, Βολταίρος, Ντιντερό, Λοκ, Χιουμ, Βέμπερ, Δαρβίνος, Φρόυντ και πολλοί άλλοι) , καθώς και στις αρχές του 20ου αιώνα. Δεν θα βρούμε ούτε έναν αντίστοιχο αυτών των στοχαστών, από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα μέχρι σήμερα. Ούτε η «δυτική αριστερά» κατάφερε να έχει κάτι αντίστοιχο. Στοχαστές, όμως, όπως ο Ιλιένκοφ και ο Βαζιούλιν στην ΕΣΣΔ, ήταν τέτοιου επιπέδου. Από αυτήν την άποψη, ο χαμός του Βίκτορα Βαζιούλιν είναι ένα πάρα πολύ θλιβερό γεγονός.

Ο Βαζιούλιν υπέφερε από γλαύκωμα τα τελευταία περίπου δέκα χρόνια. Ο ίδιος μελέτησε και ανάπτυξε μια μέθοδο (συνδέοντας την σύγχρονη ιατρική με τον ορθολογικό πυρήνα της κλασσικής ινδικής και κινέζικης ιατρικής), η οποία κατάφερε να αντιμετωπίζει την αρρώστια αποτελεσματικά. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως, ενώ είχε τυφλωθεί λόγο του γλαυκώματος, διαμέσου μια πολύπλοκης μεθόδου, κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα να βλέπει ξανά. Το 2012 φαίνεται πως δεν τα κατάφερε τελικά, και έχασε την μάχη με τον θάνατο. Είχα την τύχη να συμμετέχω σε μια τηλεδιάσκεψη μαζί με τον Βαζιούλιν και είναι η μοναδική φορά που τον άκουσα ζωντανά. Προσπαθήσαμε να τον φέρουμε στην Ελλάδα για μια σειρά εκδηλώσεων, αλλά αυτό ήταν αδύνατο λόγο του τότε υψηλού κόστους για το ταξίδι (έπρεπε να δώσει 6000 ευρώ στο αεροδρόμιο για να αποδείξει ότι δεν είναι οικονομικός μετανάστης, και να τα πάρει πίσω όταν φύγει από την Ελλάδα, χρήματα που δεν μπορούσαν να βρεθούν, ιδιαίτερα από την ρώσικη πενιχρή του σύνταξη).

Δεν κατάφερα να τον δω από κοντά. Τον γνωρίσαμε όμως, και θα συνεχίσουμε να τον γνωρίζουμε από τα βιβλία του και τα άρθρα του. Αν οι κομμουνιστές ανά τον κόσμο δεν θέλουν να «ξανά– ανακαλύψουν τον τροχό», οφείλουν να μελετήσουν το έργο του και να κατανοήσουν τις νέες ανακαλύψεις, που έφερε στο φως η σοβιετική εποχή που μας πέρασε. Οι κατευθύνσεις ανάπτυξης της θεωρίας (που είναι τόσο αναγκαία σήμερα για την υπέρβαση της «κρίσης της αριστεράς» που υποφέρουμε στην δύση από το 1970 μέχρι σήμερα) ίσως, να είναι διαφορετικές όσο μας απασχολεί κυρίως το ζήτημα της υπέρβασης της κεφαλαιοκρατίας, αν όμως θέλουμε να μιλάμε και να εμπνέουμε για την μελλοντική σοσιαλιστική και κομμουνιστική κοινωνία, οι ιδέες του Βαζιούλιν είναι ο δρόμος προς αυτό. Τον Βίκτορα Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν τον τιμάμε για αυτό που ήταν, ένας αυθεντικός κομμουνιστής στοχαστής, απαραίτητος για την εποχή που διανύουμε.

Κώστας Μπατής

Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ: Η Γεωπολιτική καταστροφή του 20ου αιώνα (μετάφραση)

Πρόλογος:

Το παρακάτω κείμενο, δημοσιεύτηκε στο ρωσικό portal rt.com με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τη διάλυση της ΕΣΣΔ την 25η Δεκέμβρη του 1991 και είναι του καθηγητή Πολιτικών Επιστημών Ιγκόρ Πανάριν.
 

Η διάλυση της ΕΣΣΔ από μαρξιστική-λενινιστική σκοπιά ήταν ένα γεγονός τεράστιας σημασίας καθώς σηματοδότησε την ήττα του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και οι επιπτώσεις του γεγονότος αυτού είναι ιδιαίτερα εμφανείς σήμερα που σε περίοδο καπιταλιστικής κρίσης, το Κομμουνιστικό Κίνημα παραμένει κατακερματισμένο παρά τις ελπιδοφόρες προσπάθειες συνεπών μαρξιστικών-λενινιστικών κομμάτων να θέσουν τις βάσεις για ανασυγκρότησή του. Το τεράστιο αυτό πισωγύρισμα αποδυνάμωσε σημαντικά τα εργατικά, αντιιμπεριαλιστικά κινήματα στον κόσμο με αποτέλεσμα ο ιμπεριαλισμός να έχει κυριολεκτικά αφηνιάσει και τα επιτελεία της διεθνούς κεφαλαιοκρατίας να ισοπεδώνουν σαν οδοστρωτήρας κάθε κατάκτηση της εργατικής τάξης που κερδήθηκε τα προηγούμενα χρόνια, όσο υπήρχε το αντίπαλο δέος της Σοβιετικής Ένωσης. 

Οι λαοί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης νοσταλγούν ακόμα και σήμερα τη Σοβιετική εποχή, σε μεγάλο βαθμό όμως όχι σαν ένα δίκαιο, ανώτερο κοινωνικοπολιτικό σύστημα απ' αυτό του Καπιταλισμού. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί συμπολίτες μας πρόσφυγες απ' την ΕΣΣΔ που ήρθαν στην Ελλάδα αντιλαμβάνονταν την κοσμοϊστορική αυτή αλλαγή σαν μια αλλαγή κυβέρνησης, σαν μια αλλαγή προσώπων στην εξουσία. Δεν μπορούμε φυσικά να έχουμε απαίτηση απλοί εργάτες (παρά το υψηλό μορφωτικό τους επίπεδο πολλές φορές) να είναι γνώστες του Μαρξισμού-Λενινισμού ώστε να ερμηνεύουν ταξικά τις αιτίες της διάλυσης της ΕΣΣΔ, έχει ωστόσο ενδιαφέρον να εντοπίσουμε την αιτία αυτής της νοσταλγίας και να την ταυτοποιήσουμε ταξικά. Με δεδομένο ότι δεύτερη πολιτική δύναμη στη Ρωσία ακόμα και σήμερα, 20 χρόνια μετά την αντεπανάσταση, είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας, το οποίο παρά τα κομμουνιστικά του σύμβολα είναι ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, η νοσταλγία της Σοβιετικής εποχής, η λατρεία προς ηγέτες όπως ο Στάλιν, οι “ίσες αποστάσεις” που κρατά το καθεστώς Πούτιν από τη σοβιετική εποχή μη θέλοντας να κοντραριστεί με μεγάλο μέρος του ρωσικού λαού, ολ' αυτά αποδεικνύουν ότι η Σοβιετική Ένωση επιβιώνει στη ρωσική συλλογική μνήμη όχι κατ' ανάγκην ως Σοσιαλισμός-Κομμουνισμός αλλά ως ένα πανίσχυρο κράτος για το οποίο οι πολίτες της ήταν περήφανοι. Έστω κι έτσι, το έδαφος για την αναβίωση των ιδεωδών του σοσιαλισμού-κομμουνισμού και των κατακτήσεών του σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολύ περισσότερο πρόσφορο σ' αυτή τη χώρα που μαστίζεται από φτώχεια και τρομερές ανισότητες. Είναι χαρακτηριστικό το γκάλοπ που διεξάγει η ιστοσελίδα rt.com με το ερώτημα, αν ο κόσμος μας έχει καλύτερος μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Η πρώτη  δημοσκοπικά απάντηση είναι “όχι, ο Κομμουνισμός ήταν ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο” με 41%. 

Η αντίληψη περί “κατάρρευσης της ΕΣΣΔ λόγω ήττας της στον πόλεμο πληροφοριών” (information warfare) του Πανάριν είναι στενά μιλιταριστική και μακρυά από τις κοινωνικοπολιτικές αιτίες των ανατροπών, σίγουρα όμως πρέπει να δούμε τι κρύβεται πίσω απ' την μικροαστική, μεγαλοϊδεατική αντίληψη περι ΕΣΣΔ. 

---------------------------------------

" Η 26η Ιουνίου του 1991 ήταν η μέρα που είχα δει για πρώτη φορά τον πρώτο μου και μοναδικό πρόεδρο της ΕΣΣΔ, Μ. Γκορμπατσώφ από κοντά. Ήταν η παραδοσιακή δεξίωση αποφοίτησης που διοργανωνόταν από τις Σοβιετικές στρατιωτικές ακαδημίες στο Κρεμλίνο. Εγώ τότε, αξιωματικός της KGB Ι.Ν. Πανάριν [1], μόλις είχα αποφοιτήσει από την Στρατιωτική & Πολιτική Ακαδημία Λένιν magna cum laude (με μεγάλη έπαινο) κι έκτοτε είχα την τιμή να εκπροσωπώ τις χιλιάδες δυναμικού της Ακαδημίας σ' εκείνο τον χορό του Κρεμλίνου.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ περπατούσε ανάμεσα στα τραπέζια ανάμεσα σε αξιωματούχους και υπαλλήλους που τον πλαισίωναν. Όταν με προσπέρασε, είδα τα μάτια του, ψυχρά και διαπεραστικά... υπήρχε μια ζώνη μελαγχολικής κενότητας να τον περιτριγυρίζει. Ο θαυμασμός μου γι' αυτόν (νέος ηγέτης, γεμάτος ενέργεια που ήξερε να βγάζει δημόσιους λόγους καλώντας σε καινοτομίες) που είχε εμφανιστεί το 1985, εξαφανίστηκε αργά το 1988, μια και οι λόγοι ήσαν πολλοί, αλλά τα έργα λίγα. 

Παρά τα όσα έγιναν στη χώρα μετά το 1988, μετά τη δική μου απογοήτευση αλλά και την απογοήτευση δεκάδων εκατομμυρίων Σοβιετικών πολιτών στα μάτια των οποίων ο Γκορμπατσώφ ήταν ένας άντρας ικανός να βάλει την ΕΣΣΔ στο δρόμο του εκσυγχρονισμού και της καινοτομίας, ούτε που φανταζόμουν βεβαίως ότι ήμουν παρών στην τελευταία δεξίωση των Σοβιετικών στρατιωτικών ακαδημιών στο Κρεμλίνο. 

Μεταξύ 1988 και 1991, η κρίση γινόταν ολοένα βαθύτερη, δύσκολα ερωτήματα ανέκυπταν συνεχώς κι όχι μόνο στο δικό μου το μυαλό. Το 1989 η Μόσχα βοούσε από πολιτική δραστηριότητα, παρόλο που λίγος κόσμος αντιλαμβανόταν τι συνέβαινε πραγματικά. 

Γιατί η ΕΣΣΔ έπαψε να υπάρχει το Δεκέμβρη του 1991 και τι πρέπει να γίνει για να μην επαναληφθεί ποτέ ξανά η συμφωνία της Μπελαβέζα [2] στη Ρωσία; Αυτά τα ερωτήματα έβαζα στον εαυτό μου εδώ και πολλά χρόνια. Κι επίσης έχω αναρωτηθεί αν η κατάρρευση της ΕΣΣΔ ήταν αναπόφευκτη. Η απάντηση ήταν πάντοτε “όχι”.

Το ερώτημα αυτό πάντοτε με βασάνιζε: πώς μπορεί να διαλύεται μια χώρα, της οποίας ο στρατός σαν απάντηση στην επιθετικότητα του ΝΑΤΟ, χρειαζόταν μονάχα τρεις μέρες για να φτάσει στη Μάγχη έχοντας τσακίσει αποφασιστικά τον εχθρό; Αυτό ήταν μια πραγματικότητα. Κι ο αντίπαλος (ΗΠΑ και Βρετανική Κοινοπολιτεία) το γνώριζαν, γεγονός για το οποίο ποτέ κανένα από τα ΠΕΝΤΕ προσεχτικά μελετημένα σχέδια (Unthinkable, Dropshot κ.α.) επίθεσης στην ΕΣΣΔ δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. Στρατιωτικά, η ΕΣΣΔ ήταν ανίκητη. Έχασε όμως έναν πολύ ιδιαίτερο πόλεμο – το πόλεμο πληροφοριών.

Μετά την ήττα στο πεδίο των πληροφοριών και της ιδεολογίας, οι μονάδες αρμάτων αλλά και οι τέλεια εκπαιδευμένες παραστρατιωτικές μονάδες και μονάδες ειδικών αποστολών της ΕΣΣΔ, αποσύρθηκαν από την Ευρώπη και διαλύθηκαν. Γιατί συνέβη αυτό; Πιστεύω ότι η κατάρρευση της ΕΣΣΔ δεν ήταν προκαθορισμένη. Ποια ήταν λοιπόν η αιτία της βασικότερης γεωπολιτικής τραγωδίας του 20ου αιώνα;

Εν τέλει, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ΕΣΣΔ κατέρρευσε ως αποτέλεσμα του παγκόσμιου πολέμου πληροφοριών που έγειρε ενάντιά της συστηματικά και στοχευμένα από τον Αύγουστο του 1943. Τα αποτέλεσματα του πολέμου πληροφοριών ενάντια στην ΕΣΣΔ οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι το πολεμικό δόγμα της ΕΣΣΔ μεταβαλλόταν σταθερά, σχετικά με τις αντενέργειες της ΕΣΣΔ και τις αλλαγές στις διεθνείς σχέσεις. Μετά το θάνατο του Στάλιν, το σύστημα πληροφοριακών αντενεργειών διαλύθηκε. Η Κεντρική Επιτροπή και η KGB δρούσαν τυποποιημένα. Οι πραγματικές προθέσεις του αντιπάλου στη σφαίρα της ιδεολογίας είχαν αποκαλυφθεί, τα αντίμετρα που ελήφθησαν ωστόσο ήταν ολοφάνερα ανεπαρκή.

Από την εποχή του Ιβάν του Τρομερού ακόμη, οι μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας είχαν λανθασμένη μεθοδολογία στρατολόγησης κι εκπαίδευσης προσωπικού. Αρκετα πραξικοπήματα στα ανάκτορα κατά την περίοδο ανάμεσα στον 18ο & 19ο αιώνα ενορχηστρώθηκαν από ξένες υπηρεσίες κατασκοπείας (κυρίως από βρετανούς). Η Ρωσία είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που αποσαθρώθηκε ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ στον 20ο αιώνα. 

Οι αντίπαλοι της Σοβιετικής Ένωσης σημείωσαν μέγιστη πολιτική νίκη όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ ανέλαβε τα ηνία της ΕΣΣΔ. Η εκλογή του Γκορμπατσώφ ως Γενικού Γραμματέα αποτέλεσε στρατηγικό σφάλμα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος και της KGB. Την ίδια στιγμή όμως ήταν μια νίκη για εκείνους που στήριξαν και προώθησαν τον Γκορμπατσώφ, επειδή ήταν Διεθνιστής-Τροτσκιστής.

Ήταν κι άλλος Διεθνιστής-Τροτσκιστής, ο Νικίτα Χρουστσώφ, που από την αρχή είχε χαράξει αυτή τη ρότα προς την ήττα, αφοπλίζοντας το Σταλινικό σύστημα αντικατασκοπείας, το οποίο παλιότερα επέβλεπε τις δραστηριότητες των ανώτατων αξιωματούχων και των κυβερνητικών σωμάτων. Αυτό οδήγησε στην εμφάνιση των “κακών προβάτων” ανάμεσα στην κορυφαία Σοβιετική γραφειοκρατία εκείνο τον καιρό και οι  δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν στρέψει έγκαιρα την προσοχή τους σε ασθενείς συνδέσμους μέσα στη σοβιετική κυβέρνηση, ερμηνεύοντάς τους πολύ ορθά σαν παράθυρο για ευκαιρίες. 

Η επιχείρηση στρατηγικής επιρροής που κατέληξε στην εγκατάσταση του Γκορμπατσώφ στην εξουσία ξεκίνησε το 1946. Ο αμερικανός διπλωμάτης Τζωρτζ Φ. Κένναν είχε θέσει τους άξονες αυτής της δύσκολης μακρόχρονης στρατηγικής στο “Μακρύ Τηλεγράφημά” του από τη Μόσχα στην Ουάσιγκτων το 1946. Ο Κένναν πρώτος υπέδειξε στις ειδικές υπηρεσίες των ΗΠΑ να εντείνουν τις ενέργειές τους κάθε φορά που υπήρχε αλλαγή στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης μετά από θάνατο του εκάστοτε ανώτατου ηγέτη. Ο Άλλεν Ντάλλες [3] ενστερνίστηκε αυτή την αντίληψη. Αναρωτιέμαι αν η νεολαία της σημερινής Ρωσίας γνωρίζει αυτά τα γεγονότα ενώ την ίδια στιγμή χρησιμοποιείται από εξωγενείς δυνάμεις σαν εργαλείο υπονομέυσης της εθνικής υπόστασης της Ρωσίας. 

Ο Γκορμπατσώφ υπήρξε επιλογή του Γενικού Επιτελείου της αντισοβιετικής καμπάνιας πολέμου πληροφοριών κατά τη δεκαετία του 70 ως πιθανός Σοβιετικός ηγέτης που θα αποτρέψει την αυτοκαταστροφή της Ένωσης. Δεν ήταν ο μοναδικός υποψήφιος αλλά ήταν ο πιο πολλά υποσχόμενος με βάση τα προσωπικά του χαρακτηριστικά. Κι αυτός είναι ο λόγος που υποβοηθήθηκε κατά την ανάβασή του στην περίπλοκη ιεραρχία της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος. 

Ο Γκορμπατσώφ ήταν υπό παρακολούθηση από τη Δύση για πολλά χρόνια, ωστόσο είναι πιθανό να το είχε αντιληφθεί ο ίδιος περίπου το 1984 όταν συναντήθηκε με τη Μάργκαρετ Θάτσερ στο Λονδίνο. Όντας επιρρεπής σε εξωγενείς επιρροές, ο Γκορμπατσώφ ήταν το κατάλληλο πρόσωπο που θα διοχέτευε τα προβλήματα της ΕΣΣΔ προς την τελική κατάρρευση της τελευταίας και τη διάλυσή της. Εγώ ο ίδιος έχω πει στον Γκορμπατσώφ ότι τον θεωρώ προσωπικά υπεύθυνο για την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.

Οι Ρώσοι πολίτες του σήμερα και η πολιτική ελίτ θα πρέπει να γνωρίζουν καλά ότι πίσω από την γεωπολιτική καταστροφή του 1991 ήταν η ήττα της Σοβιετικής Ένωσης στον πόλεμο πληροφοριών που διεξαγόταν επι 48 χρόνια. Η διάλυση της ΕΣΣΔ μας απέδωσε λιγοστά πλεονεκτήματα. Εντωμεταξύ χάσαμε ένα κοινό περιβάλλον ενοποίησης που είχε διαμορφωθεί στην Ευρασία για αιώνες. 

Το φθινόπωρο του 2004, ξαναείδα προσωπικά τον Γκορμπατσώφ για δεύτερη φορά στη ζωή μου ως προεδρεύων ενός συνεδρίου του Ιδρύματος Γκορμπατσώφ, αφιερωμένο στα 20 χρόνια της Περεστρόικα, ήμουν ένας εκ των 200 περίπου συμμετεχόντων. Ακολουθώντας τις τοποθετήσεις πολλών συνέδρων που σχολίασαν την τελική αποτυχία της Περεστρόικα, έλαβα το λόγο και είπα στον Γκορμπατσώφ ενώπιος ενωπίω ότι τον θεωρώ προσωπικά υπεύθυνο για το φιάσκο της Περεστρόικα και κατα συνέπεια της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ. 

Ο κ. Γκορμπατσώφ θίχτηκε απ' αυτά τα σχόλια και σπατάλησε τα τελευταία 30 λεπτά του κλεισίματός του ρητορεύοντας άσκοπα. Κάθε τρεις και λίγο επέστρεφε προς το πρόσωπό μου στα μισά του δρόμου και θρηνούσε που “κάποιοι άνθρωποι είναι ακόμα παγιδευμένοι στα χαρακώματα του Ψυχρού Πολέμου. Δεν αναφέρθηκε σε ονόματα αλλά ο στόχος της επίπληξής του ήταν προφανής. 

Τα μάτια του Γκορμπατσώφ ήσαν ψυχρά κι απατηλά το 2004, όπως ακριβώς και το 1991. Δεν υπήρχε ούτε δείγμα από τύψεις ή ενοχής στα μάτια του για τις δεκάδες εκατομμύρια Σοβιετικών πολιτών που εξώθησε σε μια θύελλα συγκρούσεων, φτώχειας κι εξαχρείωσης. Το μόνο που μπορούσες να δεις στα μάτια του Γκορμπατσώφ η οδυνηρή έκφραση ενός άνδρα που δεν έλαβε την πρέπουσα εκτίμηση για την Ηροστρατική [4] του συμβολή στην παγκόσμια ιστορία." 

Καθ. Ιγκόρ Πανάριν

Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών

________________________________________

1.  Ιγκόρ Πανάριν: Ρώσος πολιτικός επιστήμων και αναλυτής, απόφοιτος της Στρατιωτικής Ακαδημίας Λένιν και μετέπειτα πολιτικός σύμβουλος και αναλυτής. Οπαδός του Πανευρασιατικού Εθνικισμού, μικροαστικής προέλευσης ολοκληρωτική ιδεολογία που αναπτύχθηκε κατά τη σοβιετική περίοδο και ουδεμία σχέση έχει με τον Μαρξισμό – Λενινισμό. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η άποψη που εκφράζει ο Πανάριν ότι η Ρωσία “αποσαθρώθηκε ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ κατά τον 20ο αιώνα” εννοώντας προφανώς την πρώτη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση των Μπολσεβίκων και δεύτερη τη... διάλυση της ΕΣΣΔ, του κράτους δηλαδή που είχαν δημιουργήσει οι Μπολσεβίκοι που υποτίθεται “αποσάθρωσαν” τη Ρωσία το 1917! Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η, από μικροαστική κι εντελώς ιδεαλιστική σκοπιά, υποστήριξή του προς το πρόσωπο του Στάλιν, του ηγέτη της ΕΣΣΔ κατά την περίοδο 1924-1953 παρουσιάζοντάς τον, μετά το 1934 ως τον δημιουργό του δόγματος “Μόσχα – η τρίτη Ρώμη”. Το πιο αστείο είναι ότι ασκεί κριτική στους Λένιν και Τρότσκι (ως εισηγητές της παγκόσμιας επανάστασης) κι ότι όταν ανέλαβε τα ηνία ο Στάλιν έγινε ο ηγέτης της νέας... Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η εντελώς αντιεπιστημονική αυτή αντίληψη ενισχύει την αστική εικόνα περί “δικτατορίας” και “σοβιετικής αυτοκρατορίας” αγνοώντας παντελώς τα χαρακτηριστικά της σοβιετικής κοινωνίας ως σοσιαλιστικό κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Πανάριν εκφράζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της ρωσικής κοινωνίας που νοσταλγεί τη Σοβιετική Ένωση ως “υπερδύναμη” κι όχι με όρους κοινωνικοπολιτικού συστήματος. 

2.    H συμφωνία της Belovezha, (8-12-1991) η επίσημη πράξη διάλυσης της ΕΣΣΔ και μετατροπής της στην Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, υπογράφτηκε ανάμεσα στους ηγέτες Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας (Γέλτσιν, Κραβτσούκ και Σουσκέβιτς αντίστοιχα). Η συμφωνία αυτή έγινε βάσει του άρθρου 72 του Σοβιετικού Συντάγματος το οποίο έδινε το δικαίωμα σε Σοβιετικές Δημοκρατίες να αποχωρήσουν απ' την Ένωση ελεύθερα. Η πράξη αυτή έγινε δεκτή απ' το Ανώτατο Σοβιέτ της Ρωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας το οποίο ταυτόχρονα αποκήρυξε και το Σύμφωνο Δημιουργίας της Σοβιετικής Ένωσης του 1922, ωστόσο η συμφωνία δεν έγινε δεκτή από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης με πρόεδρο τον Μ. Γκορμπατσώφ. Ήταν ήδη πολύ αργά, η κεντρική κυβέρνηση της ΕΣΣΔ είχε χάσει ήδη προ πολλού την ισχύ της και στις 25 του Δεκέμβρη παραιτήθηκε ο Γκορμπατσώφ από πρόεδρος της ΕΣΣΔ και τυπικά. 

3. Ο 5ος και μακροβιότερος διευθυντής της CIA (1953-1961)  

  

4.    Ηρόστρατος: νεαρός εμπρηστής της αρχαίας εποχής, το 356 π.Χ έκαψε τον Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο θέλοντας να γίνει διάσημος. Ο Ναός της Αρτέμιδος ήταν ένα από τα περίφημα επτά θαύματα του κόσμου.

Πηγή: e-globbing.blogspot.com

                  

12 Απρίλη 1961: Όταν το όνειρο χώρεσε σ' ένα ταξίδι

Ο Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν γεννήθηκε στις 9 Μάρτη του 1934 στο Κλούσινο, ένα χωριό 160 χιλιόμετρα δυτικά της Μόσχας. Ο πατέρας του ήταν εργάτης και η μητέρα του αγρότισσα και δούλευαν μαζί σε ένα κολχόζ. Ήταν το τρίτο από τα παιδιά της οικογένειας. Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, οι ναζί κατάσχεσαν το σπίτι τους και πήραν τις δύο αδερφές του. Ο Γιούρι βοήθησε τους γονείς του να  σκάψουν ένα όρυγμα όπου έζησαν μέχρι το τέλος του πολέμου.

 

Ένα περιστατικό σημάδεψε τη ζωή του κατά την περίοδο αυτή. Είδε ένα σοβιετικό μαχητικό αεροπλάνο «Γιακ» να κάνει αναγκαστική προσγείωση σε ένα χωράφι κοντά στο σπίτι του. Γυρνούσε από μάχη και τα φτερά του ήταν διάτρητα από τα βλήματα των αντιαεροπορικών. Όταν οι πιλότοι πρόβαλαν με το στήθος τους σκεπασμένο με μετάλλια, ο Γιούρι εντυπωσιάστηκε: «Καταλάβαμε αμέσως το τίμημα που πρέπει να πληρώσει κανείς γι' αυτές τις πολεμικές διακρίσεις. Όλα τα αγόρια θέλαμε να γίνουμε γενναίοι και όμορφοι πιλότοι. Βιώσαμε παράξενα συναισθήματα με αυτό το περιστατικό, τέτοια που δεν είχαμε ξανανιώσει».

Μετά το εξατάξιο γυμνάσιο, όπου διακρίθηκε στα μαθηματικά και τη φυσική, πήγε σε τεχνική σχολή και δούλεψε σε χυτήριο. Ενάμιση χρόνο μετά μπήκε στο τεχνικό πανεπιστήμιο του Σάρατοφ. Στον τέταρτο χρόνο, του δόθηκε η ευκαιρία να γίνει πιλότος. Πέταξε μόνος του για πρώτη φορά το 1955. Ο εκπαιδευτής του, Ντ. Μαρτιάνοφ, διαπιστώνοντας τις ικανότητές του πρόβλεψε ότι «θα γίνει ένας θαυμάσιος πιλότος». Τόσο τον είχε συναρπάσει η πτήση, που ο Γκαγκάριν πέρασε ένα καλοκαίρι μέσα σε μια σκηνή δίπλα στο αεροδρόμιο.

Με συμβουλή του Μαρτιάνοφ, ο Γκαγκάριν κατατάσσεται στη Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία και πηγαίνει στη σχολή του Σώματος στο Όρενμπουργκ. Εκεί μαθαίνει να πετάει αεροπλάνα «Μιγκ», αλλά γνωρίζει και την αγαπημένη σύντροφο της ζωής του, τη Βαλεντίνα (Βάλια) Γκοριάτσεβα, που σπούδαζε νοσοκόμα στην ίδια πόλη.

Από τη στιγμή που έμαθε για τους «Σπούτνικ», ο Γκαγκάριν έβαλε στόχο να συμμετάσχει στο διαστημικό πρόγραμμα της Σοβιετικής Ενωσης και άρχισε να βάζει στο χαρτί τις ιδέες του για διαστημόπλοια, ιδέες που βασίζονταν στη μελέτη του μεγάλου της αστροναυτικής Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, έργα του οποίου είχε διαβάσει ακόμα όταν βρισκόταν στην τεχνική σχολή.

Το Νοέμβρη του 1957, σε ηλικία 23 ετών, ο Γκαγκάριν αποφοιτά σαν αριστούχος από το Όρενμπουργκ και αποκτά το βαθμό του υποσμηναγού. Τη μέρα εκείνη παντρεύεται την αγαπημένη του Βάλια. Ο μετέπειτα επικεφαλής της ομάδας κοσμοναυτών Καρπόφ λέει: «Ο Γιούρι ήταν ήρεμος, σίγουρος, χαρούμενος και αισιόδοξος. Η Βάλια ήταν θαυμάσια. Εδειξε εξαιρετικό αυτοέλεγχο και κουράγιο βοηθώντας τον Γιούρι να προετοιμαστεί για την αναχώρησή του, σαν μια πραγματική σύζυγος κοσμοναύτη».

Η πρώτη του τοποθέτηση σαν πιλότος μαχητικού ήταν σε μια βάση στην Αρκτική. Ενόσω βρισκόταν εκεί, το 1959, η ΕΣΣΔ εκτόξευε το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Λούνα-3», που φωτογράφισε για πρώτη φορά την αθέατη από τη Γη πλευρά της Σελήνης. Ο Γκαγκάριν κατάλαβε ότι η επανδρωμένη πτήση δεν ήταν μακριά. Υπέβαλε τα χαρτιά του για να ενταχθεί στο πρόγραμμα εκπαίδευσης κοσμοναυτών και μόλις η αίτησή του έγινε δεκτή, μετακόμισε μαζί με τη γυναίκα του Βάλια και τη μικρή κορούλα του Λένοτσκα στην Πόλη των Άστρων, που κατασκευάστηκε κοντά στη Μόσχα ειδικά για τους κοσμοναύτες.

Ο Γκαγκάριν υποβλήθηκε σε εξαιρετικά δύσκολη εκπαίδευση, σωματική αλλά και ψυχολογική. Υπέμεινε μακρές περιόδους απομόνωσης μέσα σε περιορισμένο χώρο, πειράματα έλλειψης βαρύτητας, αντοχής σε υψηλές θερμοκρασίες και δοκιμαστικές πτήσεις υπό ψυχολογική πίεση. Σε μια δοκιμή, έπρεπε να λύνει διαφορετικές εξισώσεις, ενώ από τα μεγάφωνα ακούγονταν διάφορες «λύσεις». Ήταν ήρεμος και αποφασισμένος, είχε πάντα ευχάριστη διάθεση και πάντοτε ήταν στην κορυφή. Οι άλλοι υποψήφιοι κοσμοναύτες έλεγαν γι' αυτόν: «καλός σύντροφος, δεν αποκαρδιώνεται ποτέ, άνθρωπος αρχών, τολμηρός και ακλόνητος, μετριόφρων και απλός, αποφασιστικός, ένας ηγέτης».

Παρά την έντονη εκπαίδευση, ο Γκαγκάριν σκεφτόταν πάντοτε την οικογένειά του. Κατά τη διάρκεια μιας δοκιμαστικής πτήσης ενώ πειραματιζόταν με μια χρυσαφί σφαίρα σχολίασε: «Να 'μαι τώρα, μεγάλος άνθρωπος και υποψήφιος κοσμοναύτης, παίζω με μια χρυσαφί σφαίρα και κρατώ ένα μικρό φλασκί νερό για να πίνω. Αχ να ήταν εδώ το μικρό μου κορίτσι να δει τον μπαμπά της να παίζει μ' αυτά τα παιχνίδια».

Το «μικρό κορίτσι» ήταν η Ελένα, µόλις δύο χρονών όταν ο Γκαγκάριν εκτοξεύθηκε στο ∆ιάστηµα. Λέει για τον πατέρα της: «φανατικός αναγνώστης της Ιστορίας. Ήταν περίεργος, τον ενδιέφεραν τα πάντα, ήξερε κάθε λεπτοµέρεια για µεγάλες µάχες και πάντα µε εντυπωσίαζε µε τις γνώσεις του. Όµως τον µάγευε και η λογοτεχνία. Ηξερε απ’ έξω σχεδόν όλα τα έργα του Πούσκιν, του Τβαρντόφσκι και του Ιβακόσφσκι,  ποίηση συνδεδεµένη µε τον πόλεµο. Του άρεσε ο Λέρµαντοφ και ο Σεν Εξιπερί, µάλιστα όχι µόνο ο “Μικρός πρίγκιπας” αλλά ιδιαίτερα η “Νυχτερινή πτήση”. Μας διάβαζε τα βιβλία µε στεντόρεια φωνή».

Όταν έμαθε ότι επιλέχτηκε να είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα αποπειραθεί το επικίνδυνο ταξίδι στο Διάστημα, συζήτησε το γεγονός με τη Βάλια όλη τη νύχτα. «Γιατί εσύ;», τον ρώτησε η γυναίκα του, αλλά το πρωί του είπε: «Αν νιώθεις σίγουρος για τον εαυτό σου πήγαινε. Ολα θα είναι εντάξει εδώ». Η δεύτερη κόρη του Γκαγκάριν γεννήθηκε στις αρχές του 1961, λίγο πριν την πτήση του. Την ονόμασαν Γκαλότσκα, που σημαίνει «πνοή της άνοιξης».

«Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της εκτόξευσης, όταν όλοι είχαν άγχος και ανησυχία, μόνο αυτός έμοιαζε να είναι ήρεμος. Κι όχι μόνο: εμψύχωνε τους άλλους και ακτινοβολούσε σαν ήλιος», λέει για τον Γκαγκάριν ο αρχισχεδιαστής Κορολιόφ, επικεφαλής του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος την εποχή εκείνη.

Η κόρη του Ελένα µιλώντας πολλά χρόνια μετά έδωσε µια συναρπαστική εικόνα για την προσωπικότητα του Γκαγκάριν ο οποίος «δεν ήξερε τι σηµαίνει «εσωτερικός πόνος», ήταν τόσο πειθαρχηµένος σωµατικά και πνευµατικά που όταν έλεγε ότι θα κοιµηθεί για 40 λεπτά ξυπνούσε ακριβώς τη στιγµή που έπρεπε µόνος του, ενώ παρ’ ότι πέρασε πολλές δύσκολες στιγµές στη διάρκεια της ιστορικής του πτήσης, δεν τις αφηγήθηκε ποτέ στην οικογένειά του για να µην στεναχωρηθούμε».  Τις έμαθαν πολύ αργότερα από τα ντοκουµέντα που ήρθαν στη δηµοσιότητα.

Πριν την πραγματοποίηση της εκτόξευσης ο Γκαγκάριν, συναισθανόμενος τις πιθανότητες που υπήρχαν να μην επιστρέψει σώος στη γη, έγραψε ένα γράμμα στη γυναίκα του Βαλεντίνα. Το συγκεκριμένο γράμμα, οι αρχές θα το έστελναν στην σύζυγο του, μόνο εάν κάτι πήγαινε στραβά και ο Γκαγκάριν σκοτωνόταν κατά τη διάρκεια της πτήσης. Τελικά όλα πήγαν καλά. Το γράμμα φτάνει στα χέρια της συζύγου του, λίγα χρόνια μετά… (τραγική ειρωνεία: μετά το θάνατό του από πτώση μαχητικού αεροσκάφους). Έγραφε:

«Γεια σας πολυαγαπημένες μου Βαλέσκα*, Λενόσκα**  και Γκαλόσκα.***

Από εδώ που είμαι αποφάσισα να σας γράψω λίγες γραμμές σε ένα γράμμα για να μοιραστώ μαζί σας τη χαρά και την ευτυχία που νιώθω σήμερα.

Σήμερα η κυβέρνηση αποφάσισε να με στείλει στο Διάστημα.

Θα είμαι ο πρώτος!

Αγαπημένη μου γυναίκα Βαλιούσα, είμαι τόσο χαρούμενος και θέλω και εσύ να είσαι χαρούμενη μαζί μου. Μπορείς να το φανταστείς; Η πατρίδα μου εμπιστεύτηκε , εμένα που είμαι ένας απλός άνθρωπος, ένα τόσο σημαντικό καθήκον. Θα είμαι αυτός που θα χαράξει την πορεία των ανθρώπων στο διάστημα. Γράφουμε ιστορία!  Μια νέα εποχή ξεκινά.

Μεθαύριο, είναι η μέρα της απογείωσης. Εσύ εκείνη την ώρα που θα πετάω για το διάστημα θα ζεις και θα κάνεις απλά καθημερινά πράγματα. Το καθήκον που νιώθω στους ώμους είναι βαρύ. Είμαι πολύ αγχωμένος. Μακάρι να είχα την ευκαιρία να βρεθώ για λίγο δίπλα σου, απλά να σου μιλήσω. Αλλά βρίσκεσαι πολύ μακριά. Να ξέρεις όμως ότι εγώ σε νιώθω κοντά μου, στο πλάι μου. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στο σύστημα και σε εμένα και είμαι σίγουρος ότι δεν θα αποτύχω. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις... Κάποιες φορές συμβαίνει εκεί που είσαι ψηλά να πέσεις και να σπάσεις τον λαιμό σου. Έτσι και τώρα, ένα ατύχημα μπορεί να συμβεί...

 Βαλιούσα, προσωπικά πιστεύω ότι τίποτε κακό δεν θα συμβεί. Αλλά εάν συμβεί σου ζητώ να το αποδεχθείς Βαλιούσα μου, και να διώξεις τη θλίψη σου. Κανείς δεν είναι ασφαλής. Ατυχήματα μπορεί να συμβούν και ενώ τρέχουμε με το αυτοκίνητο. Να προσέχεις τα κοριτσάκια μας. Να τα λατρεύεις, σαν να είμαι εγώ. Σε παρακαλώ να τα αναθρέψεις όχι σαν μαμμόθρεφτα, αλλά να τους φτιάξεις προσωπικότητες που θα μπορούν να αντεπεξέλθουν σε οποιαδήποτε δυσκολία της ζωής.

Να τις μεγαλώσεις και να γίνουν γυναίκες που θα αξίζουν να ζουν στην νέα Κομμουνιστική κοινωνία μας. Η πατρίδα θα σε βοηθήσει να τα καταφέρεις. Εάν πάθω κάτι να κοιτάξεις τον εαυτό σου και την προσωπική σου ζωή. Να ζήσεις όπως σου επιτάσσει η καρδιά σου και όπως νιώθεις. Δεν θα έχεις καμία υποχρέωση απέναντι μου. Δεν έχω το δικαίωμα να σου ζητώ κάτι τέτοιο.

Το ξέρω ότι το γράμμα μου είναι υπερβολικά απαισιόδοξο και δεν θέλω. Ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να το διαβάσεις. Δεν θέλω ποτέ να ντραπείς για μένα και να νομίζεις ότι είμαι αδύναμος. Αλλά αν κάτι πάει στραβά θέλω να ξέρεις όλη την αλήθεια. Μέχρι τώρα έχω ζήσει μια έντιμη, σωστή ζωή και έστω και λίγο, νιώθω ότι έχω προσφέρει και έχω υπηρετήσει το λαό της Σοβιετικής Ένωσης.

Όταν ήμουν μικρός στη σχολή αεροπορίας, διάβαζα πάντα τα λόγια του Βαλέρι Γκχάλωφ**** που μου έχουν αποτυπωθεί: “Αν είναι να υπάρχεις, τότε φρόντισε να είσαι πάντα Πρώτος”. Και αυτό προσπαθώ να κάνω και πάντα θα το κάνω μέχρι το τέλος.

Βαλέσκα να ξέρεις ότι αφιερώνω την πτήση μου στον λαό μας, στην πατρίδα μας, στην κοινωνία μας και τον κομμουνισμό, στην ανθρωπότητα και στην επιστήμη. Ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά και σε λίγες μέρες θα είμαστε πάλι μαζί ευτυχισμένοι.

ΥΓ: Σε παρακαλώ να μην ξεχάσεις τους γονείς μου και όποτε μπορείς να τους δίνεις ένα χέρι βοήθειας. Δώσε τους, τους χαιρετισμούς μου και να τους ζητήσεις εκ μέρους μια μεγάλη συγγνώμη. Πες τους να με συγχωρέσουν που δεν τους έχω ενημερώσει για το τι πρόκειται να γίνει, αλλά κάποια πράγματα πρέπει να μένουν μυστικά. Αυτά είχα να σου γράψω πολυαγαπημένη μου.

ΑΝΤΙΟ

Περιμένω πότε θα σας αγκαλιάσω σφιχτά, ξανά και τις τρεις σας.

Σας φιλώ, ο μπαμπάς σας, ο Γιούρα σας.

10 Απριλίου 1961»

«Άνθρωπος στο Διάστημα!». Έτσι μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων από τη Μόσχα τη Μεγάλη Είδηση στις 12 Απρίλη 1961. Όταν τα πιο τολμηρά όνειρα της ανθρωπότητας ξεπέρασαν τα όρια της φαντασίας και γίνονταν πραγματικότητα. Όταν ο άνθρωπος ξέφευγε για πρώτη φορά από την έλξη του πλανήτη του και έβγαινε ο ίδιος στο Διάστημα. Μέσα στο διαστημόπλοιο «Βοστόκ 1», ο επισμηναγός της πολεμικής αεροπορίας της ΕΣΣΔ, Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν έκανε μια περιστροφή γύρω από τη Γη σε ύψος 302 χιλιομέτρων, ταξιδεύοντας για 108 λεπτά με ταχύτητα περίπου 30.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Τα συναισθήματα που ένιωσε ο κόσμος εκείνη τη μέρα, ακούγοντας από το υπερπέραν τη φωνή του 27χρονου κοσμοναύτη,  ήταν ένα κράμα παραληρήματος χαράς, θαυμασμού, ενθουσιασμού. Αλλά και βαθιάς ικανοποίησης για τις ικανότητες του ανθρώπου. Η ιστορική τροχιά του επανδρωμένου διαστημόπλοιου, έκανε τους κατοίκους του πλανήτη Γη να αισθάνονται, πέρα από όποιες εθνικές, φυλετικές και άλλες διαφορές, Πολίτες του Σύμπαντος!  

Ο Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος που είδε με τα μάτια του πόσο όμορφος αλλά και εύθραυστος είναι ο πλανήτης μας, αυτή η υδάτινη σφαίρα που μοιάζει να αιωρείται από το πουθενά μέσα στην άβυσσο. Έγραψε το όνομά του και το όνομα της σοσιαλιστικής του πατρίδας, μια για πάντα στ' αστέρια. Πολλοί ακολούθησαν, εξίσου σπουδαίοι και ηρωικοί, αλλά όπως συμβαίνει συνήθως, όλοι θυμούνται εκείνον που άνοιξε το δρόμο, εκείνον που πήγε εκεί που κανείς δεν είχε πάει μέχρι τότε.

Μετά την πτήση ο αρχισχεδιαστής Κορολιόφ, επικεφαλής του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος, θα πει: «Καλός πιλότος είναι εκείνος που σε ένα λεπτό πτήσης μπορεί να κάνει τόσες παρατηρήσεις και να βγάλει τόσα συμπεράσματα, που θα κάνει ένα ολόκληρο ινστιτούτο να τα αναλύει επί ένα χρόνο. Αυτό που μας ικανοποίησε ιδιαίτερα ήταν ότι ο Γκαγκάριν σε αυτά τα 108 λεπτά μπόρεσε να δει τόσα πολλά και να εμπλουτίσει την επιστήμη με πολύτιμες πληροφορίες και συμπεράσματα».

Oπως θυµάται ο βετεράνος δηµοσιογράφος Βλαντίµιρ Γκουµπάρεφ από τις διηγήσεις τού κοσµοναύτη, «ο Γιούρι επί 10 λεπτά στη διάρκεια της πτήσης του νόµιζε ότι ήταν νεκρός. Η πτήση ήταν απίστευτα δύσκολη και απολύτως ηρωική. Τότε οι περισσότεροι πίστευαν ότι εάν ένας άνθρωπος πάει στο ∆ιάστηµα θα τρελαθεί». Το Vostok αντιµετώπισε προβλήµατα κατά την κάθοδό του και το σώµα του Γκαγκάριν δέχθηκε πολλά G,  δύο µε τρεις φορές περισσότερα από αυτά που αισθάνονται οι σηµερινοί αστροναύτες.

«Στο διάστημα υπάρχει χώρος για όλους», είπε ο Γκαγκάριν, επιστρέφοντας στη Γη. Η υποδοχή του ήταν πραγματικά υποδοχή ήρωα, όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο όπου περιόδευσε σαν πρέσβης καλής θέλησης. Στις 12 Φλεβάρη του 1962 φτάνει και στην Ελλάδα και αποθεώνεται από χιλιάδες κόσμου που συρρέουν στην Ακρόπολη να τον επευφημήσουν.

Καθώς τα χρόνια περνούσαν άρχισε να νιώθει την ανάγκη να ξαναπετάξει. Το 1967 άρχισε να εκπαιδεύεται για την πρώτη πτήση με διαστημόπλοιο «Σογιούζ». Στις 27 Μάρτη του 1968, σε ηλικία 34 ετών, ο Γιούρι Γκαγκάριν σκοτώνεται, όταν συντρίβεται το αεριωθούμενο που δοκίμαζε, ένα MIG 15 UTI. Το αεροπλάνο παρουσίασε μηχανική βλάβη και ο Γκαγκάριν είχε δύο επιλογές. Να εκτιναχθεί, και το σκάφος του ακυβέρνητο, μέχρι να πέσει, να ακολουθήσει μια πορεία με κίνδυνο να προσκρούσει σε ένα κοντινό νηπιαγωγείο γεμάτο παιδιά, ή να προσπαθήσει μέχρι τέλους να ανακτήσει τον έλεγχο. Προτίμησε να θυσιαστεί και μέχρι την τελευταία στιγμή πάλεψε να αποφύγει το νηπιαγωγείο...

Το θάνατό του πένθησαν άνθρωποι σε όλον τον κόσμο. Οι στάχτες του θάφτηκαν μαζί με τις στάχτες των άλλων ηρώων της Σοβιετικής Ένωσης στο τείχος του Κρεμλίνου. Προς τιμήν της μεγάλης συνεισφοράς του στην εξερεύνηση του Διαστήματος δόθηκε το όνομά του σε έναν κρατήρα στο φεγγάρι. Σε ένδειξη τιμής για την πρώτη επανδρωμένη πτήση στο Διάστημα, ο κόσμος γιόρταζε τη 12 Απρίλη κάθε χρόνο σαν Παγκόσμια Μέρα της Αστροναυτικής. Ο άθλος του Γκαγκάριν συνεχίστηκε, επεκτάθηκε. Στα χρόνια που πέρασαν σημειώθηκαν νέα ρεκόρ, νέες ανακαλύψεις και τεράστιες κατακτήσεις στον αγώνα εξερεύνησης του αστρικού χώρου. Η σύγχρονη επιστήμη και τεχνική προχωρούν από θρίαμβο σε θρίαμβο.

* Χαϊδευτικά το Βελεντίνα(σύζυγος).

** Χαϊδευτικά το Έλενα, όπως έλεγαν τη μεγάλη του κόρη.

***  Χαϊδευτικά το Γκαλίνα, όπως έλεγαν την μικρή του κόρη.

**** Ο Βαλέρι Γκχάλωφ, ήταν κορυφαίος πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας της ΕΣΣΔ. Εθεωρείτο εκ των κορυφαίων, σχεδόν θρυλικών, πιλότων – δοκιμαστών νέων πολεμικών αεροσκαφών.

(Βασισμένο σε  κείμενα  των: «Russian Archives Online», Στ. Ξενικουδάκη και  Λ. Γουλάτη που δημοσιεύτηκαν στο Ριζοσπάστη, καθώς και κείμενο της Νατ. Μπαστέα που δημοσιεύτηκε στα Νέα. Την επιστολή βρήκα εδώ. Οι φωτογραφίες προέρχονται από πολλές πηγές του διαδικτύου.)

Πηγή: e-oikodomos.blogspot.gr

             

ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΑ ΤΗΣ Ε.Σ.Σ.Δ.

                                                             

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΖΑΚΕΒΙΤΣ - Το γαλάζιο τετράδιο

Η ιστορική νουβέλα Το γαλάζιο τετράδιο μαζί με το διήγημα Εχθροί υπήρξαν τα τελευταία έργα του Εμμανουήλ Καζακέβιτς. Ο τίτλος της νουβέλας είναι εμπνευσμένος από ένα τετράδιο με γαλάζιο εξώφυλλο, όπου ο Λένιν είχε συγκεντρώσει την ύλη, στην οποία στηρίχτηκε για να δώσει την τελική μορφή στο βιβλίο του Κράτος και Επανάσταση. Η διδασκαλία του Μαρξισμού για το κράτος και τα καθήκοντα του προλεταριάτου στην επανάσταση. Στις 7 Ιούλη 1917 η Προσωρινή Κυβέρνηση δημοσίευσε διάταγμα για τη σύλληψη και προσαγωγή του Λένιν σε δίκη. Ο Λένιν με τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας της ΚΕ των μπολσεβίκων πέρασε στην παρανομία και από την Πετρούπολη στις 11 Ιούλη κατέφυγε μεταμφιεσμένος στο Ραζλίφ, στις όχθες μιας λίμνης, στην καλύβα ενός μπολσεβίκου εργάτη, του Εμελιάνοφ. Η πλοκή του έργου εκτυλίσσεται στο δίμηνο της παραμονής του Λένιν σ’ αυτό το κρησφύγετο, έως τη μέρα που μεταμφιεσμένος, ξυρισμένος, με περούκα, τραγιάσκα και με πλαστή εργατική ταυτότητα με το επώνυμο Ιβανόφ, ξεκίνησε για τη Φινλανδία. 

Η λογοτεχνική αφήγηση είναι βασισμένη στα πραγματικά γεγονότα από την περίοδο που ο Λένιν επεξεργάστηκε και έθεσε νέα γραμμή με στόχο την άμεση κατάληψη της εξουσίας από τις επαναστατικές εργατικές δυνάμεις, τις γνωστές «Θέσεις του Απρίλη» του 1917.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Εμμανουήλ Καζακέβιτς (1913-1962) γεννήθηκε στην πόλη Κρεμεντσούγκ της Ουκρανίας και πέθανε στη Μόσχα. Σπούδασε μηχανολόγος, ασχολήθηκε όμως με τη λογοτεχνία. Στρατεύτηκε από την αρχή του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου, πήρε μέρος στην άμυνα της Μόσχας, στην απελευθέρωση της Βαρσοβίας, στην κατάληψη του Βερολίνου. Τραυματίστηκε τρεις φορές. Μέλος του ΚΚΣΕ από το 1944. Έγινε γνωστός με τη νουβέλα του "Αστέρι" (1947) για τους ηρωικούς σοβιετικούς ανιχνευτές στα μετόπισθεν του εχθρού. Ακολούθησαν οι νουβέλες "Δύο άνθρωποι στη στέπα" (1948) και "Η καρδιά του φίλου" (1953), τα μυθιστορήματα "Άνοιξη στον Όντερ" (1949) και "Ένα σπίτι στην πλατεία" (1956), καθώς και διηγήματα, δοκίμια, ταξιδιωτικά. Η νουβέλα "Το γαλάζιο τετράδιο" (1961) και το διήγημα "Εχθροί", τα τελευταία του έργα, ζωντανεύουν τη μορφή του Λένιν. Οι "Εχθροί" δημοσιεύτηκαν τον Απρίλη 1962, πέντε μήνες πριν το θάνατο του συγγραφέα. Πολλά πεζογραφήματά του έγιναν κινηματογραφικές ταινίες και μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες.

ΜΠΑΜΠΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ - ΕΣΣΔ: Με το χέρι στην καρδιά (1968-1993)

Tο βιβλίο αυτό γράφτηκε από την ανάγκη που διαπίστωνε ο συγγραφέας ότι οι απλοί άνθρωποι παραπληροφορημένοι από την αντισοβιετική προπαγάνδα είχαν  ανάγκη να πληροφορηθούν από πρώτο χέρι ποια ήταν η πραγματικότητα στην ΕΣΣΔ. Διάφορα ερωτήματα είχαν τεθεί και στον ίδιο το συγγραφέα από το φιλικό του περιβάλλον. Πώς έζησες εκεί; Πείνασες; Δυστύχησες, σε παρακολουθούσε η αστυνομία ή όλα αυτά είναι υπερβολές; 

Ερωτήματα όπως: 

Ποια ήταν η καθημερινότητα στη Σοβιετική Ένωση; ποια χώρα ήταν αυτή; πώς ζούσαν άραγε οι απλοί άνθρωποι; Τέτοια ερωτήματα, με ορισμένη δυσπιστία, έθετε και ο ίδιος ο συγγραφέας όταν βρέθηκε στη Σοβιετική Ένωση το 1968. Δυο δεκαετίες μετά την ολοκλήρωση και σε συμβολικό επίπεδο της διαδικασίας αντεπαναστατικών ανατροπών και καπιταλιστικής παλινόρθωσης το 1991 και με την αστική προπαγάνδα να οργιάζει πως είναι έγκλημα να ζουν οι εργάτες χωρίς καπιταλιστές, είναι εύλογο στους εργαζόμενους και στη νεολαία να γεννιούνται ερωτήματα με τα οποία ασχολείται ο συγγραφέας. «Με το χέρι στην καρδιά» ο συγγραφέας δίνει ολοζώντανες πολλές πλευρές και απαντήσεις για την καθημερινότητα στη Σοβιετική Ένωση.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η συγγραφική δραστηριότητά του ξεκινάει απ’ τη προδικτατορική Αυγή και σε συνέχεια όταν βρεθεί κυνηγημένος από τη χούντα καταφεύγει στη Σοβιετική Ένωση όπου δημοσιογραφεί και δημοσιεύει τα διηγήματά του στην εφημερίδα Νέος Δρόμος. Εκεί αρχίζει και δημοσιεύει διάφορες κριτικές μελέτες που αφορούν ευρύτερα το χώρο της τέχνης. Πολλά απ’ τα διηγήματά του δημοσιεύονται απ’ το Βήμα του Λονδίνου. Μια από τις εργασίες του, Η στρατευμένη τέχνη στο έργο του Αισχύλου, βραβεύεται με το μετάλλιο Λένιν από το υπουργείο Παιδείας της ΕΣΣΔ, στην πόλη Βόλγα του Καζάν το 1974.

Ο Μπ. Ιωάννου είναι απόφοιτος του Ινστιτούτου Α. Οστρόβσκι, Θεάτρου και Καλών Τεχνών. Γεννήθηκε και μεγάλωσε σ’ ένα μικρό χωριό της Καστοριάς στα δύσκολα χρόνια του Εμφύλιου πολέμου. Με τις τραγικές εικόνες των παιδικών του χρόνων θα σημαδευτούν πολλοί από τους ήρωες στο λογοτεχνικό του έργο. Με τη λήξη του Εμφύλιου μαθητής ακόμα στο δημοτικό και σε συνέχεια στην Αθήνα όπου πηγαίνει στο γυμνάσιο, θα υποστεί όλους τους διωγμούς της Ασφάλειας για τα πολιτικά του φρονήματα. Ο Μπ. Ιωάννου εργάστηκε σε διάφορα θέατρα της Σοβιετικής Ένωσης σαν σκηνοθέτης και σαν ηθοποιός.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, όταν πέφτει η Χούντα, δημοσιεύονται διάφορα διηγήματά του καθώς και άλλες εργασίες σε διάφορα περιοδικά.

Το πρώτο του βιβλίο Οι κραυγές των ηρώων  κυκλοφορεί το 1998 απ’ τις εκδόσεις «Αικ. Ρουμελιώτη». Σε συνέχεια, το 2005, κυκλοφορεί από τη Σύγχρονη Εποχή το ιστορικό του μυθιστόρημα Η βαλίτσα του Γιώργη Πικρογιώργη.

Νοσταλγία για τη Σοβιετική Ένωση