Ο ρατσισμός στον καπιταλισμό
«Σαν ένας
μακρόσυρτος, φρικιαστικός κεραυνός, προάγγελος κυκλώνων που
σκοτεινιάζουν τον ουρανό και τσακίζουν τις πόλεις, το αιφνίδιο μαντάτο
αντήχησε σε όλη την Καραϊβική, ξεσηκώνοντας κραυγές, ανάβοντας τους
δαυλούς της πυρκαγιάς: δημοσιεύτηκε ο νόμος της 30ης φλορεάλ έτους Χ
(Μάης του 1802) που επανέφερε τη δουλεία στις γαλλικές αποικίες της
Αμερικής. Ακύρωνε το διάταγμα της 16ης πλυβιόζ έτους II (Φλεβάρης 1794),
πούχε καταργήσει τη δουλεία. Μια απέραντη αγαλλίαση ξέσπασε στους
κατέχοντες, μεγαλοϊδιοκτήτες φυτειών, που ενημερώθηκαν γρηγορα για όσα
τους ενδιέφεραν, αφού τα μαντάτα πετούσαν πάνω από τα καράβια.
Πληροφορήθηκαν ότι θα ετίθετο πάλι σε ισχύ το προεπαναστατικό
αποικιοκρατικό καθεστώς, πράγμα που θα τους επέτρεπε να ξεμπερδεύουν μια
και καλή με τα ανθρωπιστικά φληναφήματα αυτής της βρωμοεπανάστασης.
Παντού, στη Γουαδελούπη, στη Δομίνικα, στη Μαρί-Γκαλάντ η αναγγελία του
μηνύματος συνοδεύτηκε από μπαταρίες, κανονιοβολισμούς και φωταγωγίες ενώ
χιλιάδες ελεύθεροι πολίτες, απελευθερωμένοι δούλοι, οδηγούνταν με τον
βούρδουλα στα παλιά τους παραπήγματα, ξυλοκοπούμενοι άγρια. Οι πρώην
Λευκοί Άρχοντες όρμησαν μέσα από τους αγρούς, με αγέλες κυνηγόσκυλων σε
αναζήτηση των παλιών τους δούλων που παρέδιδαν αλυσοδεμένους στους
επιστάτες τους. Αυτό το άτακτο κυνήγι δημιούργησε τέτοιο φόβο για
ενδεχόμενη σύγχυση σε ορισμένους απελεύθερους της προεπαναστατικής
περιόδου, της Μοναρχίας, μικρομπακάληδες, μικροκαλλιεργητές, που
συγκέντρωσαν τα υπάρχοντα τους με σκοπό να διαφύγουν στο Παρίσι.
Εμποδίστηκαν όμως έγκαιρα από νέο διάταγμα της 5ης μεσιντόρ (Ιούνης) που
απαγόρευε την είσοδο στη Γαλλία κάθε έγχρωμου. Ο Βοναπάρτης εκτιμούσε
ότι η μητρόπολη είχε υπεραρκετούς νέγρους και φοβόντουσαν ότι ο μεγάλος
αριθμός τους θα μετέδιδε στο ευρωπαϊκό αίμα "αυτήν την απόχρωση πούχε
διαδοθεί στην Ισπανία μετά την εισβολή των Αράβων"».
Αλέχο Καρπεντιέ, Ο Αιώνας των φώτων
Το πολιτικό
οικοδόμημα που έκτισε ο καπιταλισμός και που χρησιμοποίησε ως δούρειο
ίππο για να συσπειρώσει γύρω του ευρύτερες λαϊκές μάζες ειδικά στα πρώτα
του χρόνια ήταν η αστική δημοκρατία
Η Γαλλική
επανάσταση διακήρυττε την ισονομία, την ισοπολιτεία, την κατάργηση της
δουλείας και την μετατροπή άμεσα των δούλων σε ελεύθερους πολίτες. Οι
διακηρύξεις αυτές ειδικά στα πρώτα χρόνια μετά την εμφάνιση του
διαφωτισμού και της Γαλλικής επανάστασης φάνταζαν εξαιρετικά
πρωτοποριακές και έτυχαν ευρύτατης αποδοχής, ειδικά αυτά από τα φτωχά
λαϊκά στρώματα της φεουδαρχίας όπως τους δούλους και τους
δουλοπάροικους.
Η αλήθεια είναι
πως ο καπιταλισμός ως οικονομικό σύστημα δεν είχε ανάγκη τους δούλους
και το δουλοκτητικό σύστημα . Είχε επινοήσει μέσα από τους δικούς του
νόμους λειτουργίας και μέσα από τις εσωτερικές του ζυμώσεις μια μηχανή
παραγωγής πολύ πιο αποδοτική και πολύ πιο φτηνή από τον δούλο και το
δουλοπάροικο, είχε επινοήσει τον εργάτη.
Ο εργάτης, σε
αντίθεση με τον δούλο, στην αστική δημοκρατία δεν είναι μέρος της
ιδιοκτησίας κάποιου αφεντικού, δεν τον έχει εξαγοράσει κάποιος εξ
ολοκλήρου, είναι ελεύθερος πολίτης ο οποίος μπορεί ελεύθερα και κατόπιν
συμφωνίας να πουλήσει την εργατική του δύναμη σε μια τιμή που θα
συμφωνήσει ‘’ελεύθερα’’ με τον εργοδότη του.
Αυτή η
διαδικασία της ελεύθερης αγοραπωλησίας της εργατικής δύναμης αν την
επεξεργαστούμε καλύτερα θα διαπιστώσουμε πως πιθανός ωφελεί παρά
ζημιώνει τον εργοδότη. Στο δουλοκτητικό σύστημα ο εργοδότης αγόραζε εξ
ολοκλήρου τους δούλους όπως αγόραζε πχ τα μουλάρια, τα βόδια, τις
καμήλες κτλ επενδύοντας ένα αρχικό ποσό. Αυτή την επένδυση, δηλαδή την
αγορά δούλων, την έκανε με σκοπό να αξιοποιήσει την εργατική τους
δύναμη. Δηλαδή αγόραζε όλον τον άνθρωπο μόνο και μόνο για να αξιοποιήσει
την ικανότητα του να εργαστεί. Μαζί όμως με την εργατική του δύναμη
αγόραζε και το κόστος συντήρησης του, αγόραζε και τη φυσική του φθορά
και διάφορα άλλα πράγματα που όχι μόνο δεν του ήταν χρήσιμα αλλά
ζημιογόνα τουλάχιστον από οικονομικής πλευράς. Με τον διαφωτισμό λοιπόν,
την κατάργηση της δουλείας, και την μετατροπή του δούλου σε εργάτη ο
εργοδότης πλέον μπορούσε να αγοράσει από τον ελεύθερο πλέον εργάτη
ακριβός αυτό που χρειαζόταν και μόνο αυτό. Μπορούσε να αγοράσει την
εργατική του δύναμη.
Έτσι λοιπόν και
ο εργοδότης ήταν ικανοποιημένος διότι μπορούσε να αντλήσει από τους
εργάτες αυτό ακριβώς που χρειαζόταν, δηλαδή την εργατική τους δύναμη
αλλά και οι εργάτες ήταν ικανοποιημένοι διότι πλέον νόμισαν πως θα ήταν
ελεύθεροι πολίτες.
Ιστορικά όμως
αποδείχτηκε πως το πολιτικό αυτό οικοδόμημα που λέγεται αστική
δημοκρατία κατάφερε σε εντυπωσιακά πολύ μικρό χρόνο να γιγαντώσει την
εξουσία των αφεντικών πάνω στην παραγωγική βάση. Πλέον τα σύγχρονα
αφεντικά, οι αστοί, εξουσιάζουν τα πάντα και οι εργάτες πιο πολύ,
ειδικά στις μέρες μας, μοιάζουν ως σύγχρονοι δούλοι παρά ως ελεύθεροι
πολίτες. Όποιος αμφιβάλει περί αυτού δεν έχει παρά να επισκεφτεί τα
μεγάλα εργοστάσια και να δει εάν ο τρόπος λειτουργίας τους εμπεριέχει
έστω κάποιο ίχνος δημοκρατικής λειτουργίας. Η δημοκρατία στις αστικές
κοινωνίες ήταν και θα είναι πάντα μια αφηρημένη έννοια διότι ο
κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής είναι βαθιά ολοκληρωτικός και όταν σε
ένα σύστημα δεν χωράει η δημοκρατία στην παραγωγική του βάση τότε και
αυτό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι δημοκρατικό.
Πολλές φορές το
ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα από τα πρώτα του στάδια, κατά καιρούς,
καταπατούσε και αυτές τις ψεύτικες διακηρύξεις του και καταργούσε την
ίδια την αστική δημοκρατία την οποία αντικαθιστούσε με δικτατορίες. Ένα
χαρακτηριστικό σύγχρονο παράδειγμα κατάργησης της αστικής δημοκρατίας
και επανεμφάνισης της δουλείας ήταν η ναζιστική Γερμανία. Εκεί πιο
ξεκάθαρα από ποτέ αναπτύχθηκαν ρατσιστικές θεωρίες οι οποίες χώριζαν
τους ανθρώπους σε ανώτερες και κατώτερες φυλές. Οι ανώτερες διατηρούσαν
τα ψεύτικα δικαιώματα της αστικής δημοκρατίας ενώ οι κατώτερες τα έχαναν
και αυτά και έμπαιναν σε ένα καθεστώς δουλείας.
Το φαινόμενο
αυτό του ρατσισμού που αναπτύχθηκε στην φασιστική Γερμανία εκ πρώτης
όψεως θα μπορούσε να πει κανείς πως αντιβαίνοντας τους κανόνες της
αστικής δημοκρατίας, αντιβαίνει και τους κανόνες του κεφαλαιοκρατικού
τρόπου παραγωγής.
Αυτό και
προφανώς δεν ισχύει αλλά αντιθέτως ισχύει το αντίθετο. Οι ρατσιστικές
θεωρίες του ναζισμού όχι μόνο δεν έρχονται σε κάποια αντίθεση με τον
κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής αλλά αντιθέτως σε περιόδους οικονομικής
κρίσης έρχονται να του δώσουν πνοή και να τον στηρίξουν ξεζουμίζοντας
έως θανάτου τους εργάτες.
Όταν με το
πρόσχημα της φυλετικής κατωτερότητας καταργείς ακόμα και το δικαίωμα
ύπαρξης από έναν άνθρωπο ουσιαστικά αυτό που καταφέρεις είναι να τον
βάλεις να δουλέψει το μέγιστο δυνατό με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Οι
αιχμάλωτοι των Γερμανών κατά τον Β παγκόσμιο πόλεμο ήταν οι πιο καλοί
εργάτες για τους Γερμανούς βιομηχάνους διότι εργάζονταν το μέγιστο
δυνατό χωρίς να απαιτούν αμοιβή και όταν πλέον αυτοί πέθαιναν κάτω από
ακραίες συνθήκες, εύκολα μπορούσες να του αντικαταστήσεις από
καινούργιους αιχμαλώτους.
Έτσι λοιπόν εν
μέσω μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης οι ρατσιστικές και οι φασιστικές
θεωρίες υπήρξαν πολύτιμες στη διάσωση του καπιταλισμού ως συστήματος.
Σήμερα λοιπόν
που βιώνουμε μια καινούργια οικονομική κρίση δεν είναι καθόλου τυχαίο
που αναδύεται εκ νέου η φασιστική βρώμα. Αναδύεται ως μια ακραία
πολιτική έκφραση ενός ακραίου συστήματος που προσπαθεί να επιβιώσει
δολοφονώντας εργάτες
Φυσικό και
επόμενο είναι να μην ελπίζουμε πως αυτή την διαδικασία εκφασισμού θα την
αναστείλουν οι αστοί. Η αστική τάξη, σήμερα ειδικά, την επιδιώκει διότι
ο φασισμός με τις ρατσιστικές του θεωρίες δεν είναι άλλο από ένα
κέλυφος που προσπαθεί να προστατέψει το καπιταλιστικό σύστημα.
Άρα λοιπόν αφού η
αστική τάξη και οι πολιτικοί της εκφραστές δεν πολεμούν τον φασισμό
αλλά αντίθετα είναι αυτή ο φασισμός, η μόνη δύναμη που πραγματικά μένει
να αντιπαρατεθεί είναι το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα.
Πολλοί θα πουν
όμως πως το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα σήμερα δεν υπάρχει. Εγώ
πάντως βλέπω αυτό το αγριοχόρταρο να ξεπηδά μέσα στην παγωνιά τη μια
στην Ελλάδα, την άλλη στην Τουρκία. Χθες στην Ιταλία, αύριο κάπου αλλού,
να ξεπηδά κάτω από αντιξοότητες και να στέλνει ένα μήνυμα ελπίδας για
μια άλλη κοινωνία που δεν θα υπάρχει, μίσος, θάνατος και εκμετάλλευση
ανθρώπου από άνθρωπο.