Η διαφήμιση για το Ελληνικό

 Η διαφήμιση για το Ελληνικό

Το Ελληνικό, το Ελληνικό, το Ελληνικό πολύ το αγαπώ

Χτες γκρεμίζαμε τα τείχη και το προπονητικό σκοπευτήριο της χρυσής μας ολυμπιονίκη, για να την υποδεχτούμε με το δικό μας μοναδικό τρόπο, δηλ το μοναδικό τρόπο που ξέρουμε: με... κροκοδείλια δάκρυα χαράς και μετατρέποντάς την σε τηλεοπτικό μαϊντανό, για όσο περνάει ακόμα η μπογιά της επιτυχίας της και πουλάει στα μέσα, χωρίς να δίνουμε σημασία στις μεστές, σοβαρές δηλώσεις της, για την υποκρισία της πολιτείας και του Δήμου Δράμας (που γκρέμισε κατόπιν εορτής το παράπηγμα στο οποίο προπονούνταν, δήθεν για να φτιάξει άλλο).

Αλλά ακόμα και η ίδια αναγνώρισε την παιδαγωγική αξία του όλου πράγματος. Ναι μεν είχε σκεφτεί ακόμα και να εγκαταλείψει το άθλημα, εξαιτίας της στάσης της ομοσπονδίας και των επίσημων αρχών, αλλά ήταν αυτές οι δυσκολίες που την ατσάλωσαν και την πείσμωσαν, ώστε να φτάσει στην επιτυχία. Κάτι σαν την προπόνηση του Ρόκι στις παγωμένες στέπες και τις τούνδρες της Σιβηρίας (αν και τα γυρίσματα έγιναν στον Καναδά), προτού νικήσει τον Ιβάν Ντράγκο, που προετοιμαζόταν με όλα τα υπερσύγχρονα μέσα και την τελευταία λέξη της ΕΤΕ στη διάθεσή του -συμπεριλαμβανομένου του ντόπινγκ, γιατί τέτοιοι ήταν από τότε αυτοί οι Ρώσοι.

Το κακό για τους πολύ εθνικά περήφανους είναι ότι έμπλεξαν με μια (κατά τα φαινόμενα) ώριμη και σκεπτόμενη κοπέλα, που δε μένει στα κλασικά κλισέ, έχει το θάρρος της γνώμης και προπαντός της πράξης, όπως υποδηλώνει κι η παραπάνω φωτογραφία, που δίνει στην Κορακάκη μια διάκριση πολύ πιο σημαντική από αυτή που κατέκτησε στους αγώνες του Ρίο. Το δικαίωμα να λέγεται άνθρωπος. Κι αυτή είναι η μόνη διάκριση που δεχόμαστε, για να διαχωριστούμε από άλλα δίποδα που νομίζουν ότι οι αθλητικές διακρίσεις πιστοποιούν τις δικές τους ανθρώπινες και την "ανωτερότητα της φυλής τους" (ελληνικό DNA, κτλ).

Τους πυροβολημένους δηλ που αγαπάνε οτιδήποτε ελληνικό, ιδίως αν πυροβολάει με πιστόλι και φέρνει μετάλλια, και γενικώς τα όπλα, που αναπληρώνουν το διανοητικό τους έλλειμμα, αλλά κυρίως τους επενδυτές που θα φέρουν την ανάπτυξη στο Ελληνικό -κι ας μην είναι και τόσο Έλληνες, αρκεί να μη δίνουν δουλειά σε ξένους.

Ενώ λοιπόν βλέπει κανείς τις μεταδόσεις από το Ρίο, με παρέα και θερινή, χαβαλέ διάθεση (ακόμα κι αν στο ενδιάμεσο σπάει η παθητική, φίλαθλη σχέση με διαλείμματα ενεργούς ενασχόλησης, πχ στη θάλασσα -και δεν εννοώ απαραίτητα τις ρακέτες, "αυτή τη μάστιγα" για το Sniper), έρχεται η στιγμή που νιώθει σαν τους γέρους του Μάπετ Σόου (ου μην και της αρχαιότητας) που δεν αφήνουν μύγα να πέσει κάτω ασχολίαστη, για τους αθλητές και τις επιδόσεις τους ή την εμφάνισή τους -και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, κατά κανόνα δεν έμεναν απλώς στα σχόλια, αλλά προχωρούσαν στο παρασύνθημα.

Και ξαφνικά διαφημίσεις. Που καμιά φορά σ' αφήνουν χωρίς άμεση εναλλακτική (μέχρι να τελειώσει το τάιμ άουτ) ή χωρίς δυνάμεις να πιάσεις το χειριστήριο για να αλλάξει κανάλι, οπότε τις λούζεσαι "υποχρεωτικά". Και να πώς πέφτεις πάνω στη διαφήμιση για το Ελληνικό και την... επένδυση που θα το αναπλάσει (πόσα εισαγωγικά μπορεί να χρειάζονται σε μια πρόταση; Ακόμα και στο "Ελληνικό" θα χωρούσε να μπουν, κι όχι μόνο γιατί είναι κύριο όνομα. Αλλά αυτό θα συσκότιζε λίγο το ταξικό περιεχόμενο, γιατί είναι ξεπούλημα της λαϊκής δημόσιας περιουσίας στα μονοπώλια, όχι σε ξένους, γενικά και αόριστα, που το ακούμε συχνά, σαν κυρίαρχη "αντιπολιτευτική αφήγηση". Και νοσταλγείς τότε την περίοδο που μας την έβγαιναν από τα "αριστερά", γιατί βάζαμε το δίπολο "λαός-μονοπώλια" ενώ ο "λαός" είναι μια θολή διαταξική έννοια και πιάσ' το αυγό και κούρευ' το.

Επειδή το πρόσεξα κάπως φευγαλέα, κάπου από τη μέση και μετά, δεν κατάλαβα ποιος ακριβώς είναι ο διαφημιζόμενος, αυτός που έφτιαξε-παρήγγειλε το σποτάκι. Οι αετονύχηδες που νοιάζονται για το κοινωνικό προφίλ της επιχείρησής τους, που πρέπει να δείχνει ευαίσθητη, πράσινη, διαφορετική και γεμάτη καπιταλιστική ανθρωπιά -που είναι η διαλεκτική αντιστροφή του ανθρώπινου καπιταλισμού των Συριζαίων; Ή μήπως η Πολιτεία, δηλ η κυβέρνηση, δηλ η ΔΦΑ και ο Σύριζα (αν και άλλο κόμμα άλλο κυβέρνηση, σου λένε οι διμούτσουνες οχιές) για να δείξει στο κοινό τις ευεργετικές συνέπειες του ξεπουλήματος -και πώς δεν το είχαμε κάνει μέχρι τώρα; Επειδή πάντως η διαφήμισε έπαιζε στα κρατικά κανάλια, πιθανολογώ πως ήταν το δεύτερο. Κάτι που κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσα και τη συνέχεια.

Στην οποία συνέχεια, ακούσαμε την ιστορία για ένα παιδάκι (κοριτσάκι νομίζω), που γεννιέται φέτος και όταν γίνει πέντε χρονών, θα κάνει βόλτες σε ένα εκπληκτικό πάρκο, θα περάσει όλη της τη ζωή σ' αυτό και δε θα μπορεί να φανταστεί πως ήταν πριν οι ζωές των άλλων, χωρίς αυτό. Μια διαφήμιση που απευθύνεται βασικά σε πεντάχρονα (η ενήλικους με αντίστοιχη νοημοσύνη) και είναι πρόκληση για αγνό κι άδολο τρολάρισμα -αντικειμενικά κι ανεξάρτητα από τη θέληση του δημιουργού της.

Παίρνεις πχ το μετρό της φτωχομάνας Σαλλονίκης και αρχίζεις το δούλεμα. Ο Πεοκλής (που λέει κι ο Ζαραλίκος στο πρόγραμμά του) γεννήθηκε όταν ξεκίνησαν τα πρώτα έργα για την κατασκευή του Μετρό στην πόλη μας και σκάφτηκε η πρώτη τρύπα (που μάλλον ήταν μαύρη και κατάπιε οτιδήποτε κινούνταν γύρω της). Ο Πεοκλής έφυγε σήμερα από τη ζωή, πλήρης ημερών, χωρίς να προλάβει να δει φυσικά το έργο να ολοκληρώνεται. Και ως το τέλος της ζωής του δεν μπορούσε να θυμηθεί πως ήταν η Εγνατία πριν τα έργα του Μετρό, τις τρύπες και τα εργοτάξια στις δύο όχθες της και από πότε είχε να ανοίξει κανονικά η Αγίας Σοφίας. Ίσως από τότε που δολοφόνησαν εκεί το Ζεύγο. Και μόλις διώξαμε τους κακούς κομμουνιστές (και τον Πολκ και το Λαμπράκη και τον Τσαρουχά και μερικούς ακόμα συνοδοιπορούντες) άρχισε ευθύς αμέσως η ανάπτυξη και η ευημερία.

Ο Πεοκλής τζούνιορ γεννήθηκε το 96' επί διακυβέρνησης Σημίτη. Και δεν μπορούσε να διανοηθεί πώς θα ήταν η ζωή μας σήμερα χωρίς μακέτο.
Ένας ανιψιός του γεννήθηκε στα χρόνια της κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας του Σαμαρά. Και σήμερα αναρωτιέται πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς ελεύθερο δίκτυο (wi-fi) και πρόσβαση για όλους. (Θα 'ταν πολύ ιντριγκαδόρικο το ερώτημα πώς θα ήταν όχι η ζωή μας αλλά μια μέρα σήμερα χωρίς διαδίκτυο κι αν θα την πάλευε ο κόσμος ή θα πάθαινε σύνδρομο στέρησης, αλλά ας το αφήσουμε για μια άλλη ανάρτηση).

Ένας φίλος του ανιψιού του Πεοκλή από τη Θεσσαλονίκη δεν μπορεί να θυμηθεί πως είναι να πηγαίνεις οδικώς στην Καβάλα, χωρίς να πληρώνεις διόδια, κάθε τριάντα χιλιόμετρα, σαν το καρτέρι των ληστών, που είχαν ο καθένας την περιοχή του.
Και το κοριτσάκι της διαφήμισης στο Ελληνικό, δεν καταλαβαίνει τι πάει να πει ελεύθερη παραλία, γιατί δεν πρόλαβε καμία τέτοια στο λεκανοπέδιο. Είναι σα να λες "δύο" σε έναν υπολογιστή, που συνεννοείται μόνο με το δυαδικό σύστημα (μηδέν και ένα)..

Κι ύστερα εμείς σφε αναγνώστη ανησυχούμε που η νέα γενιά γεννήθηκε μετά την επικράτηση της αντεπανάστασης διεθνώς, δεν πρόλαβε να ζήσει την ΕΣΣΔ και να καταλάβει τι ήταν ο σοσιαλισμός και τι ακριβώς προσέφερε στην ανθρωπότητα...

Τα γεγονότα στην Πολωνία 1980-'81

Τα γεγονότα στην Πολωνία 1980-'81

Αφίσα του Β. Ντενί: «Στον τάφο της αντεπανάστασης», 1920. Στους επιτύμβιους σταυρούς τα επίθετα των ηγετών των αντισοβιετικών κινημάτων

Γύρω από τις τελευταίες εξελίξεις στην Πολωνία κάνουμε συνεχή ενημέρωση στην «Ούνσερε Τσάιτ». Στην εισήγηση προς την 6η Σύνοδο του Προεδρείου του ΓΚΚ ξεσκεπάστηκαν οι αντεπαναστατικές μηχανορραφίες του ιμπεριαλισμού της ΟΔΓ σε σχέση με τα γεγονότα στην Πολωνία («Σχετικά με την πολιτική κατάσταση και τα καθήκοντα του ΓΚΚ στην τελευταία φάση του προεκλογικού αγώνα», Λόγος του Χέρμπερτ Μις στην «Ούνσερε Τσάιτ», 11.9.1980, σελ. 5, 6).
Και στο «Μαρξίστισε Μπλέτερ», στο «Ελάν», στο «Ρότε Μπλέτερ» και σ' άλλα προοδευτικά έντυπα στη χώρα μας έγινε ενημέρωση και αναπτύχθηκε επιχειρηματολογία γύρω από τις εξελίξεις στην Πολωνία. Εδώ θα αναφερόμαστε μόνο σ' αυτά. Πάντως, για την Πολωνία ισχύει ό,τι και για τα άλλα παραδείγματα αντεπαναστατικών επιθέσεων κατά του σοσιαλισμού, που εξετάσαμε προηγούμενα, ότι δηλαδή οι σπουδαιότερες πηγές ενημέρωσης για μας είναι οι εκτιμήσεις των αντίστοιχων αδελφών κομμάτων. Μια εκτενής όμως ανάλυση του Πολωνικού Ενοποιημένου Εργατικού Κόμματος δεν υπάρχει ακόμα. Και οι αντεπαναστατικές επιθέσεις στην Πολωνία είναι σε πλήρη εξέλιξη. Εμείς θα περιοριστούμε εδώ να επαναλάβουμε τις σπουδαιότερες εκτιμήσεις της 7ης Συνόδου της ΚΕ του ΠΕΕΚ.
Στην εισήγηση του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΠΕΕΚ στην 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΠΕΕΚ την 1η του Δεκέμβρη 1980 αναφέρεται: «Η πολιτική κρίση συνεχίζεται ακόμα. Υπάρχει μια αποσταθεροποίηση της οικονομίας και του κράτους. Αποφασίζεται το μέλλον του λαού. Από τη στάση του Κόμματος, την ικανότητά του για δράση και από τη συνοχή του εξαρτάται σε αποφασιστικό βαθμό η κατεύθυνση των κοινωνικών διαδικασιών που συντελούνται στη χώρα μας, εξαρτάται η τύχη του σοσιαλισμού. Μεγάλες είναι οι δυσκολίες στον ενεργειακό τομέα. Ο επενδυτικός τομέας έχει αποδιοργανωθεί. Σημαντικές καθυστερήσεις παρατηρούνται στην οικοδόμηση κατοικιών. Λείπουν πολλά για την εκπλήρωση των προγραμμάτων εξαγωγικών υποχρεώσεων. Ομως, στη χειρότερη κατάσταση βρίσκεται ο εφοδιασμός. H αγορά είναι αναστατωμένη. O εφοδιασμός της είναι ακανόνιστος και σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκής. Σε μερικές περιοχές δεν υπάρχει συνέχεια στην πώληση βασικών ειδών διατροφής. Σ' αυτές τις συνθήκες είναι επιτακτικό να αποφευχθεί οτιδήποτε αυξάνει τις δυσκολίες και παρεμποδίζει τον μετριασμό τους. Δυστυχώς, πολλά εργοστάσια, και μάλιστα ολόκληροι εργοστασιακοί κλάδοι από τους σημαντικότερους για την οικονομία, δεν έχουν βρει ακόμα τον κανονικό ρυθμό εργασίας τους. Γι' αυτή την κατάσταση υπάρχουν πολλές αιτίες. Μερικές από αυτές δεν εξαρτώνται από το προσωπικό και έχουν, θα λέγαμε, αντικειμενικό χαρακτήρα. Μπορούμε εδώ να κατονομάσουμε δυσκολίες στην προμήθεια, στην ενέργεια και μια σειρά άλλες. Αλλά όχι λιγότερο βασικές αιτίες της μη ολοκληρωμένης αξιοποίησης του εργατικού δυναμικού βρίσκονται στις όλο και πιο συχνές απεργίες, στην κοινωνική ένταση, αλλά κύρια στην ελάττωση της πειθαρχίας και στη σύγχυση που παρατηρείται σ' ένα μεγάλο μέρος των εργοστασίων. Είναι κατανοητά τα κίνητρα που δημιουργούν στους εργάτες απεργιακές διαθέσεις για υποστήριξη των μισθολογικών και κοινωνικών αιτημάτων τους. Πολλοί εργαζόμενοι έχουν ακόμα δύσκολη ζωή. Το πρόβλημα βρίσκεται, όμως, στο ότι η παρούσα οικονομική κατάσταση κάνει αδύνατη την άμεση ικανοποίηση όλων των αιτημάτων, ακόμα και των δίκαιων. Επισημάναμε και επισημαίνουμε ότι στο επίπεδο των αυξήσεων των μισθών έχουν ξεπεραστεί από καιρό όλα τα λογικά όρια. Ενα μεγαλύτερο άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στο εισόδημα και στην προσφορά αγαθών στρέφεται άμεσα ενάντια στα συμφέροντα των εργαζομένων. Απεργίες με χαρακτήρα γοήτρου ή άμεσου πολιτικού χαρακτήρα δε δικαιολογούνται με κανέναν τρόπο. Βαθιά ανησυχία προκαλούν ακόμα οι προσπάθειες να εκβιαστούν αλλαγές στις κρατικές και πολιτικές αρχές των διοικητικών περιφερειών καθώς και στη διεύθυνση μερικών εργοστασίων με απειλές για απεργίες και μάλιστα με την κατάληψη χώρων και δημόσιων κτιρίων. Μια σειρά από ενέργειες γίνονται σε μια ατμόσφαιρα, όπου προβάλλονται αιτήματα με μορφή τελεσιγράφου σε μια ατμόσφαιρα ανεπίτρεπτης πίεσης και έπαρσης απέναντι στα όργανα της εξουσίας και στους συναδέλφους.
Η τάση επιβολής μονόπλευρων, υποκειμενικών απόψεων σε άλλους και μάλιστα με πρόκληση αναταραχής, μεταφέρεται και στους δρόμους των πόλεων καθώς και σε διάφορους δημόσιους χώρους και συγκεκριμένα με μορφή διαφόρων προκηρύξεων, επιγραφών, συνθημάτων, ή με μορφή διαφόρων παραβιάσεων των νόμων και με μορφή αυθαιρεσίας.

Ολα αυτά μαρτυρούν ότι κάποια πρόσωπα και οργανώσεις της "Αλληλεγγύης" ξεπερνούν τα πλαίσια που καθορίζονται στο καταστατικό της για τη δραστηριότητά της ως συνδικαλιστικής οργάνωσης. Μπροστά στο γεγονός ότι αυτή η οργάνωση υιοθέτησε πρόσφατα αποφασιστική στάση για το απαραβίαστο του καταστατικού της. Τέτοιες ενέργειες δίνουν αφορμή για περισσότερες σκέψεις. Αποτελούν δηλαδή παραβίαση του νόμου. Πρόκειται για ιδιοποίηση αρμοδιοτήτων που ανήκουν αποκλειστικά στην κρατική εξουσία. Οπως είναι γνωστό, δεν υπάρχει σε κανένα κράτος - ούτε στο δικό μας - διττή εξουσία, και δεν μπορεί να υπάρξει».

Τα γεγονότα στην Τσεχοσλοβακία το 1968

Τα γεγονότα στην Τσεχοσλοβακία το 1968

Ο Λένιν μετά τη νίκη της Οχτωβριανής Επανάστασης

Μόλις μετά την ήττα της αντεπανάστασης στην Ουγγαρία, ο ιμπεριαλισμός αναγκάστηκε να παραδεχτεί την αποτυχία της επιθετικής στρατηγικής της απώθησης, της απροκάλυπτης αντεπανάστασης από τα έξω. Από τότε η εσωτερική διάβρωση των σοσιαλιστικών κρατών της Ευρώπης πέρασε στο επίκεντρο της αντισοσιαλιστικής στρατηγικής του ιμπεριαλισμού. Από τότε που ο ιμπεριαλισμός δεν έχει πλέον καμιά στρατιωτική και πολιτικοδιπλωματική δυνατότητα να νικήσει το παγκόσμιο σοσιαλιστικό σύστημα, θεωρεί κύρια την οικονομία και την ιδεολογία σαν τα σπουδαιότερα όπλα ενάντια στα κράτη που έχουν απελευθερωθεί από την εκμετάλλευσή του. Ποιες σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης είναι ο επίλεκτος στόχος αυτής της ιδεολογικής επίθεσης, που επίσημα χαρακτηρίζεται ψυχολογικός πόλεμος, περιέγραψε πριν από χρόνια ο τότε εμπειρογνώμονας προγραμματισμού του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και αργότερα σύμβουλος του Προέδρου Κάρτερ, Μπρεζίνσκι: «Η πιο επιθυμητή μορφή αλλαγής θα άρχιζε με μια εσωτερική φιλελευθεροποίηση των ανατολικοευρωπαϊκών κρατών... Η Ανατολική Ευρώπη με τους ιστορικούς δεσμούς της με τη Δύση και με τις προοδευτικότερες συνθήκες διαβίωσης πριν την κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές, θα πραγματοποιήσει την αλλαγή αναμφισβήτητα γρηγορότερα από τη Ρωσία. Αυτό ισχύει κύρια για την Τσεχοσλοβακία και λιγότερο για την Ουγγαρία και την Πολωνία» (Μπρεζίνσκι: «Εναλλακτική λύση της διαίρεσης», Κολωνία, Δυτ. Βερολίνο, 1966, σελ. 179).
Αυτές δεν είναι κάποιες ιδιωτικές σκέψεις του Μπρεζίνσκι, αλλά η κοινή στρατηγική του ιμπεριαλισμού. Ετσι, όπως είναι γνωστό, και ο Φραντς Γιόζεφ Στράους πριν χρόνια στο προγραμματικό φυλλάδιο «Προσχέδιο για την Ευρώπη», όρισε ως καθήκον της πολιτικής της ΟΔΓ να προωθεί «μια εξέλιξη που βρίσκεται στα πρώτα στάδια» σε μερικές ανατολικοευρωπαϊκές χώρες και «να την οδηγήσει στο σημείο, από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή» (Φραντς Γιόζεφ Στράους: «Προσχέδιο για την Ευρώπη»).
«Η ιδεολογία πρέπει να διοχετευτεί στη δημόσια ζωή των κομμουνιστικών χωρών με όλα τα μέσα της σύγχρονης προπαγάνδας με ψυχολογικά έντεχνο τρόπο. Με την αξιοποίηση εθνικών διαφορών, θρησκευτικών παραδόσεων, ακόμα κι ανθρώπινων αδυναμιών, πρέπει να καλλιεργηθεί η αδιαφορία για τους στόχους της κομμουνιστικής ηγεσίας. Οικονομικές, ηθικές και άλλες δυσκολίες πρέπει να ξεσκεπάζονται αμείλικτα, με σκοπό να οδηγείται ο πληθυσμός σε παθητική αντίσταση ("δούλευε αργά") και σε σαμποτάζ. Αν το κομμουνιστικό κράτος παίρνει μέτρα ενάντια σε μεμονωμένους αποστάτες, τότε αυτά τα μέτρα, που φαίνονται άδικα, πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν ευρύτερα γνωστά, για να προκαλούν συμπάθεια και νέα απέχθεια για το κομμουνιστικό σύστημα. Οι άνθρωποι στα κομμουνιστικά κράτη γίνονται μ' αυτό τον τρόπο συνειδητοί ή ασυνείδητοι φορείς δυτικών ιδεών, δημιουργείται το συναίσθημα γενικής δυσφορίας, που είναι προϋπόθεση για την εσωτερική αλλαγή και την ανατροπή αυτής της κρατικής δομής» (Α. φον Σακ στο «Εξωτερική Πολιτική», Στουτγκάρδη, 1962, αρ. 11, σελ. 766 κ.έ.).
Η Τσεχοσλοβακία γινόταν πριν από το 1968, για διάφορους λόγους, όλο και περισσότερο το κέντρο της διαμάχης μεταξύ σοσιαλισμού και ιμπεριαλισμού στην Ευρώπη. Ο ιμπεριαλισμός συγκέντρωνε τα όπλα του ψυχολογικού πολέμου ακριβώς ενάντια στην Τσεχοσλοβακία, λόγω της ιδιαίτερης στρατηγικής θέσης της ως νοτιοδυτικού προπυργίου της σοσιαλιστικής κοινότητας κρατών, αλλά και γιατί είχε αντιληφθεί ότι το ιδεολογικό οικοδόμημα της αναπτυσσόμενης σοσιαλιστικής κοινωνίας στην Τσεχοσλοβακία ήταν σχετικά αδύνατο.
«Οι προθέσεις και επιδιώξεις της αντεπανάστασης στην Τσεχοσλοβακία ήταν όμοιες μ' εκείνες του 1956 στην Ουγγαρία, μόνο που η τακτική ήταν διαφορετική λόγω των διαφορετικών συνθηκών και του χρόνου. Οι αντισοσιαλιστικές δυνάμεις στη χώρα μας, που δρούσαν σε συντονισμό με τις προθέσεις του σύγχρονου ιμπεριαλισμού, προσανατολίζονταν κύρια στην εφαρμογή των μεθόδων της πολιτικής ιδεολογικής καταστροφής και της καταστροφής της εξουσίας και στη σταδιακή πραγματοποίηση των αντεπαναστατικών στόχων στη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου μεγαλύτερης απ' ό,τι στην Ουγγαρία. Ωστόσο, αυτές οι δυνάμεις στη χώρα μας υπολόγιζαν να εξαπολύσουν την κατάλληλη στιγμή, αν τα σχέδιά τους συναντούσαν αντίσταση, φυσική τρομοκρατία ενάντια στα μαρξιστικά- λενινιστικά στελέχη και στους υπόλοιπους υποστηρικτές του σοσιαλισμού.
»Με βάση τις γνώσεις που αποκτήθηκαν μπορεί κανείς σήμερα ν' απαντήσει στο ερώτημα πώς αυξήθηκε η απειλή ενάντια στις επαναστατικές κατακτήσεις του λαού μας και γιατί δε στάθηκε δυνατό να σταματήσουμε την αντεπαναστατική ροή των γεγονότων και να υπερασπίσουμε με δικές μας δυνάμεις την υπόθεση του σοσιαλισμού στην Τσεχοσλοβακία, είτε με πολιτική πάλη είτε με δικά μας κατασταλτικά μέσα.
»Το εξελικτικό προτσές της σοσιαλιστικής επανάστασης έχει, κάτω από τις συνθήκες ύπαρξης του παγκόσμιου σοσιαλιστικού συστήματος, τις δικές του αντικειμενικές νομοτέλειες και δεσμευτικά κριτήρια, που παίρνοντας υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες καθορίζουν το χαρακτήρα της σοσιαλιστικής εξουσίας και τη συστηματική επαναστατική εξέλιξη της κοινωνικής προόδου. Κάθε παραβίαση αυτών των νομοτελειών βλάπτει σοβαρά τα συμφέροντα του σοσιαλισμού και γίνεται κανείς στην ουσία του αντισοσιαλιστής και αντεπαναστάτης, όταν φθάνει στην πλήρη άρνηση και αποποίησή τους. Ανάμεσα στις σταθερές και αμετάβλητες αξίες του σοσιαλισμού είναι: Η ηγετική θέση της εργατικής τάξης και της πρωτοπορίας της - του Κομμουνιστικού Κόμματος - ο ρόλος του σοσιαλιστικού κράτους ως οργάνου της δικτατορίας του προλεταριάτου, η μαρξιστική- λενινιστική ιδεολογία και η πραγματοποίησή της μ' όλα τα μέσα της επίδρασης πάνω στις μάζες, η σοσιαλιστική κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και οι αρχές της προγραμματισμένης διεύθυνσης της οικονομίας, οι αρχές του προλεταριακού διεθνισμού και η συνεπής εφαρμογή τους στην εξωτερική πολιτική, ιδιαίτερα σε σχέση με τη Σοβιετική Ενωση. Οι εξελίξεις μετά το Γενάρη του 1968 επιβεβαίωσαν ότι οι δεξιοί έκαναν μια επίθεση ενάντια σ' όλες τις βασικές αξίες και αρχές του σοσιαλισμού με σκοπό τη συστηματική αποσύνθεση του κόμματος, καθώς κι ολόκληρου του πολιτικού σοσιαλιστικού συστήματος. Στην άσκηση αυτής της πλατιάς πίεσης τούς διευκόλυνε το γεγονός ότι ο Ντούμπτσεκ, που είχε στην αρχή την εμπιστοσύνη του κόμματος και της χώρας, απέκλινε σιγά σιγά από τις μαρξιστικές- λενινιστικές θέσεις, έπεσε στην επιρροή των δεξιών οπορτουνιστών και αντισοσιαλιστικών δυνάμεων και τελικά έγινε το σύμβολό τους» (Από: «Διδάγματα από την κρίση του κόμματος και της κοινωνίας μετά το 13ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας». Επικυρωμένα από την Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚ Τσεχ. το Δεκέμβρη 1970. Γ. Φόιτικ κ.ά.: «Η Τσεχοσλοβακία το 1968», εκδ. «Μαρξίστισε Μπλέτερ», Φρανκφούρτη, 1978, σελ. 132,133).
«Τα σοβαρά προβλήματα και συμπτώματα κρίσης στο ιδεολογικό επίπεδο, που υπήρχαν ήδη στην κοινωνία μας από αρκετό καιρό, και είχαν συσσωρευτεί, κορυφώθηκαν μετά το Γενάρη του 1968 στη διαστρέβλωση, στην άρνηση και τελικά στην απότομη απόρριψη των βασικών αρχών της μαρξιστικής-λενινιστικής κοσμοθεώρησης, στη φιλοσοφία, στην κοινωνιολογία, στην ιστορία, στην οικονομία, στο επίπεδο του κράτους, του δίκαιου και της οικοδόμησης του κόμματος, καθώς και στην κουλτούρα και στην τέχνη, όπου παντού γινόταν μια άμεση συνθηκολόγηση μπροστά στην αστική ιδεολογία. Η ιδεολογική πάλη μετατρεπόταν σε μια άμεση πάλη για την εξουσία» (στο ίδιο, σελ. 141).
Ηδη στις 12 του Μάη 1968 ο Βασίλ Μπίλακ, μέλος του Προεδρείου του ΚΚ Τσ., είχε δηλώσει μιλώντας σ' ένα αχτίφ των Α΄ γραμματέων των Περιφερειακών και Νομαρχιακών Επιτροπών του Κομμουνιστικού Κόμματος: Επιτρέπουμε «να γίνεται επίθεση ενάντια στον κομματικό μηχανισμό, ενάντια στα όργανα ασφαλείας, στα δικαστήρια, στην εισαγγελία, στα πολιτικά στελέχη. Προσβάλλονται μήπως οι στρατηγοί, οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες κλπ., προσβάλλονται οι διοικητές συνταγμάτων; Οχι, μόνον οι πολιτικοί συνεργάτες του στρατού είναι στόχοι της επίθεσης, με λίγα λόγια, ό,τι μυρίζει κομμουνισμό πρέπει να υποσκαφθεί. Οι κλασικοί δίδαξαν ότι αν θέλουμε να πάρουμε το κράτος και την εξουσία, πρέπει να συντρίψουμε τον παλιό κρατικό μηχανισμό. Αυτό κάνουν τώρα. Εμείς όμως κάνουμε σαν να μη βλέπουμε, ότι εδώ γίνεται αγώνας για την εξουσία» (Βασίλ Μπίλακ: «Η αλήθεια παραμένει αλήθεια. Επιλογή ομιλιών και άρθρων», 1967- 1970, Βερολίνο, 1973, σελ. 75).
Στις 21 του Αυγούστου 1968 τα υπόλοιπα μέλη της σοσιαλιστικής κοινότητας έστειλαν μονάδες στρατού στην Τσεχοσλοβακία.

«Μια αντικειμενική εκτίμηση και ανάλυση των αιτιών και συναρτήσεων της βαθιάς κρίσης, στην οποία βρισκόταν το ΚΚ Τσ. κι ολόκληρη η κοινωνία μας το 1968, αποδείχνουν αναντίρρητα, ότι οι εσωτερικές δυνάμεις που είχαν παραλύσει από την πολιτική των δεξιών στοιχείων στην κομματική ηγεσία δεν ήταν σε θέση να κινητοποιηθούν και να συγκροτήσουν τη μετωπική επίθεση της αντεπανάστασης. Μέσα σε τέτοιες συνθήκες έπρεπε να αποφασιστεί, αν θα 'πρεπε κανείς να περιμένει, μέχρις ότου εξαπολύσει η αντεπανάσταση εμφύλιο πόλεμο, στον οποίο θα χάνονταν χιλιάδες άνθρωποι και κατόπιν να δοθεί διεθνιστική βοήθεια, ή, αν θα 'πρεπε να επέμβει κανείς έγκαιρα για να προλάβει μια αιματηρή τραγωδία, ακόμα και με το τίμημα μιας αρχικής μη κατανόησης μέσα κι έξω από τη χώρα. Η είσοδος των συμμαχικών στρατευμάτων στην Τσεχοσλοβακία στις 21 του Αυγούστου του 1968 πρόλαβε μια τέτοια αιματοχυσία και ήταν γι' αυτό μια αναγκαία και η μόνη σωστή λύση» («Διδάγματα από την κρίση», στο ίδιο, σελ. 145).

Ουγγαρία 1956

Ουγγαρία 1956

Οι αντεπαναστάτες διαδηλώνουν στην κεντρική πλατεία της Βουδαπέστης το 1956

Η αντεπανάσταση του 1956 στην Ουγγαρία στάθηκε η βαρβαρότερη επίθεση ενάντια στον υπαρκτό σοσιαλισμό από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το αντεπαναστατικό πραξικόπημα όχι μόνο έφερε βαριές συμφορές στον ουγγρικό λαό, αλλά και πρόσθεσε πείρα και διδάγματα γύρω από τη στρατηγική της αντεπανάστασης, όπως αναφέρεται στην Εισήγηση της ΚΕ του Ουγγρικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (ΟΣΕΚ) στην Κομματική Σύσκεψη της 27 Ιούνη του 1957. «Η αντεπαναστατική επίθεση επιβεβαίωσε χωρίς εξαίρεση και από κάθε άποψη την εκατοντάχρονη διδασκαλία του μαρξισμού. Η ασυμβίβαστη αντίθεση ανάμεσα στην αστική και την εργατική τάξη, αυτή η θέση που διατυπώθηκε από τον Μαρξ πριν 100 χρόνια, εκφράστηκε με εκρηκτική μορφή τον Οχτώβρη του 1956. Στην περίοδο των αγώνων του ΚΚΣΕ το 1917, την εποχή που οι αναθεωρητές και άλλα μικροαστικά στοιχεία απαιτούσαν "καθαρή δημοκρατία και ελευθερία", ενώ είχαν επιτεθεί ενάντια στην εξουσία του προλεταριάτου, ο Λένιν απέδειξε ότι κάτω από τις δοσμένες συνθήκες τέτοια αιτήματα είναι αιτήματα της καταπιεζόμενης από την εξουσία του προλεταριάτου αστικής τάξης. Αυτές οι διαπιστώσεις του Λένιν αποδείχτηκαν και στη δική μας περίπτωση ορθές» (Γιάνος Κάνταρ: «Για μια σοσιαλιστική Ουγγαρία», εκδ. «Μαρξίστισε Μπλέτερ», 1976, σελ. 20). Στην έκθεση της ΚΕ: «Από την αντεπανάσταση στην εδραίωση» της 27.6.1957 διαπιστώνεται: «Η περίοδος μεταξύ 1949 και 1953 πρέπει να υποβληθεί σε βαθιά ανάλυση... Αν κάνουμε έναν απολογισμό αυτής της περιόδου δεν μπορούμε να μη διαπιστώσουμε ότι μετά το 1949 - όσο κι αν οι αναμφισβήτητες επιτυχίες ήταν μεγάλες - παρατηρήθηκαν αρνητικά φαινόμενα, και μάλιστα σε συνεχώς αυξανόμενο βαθμό. Αυταρέσκεια και έπαρση μετά την κατάκτηση της εξουσίας μπορεί να σημαίνουν πραγματικά μεγάλο κίνδυνο για το Κόμμα. Θα μπορούσα χωρίς υπερβολή να πω ότι αυτή η γνώση είναι από τα μεγαλύτερα διδάγματα, που συνειδητοποιήσαμε ιδιαίτερα στη διάρκεια των γεγονότων του Οχτώβρη» (στο ίδιο, σελ. 22 - 23).
«Είναι φανερό ότι ορισμένα λάθη που επισημάνθηκαν τον Ιούλη του 1953 - λάθη που έγιναν στον προγραμματισμό, στην αγροτική πολιτική και με παραβίαση των νόμων - στο λαό. Παρ' όλ' αυτά μου επιτρέπεται νομίζω να πω ότι όλα όσα έγιναν στο όνομα της διόρθωσης των λαθών προξένησαν δέκα φορές μεγαλύτερη ζημιά απ' ό,τι τα ίδια τα αρχικά λάθη. Γιατί στα μέλη του κόμματος, καθώς και στο λαό, ήταν σε κάθε περίπτωση κατανοητό ότι στη δουλιά ο καθένας μπορεί να κάνει λάθη και μάλιστα σοβαρά. Ομως το να επαναλαμβάνονται συνεχώς λάθη που έχουν επισημανθεί και κατονομαστεί, λάθη που είναι γνωστά και ολοφάνερα σ' όλους, αυτό δε θα μπορέσει ποτέ κανένας να το καταλάβει και να το συγχωρήσει σε κανέναν ηγέτη. Αυτό ακριβώς κατέστρεψε το κύρος της κομματικής ηγεσίας, το κύρος της κρατικής ηγεσίας. Και γι' αυτό λέω ότι εκείνη η σύγχυση γύρω από την εξάλειψη των λαθών, που κράτησε τρία χρόνια, προξένησε πολύ μεγαλύτερη ζημιά στις σχέσεις του κόμματος με τις μάζες απ' ό,τι τα λάθη που διαπιστώθηκαν το 1953.
Γι' αυτό είναι φυσικό, ότι τα μέλη του κόμματος κι ένα μεγάλο μέρος του εργαζόμενου λαού ήταν γεμάτοι από μια βαθιά και δικαιολογημένη οργή το φθινόπωρο του 1956. Η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην εξάλειψη των λαθών, η πικρία των μαζών γι' αυτό - μια πικρία που αυξήθηκε σημαντικά σ' αυτά τα τρία χρόνια - αξιοποιήθηκαν επιτήδεια και πονηρά από τον ταξικό εχθρό μέσα στη χώρα και από το διεθνή ιμπεριαλισμό» (στο ίδιο, σελ. 26 - 27).
Στα μέσα του Οχτώβρη 1956 οι αντεπαναστατικές δυνάμεις, είχαν ήδη προετοιμαστεί για ένοπλο πραξικόπημα. Είχαν στη διάθεσή τους ένοπλα σώματα και λεπτομερή σχέδια για τη διεξαγωγή της ένοπλης εξέγερσης. Στην πρώτη φάση, μεταξύ 23 και 30 Οχτώβρη, η αντίδραση δεν τόλμησε να εμφανιστεί ανοιχτά με αντισοσιαλιστικά συνθήματα, αλλά στηρίχτηκε σε αιτήματα, όπως π.χ., «αποσταλινοποίηση», «εκδημοκρατισμός και αποκέντρωση», «ουγγρικός εθνικός κομμουνισμός» κ.ά. Μ' αυτόν τον τρόπο οι πραξικοπηματίες πέτυχαν να εκμεταλλευτούν την πλατιά δυσαρέσκεια των μαζών απέναντι στη δογματική - σεχταριστική πολιτική της προηγούμενης κομματικής ηγεσίας. Στις 23 Οχτώβρη έγινε στη Βουδαπέστη μια φοιτητική διαδήλωση, που την εκμεταλλεύτηκαν οι αντεπαναστατικές δυνάμεις, για να προκαλέσουν ένοπλες συγκρούσεις. Ο Ιμρε Νάγκι, που εκτελούσε χρέη πρωθυπουργού από τις 24 Οκτώβρη, υποστήριζε την αντεπανάσταση. Μετά την κατάρρευση του μεθοριακού ελέγχου διείσδυσαν στην Ουγγαρία χιλιάδες οπλισμένοι εμιγκρέδες από το εξωτερικό. Ο εξοπλισμός και ο ανεφοδιασμός των πραξικοπηματιών γινόταν μέσω της αερογέφυρας Βιέννης - Βουδαπέστης, κύρια από αμερικανικά αεροπλάνα. Οι διπλωματικοί εκπρόσωποι των ΗΠΑ κι άλλων καπιταλιστικών κρατών έδιναν άμεσες οδηγίες στην ηγεσία των πραξικοπηματιών. Στη δεύτερη φάση του πραξικοπήματος φάνηκε ανοιχτά ποιοι κρύβονται πραγματικά πίσω τους. Η αντίδραση ενθαρρημένη από την εξωτερική υποστήριξη, καθώς κι από την προδοτική πολιτική του Ιμρε Νάγκι, πέρασε μετά τις 30 Οχτώβρη στην ανοιχτή τρομοκρατία. "Στους δρόμους της Βουδαπέστης κυριαρχούσε η αντεπαναστατική τρομοκρατία, ομαδικά δολοφονούνταν κομμουνιστές και προοδευτικοί άνθρωποι. Κατά χιλιάδες φυλακίζονταν σ' όλη τη χώρα αγωνιστές του κόμματος, πρόεδροι αγροτικών ενώσεων, πρόεδροι συμβουλίων, οπαδοί του σοσιαλισμού και προετοιμαζόταν η σφαγή τους. Στον πολιτικό στίβο είχαν επανεμφανιστεί οι καπιταλιστές, γαιοκτήμονες, τραπεζίτες, πρίγκιπες και κόμητες, με επικεφαλής τον Μίντσεντι. Εμφανίστηκαν στη Βουλή, ίδρυσαν μέσα σε δύο μέρες 28 αντεπαναστατικά κόμματα» (στο ίδιο, σελ. 4).

Η ανοιχτή επίθεση ενάντια στις σοσιαλιστικές κατακτήσεις άνοιξε τα μάτια πολλών εργατών. Παράλληλα με την αυξανόμενη απομόνωση της αντίδρασης άρχισαν όλο και πιο πολύ να ανασυγκροτούνται οι επαναστατικές δυνάμεις. Στις 3 Νοέμβρη 1965 δημιουργήθηκε με επικεφαλής τον Γιάνος Κάνταρ η επαναστατική εργατοαγροτική κυβέρνηση. Για να υπερασπίσουν τη λαϊκή εξουσία οι πιο συνειδητές δυνάμεις της ουγγρικής εργατικής τάξης αναδιοργάνωσαν το Κομμουνιστικό Κόμμα σαν μαρξιστικό - λενινιστικό Ουγγρικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα. Το ΟΣΕΚ και η επαναστατική εργατοαγροτική κυβέρνηση απευθύνθηκαν στην ουγγρική εργατική τάξη κάνοντας έκκληση για υπεράσπιση της λαϊκής εξουσίας από την αντίδραση. Η Σοβιετική Ενωση ανταποκρίθηκε στην παράκληση της νέας ουγγρικής κυβέρνησης για βοήθεια και της συμπαραστάθηκε για τη συντριβή των ενόπλων αντεπαναστατικών ομάδων. Με τη βοήθεια του σοβιετικού στρατού αποσοβήθηκε στην Ουγγαρία ένας μακροχρόνιος εμφύλιος πόλεμος ενάντια στην αντεπανάσταση.

Η 17η Ιούνη 1953 στη Γερμανική Λαϊκή Δημοκρατία

Η 17η Ιούνη 1953 στη Γερμανική Λαϊκή Δημοκρατία

Φρίντριχ Ενγκελς

Η ΓΛΔ ήταν από την ίδρυσή της ιδιαίτερα εκτεθειμένη στον ψυχρό πόλεμο του ιμπεριαλισμού. Με τη διάλυση τής ΓΛΔ ήταν σχεδιασμένο να αρχίσει η απώθηση του σοσιαλισμού στην Ευρώπη. Η ενωμένη δύναμη της Δύσης, έτσι δηλώνονταν επανειλημμένα, θα εξανάγκαζε τη Σοβιετική Ενωση να εγκαταλείψει τη ΓΛΔ και θα έκανε δυνατή την ανασύσταση ενός γερμανικού αστικού κράτους κατά το πρότυπο της ΟΔΓ στα προπολεμικά σύνορα. Το Δυτικό Βερολίνο εξελίχθηκε σ' ένα είδος «προγεφυρώματος» του ΝΑΤΟ. Από εδώ ξεκινούσαν πολλές εχθρικές δραστηριότητες κατά των σοσιαλιστικών κρατών. Οι αντιδραστικοί πολιτικοί εκμεταλλεύονταν τα ανοιχτά σύνορα της ΓΛΔ με το Δυτικό Βερολίνο για τους σκοπούς τους, το ίδιο όπως και τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ ΟΔΓ και ΓΛΔ στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ο ψυχρός πόλεμος κατά της ΓΛΔ διεξαγόταν με μέτρα οικονομικού αποκλεισμού, με νομισματικά τεχνάσματα, με το δελεασμό ειδικών και με τη διοχέτευση κατασκόπων και πρακτόρων που εκτελούσαν πολυάριθμες πράξεις δολιοφθοράς και τρομοκρατίας.
Στις αρχές του 1953 ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Αϊζενχάουερ και ο υπουργός του των Εξωτερικών, Τζ. Ντάλες, διακήρυξαν την πολιτική της απώθησης και το δόγμα των μαζικών πυρηνικών αντιποίνων σαν επίσημο κυβερνητικό πρόγραμμα. Με στρατιωτική πίεση από τα έξω, που στην ανάγκη θα εξωθούνταν μέχρι τα πρόθυρα πολέμου, και με την ενεργοποίηση αντεπαναστατικών δυνάμεων στο εσωτερικό των σοσιαλιστικών χωρών, σχεδιαζόταν ν' ανατραπεί η σοσιαλιστική τάξη. Η όξυνση του ψυχρού πολέμου από την καινούρια κυβέρνηση των ΗΠΑ, ενθάρρυνε τις αντιδραστικές δυνάμεις της ΟΔΓ, να προωθήσουν εσπευσμένα την προετοιμασία για τη «μέρα Χ», δηλαδή την προγραμματισμένη ανατροπή της εργατοαγροτικής εξουσίας στη ΓΛΔ. Παράλληλα, υπολόγιζαν σε οικονομικές δυσκολίες κατά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη ΓΛΔ. Στην προσπάθειά τους να δαμάσουν τα δύσκολα προβλήματα, το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας (ΕΣΚΓ) και η κυβέρνηση τής ΓΛΔ πήραν αποφάσεις που αποδείχτηκαν λαθεμένες. Ετσι, για παράδειγμα, αποφασίστηκε το φθινόπωρο του 1952 ν' αναπτυχθεί η βαριά βιομηχανία υπερβολικά γρήγορα. Μ' αυτόν τον τρόπο όμως περιορίστηκε ο ρυθμός ανάπτυξης της βιομηχανίας καταναλωτικών αγαθών, κι αυτό πάλι επέδρασε αρνητικά στο βιοτικό επίπεδο των εργατών και άλλων εργαζόμενων και προκάλεσε δυσαρέσκεια. Στις αρχές Ιούνη του 1953 το ΕΣΚΓ και η κυβέρνηση πήραν μια σειρά βασικά μέτρα, για να σταθεροποιήσουν τη σοσιαλιστική κρατική εξουσία και την οικονομία και να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των εργατών.
Η ιμπεριαλιστική αντίδραση είδε μπροστά σ' αυτές τις αποφάσεις να κινδυνεύουν τα σχέδιά της και δούλεψε ακόμα πιο εντατικά για τη «μέρα Χ». Στις 7 Ιούνη του 1953 στο Βερολίνο και σε μερικές άλλες πόλεις της ΓΛΔ έγιναν στάσεις εργασίας και διαδηλώσεις. Παράνομες αντεπαναστατικές ομάδες, που καθοδηγούνταν από ραδιοφωνικούς σταθμούς και κέντρα πρακτόρων του Δυτικού Βερολίνου και της ΟΔΓ, εκμεταλλεύτηκαν τη δυσαρέσκεια των εργαζομένων για να οργανώσουν ένα αντεπαναστατικό πραξικόπημα. Οι αντεπαναστατικές δυνάμεις απαίτησαν τον παραμερισμό του ΕΣΚΓ και της κυβέρνησης, εισέβαλαν σε κομματικά γραφεία, σε κρατικές υπηρεσίες και εμπορικά καταστήματα, κατέστρεψαν τις εγκαταστάσεις, έβαλαν φωτιές. Καταλήφθηκαν φυλακές και απελευθερώθηκαν φασίστες εγκληματίες πολέμου. Κακοποιήθηκαν και δολοφονήθηκαν εργάτες με ταξική συνείδηση, που τους αντιτάχθηκαν. Ολο και περισσότεροι εργάτες διαχώριζαν τη θέση τους από τους προβοκάτορες. Τα σοβιετικά στρατεύματα που στάθμευαν στη ΓΛΔ εμπόδισαν τη στρατιωτική αναμέτρηση, που θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Με την εμφάνιση των στρατευμάτων, τη δράση συνειδητοποιημένων εργατών, που με την καθοδήγηση των κομματικών οργανώσεων του ΕΣΚΓ σε πολλές περιπτώσεις έδιωξαν τους προβοκάτορες από τα εργοστάσια, κατορθώθηκε σε σύντομο χρόνο να συντριβεί το πραξικόπημα

Ρόζα Λούξεμπουργκ

Η αστική προπαγάνδα χαρακτήριζε και χαρακτηρίζει την 17^η Ιούνη επίσης σαν «εργατική εξέγερση». Εδώ πρέπει κατ' αρχήν να πούμε ότι δεν κατορθώθηκε η επιδιωκόμενη με όλα τα μέσα γενική απεργία, που θα ήταν και αφετηρία κι άλλων αντεπαναστατικών δραστηριοτήτων. Παρ' όλα αυτά, κατορθώθηκε σε μερικές περιοχές να προτρέψουν τμήματα των εργατών να πάρουν μέρος σε απεργίες. Οι κύριοι λόγοι της συμμετοχής ορισμένων τμημάτων της εργατιάς στις απεργίες και τις διαδηλώσεις, ήταν σύμφωνα με την εκτίμηση της ΚΕ του ΕΣΚΓ οι εξής:
«Στην εργατική τάξη της ΓΛΔ συντελέστηκαν τα τελευταία οχτώ χρόνια μεγάλες αλλαγές. Ενα μεγάλο μέρος των πιο προοδευτικών εργατών αποσύρθηκε από τα εργοστάσια και αποσπάστηκε στην οικοδόμηση των κρατικών και οικονομικών οργάνων, πράγμα που αποδυνάμωσε τις εργοστασιακές κομματικές οργανώσεις του ΕΣΚΓ, ιδιαίτερα στα μεγάλα εργοστάσια. Απ' την άλλη πλευρά, πολλά μη προλεταριακά στοιχεία, πρώην κρατικοί υπάλληλοι και επιχειρηματίες που μετά το 1945 είχαν χάσει τις προνομιακές θέσεις τους κι ονειρεύονταν την αποκατάσταση των παλιών προνομίων μπήκαν σαν «εργάτες» στα εργοστάσια. Αυτοί οι άνθρωποι μετέφεραν μικροαστικές και αστικές αντιλήψεις και διαθέσεις στην εργατική τάξη, μια μη προλεταριακή αντιμετώπιση της δουλιάς και της εργασιακής πειθαρχίας, την επιδίωξη να παίρνουν από το κράτος όσο το δυνατό περισσότερα χωρίς ταυτόχρονα να ανεβάζουν την παραγωγικότητα της δουλιάς, καθώς και γενικά μια αρνητική στάση απέναντι στις επιχειρήσεις λαϊκής ιδιοκτησίας... Η πολιτικοϊδεολογική δουλιά για την ανάπτυξη της προλεταριακής ταξικής συνείδησης των εργατών δεν ήταν επαρκής. Δεν έπαιρνε ιδιαίτερα υπόψη το γεγονός ότι πλατιά τμήματα της εργατικής τάξης ύστερα από μια δωδεκάχρονη φασιστική δικτατορία είχαν δηλητηριαστεί σοβαρά από τη ναζιστική ιδεολογία.
Δεν αναλύθηκε πειστικά στους εργάτες ο χαρακτήρας της κρατικής εξουσίας στη ΓΛΔ και στις επιχειρήσεις λαϊκής ιδιοκτησίας. Αδύνατη ήταν η πάλη του κόμματος ενάντια στην αστική ιδεολογία, για τη στερέωση της επιρροής του στην εργατική τάξη, ενώ παράλληλα δεν ξύπνησε στους εργάτες όσο έπρεπε το αίσθημα της ευθύνης της εργατικής τάξης απέναντι στην οικοδόμηση κι εδραίωση του εργατικού κράτους στη ΓΛΔ. Τα βιαστικά διοικητικά μέτρα για την αύξηση της εργατικής νόρμας, που πάρθηκαν σε μεγάλη έκταση το τελευταίο διάστημα χωρίς επαρκή μελέτη, καθώς και οι παραμορφώσεις της πολιτικής της λιτότητας, επέφεραν σε μερικές κατηγορίες εργατών μια μερική χειροτέρευση του βιοτικού τους επιπέδου, πράγμα που προκάλεσε τη δυσαρέσκειά τους...» («Η νέα πορεία και τα καθήκοντα του Κόμματος», Απόφαση της ΚΕ του ΕΣΚΓ της 26 Ιούλη 1953, στα «Ντοκουμέντα του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας», σελ. 455 - 456).
Η ΚΕ καθόρισε κύριο καθήκον του κόμματος, να κερδηθεί με ακούραστη, υπομονετική προσπάθεια ολόκληρη η εργατική τάξη υπέρ της πολιτικής του ΕΣΚΓ. Αυτό απαιτούσε πάνω απ' όλα να ενισχυθεί η δουλιά στα συνδικάτα και να βοηθηθούν τα συνδικαλιστικά καθοδηγητικά όργανα να τοποθετήσουν στο κέντρο της δραστηριότητάς τους τα άμεσα υλικά, κοινωνικά και πολιτιστικά συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Η ΚΕ σύνδεσε μ' αυτό και το συμπέρασμα ότι χρειαζόταν αποφασιστική βελτίωση της ιδεολογικής δουλιάς του κόμματος. Ενα ακόμα βασικό δίδαγμα ήταν να παίρνονται και να εκτελούνται έγκαιρα τα σωστά μέτρα για την προστασία της εργατοαγροτικής εξουσίας, ξεκινώντας από μια ρεαλιστική εκτίμηση των μεθόδων δράσης του εχθρού. Ετσι δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία της ΚΕ του ΕΣΚΓ τον Ιούλη του 1953 τα ένοπλα τμήματα της εργατικής τάξης για την υπεράσπιση των επαναστατικών κατακτήσεων.

Η εξέγερση της Κρονστάνδης

Η εξέγερση της Κρονστάνδης

Μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση και τους επεμβατικούς πολέμους υπήρχαν στη Σοβιετική Ενωση αρκετά οικονομικά, πολιτικά προβλήματα. Οι αγρότες δεν ήταν ευχαριστημένοι με την υποχρέωσή τους να παραδίδουν τα προϊόντα τους, ήθελαν σαν μικροπαραγωγοί να διαθέτουν ελεύθερα τα προϊόντα της δουλιάς τους, να τα πουλάνε στην αγορά και ν' αγοράζουν μ' αυτά βιομηχανικά είδη. Τη δυσαρέσκεια των αγροτών την εκμεταλλεύτηκαν αμέσως τα απομεινάρια των αντεπαναστατικών κομμάτων. Αποκόμισαν κέρδη από τις δυσκολίες της μετάβασης από τον πόλεμο στην ειρηνική οικοδόμηση. Κατόρθωσαν σε διάφορα μέρη να παρακινήσουν τους αγρότες σε εξέγερση. Στις αρχές Μάρτη του 1921 ξέσπασε μια ανταρσία στην Κρονστάνδη. Στον Τύπο της διεθνούς αστικής τάξης αυτή η ανταρσία βρήκε τεράστια απήχηση και χαιρετήθηκε σαν μια «λαϊκή επανάσταση». Κι έκαναν τα πάντα, ώστε η Κρονστάνδη να γίνει ένα «πανρωσικό κέντρο εξέγερσης».
Η Κρονστάνδη ήταν βάση του στόλου της Βαλτικής. Και υπήρχαν επαναστάτες ναύτες, που είχαν συμβάλει σημαντικά στην Οχτωβριανή Επανάσταση. Το γεγονός ότι τώρα ξεσηκώνονταν πάλι ναύτες, έδινε το σύνθημα για μια γενικότερη κινητοποίηση. Ομως οι ναύτες του 1921 δεν ήταν πια οι ναύτες του 1917. Πολλοί επαναστάτες ναυτικοί είχαν σκοτωθεί ή έπαιρναν μέρος στην ανοικοδόμηση της οικονομίας. Στις αρχές του 1921 σχεδόν 80% των ναυτών στην Κρονστάνδη ήταν γιοι αγροτών, κύρια μεσαίων, που δεν ήταν ευχαριστημένοι με την υποχρέωση παράδοσης των προϊόντων. Οι αλλαγές στη σύνθεση των πληρωμάτων του στόλου της Βαλτικής βρήκαν αντανάκλαση και στην κομματική οργάνωση της Κρονστάνδης. Αυτό το αξιοποίησαν σοσιαλεπαναστάτες, μενσεβίκοι κι άλλες αντεπαναστατικές ομάδες, αλλά και γνήσιοι λευκοφρουροί. Οι ηγέτες της ανταρσίας στην Κρονστάνδη έριχναν συνθήματα όπως: «Η εξουσία στα σοβιέτ, αλλά όχι στους μπολσεβίκους!». Στις 18 Μάρτη του 1921 ύστερα από μάχες, ο ναύσταθμος καταλήφθηκε από μονάδες του Κόκκινου Στρατού, που είχαν ενισχυθεί με χιλιάδες κομμουνιστές - μεταξύ τους ήταν 300 αντιπρόσωποι και προσκαλεσμένοι του 10ου Συνεδρίου του ΚΚ Ρωσίας.

Βλαντίμιρ Ιλιτς Λένιν

Στην εργασία του «Σχετικά με τη φορολογία σε είδος», ο Λένιν ερεύνησε λεπτομερέστατα τις αιτίες και τα βαθύτερα αίτια των εξελίξεων στην Κρονστάνδη. Ετσι στο σχέδιο αυτής της μπροσούρας διαβάζουμε: «Η οικονομία μεταβλήθηκε την άνοιξη του 1921 σε πολιτική. "Κρονστάνδη"» (Β.Ι. Λένιν: Εργα, γερμ. Εκδ., τομ. 32, σελ. 339). Στην ίδια την μπροσούρα ο Λένιν γράφει:
«Η άνοιξη του 1921 έφερε κύρια σαν συνέπεια της κακιάς σοδειάς και της επιδημίας στα ζώα, μια ραγδαία όξυνση στην κατάσταση της αγροτιάς που ήταν ήδη εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας του πολέμου και του αποκλεισμού. Επακόλουθο αυτής της όξυνσης ήταν πολιτικές αμφιταλαντεύσεις, που, σε γενικές γραμμές ανταποκρίνονται στην εσωτερική "φύση" του μικροπαραγωγού. Η πιο χοντρή έκφραση αυτών των αμφιταλαντεύσεων ήταν η ανταρσία στην Κρονστάνδη.
»Το χαρακτηριστικότερο στα γεγονότα της Κρονστάνδης είναι ακριβώς οι ταλαντεύσεις του μικροαστικού στοιχείου. Τίποτε σχεδόν διαμορφωμένο, ξεκάθαρο, συγκεκριμένο δεν υπάρχει. Νεφελώδη συνθήματα όπως «ελευθερία», «ελεύθερο εμπόριο», «απελευθέρωση από το ζυγό», «σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους», ή «επανεκλογή των σοβιέτ» ή «λύτρωση από τη δικτατορία του κόμματος» κλπ. Τόσο οι μενσεβίκοι όσο και οι σοσιαλεπαναστάτες διακηρύσσουν ότι το κίνημα της Κρονστάνδης είναι "δικό τους" κίνημα... Ολόκληρη η συμμορία των λευκοφρουρών κινητοποιείται αστραπιαία για την Κρονστάνδη, με ταχύτητα, μπορεί να πει κανείς τηλεγράφου... Πάνω από μισή εκατοντάδα ρωσικές εφημερίδες των λευκοφρουρών που κυκλοφορούν στο εξωτερικό, επιδίδονται σε μια λυσσαλέα καμπάνια "για την Κρονστάνδη". Οι μεγάλες τράπεζες, όλες οι δυνάμεις του χρηματιστικού κεφαλαίου διοργανώνουν εράνους για την υποστήριξη της Κρονστάνδης. Η δήλωση του Μάρτοφ στη βερολινέζικη εφημερίδα του ότι η Κρονστάνδη δε διακήρυξε μόνο μενσεβίκικα συνθήματα, αλλά κι απέδειξε ακόμα, ότι είναι δυνατό ένα αντιμπολσεβίκικο κίνημα, που να μην υπηρετεί εντελώς τους λευκοφρουρούς, τους καπιταλιστές και τους γαιοκτήμονες, η δήλωση αυτή αποτελεί κλασικό παράδειγμα ενός αυτάρεσκου μικροαστού ναρκίσσου. Ας κλείσουμε λοιπόν τα μάτια μπρος στο γεγονός, ότι όλοι οι γνήσιοι λευκοφρουροί χειροκροτούσαν τους αποστάτες της Κρονστάνδης και ότι συγκέντρωναν χρήματα για την υποστήριξή της από τις τράπεζες».
»Ο Μιλιούκοφ έχει δίκιο σε σύγκριση με τον Τσέρνοφ και τον Μάρτοφ, όταν αποκαλύπτει ποια είναι η πραγματική τακτική της πραγματικής δύναμης των λευκοφρουρών, της δύναμης των καπιταλιστών και γαιοκτημόνων: Ας υποστηρίξουμε οποιονδήποτε, όποιος κι αν είναι, ακόμα και τους αναρχικούς και οποιαδήποτε σοβιετική εξουσία, αρκεί μονάχα να ανατραπούν οι μπολσεβίκοι, αρκεί μονάχα να επιτευχθεί μια μετατόπιση της εξουσίας...!! Μόνο μια μετατόπιση της εξουσίας, μακριά από τους μπολσεβίκους, αδιάφορο αν θα είναι λίγο προς τα δεξιά ή λίγο προς τ' αριστερά, τα υπόλοιπα θα βρεθούν!! - σ' αυτό ο Μιλιούκοφ έχει πέρα ως πέρα δίκιο. Αυτή είναι μια ταξική αλήθεια που επιβεβαιώνεται απ' ολόκληρη την ιστορία των επαναστάσεων όλων των χωρών, απ' ολόκληρη την περίοδο της νεότερης ιστορίας από τον Μεσαίωνα κι εδώ. Τους κατακερματισμένους μικροπαραγωγούς, τους αγρότες, τους αφομοιώνει οικονομικά και πολιτικά είτε η αστική τάξη είτε το προλεταριάτο... για κάποιον "τρίτο" δρόμο, για κάποια "τρίτη" δύναμη μπορούν να φλυαρούν και να ονειρεύονται μόνο αυτάρεσκοι ναρκισσιστές» (Β. Ι. Λένιν: Εργα, γερμ. Εκδ., τομ. 32, σελ. 372 - 375).
Τα οικονομικά και πολιτικά συμπεράσματα για τη συμμαχία εργατών και αγροτών, για τον εφοδιασμό του πληθυσμού, για τη δουλιά των συνδικάτων και για τα καθήκοντα του Κόμματος βγήκαν στο 10ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσίας.

Μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση δεν έγιναν μόνο αντεπαναστατικές επιθέσεις κατά της νεαρής σοβιετικής εξουσίας αλλά και κατά των προσπαθειών της εργατικής τάξης άλλων χωρών, να απελευθερωθεί από το ζυγό του καπιταλισμού. Ετσι τα χρόνια μετά την επανάσταση του Νοέμβρη στη Γερμανία χαρακτηρίζονται από αντεπαναστατικές πράξεις και αιματηρή τρομοκρατία ενάντια σε κομμουνιστές και αριστερούς σοσιαλδημοκράτες. Οι ηγέτες του ΚΚΓ, Καρλ Λίμπκνεχτ, Ρόζα Λούξεμπουργκ, Ευγένιος Λεσινέ και Λέο Γιόγκιχες, έπεσαν θύματα αυτής της τρομοκρατίας. Μαζί τους πέθαναν χιλιάδες επαναστάτες εργάτες υπερασπίζοντας τις συμβουλιακές δημοκρατίες της Βρέμης, της Βαυαρίας, στις ένοπλες συγκρούσεις του Γενάρη και Μάρτη του 1919 στο Βερολίνο, στην πάλη ενάντια στο πραξικόπημα του Καπ, στις συγκρούσεις στην Κεντρική Γερμανία, στο Ρουρ και σε πολλά άλλα τμήματα της Γερμανίας. Αυτή τη χρονική περίοδο την έχουμε εξετάσει στην μπροσούρα «Το γερμανικό εργατικό κίνημα στην επαναστατική μεταπολεμική κρίση». Με την εγκαθίδρυση της ματοβαμμένης φασιστικής δικτατορίας το 1933 στη Γερμανία, είχαμε πρακτικά μία «προληπτική αντεπανάσταση» της γερμανικής μονοπωλιακής αστικής τάξης. Στην Ισπανία η δημοκρατία πνίγηκε στο αίμα από τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού. Η σημαντικότερη αντεπαναστατική πράξη ήταν στη συνέχεια η επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας ενάντια στη Σοβιετική Ενωση. Λόγω έλλειψης χώρου δεν μπορούμε να αναλύσουμε εδώ αυτές τις πολύπλευρες εμπειρίες από την αντεπανάσταση. Θα περιοριστούμε στις αντεπαναστατικές επιθέσεις του ιμπεριαλισμού μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και εδώ πάλι αναγκαζόμαστε να αρκεστούμε σε επιλεγμένα παραδείγματα.

   «…Πεθαμένοι ή τρελοί θα κάνετε δήλωση»* – Το καψόνι της δίψας

Από Οικοδόμος 

Επιμέλεια: Οικοδόμος //

Μακρόνησος, τόπος μαρτυρίου και θυσίας. 60000 υπολογίζονται όσοι –άντρες και γυναίκες- κομμουνιστές, αριστεροί και δημοκράτες μεταφέρθηκαν εκεί από το επίσημο ελληνικό κράτος στα χρόνια του εμφυλίου με στόχο την «αναμόρφωσή» τους σε «εθνικόφρονες» πολίτες.
Φαντάροι και αξιωματικοί «επικίνδυνοι» για το στράτευμα, αξιωματικοί του ΕΛΑΣ και έφεδροι αξιωματικοί που είχαν πάρει μέρος στην εθνική αντίσταση, πολίτες που συλλαμβάνονταν «προληπτικά», πολιτικοί κρατούμενοι από διάφορες φυλακές της χώρας, πολιτικοί εξόριστοι, έχτισαν στο ξερονήσι με τον ιδρώτα και το αίμα τους μικρές πολιτείες, μνημεία, θέατρα, χώρους άθλησης, εργοστάσιο, ναούς, επιβλητικά κτίρια, πολυτελείς βίλες για τους αξιωματικούς, μεγάλες δεξαμενές νερού…
Οι ίδιοι ζούσαν στριμωγμένοι μέσα σε άθλιες σκηνές που τις έζωναν τα πυκνά συρματοπλέγματα, εκτεθειμένοι στους αέρηδες που «θέριζαν», πότε στην παγωνιά και πότε στην αβάσταχτη ζέστη, υποφέροντας από πείνα και -όχι λίγες φορές- από δίψα.
Ο αγωνιστής εικαστικός καλλιτέχνης και συγγραφέας Γιώργος Φαρσακίδης, που έζησε εξόριστος στη Μακρόνησο, περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο το καψόνι της δίψας που επέβαλλαν στους κρατούμενους οι δήμιοι-δεσμοφύλακές τους για να τους τσακίσουν τις αντοχές και να τους αποσπάσουν την πολυπόθητη για το καθεστώς «δήλωση μετανοίας». Αντιγράφουμε από το λεύκωμα ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ, εκδ. Σκυτάλη (οι εικόνες από το ίδιο βιβλίο):

Καψόνι της δίψας: “Το τελευταίο φλυτζανάκι” (Από σκίτσο του 1949), του Γ. Φαρσακίδη

Πολλά ακριβομάθανε οι χιλιάδες που «φιλοξένησε» η Μακρόνησος. Κι απ’ όσα φρικτά έχουν γνωρίσει, δυο τα βασικά που θα μπορούσε να ζητήσει αυτός ο τόπος για τον κολασμένο του θυρεό. Τρέλα το ένα. Δίψα το δεύτερο.
Σ’ αυτό το νησί το νεράκι ποτέ του δεν το ’χει χορτάσει ο άνθρωπος. Με τον καημό του νερού αφήσαν από παλιά, πλήθος αμέτρητο, τα κόκαλά τους στα βράχια του και οι Τούρκοι αιχμάλωτοι και τα προσφυγικά μπουλούκια της Μικρασίας.
Πολλοί και πρωτότυποι οι τρόποι να βασανίζεις τον άνθρωπο. Κι απ’ τους χειρότερους σίγουρα είναι και το καψόνι της δίψας. Και τέτοια καψόνια το πολιτικό σύρμα του Α.Ε.Τ.Ο. πέρασε δύο. Τέσσερις μέρες το πρώτο, τρεις το επόμενο.
Αποβραδίς μας είχανε φέρει μπακαλιάρο και λάχανο. Την άλλη μέρα οι στάμνες δε φύγανε να γεμίσουν. Η φοντάνα, μας είπαν, δεν έφερε. Στη σκηνή μας μια στάμνα κι ένα λαγήνι μικρό για ρεζέρβα.
Δεύτερη μέρα!
Για το καψόνι της πέτρας δε βγάλαν κανένα. Της στάμνας το νερό σώθηκε.
Μετρήσαμε το λαγήνι, σαράντα τέσσερα και κάτι φλιτζανάκια μικρά — σαράντα δυο εμείς.
Να το μοιράσουμε πρότεινε κάποιος. Ο «κουμπάρος ο Θέμος» έχει άλλη γνώμη. Δεν ξέρουμε λέει πόσο θα κρατήσει ακόμα. Καλύτερα όποιος βρεθεί στην ανάγκη ας το πάρει, θες όλο, θες σε δυο, σε τρεις δόσεις, τη μέρα ή τη νύχτα, μονάχος του.
Τρίτη μέρα!
Τα παραπέτα κατεβασμένα, όλη η σκηνή ξαπλωμένη, κακόκεφη. Αποφεύγουμε κάθε περίσσια κίνηση ακόμα και την κουβέντα. Με το λαγήνι ξοφλήσαμε.Τρία φλιτζανάκια περίσσεψαν. Για το Βαβάκο.
Οι αλφαμίτες λύκοι γυροφέρνουνε όλη μέρα απ’ έξω. Μονάχα ο Χασάπης χώνει τη μούρη του για λίγο: Κουμούνες πώς πάει; Χα… Χα… Καμιά κουβέντα μαζί τους, κανένα παράπονο.
Με το σούρουπο ξεμυτίζεις ν’ ανασάνεις τ’ αγέρι της θάλασσας, ψάχνεις τις γωνιές, στα σκουπίδια, για φλούδι πορτοκαλιού, λαχανόφυλλο. Κι όλη τη νύχτα στριφογυρνάς να σε πάρει ο ύπνος, να ξεχαστείς. Σαν τον πάρεις για λίγο, χειρότερα. Βλέπεις συντριβάνια, νερά τρεχούμενα, γάργαρα, λαχταριστά. Μόνο π’ όταν το πίνεις είναι ζεστό, δεν ξεδιψάει κι όλο πίνεις…
Είναι κι η στέρνα στην αυλή με τα χρυσόψαρα κι η δαμασκηνιά η ανθισμένη και το λούκι με το νερό. Κάτι σε σφίγγει στο λαιμό να σε πνίξει, δυο χέρια… Πολεμάς να ξεφύγεις, να πιεις… Πετιέσαι. Και ξανά και πάλι απ’ την αρχή, όσο να ξημερώσει.
Τέταρτη μέρα!
Τ’ αντίσκηνο πυρώνει στον ήλιο. Το σάλιο στέγνωσε, κόλλησε στο λαιμό. Το στόμα ξένο, σαν να πρήστηκε και μια αίσθηση μια γεύση αλλόκοτη. Ως πότε; Να μας αποτελειώσουνε έτσι;
Ο Βαβάκος ήρεμος, ήπιε το τελευταίο του φλιτζανάκι. Αρπαχτικές οι ματιές διασταυρώνονται απ’ τις γωνιές, λες και ρωτάνε: Να ’χει από γνωστικό άραγε πιότερο την ανάγκη να πιει;
Ντρέπεσαι με τη σκέψη…
Κατά τις έντεκα ακούστηκε: Παιδιά, πήραν τις στάμνες. Στη μία, τις φέρανε.
Βγήκε ένας μας προς νερού του, έσκυψε κι ήπιε. Όλες οι στάμνες… γεμάτες με θάλασσα.
Ακόμα μια νύχτα. Μια νύχτα, καυτή, φοβερή, αξημέρωτη.
Το μεσημέρι της πέμπτης μέρας! Τις ξαναφέρανε επιτέλους γεμάτες νερό. Το καψόνι είχε τελειώσει…
* Ένα από τα συνθήματα στο “Ειδικό Σχολείο Αναμορφώσεως Ιδιωτών” (ΕΣΑΙ) της Μακρονήσου.

Τα σημάδια της οικονομίας και οι εργαζόμενοι

Τα σημάδια της οικονομίας και οι εργαζόμενοι

Χτες, στον αστικό οικονομικό Τύπο δημοσιεύτηκε εκτίμηση της Eurobank για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, η οποία κάνει λόγο για συνέχιση της οικονομικής κρίσης (ύφεση) στο δεύτερο τρίμηνο του 2016. Πιο συγκεκριμένα, έγραψαν ότι η Eurobank προχώρησε σε αυτήν την εκτίμηση, ότι η ελληνική οικονομία θα αποδειχθεί ότι βρέθηκε σε ύφεση και στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, λόγω της πορείας των παρακάτω μεγεθών στο ίδιο τρίμηνο:

• Ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο, ένας δείκτης που ενσωματώνει τη δυναμική της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών (70,31% του ΑΕΠ το 2015), παρουσίασε επιδείνωση το Μάη του 2016. Συγκεκριμένα, σε όρους ετήσιας και μηνιαίας μεταβολής συρρικνώθηκε κατά 6,44% (από πτώση 1,96% τον Απρίλη του 2016) και 1,83% (0,82%) αντίστοιχα.
• Οι εξαγωγές αγαθών σημείωσαν πτώση 7,29% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 0,11%. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ) της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), το διάστημα Απρίλη - Μάη 2016 καταγράφηκε πτώση των ταξιδιωτικών και των μεταφορικών εισπράξεων.
• Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε οριακά σταθερό το Μάη του 2016 (23,52% από 23,48% τον Απρίλη 2016) και ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης εμφάνισε σημάδια κάμψης (1,66% από 2,79% τον Απρίλη 2016).

Η «Καθημερινή», μάλιστα, συνόδευσε το δικό της ρεπορτάζ με εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών ότι στο 3ο τρίμηνο θα υπάρξει θετικό πρόσημο στο ΑΕΠ, δηλαδή μικρή ανάκαμψη, ενώ «στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν ότι συνολικά το 2016 η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 0,7%».

***

Πράγματι, με δεδομένα τα συγκεκριμένα στοιχεία και τις ανύπαρκτες επενδύσεις, το αποτέλεσμα δεν μπορεί για μια καπιταλιστική οικονομία να είναι διαφορετικό. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΣΕΒ αλλά και οι φορείς καπιταλιστών, όπως οι τράπεζες, ο Τουρισμός κ.ά., απαιτούν από την κυβέρνηση, αφενός την επίσπευση της εφαρμογής των αντεργατικών, αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων του 3ου μνημονίου, των ιδιωτικοποιήσεων, αφετέρου, κυρίως, του πακέτου των νέων απαιτήσεών τους στα Εργασιακά, όπως η ευελιξία στην αγορά εργασίας με την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, η δυνατότητα διευθέτησης των μισθών έτσι ώστε να τους ρυθμίζουν σύμφωνα με την ανάγκη της διευρυμένης κερδοφορίας τους, αλλά και η αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου, ώστε να παρεμποδίζεται η ταξική πάλη, ιδιαίτερα οι απεργιακοί διεκδικητικοί αγώνες. Είναι βασικός μοχλός για να γίνουν καπιταλιστικές επενδύσεις. Αλλωστε, οι καπιταλιστές θέλουν καθαρό το έδαφος από κινητοποιήσεις και εργατική τάξη ολοσχερώς υποταγμένη. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι ο ΣΕΒ ιδιαίτερα αλλά και οι τραπεζίτες μιλούν για την ανάγκη ξένων επενδύσεων προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία, άρα και εφαρμογή όλων των παραπάνω. Και η κυβέρνηση για τα ίδια πασχίζει. Πρόσφατα ο Γ. Σταθάκης μίλησε για την εφαρμογή του «αναπτυξιακού νόμου» ώστε να γίνουν ιδιωτικές επενδύσεις κυρίως, αλλά και δημόσιες, ο οποίος προβλέπει τεράστιες φοροαπαλλαγές στο κεφάλαιο και γενναία κρατική χρηματοδότηση επενδύσεων. Αλλωστε, γι' αυτό πασχίζουν να χαλαρώσει η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, να διευθετηθεί το χρέος, ώστε να περισσεύει κρατικό χρήμα για επενδύσεις. Εδώ εστιάζεται και η προσπάθεια διαμόρφωσης της λεγόμενης συμμαχίας του Νότου στην ΕΕ, με τη συνάντηση των 7 ηγετών στην Αθήνα, ως μέσο αναζήτησης του βαθμού και του τρόπου χαλάρωσης αλλά και την επιβολή της στην ΕΕ, στην οποία αντιτίθενται η Γερμανία και οι σύμμαχοί της εντός ΕΕ.

***

Δεν μπορεί κανείς να πει με σιγουριά ποια θα είναι η πορεία της ελληνικής οικονομίας. Οι προβλέψεις δεν είναι θετικές, αφού δεν είναι θετικές ούτε για την οικονομία της Ευρωζώνη και της ΕΕ. Αλλωστε, ρυθμοί ανάπτυξης του 0,8%, ή και 1% ή και 1,5% και μάλιστα σε αρνητικό διεθνές οικονομικό περιβάλλον, δεν δείχνουν σιγουριά δυναμικής ανάκαμψης. Αλλά είτε υπάρξει ανάκαμψη είτε όχι, θα συνεχίζουν τα αντιλαϊκά μέτρα και οι αντεργατικές αναδιαρθρώσεις προκειμένου να ενισχύεται η προσπάθεια αναπαραγωγής της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Ο λαός, οι εργαζόμενοι θα συνεχίζουν να ζουν στο πετσί τους μια επίθεση δίχως τέλος. Ταυτόχρονα, σε αυτό το περιβάλλον θα οξύνονται οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην περιοχή, στις οποίες η Ελλάδα είναι μπλεγμένη μέχρι τα μπούνια.
Σ' αυτές τις συνθήκες θα καλλιεργείται με την αστική προπαγάνδα ο φόβος για τα χειρότερα προκειμένου η εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα να ανέχονται ή να υποτάσσονται στην αστική πολιτική. Η εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, σ' αυτές τις συνθήκες, πρέπει να αντιτάξουν τη μέγιστη δυνατή οργανωμένη παρέμβαση και κοινή δράση, κόντρα στο κεφάλαιο και την εξουσία του, στους έξωθεν συμμάχους τους. Είναι μονόδρομος η αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη.

Ι.

Ξανά για τις συντάξεις

Ξανά για τις συντάξεις

Το θέμα της Κοινωνικής Ασφάλισης βρίσκεται στην επικαιρότητα, με αφορμή εγκυκλίους του υπουργείου Εργασίας για την εφαρμογή του τελευταίου αντιασφαλιστικού νόμου, με βάση τις οποίες γίνονται συνεχώς νέες περικοπές, όπως π.χ. η επέκταση της αύξησης στο 6% των εισφορών Υγείας, οι μειώσεις στις προσωρινές συντάξεις. Ετσι, η κυβέρνηση φρόντισε να απαντήσει ότι δεν γίνεται καμιά μείωση. Η χτεσινή «Αυγή», μάλιστα, είχε πρωτοσέλιδο τίτλο: «Η αλήθεια για τις συντάξεις», γράφοντας συγκεκριμένα ότι «καμιά διαφορά δεν πρόκειται να δει στα ΑΤΜ το 80% των συνταξιούχων όπως είπε ο υπουργός Εργασίας». Εφτασαν, μάλιστα, να υποστηρίζουν ότι έγιναν και «μικρές αυξήσεις και έμμεση αύξηση συντάξεων, καθώς η παρακράτηση γίνεται πλέον επί του πραγματικού ποσού»! Μια προπαγάνδα μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των συνταξιούχων, που θέλει αφενός να συγκαλύψει τη νέα σφαγή που έκανε και κάνει και ο δικός της νόμος στις ήδη τσακισμένες συντάξεις από τους αντιασφαλιστικούς νόμους των προηγούμενων κυβερνήσεων. Αφετέρου, να αποπροσανατολίσει από το βασικό: Οτι οι συντάξεις για τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων είναι ψίχουλα και δε φτάνουν όχι μόνο για αξιοπρεπή ζωή των απόμαχων της δουλειάς, αλλά ούτε καν για να καλύπτουν κάποιες στοιχειώδεις ανάγκες τους. Αρα για να εφησυχάσει τους συνταξιούχους, χειραγωγώντας τους στην πολιτική των μειωμένων απαιτήσεων, εμποδίζοντας έτσι και τον αγώνα για να βάλουν εμπόδια στις νέες μειώσεις που έρχονται και τις πραγματικές διεκδικήσεις τους.
Η κυβέρνηση, μετά τη μείωση στο ΕΚΑΣ, απαντά στις νέες μειώσεις που κάνει ότι το 80% των συνταξιούχων δεν θα δει μείωση στο ΑΤΜ. Επομένως, το υπόλοιπο 20% θα πάρει μειωμένες συντάξεις. Ομολογεί λοιπόν ότι μειώνει συντάξεις. Κάνει λόγο για επέκταση παρακράτησης της εισφοράς για την Υγεία και στις δεύτερες συντάξεις. Αρα μειώνει με ανάλογο ποσό τις συνολικές αποδοχές συνταξιούχων που τυχαίνει να παίρνουν π.χ. μια σύνταξη χηρείας ή άλλες παρόμοιες συντάξεις, άρα ελάχιστα ποσά. Τώρα πώς αυτή η μείωση παρουσιάζεται ως έμμεση αύξηση, αυτό μόνον ταχυδακτυλουργός μπορεί να το εξηγήσει. Φαιδρή κυβερνητική προπαγάνδα. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση προβάλλοντας την άποψη ότι στο 80% δεν μειώνονται οι συντάξεις, καλλιεργεί εμμέσως κάλπικους διαχωρισμούς στους συνταξιούχους, (χαμηλοσυνταξιούχοι - υψηλοσυνταξιούχοι), ως μέρος της τακτικής παρεμπόδισης της διεκδικητικής πάλης. Η κυβερνητική προπαγάνδα επικεντρώνει στην εισφορά 6% για την Υγεία, γιατί εμμέσως πλην σαφώς θέλει να πει ότι ενισχύεται το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, άρα είναι σε όφελος όλου του λαού και των συνταξιούχων. Αλλη μια προσπάθεια συγκάλυψης της αντιλαϊκής πολιτικής της στον τομέα της Υγείας, αφού έχει μειώσει δραστικά τα κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό, έχει αυξήσει τις πληρωμές για παροχή υπηρεσιών Υγείας από το Δημόσιο Σύστημα, αλλά και φαρμάκων. Η κατάσταση και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα και στα νοσοκομεία είναι δραματική και για τους υγειονομικούς, και για τους ασθενείς, ιδιαίτερα τους χρονίως πάσχοντες και μάλιστα με βαριές ασθένειες (π.χ. καρκινοπαθείς). Ολ' αυτά, ενώ αύξησε από 4% στο 6% την εισφορά στην Υγεία. Δηλαδή, πάλι ο λαός πληρώνει. Ολα τα παραπάνω δεν μπορούν να συγκαλύψουν ότι οι άνθρωποι του μόχθου δούλεψαν μια ζωή, πληρώνοντας από τους μισθούς τους, από το μικρό λαϊκό εισόδημα, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, για να έχουν αξιοπρεπείς συντάξεις, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.λπ. Τώρα, όλ' αυτά έχουν «κουρευτεί με την ψιλή μηχανή, από τον πάτο», γίνανε ακριβοθώρητα. Οι συνταξιούχοι, οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα να μην ανεχτούν τη ζωή των μειωμένων μισθών, συντάξεων, υπηρεσιών Υγείας. Να μην εγκλωβίζονται στα κάλπικα κυβερνητικά διλήμματα, αλλά χωρίς ανοχή και αναμονή να οργανώσουν την κοινή τους αντεπίθεση.