Χάρι “Πόμπο” Βιγιέγας: «Θα πρέπει να παλέψουμε για να ενδυναμώσουμε την συνείδηση και εγρήγορση των λαών»

Από atexnos2019 atexnos2019

Ο Χάρι Βιγιέγας Ταμάγιο, γνωστός με το ψευδώνυμο “Πόμπο”, πέθανε σε ηλικία 79 ετών στην Αβάνα. Ο αφροκουβανός επαναστάτης ήταν απο εκείνους τους άνδρες που βρέθηκαν στο πλευρό του Τσε Γκεβάρα σε όλες τις επικίνδυνες αποστολές, από τα χρόνια της Σιέρρα Μαέστρα και το Κονγκό μέχρι το αντάρτικο της Βολιβίας. Έζησε τον Κομαντάντε Γκεβάρα σε καλές και κακές στιγμές, έχοντας την ευκαιρία να “δει” τον Τσε στο πεδίο της ένοπλης δράσης, να μοιραστεί τις αντιξοότητες, τον κίνδυνο του θανάτου, τις πικρές ήττες αλλά και τις περήφανες νίκες.
Τον Ιούλη του 2011 ο Βιγιέγας βρέθηκε στην Αργεντινή, όπου και έδωσε συνέντευξη στο βραζιλιάνικο ειδησεογραφικό πρακτορείο Patria Latina. Ακολουθούν τα κυριότερα αποσπάσματα της συνέντευξης όπως δημοσιεύθηκαν στο Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα:
– Τι εντύπωση σχηματίσατε από την επίσκεψη σας στην Αργεντινή που συμπίπτει με την επέτειο γέννησης του Τσε;
Είμαι ικανοποιημένος. Είδα στη νεολαία της Αργεντινής, σε όλο τον πληθυσμό της Αργεντινής ευρύτερα, ένα διαφορετικό ενδιαφέρον για τον Τσε. Όχι μόνο φιλολογικής φύσης αλλά ένα ενδιαφέρον να μάθουν τη δουλειά του, τη ζωή και το έργο του. Πάντα πίστευα ότι γι’ αυτούς (σ.μ: εννοεί τους αργεντίνους) ο Τσε έμοιαζε λίγο μακρυνός. Με αυτήν την ευκαιρία όμως είδα ότι η οικουμενικότητα της προσωπικότητας του, προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη σημασία και στους ίδιους τους αργεντίνους.
Τα ιστορικά βιβλία, η επίσημη βιβλιογραφία, μαρτυρούν το πραγματικό μέγεθος του Τσε. Αρκετές γενιές σχημάτισαν άποψη χωρις να έχουν διαβάσει ούτε μισή γραμμή ή λέξη για τον ίδιο…
– Ποιά είναι η άποψη σας για την σχετιζόμενη με τον Τσε “εικονογραφία”, το cult είδος με τα μπλουζάκια, τα αυτοκόλλητα και τις φωτογραφίες που υπάρχουν ως αποτέλεσμα εμπορευματοποίησης;
Δεν μου αρέσει. Ας είμαστε ειλικρινείς τώρα. Ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι ένας εμπορευματοποιημένος κόσμος, όπου τα πάντα, όπως ξέρετε, συμβολίζουν αυτήν την “εμπορευματοποίηση”. Ο κόσμος είναι σε κρίση, όχι μόνο οικονομική αλλά και άλλου είδους, όπως με τις κλιματικές αλλαγές και την κρίση ηθικής (αξιών). Δεν είναι δυνατό να αρνηθούμε ή να διαπραγματευτούμε το μάρκετινγκ της εικόνας του Τσε. Ξέρετε πως λειτουργεί η “μόδα”. Ο κόσμος ακολουθεί τη μόδα των ευρωπαίων. Προσωπικά πιστεύω πως πρέπει να θέσουμε το θέμα στην ηθική, την επαναστατική του διάσταση. Αναρωτιούνται ορισμένοι: Ποιός είναι αυτός; (σ.μ: εννοεί τη μορφή του Τσε). Εάν αυτό τους οδηγεί να γνωρίσουν καλύτερα, αναλυτικότερα, τον Τσε, τότε μας συμφέρει.

Ο Πόμπο με τον Τσε στη Βολιβία, 1966.

– Να αναζητήσουν το “νέο άνθρωπο” για τον οποίο μιλούσε ο Τσε;
Η προσπάθεια να τον ανακαλύψουν, ναι. Πιστεύω ότι ίσως να μην φτάσουμε στο επίπεδο του “νέου ανθρώπου” αλλά πρέπει να προσπαθήσουμε να τον ανακαλύψουμε έμμεσα, (να ανακαλύψουμε) έναν διαφορετικού τύπου άνθρωπο. Έναν άνθρωπο με περισσότερες αξίες, περισσότερο αυτοσεβασμό, έναν άνθρωπο που σέβεται τους άλλους γι’ αυτό που είναι.
– Είναι εφικτό στο καπιταλιστικό σύστημα να υπάρξει το ηθικό ερέθισμα για να αναπτυχθεί αυτή η σκέψη; Πως θα παράγονταν αυτό (το νέο είδος ανθρώπου);
Θα πρέπει να παλέψουμε σκληρότερα για να ενδυναμώσουμε την συνείδηση και εγρήγορση των λαών. Είναι μια μάχη για να διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας. Κάτι που οι καπιταλιστές και τα μονοπώλια δεν αντιλαμβάνονται. Θα ήταν πολύ περίπλοκο γι’ αυτούς να χρησιμοποιήσουν τις αξίες του Τσε σε αυτό το (καπιταλιστικό) σύστημα.
– Σε κάποιες συνεντεύξεις σας είπατε ότι ο Τσε ήταν κάτι παραπάνω από ένας αντάρτης πολεμιστής. Τι εννοείτε;
Ο κόσμος πιστεύει ότι ο αντάρτης είναι ένας οπλισμένος σκοπευτής, αλλά ο Τσε έλεγε ότι ο αντάρτης δεν είναι κάτι τέτοιο – είναι ένα όχημα κοινωνικού μετασχηματισμού που έχει ως στρατηγικό στόχο την επαναστατική μεταρρύθμιση της κοινωνίας. Οπότε δεν είναι ένας σκοπευτής, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπ’ όψη και το γεγονός ότι στην Κούβα ήταν θεμελιώδες να εκπαιδευτεί (σ.σ: εννοεί όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά από άποψη παιδίας) ο αντάρτικος στρατός. Από τότε ξεκίνησε η διαδικασία εξάλειψης του αναλφαβητισμού στην Κούβα. Από τους στρατιώτες.

Αντρέ Ονάνα: “Με έχει απορρίψει ομάδα, επειδή είμαι μαύρος…”

Κατιούσα

Ο Αντρέ Ονάνα υπερασπίζεται την εστία του Άγιαξ και είναι ένα από τα βασικά στελέχη της πολύ καλής πορείας που έχει τα τελευταία χρόνια. Αυτό όμως τον βάζει στο στόχαστρο των ρατσιστών στις κερκίδες, που μοιάζουν αήττητοι σαν την βλακεία, αλλά κρύβονται στις τρύπες τους, όταν αντιδράει ο κόσμος γύρω τους.
Ο Αντρέ Ονάνα υποστήριξε πως μετά την πρώτη του χρονιά στην ομάδα -που έφτασε ως τον τελικό του Europa League- υπήρχε ενδιαφέρον από κάποιο σύλλογο να τον αποκτήσει. Ωστόσο η μεταγραφή δεν προχώρησε, γιατί οι οπαδοί της ομάδας δύσκολα θα αποδέχονταν το μαύρο χρώμα της επιδερμίδας του…
“Δεν είναι εύκολο για έναν έγχρωμο τερματοφύλακα να φτάσει στην κορυφή”. “Αποφάσισαν να μην υπογράψουν συμβόλαιο μαζί μου, γιατί θα ήταν δύσκολο για τους οπαδούς τους, όχι γιατί πίστευαν ότι δεν είμαι αρκετά καλός. Το θεώρησα κοπλιμέντο…”.
Στη συνέχεια ο τερματοφύλακας από το Καμερούν πρόσθεσε:
“Ο ρατσισμός είναι εκεί, πρέπει να τον αντιμετωπίζω σχεδόν σε κάθε εκτός έδρας αγώνα. Αλλά είμαι περήφανος για το χρώμα μου. Δε βλέπω διαφορά μεταξύ μαύρου και άσπρου. Αν εσύ βλέπεις, είναι δικό σου πρόβλημα…”

Με τα μάτια του Κυριάκου Μητσοτάκη…

ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ Πολιτικη 

 

 

«Δεν έχω τέτοια εικόνα». Με αυτή τη φράση απάντησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη του στο «Βήμα» όταν ρωτήθηκε σχετικά με τα κρούσματα εξευτελιστικής συμπεριφοράς και βίας των αστυνομικών δυνάμεων απέναντι σε πολίτες. 

— Δεν… είδε λοιπόν ο πρωθυπουργός τα ΜΑΤ να εξευτελίζουν και να «ξεβρακώνουν» ανθρώπους; 

— Δεν … είδε ο Μητσοτάκης το ανοιγμένο κεφάλι του φοιτητή από τους ένστολους ροπαλοφόρους του κράτους του;

— Δεν έχει… εικόνα «εξευτελιστικής συμπεριφοράς» για τα γεγονότα από την έφοδο των κρατικών κουκουλοφόρων στο Κουκάκι; 

— Δεν έχει… εικόνα για την απρόκλητη επίθεση των δυνάμεων καταστολής εναντίον των νοσοκομειακών γιατρών στο Ζάππειο;

— Δεν… είδε αστυνομικούς να σέρνουν, να χτυπούν, να απειλούν ανθρώπους στα Εξάρχεια και σε άλλες περιοχές στο κέντρο της Αθήνας; 

Όλα φυσικά και τα είδε, αλλά με άλλη οπτική… Με εκείνη την ταξική «οπτική» προσέγγιση από την οποία πηγάζει και το δόγμα «νόμος και τάξης» της κυβέρνησης του.  Είναι αυτό το δόγμα που στηρίζεται η ταξική βία που ασκεί μια αστική κυβέρνηση για να επιβάλλει τις πολιτικές της. Από την σκοπιά αυτή, λοιπόν, δεν έχει καμιά «εικόνα» εξευτελιστικής συμπεριφοράς και βίας των αστυνομικών δυνάμεων απέναντι σε πολίτες. Το αντίθετο:

— Έχει την καλύτερη «εικόνα» για το έργο των  πραιτοριανών του («να μιλήσουμε, όμως, και για τα παιδιά που είναι στις κλούβες των ΜΑΤ;») είπε στην συνέντευξη του επιδιώκοντας να δικαιολογήσει την αστυνομική βία και αυθαιρεσία. 

— Έχει την καλύτερη «εικόνα» για την πολιτική του και τη δράση αστικού κράτους και αστυνομίας. Το είπε, άλλωστε, και στη συνέντευξη του:  «Είχα πει προεκλογικά ότι θα αφήσω την Αστυνομία ελεύθερη να κάνει τη δουλειά της. (…) Στηρίζω απόλυτα και τον αρμόδιο υπουργό και την Ελληνική Αστυνομία στο χρέος που ανέλαβαν να υπηρετήσουν. Κάποια στιγμή πρέπει να αντιληφθούμε ότι σε μια οργανωμένη πολιτεία το μονοπώλιο της νόμιμης βίας το έχει μόνο το κράτος»… 

Όμως στην συνέντευξη του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν εμφανίστηκε μόνο για να υπερασπιστεί το δόγμα «νόμος και τάξη».

 Μας είπε ακόμα ότι: 

— Θα βάλει στο «γύψο» τις διαδηλώσεις με νέο νόμο που θα φέρει μέσα στο Γενάρη για την περιστολή τους γιατί όπως προκλητικά ανέφερε «η κανονικότητα συνεπάγεται κανόνες»!

— Στον ίδιο νόμο περί απεργιών θα βάλει ακόμα περισσότερο στο στόχαστρο το δικαίωμα στην απεργία. «Θα εκσυγχρονιστεί, θα αλλάξει και πλέον θα προστατεύει το δικαίωμα της απεργίας στο σύγχρονο πλαίσιο»! Ένα πλαίσιο που φυσικά θα είναι κομμένο και ραμμένο σύμφωνα με τις υποδείξεις που κατά καιρούς έχει κάνει ο ΣΕΒ, με βάση τους κάθε είδους επενδυτές και κεφαλαιοκράτες. Πρόκειται για ένα «πλαίσιο» που θα επιχειρεί να επιβάλλει «σιγή νεκροταφείου» στην κοινωνία. 

— Θα αλλάξει τον  εκλογικό νόμο εντός του Ιανουαρίου με νομοσχέδιο που θα δίνει το μπόνους «κλιμακωτά, ανάλογα με το ποσοστό του πρώτου κόμματος», θα καταργήσει την απλή αναλογική. Απείλησε, δε, την κοινωνία ότι «αν ο εκλογικός νόμος δεν ψηφιστεί με 200 ψήφους, τότε οι επόμενες εκλογές, οι οποίες θα γίνουν το 2023, πολύ πιθανόν να είναι διπλές».

— Θα αγοράσει από την πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ μαχητικά αεροσκάφη F – 35! Συγκεκριμένα αναφερόμενος στην επίσκεψη του στο Λευκό Οίκο στις 7 Ιανουαρίου και την συνάντηση του με τον Ντ. Τραμπ είπε: «Και θα ξεκινήσουμε επίσης τη συζήτηση ώστε να αποκτήσουμε, σε βάθος χρόνου και όταν το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές συνθήκες, αεροσκάφη F-35». Φαίνεται τη νέα αγορά του αιώνα την έχει αποφασίσει από μόνος του (έγινε και στρατιωτικός και αεροπόρος) χωρίς να περιμένει να συνεδριάσει το ΚΥΣΕΑ για να αποφασίσει! Εκτός αν έχει συνεδριάσει και μας το κρατά κρυφό ο πρωθυπουργός;…

Συμπέρασμα από όλα τα παραπάνω: Όλα τα βλέπει ο Κυριάκος Μητσοτάκης…

Πραγματικοί και πλασματικοί Αη Βασίληδες και η Coca Cola

Από iraklis3

Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //

Σήμερα θα κάνουμε ένα ξεχωριστό ταξίδι σε χώρες και πολιτισμούς, για να δούμε πώς «γεννήθηκε» ο Αϊ-Βασίλης. Ενας νέος άγιος που ενσωματώνει ιστορίες και μύθους διάφορων λαών. Είναι ο Αϊ-Νικόλας που «ταξίδεψε» στον κόσμο και ταυτίστηκε με τον Οντιν των Γερμανών, τον Sinter Klaas των Ολλανδών, τον Nisse των Σουηδών, τον «πατέρα των Χριστουγέννων» των Αγγλων, τον «καλό γερο-πατέρα» των Κινέζων, τον Pere Noel των Γάλλων… Στην επιστροφή του στον τόπο του ταυτίστηκε με τον Μέγα Βασίλειο.
Σταθμός σε αυτό το ταξίδι τα εργαστήρια της «Coca Cola» για να δούμε πώς το κεφάλαιο αξιοποιεί μύθους, παραδόσεις, θρησκεία, πολιτισμό για να διαμορφώσει τρόπο ζωής. Εφτιαξε έναν κοσμοπολίτη άγιο που τον ήθελε να συμβολίζει τη «μαγεία και το πνεύμα» των Χριστουγέννων για να διευκολύνει την προσπάθειά της να πουλά περισσότερα σε περισσότερους.

Ο Αϊ-Νικόλας των Ελλήνων

Η πρώτη αμερικανική εικονογράφηση του Αγίου Νικολάου ως προστάτη της Νέας Υόρκης (1810)

Από την πρώτη βδομάδα του Δεκέμβρη ο «Αϊ-Νικόλας έρχεται τα χιόνια φορτωμένος». Ο χειμώνας αρχίζει να γίνεται δυνατός. Αρχίζουν οι μεγάλες κακοκαιρίες, ξεσπούν στις θάλασσες θύελλες απ’ όλες τις κατευθύνσεις. Ισως γι’ αυτό ο Aγιος Νικόλαος , που συνέπεσε να γιορτάζεται αυτή την εποχή, λατρεύτηκε τόσο πολύ, αφού θεωρήθηκε προστάτης των ναυτικών. Η σύνδεση αυτή στηρίχτηκε σε ένα «περιστατικό» που αναφέρεται στο συναξάρι του μητροπολίτη Μύρων που αγιοποιήθηκε. Ταξίδευε με πλοίο προς τους ιερούς τόπους, έπιασε φουρτούνα και με την προσευχή του ησύχασε τη θαλασσοταραχή και σώθηκε το πλοίο και οι πλέοντες από πνιγμό, ενώ αναστήθηκε και ένας ναύτης που είχε πέσει από το κατάρτι στο κατάστρωμα κατά τη διάρκεια της τρικυμίας. Επίσης, αναφέρονται και άλλες «διασώσεις» αθώων και πάρα πολλές είναι οι διηγήσεις για τα θαύματά του. Γι’ αυτό και συχνή η επίκληση για τη βοήθειά του «Αγιε Νικόλα, βοήθα με!», με την προϋπόθεση για τη βοήθειά του «Κούνα και συ το χέρι σου».
Πάνω απ’ όλα ο Aγιος Νικόλαος είναι κύριος των ανέμων και της τρικυμίας. «Αντικατέστησε» στη συνείδηση του λαού τον Ποσειδώνα και κατέλαβε και τους ναούς του. Για το λαό μας μάλιστα ο Aγιος Νικόλαος δεν είναι ο ονομαστός μητροπολίτης των Μύρων της Μ. Ασίας, αλλά κάποιος που ασκούσε το επάγγελμα του θαλασσινού. Λέγεται μάλιστα ότι επινόησε το πηδάλιο κάνοντας πιο ασφαλή τα ταξίδια των πλοίων. Ως καραβοκύρη παριστάνουν τον άγιο και οι αγιογράφοι.
Επίσης, λέγεται ότι φρόντιζε τους φτωχούς και αναφέρονται μυστικές επισκέψεις του σε σπίτια φτωχών όπου τους πετούσε πουγκιά με χρήματα για να τους βοηθήσει. Αυτό το γεγονός μαζί με τη συχνή θαυματουργική του παρέμβαση, από το στόμα των ναυτικών μεταδόθηκε στο γνωστό κόσμο και δημιουργήθηκε σιγά σιγά ο «πόθος» – ελπίδα επίσκεψης στα σπιτικά των φτωχών ανθρώπων. Αυτή η ελπίδα επίσκεψης του Αϊ-Νικόλα αναμείχθηκε με παλιούς ειδωλολατρικούς μύθους του βορρά, με παραδόσεις ευρωπαϊκών λαών, μεταλλάχθηκε στην Αμερική στα εργαστήρια της «Coca Cola» και γεννήθηκε ένας νέος άγιος, ο Αϊ-Βασίλης που καμιά σχέση δεν έχει πλέον ούτε με τον Αϊ-Νικόλα ούτε με το Βασίλειο το Μέγα. Αυτός ο καινούριος άγιος με τη βοήθεια των ΜΜΕ κυριαρχεί στη ζωή μικρών και μεγάλων.

Το διάσημο σχέδιο του Thomas Nast, στην έκδοση του Harper’s Weekly της 1 Ιανουαρίου 1881

Το διεθνές ταξίδι του Αγίου Νικολάου

Το όνομα Saint Nikolaus ταξίδεψε και ρίζωσε στην Ευρώπη όπου οι χριστιανοί παρέλαβαν τις ελληνικές δοξασίες για τον Αγιο Νικόλαο (είναι δημοφιλές σε όλους τους χριστιανικούς λαούς). Στα ρωσικά δημοτικά τραγούδια αναφέρεται ότι βοηθά όσους στη θάλασσα κινδυνεύουν. Σε βουλγαρικό τραγούδι, που αφηγείται τον επιμερισμό αρμοδιοτήτων που έκανε ο θεός στους αγίους του, λέει για τον άγιο: «Kαι τι πήρε ο Αγιος Νικόλας;/ Πήρε της θάλασσας τα καράβια/ κι όποιος με καράβι ταξιδεύει/ πρώτ’ απ’ όλ’ ας κάνει το σταυρό του,/ και ας παρακαλεί τον Αϊ-Νικόλα».

ο Αγιος Νικόλαος ρίχνει από το παράθυρο χρήματα στη φτωχή οικογένεια (ιταλική απεικόνιση)

Στο γερμανικό λαό ο Αγιος Νικόλαος συνταυτίστηκε με την προχριστιανική θεότητα Οντιν που επισκεπτόταν τα παιδιά με το οκτάποδο άλογό του που πεινούσε και γι’ αυτό έπρεπε εκείνα να έχουν κοντά στην καπνοδόχο ή στο τζάκι τις μπότες τους γεμάτες άχυρο. Με τον εκχριστιανισμό των Γερμανών φεύγει ο μύθος του Οντιν και έρχεται ο Αγιος Νικόλαος που παριστάνεται να ιππεύει άσπρο άλογο και θεωρείται προστάτης των ναυτών. Μένουν όμως οι μπότες, οι κρεμασμένες κάλτσες στο τζάκι, το στολισμένο έλατο. Εθιμα ειδωλολατρικά.
Στην Ολλανδία ήταν ο προστάτης των ναυτικών, των εμπόρων και των παιδιών. Ο άγιος επιζεί ως σήμερα με το όνομα Sinter Klaas ή Sint Nicolaas και στις 6 Δεκέμβρη παριστάνεται με ιερατική στολή και επισκοπική ράβδο να μοιράζει δώρα στα παιδιά. Αυτή την παράδοση του Αγίου Νικολάου – ξεκινά στις Kάτω Χώρες, κυρίως από τον 12ο αιώνα και μετά – μεταφέρουν στην Αμερική Ολλανδοί κυρίως άποικοι. Μετακινήθηκε όμως μερικές βδομάδες αργότερα για να επισκεφτεί τα παιδιά παραμονή Χριστουγέννων. Ηταν εμφανής η παρουσία της ολλανδικής εκδοχής του αγίου τις παραμονές των γιορτών στο Νέο Αμστερνταμ (μετέπειτα Νέα Υόρκη).

Προστάτης της Νέας Υόρκης

Απεικόνιση του Άϊ Βασίλη από τον Clement Moore στο ποίημα «Η επίσκεψη του αγίου Νικολάου»

Στα 1773 περίπου καθιερώνεται ο Αγιος Νικόλαος σαν σύμβολο των Αμερικάνων πατριωτών σε αντιδιαστολή με τον Αγιο Γεώργιο των Αγγλων. Μετά την αμερικανική επανάσταση ο John Pintard, που ίδρυσε τον Ιστορικό Σύλλογο Νέας Υόρκης, θεώρησε τον Αγιο Νικόλαο ως προστάτη της πόλης. Στα 1809 ο Washington Irving, μέλος αυτού του Συλλόγου, γράφει μια σατιρική εκδοχή για την ιστορία τηw πόλης που περιέχει πάρα πολλές αναφορές στον άγιο. Δεν τον παρουσιάζει όμως σαν επίσκοπο, αλλά σαν έναν μικροκαμωμένο Ολλανδό που μπαίνει από τις καμινάδες και φέρνει δώρα. Είναι το πρώτο βήμα της μετάλλαξης σε Santa Claus.
Το 1810 την ημέρα του Αγίου Νικολάου παρουσιάζεται στον παραπάνω σύλλογο η πρώτη αμερικανική εικονογράφηση του Αγίου Νικολάου , από τον ζωγράφο John Pintard, με έντονες τις ορθόδοξες επιρροές, αλλά και με ένα τζάκι πλάι της με δώρα. Το 1823 είχαμε την πρώτη εικόνα του αερικού ξωτικού του Irving, χάρη σε έναν αστό προτεστάντη καθηγητή, τον Κλημέντιο Κλαρκ Μουρ, που έγραψε για τα παιδιά του μια ιστορία με τίτλο «Μια επίσκεψη του Αϊ-Νικόλα» που είναι γνωστό σαν «Η νύχτα των Χριστουγέννων». Δημοσιεύτηκε στις 23 Δεκέμβρη του 1823 στην εφημερίδα «Santinel». Παρουσιάζει τον Αϊ-Νικόλα σαν ένα είδος ξωτικού, χαριτωμένο, παχουλό, με στρογγυλή κοιλιά και πίπα, που ο καπνός της τυλίγει το κεφάλι του, ντυμένο με γούνα, φορτωμένο με σάκο γεμάτο δώρα, λιγάκι λερωμένο από τις στάχτες των τζακιών όπου δήθεν τρυπώνει, με άσπρα γένια, μάγουλα σαν τριαντάφυλλα και μύτη σαν κεράσι.
Από αυτή την ιστορία του Μουρ δημιουργήθηκε η παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Αϊ-Βασίλης περνά μέσα από καμινάδες. Ο Μουρ δανείστηκε την ιδέα της καμινάδας, μαζί με την ιδέα του ελκήθρου και των 8 ελαφιών που το σέρνουν από ένα φιλανδικό παραμύθι. Με το ποίημα που αγαπήθηκε και γνώρισε αμέτρητες εκδόσεις συγκεκριμενοποιήθηκε και η μορφή του Santa Claus που ήταν μια μεταμόρφωση του Αγίου Νικολάου . Στις αρχές του 20ού αιώνα άλλαξε και ο τίτλος του ποιήματος και έγινε «Επίσκεψη του Santa Claus». Αυτός ο τύπος του Αγίου Νικολάου ταξίδεψε και σε άλλες χώρες, όπως στην Αγγλία στα 1870 περίπου και ταυτίστηκε με τον «πατέρα των Χριστουγέννων».
Η απεικόνιση του νέου αγίου
Το ποίημα δημιούργησε την ανάγκη απεικόνισης αυτού του νέου Αγίου Νικολάου . Η πρώτη προσπάθεια γίνεται το 1837 με τον Robert Weir και λίγο αργότερα με τον Theodore C. Boyd το 1840 και 1848 και τον Felix Darley το 1862. Αυτός όμως που έφτιαξε την πιο κοντινή στη σημερινή μορφή εικόνα του Santa Claus είναι ο πατέρας του αμερικανικού χιουμοριστικού σχεδίου Thomas Nast το 1863. Γερμανός στην καταγωγή, δανείστηκε στοιχεία από τη γερμανική λαϊκή παράδοση των Χριστουγέννων, τις διηγήσεις σχετικά με το τζάκι, τις μπότες, τις κάλτσες και τα δώρα στα παιδιά, αλλά και την παραδομένη μορφή του πλανόδιου Γερμανού εμπόρου.

Σχέδιο του Tomas Nas το Γενάρη του 1863. Παραμονή Χριστουγέννων και ενώ ο εμφύλιος μαίνεται, η γυναίκα προσεύχεται για τον άντρα της ο οποίος στεναχωρημένοςκαι καταβεβλημένοςαναπολεί την οικογένειά του. Πάνω αριστερά εικονίζεται ο Santa Claus να μπαίνει στον καπνοδόχο και δεξιά να ταξιδεύει με το έλκηθρο και τους τάρανδους

Ο Ναστ την εποχή του εμφυλίου πολέμου εργαζόταν στο «Harper’s Weekly», στο μεγαλύτερο περιοδικό της εποχής, και του είχε ανατεθεί να απεικονίζει με αλληγορικές εικόνες τα δρώμενα του πολέμου. Μία από αυτές ήταν «Ο Αγιος Βασίλης στο στρατόπεδο», όπου παρουσιάζεται για πρώτη φορά ο άγιος με τα χαρακτηριστικά ενός ευτραφούς άνδρα, ολοστρόγγυλου και ροδαλού, καλυμμένου από άστρα, ο οποίος μοίραζε δώρα σε ένα στρατόπεδο των Βορείων. Η πρώτη αυτή εικονογράφηση δημοσιεύτηκε στις 3 Γενάρη 1863. Ο Αγιος Βασίλης του Ναστ δεν εξελίχθηκε, παρέμεινε ο ίδιος με το κόκκινο κουστούμι με τα λευκά γουνάκια, την άσπρη γενειάδα και τα παιχνίδια του. Με αυτό το σκίτσο, τα Χριστούγεννα έγιναν ημέρα αργίας και ο Αγιος Βασίλης αναγορεύτηκε σε τοπική θεότητα – καλόκαρδο πνεύμα που αντιπροσώπευε την ευημερία και την οικογενειακή ζωή των Βορείων, σε αντίθεση με το μύθο της ιπποτικής παράδοσης και της βαθύτατα ιθαγενούς κουλτούρας του Νότου.
Στην ίδια έκδοση του «Harper’s» παρουσιάστηκε ακόμη μια εικόνα από τον Ναστ με τη σκηνή της συζύγου που προσεύχεται για τον άντρα της που καταβεβλημένος και στεναχωρημένος αναπολεί το σπίτι και τα παιδιά του μέσα από τις φλόγες μιας μικρής φωτιάς στην παγωνιά του χειμώνα και του πολέμου. Επάνω αριστερά εικονίζεται ο Santa Claus να μπαίνει στην καπνοδόχο και δεξιά να ταξιδεύει με το έλκηθρο και τους τάρανδρους, ενώ μέσα στο σπίτι στο τζάκι είναι κρεμασμένες οι μακριές κάλτσες που περιμένουν τα δώρα.
Βασισμένος στην επιτυχία που γνώρισε το έργο του το 1863, ο Ναστ συνέχισε να παράγει σχέδια του Αϊ-Βασίλη κάθε Χριστούγεννα κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου. Ζωγραφίζει επί 30 χρόνια τον Santa Claus καθιερώνοντας πρώτος τη μορφή και τα κόκκινα ρούχα. Το διασημότερο σχέδιο του Nαστ είναι αυτό που δημοσιεύτηκε στο «Harper’s» την 1 Γενάρη 1881 και είναι πολύ κοντά στη σημερινή φιγούρα.

Στη Σκανδιναβία

Παράλληλα εξελίσσεται η φιγούρα και στις σκανδιναβικές χώρες όπου συνεχίζουν τα ειδωλολατρικά κατάλοιπα. Στη Σουηδία κυριαρχεί ένα μυθικό πλάσμα αποκαλούμενο Nisse, μικρόσωμο, ηλικιωμένο και με μεγάλη γενειάδα. Το 1881 δημοσιεύεται το ποίημα «Τotem» του V. Rydberg όπου το totem παρουσιάζεται να είναι το μόνο άγρυπνο στην κρύα νύχτα Χριστουγέννων. Αυτό το ποίημα ενέπνευσε το ζωγράφο Jenny Nystrom στην πρώτη ζωγραφική μετατροπή αυτού του totem σε ένα πλάσμα ασπρογένειο που μετονομάστηκε σε Jultomten και συνδέθηκε με τα Χριστούγεννα καθώς η εικόνα μέσα από κάρτες, ημερολόγια και περιοδικά διαδόθηκε και αντικατέστησε την παλαιότερη μορφή. Στη Δανία αυτό το ξωτικό ονομάστηκε Julenisse και συνδέθηκε με τα δώρα των γιορτών.

Η «Coca Cola»

Στις ΗΠΑ ο Normal Percevel Rockwell, ένας από τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες, κάνει πιο δημοφιλή τη φιγούρα του Santa Claus. Η πρώτη απεικόνιση γίνεται το 1913 στο περιοδικό «Boys’ Life» και σε ένα σκίτσο του 1922 παρουσιάζει κατάκοπο τον Santa Claus την ώρα που φτιάχνει παιδικά παιχνίδια.
Η οριστική όμως φιγούρα του Santa Claus καθιερώθηκε από την «Coca cola». Η σχετική διαφημιστική καμπάνια συνδέθηκε με τον Santa Claus που έφερνε δώρα στα σπίτια την περίοδο των χριστουγεννιάτικων γιορτών. Πρωτοχρησιμοποίησε τον Αϊ-Βασίλη το 1920 στο πνεύμα του Ναστ, έχοντας στόχο να καταστήσει το αναψυκτικό προϊόν για παιδιά και ως «μια καταπληκτική επιλογή για κάθε μήνα», με το σλόγκαν «η δίψα δε γνωρίζει εποχή». Το 1930 ο Φρεντ Μιζεν ζωγράφισε στον τοίχο του διάσημου πολυκαταστήματος Famous Barr τη μορφή ενός ανθρώπου ντυμένου με κόκκινη στολή να πίνει «Coca cola».
Η εταιρεία, για να είναι πιο αποτελεσματική, ήθελε η διαφήμιση να δείχνει έναν άγιο ρεαλιστικό και συμβολικό, ο οποίος να καταναλώνει το αναψυκτικό. Ετσι το 1931 ανέθεσε στον ταλαντούχο ζωγράφο Haddon Sundblom (παιδί φινλανδοσουηδικής οικογένειας) να απεικονίσει αυτή τη μορφή. Ο Sundblom στηρίχτηκε στο ποίημα του Μουρ «Μια επίσκεψη του Αϊ-Νικόλα» και δημιούργησε τη φανταστική φιγούρα του Santa Claus που συνδέθηκε έκτοτε με την «Coca Cola». Το μοτίβο λίγο πολύ το ίδιο: Ο Αϊ-Βασίλης να παραδίδει παιχνίδια και να σταματά για να πιει το διαφημιζόμενο προϊόν ή να διαβάζει το γράμμα των παιδιών και να πίνει το «αναψυκτικό». Οι διαφημιστές δημιούργησαν αυτό τον «άγιο» των Χριστουγέννων, για να συμβολίζει την αφθονία και την ευμάρεια η κατανάλωση του αναψυκτικού, που ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο.

Πολλές ευχές για καλή και αγωνιστική χρονιά

Σε μήνυμά της η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ για το 2020, αναφέρει:  

1. Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ εύχεται καλή και αγωνιστική χρονιά στους εργατοϋπαλλήλους, στους ανέργους, στους αυτοαπασχολούμενους, στους φτωχούς αγρότες, στους νέους και τις γυναίκες, στους Έλληνες εργαζόμενους σε άλλες χώρες, στους πρόσφυγες και μετανάστες, που ζουν μόνιμα ή παραμένουν εγκλωβισμένοι στη χώρα μας.

Παρά τις δυσκολίες και τον αρνητικό συσχετισμό, υποδεχόμαστε με αισιοδοξία το 2020. Στις σύγχρονες προκλήσεις, απαντήσεις μπορεί να δώσει η καθημερινή δράση, οι εκτιμήσεις και η πρόταση εξουσίας που καταθέτει το ΚΚΕ στον λαό, ώστε αυτή να γίνει υπόθεση της πάλης του.

2. Η χρονιά που φεύγει, μπορεί να συνοδεύτηκε από την κυβερνητική εναλλαγή και την επιστροφή στην καπιταλιστική ανάπτυξη, όμως αυτό δεν οδήγησε, ούτε πρόκειται να οδηγήσει σε πραγματική ανακούφιση των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων.

Τα “μερίσματα” και οι “μικροελαφρύνσεις”, είναι το «περιτύλιγμα» και της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ για να κρύψει τη συνεχιζόμενη ληστεία σε βάρος του λαού, αλλά και το ότι τη μερίδα του λέοντος της “ανάπτυξης”, την καρπώνονται οι επιχειρηματικοί όμιλοι και οι λεγόμενοι “επενδυτές”. Είναι το “καρότο” για να αποσπάσουν την ανοχή του λαού στη σημερινή βαρβαρότητα, να ρίξουν στα τάρταρα τις απαιτήσεις του, να τον κάνουν να συμβιβαστεί με τα «ελάχιστα».

Άλλωστε, η διαιώνιση και επέκταση της εργασιακής ζούγκλας, της φοροληστείας, των πλειστηριασμών, της υποβάθμισης - ακόμη και κρίσιμων για την ανθρώπινη ζωή - κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να στηριχτούν οι επενδύσεις και τα κέρδη του κεφαλαίου, το οποίο απολαμβάνει ακόμη περισσότερα προνόμια. Αυτό απέδειξε και ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2020.

3. Η κυβέρνηση της ΝΔ, μαζί με το “καρότο” της ανάπτυξης, χρησιμοποιεί ακόμη πιο αποφασιστικά το “μαστίγιο” της καταστολής, το δόγμα “νόμος και τάξη”.

Βάζει στο στόχαστρο το δικαίωμα στην απεργία και στη διαδήλωση. Επιστρατεύει τον κοινωνικό αυτοματισμό και τη συκοφάντηση των αγώνων. Θέλει να επιβάλλει “σιγή νεκροταφείου”, ιδιαίτερα στους χώρους δουλειάς και να υπονομεύσει την οργανωμένη πάλη του εργατικού-λαϊκού κινήματος, γιατί αποτελεί έναν από τους βασικούς όρους και ταυτόχρονα απόδειξη του αντιλαϊκού και άδικου χαρακτήρα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Η κυβέρνηση της ΝΔ αξιοποιεί το αντεργατικό-αντιλαϊκό οπλοστάσιο, που διατήρησε και ενίσχυσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Πάνω απ’ όλα αξιοποιεί τη συντηρητικοποίηση και την απογοήτευση που έσπειρε η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η οποία διέσυρε αγωνιστικές αξίες και εμφάνισε ως “μονόδρομο”, την υποταγή στα ευρωενωσιακά μνημόνια διαρκείας, στο αμερικανοΝΑΤΟϊκό ιμπεριαλισμό, στις απαιτήσεις του κεφαλαίου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αξιοποιεί την κυβερνητική πολιτική, για να υψώσει εκ νέου κάλπικες διαχωριστικές γραμμές, επαναφέροντας τα αλήστου μνήμης περί “κυβέρνησης δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων”. Βεβαίως, η πείρα της συγκυβέρνησης των “αντιμνημονιακών δυνάμεων”, που έγινε η “μνημονιακότερη” όλων, είναι πολύ νωπή και πολύ πικρή. Σήμερα, μιλάνε τα έργα του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο ως κυβέρνηση για 4,5 χρόνια, όσο κι ως αξιωματική αντιπολίτευση, με τη μετεξέλιξη του σε ένα τυπικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, μαζεύοντας διάφορα απομεινάρια του αμαρτωλού ΠΑΣΟΚ.

4. Ωστόσο, καμιά εκδοχή της αντιλαϊκής αστικής διαχείρισης, στην Ελλάδα, την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, δε δίνει απάντηση και λύση στη βασική αντίθεση: Σήμερα, ενώ υπάρχουν όλες οι δυνατότητες για να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής για εκατομμύρια εργαζόμενους στην χώρα μας και σε όλον τον κόσμο, τα αποτελέσματα είναι ακριβώς τα αντίθετα. 

Το χάσμα ανάμεσα στο πώς μπορεί να ζει σήμερα ένας εργαζόμενος και στο πώς τελικά ζει όλο και μεγαλώνει ακόμα και αν η καπιταλιστική οικονομία βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης. Τα σύννεφα μίας νέας κρίσης πυκνώνουν πάνω από την διεθνή καπιταλιστική οικονομία. Συμμαχίες, όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ακλόνητες υφίστανται ανακατατάξεις. Εμπορικοί πόλεμοι και γεωπολιτικές συγκρούσεις τεραστίων διαστάσεων ξεσπούν σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Εκτεταμένες περιβαλλοντικές καταστροφές θέτουν σε κίνδυνο τους λαούς.

5. Η άλλη όψη αυτών των αδικιών της καπιταλιστικής ανάπτυξης είναι η εμπλοκή της χώρας σε σχέδια των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ. Αντί ο λαός μας να ζει με πραγματική ασφάλεια και σταθερή ειρήνη, με συνεργασία με όλους τους λαούς, ζει υπό την διαρκή απειλή, όπως αυτή αποτυπώνεται στις επικίνδυνες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, με την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας.

Με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε στρατιωτικό ορμητήριο των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, προετοιμάζεται ακόμα και για αποθήκευση αμερικάνικων πυρηνικών όπλων καθιστώντας “στόχο” τον ελληνικό λαό. Ο ελληνικός λαός πληρώνει το ΝΑΤΟ με 4 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Με τη νέα ελληνοαμερικανική “αμυντική” συμφωνία επεκτείνονται οι αμερικανοΝΑΤΟϊκές βάσεις στην Ελλάδα και ενισχύεται η εμπλοκή της χώρας μας στους επικίνδυνους σχεδιασμούς.

Το δόγμα αυτής της πολιτικής, που συμπυκνώνεται στο ότι “όσο η Ελλάδα είναι το καλό παιδί των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ τόσο εξασφαλίζει τα σύνορα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα”, χρεοκοπεί με πάταγο.

6. Ο υπαρκτός ενεργειακός πλούτος στην ευρύτερη γειτονιά μας, αντί για ευχή μετατρέπεται σε “κατάρα” για τους λαούς. Εδώ διασταυρώνονται ισχυρά ιμπεριαλιστικά, μονοπωλιακά συμφέροντα για το ποιος θα εκμεταλλευτεί αυτές τις πηγές. Σε αυτήν την κόντρα παίρνει μέρος η αστική τάξη της χώρας μας, η αστική τάξη της Τουρκίας και ασφαλώς οι ΗΠΑ και άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη. Απόλυτο κριτήριο για αυτά τα συμφέροντα είναι ασφαλώς τα κέρδη και όχι οι ανάγκες των λαών. Αυτοί οι ανταγωνισμοί οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Βρίσκονται πίσω από τον όλεθρο και την προσφυγιά που θερίζουν τους λαούς της Μέσης Ανατολής.

Να γιατί είναι ολοκληρωτικά ψεύτικο κι επικίνδυνο το δίλημμα υποχώρηση σε κυριαρχικά δικαιώματα και συνεκμετάλλευση με την Τουρκία ή πολεμική σύγκρουση”. Αφενός γιατί μπορεί μία πολεμική εμπλοκή να λειτουργήσει ως καταλύτης για να προχωρήσουν τα σχέδια συνεκμετάλλευσης, τα οποία είναι και εκφρασμένος πόθος των ΗΠΑ. Αφετέρου τα σχέδια συνεκμετάλλευσης φέρουν το σπέρμα μίας επόμενης σύγκρουσης, αφού δεν πρόκειται για συνεργασία λαών αλλά επιχειρηματικών κολοσσών και ισχυρών κρατών, μέσα σε συνθήκες αυξανόμενων ανταγωνισμών διεθνώς.

Η θέση του Πρωθυπουργού για προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης κινείται στο πλαίσιο της καλλιέργειας εφησυχασμού και δεν εγγυάται τη διαφύλαξη των κυριαρχικών δικαιωμάτων. Παραμένουν τα καίρια ερωτήματα για το τι θα περιέχει το “Συνυποσχετικό”, μεταξύ των δύο κρατών, παίρνοντας υπόψη τις τουρκικές θέσεις περί “Γκρίζων Ζωνών”, δηλαδή την αμφισβήτηση των ελληνικών συνόρων στο Αιγαίο και αβάσιμες διεκδικήσεις στην Αν. Μεσόγειο.

Στις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Χάγης επιδρούν πολιτικές παρεμβάσεις και γεωστρατηγικές επιδιώξεις, όπως δείχνει η αναγνώριση των αποτελεσμάτων του ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Γιουγκοσλαβία και της ανεξαρτητοποίησης του προτεκτοράτου του Κοσσόβου.

7. Τα ιστορικής σημασίας γεγονότα που διαδραματίζονται μπροστά μας δείχνουν τη σήψη και τα όρια του καπιταλιστικού συστήματος. Φωτίζουν όμως και την ανάγκη μιας νέας κοινωνίας, χωρίς φτώχεια, πολέμους, κρίσεις. Είναι ο Σοσιαλισμός, η κοινωνία για την οποία παλεύει το ΚΚΕ, όσο κι αν η πρώτη απόπειρα οικοδόμησής του σε κάποιες χώρες τον 20ο αιώνα δεν έγινε κατορθωτό να ολοκληρωθεί, ηττημένη από λάθη, αστοχίες κι ελλείψεις μέσα σε έναν αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων. Πλέον σήμερα, στον 21ο αιώνα η μελετημένη πείρα, μαζί με την ίδια την αντικειμενική εξέλιξη των κοινωνιών μπορούν να μας οδηγήσουν στην νέα κοινωνία, αν το βάλουμε στόχο οι λαοί, αν αποφασίσουμε να δείξουμε την πραγματική μας δύναμη.

Μόνο έτσι μπορεί το έμπειρο εργατικό και επιστημονικό δυναμικό της χώρας να αξιοποιηθεί στο έπακρο με κριτήριο την εξασφάλιση της λαϊκής ευημερίας. Μόνο έτσι μπορούν οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας να αξιοποιηθούν με στόχο την κάλυψη των συνδυασμένων αναγκών του λαού και της κοινωνίας. Μόνο έτσι ο λαός μπορεί να απολαμβάνει τον πλούτο που παράγει, έχοντας την εξουσία στα δικά του χέρια, εξασφαλίζοντας πραγματική δημοκρατία και μετατρέποντας σε πρωταγωνιστές της κοινωνικής ζωής αυτούς που σήμερα βρίσκονται στο περιθώριο: την μεγάλη πλειοψηφία του λαού και της νεολαίας.

8. Μέσα στον αγώνα για την ανάκτηση των απωλειών και την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, μέσα στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη συμμετοχή της χώρας μας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και σχεδιασμούς, μπορούμε να βρούμε κοινό βηματισμό με χιλιάδες εργαζόμενους, μπορούμε να δημιουργήσουμε ρωγμές στο σημερινό σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα, στο συμβιβασμό και τη μοιρολατρία, μπορούμε να συγκροτήσουμε μια μεγάλη Κοινωνική Συμμαχία, όχι μόνο για να διεκδικήσουμε ανακούφιση από τα σημερινά οξυμένα προβλήματα, αλλά και για να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις για τη ριζική ανατροπή. Για το Σοσιαλισμό που είναι αναγκαίος και επίκαιρος όσο ποτέ!».

ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΦΑΣΙΣΜΟΥ

Και για χρόνια, διαβάζοντας την ιστορία της ανόδου στην εξουσία των φασιστικών κομμάτων στην Ευρώπη του μεσοπολέμου, η απορία πώς πέτυχαν να κερδίσουν  αν όχι την υποστήριξη έστω και την  ανοχή των μεγάλων μαζών για τόσο μεγάλο διάστημα σκόνταφτε πάντα στην κατανόηση της διαδικασίας ανάπτυξης και διάχυσης του φασισμού στην κοινωνία. Μέχρι αυτή την τελευταία δεκαετία της οικονομικής κρίσης, που ακόμα κι αν τις ρίζες του φασισμού δύσκολα τις αντιληφθήκαμε, όμως βιώνοντας γεγονότα  ως συνέπειες διάχυσης φασιστικών συμπεριφορών  μας αποκαλύπτεται, εκ του αποτελέσματος,  και η διαδικασία εκφασισμού μας. Ο οποίος δεν περιορίζεται σε μεμονωμένες συμπεριφορές μιας ξαφνικής μεταμόρφωσης σε συγκεκριμένους ανθρώπους, αλλά εγκαθίσταται σε  όλο τον κρατικό μηχανισμό με τους θεσμούς και τα όργανά του και  διαπερνά όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Από την εισαγγελική αγόρευση στη δίκη της Χρυσής Αυγής, όπου η εισαγγελέας  Αδαμαντία Οικονόμου επί της ουσίας αθώωσε την εγκληματική οργάνωση απομονώνοντας το περιστατικό της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, μέχρι τα δημοσιογραφικά σχόλια που δικαίωναν, χωρίς έρευνα πέραν των ανακοινωθέντων της αστυνομίας,  την αστυνομική αυθαιρεσία και βία στο περιστατικό στο Κουκάκι, είναι τρόποι που  συμβάλλουν να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να  ευδοκιμήσει ο φασισμός. Κι αυτοί δεν είναι χθεσινοί.

               Η εκλογική και πολιτική ελκυστικότητα της Χρυσής Αυγής από τις εκλογές του ’12 δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά και μόνο  στο θυμό και τη βούληση να τιμωρηθεί  το πολιτικό σύστημα που θεωρήθηκε  υπεύθυνο για την οικονομική κατάρρευση και τη σκληρή λιτότητα. Η επιλογή για υποστήριξη  της φασιστικής πολιτικής δεν ήταν ποτέ απλά μια συναισθηματική αντίδραση στην κρίση, αλλά στηρίζεται σε ευρύτερες ιδεολογικές και πολιτικές συγγένειες και δεσμούς που οικοδομήθηκαν  τις προηγούμενες δύο ή τρεις δεκαετίες. Ήταν ένα σύνθετο αποτέλεσμα προηγούμενων κοινωνικοπολιτικών μετασχηματισμών, ακονισμένο, μεγεθυμένο και επιταχυνόμενο από την τρέχουσα οικονομική ύφεση, στην οποία τα μέχρι τότε κόμματα εξουσίας αποδείχτηκαν αναξιόπιστα. Η σφοδρότητα της καπιταλιστικής κρίσης κατέστρεψε επαγγέλματα και πολιτιστικά πρότυπα, δημιούργησε κύμα μετανάστευσης και  οι φασίστες με τα ονομαζόμενα ακροδεξιά ή εθνικιστικά κόμματά τους υποσχέθηκαν να προστατεύσουν την κοινωνία από την επιρροή των ξένων και των αγορών. Και πολλοί, φοβισμένοι, χωρίς θάρρος να αγωνιστούν, αποπροσανατολισμένοι, χωρίς ταξική συνείδηση,  περιθωριοποιημένοι, έχοντας χάσει οικονομικά πλεονεκτήματα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά τους.

 Η μήτρα όμως  για την υποδοχή του φασισμού είχε ετοιμαστεί χρόνια πριν. Από τη μια  η κυρίαρχη προοδευτική σκέψη οικοδομημένη πάνω σε ένα μεταμφιεσμένο ιδεαλισμό δοξάζει το άτομο με τα υπαρξιακά του αδιέξοδα και τις ιδιαιτερότητές του  πέρα και ανεξάρτητα από τους υλικούς όρους που το καθορίζουν,  με την υπόσχεση  για εξασφάλιση  κάθε ατομικής ελευθερίας και από την άλλη η συντηρητική σκέψη που μηρυκάζει ιδέες περί εθνικισμού και ασφάλειας προσφέρει προστασία σε μια καπιταλιστική κοινωνία θεωρούμενη ως φυσικό δεδομένο και αναλλοίωτο. Κι αμφότεροι δοξάζουν τον καπιταλισμό, με ή χωρίς ανθρώπινο πρόσωπο, σε αγαστή συμφωνία απαξιώνοντας ταξικούς αγώνες, συνδικαλιστική οργάνωση, κοινωνική αλληλεγγύη, προωθώντας τον ατομικισμό και ανταγωνισμό και προβάλλοντας την οικονομική  επιτυχία και την εκμετάλλευση. Πιο συγκεκριμένα, το ΠΑΣΟΚ με την αριστερή φρασεολογία απαξίωσε κάθε έννοια συνδικαλισμού και μαζί με τη Ν.Δ ευτέλισαν θεσμικά όργανα και εκτελεστική εξουσία της αστικής εξουσίας με κυκλώματα, προμήθειες και εξωχώριες εταιρείες. Η ανάδειξη  του ΣΥΡΙΖΑ σε κυβέρνηση ολοκλήρωσε την περιφρόνηση των μαζών στην πολιτική εκπροσώπηση της κυρίαρχης εξουσίας. Συγχρόνως,  η κατασυκοφάντηση του κομμουνισμού για να  απαξιωθεί το όραμά του για δικαιότερη κοινωνία, αλλά και η αδυναμία των εργαζομένων, καθώς διαποτισμένοι από την κυρίαρχη αντίληψη για τη μορφή της κοινωνίας δεν συνειδητοποιούν την ταξική τους θέση, να στρατευτούν με το κομμουνιστικό κόμμα  για ν’ αγωνιστούν για μετασχηματισμό της κοινωνίας αφήνει ελεύθερο το πεδίο στην κυρίαρχη εξουσία με τα πολλαπλά της πρόσωπα. Κι αναπτύσσεται  μια ρητορική που επιβεβαιώνει προϋπάρχουσες προκαταλήψεις, μεγεθύνονται φόβοι και δυσαρέσκειες, κολακεύονται σκοτεινά ένστικτα και  νομιμοποιούνται εκείνες οι ακραίες τάσεις που δικαιώνουν στην πραγματικότητα το status quo. Και κάπως έτσι ο ποικιλώνυμος φασισμός εμφανίζεται σαν εναλλακτική λύση, με τις  αστικές κυβερνήσεις ενώ έχουν κάθε ευκαιρία να περιορίσουν ή να διαλύσουν τα φασιστικά μορφώματα στην αρχική τους εμφάνιση δεν τα  ανέχονται απλώς αλλά εμμέσως και τα ενισχύουν.

Κι επειδή η οργάνωση της αστικής δικαιοσύνης είναι σε τέλεια αρμονία με τα χαρακτηριστικά του αστικού κράτους και οι αποφάσεις των δικαστηρίων του είναι ευνοϊκές για την άρχουσα τάξη, γι’ αυτό και η αγόρευση της εισαγγελέως στη δίκη της Χ.Α είναι σημαντική. Αποκαλύπτει πως οι φασιστικές εναλλακτικές κρύβονται στις άκρες της αστικής πολιτικής, ένα εργαλείο για την άρχουσα τάξη όταν το χρειαστεί. Ανεξάρτητα  λοιπόν από την τελική απόφαση του δικαστηρίου στη δίκη της Χρυσής Αυγής, η αγόρευση της εισαγγελέως, με την επιλογή της να θεωρηθεί η δολοφονία σχεδόν συνέπεια προσωπικών επιλογών, αποχρωματίζει πολιτικά τη δολοφονία Φύσσα κι έτσι αθωώνει το φασιστικό μόρφωμα, που μοιάζει να είναι το επιδιωκόμενο.

Κι από κοντά η εντεινόμενη αστυνομική βία με αστυνομικούς που ενεργούν σαν κακοποιοί δεν κάνουν άλλο από το να επιβάλλουν εντολές της πολιτικής ηγεσίας για μέγιστη βία που φοβίζει και υποτάσσει. Η αστυνομική δραστηριότητα πηγαίνει πέρα από την απλή καταστολή, διαμορφώνει, με την αρωγή των καθεστωτικών ΜΜΕ, την ιδεολογία του καλού και κακού πολίτη που βρίσκεται σε συνάρτηση με τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Οι επιλεκτικές εφαρμογές των νόμων επιτρέπουν στις δυνάμεις καταστολής κάθε φορά να στοχεύουν εκείνο το τμήμα του πληθυσμού που, κι αν δεν είναι πιο απειλητικό για την κυρίαρχη εξουσία, μπορεί να λειτουργήσει σαν παράδειγμα με στόχο τον έλεγχο της συμπεριφοράς.

Επιπλέον, σε περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας που προκαλούν οξύτατες αντιδράσεις η προσπάθεια να χρεώνονται, όχι μόνο από την εξουσία αλλά και από πολλούς που  αντιδρούν,  σε προσωπικές συμπεριφορές των αστυνομικών οργάνων αντιμετωπίζει την αστυνομική δράση μεμονωμένα κι αποσπασματικά, υποβαθμίζοντας τις συνέπειές της κυρίως στις εκμεταλλευόμενες τάξεις.  

 Το περιστατικό στο Κουκάκι, όπως και παλιότερα η καταρχήν καταδίκη με τον τρομοκρατικό νόμο της Ηριάννας, επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στις προσωπικότητες των θυμάτων και όχι σ’ αυτές καθαυτές τις αυθαιρεσίες και την κατάχρηση εξουσίας από την αστυνομία.  Κι αυτή η οπτική, απότοκος ακριβώς της αντίληψης για το άτομο και τις ευθύνες του που δρα σε πολιτικό κενό, επιτρέπει να σπάνε ταμπού, να χάνουν το αρχικό τους στίγμα συμπεριφορές στα όρια ή ξεπερνώντας τη νομιμότητα, όσο εμείς αναζητάμε υπερασπιστική γραμμή στο βιογραφικό του θύματος.
 Και η αστυνομοκρατία επεκτείνεται. Και αναστρέφεται η γενική συναίνεση γύρω από τις φιλελεύθερες αξίες που η κυρίαρχη εξουσία συνεχίζει λεκτικά να υπερασπίζεται, ενώ στρώνει το δρόμο για φασιστικές πρακτικές χωρίς να χρησιμοποιεί την ονομασία φασισμός. 

απο τον  diesbruma

Με το λαό στο προσκήνιο

Τα «στοιχήματα» της νέας δεκαετίας και τα «οράματα», οι «ιστορικές προκλήσεις» και τα «εθνικά διακυβεύματα» έχουν την τιμητική τους αυτές τις μέρες, αποχαιρετώντας τη δεκαετία που φεύγει.
Το νήμα που συνδέει τις αναλύσεις των αστικών επιτελείων, περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τη διαπίστωση ότι «πάθαμε και μάθαμε» από την καπιταλιστική κρίση και ότι «ο λαός ζούσε πάνω από τις δυνάμεις του». Κάπως έτσι, η «νουθεσία» προς τους εργαζόμενους για τη χρονιά και τη δεκαετία που ανατέλλει, βγαίνει αβίαστα: Οι απαιτήσεις και οι διεκδικήσεις πρέπει να μείνουν στον πάτο του βαρελιού, μαζί και κάθε προσδοκία για ανάκτηση των απωλειών από τα χρόνια της κρίσης.
Περιλαμβάνει επίσης την ...ανακούφιση ότι «επιτέλους ωριμάζει το πολιτικό σύστημα», αφού εξασφαλίζεται η «συναίνεση» όλων των αστικών κομμάτων, «με εξαίρεση το ΚΚΕ», μπροστά στις «εθνικές προκλήσεις», όπως αυτή της «γεωπολιτικής αναβάθμισης» της αστικής τάξης, της μετατροπής της χώρας σε «πυλώνα σταθερότητας» στην περιοχή.
Πρόκειται για προκλητική διαφήμιση της απόλυτης στοίχισης με τα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια, όπως αυτά αποτυπώνονται στη Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ, που ήρθε στη Βουλή παραμονή Χριστουγέννων. Μια «στοίχιση» που γίνεται ξεκάθαρη και στην υλοποίηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών σε Αιγαίο και Κύπρο, με το πιστόλι στον κρόταφο των λαών της περιοχής.
Περιλαμβάνει ακόμα τα «οράματα» της αστικής τάξης και την προσπάθειά της να αποσπάσει τη λαϊκή συναίνεση σε αντεργατικές - αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, που θα εξασφαλίζουν απρόσκοπτα την κερδοφορία της στην εποχή της «ψηφιακής οικονομίας», με το επιχείρημα ότι από τον πλούτο που θα αυξάνεται, οι εργαζόμενοι έχουν να περιμένουν το «κάτι παραπάνω», που θα ανοίξει τάχα το δρόμο για την ευημερία τους.
Παράλληλα εξελίσσεται και η συζήτηση για την Ελλάδα της «κοινωνικής συνοχής», ως αναγκαία προϋπόθεση για να αποκατασταθεί η «κανονικότητα». Γι' αυτό εναλλάσσουν το καρότο και το μαστίγιο, δηλαδή την ένταση της κρατικής καταστολής με την καλλιέργεια προσδοκιών και αυταπατών ότι η «λύση» στα λαϊκά προβλήματα και αδιέξοδα βρίσκεται στην ανάκαμψη της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων και στην αναβάθμιση της χώρας, στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και σχεδίων.
Το «νήμα» αυτό αποτελεί συνέχεια εκείνου που ξετυλιγόταν και όλη την περασμένη δεκαετία, όταν μετά τους μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης ήρθε η καπιταλιστική κρίση και μαζί της η ένταση της επίθεσης στα εργατικά - λαϊκά στρώματα.
Είναι το νήμα που συνδέει τις εναλλαγές κυβερνήσεων του κεφαλαίου, τη συντριπτική διάψευση των προσδοκιών από την κυβέρνηση της «πρώτη φορά αριστεράς», την ενίσχυση της μοιρολατρίας. Που διαπερνά τη βαθύτερη εμπλοκή στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, τα κύματα της προσφυγιάς και της μετανάστευσης, το ξεμάντρωμα των φασιστικών συμμοριών για να τρομοκρατούν Ελληνες και μετανάστες εργάτες, το απαραίτητο δηλαδή «συμπλήρωμα» του φιλικού επενδυτικού κλίματος...
Ο κόσμος όντως «αλλάζει» λοιπόν. Μόνο που όσο παραμένει απείραχτο αυτό το «νήμα», τόσο αλλάζει προς το χειρότερο, τόσο οι εργαζόμενοι θα υποβάλλονται σε νέες θυσίες για να συνεχίζεται ο ίδιος δρόμος, στο όνομα είτε της «βιώσιμης ανάπτυξης» είτε της «ανάπτυξης για όλους».
Η χρονιά που ξεκινάει και μαζί της η νέα δεκαετία μπορούν να γεννήσουν το πραγματικά διαφορετικό για τους εργαζόμενους και το λαό, να φωτίσουν τη διέξοδο. Ο λαός έχει τη δύναμη να βάλει τη δική του σφραγίδα στις εξελίξεις, να ξεμπερδεύει με το «νήμα» που συνδέει την εξαθλίωση του χτες με τις θυσίες διαρκείας του σήμερα και του αύριο.
Η διέξοδος βρίσκεται στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, στην αλλαγή των συσχετισμών. Η λαϊκή ευημερία, η ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών περνούν μέσα από την οργάνωση της πάλης τους, κόντρα σε κυβερνήσεις, εργοδοσία και τις συμμαχίες τους, σε συμπόρευση με το ΚΚΕ.
Περνούν μέσα από την ενίσχυση της Κοινωνικής Συμμαχίας, την ανάπτυξη της αντικαπιταλιστικής - αντιμονοπωλιακής πάλης σε κάθε μετερίζι, με προοπτική να βρεθούν η εργατική τάξη, ο λαός στην εξουσία, να πάρουν τα κλειδιά της οικονομίας στα χέρια τους.
Για να αλλάξει ο κόσμος, αλλά με το λαό και τις ανάγκες του στο προσκήνιο! Καλή αγωνιστική χρονιά!