GAME OF THRONES: ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΟΝΗ Μια άλλη «ανάγνωση» της γνωστής τηλεοπτικής σειράς

GAME OF THRONES: ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΟΝΗ
Μια άλλη «ανάγνωση» της γνωστής τηλεοπτικής σειράς

Τ
ηλεοπτική υπερπαραγωγή, αναμφισβήτητα συναρπαστική και ταυτόχρονα «προκλητική», καθώς πρέπει να εξυπηρετηθούν και οι «ανάγκες» του θεάματος, η τηλεοπτική σειρά Game of Thrones (Το Παίγνιο του Στέμματος) αποτελεί ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό «γεγονός».


Ως τέτοιο είναι επόμενο να προκαλέσει συζητήσεις, μέγα τμήμα των οποίων, όμως, αρκείται στο να κατατάξει τη σειρά στο «ράφι» των «φανταστικών» ιστοριών.

Το Game of Thrones, ωστόσο, με μια διαφορετική «ανάγνωση» μπορεί να οδηγήσει στην απόκτηση ουσιαστικών γνώσεων.

Στη σειρά συμπυκνώνεται μια ολόκληρη εποχή σοβαρότατων αλλαγών μέσα στο φεουδαρχικό σύστημα, οι οποίες με τη σειρά τους επρόκειτο να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη εκείνων των υλικών όρων που θα οδηγούσαν αργότερα στην ανατροπή της φεουδαρχίας και στην αντικατάστασή της από ένα ανώτερο κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό, τον καπιταλιστικό.

Η συνισταμένη του Game of Thrones είναι η διαμάχη μεταξύ διαφόρων φεουδαρχικών οίκων, για την κατάληψη του θρόνου του απόλυτου μονάρχη και την καθυπόταξη κάτω από τη δική του λόγχη όλων των υπολοίπων.

Η καθυπόταξη αυτή σήμαινε ταυτόχρονα και την ενοποίηση της «χώρας», άρα και τη συνένωση και τον πολλαπλασιασμό που αυτή συνεπάγεται των μέχρι τότε διάσπαρτων παραγωγικών δυνάμεων με κύρια ανάμεσά τους την ανθρώπινη εργατική δύναμη.



Ταυτόχρονα, όλοι οι φεουδάρχες έχουν οικοδομήσει ένα τεράστιο τείχος στα βόρεια της «χώρας» που χωρίζει τον «πολιτισμένο» κόσμο τους από τους «βάρβαρους» που ζουν βόρεια του τείχους.


Απόκληροι και εγκληματίες, άνθρωποι που δεν μετείχαν στην παραγωγική διαδικασία απάρτιζαν τη Νυχτερινή Φρουρά, όπως ονομαζόταν η φρουρά του τείχους, έτοιμοι να πεθάνουν στο άγριο κρύο προκειμένου να υπερασπιστούν τον πολιτισμό.

Ομως, η φρουρά δεν απαρτιζόταν μόνο από αυτούς. Στη σειρά, ο Τζον Σνόου μπαίνει στη Νυχτερινή Φρουρά, αν και είναι αριστοκρατικής καταγωγής, αλλά νόθος, πράγμα που σημαίνει πως δεν είχε νόμιμα δικαιώματα στην κληρονομιά του οίκου του φεουδάρχη πατέρα του.

Ο
φεουδάρχης που είχε υπό την κατοχή του τις πιο ανεπτυγμένες υλικές προϋποθέσεις, προηγείτο στην «κούρσα» για την απόλυτη μοναρχία, με τρόπαιο τον «Σιδηρούν Θρόνο», ο οποίος έξοχα παρουσιάζεται ως φτιαγμένος από τα σπαθιά των ηττημένων φεουδαρχών από τον πρώτο βασιλιά που κατάφερε να προελάσει στη χώρα, προτού κι αυτός με τη σειρά του δολοφονηθεί από ανταγωνιστές του.


Ο τηλεθεατής μπορεί να διακρίνει αυτήν την ανάπτυξη των υλικών προϋποθέσεων σε κάθε οίκο, αν παρατηρήσει πρώτα απ' όλα προσεκτικά τα σφυρηλατημένα όπλα. Η φράση «σπαθί από βαλυριανό ατσάλι», που επανέρχεται συχνά στη σειρά, είναι σαφής ένδειξη του επιπέδου ανάπτυξης μιας ορισμένης δεξιότητας στην κατεργασία του σιδήρου, που προφανώς δεν περιοριζόταν μόνο στα σπαθιά.

Αλλά δεν είναι μόνο τα όπλα, είναι και τα κτίρια, οι τεχνικές κατασκευές, τα βιβλία και η δυνατότητα των φεουδαρχών να διαβάζουν.

Η σοβαρότερη όμως ένδειξη του βαθμού ανάπτυξης και ωρίμανσης του φεουδαρχικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού - που εγκυμονεί το πέρασμα σε άλλο σχηματισμό - είναι το ολοένα και περισσότερο πύκνωμα των ανταλλαγών με χρήμα.

Για να γίνει κάτι τέτοιο, σε εκείνους τους αιώνες, οι προϋποθέσεις ήταν από τη μια αύξηση του πληθυσμού και η ολοένα και περισσότερο γειτνίασή του, άρα και η αύξηση των αναγκών που δεν μπορούν πλέον να καλυφθούν με απλή ανταλλαγή προϊόντων που παράγει ο καθένας «μόνος» του και μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του με προϊόντα που παράγει ο «άλλος». Οι ανάγκες αυτές με τη σειρά τους οδήγησαν στην ολόπλευρη ανάπτυξη της παραγωγής και στη δημιουργία αγοράς.

Ολη αυτή η κίνηση αναγκαία οδήγησε στη γέννηση, επέκταση και καθιέρωση των χρηματικών ανταλλαγών, στην καθιέρωση των εμπορευματικών ανταλλαγών.

Το επόμενο ιστορικά αναγκαίο βήμα ήταν η παραγωγή για την αγορά.

Εν προκειμένω, ο άρχοντας που με το χρήμα είχε τη δυνατότητα να αγοράζει αρχικά στρατό, και στο πέρασμα των χρόνων, εργατική δύναμη, προηγείτο στον αγώνα για την απόλυτη εξουσία.

Η «οικονομία», όμως, ήταν μόνο η υλική βάση των μεγάλων αλλαγών που είχαν την αντανάκλασή τους και στις κοινωνικές σχέσεις. Το γεγονός ότι οι Δοθράκι, μια ορδή ιππέων και άγριων πολεμιστών που μιλούσαν μια γλώσσα την οποία καταλάβαιναν μόνον αυτοί και που λόγω μη ανεπτυγμένων υλικών βάσεων οργάνωσής τους είχαν απομονωθεί από τις κοινωνικές σχέσεις με την υπόλοιπη «χώρα», είναι χαρακτηριστικό για τα παραπάνω.

Η
θέση της γυναίκας: Οι γυναίκες κατέχουν πρωτεύουσα θέση στο Game of Thrones. Από τις πόρνες - το γυναικείο κορμί ως εμπόρευμα - ως τις αρχόντισσες, από τις μικρές κόρες του άρχοντα Νεντ Σταρκ ως την εκθαμβωτική Ντενέρις Ταργκέριεν, κι αυτές με τη σειρά τους - αν δεν μείνει η ματιά στα τηλεοπτικά «κορμιά» και στο «σεξ» - αποτυπώνουν τις μεταβατικές φάσεις του κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού.


Στις πιο «παλιές» κοινότητες, από τους «βάρβαρους» βόρεια του τείχους, ως την Ντενέρις Ταργκέριεν, εκπροσωπούν τις γυναίκες της παλιάς κοινωνικής οργάνωσης των «γενών», την οργάνωση της εποχής της μητριαρχίας. Γι' αυτό έχουν γνώμη που την εκφράζουν ακόμη.

Η «βάρβαρη» που ερωτεύθηκε ο Τζον Σνόου, πολεμούσε ισάξια με τους συντρόφους της, της φυλής, η Ντενέρις, όταν αρρώστησε ο τρομερός σύντροφός της Καλ Ντρόγκο δεν θα διστάσει να τον σκοτώσει και να πάρει η ίδια τα ηνία της φυλής των Δοθράκι και να διεκδικήσει το θρόνο.

Στην «πολιτισμένη» χώρα, εκεί όπου με υλική προϋπόθεση το υπερπροϊόν - δηλαδή το προϊόν που είχε παραχθεί πάνω από τις ανάγκες - η κοινωνία είχε περάσει στην ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής με αντανάκλασή της την πατριαρχία, οι γυναίκες έχουν αποσυρθεί από το προσκήνιο.

Η παλιά ισχύς τους, που βασιζόταν όμως σε χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης συνολικά της κοινωνίας, πάσχιζε να διατηρηθεί μέσω διαφόρων «γυναικείων τεχνασμάτων» που οι χιλιετίες της αλλοτρίωσης στην ταξική κοινωνία έχουν οδηγήσει στο να θεωρούνται «φυσιολογικές».

Η «δουλειά» τους πλέον, ως αρχόντισσες, είναι να γεννούν γιους για να γίνουν βασιλιάδες, ενώ από την άλλη η «σύνδεση» της κοκκινομάλλας πόρνης του «επαγγέλματός» της με τις μετακινήσεις των στρατών που δημιουργούσαν «αγορά», αποτυπώνει λαμπρά το ρόλο της εμπορευματικής οικονομίας στη θέση της γυναίκας.

Ο ρόλος του μύθου: Η σειρά Game of Thrones περιέχει πολλά μυθολογικά στοιχεία, ιδιαίτερα όταν αναφέρεται στους «βάρβαρους». Η αναφορά τέτοιων στοιχείων μπορεί να δίνει τη μορφή «παραμυθιού», όμως δεν είναι σωστό να παραβλέπει κανείς τη σημασία των μύθων ως πρώτη μορφή κοινωνικής συνείδησης, ως πρώτη μορφή συνολικής «εποπτείας» του κόσμου, η οποία βαθμιαία οδήγησε στη δημιουργία πιο ανεπτυγμένων μορφών κοινωνικής συνείδησης, ως τη γέννηση και ανάπτυξη της Φιλοσοφίας.

Π
ώς «τελειώνει» το Game of Thrones; Αναφέρεται1 πως ο συγγραφέας του έργου, Τζ. Μάρτιν, δεν έχει καταλήξει ακόμα στο πώς τελειώνει το έργο του, τη συγγραφή του οποίου ξεκίνησε το 1996. Ανεξάρτητα από τη λύση που θα δώσει ο συγγραφέας, η απάντηση έγκειται στο ότι η ίδια η εξέλιξη της κοινωνίας δείχνει το τέλος της σειράς: Ενας συγκεκριμένος κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός θα αντικατασταθεί από έναν ανώτερο. Η μόνη δε μέθοδος για να αναγνωστεί αυτή η απάντηση είναι ο ιστορικός υλισμός.


Παραπομπή

1. Περιοδικό «Κ», τεύχος 541 - «Καθημερινή» / 13 Οκτώβρη 2013 - Game of Thrones: Γιατί αρέσει τόσο;

Ενδεικτική βιβλιογραφία

1. Καρλ Μαρξ: Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας («Σύγχρονη Εποχή»)

2. Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ενγκελς: Η Γερμανική Ιδεολογία - τόμος Α («Gutenberg»)

3. Φρίντριχ Ενγκελς: Η Καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους («Σύγχρονη Εποχή»)

4. Φρίντριχ Ενγκελς: Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου/Διαλεκτική της Φύσης («Σύγχρονη Εποχή»).

Του Γιώργου ΜΗΛΙΩΝΗ*
* Ο Γιώργος Μηλιώνης είναι μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ

ΚΟΜΗΤΗΣ ISON Μερικές μέρες πριν από την καυτή συνάντηση

ΚΟΜΗΤΗΣ ISON
Μερικές μέρες πριν από την καυτή συνάντηση
Ο κομήτης ISON, όπως φωτογραφήθηκε στις 16 Νοέμβρη, λίγο μετά την εμφάνιση της διπλής κόμης, που έκανε ορισμένους αστρονόμους να συμπεράνουν ότι ο πυρήνας του έχει διασπαστεί
Κατώτερος των προσδοκιών αποδείχτηκε ως τώρα ο κομήτης ISON, που τον Απρίλη φαινόταν ότι ίσως γίνει ο «κομήτης του αιώνα». Αυτές τις μέρες, όμως, μπαίνει στην πιο φωτεινή του φάση καθώς τρέχει όλο και πιο γρήγορα προς το περιήλιο, δηλαδή το σημείο της μικρότερης απόστασής του από τον Ηλιο (περί το ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα), στο οποίο προσδιορίστηκε ότι θα φτάσει στις 28 Νοέμβρη. Στο σημείο εκείνο υπολογίζεται ότι η θερμοκρασία της επιφάνειας του πυρήνα του θα ξεπεράσει τους 2.000 βαθμούς Κελσίου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγάλες ποσότητες αερίων από την εξάτμιση του πάγου που περιέχει. Είναι πιθανό να σχηματιστούν μεγάλη κώμη και ουρά, που αν είναι πυκνές και περιέχουν πολλή σκόνη θα ανακλούν αρκετό φως, ώστε να είναι ορατές με γυμνό μάτι από τη Γη. Ενδεχομένως, η βίαιη εξάτμιση των υλικών να οδηγήσει και τον ίδιο τον κομήτη σε βίαιο τέλος, με διάσπασή του σε μικρότερα κομμάτια, ή πλήρη εξαφάνισή του, όπως έχει γίνει και με άλλους πριν απ' αυτόν.


Ο ISON ή C/2012 S1, προέρχεται από το νέφος Οορτ στις εσχατιές του ηλιακού συστήματος και έχει διάμετρο γύρω στα 5 με 6 χιλιόμετρα, αλλά η κόμη του ήδη έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Συχνά οι κομήτες αποκτούν κόμη τόσο μεγάλη, ώστε θα χωρούσε σε αυτή ακόμα και ο ίδιος ο Ηλιος!

Οι κομήτες είναι μικρά παγωμένα ουράνια σώματα που, κυρίως λόγω των μεταξύ τους βαρυτικών αλληλεπιδράσεων και συγκρούσεων, κάποια στιγμή αλλάζουν τροχιά και οδεύουν προς το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος. Η τροχιά πολλών απ' αυτούς γίνεται τότε εξαιρετικά ελλειπτική (μεγάλη απόσταση των δύο εστιακών κέντρων), με αποτέλεσμα στο περιήλιο να περνούν «ξυστά» από τον Ηλιο.

Καθώς κινείται ο κομήτης, σχηματίζεται πίσω του μια χαρακτηριστική ουρά από υλικά της κόμης, που μεγαλώνει όσο πλησιάζει στον Ηλιο και είναι πάντα στραμμένη μακριά από το άστρο, λόγω της πίεσης ακτινοβολίας και του ηλιακού ανέμου. Σε κάθε πέρασμα κοντά από τον Ηλιο, ο κομήτης χάνει μέρος από τα πτητικά συστατικά του, με αποτέλεσμα η κόμη και η ουρά να είναι μικρότερες και μετά από πολλά περάσματα σχεδόν ανύπαρκτες. Η ουρά του κομήτη είναι στην πραγματικότητα διπλή: μία κυρτή που οφείλεται στη σκόνη και μία ευθεία που οφείλεται στα αέρια.

Την περίοδο που ο κομήτης ISON θα βρίσκεται στο περιήλιο ή κοντά σ' αυτό θα έχει χαθεί πίσω από τον Ηλιο ή μέσα στο θάμπος του. Αν επιβιώσει από την επίσκεψη στη γειτονιά του άστρου μας, τότε θα προβάλει και πάλι στον ορίζοντα τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη. Οσο απομακρύνεται από τον Ηλιο θα είναι μεν ευκολότερα ορατός (για περισσότερη ώρα και σε πιο σκοτεινό υπόβαθρο), αλλά ταυτόχρονα θα μειώνεται και η φωτεινότητά του. Προς το τέλος του Δεκέμβρη θα είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο τόσο την αυγή όσο και το δειλινό, ενδέχεται, όμως, να χρειάζονται κιάλια. Καλύτερη περίοδος για την παρατήρησή του θα είναι μεταξύ 10 και 14 Δεκέμβρη, λίγο πριν την ανατολή και μόλις θα έχει δύσει το φεγγάρι.

Μνημόνια για πάντα...

Μνημόνια για πάντα...

Η
κυβέρνηση της Πορτογαλίας ετοιμάζεται να φέρει προς έγκριση στο κοινοβούλιο έναν προϋπολογισμό εξαιρετικά σκληρής λιτότητας για τα λαϊκά στρώματα με σκοπό, όπως ισχυρίζεται, να καταφέρει η χώρα να βγει από το καθεστώς του μνημονίου εντός του 2014, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιρλανδίας, η οποία τον ερχόμενο Δεκέμβρη βγαίνει και επισήμως από το καθεστώς επιτήρησης.


Για την Ιρλανδία θα αναφερθούμε στη συνέχεια, αφού πρώτα μιλήσουμε για τις «έντονες προειδοποιήσεις» που απευθύνουν «Ευρωπαίοι αξιωματούχοι» αλλά και οι «διεθνείς οίκοι αξιολόγησης», προς την πορτογαλική κυβέρνηση, σύμφωνα με τις οποίες η πορτογαλική οικονομία όχι μόνο θα συνεχίσει να χρειάζεται στήριξη από την Ευρωζώνη, αλλά πως είναι αναπόφευκτο να προσφύγει στα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Ακόμη χειρότερα οι ίδιες αναφορές λένε ότι είναι πολύ πιθανό μία τέτοια κίνηση να μην αποδειχτεί αρκετή για την Πορτογαλία, καθώς το κόστος δανεισμού της ακόμη και σήμερα είναι ιδιαίτερα υψηλό - τα δεκαετή της ομόλογα έχουν σήμερα επιτόκιο της τάξης του 5,8%.

Οσο για την Ιρλανδία - τον άλλοτε «Κέλτικο Τίγρη», το οικονομικό «θαύμα» του οποίου συνήθιζαν οι ντόπιοι αστοί δημοσιολόγοι να φέρουν ως παράδειγμα που πρέπει να ακολουθήσει και η ελληνική οικονομία - δεν είναι καθόλου τυχαίο που η αρχική εξαγγελία περί εξόδου από το μνημόνιο προβλήθηκε «χλιαρά» και με αρκετούς «αστερίσκους». Ενώ επίκειται η ημερομηνία τυπικής εξόδου από το μνημονιακό καθεστώς, όλο και πληθαίνουν οι φωνές διεθνών οικονομικών αναλυτών που υπό τύπο μομφής για την απόφαση της κυβέρνησής της να μην εξασφαλίσει μία «προληπτικού» τύπου γραμμή χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «προβληματίζονται» για τη «μετα-μνημονιακή» εποχή της χώρας.

Χαρακτηριστικό είναι άρθρο της περασμένης Παρασκευής των «Irishimes» υπό τον τίτλο - σε ελεύθερη απόδοση - «Δεν πείθονται όλοι από την αφήγηση περί επιτυχίας του ιρλανδικού προγράμματος διάσωσης», όπου επισημαίνονται τα υπαρκτά ερωτήματα σχετικά με την κατάσταση του τραπεζικού της συστήματος, το υψηλό χρέος της ως ποσοστό προς το ΑΕΠ - 125% με αυξητικές τάσεις λόγω αρνητικού πληθωρισμού -, οι ανησυχίες μείωσης των εξαγωγών εξαιτίας μιας σειράς εξωτερικών παραγόντων. Στοιχεία που καταλήγουν στο εξής συμπέρασμα: Αν η κυβέρνηση της Ιρλανδίας δε συνεχίσει την πολιτική της λιτότητας και των μεταρρυθμίσεων και τη «μετα-μνημονιακή» εποχή, τότε θα αντιμετωπίσει εκ νέου σημαντική αύξηση στο κόστος δανεισμού της...

Και αν συμβεί κάτι τέτοιο θα χρειαστεί ένα νέο μνημόνιο που πάλι θα συνεχίσει την πολιτική των μεταρρυθμίσεων και της λιτότητας, προσθέτουμε εμείς. Με απλά λόγια, δηλαδή, μετά από μία μακρά περίοδο λιτότητας στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία (ενδεχομένως σε λίγους μήνες και στην Ισπανία, ίσως και σε κάποια... άλλη χώρα του ευρωπαϊκού Νότου) και το τέλος των μνημονίων, επέρχεται νέα περίοδος λιτότητας, αλλά αυτή τη φορά άνευ μνημονίων, ή ίσως κάποιου μνημονίου «προληπτικού χαρακτήρα».

Σταλινικοί και μενσεβίκοι

Σταλινικοί και μενσεβίκοι
…η γη αυτή δε σας ανήκει

Ανασκόπηση της εβδομάδας

Παίρνοντας σκυτάλη από τη νέα στήλη του κυριακάτικου ρίζου με την ανασκόπηση των γεγονότων, συνεχίζουμε από εκεί που το άφησε, με μια ενδεικτική σταχυολόγηση χαρακτηριστικών στιγμών της εβδομάδας που φτάνει στο τέλος της.

Υπάρχει μια άποψη πως το κκε είναι σαν την ήβη και το σλόγκαν της διαφήμισης: ο καθένας κρύβει λίγο μέσα του. Κατά βάθος δηλ πολύς κόσμος είναι κουκουέ χωρίς να το ξέρει κι είναι απλώς θέμα χρόνου να το ανακαλύψει. Ως τότε φαίνεται μόνο σε κάποια πράγματα που λέει ή κάνει ασυνείδητα, με μια ιδιότυπη πρωτοπόρα ασυνειδησία. Πώς αλλιώς να εξηγήσεις πως υπάρχουν τόσοι σταλινικοί γύρω μας το τελευταίο διάστημα να κυριαρχούν στα κοινά και την πολιτική ζωή της χώρας;
Από την κουμουνδούρου ως την παιανία όλη η αττική γη μια σοβιετία.

Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη που κάνει λόγο για ιδεολογική ηγεμονία του τροτσκισμού στο δημόσιο λόγο -πέρα από το κκε (που ως γνωστόν κάνει τροτσκιστική στροφή στην καριέρα του, ενώ πριν έκανε νέο-σταλινική στροφή και τώρα ετοιμάζεται να μπει στην παραμπόλικα της μόντζα για να ‘ρθει το τέλος). Μόνο οι τροτσκιστές έχουν το χάρισμα να ανακαλύπτουν παντού σταλινικό δάχτυλο.

Σταλινικό έλεγαν το νικήτα (δεν ξεγελιούνται αυτοί με το εικοστό συνέδριο), σταλινικό καθεστώς τη σοβιετία επί μπρέζνιεφ, σταλινικοί ήταν και όσοι διαφωνούσαν με τους ρυθμούς της περεστρόικα και εμπόδιζαν την «αντιγραφειοκρατική επανάσταση ενάντια στο σταλινικό θερμιδώρ» όπως είχαν γράψει κάποια φωτεινά τροτσκιστικά μυαλά εκείνη την εποχή. Τόσους σταλινικούς από τη γκλάσνοστ είχαμε να δούμε…

Συν τοις άλλοις οι τροτσκιστές έχουν ένα ακόμα συγκριτικό πλεονέκτημα, γιατί πιάνονταν από το παλιό σύνθημα «οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε μία χώρα» -στο οποίο βάζουν πονηρά το «μόνο» [μία], σα να μιλάμε για μια (φρ)ουτοπία. Και εγώ με τη σειρά μου προσθέτω πως δε μιλάμε για μια τυχαία, οποιαδήποτε χώρα, αλλά για τη ρωσία που καταλάμβανε το ένα έκτο της υφηλίου και είχε πλούσιο υπέδαφος. (Μόνο) μία αλλά λέων –όχι όμως τρότσκι.

Οι τροτσκιστές λοιπόν πιάνονταν από αυτό το σύνθημα, για να εξισώσουν τους σταλινικούς με τους μενσεβίκους (τρέχα γύρευε πώς, αλλά ας μείνουμε με αυτό το κρατούμενο της ταύτισης). Με τον ίδιο περίπου τρόπο (από την ανάποδη) που εξισώνουν τα νέα πχ τους σύγχρονους μενσεβίκους με το σφο με το μουστάκι.
Έχει δηλ ο αλέξης τις ικανότητες και το εκτόπισμα του στάλιν; Πολύ θα το ‘θελε… Έχει όμως το λαφαζάνη για «αριστερή αντιπολίτευση» της εποχής μας. Με την ιστορία να επαναλαμβάνεται ως φάρσα και τραγωδία μαζί.

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως το συγκρότημα λαμπράκη βάζει στο στόχαστρο τον αλέξη και τον τσουβαλιάζει με το στάλιν, για να του πλήξει το προφίλ του ηγέτη της δημοκρατικής παράταξης, που γίνεται βορά στις «νεοσταλινικές ύαινες» που τον περιστοιχίζουν στο κόμμα του.
Στην πραγματικότητα η σκοπιμότητα της ταύτισης έχει τον ακριβώς αντίθετο στόχο. Να ταυτίσει στις συνειδήσεις μας το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε και την κομμουνιστική προοπτική γενικότερα με τις κωλοτούμπες και το νερόβραστο πολιτικό λόγο του σύριζα, για να έχει μια σοσιαλδημοκρατική εφεδρεία ενσωμάτωσης της διογκούμενης λαϊκής δυσαρέσκειας.

Το ρεπορτάζ του δολ συνεχίζει λέγοντας πως ο αλέξης τρέφει μεγάλη εκτίμηση μεταξύ άλλων για τη σκέψη του μάο, το λένιν, τον τσε (πριν μας προσγειώσει με ρούζβελτ). Εντάξει αυτός μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει, σα να διαλέγει απ’ τον μπουφέ της ιστορίας το αγαπημένο του ποτό ή ξέρω 'γω μια μάρκα απορρυπαντικού. Το θέμα είναι τι άποψη θα είχαν αυτοί για τον αλέξη, αν μπορούσαν υποθετικά να το γνωρίσουν, κι αν θα ήταν αμοιβαία αυτή η εκτίμηση.
Κι ο τσώρτσιλ εξάλλου θαύμαζε το σύντροφο με το μουστάκι και τις ικανότητές του, αλλά δύσκολα θα τον κατατάσσαμε στους σταλινικούς για αυτό το λόγο.

Δηλ εμείς αποδεχόμαστε τον όρο; Όχι ακριβώς, γιατί το θεωρούμε κάπως αντι-επιστημονικό. Σε τι συνίσταται δηλ ο σταλινισμός ως έννοια, για να ορίσουμε αντίστοιχα και το σταλινικό; Είναι τιμή μας όμως να μας αποκαλεί έτσι ο αντίπαλος και να μας το απευθύνει σα ρετσινιά, γιατί υπερασπιζόμαστε την προσφορά του στάλιν, που στοιχειώνει ακόμα τον ύπνο της αστικής τάξης.

Θυμάμαι επίσης μια φράση του πετρόπουλου, που ήταν καλεσμένος της ελληνοφρένειας να μιλήσει για το ζαχαριάδη και είπε πως εκείνα τα χρόνια όλοι ήταν (ή όλοι θα ήμασταν) σταλινικοί.
Και όλοι ήταν –ή τουλάχιστον δήλωναν- κομμουνιστές. Ακόμα κι ο νικήτας.

Σήμερα που τα κόζια έχουν αλλάξει κι επιχειρούν να ξαναγράψουν την ιστορία, οι κόκκινες προβιές είναι περιττές και όλοι είναι αντικομμουνιστές ως το μεδούλι –και για αυτό ακριβώς αντισταλινικοί. Σήμερα «ρετσινιά» δεν είναι μόνο να είσαι σταλινικός, αλλά και (κολλημένος, παρωχημένος) κομμουνιστής. Κι οι πιο πολλοί εξ αυτών έχουν γίνει ιδρυτικά μέλη σε αυτό ακριβώς το κλαμπ που λέει πως ήθελε να αποφύγει ο παύλος χρήμας: των πρώην κομμουνιστών που έγιναν κομμουνιστές.

Αυτοί συνήθως γίνονται κι οι χειρότεροι αντικομμουνιστές. Κι είναι σαφώς περισσότεροι από όσους πέρασαν αντίστροφα το ρουβίκωνα κι ήρθαν στο δικό μας στρατόπεδο, ιδίως αφότου ερρίφθη ο κύβος και το τείχος του βερολίνου. (Τώρα πλέον η μόνη θεαματική απόδραση είναι κάθε τόσο, όταν περνάει κάποιος το τείχος της αστικής σκέψης και συστρατεύεται με τους κομμουνιστές).

Τέτοια πρέπει να ήταν κι η περίπτωση του δημοσιογράφου χρήστου θεοχαράτου, που έφυγε μες στη βδομάδα και είχε κατέβει υποψήφιος –μία και μοναδική φορά αν δεν κάνω λάθος- με το κόμμα στις εκλογές του 93’, την πιο δύσκολη κατά τη γνώμη μου εκλογική αναμέτρηση από τη μεταπολίτευση, όπου μετρούσαμε το ποσοστό και τους πραγματικούς φίλους στα δάχτυλα του ενός χεριού, μετά την κρίση του 91’. Εκεί που επιβεβαιώθηκε και η λαϊκή θυμοσοφία: άμα έχεις τέτοιους (πρώην) συντρόφους, τι να τους κάνεις τους εχθρούς…

Ο θεοχαράτος άφησε πίσω του παρακαταθήκη τη δίτομη βιογραφία του χαρίλαου, που μπορεί να τη βρει κανείς πια σε πολύ προσιτή τιμή κι αποτελεί ένα πολύτιμο βοήθημα εν όψει και της διαδικασίας συγγραφής του τρίτου τόμου του δοκιμίου για την περίοδο από το 68’ ως το 91’. Ιδίως τώρα που οι κουρήδες και ο δολ, που χυδαιολογούσαν για τα κότερα του χαρίλαου, θυμήθηκαν να τους πιάσει ο πόνος για… την αποκαθήλωση του φλωράκη από τον περισσό. Παινεύουν αυτούς που πέθαναν, για να θάψουν τους ζωντανούς, όπως είχε πει κάποτε κι ο καπετάν-γιώτης.

Τη ίδια στιγμή η αεκ ετοιμάζεται να αποκτήσει ξανά δικό της γήπεδο, με το μελισσανίδη να χτίζει την επιχειρηματική του εξόρμηση πάνω στην αγιά-σοφιά και τα όνειρα των αεκτζήδων. Γι’ αυτό και οι κολαούζοι του τίγρη θέλουν να παρουσιάσουν μια εικόνα παλλαϊκού ενθουσιασμού κι ομοψυχίας σε όλο το δημοτικό συμβούλιο της πόλης, χωρίς λακεδαιμόνιους να την χαλάνε.

Σε όλο; Όχι. Γιατί μια ηρωική δημοτική παράταξη, περιστοιχισμένη από νενέκους και κερκόπορτες, συνεχίζει να αντιστέκεται και να τους χαλά τη μανέστρα, με τα ενοχλητικά ερωτήματα που βάζει για το γήπεδο –έχοντας υπόψη και το αρνητικό προηγούμενο με το καραϊσκάκη. Και γίνεται στόχος του δημοσιογραφικού εσμού και μιας χυδαίας επίθεσης, με ελεεινά κείμενα σε αθλητικές ιστοσελίδες και μμε –σαν αυτό, καλή ώρα, που εύχεται ολόψυχα τη διάλυση του κόμματος.

Αν όλα αυτά γίνονταν στη σοβιετία βέβαια, η ομοψυχία –πλην λακεδαιμονίων- θα βαφτιζόταν «σταλινικά ποσοστά συμφωνίας». Η αεκ θα ήταν η ομάδα του οπαπ, κατ’ αντιστοιχία της τσεσεκά, που είναι η ομάδα του στρατού –αν και ο παλιός κρατικός οπαπ είχε αναλάβει εν είδει αγαθοεργίας, την χρηματοδότηση όλων των ποδοσφαιρικών ανώνυμων εταιριών. Και το λειτούργημα της πληρωμένης δημοσιογραφίας, με κείμενα κατά παραγγελία, θα πνίγονταν στη λογοκρισία των κομματικών οργάνων.

Χαίρε ω χαίρε ελεύθερε κόσμε, οι μελλοθάνατοι κομμουνιστές σε χαιρετούν, πριν πέσουν «στην πυρά, στην πυρά» για τις διαφωνίες τους και διαλυθούν ησύχως.

Σήμερα η εβδομάδα ολοκληρώνεται με τις εκλογές στο τεε, όπου ο σύριζα θέλει να… ανατρέψει το δικομματικό σκηνικό στους μηχανικούς. Γι’ αυτό εγκολπώνει πχ ανανήψαντες μετανοημένους πρώην πασόκους, ενώ παλιότερα είχε αναδείξει πρόεδρο του τεε τον αδερφό του αριστερού αλαβάνου, με τη στήριξη της παράταξης των νεοδημοκρατών.
Τέτοια ανατροπή από τη δευτέρα στον πρετεντέρη είχαμε να δούμε…

Μπόνους για τους απαιτητικούς αναγνώστες μια παραπομπή στο ιστολόγιο του χαρίδημου, για την ενότητα του εξωκοινοβουλίου στο τεε. Αν δεν τον έχουν λιντσάρει και αυτόν δηλαδή στο ενδιάμεσο, για τις όποιες διαφωνίες του στα του γηπέδου της αεκ.

Υγ: μετά από το νότη και την αντίφα δέσποινα, το σουξέ σύνθημα για την ενότητα της (παν)αριστεράς είναι ένα και γηπεδικό.
Όλοι μαζί, το βράδυ στη βανδή...
Προβοκάτσια από Μπρεζνιεφικό απολίθωμα

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (6)

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (6)



Η Μίκα Χαρίτου-Φατούρου είναι ομότιμη καθηγήτρια ψυχολογίας τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1975 η Χαρίτου-Φατούρου πήρε ειδική άδεια για να παρακολουθήσει την γνωστή "δίκη των βασανιστών". Σ' εκείνη την δίκη βρέθηκαν κατηγορούμενοι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας (κυρίως ασφαλίτες και ΕΣΑτζήδες), οι οποίοι κατά την περίοδο της δικτατορίας αναλάμβαναν την διά της βίας και των βασανισμών ανάκριση και "νουθέτηση" των αντιφρονούντων.

Η καθηγήτρια ψυχολογίας ήθελε να παρακολουθήσει την δίκη με την ιδέα να μελετήσει το φαινόμενο του σαδισμού. Αν και είχε τις υποψίες της για το τι θα ακουγόταν στην αίθουσα, η πραγματικότητα την ξάφνιασε. Η ίδια γράφει στο βιβλίο της "Ο βασανιστής ως όργανο της κρατικής εξουσίας - Ψυχολογικές καταβολές", μεταξύ άλλων, τα εξής χαρακτηριστικά: "Καθώς η δίκη προχωρούσε (...), σάστισα με όσα παρακολουθούσα. Αυτά τα πρώην μέλη τής Στρατιωτικής Αστυνομίας κατηγορούσαν άμεσα ή έμμεσα τους ανωτέρους τους ότι τους είχαν μετατρέψει σε βασανιστές. (...) Σταδιακά έγινε φανερό ότι περιέγραφαν ένα προσεκτικά σχεδιασμένο σύστημα εκπαίδευσης του οποίου υπήρξαν θύματα".

Για τις ανάγκες τής μελέτης της, η Χαρίτου-Φατούρου μίλησε με κάποιους από τους βασανιστές. Ανάμεσά τους και ο λοχίας Μιχάλης Πέτρου, ο φόβος και ο τρόμος των κρατουμένων του Ειδικού Ανακριτικού Τμήματος της ΕΣΑ (ΕΑΤ-ΕΣΑ). Ο Πέτρου ήταν ο μόνος από τους εσατζήδες ο οποίος παραδέχτηκε την ενοχή του και ζήτησε συγγνώμη από τα θύματά του. Στην συνέντευξή του ο Πέτρου αποκάλυψε τον επιστημονικό τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτές των νεοσύλλεκτων στρατονόμων προετοίμαζαν -πιο σωστά: κατασκεύαζαν- τους αυριανούς βασανιστές. (*)

Τηρουμένων των αναλογιών, η εκπαίδευση των σημερινών μελών των δυνάμεων καταστολής (από τον απλό αστυφύλακα μέχρι τον πιο πωρωμένο ματατζή) κινείται στα ίδια μονοπάτια. Από την σκοπιά τής επιστήμονος, η Χαρίτου-Φατούρου παρατηρεί: "Χωρίς να το έχω μελετήσει, υποψιάζομαι ότι υπάρχουν ομοιότητες με τα ΜΑΤ". Σε ερώτηση της δημοσιογράφου Μαρινίκης Αλεβιζοπούλου, αν ο βασανιστής γεννιέται ή γίνεται, η καθηγήτρια απαντά κατηγορηματικά: "Γίνεται". (**)

Πριν τις εκλογές τού 1981, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε δηλώσει ότι, μόλις εκλεγεί το ΠαΣοΚ στην κυβέρνηση, τα ΜΑΤ θα καταργηθούν. Τελικά, το μόνο που έκανε ο "σοσιαλιστικός" τριτοδρομικός μετασχηματισμός ήταν η μετονομασία των ΜΑΤ σε ΥΑΤ (Υποδιεύθυνση Αποκατάστασης Τάξης). Σήμερα, στην ερώτηση αν οι ματατζήδες φοβούνται για τις θέσεις τους σε περίπτωση που στην εξουσία έρθει ο ΣυΡιζΑ, η απάντηση συνοδεύεται από ένα πλατύ χαμόγελο: "Κανείς που είναι στην εξουσία δεν διαλύει την ασπίδα του".

Και ο ματατζής συνεχίζει: "Η θέση αρκετών από εμάς είναι ότι τα ΜΑΤ δεν θα έπρεπε να ανήκουν στην αστυνομία. Είναι στρατιωτική μονάδα. Τόσο αυτοί όσο και οι ΔΕΛΤΑδες δεν προφυλάσσουν. Καταστέλλουν. Υπάρχουν για να ρίχνουν ξύλο. Το ξέρουν ότι είναι οι μπράβοι τού συστήματος. Μέτρο, λοιπόν, στην βία με την οποία έχουν μάθει να ζουν, δεν μπορείς να βάλεις. Δεν μπορούν να απορροφηθούν. Για έλεγχο να τους βγάλεις, στον πρώτο εριστικό πολίτη που θα πέσουν, θα τον πλακώσουν στο ξύλο. Πολλοί το παραδέχονται και από μόνοι τους".

Σήμερα, έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο επιλέγεται κάποιος για να υπηρετήσει στα ΜΑΤ. Πολλοί επιλέγονται μέσα από τις σχολές τής αστυνομίας. Το διάλεγμα κάνουν έμπειροι αξιωματικοί, των οποίων το μάτι εντοπίζει τους "βαρεμένους" που φαίνονται κατάλληλοι για τον ρόλο. Οι υπόλοιποι επιλέγονται μέσω ειδικών προκηρύξεων και μπαίνουν δίχως πανελλήνιες εξετάσεις.

Η εκπαίδευση όλων αυτών συνίσταται σε δυο κύρια μέρη. Το ένα είναι το ντοπάρισμα εναντίον του "εχθρού". Βέβαια, σήμερα ο προβαλλόμενος εχθρός δεν είναι οι κομμουνιστές αλλά οι "αναρχικοί", όρος που δεν περιλαμβάνει τους προσκείμενους στις θεωρίες των Μπακούνιν και Κροπότκιν (μόνο) αλλά όλους όσους αμφισβητούν το υπάρχον καθεστώς και απεργάζονται την ανατροπή του. Το άλλο είναι ο εθισμός στην χρήση βίας κατά αυτού του εχθρού. Δυστυχώς, το χαμηλό επίπεδο των εκπαιδευομένων αστυνομικών οδηγεί σε άσκηση υπέρμετρης βίας επί δικαίων και αδίκων. Η ελλιπής -ή και ανύπαρκτη- παιδεία τους, σε συνδυασμό με την ψευδαίσθηση εξουσίας εκπορευόμενης από τα γκλομπ, τις ασπίδες και τα όπλα που φέρουν, φέρνει τα αποτελέσματα που θα δούμε στο επόμενο σημείωμα.


(*) Δείτε στο Youtube το δανικής παραγωγής αποκαλυπτικό δραματοποιημένο ντοκυμανταίρ "Ο γυιος τού γειτονά σου - Πώς φτιάχνεται ένα βασανιστής" (1976), το οποίο βασίστηκε στο υλικό τής Μίκας Χαρίτου-Φατούρου και γυρίστηκε με την συνεργασία της. Βέβαια, η αφήγηση γίνεται στα δανικά αλλά οι συνεντεύξεις και η δραματοποιημένη αναπαράσταση είναι στα ελληνικά. Η συνέντευξη του Πέτρου είναι αποκαλυπτική και του ήρωα Μουστακλή συγκλονιστική.

(**) Μαρινίκης Αλεβιζοπούλου, "ΜΑΤ: Η ΕΣΑ της μεταπολίτευσης", περιοδικό Unfollow, τεύχος 7, Ιούλιος 2012. Από το ίδιο κείμενο προέρχεται αρκετό από το υλικό και των επομένων παραγράφων.

 

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (5)

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (5)

Στις 20 Φεβρουαρίου 1996, στο αρχηγείο τής ΕΛΑΣ επικρατεί αναβρασμός. Η Ασφάλεια Αττικής έχει πληροφορίες ότι τέσσερα άτομα, τα οποία ενέχονται στον φόνο τού Νίκου Τσολάκου, είναι τσιγγάνοι και διαμένουν στον τσιγγάνικο καταυλισμό τού Ασπρόπυργου. Μεταξύ των τεσσάρων είναι και ο 20χρονος Ανδρέας Καραχάλιος, του οποίου το όνομα έχει αναμειχθεί σε υποθέσεις ληστειών και κλοπών. Τα μεγάλα κεφάλια τής αστυνομίας κινητοποιούνται και τα όσα ακολουθούν χαρακτηρίζονται -λίαν επιεικώς- κωμικοτραγικά:

Ο διοικητής ασφαλείας Χ. Κεραμιδάς δίνει εντολή στον ανθυπαστυνόμο Κοκκίνη (της υπηρεσίας ανθρωποκτονιών) και σε οχτώ αστυνομικούς να μεταβούν στον καταυλισμό για να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τους τέσσερις. Καθώς πλησιάζουν τον καταυλισμό, οι αστυνομικοί συναντούν τυχαία έναν εκ των τεσσάρων καταζητουμένων και ακολουθεί ανταλλαγή πυροβολισμών κατά την οποία τραυματίζεται ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργόπουλος. Οι δράστες διαφεύγουν.

Σύμφωνα με όσα υποστήριξε κατόπιν ο Κεραμιδάς, η υπηρεσία δέχτηκε μια πληροφορία, η οποία έλεγε πως, μετά την συμπλοκή, οι δράστες επέστρεψαν στον καταυλισμό για να κρυφτούν. Φυσικά, είναι αδύνατον να διακριβωθεί αν υπήρξε πράγματι τέτοια πληροφορία ή αν ο σχετικός ισχυρισμός είχε σκοπό να δικαιολογήσει τα όσα ακολούθησαν. Πάντως, όπως και νά 'χει το πράγμα, ο Κεραμιδάς ζητάει από τον αττικάρχη Νίκο Χατζάκη να γίνει συντονισμένη επιχείρηση, κάτι που ανέλαβε τελικά να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ο διευθυντής Δυτικής Αττικής Γιώργος Αγγελάκης. Στην επιχείρηση πήραν μέρος 60 αστυνομικοί των ΜΑΤ, 11 των ΕΚΑΜ και 15 αστυνομικοί από την περιοχή της Ελευσίνας και του Ασπρόπυργου. Την χρησιμοποίηση των ΕΚΑΜ την ενέκρινε ο ίδιος ο αρχηγός της ΕΛΑΣ Μανώλης Χουρδάκης αλλά, όπως είπε αργότερα, δεν τους έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες και το μόνο που τους είπε ήταν πως "η δράση τους έπρεπε να κινηθεί στα πλαίσια των κανονισμών".

Αρχηγός τής ΕΛΑΣ... αττικάρχης... διοικητής ασφαλείας... όλα δείχνουν ότι η επιχείρηση είναι άψογα σχεδιασμένη. Τόσο άψογα σχεδιασμένη, μάλιστα, ώστε κάποιος (άγνωστο ποιος) φρόντισε να ειδοποιήσει τα... τηλεοπτικά συνεργεία για να την καταγράψουν και να δοξαστούν οι σχεδιαστές της!

Τα όσα ακολούθησαν, όμως, δεν έχουν καμμιά σχέση με ο,τιδήποτε "δοξασμένο". Οι πάνοπλοι αστυνομικοί εφορμούν στον καταυλισμό και τον ισοπεδώνουν. Τα ρόπαλα ανεβοκατεβαίνουν σε όποιον τολμά να κινηθεί και σε όποιον τολμά να μείνει ακίνητος. Γέροι, γυναίκες, παιδιά... όλοι αδιακρίτως δοκιμάζουν το σιδερένιο χέρι τού "νόμου". Όσοι δεν πέφτουν από τις ματσουκιές, διατάζονται να ξαπλώσουν μπρούμητα, αδιακρίτως φύλου ή ηλικίας. Από την μανία των αστυνομικών, ελάχιστα είναι τα τσαντήρια και οι παράγκες που δεν σωριάζονται. Κι από δίπλα, ο τηλεοπτικός φακός στέλνει σαφές μήνυμα για την τύχη που θα έχει όποιος τολμήσει στο μέλλον να "διασαλεύσει την τάξιν".

Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε όταν οι αστυνομικοί κουράστηκαν να χτυπούν. Για τέσσερις έψαχναν τα "όργανα της τάξεως" αλλά φεύγοντας πήραν μαζί τους 70 συλληφθέντες. Λίγη ώρα αργότερα, άφησαν ελεύθερους τους 58. Από τους υπόλοιπους 12, οι τρεις πήγαν στον εισαγγελέα ως κατηγορούμενοι για...ψευδή κατάθεση(!!) και οι άλλοι 9 οδηγήθηκαν στα δικαστήρια της Ευελπίδων επειδή εις βάρος τους εκκρεμούσαν παλιότερα εντάλματα. Προφανώς, η "πληροφορία" ότι στον καταυλισμό κρύβονταν οι φονιάδες τού Τσολάκου, ήταν "εσφαλμένη"...

Η τηλεοπτική αναμετάδοση της αστυνομικής κτηνωδίας ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην κοινή γνώμη. Την επόμενη μέρα, οι εφημερίδες κυκλοφορούν με επικριτικώτατους τίτλους, οι οποίοι αναγκάζουν τον υπουργό δημόσιας τάξης Κώστα Γείτονα να επέμβει. Πώς; Κάλεσε στο γραφείο του τους αρχηγούς και τους διοικητές και...τους μάλλωσε! Όπως ανακοινώθηκε, ο υπουργός "τους επέπληξε για τις αγριότητες, ζήτησε να πληροφορηθεί ποιος και γιατί διοργάνωσε την έφοδο και, πολύ περισσότερο, γιατί υπήρχε τηλεοπτική κάλυψη, με αποτέλεσμα να διασύρεται το κύρος της αστυνομίας και να σπιλώνεται η κυβερνητική πολιτική". Δηλαδή, αν δεν υπήρχε η τηλεόραση, το πολύ-πολύ να τους έλεγε "ρε παιδιά, μήπως το παραχέσατε;"

Από δίπλα, πετάχτηκε και ο υπουργός δικαιοσύνης να πει την παπαριά του: "Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των λειτουργών του κράτους πρέπει να εκδηλώνονται καθημερινά και έμπρακτα. Είμαι βέβαιος ότι ο υπουργός δημόσιας τάξης έχει δώσει όλες τις αναγκαίες αυστηρές οδηγίες και θα διερευνήσει το χτεσινό συμβάν, που είναι θλιβερό, όπως κάθε συμβάν όταν υπάρχει υπέρβαση του μέτρου". Η πρωτοφανούς αγριότητας αστυνομική επιχείρηση έγινε απλώς "θλιβερό συμβάν" και "υπέρβαση του μέτρου". Μάλλον εύκολα μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος ποιος υπουργός βρίσκεται πίσω από τέτοιες αρλουμπολογίες: είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Παρά τις προσπάθειες τής κυβέρνησης και των φιλικών της ΜουΜουΕ, η λαϊκή αντίδραση δεν έλεγε να καταλαγιάσει. Για να εκτονώσει την κατάσταση, η κυβέρνηση αποφάσισε να αποστρατεύσει τον αρχηγό Μανώλη Χουρδάκη και τον αττικάρχη Νίκο Χατζάκη. Όταν ο τελευταίος πληροφορήθηκε την αποστρατεία του, ξέσπασε τόσο κατά των Χουρδάκη και Κεραμιδά όσο και κατά του ίδιου τού υπουργού Κώστα Γείτονα, τον οποίο κατηγόρησε για εμπάθεια.

Εκείνη η επιχείρηση, η οποία ισοπέδωσε τον τσιγγάνικο καταυλισμό τού Ασπρόπυργου και τσάκισε δεκάδες κεφάλια, ήταν η πρώτη μεταπολιτευτικά τυφλή επίθεση των δυνάμεων καταστολής κατά ήσυχων πολιτών. Επίσης, ήταν η πρώτη αστυνομική επιχείρηση με τηλεοπτική κάλυψη. Εκείνο το βράδυ κανείς δεν περίμενε ότι η τηλεόραση θα κάλυπτε ένα αστυνομικό φιάσκο. Όπως ένα άλλο βράδυ, δυόμισυ χρόνια αργότερα, κανένας δεν περίμενε ότι η τηλεόραση θα κάλυπτε μια αστυνομική τραγωδία:

Τον αποστρατευθέντα αρχηγό τής ΕΛΑΣ Μανώλη Χουρδάκη διαδέχτηκε ο Αθανάσιος Βασιλόπουλος. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1998, πάλι υπό τηλεοπτική κάλυψη, ο Βασιλόπουλος θα θελήσει να γίνει τηλεοπτικός αστέρας: "μπουκάρει" σε διαμέρισμα της οδού Νιόβης, για να πιάσει με τα χέρια του τον ρουμάνο κακοποιό Σορίν Ματέι. Η κατάληξη της "μαγκιάς" τού Βασιλόπουλου είναι γνωστή: η χειροβομβίδα τού Ματέι εκρήγνυται και η όμηρος Αμαλία Γκινάκη τραυματίζεται τόσο σοβαρά ώστε πεθαίνει δυο βδομάδες αργότερα. Ο ίδιος ο Βασιλόπουλος τραυματίζεται στο αφτί και την επόμενη μέρα παραιτείται, αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη για την αποτυχημένη επιχείρηση. Στην δίκη που ακολούθησε, το πενταμελές Εφετείο Πλημμελημάτων αθώωσε κατά πλειοψηφία τον Βασιλόπουλο από την κατηγορία τής ανθρωποκτονίας από αμέλεια.

Μικροαστοί :Τα παράσιτα της “καπιταλιστικής ευημερίας”, σε “διαθεσιμότητα”

Μικροαστοί :Τα παράσιτα της “καπιταλιστικής ευημερίας”, σε “διαθεσιμότητα”

Η περίοδος της “καπιταλιστικής ευημερίας” που διέγραψε στην Ελλάδα τον κύκλο της από τα μέσα της δεκαετίας του 90 μέχρι και το 2008, δημιούργησε μια κάστα παρασίτων που έθρεψε και τράφηκε από το καπιταλιστικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα, καθώς το ίδιο είχε ανάγκη, μέτριων παρατρεχάμενων σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.

Οι συνδαιτυμόνες της σαπίλας της καπιταλιστικής πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, είχαν βρει την θέση τους, στην δημοσιογραφία, στην τέχνη, στα πανεπιστήμια, στον κρατικό μηχανισμό, αποτελώντας την κρίσιμη μάζα που χρειάζονταν η αστική εξουσία για διατηρήσει και επεκτείνει την ηγεμονία της. Οι δημοσιογράφοι λειτούργησαν ως γραφείο τύπου του μονόδρομου του "ελληνικού καπιταλιστικού θαύματος". Οι επιστήμονες μετατράπηκαν σε managers και πνίγηκαν μέσα στον πακτωλό των ευρωπαϊκών κονδυλίων, παράγοντας τεχνογνωσία προς όφελος του “επιχειρείν”. Οι διάφοροι ειδήμονες στελέχωσαν τα πόστα του δημοσίου τομέα, συμβάλλοντας στην απρόσκοπτη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού προς όφελος των εργοδοτών-ευεργετών τους.


Το σύστημα δούλευε ρολόι για όλον αυτό το θίασο, που ξεχάστηκε τόσο πολύ, ώστε πίστεψε ότι το παραμύθι θα συνεχίζονταν εις το διηνεκές. Είτε από άγνοια , είτε από έκδηλη βλακεία, θεώρησαν ότι ο ελληνικός καπιταλισμός θα ήταν σε θέση να τρέφει το παρασιτικό σινάφι τους, αδιάκοπα και άκοπα. Ωστόσο η καπιταλιστική κρίση , σάρωσε τις μικροαστικές ονειρώξεις αποδεικνύοντας, ότι ο καπιταλισμός στα δύσκολα, ξεφορτώνεται τους λαθρεπιβάτες, που ξάφνου βρίσκονται στην άλλη όχθη. Αυτή των καταπιεσμένων, αυτή των ανθρώπων που και στην “ευημερία” και στην κρίση πάλευαν και παλεύουν για την ανατροπή ενός συστήματος, που εκτός από φτώχεια και εξαθλίωση, παράγει και το όνειδος της ανθρώπινης ιστορίας : Τους μικροαστούς ..

Καθώς η καπιταλιστική κρίση βαθαίνει, ο κρατικός μηχανισμός διαλύεται και αναδομείται κυρίαρχα, ως μέσο επιβολής με την βία των αποφάσεων της καπιταλιστικής τάξης. Τα πανεπιστήμια καταστρέφονται και οι κερδοφόροι τομείς τους εκχωρούνται στα ιδιωτικά συμφέροντα. Τα περιφερειακά κυβερνητικά γραφεία τύπου συρρικνώνονται και ακολουθείται ένα μοντέλο κεντρικής προπαγάνδας που έχει ανάγκη ένα κλειστό, μονολιθικό επιτελείο "διαπαιδαγώγησης" της κοινής γνώμης. Η πολυδιάστατη και πολυεκπροσωπούμενη αστική υποκουλτούρα, δίνει την θέση της στην κατευθυνόμενη και στοχευμένη “πολιτιστική” παραγωγή, που συνάδει με τις πολιτικές, ιδεολογικές και οικονομικές επιταγές της κυρίαρχης τάξης.


Πρόκειται για μια καπιταλιστική “κοσμογονία” που ξερνάει τους μικροαστούς, καταργώντας την “οργανική τους θέση” στα πλαίσια ενός καπιταλιστικού συστήματος, που καταστρέφει, διαλύει και βιαιοπραγεί, σε μια απεγνωσμένη απόπειρα να παραμείνει ζωντανό. Ακόμη και σε αυτή την κατάσταση οι μικροαστοί, τα παράσιτα της ψευδούς καπιταλιστικής ευδαιμονίας, αναμένουν την ανάκαμψη. Κάθονται φρόνιμα γιατί ελπίζουν στην ανάκαμψη. Ψηφίζουν για να έρθει η ανάκαμψη. Αποτελούν ακόμη και τώρα, τα πιο συντηρητικά, τα πιο καθυστερημένα παράγωγα της καπιταλιστικής εξέλιξης, αποτελώντας έτσι τροχοπέδη, στην επιλογή της καθολικής επαναστατικής υπέρβασης του καπιταλιστικού συστήματος.

Αν η εργατική τάξη κυοφορεί το μέλλον της κοινωνικής απελευθέρωσης. Οι μικροαστοί κυοφορούν την τερατογένεση της καπιταλιστικής παλινόρθωσης.

Σιωπούν και συναινούν όταν απεργίες βγαίνουν παράνομες και καταχρηστικές. Ενώ δεν έχουν δουλειά.

Σιωπούν και συναινούν όταν διαλύονται τα πανεπιστήμια. Ενώ το δημόσιο πανεπιστήμιο αποτελεί την μόνη διέξοδο για τα παιδιά τους.

Σιωπούν και συναινούν όταν γίνονται κατασχέσεις των σπιτιών. Ενώ η ατομική τους ιδιοκτησία είναι όλος τους ο κόσμος.

Γιατί ;

Γιατί ακόμη πιστεύουν ότι θα την “σκαπουλάρουν”. Γιατί ακόμη πιστεύουν ότι κάτι θα γίνει και θα την “γλυτώσουν”.

Οι μικροαστοί σε "διαθεσιμότητα", είναι ακόμη πιο επικίνδυνοι, καθώς υποταγμένοι καθώς είναι σε πρωτόγονα ένστικτα ατομικίστικης επιβίωσης, οδηγούν μια ολόκληρη κοινωνία στο εκφασισμό, στην ωμή βία, στην ολοκληρωτική πανωλεθρία.


Αντίπαλο δέος απέναντι σε αυτή την πορεία ολέθρου, είναι μόνο η εργατική τάξη, ο εργατικός απελευθερωτικός πολιτισμός, ο συλλογικός αγώνας για την καθολική υπέρβαση του κανιβαλικού καπιταλισμού.

Σε αυτή την πορεία η εργατική τάξη έχει ένα διττό καθήκον. Να γκρεμίσει τις μικροαστικές χίμαιρες και να πάρει την εξουσία. Το δεύτερο προϋποθέτει το πρώτο...
Πηγή:Traverso Rossa
Αναρτήθηκε από TRASH

ΗΠΑ Ο εργασιακός μεσαίωνας στους ισχυρούς μονοπωλιακούς ομίλους

ΗΠΑ
Ο εργασιακός μεσαίωνας στους ισχυρούς μονοπωλιακούς ομίλους

Ενδεικτικά τα παραδείγματα σε δέκα κολοσσούς


Από τις αυγουστιάτικες κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε αλυσίδες ταχυφαγείων στο Λος Αντζελες για ωρομίσθιο 15 δολάρια
Σ
το ιλουστρασιόν φυλλάδιο της μεγαλύτερης εκπτωτικής αλυσίδας λιανικής στις ΗΠΑ, της «Walmart», μια καλοψημένη υπερμεγέθης γαλοπούλα συνοδεία άλλων αλμυρών και γλυκών εορταστικών εδεσμάτων, με λιγότερο από 30 δολάρια, κλέβει τις εντυπώσεις. Αφορμή; Η Γιορτή των Ευχαριστιών, που φέτος γιορτάζεται στις ΗΠΑ την ερχόμενη Πέμπτη, 28 Νοέμβρη.


Κι όμως! Ενώ στα 4.700 υποκαταστήματα της εταιρείας, που απασχολεί πάνω από 1.300.000 εργαζόμενους σε όλη τη χώρα, η κίνηση των δισταχτικών (λόγω φτώχειας...) καταναλωτών είναι αυξημένη, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες κακοπληρωμένοι εργαζόμενοι που προσπαθούν μετά βίας να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαΐ. Δεν είναι τυχαίοι. Είναι οι ίδιοι οι υπάλληλοι της «Walmart» που με τους πενιχρούς μισθούς που παίρνουν, αδυνατούν να βάλουν στο οικογενειακό τραπέζι ακόμη και μισή από την καλοψημένη γαλοπούλα που λανσάρεται στο ιλουστρασιόν διαφημιστικό φυλλάδιο της εργοδότριας εταιρείας.

Ο 31χρονος Αντονι Γκόιτια, που δουλεύει εδώ και μερικά χρόνια σε υποκατάστημα της «Walmart» στο Λος Αντζελες, παντρεμένος, με ένα νεογέννητο παιδί, και ετήσιο εισόδημα το 2012 μόλις 12.000 δολάρια, σε δηλώσεις σε ΜΜΕ σημειώνει πως αδυνατεί να γεμίσει καθημερινά το οικογενειακό τραπέζι ή να εξασφαλίσει το ενοίκιο του επόμενου μήνα. Πόσο μάλλον να κάνει επιπρόσθετα έξοδα για τη γιορτή των Ευχαριστιών ή να βρει λεφτά για τα δώρα των Χριστουγέννων.

Δεν είναι μόνος αλλά ένας από τις πολλές εκατοντάδες χιλιάδες κακοπληρωμένους υπαλλήλους της μεγαλύτερης εκπτωτικής αλυσίδας στις ΗΠΑ με ωρομίσθιο καθηλωμένο στα περίπου 7 δολάρια, γιατί θεωρείται πως είναι τάχα «μερικής απασχόλησης». Και ας δουλεύει κατά μέσο όρο 40 ώρες τη βδομάδα.

Το «οξύμωρο» (αλλά απόλυτα «λογικό» στον καπιταλισμό) είναι ότι τα εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι που δουλεύουν για ψίχουλα σε επιχειρηματικούς κολοσσούς - ιδιαίτερα στους κλάδους της λιανικής και της εστίασης -, την ίδια ώρα, τροφοδοτούν με τη φτώχεια τους τα υπερκέρδη των εταιρειών και των διευθυντικών στελεχών τους.

Ετσι, ενώ οι ετήσιες αποδοχές ενός χαμηλόμισθου εργαζόμενου στα «Walmart» και στα «McDonald's», κυμαίνονται στα 12.000 ή 15.000 δολάρια, η ετήσια «αποζημίωση» του επικεφαλής διευθυντικών στελεχών πχ της αλυσίδας καφε-εστίασης «Starbucks» («Στάρμπακς»), Χάουαρντ Σουλτζ, ανήλθε πέρσι στα 29.000.000 δολάρια.

Τα «Walmart», με τις εκατοντάδες χιλιάδες κακοπληρωμένων εργαζόμενων, είναι ιδιοκτησίας της τετραμελούς οικογένειας Walton, που είναι μέσα στη λίστα με τους 12 πλουσιότερους ανθρώπους στη Γη, και διαχειρίζονται μία περιουσία 145 δισ. δολαρίων.

Συνεπώς, τείνει να γίνει κανόνας πως όσο μεγαλύτερο και ισχυρότερο είναι ένα μονοπώλιο, όσο ασθενή είναι τα σωματεία και η κινητοποίηση των εργαζομένων (ιδιαίτερα δίχως ταξικά συνδικάτα και επαναστατικό εργατικό κόμμα) άλλο τόσο θα είναι, γεωμετρικά αντίθετοι, οι μισθοί και οι συνθήκες εργασίας.

Το εύλογο συμπέρασμα επιβεβαιώθηκε σε μεγάλο βαθμό την περασμένη βδομάδα όταν η ηλεκτρονική ειδησεογραφική ιστοσελίδα «24/7 Wall Street» δημοσίευσε μία λίστα με τους 10 χειρότερους εταιρικούς εργοδότες των ΗΠΑ. Μαντέψτε! Η «Walmart», με τους 1.300.000 εργαζόμενους, τα 4.759 υποκαταστήματα, ετήσιο τζίρο το 2012 469 δισ. δολάρια και καθαρά κέρδη πάνω από 17 δισ. δολάρια, λανσάρει στο νούμερο ένα του καταλόγου...
Οι «πρωτοπόροι»... στην εκμετάλλευση

Η «Walmart» λοιπόν είναι ο μεγαλύτερος και χειρότερος εργοδότης στις ΗΠΑ δίνοντας, σύμφωνα με στοιχεία του «24/7 Wall Street», ωρομίσθιο που ξεκινά από 7 και 9 δολάρια (και όχι 12 όπως η ίδια διατείνεται) παρά τον τεράστιο τζίρο και τα καθαρά κέρδη. Ακόμη και το νεοφιλελεύθερο ίδρυμα ανάλυσης DEMOS επισημαίνει πως εάν πέρσι τα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας δεν είχαν ξοδέψει 7,6 δισ. δολάρια για να αγοράσουν στοκ της «Walmart» με σκοπό να αυξήσουν την αξία των μετοχών και την περιουσία της οικογένειας Γουόλτον, και είχαν ανακατευθύνει έστω και λιγότερο από 50% στην αύξηση της μισθοδοσίας του προσωπικού, τότε οι ετήσιες αποδοχές του πιο χαμηλόμισθου εργαζόμενου θα ξεπερνούσαν τα 25.000 δολάρια. Υπολογίζεται ακόμη ότι εξαιτίας της αύξησης της αγοραστικής δύναμης του συνόλου των 1.300.000 εργαζομένων της «Walmart» θα δημιουργούνταν 100.000 νέες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ σε λίγους μήνες.

Δεύτερη στη μαύρη λίστα είναι η αλυσίδα ταχυφαγείων «Μακντόναλντς» (McDonald's). Μόνον στις ΗΠΑ απασχολεί 739.055 εργαζόμενους σε 14.157 υποκαταστήματα. Είχε πέρσι τζίρο 27,6 δισ. δολάρια, με καθαρά κέρδη πάνω από 5,5 δισ. δολάρια. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς κατάφερε την αύξηση της κερδοφορίας, εάν συλλογιστεί πως το μέσο ωρομίσθιο των περισσότερων υπαλλήλων μετά βίας ξεπερνά τα 7 και 9 δολάρια. Τον περασμένο Αύγουστο αλλά και τον περασμένο Οκτώβρη αρκετές χιλιάδες εργαζόμενοι από τα «McDonald's» σε όλες τις ΗΠΑ είχαν απεργήσει και κινητοποιηθεί διεκδικώντας υψηλότερα ωρομίσθια, καλύτερες συνθήκες δουλειάς και συνδικαλιστικές ελευθερίες. Ο αγώνας τους είχε κάνει αίσθηση, αλλά είναι ακόμη στην αρχή.

Τρίτη στη λίστα των κακοπληρωτών εργοδοτών είναι η μεγάλη εταιρεία λιανικής, ως επί το πλείστον «εναλλακτικών» οικολογικών προϊόντων, TARGET. Διατηρεί προσωπικό 361.000 εργαζομένων σε 1.778 υποκαταστήματα, δίνει την ώρα περίπου 9 δολάρια, ενώ πέρσι είχε τζίρο 73,3 δισ. δολάρια και καθαρά κέρδη άνω των 3 δισ. δολαρίων. Η ετήσια «αποζημίωση» του επικεφαλής των διευθυντικών στελεχών της ξεπέρασε το 2012 τα 20 εκατομμύρια δολάρια.

Ακολουθεί η μεγάλη εταιρεία λιανικής οπωρολαχανικών «Kroger», με έδρα το Οχάιο, που διαθέτει 343.000 εργαζόμενους σε 2.418 υποκαταστήματα και θεωρείται η μεγαλύτερη αλυσίδα μανάβικων στις ΗΠΑ και η τέταρτη μεγαλύτερη του είδους στον κόσμο. Ο τζίρος εργασιών της «Kroger» κυμάνθηκε πέρσι στα 96,8 δισ. δολάρια, τα καθαρά κέρδη έφθασαν τα 1,5 δισ., ενώ οι ετήσιες αποδοχές του επικεφαλής των διευθυντικών στελεχών της εταιρείας ξεπέρασαν τα 11.000.000 δολάρια. Οι ωρομίσθιες αποδοχές των εργαζομένων δεν είναι ξεκάθαρες, καθώς οι περισσότεροι αμείβονται βάσει συλλογικών συμβάσεων εργασίας που συμφωνούνται ανάμεσα στους εκπροσώπους των σωματείων και την εργοδοσία.

Ακολουθεί η πανίσχυρη πολυεθνική εταιρεία εστίασης «Yum! Brands», με έδρα το Κεντάκι, πίσω από την οποία «κρύβονται» γνωστές αλυσίδες εστίασης όπως τα «Τaco Bell», KFC και η «Pizza Hut». Διαθέτει στις ΗΠΑ 694.712 άτομα προσωπικό σε 18.069 υποκαταστήματα, πέρσι είχε τζίρο 13,6 δισ. δολάρια, καθαρά κέρδη άνω των 1,6 δισ., προσφέροντας ωρομίσθιο στους περισσότερους εργαζόμενους λιγότερα και από 8 δολάρια! Με τους πενιχρούς μισθούς η «Yum! Brands» κατάφερε πέρσι να ανοίγει κάθε μέρα πέντε νέα υποκαταστήματα εκτός των ΗΠΑ, ενώ η ετήσια αποζημίωση του επικεφαλής διευθυντών της εταιρείας ξεπέρασε το 2012 τα 14.000.000 δολάρια.

Στη μαύρη λίστα των εταιρειών που κακοπληρώνουν σκληρά εργαζόμενους, συνήθως με το πρόσχημα της ημιαπασχόλησης, παρελαύνουν και άλλα γνωστά μονοπώλια. Οπως η SEARS (εκπτωτική αλυσίδα λιανικής που ελέγχεται από τον δισεκατομμυριούχο επενδυτή Εντουαρντ Λάμπερτ), με ετήσια καθαρά κέρδη 930.000.000 δολάρια και ωρομίσθιο που ξεκινά από 7,70 δολάρια. Η αλυσίδα εκπτωτικής λιανικής διάθεσης ηλεκτρικών συσκευών και ειδών σπιτιού «TJX Companies», που απασχολεί 138.211 άτομα ως προσωπικό, σε 2.355 υποκαταστήματα, με μέσο ωρομίσθιο τα 8 δολάρια και ετήσια αποζημίωση των ανώτατων διευθυντικών στελεχών τα 21.800.000 δολάρια. Στο τέλος της λίστας φιγουράρει η γνωστή αλυσίδα καφε-εστίασης «Starbucks» που απασχολεί στις ΗΠΑ 120.000 εργαζόμενους, σε 7.049 υποκαταστήματα, με τζίρο 13,3 δισ. δολάρια, καθαρά κέρδη 1,4 δισ. δολάρια και μέσο ωρομίσθιο τα 9 δολάρια. Οπως προαναφέραμε το επικεφαλής στέλεχος της εταιρείας πήρε το 2012 ετήσια αποζημίωση «μόλις» 29 εκατ. δολάρια.

Είναι φανερό μετά από όλα αυτά πως ο αγώνας που καλούνται να δώσουν εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι ενάντια σε πανίσχυρα μονοπώλια, έχοντας ως δεδομένο ένα ισχνό και φτωχό σε ταξική συνείδηση συνδικαλιστικό, εργατικό κίνημα, είναι πολύ δύσκολος. Βέβαια η πάλη δεν μπορεί να περιοριστεί μόνον στη βελτίωση των μισθών και συνθηκών δουλειάς και στο «διακριτικό» διάλογο με τα κόμματα της αστικής τάξης μέσα σε ένα άγριο καπιταλιστικό περιβάλλον. Οι συνθήκες απαιτούν ευρύτερες ανατροπές σε επίπεδο οικονομίας και εξουσίας.

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΟΟΣΑ «Εύθραυστη» η παγκόσμια οικονομία

ΟΟΣΑ
«Εύθραυστη» η παγκόσμια οικονομία

Δυσμενέστερες, σε σχέση με εκείνες του περασμένη Μάη, είναι οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για την πορεία τις παγκόσμιας οικονομίας τα επόμενα δύο χρόνια, στις οποίες αναπροσαρμόζει προς τα κάτω τις προβλέψεις για τους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ στις 34 χώρες - μέλη του. Επιπλέον, εφιστά την προσοχή για το ενδεχόμενο «εκτροχιασμού» ακόμη και αυτών των ισχνών ρυθμών ανάπτυξης, εξαιτίας της συνεχιζόμενης «αστάθειας» στις χρηματοπιστωτικές αγορές αλλά και της «εύθραυστης» κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι ισχυρότερες οικονομίες.


Οι «ανησυχίες» του ΟΟΣΑ ενισχύονται και εξαιτίας των προβλέψεων περί «επιβράδυνσης» των ρυθμών ανάπτυξης στις λεγόμενες αναδυόμενες οικονομίες - Ρωσία, Βραζιλία, Ινδία, Ινδονησία, Μεξικό, Τουρκία και Ν. Αφρική - για τις οποίες αναφέρει συγκεκριμένα ότι «δεν μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται με τους ρυθμούς που το επιτύγχαναν». Για την Κίνα η πρόβλεψη του ΟΟΣΑ «δείχνει» ανάπτυξη 8,2% του ΑΕΠ το ερχόμενο έτος, από 7,7% φέτος, και αύξηση της εσωτερικής ζήτησης, με την υποσημείωση ότι πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, για να μην μπει η χώρα σε περιπέτειες...

Πιο συγκεκριμένα, οι αναθεωρημένες προβλέψεις του ΟΟΣΑ για τις χώρες - μέλη του δείχνουν αύξηση του ΑΕΠ για το 2013 κατά 1,2%, το 2014 κατά 2,3% και 2,7% το 2015, ενώ για την παγκόσμια οικονομία αναμένεται αύξηση 2,7% το τρέχον έτος, 3,6% το 2014 και 3,9% το 2015. Ειδικά για τις ΗΠΑ το ΑΕΠ αναμένεται το έτος που έρχεται να αυξηθεί κατά 2,9% και 3,4% το 2015. Μείωση του ΑΕΠ κατά 1,5% αναμένει για την Ιαπωνία, και ακόμη 1% το 2015, ενώ απολύτως οριακή είναι η πρόβλεψη ανάκαμψης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη κατά 1% το 2014 και 1,6% το 2015.

Παρά τις - «με το ζόρι» θα μπορούσε να πει κανείς - προβλέψεις για «ανάπτυξη», στην έκθεση του ΟΟΣΑ εφιστάται η προσοχή σε μια σειρά κινδύνους που μπορεί να κάνουν ακόμη και αυτές τις συγκρατημένες προβλέψεις θρύψαλα: Αυτοί αφορούν στην «ανησυχητική επιβράδυνση» των ρυθμών αύξησης σε παγκόσμιο επίπεδο και στις άμεσες επενδύσεις αλλά και στην «επίμονα υψηλή ανεργία», ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη.
Αναταραχή στον ορίζοντα...

«Αναταραχή στον ορίζοντα» της παγκόσμιας οικονομίας διέβλεψε ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, Angel Guria, κατά την παρουσίαση των συμπερασμάτων της έκθεσης στο Παρίσι την περασμένη βδομάδα, φροντίζοντας να απευθύνει συστάσεις ως προς τη νομισματική πολιτική που ακολουθούν τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωζώνη. Ενδεχόμενη μείωση της παροχής ρευστότητας από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, είπε, θα μπορούσε να σημάνει την έναρξη μίας νέας περιόδου «αστάθειας» για την παγκόσμια οικονομία, ενώ προέτρεψε τη ζώνη του Ευρώ - στην πραγματικότητα τη Γερμανία - να ακολουθήσει το παράδειγμα του υπερατλαντικού συμμάχου της για να αποφευχθεί ένας νέος κύκλος αστάθειας. Ο ΟΟΣΑ παίρνει θέση και στη διένεξη που «σέρνεται» στο εσωτερικό των ΗΠΑ το τελευταίο διάστημα, αναφορικά με το όριο δανεισμού της χώρας και τοποθετείται σαφώς στο πλευρό εκείνης της μερίδας των αστών που επιθυμεί την κατάργησή του.

Στο ίδιο σκεπτικό εντάσσεται και η φανερή ικανοποίηση για την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει σε μείωση του βασικού της επιτοκίου δανεισμού - το οποίο υπενθυμίζουμε έπεσε στο ιστορικά χαμηλό ποσοστό του 0,5% - σημειώνοντας επίσης ότι μπορεί να απαιτηθούν αποφάσεις στην ίδια κατεύθυνση εάν «ενταθούν οι κίνδυνοι αποπληθωρισμού». Τέλος, τάσσεται υπέρ των προγραμμάτων ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, όπου απαιτείται, και καλεί σε περαιτέρω πρόοδο στα βήματα τραπεζικής ενοποίησης στην Ευρωζώνη.
Δύο συμπεράσματα

Εν κατακλείδι, απ' όλα τα παραπάνω γίνονται φανερά δύο βασικά πράγματα: Πρώτο, ότι ο ΟΟΣΑ τάσσεται σαφώς υπέρ εκείνου του μείγματος καπιταλιστικής διαχείρισης που προκρίνει μία «χαλαρή» νομισματική πολιτική, γι' αυτό το λόγο καλεί σε «τύπωμα χρήματος» από τις κεντρικές τράπεζες των ισχυρών οικονομιών, με στόχο τον περιορισμό των «αποπληθωριστικών τάσεων», ως μέσο περιορισμού και συγκράτησης των συνεπειών της ύφεσης, της μείωσης του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου, των άμεσων επενδύσεων, της ανεργίας. Τάσσεται δηλαδή με το στρατόπεδο των κυρίαρχων σήμερα οικονομικών κύκλων των ΗΠΑ στο σκληρό ανταγωνισμό τους καταρχήν με τη Γερμανία αλλά και όλων όσοι ακολουθούν στον έναν ή τον άλλο βαθμό «σκληρή» νομισματική πολιτική.

Δεύτερο και σημαντικότερο στοιχείο είναι ότι, όπως ομολογούν και αστοί οικονομικοί αναλυτές στο εσωτερικό και το εξωτερικό, οι προτάσεις του ΟΟΣΑ ακόμη και αν υιοθετηθούν από τα αντιμαχόμενα αστικά στρατόπεδα - πράγμα απίθανο - έχουν μόνο προσωρινό χαρακτήρα. Ολοι αναγνωρίζουν ότι απαιτείται κάτι περισσότερο από το τύπωμα χρήματος για να αντιμετωπιστεί η ύφεση και το ενδεχόμενο μιας αναιμικής ανάκαμψης. Το πρόβλημα (τους) είναι ότι δεν υπάρχει μόνιμος και σταθερός τρόπος για το ξεπέρασμα των εγγενών αντιφάσεων του καπιταλισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα αδιέξοδα του, όπως έχει δείξει η Ιστορία, τα ξεπερνά προσωρινά με εξαιρετικά οδυνηρούς για τους λαούς τρόπους. Εκτός κι αν οι λαοί αποφασίσουν να τον θέσουν στο παρελθόν...