10 Ιαν 2012

ΙΩΣΗΦ ΒΙΣΑΡΙΟΝΟΒΙΤΣ ΣΤΑΛΙΝ


ΙΩΣΗΦ ΒΙΣΑΡΙΟΝΟΒΙΤΣ ΣΤΑΛΙΝ
Το έργο του παρακαταθήκη για το κομμουνιστικό κίνημα

Η 50ή επέτειος από το θάνατο του Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Στάλιν (η καρδιά του μεγάλου μπολσεβίκου επαναστάτη έπαψε να χτυπά στις 5 Μάρτη 1953, ξημερώματα), έγινε μια ακόμη αφορμή, για τους αστούς δημοσιολόγους να ξεδιπλώσουν τη γνωστή πια επίθεση σε μια ιστορική προσωπικότητα, αποδίδοντάς της τη φανταστική δύναμη δημιουργίας μιας επίσης φανταστικής πραγματικότητας, την περίοδο οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, αμέσως μετά το θάνατο του Β. Ι. Λένιν. Με τον Στάλιν, φαίνεται ότι η αστική ιστοριογραφία πασχίζει να αποδείξει, όχι μόνον τα δικά της παράδοξα στο πρόσωπο ενός μπολσεβίκου ηγέτη, αλλά και τη δική της αντίληψη, για το ποιος είναι ο δημιουργός της ιστορίας. Ετσι, η σφοδρή επίθεση σε μια προσωπικότητα, που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, επιδιώκει να πείσει ότι η ιστορία δημιουργείται από τις προσωπικότητες και όχι από τους λαούς. Και πάνω απ' όλα ότι αυτή δημιουργείται έξω από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της εποχής, όπου δρα η προσωπικότητα. Αυτές σκόπιμα αποσιωπώνται. Αλλά οι επιδιώξεις δε σταματούν εδώ. Ο Στάλιν ήταν ηγέτης του πρώτου στον κόσμο σοσιαλιστικού κράτους. Και αυτό είναι το κύριο. Οι αστοί ιστορικοί και δημοσιολόγοι αποτελούν μοχλούς της ταξικής πάλης της αστικής τάξης ενάντια στην εργατική τάξη, του καπιταλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό, στο ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο.
Επομένως, πρέπει να πούμε πως ο Στάλιν έδρασε ως Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος των μπολσεβίκων στην ΕΣΣΔ. Το Κόμμα καθοδηγούσε τη σοσιαλιστική οικοδόμηση σε άμεση σχέση και κινητοποιώντας τους σοβιετικούς λαούς, σε συνθήκες ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης. Επομένως, η πραγματικότητα, δηλαδή ο σοσιαλισμός στην ΕΣΣΔ, ήταν έργο των λαών της, που καθοδηγούνταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα, με Γραμματέα της ΚΕ τον Στάλιν. Ετσι, δημιουργήθηκε αυτή η ιστορία. Γιατί τότε η συνεχιζόμενη επίθεση στον Στάλιν; Μα, γιατί η ταξική πάλη συνεχίζεται σφοδρή, σφοδρότατη. Αλλά και γιατί η προσωπική συμβολή του Στάλιν, στα ιστορικά πλαίσια που προαναφέραμε, είναι τεράστια. Αλλά και για έναν ακόμη λόγο: Οι τοποθετήσεις του για τις οποίες δέχτηκε και δέχεται αυτή τη σφοδρή επίθεση επαληθεύτηκαν, όχι μόνον όσο ζούσε, αλλά ιδιαίτερα μετά το θάνατό του.
Αυτή η επαλήθευση έχει σχέση με την ανατροπή του σοσιαλισμού και τις δυνάμεις που αναδείκνυε ο Στάλιν, ως μοχλούς σ' αυτήν την επιδίωξη. Η τοποθέτηση του Στάλιν για την απειλή που αποτελεί ο «εσωτερικός εχθρός», δηλ. η δράση δραστήριων και πιθανώς ισχυρών δυνάμεων που δρουν μέσα στις γραμμές του σοσιαλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό, ήταν και είναι αυτή που δέχτηκε την πιο μεγάλη επίθεση.
Ο Στάλιν, όμως (όπως, πριν από αυτόν, ο Λένιν), ήταν σαφής. Ο σοσιαλισμός δε δρα στο κενό, δρα σε πολιτική αντιπαράθεση, που χαρακτηρίζεται και από αλληλεπίδραση με τον ιμπεριαλισμό, ο οποίος διαθέτει ακόμη σημαντικές δυνάμεις και ο οποίος δεν παραιτείται από την επιδίωξη παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Αυτή η επιβεβαίωση, με την προσωρινή ήττα του σοσιαλισμού, είναι μια σημαντική παρακαταθήκη για το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, στην πάλη του στις σύγχρονες συνθήκες. Αλλωστε, ο σοσιαλισμός είναι ιστορική αναγκαιότητα, ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος και το αποτέλεσμα της πάλης θα το κρίνουν οι λαϊκές μάζες. Αυτές ωθούν την ιστορική εξέλιξη προς τα μπρος, και οι συνθήκες είναι τέτοιες που δημιουργούν προϋποθέσεις αφύπνισης για να γίνει το άλμα. Αυτό πρέπει να αποτρέψουν οι αστοί. Γι' αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι, στο όνομα του Στάλιν, δέχεται ακόμα και σήμερα μεγάλη επίθεση ο σοσιαλισμός που γνωρίσαμε τον 20ό αιώνα, τα Κομμουνιστικά Κόμματα και η κοσμοθεωρία μας, επιδιώκοντας να σβήσουν από τους λαούς τη μεγάλη συνεισφορά τους στην πρόοδο, στην ειρήνη, στα δικαιώματα των λαών, στην εθνική ανεξαρτησία με το τέλος της αποικιοκρατίας, στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης, στο σοσιαλισμό.
Ποιος ήταν ο Στάλιν
Το όνομα και η δράση του Στάλιν (Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι ήταν το πραγματικό του όνομα), ως επικεφαλής της ΚΕ του ΚΚ (μπολσεβίκων) της ΕΣΣΔ και του σοβιετικού κράτους, μετά το θάνατο του Λένιν, συνδέθηκε, τόσο με τις επιτυχίες των οικοδόμων του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, όσο και με την ανάπτυξη του σοσιαλιστικού συστήματος σε μια σειρά χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και της Ασίας. Ταυτόχρονα, το όνομα του Στάλιν συνδέεται με την τεράστια συμβολή της Σοβιετικής Ενωσης στη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών κατά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηταν το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της πάλης των λαών πριν το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, στη διάρκειά του για τη συντριπτική ήττα του φασισμού, αλλά και αμέσως μετά τον πόλεμο, στα πρώτα χρόνια της ανοικοδόμησης. Ο ιμπεριαλισμός διεθνώς σ' αυτό το πεδίο δέχτηκε μια μεγάλη ήττα, αφού σ' ένα μέρος του πλανήτη, αρκετά σημαντικό από πολλές πλευρές, οι λαοί οικοδομούσαν το δικό τους μέλλον, τη νέα κοινωνία, καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και παίρνοντας την τύχη τους στα χέρια τους.
Ο Γεωργιανός Ιωσήφ Στάλιν εντάσσεται από νεαρή ηλικία σε παράνομο μαρξιστικό όμιλο στην Υπερκαυκασία. Στο Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας (ΣΔΕΚΡ) συμμετέχει, από την ίδρυσή του, το 1898. Μελετάει τα έργα των Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν και Πλεχάνοφ. Παίρνει μέρος στην έκδοση μαρξιστικών εφημερίδων στηνΥπερκαυκασία και στην προπαγάνδιση του μαρξισμού στους εργάτες της περιοχής. Μέλος της Επιτροπής του ΣΔΕΚΡ Τιφλίδας, Καυκασιανής Ενωσης και Μπακού, στηρίζει τις λενινιστικές ιδέες για το κόμμα, την τακτική και τη στρατηγική του και παίρνει μέρος στηνΕπανάσταση του 1905 - 1907.
Στα 1912, ο Στάλιν έγραψε το βιβλίο «Ο μαρξισμός και το εθνικό ζήτημα», που είναι από τα πιο σημαντικά μαρξιστικά έργα, για ένα από τα πιο δύσκολα στην επίλυσή τους προβλήματα, όπως είναι το εθνικό ζήτημα. Ο Λένιν, στο άρθρο του «Το εθνικό πρόγραμμα του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος», έγραφε: «Στη θεωρητική μαρξιστική φιλοσοφία αυτή η κατάσταση πραγμάτων και οι βάσεις του εθνικού προγράμματος της σοσιαλδημοκρατίας φωτίστηκαν πια τον τελευταίο καιρό (σε πρώτη γραμμή προβάλλει εδώ το άρθρο του Στάλιν)». Οταν δε έμαθε πως προτείνεται να θεωρηθεί το άρθρο, σαν άρθρο για συζήτηση, αντιτάχθηκε σ' αυτό κατηγορηματικά: «Είμαστε, βέβαια, απόλυτα ενάντια σ' αυτό. Το άρθρο είναι πολύ καλό. Το ζήτημα είναι μαχητικό κι εμείς δε θα υποχωρήσουμε ούτε κατά ένα γιώτα από τις θέσεις αρχών μπρος στη μαφία του Μπουντ»(Αρχείο Ινστιτούτου Μαρξ - Ενγκελς - Λένιν).
Στην καθοδήγηση της ένοπλης εξέγερσης στη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, πήρε μέρος σαν μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος των Μπολσεβίκων, μέλος του Στρατιωτικοεπαναστατικού Κέντρου της Πετρούπολης και της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής.
Εγινε λαϊκός επίτροπος των εθνοτήτων στην πρώτη Σοβιετική Κυβέρνηση. Στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου και της ξένης ιμπεριαλιστικής επέμβασης, ήταν μέλος του Επαναστατικού Πολεμικού Συμβουλίου της Σοβιετικής Δημοκρατίας.
Συνέβαλε στην ενίσχυση της συμμαχίας της εργατικής τάξης με την αγροτιά, την περίοδο οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Υπερασπίστηκε τη λενινιστική πολιτική, ενάντια στην πολιτική του Τρότσκι. Αγωνίστηκε ενάντια στο δεξιό οπορτουνισμό μέσα στο κόμμα. Επέμενε στην ιδεολογικοπολιτική ενότητα του κόμματος ως θεμέλιου για την πορεία της επανάστασης και την ανάπτυξη του σοσιαλισμού. Ηταν μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Γ` Διεθνούς.
Σημαντική ήταν η συμβολή του στη δημιουργία της ΕΣΣΔ στα 1921 και στη λύση του πιο δύσκολου «εθνικού ζητήματος», αλλά και στην επεξεργασία και εφαρμογή των σχεδίων της οικονομικής και πολιτιστικής, αλλά και αμυντικής ανάπτυξης της ΕΣΣΔ.
Μερικά από τα έργα του, εκτός από το σημαντικό για το εθνικό ζήτημα, το οποίο αναφέραμε ήδη, είναι: «Για τις βάσεις του λενινισμού», «Τροτσκισμός ή λενινισμός», «Ζητήματα λενινισμού», «Ακόμα μια φορά για τη σοσιαλδημοκρατική παρέκκλιση στο κόμμα μας», «Για τη δεξιά παρέκκλιση στο ΠΚΚ (μπ.)», «Ζητήματα αγροτικής πολιτικής στην ΕΣΣΔ», «Οικονομικά προβλήματα του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ» κ.ά.
Στον Κυριακάτικο «Ριζοσπάστη» θα παρουσιάσουμε ειδικό αφιέρωμα στον Ι. Β. Στάλιν


Του
Στέφανου ΛΟΥΚΑ


Η συμφωνία για τις βάσεις στην Ελλάδα



12 ΟΚΤΩΒΡΗ 1953
Η συμφωνία για τις βάσεις στην Ελλάδα
«Τελικά, αυτή η χώρα (σ.σ. η Ελλάδα) είναι
στην ουσία όργανό μας. Ενα όργανο που εμείς
διαμορφώνουμε για να χρησιμοποιήσουμε στην
επέκταση της εξωτερικής μας πολιτικής»
Κ. Ράνκιν
επιτετραμμένος των ΗΠΑ στην Αθήνα, 1948
Ηταν 12 Οκτωβρίου του 1953, 8 το βράδυ, όταν οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών προέβησαν ταυτόχρονα, σε Αθήνα και Ουάσιγκτον, στην παρακάτω ανακοίνωση1:
«Εις εκπλήρωσιν των εκ του άρθρου 3 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού απορρεουσών υποχρεώσεών των, η κυβέρνησις του Βασιλείου της Ελλάδος με την έγκριση της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως και η κυβέρνησις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής υπέγραψαν σήμερον μίαν Διμερή Συμφωνία, παρέχουσα εις τας Ηνωμένας Πολιτείας το δικαίωμα όπως βελτιώσωσιν και χρησιμοποιήσωσιν από κοινού μετά της ελληνικής κυβερνήσεως ωρισμένα αεροδρόμια και ναυτικάς εγκαταστάσεις εν Ελλάδι. Η συμφωνία έχει ως προορισμόν, διευκολυνομένης της ολοκληρώσεως της αμύνης της Ελλάδος, της αναπτυχθείσης κατά τα τελευταία πέντε έτη με την αμερικανικήν βοήθειαν, εντός του αμυντικού συστήματος του ΝΑΤΟ, να ενισχύση την ασφάλειαν της περιοχής του Βορείου Ατλαντικού και να διαφυλάξη τη διεθνήν ειρήνην και ασφάλειαν. Η κοινή προσπάθεια των δύο χωρών όπως βελτιωθή και ενισχυθή η συλλογική ικανότης προς αντίστασιν εναντίον ενόπλου επιθέσεως αντικατοπτρίζει το επικρατούν πνεύμα συνεργασίας και τους δεσμούς φιλίας ήτις υφίσταται μεταξύ Ελλάδος και Ηνωμένων Πολιτειών».
Ηταν ολοφάνερο πως με τη νέα συμφωνία ενισχυόταν η αμερικανική επικυριαρχία στην Ελλάδα, αλλά και η εξουσία της άρχουσας τάξης. Επρόκειτο για ένα ακόμη σημαντικό βήμα στην πορεία πρόσδεσης της χώρας στον βορειοαμερικανικό ιμπεριαλισμό το τρίτο κατά σειρά μετά το δόγμα Τρούμαν (12/3/1947) και τα επακόλουθά του, αλλά και η ένταξη της χώρας στην Ατλαντική Συμμαχία (18/2/1952). Επρόκειτο για τη συμφωνία βάσει της οποίας εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα οι στρατιωτικές βάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα προηγηθέντα της συμφωνίας
Η συμφωνία υπογράφηκε στην Αθήνα, στο υπουργείο Εξωτερικών, από τον Ελληνα υπουργό Στ. Στεφανόπουλο και τον Αμερικανό πρεσβευτή Κάβεντις Κάνον στις 12 Οκτώβρη του ιδίου έτους. Την ίδια μέρα, στις 7μ.μ., το Υπουργικό Συμβούλιο, με αξιοθαύμαστη σπουδή, κύρωσε τη συμφωνία θέτοντάς την αμέσως σε ισχύ
Από την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου, που οι Ηνωμένες Πολιτείες έβαλαν πόδι στην Ελλάδα, με τις «ευλογίες» της ντόπιας ολιγαρχίας είχαν εξασφαλίσει το δικαίωμα να χρησιμοποιούν για λογαριασμό τους μια σειρά από στρατηγικά σημεία της χώρας. Οταν δε τέλειωσαν οι πολεμικές αναμετρήσεις θέλησαν να μονιμοποιήσουν και να επεκτείνουν τη στρατιωτική παρουσία τους στον ελληνικό χώρο. Ετσι, το 1952, ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση- την οποία ήλεγχαν τα κόμματα του Κέντρου- να τους παραχωρήσει αεροπορικές βάσεις, πράγμα που πρακτικά σήμαινε να χρησιμοποιούν ανεξέλεγκτα όλα ανεξαιρέτως τα ελληνικά αεροδρόμια. Το σχετικό σχέδιο συμφωνίας, που είχε αποδεχτεί η κυβέρνηση Πλαστήρα - Βενιζέλου, έλεγε μεταξύ άλλων ότι «η βασιλική ελληνική κυβέρνηση παραχωρεί στην κυβέρνηση των ΗΠΑ το δικαίωμα να εγκαταστήσει στρατιωτικές αεροπορικές υπηρεσίες και επικοινωνίες, σ' ολόκληρη την Ελλάδα, για μεταβατική περίοδο τριών χρόνων»2. Ομως τελική συμφωνία δεν υπογράφτηκε λόγω του ότι μεσολάβησε περίοδος εκλογών από τις οποίες νικητής βγήκε η λεγόμενη Δεξιά, δηλαδή το κόμμα "Ελληνικός Συναγερμός" του Αλ. Παπάγου. Ωστόσο, και χωρίς συμφωνία οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν για τους δικούς τους στρατιωτικούς σκοπούς, τους ελληνικούς στρατιωτικούς- και άλλους- χώρους που επιθυμούσαν, χωρίς να συναντήσουν το παραμικρό εμπόδιο από μέρους των ελληνικών αρχών3 . Φυσικά, όταν ήρθε στην κυβερνητική εξουσία το κόμμα του Παπάγου έλυσε αμέσως την τυπική εκκρεμότητα που υπήρχε, δίνοντας στους Αμερικανούς ακόμη περισσότερα προνόμια και δικαιώματα πάνω στο ελληνικό έδαφος, ευελπιστώντας να πάρει απ' αυτούς ως αντάλλαγμα μια μικρή έστω αύξηση της περιβόητης αμερικανικής βοήθειας. Τις σχετικές διαπραγματεύσεις ανέλαβε ο τότε υπουργός Συντονισμού Σπ. Μαρκεζίνης, ο οποίος, γι' αυτό το σκοπό, την Ανοιξη του '53, ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Μετέφερα τότε εις WASHINGTON - γράφει ο Μαρκεζίνης4- προς τον Πρόεδρο Αϊζενχάουερ τη σχετική πρότασιν του Στρατάρχου Παπάγου την οποίαν κατ' αρχήν συνεζήτησα και με τον τότε υπουργόν των Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Φόστερ Ντάλες».
Ποια όμως ήταν η πρόταση του Παπάγου; Ο ίδιος μιλώντας στη Βουλή, στις 27/11/1953, σημείωνε μεταξύ άλλων. «Είμαι ευτυχής, κύριοι βουλευτές, και υπερήφανος, διότι υπεγράφη η συμφωνία περί στρατιωτικών ευκολιών, δι' ής παραχωρούνται βάσεις εν Ελλάδι προς τας ενόπλους δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Πρέπει να σας είπω, ότι ευθύς ως εξελέγη ο στρατηγός Αϊζενχάουερ Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, απηύθυνα προς αυτόν προσωπικήν επιστολήν, διά της οποίας του εισηγούμην, όπως διά την καλυτέραν διασφάλισιν της αμύνης της Ελλάδος και εντός του πλαισίου του άρθρου 51 του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και του άρθρου 3 του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, συναφθή συμφωνία περί παραχωρήσεως βάσεων εκ μέρους της Ελλάδος προς τας Ηνωμένας Πολιτείας»5. Στην πραγματικότητα βέβαια ο Μαρκεζίνης είχε ως αποστολή, κατά τη διάρκεια παραμονής του στις ΗΠΑ, να διαπραγματευτεί συμφωνία 4ετούς οικονομικής βοήθειας από μέρους των ΗΠΑ στην Ελλάδα με αντάλλαγμα την παραχώρηση των βάσεων, χωρίς φυσικά να συναντήσει την ανταπόκριση που θα επιθυμούσε. Να πώς ο ίδιος παρουσιάζει το θέμα περιγράφοντας την ιδιαίτερη συνάντησή του με τον Αμερικανό υπουργό εξωτερικών Φόστερ Ντάλες6: «Στην ιδιαίτερη συνάντησή μας- γράφει ο Μαρκεζίνης- τα πράγματα δεν επήγαν καλύτερα. Εξήγησα ότι η οικονομική βοήθεια των διακοσίων περίπου εκατομμυρίων δολαρίων που εζητούσαμε, δηλαδή το δέκατο περίπου των όσων είχε δαπανήσει μέχρι τότε η Αμερική για τη χώρα μας, ήταν ασήμαντη. Η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας θα εξασφάλιζε όσα είχαν επιτευχθεί και η στενότερη σύνδεσή της με την Αμερική, με την παροχή διευκολύνσεων (σ.σ. εννοεί τις βάσεις) στην Ελλάδα, θα απέβαινε προς όφελος των Αμερικανών».
Τελικά, η διαπραγμάτευση απέδωσε ψίχουλα. Η περιβόητη αμερικανική βοήθεια ανήλθε στα 75 εκατομμύρια δολάρια, αλλά αυτό σε τίποτα δεν εμπόδισε τη σύναψη της συμφωνίας για τις βάσεις. Για την κυβέρνηση του Παπάγου καλά ήταν και τα ψίχουλα αφού τα έδιναν οι Αμερικανοί. Γι' αυτό κι ο Μαρκεζίνης περιχαρής δήλωνε στον αθηναϊκό Τύπο στις 21 Μάη1953: «Δύνασθε να αναγγείλετε ότι ο σκοπός του ταξιδιού μου εις την Αμερικήν επέτυχεν απ' άκρου εις άκρον»7.
Ουσιαστικά, λοιπόν, το ζήτημα της εγκατάστασης των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα είχε τελειώσει από το Μάη του '53. Τυπικά, όμως, η σχετική συμφωνία υπογράφηκε στην Αθήνα, στο υπουργείο Εξωτερικών, από τον Ελληνα υπουργό Στ. Στεφανόπουλο και τον Αμερικάνο πρεσβευτή Κάβεντις Κάνον στις 12 Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Την ίδια μέρα, στις 7μ.μ., το Υπουργικό Συμβούλιο, με αξιοθαύμαστη σπουδή, κύρωσε τη συμφωνία θέτοντάς την αμέσως σε ισχύ.
Το περιεχόμενο της συμφωνίας
Το κείμενο της συμφωνίας που δόθηκε στη δημοσιότητα φανέρωνε με απόλυτη σαφήνεια και καθαρότητα πως η Ελλάδα μετατρεπόταν σε προτεκτοράτο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ουσιαστικά οι ΗΠΑ μπορούσαν να κάνουν ό,τι τραβούσε η ψυχή τους και λογαριασμό να μη δίνουν. Βάσει του δημοσιευμένου κειμένου της συμφωνίας η ελληνική κυβέρνηση εξουσιοδοτούσε την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να χρησιμοποιεί οδούς, σιδηροδρομικές γραμμές και άλλους χώρους και να κατασκευάζει, να αναπτύσσει, να χρησιμοποιεί και να θέτει σε λειτουργία στρατιωτικά και βοηθητικά έργα στην Ελλάδα. Επίσης οι Ηνωμένες Πολιτείες αποκτούσαν το δικαίωμα να φέρουν, εγκαταστήσουν και στεγάσουν σε ελληνικό έδαφος στρατιωτικές δυνάμεις και άλλο προσωπικό. Οι ένοπλες αυτές δυνάμεις τους, μαζί με το υλικό που είχαν υπό τον έλεγχό τους αποκτούσαν το δικαίωμα να εισέρχονται, εξέρχονται, υπερίπτανται «ελευθέρως εν Ελλάδι και εις τα χωρικά της ύδατα, υπό την επιφύλαξιν οιασδήποτε τεχνικής συνεννοήσεως... Αι ενέργειαι αύται απαλλάσσονται οιωνδήποτε τελών, δικαιωμάτων και φόρων».
Το άρθρο 2 της συμφωνίας προέβλεπε την ατέλεια των μηχανημάτων, υλικών και εφοδίων που εισήγαγαν στην Ελλάδα οι Ααμερικανοί καθώς και το δικαίωμά τους να τα εξάγουν ελεύθερα, με την υποχρέωση βεβαίως του ελληνικού δημοσίου να αποζημιώσει τις ΗΠΑ για τις εγκαταστάσεις των βάσεων που δε θα έπαιρναν μαζί τους, εάν κι εφόσον κάποτε έφευγαν από τη χώρα.
Με το άρθρο 3 οι Αμερικανοί αποκτούσαν το δικαίωμα να ιδρύσουν στην Ελλάδα δικά τους στρατιωτικά ταχυδρομεία.
Η διάρκεια της συμφωνίας, που θα έμπαινε σε ισχύ αμέσως με την υπογραφή της προβλεπόταν να είναι ίση με τη διάρκεια ισχύος της βορειοατλαντικής συνθήκης8.
Η συμφωνία είχε και δύο απόρρητα παραρτήματα. Το ένα αφορούσε τις λεπτομέρειες του προνομίου της ετεροδικίας (δινόταν δηλαδή το αποικιοκρατικού χαρακτήρα δικαίωμα στο αμερικάνικο προσωπικό των βάσεων να δικάζεται στις ΗΠΑ για αδικήματα που διέπραξε στην Ελλάδα) και το άλλο τα μέρη στα οποία θα κατασκευάζονταν βάσεις9.
Η συμφωνία και ο πολιτικός κόσμος
Η συμφωνία δεν κυρώθηκε ουσιαστικά ποτέ από την Ολομέλεια της Βουλής κι αυτό κατά παράβαση του Συντάγματος της χώρας που προέβλεπε ότι για να παραχωρηθεί ελληνικό έδαφος σε ξένη δύναμη ή για να γίνει δεκτός σε ελληνικό έδαφος ξένος στρατός χρειαζόταν νόμος ψηφισμένος από την Ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Οταν υπογράφηκε η συμφωνία η Ολομέλεια της Βουλής δε λειτουργούσε και δε συγκλήθηκε εκτάκτως από την κυβέρνηση, παρ' όλο που αυτό επιβαλλόταν να γίνει. Ετσι, το δημοσιευμένο κείμενο της συμφωνίας- όχι, όμως και τα απόρρητα παραρτήματα- πέρασε από την Επιτροπή εξουσιοδοτήσεων της Βουλής στις 22- 23/10/1953 όπου:
Ο πρωθυπουργός Αλ. Παπάγος χαρακτήρισε τη συμφωνία «σημαντικόν σταθμόν στην ιστορίαν της νεωτέρας Ελλάδος» και εξέφρασε τη βαθιά του ικανοποίηση. Ο υπουργός άμυνας Π. Κανελλόπουλος που την εισηγήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, πλέοντας σε πελάγη ευτυχίας, σημείωσε ανάμεσα σε άλλα ότι «διά της συμφωνίας αυτής, η αλληλεγγύη των ΗΠΑ προς την Ελλάδα κατέστη έτι βαθυτέρα, έτι εντονωτέρα». Ο Γ. Παπανδρέου που είχε εκλεγεί βουλευτής με το Κόμμα του Παπάγου, αλλά εκείνο το διάστημα είχε περάσει στο κόμμα των Φιλελευθέρων και ήταν συναρχηγός του (μαζί με τον Σοφοκλή Βενιζέλο) δε δίσταζε να διατυμπανίσει ότι «η Αμερικανική δύναμις έρχεται εις την Ελλάδα ως εγγύησις ασφαλείας. Τη χαιρετίζομεν».
Τελικά η συμφωνία κυρώθηκε με τις ψήφους του «Ελληνικού Συναγερμού» και του κόμματος των Φιλελευθέρων, ενώ αντιτάχθηκε η ΕΠΕΚ (ό,τι δηλαδή είχε απομείνει ως ΕΠΕΚ μετά το θάνατο του Πλαστήρα) και το νεοσύστατο Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού, που είχε προέλθει από την ένωση του Δημοκρατικού Κόμματος του Γ. Καρτάλη με το ΣΚΕΛΔ του Αλ. Σβώλου. Από το χώρο της Αριστεράς ευθύς εξαρχής εναντίον της συμφωνίας τάχθηκε η ΕΔΑ (που δεν αντιπροσωπευόταν τότε στη Βουλή) και φυσικά το παράνομο ΚΚΕ με το ΑΚΕ.
Η ΕΔΑ, με ανακοίνωση της Διοικούσας Επιτροπής της, χαρακτήρισε τη συμφωνία καίριο πλήγμα κατά των συμφερόντων του λαού και της εθνικής ανεξαρτησίας,10 ενώ το ΚΚΕ σε κοινή ανακοίνωσή του με το ΑΚΕ, στις 13/10/1953, έκανε λόγο για έγκλημα εθνικής προδοσίας υπογραμμίζοντας, ανάμεσα στα άλλα, πως η «καινούργια πολεμική συμφωνία παραδίνει την Ελλάδα» και τους Ελληνες «χειροπόδαρα δεμένους στη διάθεση του Αμερικάνου γιάνκη επιδρομέα»11.
Η ιστορία δικαίωσε απόλυτα τις θέσεις του ΚΚΕ, αλλά και των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων που αντιτάχθηκαν στην εγκατάσταση των αμερικανικών βάσεων στη χώρα μας. Οι βάσεις αυτές δεν πρόσφεραν ποτέ το παραμικρό στην αμυντική ικανότητα της Ελλάδας. Οποτε χρησιμοποιήθηκαν ήταν σε βάρος των συμφερόντων του ελληνικού λαού, και η χρησιμοποίησή τους αποσκοπούσε στην ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή. Η ΝΑΤΟική επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία είναι αψευδής μάρτυρας.
1 Σπ. Λιναρδάτου: «Από τον εμφύλιο στη χούντα», εκδόσεις «Παπαζήση», τόμος β', σελ. 121
2 Εφημερία ΠΟΝΤΙΚΙ 28/8/87
3 Κ. Μαρδά: «Η Ελλάδα στα δίκτυα των βάσεων», εκδόσεις «Καστανιώτη», σελ. 50- 51
4 Σπ. Μαρκεζίνη: «Αναμνήσεις 1972- 1974», Αθήναι 1979, σελ. 101
5 Πρακτικά Βουλής 27/11/1953 και «Οι πρώτοι δώδεκα μήνες της Κυβερνήσεως Συναγερμού», Αθήναι Δεκέμβριος 1953, σελ. 184
6 Σπ. Μαρκεζίνη: «Σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδος», στο ίδιο, σελ. 16- 17
7 Σ. Γρηγοριάδη: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας», εκδόσεις «Καπόπουλος», τόμος Δ', σελ. 156
8 Γ. Ασούρα: «Η Ελλάδα κάτω από την Κυριαρχία των ΕΠΑ και του ΝΑΤΟ», εκδόσεις ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ, 1975, σελ. 31- 32, Κ. Σειρηνίδη: «Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ελλάδα», εκδόσεις ΣΕ, σελ. 22, Κ. Μαρδά, στο ίδιο, σελ. 58- 59 κ. α)
9 Κ. Μαρδά, στο ίδιο, σελ. 61
10 "ΑΥΓΗ", 21/10/1953
11 Επίσημα Κείμενα ΚΚΕ, τόμος 7ος, εκδόσεις ΣΕ, σελ. 359- 362


Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ


Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στα 1953



ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΛΑΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στα 1953
Ο πληθυσμός του Βερολίνου καθαρίζει την πόλη απ' τα ερείπια του πολέμου
Υπάρχουν γεγονότα στην ιστορία, η γνώση των οποίων συμβάλλει στη συνειδητοποίηση αυτού που ο Μαρξ με τον Ενγκελς έγραφαν στο «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», ότι: «Η ιστορία των ως τα τώρα κοινωνιών είναι ιστορία ταξικών αγώνων». Που από τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και μετά απέκτησε χαρακτήρα αγώνα ανάμεσα σε δυο διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά συστήματα, τον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, και που διεξάγεται αδιάκοπα, ανειρήνευτα και λυσσαλέα. Ανεξάρτητα αν δεν παίρνει πάντα το χαρακτήρα ανοιχτού πολέμου. Αυτή η νομοτέλεια γίνεται ακόμη πιο κατανοητή μετά τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη και την ΕΣΣΔ. Οχι μόνο γιατί σ' αυτό τον πόλεμο ο σοσιαλισμός είχε μια προσωρινή ήττα, αλλά γιατί ο ιμπεριαλισμός ακόμη και μετά τις ανατροπές δε σταματά την επίθεση, αν και η απειλή αντικατάστασής του δεν είναι ορατή σε καμιά χώρα. Μόνο οι απειλές ενάντια στη Σοσιαλιστική Κούβα και τη ΛΔ της Κορέας απ' όλα τα ιμπεριαλιστικά κράτη και συνασπισμούς αρκούν για να επιβεβαιώσουν αυτή την εκτίμηση. Βεβαίως, τα επιτελεία των καπιταλιστικών κρατών, τα κόμματα των μονοπωλίων, αλλά και διάφορες άλλες δήθεν προοδευτικές δυνάμεις, που συνήθως προέρχονται από το κομμουνιστικό κίνημα, όπως ο ΣΥΝ και οι περί αυτόν του «Χώρου Διαλόγου» στην Ελλάδα, εναντιώνονταν στις σοσιαλιστικές χώρες πριν ακόμη την ανατροπή τους και προσπαθούσαν πάντοτε από θέσεις στήριξης της αστικής δημοκρατίας να παρουσιάσουν και να εκτιμήσουν ιστορικά γεγονότα, τα οποία σημάδεψαν την πάλη των δύο συστημάτων σε διεθνές επίπεδο. Και τα αξιοποιούν ακόμη και σήμερα από την ίδια σκοπιά, αν και η ίδια η ζωή έχει πλέον επιβεβαιώσει ότι η κοσμογονία δημοκρατίας και ελευθερίας, που προπαγάνδιζαν μετά τις ανατροπές, ως συνέπεια του «τέλους του ψυχρού πολέμου όπως οι ίδιοι εκτιμούσαν», έφεραν θερμούς πολέμους, φτώχεια δυστυχία και εξαθλίωση, καθολική επίθεση σε κατακτήσεις και δικαιώματα των λαών. Παρ' όλα αυτά συνεχίζουν, για παράδειγμα, να προπαγανδίζουν ότι το «Τείχος του Βερολίνου» διαίρεσε τους λαούς, ενώ η πτώση του για την οποία πανηγύρισαν τάχα θα τους ένωνε. Και τους ένωσε στην εκμετάλλευση. Γι' αυτό πανηγύρισαν. Δεν μπαίνουν καν στον κόπο να αναφέρουν έστω και τα γεγονότα που οδήγησαν σ' αυτό το γεγονός στη Γερμανία. Γιατί τα γεγονότα και μόνο είναι αρκετά για να αποδείξουν ότι ο ιμπεριαλισμός ποτέ δεν έπαψε να δρα με στρατηγική του την ανατροπή του σοσιαλισμού, η δική του δράση ύψωσε το «Τείχος». Επομένως, ιστορικά γεγονότα σαν αυτά που έλαβαν χώρα στο Βερολίνο το 1953, είτε αποσιωπώνται, είτε εξετάζονται από αταξική σκοπιά. Μόνο και μόνο για να αποσιωπήσουν την ιμπεριαλιστική αντεπαναστατική δράση, ή αν δεν μπορούν να τη συγκαλύψουν, να επιρρίψουν τις ευθύνες στα σοσιαλιστικά καθεστώτα. Προκειμένου να εμποδιστούν οι λαϊκές συνειδήσεις να κατανοήσουν ότι ο ιμπεριαλισμός είναι αυτός που τα δημιούργησε, αλλά και ότι τέτοια γεγονότα είναι αποτέλεσμα της ταξικής πάλης. Που σημαίνει ότι το σοσιαλιστικό καθεστώς είναι αντικειμενικά υποχρεωμένο να παίρνει όλα τα μέτρα υπεράσπισής του απέναντι στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα. Τι συνέβη όμως πριν 50 χρόνια στο Βερολίνο και τη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία;
Η πρώτη απόπειρα αντεπανάστασης μετά τον πόλεμο
Βοήθεια προς τη ΓΛΔ μετά την απελευθέρωση από τη Σοβιετική Ενωση: 1.000 τρακτέρ, 540 φορτηγά αυτοκίνητα και 800 αγροτικές μηχανές
Τον Ιούνη του 1953 ξέσπασαν αντεπαναστατικά γεγονότα στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία (ΓΛΔ). Ηταν η πρώτη απόπειρα μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ιμπεριαλιστικής επέμβασης στο νεαρό τότε εργατικό κράτος, για να ανακόψουν την προσπάθεια της εργατικής τάξης και των συμμάχων της να οικοδομήσουν το σοσιαλισμό σε γερμανικό έδαφος. Ζήτημα που αντικειμενικά αποτελούσε στοιχείο της πάλης ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό σε διεθνές επίπεδο και που δυνάμωνε αμέσως μετά τα αποτελέσματα του πολέμου και το γεγονός ότι μια σειρά χώρες της Ευρώπης με καθεστώς Λαϊκής Δημοκρατίας άνοιγαν το δρόμο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Για το μεταπολεμικό μέλλον της Γερμανίας υπήρχαν οι αποφάσεις του Πότσνταμ, οι οποίες καταπατήθηκαν από τις ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία που ήλεγχαν στρατιωτικά το δυτικό τμήμα της Γερμανίας, αυτό που στην πορεία αποτέλεσε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ή τη Δυτική Γερμανία.
Οι αποφάσεις της Διάσκεψης του Πότσνταμ, που πάρθηκαν από τις Δυνάμεις του αντιχιτλερικού συνασπισμού (ΕΣΣΔ, ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία), προέβλεπαν την κατοχή της ηττημένης Γερμανίας απ' αυτές τις Δυνάμεις, με σκοπό τη δημιουργία ενός ενιαίου γερμανικού κράτους, αποστρατιωτικοποιημένου, αποναζιστικοποιημένου, δημοκρατικά οργανωμένου και απ' αυτή την άποψη ο γερμανικός λαός, θύμα και αυτός του χιτλερισμού και του πολέμου, να καθοδηγηθεί στη δράση για τη συγκρότηση αυτού του κράτους.
Η υπονόμευση της συμφωνίας
1954: Ανοικοδόμηση βιομηχανίας πρώτων υλών στην πόλη Λάουχαμερ
Το κείμενο της συμφωνίας περιληπτικά έλεγε τα εξής:
«Α. Πολιτικές αρχές
1. Με βάση τη Συμφωνία για το μηχανισμό ελέγχου της Γερμανίας η ανωτάτη εξουσία θα ασκείται στη Γερμανία από τους ανώτερους διοικητές των ενόπλων δυνάμεων της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλικής Δημοκρατίας, από τον καθένα στη ζώνη της κατοχής του, με βάση τις οδηγίες των αντίστοιχων κυβερνήσεων, καθώς και από κοινού για τα ζητήματα που αφορούν τη Γερμανία γενικά. Η ανωτάτη εξουσία θα ασκείται από τα μέλη του Συμβουλίου Ελέγχου.
2. Εφόσον τούτο είναι πρακτικά εφαρμόσιμο, πρέπει να υπάρχει η ίδια μεταχείριση του γερμανικού πληθυσμού σ' ολόκληρη τη Γερμανία.
3. Οι σκοποί κατοχής της Γερμανίας, τους οποίους πρέπει να έχει σαν οδηγό το Συμβούλιο Ελέγχου, ιδιαίτερα είναι:
-- πλήρης αφοπλισμός και αποστρατικοποίηση της Γερμανίας και διάλυση όλης της γερμανικής βιομηχανίας, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολεμική παραγωγή, ή έλεγχος σ' αυτήν,
-- διάλυση του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, των παραρτημάτων του και εξαρτημένων από αυτό οργανώσεων, διάλυση όλων των ναζιστικών ιδρυμάτων, εγγύηση ώστε να μην αναγεννηθούν με καμιά μορφή και αποτροπή κάθε ναζιστικής και μιλιταριστικής δράσης ή προπαγάνδας,
-- προετοιμασία για τελική αναδιοργάνωση της γερμανικής πολιτικής ζωής σε δημοκρατική βάση και για την ενδεχόμενη ειρηνική συνεργασία της Γερμανίας στη διεθνή ζωή,
-- οι εγκληματίες πολέμου και όσοι συμμετείχαν στο σχεδιασμό ή στην εφαρμογή ναζιστικών μέτρων, που αφορούν ή είχαν σαν αποτέλεσμα θηριωδίες ή εγκλήματα πολέμου, πρέπει να συλληφθούν και να προσαχθούν σε δίκη. Οι ναζιστές ηγέτες, οι διακεκριμένοι οπαδοί των ναζιστών και ο καθοδηγητικός μηχανισμός των ναζιστικών ιδρυμάτων και οργανώσεων, καθώς και οποιαδήποτε άλλα πρόσωπα επικίνδυνα στην κατοχή της Γερμανίας και τους σκοπούς της κατοχής, πρέπει να συλληφθούν και να φυλακιστούν,
-- όλα τα μέλη του ναζιστικού κόμματος, τα οποία είχαν δράση περισσότερο από ονομαστικά μέλη, και όλα τα άλλα πρόσωπα, εχθρικά προς τους συμμαχικούς σκοπούς, πρέπει να απομακρυνθούν από τις κοινωνικές ή ημικοινωνικές θέσεις σοβαρών ιδιωτικών επιχειρήσεων. Τα πρόσωπα αυτά πρέπει να αντικατασταθούν με άλλα, τα οποία από άποψη πολιτικών και ηθικών αρετών θεωρούνται ικανά να βοηθήσουν στην ανάπτυξη αληθινά δημοκρατικών θεσμών στη Γερμανία,
-- η παιδεία στη Γερμανία πρέπει να ελέγχεται έτσι, ώστε να εξαλειφθούν οριστικά οι ναζιστικές και μιλιταριστικές θεωρίες και να γίνει δυνατή η επιτυχής ανάπτυξη των δημοκρατικών ιδεών.
Β. Οικονομικές αρχές
Για τη διάλυση του γερμανικού πολεμικού δυναμικού, η παραγωγή εξοπλισμών, πολεμοφοδίων και πολεμικών όπλων, καθώς και η παραγωγή όλων των τύπων αεροπλάνων και θαλάσσιων σκαφών πρέπει να απαγορευτεί και να αποτραπεί. Η παραγωγή μετάλλων, χημικών προϊόντων, η μηχανουργία και παραγωγή άλλων ειδών, άμεσα απαραίτητων για την πολεμική οικονομία, πρέπει να ελέγχεται αυστηρά και να περιορίζεται σύμφωνα με το επιτρεπτό επίπεδο των μεταπολεμικών ειρηνικών αναγκών της Γερμανίας...
Σε συντομότατο πρακτικά χρονικό διάστημα, η γερμανική οικονομία πρέπει να αποκεντρωθεί με σκοπό να καταργηθεί η υπάρχουσα υπερβολική συγκέντρωση της οικονομικής ισχύος, που αντιπροσωπεύεται ιδιαίτερα με τη μορφή καρτέλ, κοντσέρν, τραστ και άλλων μονοπωλιακών ενώσεων.
Στην περίοδο της κατοχής, η Γερμανία πρέπει να εξετάζεται σαν ενιαίο οικονομικό σύνολο. Για το σκοπό αυτό πρέπει να καθοριστεί κοινή πολιτική σ' ό,τι αφορά:
α) την παραγωγή και κατανομή των προϊόντων της εξορυκτικής βιομηχανίας και της βιομηχανίας επεξεργασίας,
β) την αγροτική οικονομία, δασοκομία και αλιεία,
γ) τους μισθούς, τις τιμές και κανόνες διανομής των προϊόντων στον πληθυσμό,
δ) το πρόγραμμα των συνολικών εισαγωγών και εξαγωγών της Γερμανίας,
ε) το χρηματικό και τραπεζιτικό σύστημα, με τους συγκεντρωτικούς φόρους και δασμούς,
στ) τις επανορθώσεις και την εξάλειψη του πολεμικού βιομηχανικού δυναμικού,
η) τις μεταφορές και συγκοινωνίες.
Κατά την εφαρμογή της πολιτικής αυτής πρέπει, στο βαθμό που χρειάζεται, να παίρνονται υπόψη οι διάφορες τοπικές συνθήκες» 1.
Από την πρώτη στιγμή που καθορίστηκαν οι τομείς ελέγχου από τα τέσσερα κράτη, η συμφωνία δεν εφαρμοζόταν από τις ΗΠΑ και τις Αγγλία και Γαλλία. Αλλωστε επιδίωξή τους ήταν η μη εφαρμογή της και στην πορεία η συγκρότηση ενός γερμανικού ιμπεριαλιστικού κράτους. Αλλά η ύπαρξη της ΕΣΣΔ, το γεγονός ότι σήκωσε σχεδόν ολόκληρο το βάρος του πολέμου, ότι ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε το Βερολίνο, χτυπώντας αυτός το γερμανικό ιμπεριαλισμό στην καρδιά του και ότι έλεγχε μετά από συμφωνία το ανατολικό τμήμα της Γερμανίας λειτούργησαν αποτρεπτικά από τη δημιουργία, αμέσως μετά την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, ενός κράτους όπως το ήθελαν οι ιμπεριαλιστές. Παρ' όλ' αυτά η συμφωνία παραβιαζόταν. Ετσι στους τομείς που ήλεγχαν οι ΗΠΑ, Αγγλία και Γαλλία (δυτικό τμήμα της Γερμανίας), μερικούς μήνες μετά τα ναζιστικά στρατεύματα δε διαλύονταν, το χιτλερικό κράτος έμενε ανέπαφο, οι εγκληματίες πολέμου προστατεύονταν. Τους ήταν χρήσιμοι ενάντια στην ΕΣΣΔ, αλλά και ενάντια στο ανατολικό τμήμα της Γερμανίας. Σκοπός τους από την αρχή ήταν η δημιουργία δυνάμεων επίθεσης στο σοσιαλισμό.
Κόντρα στη θέληση του γερμανικού λαού
Αλλά η δράση των ΗΠΑ, Αγγλίας, Γαλλίας στο γερμανικό έδαφος είχε και συνέχεια. Και αν για τους κομμουνιστές και πολλούς άλλους αντιφασίστες επιδιωκόταν η εφαρμογή της Συμφωνίας του Πότσνταμ, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είχαν διαφορετικούς σκοπούς. Η λαϊκή δράση διεκδικούσε ριζικές αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς στις δυτικές ζώνες, γεγονός που έθετε εμπόδια στους σκοπούς τους. Ετσι στα τέλη του 1946 σε ένα δημοψήφισμα στο κρατίδιο της Εσσης, το 72% των ψηφοφόρων ψήφισαν το πέρασμα των βιομηχανιών - κλειδιών στην κοινή ιδιοκτησία. Ομως η αμερικανική στρατιωτική διοίκηση απαγόρευσε την έκδοση αντίστοιχων νόμων. Οπως η αγγλική και γαλλική στρατιωτική διοίκηση, έτσι κι αυτή εμπόδισε τέτοιες αλλαγές. Η εξουσία του γερμανικού μονοπωλιακού κεφαλαίου, που έφερε τον Χίτλερ στην εξουσία, δε θίχτηκε στις δυτικές ζώνες, τις οποίες ήλεγχαν οι ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία. Αντίστοιχα αυτές οι δυνάμεις ήλεγχαν και το δυτικό τμήμα του Βερολίνου, με βάση τη Συμφωνία.
Για να συμπεριλάβουν τις δυτικές ζώνες στον αντισοβιετικό συνασπισμό, που ξαναεμφανίστηκε ανοιχτά αμέσως μετά τον πόλεμο, οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία μαζί με χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλδημοκράτες Γερμανούς πολιτικούς πέρασαν στην κρατική ένωση των δυτικών ζωνών. Το 1947 ενώθηκαν η αμερικανική και η βρετανική ζώνη κατοχής στη διζωνία. Δημιουργήθηκε γι' αυτήν ένα οικονομικό συμβούλιο, όπου τον τόνο τον έδιναν πολιτικοί της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης και που έπαιρνε όλο και περισσότερο κρατικές αρμοδιότητες.
Το Μάρτη 1948 συνεδρίασε για τελευταία φορά το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου, που ήταν το αρμόδιο όργανο εξουσίας στη Γερμανία ως την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας του Πότσνταμ και τη δημιουργία του νέου γερμανικού κράτους. Τον Ιούνη οι στρατιωτικοί διοικητές (από τις ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία) των δυτικών ζωνών ανήγγειλαν μια χωριστή νομισματική μεταρρύθμιση, την εισαγωγή του προσανατολισμένου στο δολάριο μάρκου-Γ. Η διαχωριστική γραμμή προς τη σοβιετική ζώνη κατοχής έγινε νομισματικό, και ήδη τώρα πρακτικά κρατικό, σύνορο. Τον ίδιο μήνα οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με τις «Συστάσεις του Λονδίνου» ανήγγειλαν το σχηματισμό ενός δυτικογερμανικού κράτους και έδωσαν ανάλογες οδηγίες σε πολιτικούς των δυτικών ζωνών. Σ' αντίθεση με τις υπάρχουσες συμφωνίες οι στρατιωτικοί διοικητές των δυτικών δυνάμεων εισήγαγαν το νόμισμα, το μάρκο-Γ., και στους δυτικούς τομείς του Βερολίνου. Ετσι δημιούργησαν την κρίση του Βερολίνου, που προκάλεσε τον κίνδυνο μιας στρατιωτικής σύγκρουσης και οδήγησε στη διάσπαση της πόλης. Χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί εγκατέλειψαν το δημαρχείο του Βερολίνου και εγκαταστάθηκαν στη συνοικία της πόλης Σιένεμπεργκ σαν εξουσία του Δυτικού Βερολίνου. Μετά απ' αυτό σχηματίστηκε το Νοέμβρη 1948 στο σοβιετικό τομέα ένα νέο δημοκρατικό δημοτικό συμβούλιο, με τον Φρίντριχ Εμπερτ ως πρώτο δήμαρχο.
Το Σεπτέμβρη 1948 συγκροτήθηκε σε σώμα στη Βόννη, από απεσταλμένους αντιπροσώπους των Κοινοβουλίων των κρατιδίων των δυτικών ζωνών κατοχής, ένα, έτσι λεγόμενο, Κοινοβουλευτικό Συμβούλιο. Αυτό ψήφισε το Μάη 1949 ένα Σύνταγμα, το βασικό νόμο για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Με τη συνεδρίαση του Μπούντεσταγκ στη Βόννη και το σχηματισμό κυβέρνησης με τον χριστιανοδημοκράτη Κόνραντ Αντενάουερ σαν καγκελάριο το Σεπτέμβρη 1949 είχε συντελεστεί η διάσπαση της Γερμανίας.
Η κυβέρνηση Αντενάουερ άρχισε να εξοπλίζει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία Γερμανίας (έτσι ονομάστηκε το καπιταλιστικό κράτος που ίδρυσαν οι ιμπεριαλιστές στο δυτικό τμήμα της Γερμανίας) και στόχευε στην είσοδο της ΟΔΓ στο ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε τον Απρίλη 1949. Ο στόχος της ήταν η αποκατάσταση ενός γερμανικού ιμπεριαλιστικού κράτους τουλάχιστο στα τέως σύνορα του Ράιχ του 1937, δηλαδή η «προσάρτηση» της σοβιετικής ζώνης κατοχής και των τέως γερμανικών περιοχών ανατολικά των συνόρων του Οδερ και του Νάισε.
Ετσι προετοιμαζόταν ανοιχτή ένοπλη επέμβαση, με στόχο την ανατροπή της εξουσίας στη ΓΛΔ και τη δημιουργία μιας ενιαίας ιμπεριαλιστικής Γερμανίας.
Τα γεγονότα του Ιούνη
Ας δούμε όμως τα γεγονότα του Ιούνη στο Βερολίνο.
«Στις 17 του Ιούνη προβοκάτορες που ήταν από καιρό προετοιμασμένοι κι ανάμεσα σ' αυτούς εγκληματίες πολέμου που αποφυλακίστηκαν ειδικά γι' αυτόν το σκοπό από τους Αμερικάνους, προερχόμενοι από τον αμερικάνικο τομέα του δυτικού Βερολίνου, παρέσυραν ένα μέρος από τους εργαζόμενους ορισμένων επιχειρήσεων να εγκαταλείψουν τη δουλιά και προκάλεσαν ταραχές στους δρόμους. Ξέσχισαν κόκκινες σημαίες, έκαψαν μαγαζιά και χτύπησαν αστυνομικούς. Τη μέρα αυτή ο δημοκρατικός τομέας του Βερολίνου κηρύχτηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και οι προβοκάτορες καταφύγανε στο δυτικό Βερολίνο κι άλλοι πιάστηκαν και παραδόθηκαν στη δικαιοσύνη.
Ο Τύπος και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί των δυτικών χωρών προσπάθησαν να διαστρεβλώσουν το νόημα των γεγονότων αυτών και να καλύψουν τους οργανωτές της προβοκάτσιας. Μίλησαν για "λαϊκή επανάσταση", για τον "αυθόρμητο" χαρακτήρα των γεγονότων και γενικά προσπάθησαν να θολώσουν τα νερά. Ολος ο κόσμος όμως ξέρει ότι η προβοκάτσια του Βερολίνου προετοιμάστηκε από καιρό απ' τους αντιδραστικούς κύκλους των δυτικών δυνάμεων και τους συνεργούς τους Γερμανούς μονοπωλητές και ότι από καιρό προετοιμάζονταν η "ημέρα Χ" και ορίστηκε σαν τέτοια μέρα η 17 του Ιούνη. Στις 17 του Ιούνη συμμορίες που μπήκαν απ' τον αμερικάνικο τομέα, με τη συμμετοχή Αμερικανών αστυνομικών, επιτέθηκαν ενάντια στον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Οτο Νούσκε, τον απήγαγαν και τον παρέδωσαν στις αμερικανικές αρχές. Αμερικανοί αξιωματικοί με στολή εμφανίστηκαν στο κέντρο της διαδήλωσης, αμερικάνικα αυτοκίνητα με ραδιοπομπούς έδιναν οδηγίες, αμερικάνικα αεροπλάνα έριξαν προκηρύξεις που καλούσαν σε γενική απεργία και μεγάφωνα τοποθετημένα στη ζώνη μεταξύ του δυτικού και ανατολικού τομέα έριχναν συνθήματα για τη διέγερση του πληθυσμού. Στις 25 του Μάρτη ακόμα η εφημερίδα του δυτικού Βερολίνου "Ντερ Ταγκ" έγραψε άρθρο με τον τίτλο "Η ημέρα Χ". Επίσης το περιοδικό "Ντερ Σπίγκελ" έγραψε ότι ο υπουργός της Βόννης Κάιζερ, που καθοδήγησε προσωπικά την προβοκάτσια, από το Μάρτη του περασμένου χρόνου, καυχιόταν ότι το γενικό σχέδιο είναι έτοιμο. Οι αρχές κατοχής της Αγγλίας και Γαλλίας είχαν επίσης γνώση του εγκληματικού τυχοδιωκτισμού. Η προετοιμασία έγινε κάτω από την άμεση καθοδήγηση των αμερικάνικων στρατιωτικών αρχών, που στρατολόγησαν και εξόπλισαν τους προβοκάτορες και τους υποδείξανε τους στόχους των εμπρησμών και των επιθέσεων. H κατάθεση του προβοκάτορα Καλκόφσκι μιλάει καθαρά γι' αυτό: "Πήραμε αποστολή να επιδράμουμε στα κυβερνητικά χτίρια, να κάνουμε εμπρησμούς, να ληστέψουμε καταστήματα, να ρίχνουμε κάτω τους λαϊκούς αστυνομικούς και γενικά να δράσουμε ενάντια στα όργανα της εξουσίας και με τα όπλα". Βρέθηκαν στρατιωτικά αμερικανικά αυτοκίνητα με μπουκάλες βενζίνης πού στάθμευαν στα σύνορα του ανατολικού τομέα του Βερολίνου. Ο αγγλικός αστικός Τύπος, όπως το περιοδικό "Εκόνομιστ", έγραψε ότι η προβοκάτσια ήταν αποτέλεσμα μεγάλων προσπαθειών των Δυτικών Δυνάμεων. Αλλο αγγλικό περιοδικό, το "Νιου Στέιτσμεν Εντ Νέισιον", έγραψε: "Τους ισχυρισμούς των δυτικών δυνάμεων ότι οι ταραχές είχαν αυθόρμητο χαρακτήρα πρέπει να τους εξετάζουμε στο φως του γεγονότος ότι ξοδεύτηκαν εκατομμύρια δολάρια για τους πράκτορες και τη ραδιοφωνική προπαγάνδα που απόβλεπαν ακριβώς να προκαλέσουν ένα τέτοιο αποτέλεσμα". Ο Αμερικανός γερουσιαστής Πότερ δήλωσε επίσης ότι τα γεγονότα αυτά δεν ήταν τυχαίο πράγμα και ότι υποκινήθηκαν από τις ΕΠΑ. Τέλος η πιο έκδηλη προσπάθεια ενθάρρυνσης των Αμερικανών πρακτόρων είναι η δήλωση του προέδρου Αϊζενχάουερ της 18 του Ιούνη ότι οι ΕΠΑ δίνουν συμπληρωματική βοήθεια στο δυτικό Βερολίνο από 50 εκατομμύρια δολάρια»2.
Η προετοιμασία της ιμπεριαλιστικής επέμβασης
Τι ήταν η «ημέρα Χ»; Ηταν η ημέρα που οι ιμπεριαλιστές θα επέλεγαν για την απόπειρα ανατροπής.
«Για την προετοιμασία της "ημέρας Χ" οι εχθροί του λαού μιλούσαν οι ίδιοι ανοιχτά. Ο Γιάκομπ Κάιζερ δήλωσε: "Πιθανόν αυτή η ημέρα Χ να έρθει πιο γρήγορα... Το καθήκον μας είναι να είμαστε όσο μπορούμε καλύτερα προετοιμασμένοι για τη λύση όλων των προβλημάτων. Το γενικό σχέδιο, μπορούμε να πούμε πως είναι έτοιμο!". Στη Δυτική Γερμανία βρισκόταν και βρίσκεται το αμερικάνικο πρακτορείο που με υπόδειξη της Ουάσιγκτον επεξεργάζεται τα σχέδια του πολέμου και του εμφυλίου σπαραγμού. Στη Δυτική Γερμανία και στο Δυτικό Βερολίνο ο Αντενάουερ, ο Ολενχάουερ, ο Κάιζερ και ο Ρέιτερ οργάνωσαν άμεσα την προετοιμασία της "ημέρας Χ". Ετσι στο υπουργείο του Γιάκομπ Κάιζερ με την ενεργητική αμερικάνικη υποστήριξη, με την καμουφλαρισμένη ονομασία "συμβούλιο έρευνας", είχε δημιουργηθεί ειδικό επιτελείο για την εφαρμογή πράξεων αντιπερισπασμού και πράξεων εμφυλίου πολέμου, που πήρε εκατομμύρια μάρκα από το μυστικό ταμείο των ξένων και ντόπιων ιμπεριαλιστών. Στη Δυτική Γερμανία ο Κάιζερ και ο Ρέιτερ προετοίμαζαν συστηματικά και όπλιζαν τους εγκληματίες πολέμου, τα στρατοκρατικά και εγκληματικά στοιχεία σε τρομοκρατικές οργανώσεις.
Στην παλιά πείρα των φασιστών δολοφόνων προστέθηκαν ακόμα οι μέθοδες των Αμερικάνων γκάνγκστερ: έτσι δημιουργήθηκαν νέα φασιστικά καθάρματα. Παράλληλα με τους ξένους εμπρηστές του πολέμου ο Αντενάουερ, ο Ολενχάουερ, ο Κάιζερ και ο Ρέιτερ φέρνουν απόλυτα την ευθύνη για το αίμα που χύθηκε κατά τη συντριβή του φασιστικού τυχοδιωκτισμού.
(...) Στις 13 του Ιούνη 1953 στη διάρκεια εκδρομής με βαπόρι των εργατών της λαϊκής επιχείρησης "Ιντουστριμπάου Μπέρλιν", όπου πήραν μέρος πράκτορες του εχθρού από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις, είχε προετοιμαστεί το σχέδιο της απεργίας των εργατών οικοδόμων και σαν μέρα της προβοκάτσιας ορίστηκε η Τρίτη της 16 του Ιούνη 1953. Ταυτόχρονα οι εχθροί στείλανε φάλαγγες συμμοριτών, εφοδιασμένων με όπλα και μπουκάλια με θειάφι, φώσφορο, βενζίνη, μέσω των συνόρων των τομέων με το καθήκον να μετατρέψουν με απατεωνίστικο τρόπο, με υποκινητικά συνθήματα, το σταμάτημα της εργασίας από μέρους των τίμιων εργατών οικοδόμων σε διαδήλωση ενάντια στην κυβέρνηση και με εμπρησμούς, διαρπαγές και πυροβολισμούς να δώσουν σ' αυτή τη διαδήλωση χαρακτήρα ανταρσίας. Ταυτόχρονα έδωσαν σε ομάδες των πρακτόρων τους σε ορισμένα άλλα μέρη της Δημοκρατίας οδηγίες να οργανώσουν παρόμοιες ενέργειες την επομένη και σε άλλα μέρη τη μεθεπομένη. Τα φασιστικά καθάρματα που πέρασαν από το Δυτικό Βερολίνο και καθοδηγούνταν από κει οργάνωσαν επιθέσεις ενάντια στις αποθήκες τροφίμων, στα σπίτια συμβίωσης της εργατικής νεολαίας, στις λέσχες, στα καταστήματα, καθώς και επιθέσεις με σκοπό τη δολοφονία στελεχών του κόμματος, των μαζικών οργανώσεων και του κρατικού μηχανισμού που υπεράσπιζαν με ανδρεία το δημοκρατικό μας καθεστώς. Σύμφωνα με τους καταλόγους που καταρτίστηκαν στα κέντρα πρακτόρων του Δυτικού Βερολίνου σε μια σειρά μέρη είχαν αφεθεί ελεύθεροι από τις φυλακές φασίστες και κοινοί εγκληματίες, όπως, λόγου χάρη, η εσεσίτισσα (σ.σ. στέλεχος των Ες-Ες) Ερνα Ντόρν, διοικητής του γυναικείου στρατοπέδου συγκέντρωσης Ραβενσμπρούκ που καταδικάστηκε από το δημοκρατικό δικαστήριο για τα θηριώδη εγκλήματά της ενάντια στην ανθρωπότητα. Ετσι ήθελαν να εγκαθιδρύσουν τη φασιστική εξουσία στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας».3

Επιμέλεια
Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ


Αντιπαράθεση καπιταλισμού - σοσιαλισμού
Μέτρημα και διανομή της γης και μικροαγρότες κατά τη διάρκεια της αγροτικής δημοκρατικής μεταρρύθμισης στη ΓΛΔ
Η ίδρυση της ΓΛΔ συνάντησε την πιο έντονη αντίδραση της ΟΔΓ και του ΝΑΤΟ. Ο καγκελάριος της ΟΔΓ, Κόνραντ Αντενάουερ, λίγες μέρες μετά την ίδρυση της ΓΛΔ, δήλωνε στις 20/10/1949 ότι ο βασικός νόμος για τη συγκρότηση της ΟΔΓ, που ψηφίστηκε στη Βόννη και θεωρούσε την ΟΔΓ μοναδικό εκπρόσωπο του γερμανικού έθνους, αποτελούσε μια δυναμική διακήρυξη κατά της ΓΛΔ. Ο Χέρμαν Πούντερ, πολιτικός παράγοντας της ΧΔΕ, δήλωσε κείνες τις μέρες: «Από δω και μπρος, ο "ψυχρός πόλεμος" θα είναι σκληρός όσο ποτέ άλλοτε». Ο ιμπεριαλιστικός ταξικός αγώνας κατά του λαϊκοδημοκρατικού καθεστώτος στη ΓΛΔ έμπαινε στην πιο οξεία φάση του. Ο «ψυχρός πόλεμος», που εντάθηκε, είχε προοπτική το θερμό πόλεμο. Προετοιμαζόταν στο έδαφος της ΟΔΓ, η οποία, σε σχέση με τη ΓΛΔ, κατείχε το 70% του γερμανικού εδάφους, το 72% του πληθυσμού του 1936, το 70% του παραγόμενου εθνικού εισοδήματος και γιγάντια αναπτυγμένη βιομηχανία, με ισχυρές βιομηχανικές βάσεις, όπως του Ρουρ κ.α. Σ' αυτή την περιοχή, επιταχυνόταν ο στρατιωτικός εξοπλισμός, για να μετατραπεί σε βάση εξόρμησης ενάντια στις χώρες του σοσιαλισμού, με προτεραιότητα βέβαια τη ΓΛΔ και για το λόγο ότι αποτελούσε σύνορα με τη Δύση. Εκτός αυτού, τα κρατικά σύνορα με την ΟΔΓ διατηρούνταν ανοιχτά. Κάτι, δηλαδή, που δε συνέβαινε μ' άλλες σοσιαλιστικές χώρες.
Το 1950 ξέσπασε ο πόλεμος στην Ανατολική Ασία με την ιμπεριαλιστική επίθεση κατά της ΛΔ της Κορέας. Σ' αυτές τις συνθήκες, στην Ευρώπη, η πιο οξυμένη περιοχή γινόταν και πάλι η περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης και ειδικά τα σύνορα ΟΔΓ-ΓΛΔ. Οι επιθετικοί κύκλοι του ΝΑΤΟ, με τους Δυτικογερμανούς εταίρους τους, προετοιμάζοντας την ανατροπή του καθεστώτος στη ΓΛΔ, άρχισαν να χρησιμοποιούν εντατικά τα ανοιχτά σύνορα (τα σύνορα ήταν ανοιχτά, η ΓΛΔ δεν είχε ακόμη δικό της στρατό στα σύνορα ανατολικού-δυτικού τομέα, με δεδομένο ότι το γερμανικό ζήτημα στη βάση της Συμφωνίας του Πότσνταμ δεν είχε διευθετηθεί, παρά την ύπαρξη ουσιαστικά δύο κρατών και μάλιστα με διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό σύστημα) και δυνάμωναν την υπονομευτική τους δράση μέσα στο έδαφος της ΓΛΔ, ιδιαίτερα στον κρατικό μηχανισμό και τις επιχειρήσεις λαϊκής ιδιοκτησίας. Κεντρικός στόχος ήταν η αποδιοργάνωση του κρατικού μηχανισμού και σε συνέχεια η ανατροπή του καθεστώτος. Ενα μέρος από το κονδύλι των 100 εκατ. δολαρίων που διέθεταν οι ΗΠΑ για παρόμοιους σκοπούς ενάντια στις σοσιαλιστικές χώρες χορηγούνταν και για ενέργειες κατά της ΓΛΔ. Ταυτόχρονα, άρχισε και ο οικονομικός αποκλεισμός. Οπως ήταν φυσικό, η καθυστερημένη ανατολική περιοχή της προπολεμικής Γερμανίας ήταν πολύπλευρα εξαρτημένη σε πρώτες ύλες, καύσιμα και βιομηχανικό εξοπλισμό.
Μετά τον τερματισμό του πολέμου, όταν ο αντιχιτλερικός συνασπισμός δεν είχε ακόμη διαλυθεί, άρχισε να αναπτύσσεται το εμπόριο ανάμεσα σ' όλες τις ζώνες κατοχής. Με την ίδρυση της ΓΛΔ και τους γοργούς ρυθμούς σταθεροποίησής της, οι καπιταλιστές της ΟΔΓ, μαζί με τις άλλες ενέργειες, προσπάθησαν να σταματήσουν και τις προμήθειες που έδιναν, και τα προϊόντα που έπαιρναν από τη ΓΛΔ, να προκαλέσουν κρίση και αναταραχή στη ΓΛΔ. Το Φλεβάρη του 1950, η ΟΔΓ σταμάτησε να παραχωρεί στη ΓΛΔ ατσάλι, καύσιμα, πρώτες ύλες κ.ά. Το 1951, οι εξαγωγές της ΟΔΓ προς τη ΓΛΔ κάλυπταν μόλις το 6% των εισαγωγών της ΓΛΔ. Τον ίδιο καιρό δυνάμωσαν και τα σαμποτάζ από ένοπλες συμμορίες, που έκαιγαν σοδειές, κατέστρεφαν μηχανές, οργάνωναν ανοιχτές τρομοκρατικές πράξεις.
Ο αντικομμουνισμός και ο αντισοβιετισμός ήταν το κύριο ιδεολογικό όπλο του ιμπεριαλισμού, με το οποίο, μεταξύ άλλων, επιδιωκόταν η διάσπαση της ενότητας των πλατιών αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων της ΓΛΔ και της σχέσης τους με την πρωτοπορία στη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση, το ΕΣΚΓ (Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας, μαρξιστικό - λενινιστικό κόμμα που προήλθε από τη συγχώνευση του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας και μιας μερίδας σοσιαλδημοκρατών και ήταν πρωτοπορία της εργατικής τάξης στο ανατολικό τμήμα της Γερμανίας). Επεδίωκαν επίσης την εναντίωση των λαϊκών μαζών στην ΕΣΣΔ. Ο οικονομικός πόλεμος του ιμπεριαλισμού ενάντια στη ΓΛΔ είχε τις επιπτώσεις του σε ορισμένους τομείς της οικονομίας, όπως στη μεταλλουργία, τις μηχανοκατασκευές κλπ. Υπολογίζεται ότι οι πολύπλευρες οικονομικές ζημιές που προκλήθηκαν σ' αυτά τα χρόνια έφτασαν τα 100 δισεκατομμύρια μάρκα.
Ο ιμπεριαλισμός δυναμώνει την επίθεση
Ομως, η κύρια προσπάθεια των μονοπωλιακών δυνάμεων της ΟΔΓ και των ΗΠΑ στρεφόταν στην επιτάχυνση της επαναστρατιωτικοποίησης της ΟΔΓ και την επιθετική της προετοιμασία κατά των σοσιαλιστικών χωρών, με πρώτο στόχο τη ΓΛΔ. Προϋπόθεση γι' αυτό αποτελούσε το προβάδισμα στην ισχυροποίηση του δυτικογερμανικού κεφαλαίου και πρώτα απ' όλα στην ισχυροποίηση της βιομηχανικής βάσης του. Το 1951 διαπιστωνόταν ότι ο γερμανικός ιμπεριαλισμός στην ΟΔΓ είχε ανασυγκροτηθεί στο σύνολό του και αποτελούσε τον βασικό κίνδυνο στην Ευρώπη. Οι πολιτικοί του εκπρόσωποι διακήρυχναν ανοιχτά ότι αγωνίζονται για την επαναφορά στα σύνορα του 1937. Ταυτόχρονα, μιλούσαν για «απελευθέρωση των αδελφών που στέναζαν κάτω από το σοβιετικό ζυγό», θεωρούσαν την ίδρυση της ΓΛΔ σαν μια παρέκκλιση, που σύντομα θα τη διόρθωναν. Κύριος στόχος τους ήταν η δημιουργία στρατιωτικών δυνάμεων, για να χρησιμοποιηθούν για την αντεκδίκηση και την κατάληψη των προς ανατολάς εδαφών. Με την παρότρυνση των ΗΠΑ και τη συγκατάθεση των υπόλοιπων Ευρωπαίων εταίρων, έγινε το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αποφασίστηκε η δημιουργία στρατιωτικών δυνάμεων, ισχύος 150.000 αντρών, όπως ζήτησε ο καγκελάριος της ΟΔΓ. Σημαντικό βήμα που ενίσχυε πολύπλευρα τις ενέργειες των ιμπεριαλιστικών κύκλων ήταν η είσοδος της ΟΔΓ στην Ευρωπαϊκή Ενωση Ανθρακος και Χάλυβος (Απρίλης 1951), που αποτελούσε τη βάση εξοπλισμού του NATO στη Δυτική Ευρώπη. Συνέπεια της εισόδου σ' αυτή τη διακρατική μονοπωλιακή ένωση ήταν η επιτάχυνση της παραπέρα μονοπωλιοποίησης της γερμανικής οικονομίας, η ισχυροποίηση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της ΟΔΓ.
Το πέρασμα της ΓΛΔ στο στάδιο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού δε δημιουργούσε καμιά αμφιβολία ότι θα δυνάμωνε την αντίδραση του ιμπεριαλισμού και των υπολειμμάτων του στο έδαφος της ΓΛΔ.
Σχετικά με τα υπολείμματα, ο τομέας της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στη βιομηχανία, την αγροτική οικονομία και το μεγάλο εμπόριο ήταν σημαντικός στα πλαίσια της λαϊκής οικονομίας. Το 1950 υπήρχαν 17.500 καπιταλιστικές βιομηχανικές επιχειρήσεις πού παρήγαγαν περίπου το 25% του ακαθάριστου βιομηχανικού προϊόντος. Το ένα τέταρτο της καλλιεργούμενης αγροτικής επιφάνειας ανήκε σε 47.557 μεγάλα αγροτικά νοικοκυριά. Ετσι κι αλλιώς ένα μέρος του καπιταλιστικού τομέα συνεχίζει να υπάρχει και μετά την επαναστατική ανατροπή της αστικής εξουσίας και διεξάγεται οξύτατη ταξική πάλη από την εργατική εξουσία ενάντια στις παλιές τάξεις ως την ολοκληρωτική απαλλοτρίωσή του. Επίσης, υπήρχαν κοινωνικά στρώματα που ήθελαν την επαναφορά των καπιταλιστικών σχέσεων. Ταυτόχρονα, ένα μέρος από τους μικρούς εμπορευματοπαραγωγούς και άλλους εκπροσώπους των μεσαίων στρωμάτων δε συμπαθούσε την εργατοαγροτική εξουσία και με μια ιμπεριαλιστική πίεση θα μπορούσε να επηρεαστεί απ' αυτήν. Στον τομέα αυτό, το βάρος ρίχτηκε στη δημιουργία ρήγματος ανάμεσα στην εργατική τάξη και τους συμμάχους της, με στόχο το σπάσιμο της συμμαχίας τους, αλλά και στο πολιτικό επίπεδο, ανάμεσα στο ΕΣΚΓ και τα άλλα κόμματα που δεν αντιπάλευαν το νέο καθεστώς, ιδιαίτερα τις δυνάμεις που στις γραμμές τους υπήρχαν ιδεολογικές συγχύσεις (επηρεάζονταν από θρησκευτικές αντιλήψεις κλπ.). Με έναν προσεχτικό ελιγμό και διά μέσου των οργανωμένων πολιτικών δυνάμεων στη ΓΛΔ, ήλπιζαν να πετύχουν την παλινόρθωση του καπιταλιστικού καθεστώτος. Η προσπάθεια αυτή εκδηλώθηκε έντονα διά μέσου ορισμένων ηγετών των κομμάτων της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης και του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας, που προσπάθησαν να επηρεάσουν οπαδούς των κομμάτων τους. Οι ηγέτες του ΣΔΚΓ της ΟΔΓ υποστήριζαν ανοιχτά τις αντεπαναστατικές ενέργειες που ετοιμάζονταν ενάντια στο σοσιαλισμό.
Ετσι, οργανώνονταν παράνομες αντεπαναστατικές ομάδες, οι οποίες είχαν αποκτήσει και δεσμούς με τα ιμπεριαλιστικά κατασκοπευτικά κέντρα του Δυτικού Βερολίνου. Οι περισσότερες από αυτές τις ομάδες καθοδηγούνταν από πρώην φασιστικά στελέχη.
Την όξυνση του ταξικού αγώνα την επιτάχυνε, επίσης, η συνεχής δράση των ιμπεριαλιστών διά μέσου των ανοιχτών συνόρων. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, η σοσιαλιστική οικοδόμηση στη ΓΛΔ γινόταν ακόμη πιο περίπλοκη. Το λαϊκοδημοκρατικό καθεστώς, που οικοδομούσε το σοσιαλισμό, βρισκόταν μπροστά σε πολλά νέα προβλήματα, που η λύση τους αποδείχτηκε εξαιρετικά δύσκολη. Ετσι τα προβλήματα αυτά θεωρήθηκαν απο τους ιμπεριαλιστές ως η ευκαιρία για το ξέσπασμα της αντεπαναστατικής δράσης για την ανατροπή της εργατοαγροτικής εξουσίας στη ΓΛΔ.
Βεβαίως, η αντεπανάσταση αντιμετωπίστηκε με επιτυχία από το ΕΣΚΓ και τα κρατικά όργανα εξουσίας, που κινητοποίησαν την πλειοψηφία της εργατικής τάξης και άλλων λαϊκών δυνάμεων, ενώ η παρουσία επίσης του σοβιετικού στρατού είχε τη δική της συμβολή σ' αυτό. Ετσι απέτρεψαν την εξαπόλυση από τους ιμπεριαλιστές ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου, απέτρεψαν τη στρατιωτική τους επέμβαση. Η ιμπεριαλιστική απόπειρα να εφαρμοστεί η πολιτική του «πισωγυρίσματος» του σοσιαλισμού που οικοδομούνταν στη ΓΛΔ και μ' αυτό να αδυνατίσουν οι διεθνείς θέσεις του σοσιαλισμού δεν επιτεύχθηκε. Αλλά ο ιμπεριαλισμός, παρά την τότε αποτυχία του, δεν αποθαρρύνθηκε. Γι' αυτό υπήρξε και συνέχεια.
Το Μάη του 1955 η ΟΔΓ γίνεται μέλος του ΝΑΤΟ. Ετσι ενισχύεται η υπονομευτική επιθετική δράση ενάντια στη ΓΛΔ. Η ΟΔΓ επανεξοπλίζεται, δημιουργεί δικό της στρατό ενταγμένο στο ΝΑΤΟ και στην υπηρεσία του διεθνούς ιμπεριαλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό. Οξύνεται η αντιπαράθεση των δύο συστημάτων, που παίρνει την έκφραση στην αντιπαράθεση ΟΔΓ - ΓΛΔ.
Είναι χαρακτηριστικές οι αποφάσεις της Συμφωνίας των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο Παρίσι, που επέτρεπε την επιτάχυνση των εξοπλισμών και της στρατιωτικοποίησης της ΟΔΓ ενάντια στη Συμφωνία του Πότσνταμ για αποστρατιωτικοποίηση. Οι ΗΠΑ, μετά απ' αυτό, δυνάμωσαν τον εφοδιασμό της ΟΔΓ με πολεμικό υλικό και εξοπλισμούς. Αρχισαν να τοποθετούν βάσεις και μέσα εκτόξευσης ατομικών όπλων, με κατεύθυνση την Ανατολή. Η κυβέρνηση της ΟΔΓ, με τη συγκατάθεση του Κοινοβουλίου της, τροποποίησε το Σύνταγμα σ' ό,τι αφορά τους ατομικούς εξοπλισμούς και, με αυτόν τον τρόπο, τους επικύρωσε συνταγματικά. Στις ανώτερες θέσεις στο στρατό τοποθετούνταν πρώην στρατηγοί και ανώτατοι αξιωματικοί της ναζιστικής Βέρμαχτ. Το Μάρτη του 1958, η Βουλή της Βόννης αποφάσισε τον εξοπλισμό των στρατιωτικών δυνάμεων της ΟΔΓ με σύγχρονα όπλα. Τον Απρίλη του 1958, οι υπουργοί Αμυνας του NATO αποφάσισαν την επιτάχυνση της εγκατάστασης 30 μεραρχιών στην Κεντρική Ευρώπη και τον εξοπλισμό τους με πυρηνικά όπλα. Μ' αυτή την απόφαση, άρχιζε ανοιχτά ο εξοπλισμός της ΟΔΓ με πυρηνικά όπλα, επιταχύνονταν οι προετοιμασίες της σε δύναμη κρούσης ενάντια στις χώρες του σοσιαλισμού στην Ευρώπη και πρώτα απ' όλα ενάντια στη ΓΛΔ. Η δημιουργία της ΕΟΚ στα 1957 και η παραπέρα ανάπτυξη του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού στην ΟΔΓ - η τελευταία ήδη είχε μετατραπεί στη δεύτερη οικονομική δύναμη στον καπιταλιστικό κόσμο, μετά τις ΗΠΑ - δημιουργούσαν σ' αυτήν νέες δυνατότητες για επεκτατική δράση και πρώτ' απ' όλα κατά της ΓΛΔ. Στα τέλη του 1959, ο στρατός της ΟΔΓ αριθμούσε 240.000 άνδρες και είχε μετατραπεί στην κυριότερη στρατιωτική δύναμη ξηράς του NATO στην Κεντρική Ευρώπη. Στα σύνορα με τη ΓΛΔ και τη ΛΔ Τσεχοσλοβακίας στάθμευαν μόνιμα μηχανοκίνητα τμήματα, έτοιμα για δράση. Η ΟΔΓ είχε μετατραπεί ήδη στην πιο επιθετική δύναμη της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό άνοιγε την όρεξη στους ιμπεριαλιστές για δράση ενάντια στο σοσιαλισμό. Ετσι οργανωνόταν η δεύτερη απόπειρα αντεπαναστατικής δράσης στο έδαφος της ΓΛΔ στα 1961.
Η απειλή μεγαλώνει
Κατά το 1961, η απειλή που προερχόταν από τα σύνορα του Βερολίνου, που συνεχίζουν να παραμένουν ανοιχτά, γενικότερα από τα σύνορα της ΓΛΔ με την ΟΔΓ, γινόταν όλο και μεγαλύτερη. Αυτό το χρόνο άρχισε η άμεση προετοιμασία για στρατιωτική επίθεση κατά της ΓΛΔ. Σαν κέντρο δράσης της είχε επιλεχθεί το Δυτικό Βερολίνο, που μετατρεπόταν και στην πράξη σε πόλη αντισοσιαλιστικού μετώπου. Τον Ιούλη του ίδιου χρόνου, ο τότε υπουργός Αμυνας της ΟΔΓ, Στράους, όταν βρισκόταν σε επίσκεψη στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν είχε τελειώσει ακόμη και ότι θα έπρεπε ο καθένας να ετοιμάζεται να δεχτεί μια «Κρίση Βερολίνου» κατά το φθινόπωρο που ακολουθούσε. Στη Βόννη ετοιμάζονταν σχέδια παλινόρθωσης των κρατικομονοπωλιακών σχέσεων στη ΓΛΔ. Τα μέσα προπαγάνδας της ΟΔΓ προσπαθούσαν να δημιουργήσουν πανικό στο λαό της ΓΛΔ. Στις αρχές Αυγούστου, οι δυνάμεις του NATO στην Κεντρική Ευρώπη τέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού. Τα αμερικανικά τανκς έκαναν προκλητικά την εμφάνισή τους στο έδαφος της ΓΛΔ. Διέσχισαν την Πύλη του Βραδεμβούργου, όπου κυμάτιζε η σημαία της ΓΛΔ, και κατευθύνονταν προς το κέντρο του Βερολίνου. Η πρόκληση αποφεύχθηκε, χάρη στην υπεράσπιση απο τους εργατικούς φρουρούς της πρωτεύουσας της ΓΛΔ, που έφραξαν το δρόμο στον επιδρομέα. Οι ερπύστριες των τανκς των ΗΠΑ και του NATO σταμάτησαν, αλλά η απειλή συνέχιζε να υπάρχει. Επιβαλλόταν η διασφάλιση των συνόρων.
Τη νύχτα της 12-13 Αυγούστου έκλεισαν τα ανοιχτά σύνορα με το Δυτικό Βερολίνο και την ΟΔΓ. Ετσι μετά και τη δεύτερη ιμπεριαλιστική επέμβαση, η εργατοαγροτική εξουσία στη ΓΛΔ αναγκάστηκε, για την υπεράσπισή της από την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, να σηκώσει το «Τείχος του Βερολίνου». Η οργανωμένη αυτή ενέργεια διασφάλισης των συνόρων άφησε έκπληκτους τους επιτελικούς κύκλους των ΗΠΑ, της ΟΔΓ και των άλλων κρατών - μελών του NATO. Οι ιμπεριαλιστές ΟΔΓ, που σχεδίαζαν την προσάρτηση της ΓΛΔ με μια «παρέλαση νίκης» στη λεωφόρο «Ούντερ ντερ Λίντεν», απέτυχαν για άλλη μια φορά. Τα μέτρα της 13/8/1961 ήταν αναγκαία και υποχρεωτικά για την αναχαίτιση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της ΟΔΓ και των άλλων κρατών του NATO.
Βεβαίως, στα 1989 το «Τείχος» μπορεί να έπεσε από την ιμπεριαλιστική αντεπανάσταση και την ανατροπή του σοσιαλισμού. Αλλά τα διδάγματα από την προσωρινή ήττα και η πείρα των λαών από τη σημερινή πραγματικότητα της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων γίνονται υλική δύναμη, που μπορεί κάτω από την απότομη όξυνση της κρίσης, την αποφασιστική ισχυροποίηση του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης και τη δράση του λαϊκού κοινωνικοπολιτικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία, να ανοίξει οριστικά και αμετάκλητα πλέον το δρόμο της σοσιαλιστικής επανάστασης για την οικοδόμηση της αταξικής κοινωνίας.
1. Γ. Κ. Ζούκοφ, «Αναμνήσεις και στοχασμοί», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 2, σελ. 472-474.
2,3. «Νέος Κόσμος», τεύχος Ιούλη 1953

Λαϊκός αγωνιστής και άξιος ηγέτης της αγροτιάς



ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ
Λαϊκός αγωνιστής και άξιος ηγέτης της αγροτιάς
Στις 27 Σεπτέμβρη 1952, στο στρατόπεδο του Αϊ-Στράτη άφησε την τελευταία του πνοή ο Κώστας Γαβριηλίδης, γενικός γραμματέας του Αγροτικού Κόμματος της Ελλάδας (ΑΚΕ). Τιμούμε τη μνήμη του λαϊκού αυτού αγωνιστή και άξιου ηγέτη της αγροτιάς, το θάνατό του
Η ζωή και το έργο του Κώστα Γαβριηλίδη είναι μια ολόκληρη ιστορία και προσφορά και θα χρειαζόταν βιβλία ολόκληρα, να εξιστορηθεί και να καταγραφεί.
Θα περιοριστώ εδώ, επισημαίνοντας ορισμένες χαρακτηριστικές πλευρές και σταθμούς της αποφασιστικής συμβολής και προσφοράς του στους αγώνες του Αγροτικού Κόμματος και του λαϊκού μας κινήματος.
Ο Κώστας Γαβριηλίδης άρχισε από πρόεδρος της κοινότητάς του (Κοκκινιά Κιλκίς) και στη συνέχεια πρόεδρος της Ενωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κιλκίς, δήμαρχος Κιλκίς, βουλευτής του Αγροτικού Κόμματος, γενικός του γραμματέας, υπουργός Γεωργίας στην Κυβέρνηση του Βουνού, στη δοξασμένη περίοδο της Εθνικής Αντίστασης, που το ΑΚΕ υπό την ηγεσία του, υπήρξε το δεύτερο ιδρυτικό κόμμα του ΕΑΜ, καθώς και Γενικός Γραμματέας της ΕΔΑ, όταν το ΑΚΕ ήταν σε παρανομία.
Ηγετική φυσιογνωμία, δυναμική προσωπικότητα και μαζικός ρήτορας, σηματοδότησε μια ολόκληρη εποχή στους αγώνες του αγροτικού κινήματος. Εδωσε σάρκα και οστά στο ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΑΚΕ. Συντέλεσε αποφασιστικά στην εξυγίανση της πολιτικής του γραμμής, στο ανέβασμα, στην ανάπτυξη και τη σωστή του κατεύθυνση, με βάση τη θεμελιακή αρχή της ΕΡΓΑΤΟΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ, την οποία υπηρέτησε με αγωνιστικότητα, φιλότιμο, συνέπεια και δοκιμασίες.
Παρών σε όλους τους αγώνες και δοκιμασίες του λαϊκού μας κινήματος, εξόριστος επί Μεταξά στην Ανάφη, κρατούμενος στα στρατόπεδα των Γερμανών Τρικάλων και Λάρισας, εξόριστος μετά το 1947 στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και στον Αϊ-Στράτη, όπου άφησε και την τελευταία του πνοή, στις 27 Σεπτέμβρη 1952.
Ο Κώστας Γαβριηλίδης που είχα την τιμή να τον γνωρίσω από πολύ κοντά, κυρίως στους τόπους της εξορίας και στα στρατόπεδα της Μακρονήσου και του Αϊ-Στράτη, υπήρξε πραγματικό γέννημα και θρέμμα των στερήσεων, των δοκιμασιών, των καημών, των οραματισμών και των πολύμορφων αγώνων της αγροτιάς, τόσο στο συνεταιριστικό, το αγροτικό και το λαϊκό μας κίνημα, όσο και γενικότερα στην πολιτική ζωή του τόπου μας.
Ο Κώστας Γαβριηλίδης με την επιβλητική προσωπικότητά του και τις αναμφισβήτητες ηγετικές του ικανότητες ενσάρκωνε, εξέφραζε, ακτινοβολούσε και υπογράμμιζε σε κάθε ευκαιρία, την αναγκαιότητα της ύπαρξης και της ανάπτυξης του Αγροτικού Κόμματος στη χώρα μας, για την αποτελεσματική προώθηση και λύση των προβλημάτων του αγροτικού τομέα και τη συμβολή του κόμματος αυτού, γενικότερα, στα πολιτικά μας πράγματα.
Ο Κώστας Γαβριηλίδης που ζούσε και γνώριζε τα συνεταιριστικά και αγροτικά πράγματα, μαζί και με το φυσικό του ταλέντο, του μαζικού ομιλητή, σαγήνευε και ξεσήκωνε με την παρουσία του, σε κάθε τόπο και χρόνο, στην ελληνική αγροτιά, σε μαζικές και μαχητικές κινητοποιήσεις και αγώνες, για τις διεκδικήσεις και τα προβλήματά της.
Αυτός, καθοριστικά, έδωσε σάρκα και οστά και το πραγματικό νόημα στο Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, το ΑΚΕ, και στην ΕΡΓΑΤΟΑΓΡΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ και αυτός το κατηύθυνε στο σωστό προορισμό.
Αυτός νίκησε στην εσωκομματική πάλη με τα συντηρητικά αγροτικά στελέχη, πριν από το 1936, και στους κλυδωνισμούς που πέρασε τότε το Κόμμα, πάνω στο ποιος έπρεπε να είναι ο σωστός προσανατολισμός, η γραμμή και η στρατηγική του ΑΚΕ, για τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα της αγροτιάς. Και μέσα σ' αυτή τη διαπάλη στην πολύ κρίσιμη - τότε - καμπή του ΑΚΕ, επικράτησε και επιβλήθηκε η σωστή γραμμή που υποστήριζε και εκπροσωπούσε ο Κώστας Γαβριηλίδης: Οτι δηλαδή το Αγροτικό Κόμμα έπρεπε από την ίδια του τη φύση και τη θέση, μέσα στο αγροτικό κίνημα, να είναι κόμμα προοδευτικό, κόμμα αρχών, κόμμα με συνέπεια στην υπεράσπιση των συμφερόντων της αγροτιάς και κόμμα συμμαχικό με άλλα προοδευτικά κόμματα και πρώτα απ' όλα με τον πολιτικό φορέα της εργατικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, φυσικό σύμμαχο της εργατιάς. Γιατί μόνο έτσι θα μπορούσε να παίξει το ρόλο του και να εκπληρώσει αποτελεσματικά τον προορισμό του: Ο Κώστας Γαβριηλίδης, επιβάλλοντας τη σωστή αυτή γραμμή μέσα στο Αγροτικό Κόμμα, αναδείχτηκε στην πορεία και ο Γενικός του Γραμματέας.
Στη δοξασμένη περίοδο της Εθνικής μας Αντίστασης, το Αγροτικό Κόμμα, υπό την ηγεσία του, πρόσφερε τεράστιες υπηρεσίες στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, με απροσμέτρητες θυσίες και δοκιμασίες των στελεχών, των μελών και οπαδών του μαζί και της ελληνικής αγροτιάς που έγινε στον αγώνα αυτόν και κυρίως στις ακριτικές περιοχές παρανάλωμα του πυρός.
Μεγάλη υπήρξε επίσης η συμβολή του Κώστα Γαβριηλίδη στους τόπους της εξορίας και στα στρατόπεδα της Μακρονήσου και του Αϊ-Στράτη, που με την παλικαρίσια πάντα στάση του, αισιοδοξία, και ακτινοβολία ανάμεσα σ' όλους τους συγκρατούμενους αγωνιστές, συντελούσε στο υψηλό επίπεδο του ηθικού τους.
Στην Ανάφη, όταν ήταν εξόριστος, στην περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά, ο ίδιος ο Γαβριηλίδης είχε στιχουργήσει σε ελληνικούς καυτούς και αγωνιστικούς στίχους το τραγούδι:
Χρόνια τώρα εμείς σκυμμένοι σκάβουμε τη μαύρη γη/ Μα τους κόπους μας θερίζουν τσιφλικάδες και τρανοί.
Τραγούδι που μιλούσε κατ' ευθείαν στην καρδιά των ανθρώπων για τη συναδέλφωση της αγροτιάς και την ενότητά της με την εργατιά και πολύ περισσότερο όταν αργότερα το τραγούδι αυτό, στην Εθνική Αντίσταση, έγινε θρύλος στον αντάρτικο αγώνα, για τον ξεσηκωμό της αγροτιάς, ενάντια στους κάθε λογής εκμεταλλευτές της. Στη Μακρόνησο (7ος Λόχος) ο Κώστας Γαβριηλίδης με το μεγάλο κύρος του και τη μεγάλη κοινωνική και πολιτική του ευρύτητα συντέλεσε καθοριστικά, στο πολύ δύσκολο - στη φάση εκείνη - πρόβλημα, πραγματοποίησης της αγωνιστικής ενότητας μεταξύ όλων των πολιτικών κρατουμένων, και εκείνων που άντεξαν περισσότερο και εκείνων που άντεξαν λιγότερο, μέσα από τη σκληρή δοκιμασία και τα ανείπωτα βασανιστήριά τους, με αποτέλεσμα στις εκλογές που επακολούθησαν μεταξύ Λαϊκού Κόμματος και Πλαστήρα, να υπερψηφιστεί από όλο το στρατόπεδο, το κόμμα το Πλαστήρα.
Στον Αϊ-Στράτη, από την αλυσίδα των εξοριών, των στερήσεων και των διωγμών έπεσε το μεγάλο δέντρο της αγροτιάς, ο Κώστας Γαβριηλίδης.
Και στο διάστημα από τότε που έπαθε το εγκεφαλικό επεισόδιο στις 17 του Σεπτέμβρη 1952(συνέπεσε στην κακιά εκείνη ώρα να είμαι και εγώ μαζί του) ως τις 27 του ίδιου μήνα και μετέπειτα ολόκληρο το στρατόπεδο των εξορίστων μαζί και όλο το χωριό του Αϊ-Στράτη βυθίστηκαν σεμεγάλο πένθος.
Κανένας "όμως δε θα μπορέσει να ξεχάσει την τόσο απάνθρωπη συμπεριφορά και τη σκληρότητα των Αστυνομικών Αρχών και της κυβέρνησης, της εποχής εκείνης, που παρ' όλες τις διαμαρτυρίες των συνεξορίστων του, αρνήθηκαν επίμονα να τον μεταφέρουν στην Αθήνα, όταν έπαθε το εγκεφαλικό επεισόδιο. Αλλά και όταν τον μετέφεραν πεθαμένο, δεν άφησαν καμιά συνοδεία των εξορίστων να τον ακολουθήσει. Στο δραματικό αυτό ταξίδι, σ' ένα παλιοκάικο, μόνο του, μες στο πέλαγος, συνόδεψε τη σορό του, μόνο η κόρη του Νίτσα μαζί με τον απεσταλμένο - τότε - από την ΕΔΑ γιατρό - αείμνηστο - Γιώργο Σπηλιόπουλο.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά δεν τον πέρασαν καθόλου από την προκυμαία του Πειραιά που τον περίμενε ο κόσμος. Τον μετέφεραν ινγκόγκνιτο στο λιμάνι της Αθήνας και από κει στο 3ο Νεκροταφείο Νίκαιας και κηδεύτηκε, όπως όπως, ενώ είχε προγραμματιστεί να ταφεί στο Πρώτο Νεκροταφείο.
Αλλά ο Κώστας Γαβριηλίδης συνεχίζει να παραμένει, αθάνατος στη μνήμη, όλων όσοι τον γνώρισαν και σύμβολο της αγροτιάς στους παραπέρα αγώνες της.Κώστας ΝΑΣΗΣ
Γενικός Γραμματέας του Αγροτικού Κόμματος(ΑΚΕ)

TOP READ