Τι έκανες στον πόλεμο, φασίστα;

Σήμερα συμπληρώνονται 76 χρόνια από το μεγαλειώδες «Όχι» του ελληνικού λαού στον φασίστα εισβολέα. Ένα «Όχι» που ο ανθός του τόπου το έγραψε με το αίμα του στην Πίνδο και αμέσως μετά την ναζιστική κατοχή με το ΕΛΑΣίτικο ντουφέκι στα βουνά της χώρας, με την ΕΑΜική Αντίσταση και το ΕΠΟΝίτικο χωνί σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.

 

ThePressProject

powered by 1101 members

 

 

 

AddThis Sharing Buttons

Share to FacebookFacebook8.8KShare to TwitterTwitterShare to PinterestPinterestShare to RedditReddit

Του Νίκου Μπογιόπουλου

Το «Όχι» της 28ης Οκτώβρη, μετά την απελευθέρωση από τις χιτλερικές ορδές συνεχίστηκε όταν οι γερμανοτσολιάδες, οι ταγματασφαλίτες, οι δοσίλογοι και οι απόντες από το έπος της Εθνικής Αντίστασης βρήκαν τη θέση τους στην αγκαλιά της αγγλοκρατίας και της αμερικανοκρατίας.

Ήταν αυτοί και οι πάτρωνές τους που για να διατηρήσουν την Ελλάδα κάτω από την οικονομική και πολιτική τους κυριαρχία, ξεκίνησαν έναν μονομερή εμφύλιο ενάντια στην ίδια την ελπίδα για μια Ελλάδα της δημοκρατίας και της κοινωνικής προκοπής.

Σήμερα, 76 χρόνια μετά, η Ελλάδα, που κατ’ αναλογία του πληθυσμού της πλήρωσε στο φίδι του ναζισμού το μεγαλύτερο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές από κάθε άλλη στον κόσμο, που η καταστροφή της από το πέρασμα των βαρβάρων υπήρξε ολοκληρωτική, γιορτάζει το «Όχι». Και θυμάται:

Καλάβρυτα, Δίστομο, Χορτιάτης, Βιάνος, Κάνδανος, Καισαριανή, Καλογρέζα, Κοκκινιά, Βύρωνας…

Γιορτάζει και θυμάται τους ήρωες του ‘40, τους αμέτρητους νεκρούς από την πείνα του ’41, τους χιλιάδες εκτελεσμένους.
Γιορτάζει και θυμάται ότι η ηθική και η οικονομική της αποκατάσταση, είτε αφορούν στο κατοχικό δάνειο, είτε στις γερμανικές επανορθώσεις για τις ναζιστικές θηριωδίες, μένουν ακόμα ανεκπλήρωτες. 

Όμως, στην Ελλάδα του 2016, στην Ελλάδα που 76 χρόνια μετά γιορτάζει και θυμάται,

Yπάρχουν κι αυτοί: 

«Τι εμπόδιο μπορεί να σταθεί στο δρόμο μας αφού ακόμη και σήμερα νιώθουμε ΕΚΕΙΝΟΝ να μας οδηγεί […] με τη σκέψη και την ψυχή μας δοσμένη στη Μνήμη του Μεγάλου μας Αρχηγού,υψώνουμε το δεξί χέρι ψηλά, χαιρετούμε τον Ήλιο και με το θάρρος που μας επιβάλλει η Στρατιωτική μας Τιμή και το Εθνικοσοσιαλιστικό μας καθήκον κραυγάζουμε γεμάτοι πάθος, πίστη στο μέλλον και τα οράματά μας: HEIL HITLER! (ΝίκοςΜιχαλολιάκος,περιοδικό «Χρυσή Αυγή», τεύχος 26, Μάιος 1987)

Υπάρχουν κι αυτοί:



Υπάρχουν κι αυτοί:

«Θα κατεβαίναμε στις εκλογές για να μετρηθούμε και για το 0,2%. Για να πούμε ότι υπάρχει 0,2% φασίστες, αμετανόητοι χρυσαυγίτες… Είναι εθνικοσοσιαλισμός ελληνικός στα μέτρα του 2011. Έχω μεγάλο σεβασμό σ’ αυτό που υπήρξε η Γερμανία του Χίτλερ… Εμείς πιστεύουμε στην πατρίδα και όχι στη δημοκρατία. Αν είναι να σωθεί η πατρίδα, ας πάει στο διάολο η δημοκρατία… Τι καταλάβατε από τους δημοκράτες; Τι χειρότερο θα σας κάνουν οι φασίστες;» (Νίκος Μιχαλολιάκος, ομιλία στη Σπάρτη, 6/7/2011)  

Υπάρχουν κι αυτοί:



Υπάρχουν κι αυτοί:



Υπάρχουν κι αυτοί:

Ο υποφυρερίσκος της «Χρυσής Αυγής», ο Χρήστος Παππάς, σε μια από τις πολλές επισκέψεις του στον τάφο του Μουσολίνι στο χωριό Πρεντάπιο της Ιταλίας. Ο «πατριώτης» χρυσαυγίτης αποδίδει φόρο τιμής στο ίνδαλμά του: Τον Μουσολίνι! Ο Παππάς, ευλαβικός προσκυνητής στον τάφο του φασίστα, του δικτάτορα που επιτέθηκε στην Ελλάδα, σαν σήμερα, στις 28 Οκτωβρίου 1940…

Υπάρχουν κι αυτοί:

Η φωτογραφία του υποφυρερίσκου της Χρυσής Αυγής, του Παππά, καπελωμένου με το μουσουλμανικό φέσι που φορούσαν οι μουσουλμανικές μεραρχίες των SS στα Βαλκάνια το 1943, πράγματι είναι χίλιες λέξεις. Αυτοί οι ισλαμοφάγοι, προσφυγοφάγοι και κατά τα άλλα… «πατριώτες», μέχρι και τούρκικο φακιόλι μπορούν να φορέσουν αν αυτό επιτάσσει το ναζισμός τους.

Υπάρχουν και αυτοί:



Υπάρχουν κι αυτοί:

«Ποιο θα ήταν το μέλλον της Ευρώπης και ολόκληρου του σύγχρονου κόσμου, αν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (…) δεν σταματούσετην ανανεωτική πορεία του Εθνικοσοσιαλισμού;(…). Ο ρομαντισμός ωςπνευματικό κίνημακαι ο κλασικισμός θα υπερίσχυαν (…)» (Ηλίας Κασιδιάρης, εφημερίδα «Χρυσή Αυγή», 20/4/2011)

Υπάρχουν κι αυτοί, όπως ο Τσιρονίκος:

Ο Έκτωρ Τσιρονίκος ήταν δωσίλογος, συνεργάτης των Γερμανών επί Κατοχής. Εφτασε μέχρι και αντιπρόεδρος στη γερμανοδιορισμένη «κυβέρνηση» του Ιωάννη Ράλλη. Ηταν, δηλαδή, ο αντιπρόεδρος της «κυβέρνησης» των γερμανοτσολιάδων του Ράλλη, της «κυβέρνησης» δηλαδή που ίδρυσε τα «Τάγματα Ασφαλείας». Σύμφωνα μάλιστα με τον G. Aly στο βιβλίο του «Το λαϊκό κράτος του Χίτλερ», ο Εκτωρ Τσιρονίκος ήταν αυτός που είχε φροντίσει για την πώληση από Έλληνες χρηματομεσίτες του κλεμμένου χρυσού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με σκοπό να εφοδιαστεί η Βέρμαχτ με το απαραίτητο ρευστό που χρειαζόταν για τις ανάγκες των μονάδων Κατοχής.

Μια τέτοια «πατριωτική» προυπηρεσία δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη. Έτσι, στο περιοδικό της Χρυσής Αυγής (τεύχος Δεκέμβρη 1983), στη δεύτερη σελίδα, μέσα σε ειδικό πλαίσιο ώστε να τονίζεται ευδιάκριτα το ιδεολογικό πρόσημο της ναζιστικής οργάνωσης, σε περίοπτη θέση έτσι ώστε να μην υπάρχουν αμφιβολίες για τις ιστορικές της αναφορές και για το πολιτικό της πρόταγμα, δημοσιεύτηκε κείμενο υπό τον τίτλο «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ», το οποίο καταλήγει ως εξής:

«Γιατί ΕΜΕΙΣ, μόνο ΕΜΕΙΣ είμαστε ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ, μελλοντικοί ανατροπείς της διαφθοράς, μελλοντικοί Δημιουργοί της Πολιτείας του Ήλιου, της Πολιτείας του Ελληνικού Μεγαλείου, της ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ».

Η υπογραφή του εν λόγω δημοσιεύματος (με κεφαλαία γράμματα) είναι: «ΕΚΤΩΡ ΤΣΙΡΟΝΙΚΟΣ».

Τα ινδάλματα των χρυσαυγιτών έχουν όνομα: «Τσιρονίκοι»…

Υπάρχουν, λοιπόν, κι αυτοί: 



Το ερώτημα, επομένως, κάθε άλλο παρά ρητορικό είναι:

Ο Κασιδιάρης, ο υμνητής του «ανανεωτικού» και «πνευματικού» ναζισμού, ο λάτρης του «ρομαντισμού»των «Ες – Ες» και των Άουσβιτς,

Ο Παπάς, ο ταπεινός προσκυνητής του Μουσολίνι, ο τύπος που φωτογραφίζεται με ναζιστικά φέσια και διασκεδάζει εκπαιδεύοντας μωρά να φωνάζουν «Χάιλ Χίτλερ»,

Ο Μιχαλολιάκος, ο φυρερίσκος της «σποράς των ηττημένων του ‘45», ο τρέφων «μεγάλο σεβασμό για την Γερμανία του Χίτλερ», ο κραυγάζων με πάθος «Χάιλ Χίτλερ» ένεκα το «εθνικοσοσιαλιστικό καθήκον» του,

Ολα αυτά τα ναζιστοειδή, οι απόγονοι των Τσιρονίκων, αυτοί τι ακριβώς γιορτάζουν σήμερα;…

Σου αρέσει το νέο

   Το μεγάλο ψέμα για το «κοινωνικό κράτος» του Μεταξά

Από Οικοδόμος 

Γράφει ο Νίκος Μόττας* //

Τα τελευταία χρόνια, άλλοτε με αφορμή την επέτειο επιβολής της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας και άλλοτε εξαιτίας των εορτασμών της 28ης Οκτωβρίου, έχει κάνει την εμφάνιση του στα μέσα ενημέρωσης μια προσπάθεια εξωραϊσμού του ιστορικού ρόλου του δικτάτορα Ι.Μεταξά. Η προσπάθεια αυτή επιχειρεί να περάσει τις εξής δύο λαθροχειρίες ως δήθεν ιστορικές αλήθειες: Πρώτον, ότι το περήφανο «Όχι» στους ιταλούς εισβολείς το είπε ο Μεταξάς εξ’ ονόματος όλου του ελληνικού λαού και κατά δεύτερον, ότι η μεταξική δικτατορία… πρωταγωνίστησε στη δημιουργία «κοινωνικού κράτους» και «κοινωνικών μεταρρυθμίσεων» (8ωρο, ΙΚΑ, ρύθμιση αγροτικών χρών, συλλογικές συμβάσεις κ.α.).
Σε αυτήν την εξόφθαλμη διαστρέβλωση της Ιστορίας πρωτοστατεί ασφαλώς ο φασιστικός εσμός των πολιτικών απογόνων του Μεταξά οι οποίοι πίνουν νερό στο όνομα του. Λίγα χρόνια πριν, τα ηνία της εξύμνησης του δικτάτορα κατείχε ο ΛΑ.Ο.Σ. (όπου «ανδρώθηκαν» πολιτικά οι αντικομμουνιστές «Γεωργιάδηδες» και «Βορίδηδες» της σημερινής ΝΔ), ενώ σήμερα στο ρόλο αυτό πρωτοστατεί η ναζιστική-εγκληματική Χρυσή Αυγή. Προκειμένου μάλιστα να υπερασπιστούν τον ιδεολογικό τους πρόγονο, τα φασιστοειδή κάνουν συχνά αναφορές στο δήθεν «κοινωνικό κράτος» και τις «κοινωνικές μεταρρυθμίσεις» της περιόδου του Μεταξά. Προς αυτήν την κατεύθυνση, παρουσιάζουν μια σειρά κοινωνικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης (8ωρο, συλλογικές συμβάσεις, λειτουργία του ΙΚΑ, αγροτικά χρέη κλπ.) ως… έργο της μεταξικής δικτατορίας! Πρόκειται για άλλο ένα χυδαίο ψέμα της ναζιστικής-γκεμπελικής προπαγάνδας που επιχειρεί να «βγάλει λάδι» μια απ’ τις πλέον μαύρες και αποκρουστικές περιόδους της ελληνικής ιστορίας του 20ου αιώνα.
Η «4η Αυγούστου», η δικτατορία του Ι.Μεταξά, ήταν ένα βαθιά αντικομμουνιστικό, αστικό, ταξικό κράτος. Αποτελούσε την πολιτική έκφραση των συμφερόντων της τότε άστικής τάξης της χώρας στο πολιτικό επίπεδο. Ο ίδιος ο Μεταξάς σε ομιλίες του σημείωνε μεταξύ άλλων πως μέριμνα του καθεστώτος του ήταν «η αδιάκοπος φροντίς διά την στερέωσιν του αστικού καθεστώτος με όλας τας αναγκαίας θυσίας διά το σύνολον της κοινωνίας…» και προσέθετε: «Εστηρίξαμεν το αστικόν καθεστώς της Ελλάδος και του εδώσαμεν να εννοήσει ότι το πρώτον καθήκον ενός τιμίου και πραγματικού πατριωτικού αστικού κόσμου, είναι, το να είναι αλληλέγγυος με τους δύο κλάδους, τον κόσμον τον εργατικόν και τον κόσμον τον αγροτικόν και εζητήσαμεν από τους αστούς, από τους βιομήχανους… θυσίας τας οποίας ο αστικός κόσμος μας τας έδωσε προθύμως» (Σπ. Λιναρδάτου, «4η Αυγούστου», «Π.Λ.Ε.», 1967, σελ. 104).
Κατά την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, η συγκέντρωση και συγκεντροποίησή του κεφαλαίου προχώρησε με γρήγορους ρυθμούς, ενώ ενισχύθηκε ο παρεμβατικός ρόλος του κράτους στην οικονομία, καθώς και η στενότερη σύνδεση του βιομηχανικού με το τραπεζικό κεφάλαιο, όπως έχουν αποδείξει οικονομικοί μελετητές της περιόδου (Μ.Μαϊλη, Από την 4η Αυγούστου ως τις μέρες μας, Σύγχρονη Εποχή, 2009, σελ.28).
Είναι ψευδής ο ισχυρισμός των απολογητών του Μεταξά ότι το καθεστώς της 4ης Αυγούστου καθιέρωσε το 8ωρο και την κυριακάτικη αργία. Η καθιέρωση του 8ωρου έγινε με το νόμο 2269 το 1920, με τη νομοθετική κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας. Για να εφαρμοστεί σταδιακά χρειάστηκαν οι πολύχρονοι, συχνά αιματηροί αγώνες των εργατών με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές. Ποτάμια αίματος χύθηκαν στις συγκρούσεις των εργατών με το αστικό κράτος. Η δε κυριακάτικη αργία είχε καθιερωθεί από το 1911. Αυτό που έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν να καταργήσει την κυριακάτικη αργία και το κυριακάτικο μεροκάματο να δίνεται στο κράτος για την… «Εθνική Αμυνα».
Ένα άλλο χοντροκομμένο ψέμα των νοσταλγών της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας είναι η- δήθεν- «καθιέρωση αδείας μετ’ αποδοχών» από Ι. Μεταξά!  Μόνο που αυτές καθιερώθηκαν πριν το Μεταξά, με τον αναγκαστικό νόμο (ΑΝ) 539/1935 και έπειτα από πολύχρονο αγώνα του συνδικαλιστικού κινήματος. Οι ελεύθερες Συλλογικές Συμβάσεις αποτελούσαν παλιά εργατική διεκδίκηση. Επί δικτατορίας Κονδύλη, ψηφίστηκε στις 16/1/1935 Αναγκαστικός Νόμος περί Συλλογικών Συμβάσεων- ένας νόμος που επί της ουσίας μόνο ελεύθερες Συλλογικές Συμβάσεις επέτρεπε. Πρωτού έρθει στην εξουσία, ο Μεταξάς ετοίμασε νέο νόμο περί υποχρεωτικής διαιτησίας, κάτι ανάλογο με όσα γίνονται σήμερα με τις Συλλογικές Συμβάσεις, προκαλώντας μεγάλες αντιδράσεις από τα εργατικά σωματεία (Μάης 1936). Οι «συλλογικές συμβάσεις» μεταξύ των κεφαλαιοκρατών και των διορισμένων από τη δικτατορία συνδικαλιστών απέκτησαν ισχύ νόμου (2045/7/9/1936) και τίτλο «κατώτατον όριον μισθών των Ιδιωτικών Υπαλλήλων και ελάχιστον ημερομίσθιον εργατών Βιομηχανίας». Αποτελούσε, λοιπόν, καραμπινάτη κοροϊδία του λαού εκ μέρους του μεταξικού καθεστώτος η καθιέρωση των «Εθνικών Συμβάσεων Εργασίας», αν λάβουμε υπ’ όψη τις συνθήκες που επικρατούσαν: αναγκαστική διαιτησία, απαγόρευση των απεργιών και φασιστικοποίηση των συνδικάτων στα πρότυπα του Μουσολίνι.
Στις 11/11/1937 ιδρύθηκε το ΙΚΑ, το οποίο λειτούργησε από 1/12/1937 έως το τέλος του ’37 σε Αθήνα-Πειραιά και Θεσσαλονίκη, και από τα τέλη του 1938 στις άλλες πόλεις. Η ίδρυση ωστόσο του ΙΚΑ αποτέλεσε ουσιαστικά εφαρμογή του νόμου 6298, ο οποίος είχε φηψιστεί τον Σεπτέμβρη του 1934 από το Λαϊκό Κόμμα και δεν εφαρμόστηκε για μια σειρά λόγους (αντιδράσεις μερίδας του Κεφαλαίου, πραξικόπημα Κονδύλη, Κίνημα 1935 κλπ). Βέβαια, για την καθιέρωση νόμου για τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις είχαν προηγηθεί πολύμορφοι αγώνες της εργατικής τάξης, οι οποίοι απέδωσαν για πρώτη φορά καρπούς με την ψήφιση του νόμου 2868 του 1922- δηλαδή 15 χρόνια πριν τη μεταξική δικτατορία!
Οι πενιχρές παροχές του ΙΚΑ διεκόπησαν το 1939 και το σύστημα κατέρρευσε. Τι έκανε ο Μεταξάς; Το καθεστώς του κατάσχεσε με τη μορφή δανείου προς το κράτος, όλα τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών που έφταναν τα 850 εκατομμύρια δραχμές, από τα οποία τα 500 εκατομμύρια ήταν του ΙΚΑ! (Σπ. Λιναρδάτου, «4η Αυγούστου», «Π.Λ.Ε.», 1967, σελ. 110).
Το φασιστικό καθεστώς του Μεταξά αποτέλεσε «χρυσή εποχή» για την οικονομική ολιγαρχία. Η καπιταλιστική κερδοφορία αυξήθηκε μέσω άμεσων κρατικών παρεμβάσεων και νέων δημόσιων έργων για πολεμικές προπαρασκευές, ενώ εντάθηκε η εκμετάλλευση των εργαζομένων. Πρόκειται για την ίδια περίοδο κατά την οποία, όπως προαναφέρθηκε, προχώρησε η συγκέντρωση και συγκεντροποίησή του κεφαλαίου, τα διάφορα τμήματα του οποίου (βιομηχανικό, εμπορικό, πιστωτικό) καρπώθηκαν τεράστια κέρδη. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μεγαλοεπιχειρηματίες της εποχής (Χατζηκυριάκος, Μποδοσάκης, Αφοι Ηλιάσκοι, Λαναράς κλπ.) στήριξαν ενεργά το μεταξικό καθεστώς, ενώ ένας αριθμός κεφαλαιοκρατών και τραπεζικών μεγαλοστελεχών κατέλαβαν κυβερνητικές θέσεις (Χατζηκυριάκος της ΑΓΕΤ, Κων/νος Ζαβιτσάνος, Δημ.Μάξιμος κλπ).
Αυτό ήταν το περίφημο καθεστώς του…«Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού» που υμνεί το ναζιστικό μαντρόσκυλο των σημερινών καπιταλιστών, η Χρυσή Αυγή. Ένα καθεστώς κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της άρχουσας αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών συμμάχων τους. Η μεταξική δικτατορία αποτέλεσε αναγκαιότητα για τη στήριξη και ενίσχυση του ελληνικού καπιταλισμού, σε συνθήκες προετοιμασίας του Δευτέρου Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού πολέμου, λύνοντας προσωρινά τις υπάρχουσες αντιθέσεις των αστικών, «κοινοβουλευτικών» κομμάτων της εποχής που της ανέθεσαν μέσω του κοινοβουλίου την εξουσία.
Η Ιστορία δεν ξεχνιέται, ούτε παραχαράζεται, όσο κι’ αν το επιδιώκουν οι φασίστες και τα αφεντικά τους.

Μεταξύ μας… όχι Μεταξά

 Μεταξύ μας… όχι Μεταξά

Δημοσιεύθηκε στο Ατέχνως

Επειδή όπως σε κάθε επέτειο της 28 Οκτωβρίου, έτσι και σε αυτή, θα βρεθούν κάποιοι που θα μιλήσουν δοξαστικά για το Όχι του δικτάτορα Μεταξά, προς αποκατάσταση της ιστορικής πραγματικότητας αποφάσισα να γράψω το παρακάτω άρθρο. Δεν έχω σκοπό να εστιάσω στις διώξεις που έκανε η βασιλομεταξική δικτατορία στους αριστερούς και στους κομμουνιστές, ούτε στην αντισυνταγματικότητα της, ούτε στις δολοφονίες, τις εκτελέσεις, τους βασανισμούς, τους τόπους εξορίας, γνωστά όλα αυτά. Κυρίως θα μας απασχολήσουν δύο πράγματα. α: Το πόσο έμοιαζε το καθεστώς του Μεταξά στα φασιστικά και στα ναζιστικά καθεστώτα της Ιταλία και της Γερμανίας και β: το πόσο δειλή και αναποφάσιστη ήταν η στάση του Μεταξά μέχρι και μια στιγμή πριν η βρωμερή ανάσα του Ιταλικού φασισμού προσβάλει τα βόρεια σύνορα της χώρας μας.

Η δικτατορία που κηρύχθηκε στις 4 Αυγούστου του 1936 είχε ως πρωτεργάτες της το βασιλιά Γεώργιο Γκλίκσμπουργκ και το στρατηγό Ιωάννη Μεταξά. Ήρθε με τη βοήθεια και την υποκίνηση της Μεγάλης Βρετανίας, σε μια περίοδο που η ελληνική πλουτοκρατία δυσκολευόταν να τα βγάλει πέρα με συνθήκες αστικού κοινοβουλευτισμού. Χρειάζονταν μια δικτατορία για να κάμψει αποφασιστικά τις όποιες αντιδράσεις και επιδιώξεις του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού, να τον στύψει, και από το ζουμί που θα βγάλει να τροφοδοτήσει την κερδοφορία της εγχώριας και ξένης πλουτοκρατίας. Ας εξετάσουμε όμως μερικά στατιστικά δεδομένα.

Στην τετραετία της βασιλομεταξικής δικτατορίας ο ελληνικός λαός υποσιτιζόταν μόνιμα. Σε σχέση με τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης ερχόταν πρώτος σε κατανάλωση λαχανικών και τελευταίος σε κατανάλωση ζωικών λευκωμάτων.1 Και ενώ ο λαός πεινούσε οι μεγαλοεπιχειρηματίες είχαν πρωτόγνωρα κέρδη. Το ποσοστό του βιομηχανικού κέρδους στα 1938 – 1939 έφτασε στο μέγιστο ύψος 25% και το ποσοστό απορροφούμενης υπεραξίας του εργατικού μισθού πλησίασε το ποσοστό 400%, ενώ το ποσοστό των εφοπλιστικών κερδών ξεπέρασε το 30%. Παράλληλα ο Μεταξάς ανέβασε στο 40% το ποσοστό εξυπηρέτησης των ξένων δανείων, ενώ παρέδωσε τον κύριο όγκο του εξωτερικού εμπορίου της χώρας στη ναζιστική Γερμανία.2



Επιδίωξη του καθεστώτος ήταν να καταργήσει την πάλη των τάξεων και να φροντίσει για τη μεταξύ τους συνεργασία. «Μέσα σε μίαν κοινωνίαν – την καπιταλιστικήν- δεν είναι αυθυπονόητον πράγμα η συνεργασία των φορέων της εργασίας, δηλαδή των εργατών και των φορέων του κεφαλαίου, δηλαδή των καπιταλιστών. Αλλά με την κοινωνικήν μεταρύθμισιν την οποία εκάμαμεν ημείς, την συνεργασίαν αυτήν την εκάμαμεν υποχρεωτικήν».3 Τα παραπάνω δηλώνει ο Μεταξάς, και, σκοπός της (μονόδρομης) «συνεργασίας» αυτής, όπως δείχνουν και τα αριθμητικά δεδομένα πιο πάνω, δεν ήταν άλλος από το ξεζούμισμα των εργατών, προκειμένου να φουσκώσουν τα παρασιτικά στομάχια των καπιταλιστών. Την ίδια ακριβώς «συνεργασία των τάξεων», διακήρυττε τόσο ο Χίτλερ όσο και ο Μουσολίνι. Ο Μεταξάς άλλωστε, όπως θα δούμε και παρακάτω, ήταν καλός μαθητής και των δυο. Όμως η ιδέα της «ταξικής συνεργασίας», δεν πήγαζε έτσι απλά από τα αρρωστημένα μυαλά του ενός ή του άλλου δικτάτορα, ήταν απαίτηση των αστικών τάξεων των χωρών στις οποίες επιβλήθηκε. Οι δικτάτορες χρησίμευσαν ως μακριά –και οπλισμένα- χέρια των αστών.

Όμως, για να κάνουμε και μια μικρή παρένθεση, η ιδέα της υποτιθέμενης «συνεργασίας των τάξεων» δεν καλλιεργείται από την αστική προπαγάνδα μόνο σε εποχές δικτατορίας, αλλά και σε εποχές κοινοβουλευτικής ομαλότητας. Και δεν εννοώ μόνο τις κραυγές, υπέρ των εφοπλιστών, του ναζιστικού μορφώματος της χρυσής αυγής , αλλά και ο σύγχρονος θεσμός των «κοινωνικών εταίρων» κινείται σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση. Ότι τάχα μου μπορούν να συμμετέχουν από κοινού οι εκπρόσωποι των εργαζομένων και οι εκπρόσωποι τη κυβέρνησης και της πλουτοκρατίας σε ένα διάλογο για την προώθηση των υποτιθέμενων κοινών τους συμφερόντων. Φυσικά ο «διάλογος» αυτός καταλήγει κάθε φορά σε υποχωρήσεις από την πλευρά των εκπροσώπων των συστημικών συνδικαλιστικών οργανώσεων και καταλήστευση των όποιων μέχρι τότε κατοχυρωμένων δικαιωμάτων. Ας επιστρέψουμε όμως στα του Μεταξά…

Ως μεγάλος θαυμαστής του Χίτλερ, ο Μεταξάς, δεν παρέλειψε να τον αντιγράψει σε πολλά από αυτά που έκανε. Έκαιγε βιβλία ο Χίτλερ, έκαψε και ο Μεταξάς. Με ειδικό νόμο, κάηκαν σε πλατείες της Αθήνας και άλλων πόλεων πολλά προοδευτικά βιβλία με βάση μια λίστα που είχε συντάξει ο Μανιαδάκης. Η λίστα περιελάμβανε 445 τίτλους, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονταν και ορισμένα αρχαία ελληνικά συγγράμματα.4 Όντας θαυμαστής και του Γκαίμπελς ο Μεταξάς, μιμήθηκε σε μεγάλο βαθμό και τις μεθόδους προπαγάνδας του. Οργάνωνε για παράδειγμα ομιλίες σε όλη την Ελλάδα, στις οποίες μιλούσε ο ίδιος ή άλλοι διαφωτιστές, αξιωματούχοι και υποστηρικτές του καθεστώτος, με τη συμμετοχή κλακαδόρων στο κοινό που αποθέωναν τους ομιλητές. Για το σκοπό της προπαγάνδας του ο Μεταξάς χρησιμοποίησε και τον κινηματογράφο, υποχρεώνοντας τους ιδιοκτήτες κινηματογραφικών στούντιο να δείχνουν ταινίες μικρού μήκους που διαφήμιζαν το καθεστώς. Ενώ πριν από κάθε φιλμ, στο διάλειμμα αλλά και μετά το τέλος του, έπρεπε να παίζεται ο ύμνος της ΕΟΝ και της 4ης αυγούστου.5

Μιας και αναφερθήκαμε στην ΕΟΝ, ας πούμε και δυο λόγια για αυτήν. Η ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) ιδρύθηκε στις αρχές του 1938 και αποτελούσε τον φορέα της ιδεολογίας της 4η Αυγούστου στο χώρο της νεολαίας. Είχε ως γενικό αρχηγό τον διάδοχο Παύλο και κυβερνητικό επίτροπο τον Αλ. Κανελλόπουλο, γόνο γνωστής οικογένειας βιομηχάνων. Ήταν οργανωμένη με στρατιωτικό τρόπο, κατά τα πρότυπα της χιτλερικής νεολαίας, και προωθούσε στους νέους τον αντικομμουνισμό και τον χαφιεδισμό. Στις συγκεντρώσεις της προβαλλόταν η άποψη ότι οι μοναδικοί ηγέτες της χώρας ήταν ο Μεταξάς και ο βασιλιάς Γεώργιος. Ο χαιρετισμός των μελών της ΕΟΝ ήταν ο ίδιος με τον ναζιστικό χαιρετισμό. 6

«Πάνω ΕΟΝ κάτω ναζιστική νεολαία, βρείτε τις διαφορές»

Το γενικότερο ιδεολογικό επικάλυμμα της δικτατορίας αντλούσε και αυτό τα μέγιστα από τον ναζισμό. Τρίτο Ράιχ ο Χίτλερ (δηλαδή Τρίτη αυτοκρατορία, με πρώτη να θεωρείται η «αγία ρωμαϊκή αυτοκρατορία» και δεύτερη η ενοποίηση των κρατιδίων της Γερμανίας υπό τον Μπίσμαρκ)7 «τρίτο ελληνικό πολιτισμό» ο Μεταξάς. Τα ιδεώδη του τρίτου ελληνικού πολιτισμού κατά τας γραφάς του καθεστώτος, πήγαζαν από τον πρώτο ελληνικό πολιτισμό, που ήταν ο Σπαρτιατικός, και από τον δεύτερο που ήταν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τους Σπαρτιάτες τους χρειάζονταν ο Μεταξάς για να «διαπαιδαγωγεί» τη νεολαία κατά τας «αυστηράς στρατιωτικάς αρχάς», και το Βυζάντιο για να τροφοδοτεί τον μεγαλοϊδεατισμό και τα «ελληνοχριστιανικά ιδεώδη». Αξίζει εδώ να γίνει αναφορά και στην «εθνική εταιρία» μια ακόμη οργάνωση που δημιούργησε το καθεστώς, και η οποία έδινε ανά την επικράτεια διαλέξεις που συχνά επαινούσαν τον Μουσολίνι, εξυμνούσαν τον Φράνκο για τις νίκες του στον ισπανικό εμφύλιο, και δόξαζαν τον Χίτλερ.8

Αλλά και επισήμως, το βασιλομεταξικό καθεστώς δεν έκρυβε τους δεσμούς του με τα φασιστικά κράτη. Σημείο σταθμός η διπλωματική επίσκεψη στη χώρα μας, του υπουργού προπαγάνδας και δεξί χέρι του Χίτλερ, του Γιόζεφ Γκαίμπελς, και η συνάντηση του με τον Μεταξά ένα μόλις μήνα μετά το πραξικόπημα. Εκτός από τον μεταξά, ο Γκαίμπελς συνέφαγε και με τον δήμαρχο Αθηναίων (ή πιο σωστά υπουργό Διοικήσεως Πρωτευούσης) Κωνσταντίνο Κοτζιά. Ο Κοτζιάς ήταν οπαδός, τόσο του ιταλικού φασισμού, όσο και του γερμανικού ναζισμού, και είχε επισκευθεί επανειλημμένως τις πρωτεύουσες και των δυο φασιστικών χωρών μεταφέροντας τις θετικές του εντυπώσεις.9

Σαν δυο καλοί φίλοι, Γιόζεφ Γκαίμπελς, Ιωάννης Μεταξάς

«Στις 20 Σεπτεμβρίου 1936, ο Γερμανός υπουργός Προπαγάνδας του ναζιστικού καθεστώτος Γιόσεφ Γκαίμπελς, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μάγδα, ταξίδεψε την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Μεταξά και ο ελληνικός Τύπος έδωσαν μεγάλη δημοσιότητα στο γεγονός, καθώς ήταν η πρώτη επίσκεψη ενός ανώτατου Γερμανού αξιωματούχου αμέσως μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Στο ημερολόγιο του Γκαίμπελς διακρίνουμε διάχυτο τον ενθουσιασμό του τόσο για την επίσκεψη στην Ακρόπολη όσο και την ελληνική φιλοξενία: «Ένα από τα ωραιότερα πρωινά της ζωής μου. Πάνω στην Ακρόπολη…Είμαι συνεπαρμένος…Οι άνθρωποι φιλόξενοι. Οι Αρχές, ο Τύπος όλοι είναι φιλικοί μαζί μας»».10


Κατά την επίσκεψη του Γκαίμπελς στη λίμνη του Μαραθώνα, το καθεστώς είχε υψώσει τη σβάστικα πάνω στη γέφυρα για να τον υποδεχθεί

Παραπάνω εξετάσαμε αρκετά πειστήρια που αποκαλύπτουν την αγάπη του Μεταξά για τα φασιστικά καθεστώτα, τις σχέσεις του με αυτά, και τα κοινά σημεία αναφοράς που είχαν, τόσο στην ιδεολογία όσο και και στην άσκηση εσωτερικής πολιτικής. Στις επόμενες παραγράφους θα σταθούμε σε κάποια ζητήματα τα οποία καθορίζουν τελικά την απάντηση που έδωσε ο Μεταξάς στον Ιταλό πρέσβη, το, «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμος…».

Όπως αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου, η βασιλομεταξική δικτατορία είχε προωθηθεί από την Αγγλία. Έτσι, οι Άγγλοι, είχαν λόγο στην άσκηση της πολιτικής του καθεστώτος και δεν δίσταζαν να κάνουν παρεμβάσεις όπου δεν συμφωνούσαν. Ο Μεταξάς, ωστόσο, προσπαθούσε να τα έχει καλά όχι μόνο με τους Άγγλους, αλλά και με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, όσο προχωρούσαν οι μεγάλες δυνάμεις προς τη σύγκρουση, να δημιουργούνται στην ελληνική εξωτερική πολιτική χτυπητές αντιφάσεις. Οι αντιφάσεις αυτές –μεταξύ άλλων- έγιναν αιτία για να καθυστερήσει μια καλύτερη προετοιμασία της χώρας μας για την αναπόφευκτη σύγκρουση.

Το καθεστώς, μέχρι και την τελευταία στιγμή, προσπαθούσε να κρατήσει μια στάση ουδετερότητας. Ακόμη και μετά το ξεκίνημα των εχθροπραξιών εμπιστευτική εγκύκλιος της κυβέρνησης προς τις εφημερίδες της εποχής ζητούσε να μην παίρνουν θέσεις ευνοϊκές για καμία από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.11 Ο Μανιαδάκης (υφυπουργός δημόσιας ασφάλειας), με ανακοίνωση του που δημοσιεύθηκε στις 6 Σεπτέμβρη 1939, απαγόρευε τις δημόσιες συζητήσεις και σχόλια περί των εμπολέμων, οι παραβάτες θα τιμωρούνταν.12 Το παιχνίδι της ουδετερότητας ο Μεταξάς συνέχιζε να το παίζει ακόμα και όταν η φασιστική Ιταλία είχε με έμπρακτο τρόπο εκφράσει τις επιθετικές της βλέψεις εναντίον της Ελλάδας. Στις 12 Ιουλίου του 1940 τα ιταλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν ένα αντιτορπιλικό και ένα βοηθητικό σκάφος του ελληνικού στόλου. Στις 30 του Ιούλη βομβάρδισαν δυο αντιτορπιλικά και στις 2 Αυγούστου ένα περιπολικό. Ακόμα και όταν στις 15 Αυγούστου τορπιλίστηκε η φρεγάτα «Έλλη» η κυβέρνηση Μεταξά συνέχισε να κάνει την πάπια. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της, ο τορπιλισμός έγινε από υποβρύχιο αγνώστου εθνικότητος.13

Η ατολμία που έδειχνε ο Μεταξάς απέναντι στο ενδεχόμενο πολέμου, το ότι δεν προέβαινε σε κάποιου είδους στρατιωτικές προετοιμασίες, προβλημάτισαν τον αρχηγό του ΓΕΣ Αλέξανδρο Παπάγο ο οποίος γράφει σχετικά. «Ουδέποτε η κυβέρνησις μεταξύ των σκοπών της στρατιωτικής μας προπαρασκευής είχε θέσει και τον της αντιμετωπίσεως ενός πολέμου κατά της Ιταλίας. Ότε, όμως, τον Απρίλιον του 1939, τα ιταλικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αλβανίαν, το ζήτημα της αντιμετωπίσεως του ιταλικού κινδύνου εν αμέσω ή προσεχή μέλλοντι ετίθετο πλέον υπό στρατιωτικής πλευράς»14

Όμως ο Μεταξάς δεν παρέλειπε να κάνει εράνους υπέρ της αεροπορίας και να ζητά βαριά φορολογία υπέρ της εθνικής άμυνας, αλήθεια, που πήγαιναν όλα αυτά τα λεφτά; Σπαταλούνταν στην προπαγάνδα, στη συγκρότηση στρατιών χαφιέδων, στην οργάνωση της ΕΟΝ, έμπαιναν σε τσέπες υποστηρικτών και στελεχών του καθεστώτος, και γενικά σπαταλούνταν σε δράσεις που σκοπό είχαν, όχι την υπεράσπιση της χώρας, αλλά τη στήριξη –με νύχια και με δόντια- της πραξικοπηματικής κυβέρνησης.15 Όταν τελικά ήρθε η ώρα της σύγκρουσης, το πεζικό διέθετε παλιό υλικό του προηγούμενου πολέμου, δεν υπήρχαν αποθέματα ιματισμού και εφοδίων του στρατού, ενώ τα πολεμοφόδια έφταναν για επιχειρήσεις 3-4 μηνών. Τα αντιαρματικά ήταν ελάχιστα, το στράτευμα καν δεν είχε την απαραίτητη εκπαίδευση για να τα χειριστεί, δεν υπήρχαν μεταγωγικά μέσα και οι διαβιβάσεις βρίσκονταν σε υποτυπώδη κατάσταση. Οχυρωματικά έργα είχαν γίνει μόνο στα σύνορα προς Βουλγαρία(το καθεστώς βλέπετε διαφήμιζε την βουλγαρική απειλή), ενώ στα σύνορα με την Αλβανία που διαγράφονταν η κύρια απειλή, οι οχυρώσεις ήταν υποτυπώδεις και προσωρινές. Ο στόλος δεν βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση με την πλειοψηφία των σκαφών να είναι παλιά και παρωχημένης τεχνολογίας. 16

Δεδομένων όλων των παραπάνω, αναρωτιέται κανείς ποιοι ήταν αλήθεια οι λόγοι που ανάγκασαν τον Μεταξά να μην δεχθεί την πρόταση του Ιταλού πρέσβη για παράδοση της χώρας; Από τη μια υπάρχει ο φόβος του Μεταξά για τις συνέπειες από μια νίκη των συμμαχικών δυνάμεων, τι θα συνέβαινε σε αυτήν την περίπτωση; Πως θα έβλεπε η Αγγλία την «προδοσία» του Μεταξά που τον θεωρούσε δικό της παιδί; Στο παρακάτω παράθεμα ο ίδιος ο Μεταξάς απαντά σε αυτόν τον προβληματισμό:

«Θα σας αποκαλύψω τώρα, ότι τότε διέταξα να βολιδοσκοπηθή καταλλήλως το Βερολίνον. Μου διεμηνύθη εκ μέρους τον Χίτλερ, η σύστασις να αποφύγω οιονδήποτε μέτρον δυνάμενον να θεωρηθή από την Ιταλίαν πρόκλησις. Έκαμα το πάν δια να μη μπορούν οι Ιταλοί να εμφανισθούν ως δυνάμενοι να έχουν όχι αφορμάς ευλόγους, αλλ’ ούτε ευλογοφανές παράπονον εκ μέρους μας, αν και από την πρώτην στιγμήν αντελήφθην τι πράγματι εσήμαινεν η όλως αόριστος σύστασις του Βερολίνου. Σεις καλύτερον παντος άλλου γνωρίζετε ότι έκαμα το πάν δια να μη δώσωμεν αφορμήν εμφανίσεως της Ιταλίας ως δυναμένης να έχη ευλογοφανείς καν αφορμάς αιτιάσεων. Λόγω του επαγγέλματός σας έχετε παρακολουθήσει εις όλες τις λεπτομέρειες την ιστορίαν των ατελειώτων ιταλικών προκλήσεων δημοσιογραφικών και άλλων, αλλά και την χριστιανικήν υπομονήν την οποίαν ετηρίσαμεν, προσποιούμενοι ότι δεν τις καταλαβαίνουμε, περιοριζόμενοι μόνον σε δημοσιογραφικάς ανασκευάς των ιταλικών εναντίον μας κατηγοριών[…]δια να αποφύγωμεν τov πόλεμον, να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν… με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού προς ακρωτηριασμόν από την Βουλγαρίαν. Φυσικά δεν ήτo δύσκολον να προβλέψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος. Και με το δίκαιόν των.»17

Ταυτόχρονα υπήρχε και η βαλκανική στρατιωτική συμφωνία, που είχε υπογραφεί το Φλεβάρη του 1937, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα αναλάμβανε την υποχρέωση της κήρυξης του πολέμου κατά οποιασδήποτε δύναμης αναμιγνύονταν στρατιωτικά στις βαλκανικές υποθέσεις.18

Από την άλλη, πέρα από τις βουλές των Άγγλων και τις διεθνείς συμφωνίες, υπάρχει και η ασίγαστη διάθεση του ελληνικού λαού να πολεμήσει για την πατρίδα του. Όταν το πρωί στις 28 του Οκτώβρη η κυβέρνηση Μεταξά εξαγγέλλει ότι η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα, μέσα σε λίγες ώρες οι δρόμοι της Αθήνας γέμισαν από κόσμο που διαδήλωνε, ενώ οι έφεδροι συνέρρεαν στα κέντρα επιστράτευσης. το ίδιο συνέβη και σε άλλες περιοχές τις Ελλάδας. Αυτό ήταν το πραγματικό Όχι, το είπε και το έδειξε έμπρακτα ο ελληνικός λαός, και στο μέτωπο του πολέμου, στο οποίο η ελληνική αστική τάξη και η βασιλομεταξική κυβέρνηση πίστευαν ότι θα πέσουν απλά μια δυο τουφεκιές για την τιμή των όπλων. Αλλά και αργότερα κατά την περίοδο της κατοχής, με την ηρωική εθνική αντίσταση.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος (Poexania)


1 Εκείνη την εποχή ο βιγκανισμός δεν υπήρχε ακόμη –ευτυχώς- και έτσι η διατροφική ευημερία ενός λαού υπολογίζονταν βάσει του πόσο κρέας κατανάλωνε.


2 Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Ά τόμος, 1918 – 1949, εκδ. σύγχρονη εποχή, Αθήνα 2011, σελ. 313 – 314.


3 Στο ίδιο σελ. 313.


4 Στο ίδιο, σελ. 310.


5 Στο ίδιο, σελ. 312.


6 Στο ίδιο, σελ. 316 – 317.


7 http://www.mixanitouxronou.gr/oli-gnorizoun-pio-itan-to-g-raich-tou-chitler-pia-itan-omos-ta-proigoumena-dio-ke-pote-dimiourgithikan/.


8 Δοκίμιο ιστορίας, όπως παραπάνω, σελ. 316 – 317.


9 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%9A%CE%BF%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%AC%CF%82


10 http://www.mixanitouxronou.gr/o-gkempels-fotografizete-me-ton-metaxa-stin-kastela-ke-ipokritika-diloni-ito-apolitos-ilikrinis-i-enthousiodis-ipodochi-pou-mou-egine-sta-ellinika-choria-meta-apo-pente-chronia-i-nazistiki-vermac/


11 Υφυπουργείο Τύπου και τουρισμού. Αριθ. εμπ. πρωτ. 5/Β/2-2-1940.


12 Δοκίμιο ιστορίας, όπως παραπάνω, σελ. 341.


13 Στο ίδιο, σελ. 355.


14 Αλέξανδρος Παπάγος, Ο ελληνικός στρατός και η προς πόλεμον προπαρασκευή του από Αυγούστου 1923 μέχρι Οκτωβρίου 1940. Σελ. 135 – 136.


15 Δοκίμιο ιστορίας, όπως παραπάνω, σελ. 353.


16 Στο ίδιο, σελ. 353.


17 https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/


18 Δοκίμιο ιστορίας, όπως παραπάνω, σελ. 315.

Η γουρουνού

 Η γουρουνού

Η κε του μπλοκ τιμάει τη σημερινή διπλή επέτειο, το ΟΧΙ του ελληνικού λαού με το νέο ΟΧΙ της Αντίστασης του ΔΣΕ (με την ίδρυση του Γενικού Αρχηγείου του), με ένα διήγημα του Ζ. Σκάρου από τη συλλογή "Αλλαγή Συνθηκών" (Σύγχρονη Εποχή, 1991), για το αγωνιστικό ποιόν αυτού του λαού, που θέλησε να κάνει την ανάγκη ιστορία, και υψώθηκε μαζί της, εφοδεύοντας στον ουρανό.

Η γουρουνού

Ένα χρεμέτισμα αλόγου ακούστηκε να σκίζει τη νύχτα. Τα γουρούνια άρχισαν να γουρλίζουν. Τινάζεται πάνω απ' το στρώμα της η Δοξούλα και κολλάει πίσω απ' το παραθύρι.

Έξω στην αυλή, μέσα στ' αγνόφεγγο της ξαστεριάς, κάποιος είχε πηδήσει καβάλα στ' άλογο και το παρακινούσε με φτέρνες και βούρδουλα να ξεκινήσει. Εκείνο τσινούσε, σήκωνε χλιμιντρώντας τα μπροστινά του πόδια ψηλά και με κανέναν τρόπο δεν πήγαινε μπρος.

Φεύγει απ' το παραθύρι η Δοξούλα, πάει, ξεχώνει μέσ' απ' τ' άχυρα ένα ντουφέκι και, γονατίζοντας στο περβάζι του παραθυριού, πατάει τη σκαντάλη. Ο άνθρωπος που είχε καβαλικέψει τ' άλογο γκρεμίστηκε. Κρεμάει γρήγορα το ντουφέκι στον ώμο της η Δοξούλα, τρέχει, ρίχνεται καβάλα στ' άλογο και γίνεται αέρας.

Ήταν τον καιρό του εμφύλιου πολέμου. Από τη μια η αντίσταση στην ξένη επέμβαση - από την άλλη η απόκρουσε της ξένης επιβουλής. Αυτό τουλάχιστον διακηρύσσονταν από τις δυο πλευρές σαν λόγος της σύγκρουσης. Η Δοξούλα πήγε στους πρώτους. Μα καθώς η επέμβαση είναι πιο αποτελεσματική από την επιβουλή, η πλάστιγγα έγειρε με το μέρος της άλλης πλευράς.

* * *

Μέσα σε μια τεράστια μισοάδεια αίθουσα, όπου κυριαρχούσαν χρυσές επωμίδες, πέντ' έξι αψόθυμοι τύποι τανούσαν, σαν γύπες, τους λαιμούς τους πάνω από μια φρεσκολουστραρισμένη ξύλινη έδρα. Μπροστά τους, σ' ένα παγκάκι, καθόταν χωμένη μέσα σ' ένα φαρδύ για το σώμα της το στρατιωτικό χιτώνιο η Δοξούλα και τους κοίταζε εκστατική με τα μεγάλα της μάτια. Από τη μια και την άλλη μεριά στο παγκάκι δυο ζευγάρια φρουροί παρακολουθούσαν βλοσυροί και αμίλητοι την κάθε της κίνηση.

"Λέγε, τον σκότωσες, ναι ή όχι;"
"Τον σκότωσα, τον σκότωσα", απάντησε πρόθυμα η Δοξούλα.
"Γιατί τον σκότωσες;"
"Γιατί ήταν με τους άλλους."
"Γιατί ήταν με τους άλλους ή γιατί ήρθε να σου πάρει το άλογο;"
"Γι' αυτό ήρθε να μου πάρει το άλογο, επειδή ήταν με τους άλλους."

Οι δικηγόροι, που είχαν αναλάβει άλλες υποθέσεις και περίμεναν στις θέσεις τους τη σειρά τους, μειδίασαν.
"Ξέρεις ότι αυτό που λες σε επιβαρύνει πολύ περισσότερο απ' το πρώτο;" είπε ο Πρόεδρος.
"Γιατί; Πόλεμος γινόταν!"

Ο συνήγορος της Δοξούλας σηκώθηκε και ζήτησε το λόγο. Στράφηκε στη Δοξούλα και στήλωσε γεμάτη θαυμασμό το βλέμμα της πάνω του.
"Μια ερώτηση, κύριε Πρόεδρε."
"Ορίστε."
"Ο πατέρας σου ζει;" ρώτησε τη Δοξούλα ο συνήγορος.
"'Όχι."
"Τι έγινε;"
"Σκοτώθηκε σε μάχη με τους φασίστες."
"Πότε;"
"Στην κατοχή."
"Δηλαδή πολέμησε για την πατρίδα;"

Ο Πρόεδρος χτύπησε το κουδούνι και απαγόρεψε στη Δοξούλα ν' απαντήσει. Εκείνη βρήκε ευκαιρία απ' τη διακοπή και, σκύβοντας πάνω στα γόνατά της, άρχισε να σκαλίζει με το δάχτυλο μέσα στο χοντρόπετσο άρβυλό της. Αμέσως οι σκοποί από δίπλα κάρφωσαν εκεί καχύποπτα τα μάτια τους και, μ' ένα νεύμα του Προέδρου, της έβγαλαν τ' άρβυλο.

"Ουφ", έκανε ανακουφισμένη η Δοξούλα, ενώ ένα χαλίκι ξεπετάχτηκε απ' το χοντροπάπουτσό της.
Οι δικηγόροι απ' την εξέδρα τους γέλασαν πάλι.

"Αυτόν που πυροβόλησες τον ήξερες;" ρώτησε ο συνήγορός της.
"Πώς δεν τον ήξερα... Στην κατοχή είχε στο χέρι του ένα πανί με τον αγκυλωτό σταυρό και με την απελευτέρωση χάθηκε. Ξαναπαρουσιάστηκε, όταν ήρθε στο χωριό ο στρατός."

"Και μετά τι έγινε;"
"Πότε;"
"Όταν έφυγες και πήγες στο βουνό!"
"Α, αυτό δεν ξέρω πώς να σας το πω... Έπεσε ο ουρανός και πλάκωσε τη γη. Από τη μια μπαίναμε εμείς σε μια πόλη κι από την άλλη έφευγαν οι άλλοι. Φεύγαμε εμείς, έρχονταν οι άλλοι. Αλλά εκείνοι είχαν κανόνια, αεροπλάνα, εμείς τίποτα, να, ντουφέκια μονάχα και κάτι αυτόματα..."
"Αρκετά", τη διέκοψε ο Πρόεδρος και ρώτησε: "Παραδόθηκες οικειοθελώς ή σ' έπιασαν;"
"Όχι, δεν παραδόθηκα, η σκαφίδα μ' έβγαλε σ' αυτούς."

Κατά την υποχώρηση μια μικρή ομάδα με τη Δοξούλα, είχε αποκοπεί απ' τη μονάδα της και βρέθηκε μπροστά σ' ένα μεγάλο ποτάμι. Ήταν συνολικά εφτά, ανάμεσά τους και μια άλλη κοπέλα. Οι έξι ήξεραν να κολυμπούν κι ως το ποτάμι σε κείνο το μέρος ήταν ήρεμο μπορούσαν εύκολα να περάσουν απέναντι. Η Δοξούλα δεν ήξερε κολύμπι και το φοβόταν το νερό. Μπροστά σε μια δύσκολη στιγμή για να πάρουν απόφαση, βλέπουν κάπου κοντά ένα καλύβι και τρέχουν. Το καλύβι ήταν εγκαταλειμμένο με τα περισσότερα πράγματα του νοικοκυριού του και μια σκάφη από σκαμμένο κορμό δέντρου. Την παίρνουν, τη ρίχνουν στο ποτάμι και βάζουν τη Δοξούλα μέσα. Ύστερα πέφτουν και οι άλλοι μισό κύκλο γύρω της και αρχίζουν να κολυμπούν, σπρώχνοντάς την. Αλλά στη μέση απ' το ποτάμι, έρχεται ένας "γαλατάς". "Γαλατάδες" οι αντάρτες έλεγαν τ' αεροπλάνα, γιατί πετούσαν κάθε μέρα νωρίς το πρωί.

Με βουτιές το αεροπλάνο αρχίζει να πολυβολεί, το νερό βάφτηκε κόκκινο κι η σκάφη λευτερώθηκε απ' τον κλοιό των κολυμβητών. Το νερό την παρέσυρε και την έβγαλε σε μια όχτη, όπου ήταν καταυλισμένος στρατός.

"Δεν ξέρεις ότι σ' αυτές τις περιπτώσεις η ποινή που επιβάλλει ο νόμος είναι ο θάνατος;" απείλησε απ' την έδρα του ο Πρόεδρος.
¨Πάλι;" αναρωτήθηκε η Δοξούλα.

Ήταν κιόλας καταδικασμένη σε θάνατο από άλλη δίκη. Τότε το κατηγορητήριο αναφερόταν στην προσχώρησή της στους αντάρτες, πράγμα που σήμαινε εγκλήματα κατά συρροή, απόπειρα ανατροπής του κρατούντος καθεστώτος και εσχάτη προδοσία.

Η Δοξούλα σηκώθηκε όρθια.
"Περίεργο μου φαίνεται", είπε, "δεν ήξερα πως ένας άνθρωπος μπορεί να σκοτωθεί δυο φορές. Δεν πιστεύω, ψέματα λέτε. Εκτός αν φοβάστε μήπως την πρώτη φορά δεν έχω σκοτωθεί. Αν είναι έτσι, μεγάλη μου τιμή, που εγώ, ένα ορφανό κορίτσι, μια αγράμματη, μια γουρουνού, αξιώθηκα να φτάσω ως το σημείο που να με λογαριάζει και να φοβάται από μένα ένα ολόκληρο κράτος με στρατούς και κανόνια -α, είναι ωραία, πολύ ωραία η ζωή."

Υπενθυμίσεις με αφορμή την 28η Οκτωβρίου 1940

Κάθε χρόνο, η αστική τάξη και τα κόμματα του πολιτικού της συστήματος αξιοποιούν την επέτειο της 28ης του Οκτώβρη, στο πλαίσιο της ιδεολογικής επίθεσης που θέλει να αναπαράγει τους δεσμούς ενσωμάτωσης της πλειοψηφίας του εργαζόμενου λαού στο σύστημα. Καθόλου τυχαία, τονίζουν τη λεγόμενη «εθνική ενότητα» ως προϋπόθεση της ευημερίας και της προκοπής του λαού, ας συντρίβουν την ίδια στιγμή ακόμα και στοιχειώδη δικαιώματά του.

Οι αστικές δυνάμεις στην Ελλάδα ακολουθούν την «πεπατημένη» όλων των αστικών τάξεων. Κρύβουν το γεγονός ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής που ακολουθήθηκε σε καιρό ειρήνης, αλλά που στον πόλεμο ακολουθείται με τα όπλα. Από τη στιγμή που η πολιτική των κυβερνήσεων συντείνει και υπερασπίζει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, είναι φυσικό επακόλουθο και ο πόλεμος, στον οποίο θα πάρει μέρος η αστική τάξη, είτε αμυνόμενη είτε επιτιθέμενη, να είναι πόλεμος ληστρικός, εκμεταλλευτικός, άρα και ξένος με τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Καμιά εθνική ενότητα δεν υπήρξε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Υπήρξαν ασφαλώς αυταπάτες στις λαϊκές μάζες, όχι όμως και πραγματική εθνική ενότητα, γιατί αυτή είναι ανύπαρκτη σε μια ταξική κοινωνία. Στο τέλος του ιταλοελληνικού πολέμου φάνηκε δραματικά ποια ήταν η πραγματικότητα.

Ο λαός δεν γεύτηκε τους καρπούς της νίκης του. Αντίθετα, ο εγχώριος και ξένος ταξικός εχθρός επεδίωξε να συντρίψει ολοκληρωτικά το λαϊκό κίνημα. Το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις του, φιλελεύθεροι και βασιλικοί, κάθε είδους κοινωνικά κατακάθια, συνεργάτες των Γερμανών και μαυραγορίτες όλοι μαζί ξεκίνησαν μια έξαλλη εκστρατεία διώξεων, δολοφονιών, βασανισμών, υπό την υψηλή εποπτεία της βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής για να εξασφαλιστεί η εδραίωση της αστικής εξουσίας. Η συγκρότηση αστικής εξουσίας που δεν υπήρχε στην απελευθέρωση και η ανασυγκρότηση της καπιταλιστικής οικονομίας ήταν η πρώτη προτεραιότητά τους.

Ο πόλεμος δεν ήρθε μόνος του, σαν φυσική καταστροφή

Στο πλαίσιο ενός σύντομου αφιερώματος, με αφορμή την 28η του Οκτώβρη, ασφαλώς και δεν είναι δυνατόν να δοθούν όλες οι εξελίξεις εκείνης της περιόδου. Είναι όμως απαραίτητες για την προσέγγιση εκείνης της εποχής ορισμένες αναφορές σε ό,τι προηγήθηκε:

Ακριβώς 20 χρόνια μετά τη λήξη του Α΄Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου, ξέσπασε ο πιο αιματηρός στην ανθρώπινη Ιστορία, ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος. Οπως και ο πρώτος, ήταν και αυτός ιμπεριαλιστικός.

Αιτία της έκρηξής του υπήρξαν οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής, των αγορών και των πηγών πρώτων υλών. Τα δύο ιμπεριαλιστικά μπλοκ συγκροτήθηκαν τελικά με βασικές δυνάμεις, από τη μια, τις Γερμανία - Ιταλία - Ιαπωνία και από την άλλη τις ΗΠΑ - Γαλλία - Μ. Βρετανία. Τις ανακατατάξεις, οι οποίες είχαν συντελεστεί στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων, στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, επιτάχυνε και τροφοδότησε η μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλισμού 1929 - 1933, αλλά και η νέα που εκδηλώθηκε το 1938.

Στο μεταξύ, είχε συντελεστεί μια κοσμοϊστορική αλλαγή με παγκόσμια επίδραση, η νικηφόρα Οχτωβριανή σοσιαλιστική Επανάσταση και υπήρχε το βασικό δημιούργημά της, η Σοβιετική Ενωση, στην οποία είχε καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η Οχτωβριανή Επανάσταση και η πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης ήταν η έμπρακτη έκφραση ότι η εποχή του περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό είχε αρχίσει, ανεξάρτητα από πιθανά ιστορικά πισωγυρίσματα. Ταυτόχρονα, είχε αναπτυχθεί το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, συγκροτημένο και διαρθρωμένο από το 1919 στις γραμμές της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Το 6ο Συνέδριο της ΚΔ (17 Ιούλη - 1 Σεπτέμβρη 1928) είχε εγκρίνει το Πρόγραμμα και τις θέσεις για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τη στάση που έπρεπε να έχουν τα ΚΚ και η εργατική τάξη απέναντι σε αυτόν, ορίζοντας: «Η αιτία του πολέμου, σαν ιστορικού φαινομένου, δεν βρίσκεται στα "φυσικά κακά ένστικτα" των ανθρώπων και ούτε στην "κακή" πολιτική των κυβερνήσεων, αλλά στο ότι η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τάξεις, σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Ο καπιταλισμός - να η αιτία των πολέμων της νεότερης ιστορίας».

Το 6ο Συνέδριο κάλεσε τους κομμουνιστές, στην περίπτωση που θα ξεσπάσει ιμπεριαλιστικός πόλεμος, να καθοδηγούνται από το πρόγραμμα που εφάρμοσε το κόμμα των Μπολσεβίκων στα χρόνια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Βασικό σημείο αυτού του προγράμματος ήταν η μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο του προλεταριάτου κατά της αστικής τάξης.

Στο Πρόγραμμα της ΚΔ, ο φασισμός, μεταξύ άλλων, οριζόταν ως εξής: «Υπό συγκεκριμένες ειδικές ιστορικές συνθήκες, η πορεία της αστικής, ιμπεριαλιστικής, αντιδραστικής επίθεσης παίρνει τη μορφή του φασισμού. (...) Το φασιστικό σύστημα είναι το σύστημα της άμεσης δικτατορίας, υπό τον ιδεολογικό μανδύα της "εθνικής ιδέας" και της εκπροσώπησης των "επαγγελμάτων" (στην πραγματικότητα εκπροσωπούνται οι διάφορες ομάδες της κυρίαρχης τάξης) ... Στις περιόδους της οξείας κρίσης για την αστική τάξη, ο φασισμός καταφεύγει στην αντικαπιταλιστική φρασεολογία, αλλά μετά την εγκατάστασή του στο πηδάλιο του Κράτους, παραμερίζει την αντικαπιταλιστική φλυαρία και αποκαλύπτεται ως τρομοκρατία και δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου».

Ενας τιτάνιος αγώνας

Από την αρχή της επίθεσης των Ιταλών στη χώρα μας, το ΚΚΕ προσπάθησε με σημαντική συμβολή του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη και τα τρία γράμματα που έγραψε εκείνη την περίοδο να διαμορφώσει γραμμή που να εξασφαλίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Κόμματος, στον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα. Κάτι που εκφράστηκε αργότερα με τη συγκρότηση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ.

Ομως η σταδιοποίηση της στρατηγικής του Κόμματος, όπως αυτή είχε αποτυπωθεί στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ το 1934 και στη συνέχεια με το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ, απομάκρυνε από το οπτικό πεδίο της εργατικής τάξης το άμεσο και αντικειμενικά αναγκαίο, που το ωρίμαζαν περισσότερο οι πολεμικές συνθήκες: Την πάλη για την εργατική εξουσία.

Υστερα από την κατάκτηση της Ελλάδας και το χωρισμό της σε τρεις ζώνες κατοχής (γερμανική - ιταλική - βουλγαρική), ακολούθησαν μεγάλα και συγκλονιστικά γεγονότα. Η στάση της αστικής τάξης και μαζί των κατακερματισμένων και σε βαθιά κρίση πολιτικών της δυνάμεων είναι λίγο - πολύ γνωστή. Ενα τμήμα της, οι φυγάδες πολιτικοί και στρατιωτικοί παράγοντες, διαμόρφωσε κυβερνητικό - κρατικό κέντρο στο εξωτερικό (στην Αίγυπτο) και ο βασιλιάς εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο. Ενα άλλο τμήμα της (οι δοσίλογοι) συνεργάστηκε με τους κατακτητές. Ενα τρίτο λούφαξε στην Αθήνα, ενώ έπαιρνε και μέρος στην υπονόμευση του λαϊκού αγώνα. Και τέλος, ένα τέταρτο οργάνωσε ορισμένη δράση κατά των κατακτητών σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας, ενώ παράλληλα είχε διαύλους συνεργασίας και με τους Γερμανούς, για να χτυπήσει το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Στόχος όλων ήταν η διατήρηση της αστικής εξουσίας μετά τον πόλεμο.

Από την πλευρά του, το ΚΚΕ ανέλαβε να σηκώσει το τιμητικό βάρος του αγώνα ενάντια στο φασισμό. Με τις ελάχιστες δυνάμεις του και πληγωμένο από το μένος της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας εναντίον του, αποδύθηκε σ' έναν τιτάνιο αγώνα, στον οποίο έδωσε το αίμα του και την ψυχή του. Η μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης, της αγροτιάς και άλλων λαϊκών στρωμάτων, της νεολαίας και των γυναικών, συσπειρώθηκαν στο ΕΑΜ και στην ΕΠΟΝ, αλλά και δεκάδες χιλιάδες στο ένοπλο τμήμα του, τον ΕΛΑΣ. Χιλιάδες εκτελέστηκαν ή έπεσαν πολεμώντας.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, εμπνευστής, καθοδηγητής και αιμοδότης της ΕΑΜικής Αντίστασης, ενάντια στη βάρβαρη τριπλή κατοχή, κέρδισε το σεβασμό και την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του λαού. Το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, έδωσε 600 μάχες με τα φασιστικά στρατεύματα και απελευθέρωσε τα 2/3 της Ελλάδας. Η προσφορά του ΚΚΕ παραμένει απαράγραπτη, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν έλυσε το πρόβλημα της πάλης για την εργατική εξουσία κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, ή έστω το 1944, όταν διαμορφώθηκε επαναστατική κατάσταση.

Μελετώντας την Ιστορία

Το ΚΚΕ μελετώντας την Ιστορία του επαναστατικού κινήματος, στην Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του υπογράμμισε σχετικά με το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο:

«Ο πόλεμος διαμόρφωσε συνθήκες μεγάλης όξυνσης των ταξικών αντιθέσεων στο εσωτερικό πολλών χωρών, όμως η αντιφασιστική πάλη οδήγησε στην ανατροπή της αστικής εξουσίας, με την καθοριστική υποστήριξη των λαϊκών κινημάτων από τον Κόκκινο Στρατό, μόνο στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Στην καπιταλιστική Δύση τα ΚΚ δεν διαμόρφωσαν στρατηγική μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου ή του απελευθερωτικού αγώνα σε πάλη για την κατάκτηση της εξουσίας. Η στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος δεν αξιοποίησε το γεγονός ότι η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας περιεχόταν στον αντιφασιστικό - απελευθερωτικό χαρακτήρα του ένοπλου αγώνα για μια σειρά χώρες, ώστε να θέσει στην ημερήσια διάταξη το πρόβλημα της εξουσίας, αφού ο σοσιαλισμός και η κομμουνιστική προοπτική αποτελούν τη μόνη εναλλακτική λύση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα».

Καθήκοντα μπροστά στον πόλεμο

Το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ έχει εκτιμήσει ότι στις μέρες μας δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου, στον οποίο θα εμπλακεί και η Ελλάδα. Αυτή η εκτίμηση προκύπτει από την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που ήδη εκφράζονται με πολέμους σε μια σειρά χώρες της ευρύτερης περιοχής μας και αφορούν τον έλεγχο στην παραγωγή και διέλευση των ενεργειακών πόρων, γενικότερα τη διανομή των αγορών και τον ανταγωνισμό για την παγκόσμια κυριαρχία.

Το Πρόγραμμα που ψήφισε το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, εκτιμώντας τον σύγχρονο κόσμο και τη θέση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και τεκμηριώνοντας και πάλι την αναγκαιότητα και την επικαιρότητα του σοσιαλισμού, αλλά και προσδιορίζοντας τα καθήκοντα του ΚΚΕ για τη σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα, συμπεριέλαβε και τα εξής σχετικά με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο:

«Σε περίπτωση ιμπεριαλιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο, το Κόμμα πρέπει να ηγηθεί της αυτοτελούς οργάνωσης της εργατικής - λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, ώστε να οδηγήσει σε ολοκληρωτική ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα, έμπρακτα να συνδεθεί με την κατάκτηση της εξουσίας. Με την πρωτοβουλία και την καθοδήγηση του Κόμματος να συγκροτηθεί εργατικό - λαϊκό μέτωπο με όλες τις μορφές δράσης, με σύνθημα: Ο λαός θα δώσει την ελευθερία και τη διέξοδο από το καπιταλιστικό σύστημα που, όσο κυριαρχεί, φέρνει τον πόλεμο και την "ειρήνη" με το πιστόλι στον κρόταφο».