30 Απρ 2016

Αυτή η Ανάσταση καθόλου δε μ’ αγγίζει

 Αυτή η Ανάσταση καθόλου δε μ’ αγγίζει

Αναδημοσίευση από Ατέχνως

Να το, το βλέπω να έρχεται…

-Επ…
-Έλα, λίγο ακόμη…
-Επ…
-Κι άλλο λίγο…
-Επ…
-Τίποτα, τίποτα, δεν το σταματά.
Καλή επ-ανάσταση.

Να το! Αναπόφευκτο σα νομοτέλεια.

Δεν υπάρχει περίπτωση να μη βρεθεί κάποιος σύντροφος, ενσαρκώνοντας το σύνθημα “η φαντασία στην εξουσία”, (μόνο που η εξουσία φθείρει τα πάντα όπως θα ξέρεις), που να μην κρίνει σκόπιμο να σε καταπλήξει με κάτι τόσο πρωτότυπο, αυτές τις μέρες, όπως η παραπάνω ευχή. Αλλά αν η επανάσταση καταργεί τη δύναμη της συνήθειας, της αδράνειας, κι ό,τι φαινόταν ως τώρα αναγκαίο και αιώνιο, αν αποτελεί την πιο πλούσια συμπύκνωση της ανάγκης που γίνεται ιστορία, αν είναι το πιο πρωτότυπο γεγονός (θα έλεγα και συμβάν, αλλά ας μην μπλέξουμε με τον Μπαντιού και την ορολογία του) που δεν μπαίνει σε καλούπια… δεν υπάρχει πιο χιλιοφορεμένο, τετριμμένο καλούπι, πιο αναμασημένο και προβλέψιμο κλισέ από αυτή την ευχή: καλή επ-ανάσταση! Ούτε καν δηλ λαός επ-ανέστη, έτσι για μια αλλαγή.

Λες και μπορεί να υπάρξει και κακή επανάσταση (δηλ αντεπανάσταση). Είναι σαν τον πλεονασμό στην “καλή τύχη” που ευχόμαστε πολλές φορές στα δικά μας πρόσωπα, πριν από μια δοκιμασία. Αν και η τύχη μπορεί να είναι κακή (κακοδαιμονία), ου μην και ανήθικη. Γιατί όπως έγραφε ο φασίστας Τσιάνο (ο υπουργός εξωτερικών του Μουσολίνι) στο ημερολόγιό του για μια ευνοϊκή συγκυρία στον ισπανικό εμφύλιο: η τύχη δεν είναι ένα τρένο που περνάει κάθε μέρα την ίδια ώρα. Αλλά μια πόρνη που σου προσφέρει για λίγη ώρα τις υπηρεσίες της και μετά φεύγει για να βρει άλλον πελάτη… Κάτι αντίστοιχο δηλ με την περίφημη φράση του (προπονητή) Όσιμ για την πόρνη μπάλα. Θεά (Τύχη) η μία, (στρογγυλή) θεά κι η άλλη, μπορεί να έχουν θέσεις δίπλα-δίπλα, στο Πάνθεον.

Ο Καμί έλεγε βέβαια πως το ποδόσφαιρο του δίδαξε όλα όσα είχε μάθει στη ζωή του περί ηθικής. Αλλά δεν είναι τυχαίο που όσοι μπλέκουν στα δίχτυα της στρογγυλής θεάς, ή αδυνατούν να τη στείλουν εκεί, τη θεωρούν πρόστυχη και άτιμη, σαν την κοινωνία (εικόνα σου είμαι και σου μοιάζω). Η ζωή από την άλλη, είναι ένας αγώνας διαρκείας, που σπανίως έχει παρατάσεις (κάτι σαν δυαδική εξουσία) και συνηθίζει να σε στήνει στα 11 μέτρα για εκτέλεση της εσχάτης των ποινών (πέναλτι). Το βασικό όμως είναι να πάρεις την τύχη στα χέρια σου ή έστω στα πόδια σου, αλλιώς θα μένουμε πάντα με το παράπονο και θα χάνουμε άνευ αγώνα. Ενώ η ζωή είναι ένας αγώνας χωρίς τέλος, είτε για επιβίωση, είτε για πιο σύνθετα πράγματα, άσχετα αν δε μας εγγυάται κανείς πως θα έχει χάπι εντ.

Όσοι υπομένουν αγόγγυστα το Γολγοθά και περιμένουν να κλείσει φέτος η επταετία της κρίσης και των παχιών αγελάδων, για να ξεκινήσει αυτομάτως η ανάκαμψη, είτε ομνύουν στην ιερή αγελάδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης (προσμένοντας άμεσα οφέλη) είτε θα δουν το τρένο της να περνάει από πάνω τους κι από τα εργασιακά τους δικαιώματα, ψάχνοντας να βρουν τι τους χτύπησε.

Το πιο φοβερό πάντως είναι η ακατανίκητη ανάγκη του κόσμου να πιστέψει σε κάτι και να βρει ένα σωτήρα που θα το λυτρώσει από το Γολγοθά του, να τον πιστέψει ως Μεσσία, ακόμα κι αν ολοφάνερα δεν έχει τέτοια χαρακτηριστικά. Περίπου όπως γίνεται και στην ταινία των Μόντι Πάιθον, η Ζωή του Μπράιαν, ο οποίος (θέλοντας και μη) κηρύσσεται ως ο έχων το χρίσμα (Χριστός). Στα καθ’ ημάς, αντιθέτως, ο Αλέξης πήρε το χρίσμα δια της κάλπης, φόρεσε το “ακάνθινο στεφάνι” για 17 ολόκληρες ώρες διαπραγμάτευσης, που τον κατέστησαν συμπαθή και στην τελευταία πιστή γιαγιά, ενώ οι φρούδες ελπίδες που (ξε)πούλησε, πήγαιναν από τον Άννα στον Καϊάφα, πότε με την ΕΚΤ και πότε με το ΔΝΤ, αφού όλοι είναι φίλοι μας (κι οι Γερμανοί ακόμα) και προπαντός εταίροι.

Ενδιάμεσα βέβαια, έταξε πράγματα και θάματα, όχι τόσο με την έννοια της παροχολογίας, όσο ότι θα σκίσει το μνημόνιο, θα το αποσυνδέσει από τη δανειακή σύμβαση, θα αλλάξει τους συσχετισμούς στην ΕΕ, και στο τέλος θα περπατήσει και στην επιφάνεια της θάλασσας. Εδώ και τώρα όμως, όχι ξέρω εγώ στη Δευτέρα Παρουσία του σοσιαλισμού, όπως ευαγγελίζονται οι δογματικοί της (κομμουνιστικής) ορθοδοξίας, που αρνήθηκαν σεχταριστικά τέτοια ιστορική ευκαιρία, να ψηφίζουμε όλοι μαζί μνημόνια, και να ξεπλένουμε τη “Δεύτερη Φορά Αριστερά”.

Η κυβέρνηση της ΔΦΑ δεν πρόλαβε ή δεν τόλμησε τελικά να φέρει μες στο Πάσχα τα νομοσχέδια για ασφαλιστικό και φορολογικό, για να μην περάσει αυτή μια βδομάδα Παθών, με το λαό στους δρόμους. Δεν πειράζει, όμως. We ‘ll always have Paris. Θα έχουμε για πάντα να θυμόμαστε το τρίτο μνημόνιο μες στο 15αύγουστο.

Τη φετινή σταύρωση όμως δεν πρόκειται να την ακολουθήσει η λύτρωση, παρά μόνο νέα αντιλαϊκά μέτρα, που μπήγουν πιο βαθιά τα καρφιά της… δημοσιονομικής προσαρμογής (όπως βαφτίζεται κατ’ ευφημισμόν η τόνωση της καπιταλιστικής κερδοφορίας). Και δεν υπάρχει καμία εύκολη λύση για το ποίμνιο, όσο παραμένει τέτοιο, εντός της ευρωπαϊκής λυκοσυμμαχίας. Όσο περιμένει τον καλό ποιμένα και μια άνωθεν σωτηρία, είτε αυτό το άνωθεν αναφέρεται σε μεταφυσικά όντα, είτε (ακόμα πιο μεταφυσικά) σε κάποια αστική κυβέρνηση. Η μόνη επίγεια λύση είναι η επουράνια έφοδος (κι όχι ανάληψη, με capital control, κτλ) κι η επ-ανάσταση, για να κλείσουμε όπως ακριβώς αρχίσαμε.

Τελικά το πρόβλημα με αυτήν την ευχή, καλή επ-ανάσταση, δεν είναι τόσο στο λογοπαίγνιο. Αλλά ότι μένουμε στα ευχολόγια και δεν κάνουμε τίποτα ουσιαστικό για να γίνουν πράξη.

Περιδίνηση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας στο «φαύλο κύκλο» της

Περιδίνηση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας στο «φαύλο κύκλο» της

Από την πρόσφατη Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου
Από την πρόσφατη Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου
Αμέσως μετά την Εαρινή Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η διευθύντριά του, Κριστίν Λαγκάρντ, μίλησε για «παρατεταμένα βραδεία ανάκαμψη». Μέσα σε τρεις μόλις λέξεις αποτυπώνεται η πραγματικότητα της παγκόσμιας οικονομίας, για την οποία η Εκθεση του ΔΝΤ περιγράφει τους παράγοντες που τεκμηριώνουν τις προς το χειρότερο αναθεωρημένες προβλέψεις του, αποκαλύπτοντας την αλληλεξάρτηση των καπιταλιστικών οικονομιών, την αναρχία στην παραγωγή καθώς και τις τεράστιες δυσκολίες στη διαχείριση που θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι υπάρχει ένας συνδυασμός κινδύνων που απειλούν την υφιστάμενη σταθερότητα, μιλώντας ανάμεσα σε άλλους, για πιθανή έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, την κρίση στη Βραζιλία, την οικονομική επιβράδυνση της Κίνας και άλλων «αναδυόμενων οικονομιών», την «ύφεση στον τομέα των εξαγωγών».
Παράγοντες αλληλεξάρτησης
Πράγματι, η έξοδος της Βρετανίας αδυνατίζει σημαντικά την οικονομία της ΕΕ. Αντικειμενικά, επιδρά αρνητικά σε όλες τις οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στα κράτη - μέλη της ΕΕ και της Ευρωζώνης και τη Βρετανία (εμπόριο, επενδύσεις, εξαγωγές κεφαλαίων, δράση των μονοπωλίων μεταξύ κρατών της ΕΕ και Βρετανίας, χρηματοπιστωτικός τομέας, με δεδομένο ότι συγχωνεύτηκαν τα Χρηματιστήρια Λονδίνου και Φρανκφούρτης). Ο οικονομολόγος του ΔΝΤ Maurice Obsfeld είπε ότι το Brexit θα οδηγούσε σε «μακρές διαπραγματεύσεις» προκειμένου να βρεθεί ένα νέο μοντέλο συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές, ενώ θα οδηγήσει σε «μια παρατεταμένη περίοδο αυξανόμενης αβεβαιότητας που θα μπορούσε να επιβαρύνει την εμπιστοσύνη και τις επενδύσεις». Ζημιά θα προκύψει και στην οικονομία της Βρετανίας και σε ΕΕ - Ευρωζώνη.
Ταυτόχρονα, ενισχύει τις φυγόκεντρες τάσεις, που, είναι αλήθεια, έχουν δυναμώσει, επειδή αυξάνονται τα τμήματα του κεφαλαίου σε κάθε κράτος - μέλος που αναζητούν άλλες σχέσεις, αντίρροπες στην ενοποίηση.
Επίσης, η επιβράδυνση κάποιων, ιδιαίτερα ισχυρών οικονομιών, όπως της Κίνας, των «αναδυόμενων», η κρίση σε Ρωσία και Βραζιλία μειώνουν τις εισαγωγές σε αυτές, άρα και τις εξαγωγές των άλλων.
Για παράδειγμα, το ΔΝΤ μειώνει τις προβλέψεις για την ανάπτυξη στη Γερμανία, ως αποτέλεσμα της μείωσης των εξαγωγών λόγω επιβράδυνσης στις αναδυόμενες αγορές αφού σημαντικό μέρος της παραγωγής της Γερμανίας τροφοδοτεί την εξαγωγική δραστηριότητα.Επίσης το γερμανικό οικονομικό ινστιτούτο Ifo μιλά για αδυναμία στις εξαγωγές, που συνδέεται με την επιβράδυνση στις ΗΠΑ και την Κίνα.
Σε δελτίο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Μάρτης 2016), αναφέρεται ότι η ανάπτυξη στην Κίνα εξακολουθεί να επιβραδύνεται, με αρνητικές επιπτώσεις για χώρες που βασίζονται στις εξαγωγές πρώτων υλών και πρέπει να προσαρμοστούν και άλλο στις χαμηλότερες τιμές των πρώτων υλών, ενώ η ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με άλλα νομίσματα, ιδιαίτερα των κρατών των οποίων η οικονομία βρίσκεται σε επιβράδυνση, έχει ενισχυθεί, με αρνητικές συνέπειες στις εξαγωγές της Ευρωζώνης.
Το ίδιο ισχύει και με την οικονομία των ΗΠΑ, αφού οι εξαγωγές τους υποχώρησαν το Γενάρη του 2016 στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2011, σημειώνοντας πτώση κατά 2,1%. Ετσι, ρεπορτάζ στο διεθνή Τύπο μιλούν για απότομη επιβράδυνση στις ΗΠΑ το τέταρτο τρίμηνο του 2015. Το ισχυρό δολάριο, οι γεμάτες εμπορεύματα αποθήκες και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου απέτρεψαν νέα αύξηση της παραγωγής. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,7%, σε ετήσια βάση. Ενώ σε άλλο ρεπορτάζ η επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες του 2015 αποδίδεται στις αδύναμες καταναλωτικές δαπάνες, στην πτώση των εξαγωγών και στη μείωση των επενδύσεων, που παρουσιάζεται από την αρχή του 2015.
Ολα τα παραπάνω δείχνουν την αλληλεξάρτηση των οικονομιών και την αλληλεπίδραση στην ανάπτυξή τους.Η επιβράδυνση σε μια ή περισσότερες, επιδρά αρνητικά και σε άλλες.
Υπερπαραγωγή εμπορευμάτων
Η Εκθεση του ΔΝΤ, συνεχίζοντας την αναφορά στους κινδύνους, μιλά για «ύφεση στον τομέα των εμπορευμάτων». Τι εννοεί; Οτι υπάρχει υπερπαραγωγή εμπορευμάτων, ενώ η μεγάλη πτώση της ζήτησης μειώνει δραστικά τις τιμές.
Ας το δούμε επίσης με ένα παράδειγμα. Σύμφωνα με άρθρο του Shuaihua Wallace Cheng στο «Ρόιτερς» (Σεπτέμβρης 2015), «στην Κίνα μία από τις κυριότερες αιτίες της επιβράδυνσης είναι η πλεονάζουσα παραγωγική δυνατότητα, σε τομείς όπως το σιδηρομετάλλευμα, ο χάλυβας, το γυαλί, το τσιμέντο, το αλουμίνιο, τα φωτοβολταϊκά και ο εξοπλισμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που υπερέβη το 30%. Αυτό, όμως, είναι το όριο το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε πτωχεύσεις εταιρειών που έχουν δανειστεί και στη συνέχεια είδαν τα κέρδη τους να μειώνονται ραγδαία. Σύμφωνα με την Ενωση Σιδήρου και Χάλυβα της Κίνας, το πλεόνασμα προσφοράς έχει συμπιέσει τόσο πολύ τις τιμές του χάλυβα ώστε τα κέρδη από την παραγωγή ενός τόνου δεν φτάνουν για την αγορά ενός παγωτού. Η πλεονασματική παραγωγή αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της κινεζικής οικονομίας καθώς έχει οδηγήσει τις επιχειρήσεις να δανείζονται για να αποπληρώνουν άλλα δάνεια». Την ίδια περίοδο, το ΔΝΤ εκτιμούσε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθεί η πορεία των τιμών των εμπορευμάτων, αλλά θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα, λόγω των πλούσιων αποθεμάτων (υπερπαραγωγή) και της χαμηλής προοπτικής για την παγκόσμια ανάπτυξη.
Ενα απτό παράδειγμα σε σχέση με τα παραπάνω είναι η τεράστια πτώση των τιμών του πετρελαίου, που οξύνει περισσότερο την κρίση στη Ρωσία, αλλά συμβάλλει και στην επιβράδυνση στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το «Ρόιτερς» (Φλεβάρης 2016), οι 30 κορυφαίες πετρελαϊκές εταιρείες των ΗΠΑ περιόρισαν τις σχεδιαζόμενες για το 2016 επενδύσεις τους κατά μέσον όρο περισσότερο από 70%.
Αλλά όταν εμφανίζεται υπερπαραγωγή εμπορευμάτων, όπως και υπερσυσσώρευση κεφαλαίου (και η υπερπαραγωγή είναι υπερσυσσώρευση), σημαίνει πρόθυρα οικονομικής κρίσης ή, το λιγότερο, επιβράδυνση. Και πάνω απ' όλα αναρχία στην παραγωγή.
Κίνδυνοι στο χρηματοπιστωτικό τομέα
Την ίδια ώρα, όμως, το ΔΝΤ με την Εκθεσή του μιλά για ολοένα αυξανόμενους κινδύνους για τη σταθερότητα στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Πρόσφατα ρεπορτάζ του αστικού Τύπου έγραφαν για το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ: Πέντε αμερικανικές τράπεζες, ανάμεσα στις οποίες και οι κολοσσοί JP Morgan Chase και Bank of America, δεν πήραν την έγκριση της Fed (Κεντρική Τράπεζα) και της FDIC (Ομοσπονδιακή Αρχή Εγγύησης Καταθέσεων), για τα σχέδια εκκαθάρισής τους σε περίπτωση κατάρρευσης, καθώς αυτά κρίθηκαν ανεπαρκή. Εκτός από τις JP Morgan Chase και Bank of America, οι υπόλοιπες τράπεζες που απέτυχαν στο σχετικό τεστ ήταν οι Wells Fargo, Bank of New York Mellon και State Street, των οποίων τα σχέδια εκκαθάρισης ήταν, σύμφωνα με τις ρυθμιστικές αρχές, «αναξιόπιστα ή τουλάχιστον δεν θα διευκόλυναν μια συντεταγμένη εκκαθάριση». Τα προβλήματα που διαπιστώθηκαν διαφέρουν από τράπεζα σε τράπεζα. Για άλλες μιλούν για ανεπαρκείς εκτιμήσεις των αναγκών ρευστότητας, για άλλες για πρόβλημα στο ύψος των κεφαλαίων που απαιτούνται για την εκκαθάριση.
Ακόμη, στις ΗΠΑ, ο τραπεζικός δείκτης KBW, ο οποίος περιλαμβάνει 24 μεγάλες τράπεζες, έχει υποχωρήσει κατά 19% από την αρχή του 2016 και κατά 26% από τον Ιούλη του 2015. Η μετοχή της Bank of America έχει υποχωρήσει κατά 27,56% από την αρχή του 2016, της Morgan Stanley κατά 28,67%, της Citi κατά 27,88% και της JP Morgan κατά 16%. Στην ΕΕ, η μετοχή της Deutsche Bank έχει υποχωρήσει κατά 41% από τις αρχές του 2016. Επίσης, η χρηματιστηριακή αξία της Barclays, της Societe Generale, της UBS και της Credit Suisse έχει μειωθεί πάνω από 25%.
Γιατί όμως αυτή η εικόνα; Ενα πρόβλημα φαίνεται ότι είναι τα μεγάλα χρέη. Το παγκόσμιο χρέος είναι πάνω από 200 τρισεκατομμύρια δολάρια. Τα χρέη προέρχονται από δανεισμό, κρατικό ή ιδιωτικό. Υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες για την αποπληρωμή τους, ιδιαίτερα από τις «αναδυόμενες». Η υποτίμηση των νομισμάτων τους έναντι του δολαρίου ή του ευρώ, στα οποία πρέπει να τα αποπληρώσουν, συμβάλλει στην αύξηση των δανείων τους, ενώ η επιβράδυνση μειώνει τη ρευστότητα.
Αλλος παράγοντας, ιδιαίτερα για την Ευρωζώνη, είναι τα «κόκκινα» δάνεια. Στην Εκθεση του ΔΝΤ για την «Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θεωρούνται το σημαντικότερο πρόβλημα για ολόκληρη την Ευρωζώνη. Το μέγεθός τους εκτιμάται από το ΔΝΤ στο 1 τρισ. ευρώ. Τα τραπεζικά συστήματα με τα μεγαλύτερα «κόκκινα» δάνεια έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη πτώση των τιμών των μετοχών. Αλλά ανίσχυρο τραπεζικό σύστημα σημαίνει πρόβλημα στη χρηματοδότηση επενδύσεων. Σημαίνει επίσης αδυναμία προσέλκυσης κεφαλαίων στις τράπεζες, γεγονός που μεγαλώνει τις δυσκολίες δανειοδότησης των μονοπωλίων, των κρατών κλπ.
Την ίδια ώρα, οι τράπεζες έχουν μειωμένα κέρδη ή και ζημιές. Γιατί; Επειδή οι επιχειρήσεις και τα λαϊκά νοικοκυριά δεν δανείζονται, ενώ οι ίδιες καταθέτουν τα κεφάλαιά τους στις κεντρικές τράπεζες με αρνητικά επιτόκια, δηλαδή πληρώνουν «φύλακτρα», άρα ζημιώνονται. Επίσης, και όταν δανείζουν, το επιτόκιο είναι τόσο χαμηλό που αφήνει ελάχιστο κέρδος.
Σύμφωνα με άρθρο του «Ρόιτερς» (Απρίλης 2016), οι κεντρικοί τραπεζίτες αντιμετωπίζουν το εξής πρόβλημα: Τη στιγμή που προσφέρουν πολύ και φτηνό χρήμα κι ενώ επιβάλλουν αρνητικά επιτόκια, επιχειρήσεις και τράπεζες των ανεπτυγμένων οικονομιών γυρίζουν την πλάτη τους στο δανεισμό. Είναι πλέον περιορισμένη η αύξηση των δανείων. Ευρωπαϊκές και αμερικανικές επιχειρήσεις αποταμιεύουν ρευστό, τα νοικοκυριά δε δανείζονται ενώ η επιβολή από την Τράπεζα της Ιαπωνίας αρνητικών επιτοκίων δεν έχει κατορθώσει να τονώσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Οσο κι αν αυξάνεται παγκοσμίως η προσφορά ρευστότητας, η ζήτηση για ρευστότητα παραμένει υποτονική.
Αυτός είναι δείκτης που αποκαλύπτει ότι δεν υπάρχει αντικειμενικά δυνατότητα επενδύσεων για διευρυμένη αναπαραγωγή. Είναι και ο πλέον ενδεικτικός παράγοντας ότι δεν υπάρχουν προοπτικές δυναμικής ανάπτυξης στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, ενώ τεκμηριώνει και την επιβράδυνση.
Με βάση τις προβλέψεις του ΔΝΤ, η Ευρωζώνη είναι στη χειρότερη θέση, με θετικό ΑΕΠ 1,5%, μετά την Ιαπωνία με 0,5%. Ακολουθούν οι ΗΠΑ με 2,4%. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη έχει η Ινδία με 7,5% και ακολουθεί η επιβραδυνόμενη Κίνα με 6,5%, αν και η βιομηχανική παραγωγή στην Κίνα αυξήθηκε κατά 6,8% το Μάρτη του 2016 συγκριτικά με το 2015, αλλά και το Γενάρη - Φλεβάρη που είχε αύξηση 5,4% (τα στοιχεία από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Κίνας).
Η προοπτική
Με όλα τα παραπάνω αναφέραμε ορισμένους από τους πιο ενδεικτικούς παράγοντες που δείχνουν το φαύλο κύκλο της καπιταλιστικής οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα δείχνουν και επιδρούν ταυτόχρονα αφενός στην αδύναμη ανάπτυξη, σε μια πορεία αμφίβολης οριστικής εξόδου από την οικονομική κρίση, αλλά και σε πιθανό πισωγύρισμα σε κρίση.
Σ' αυτό το πλαίσιο είναι ενταγμένη και η οικονομία της Ελλάδας, το 2% της οικονομίας της ΕΕ. Η κυβέρνηση υπόσχεται ανάκαμψη, αλλά δε «φαίνεται φως». Αυτό επιδρά και στις δυσκολίες αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος και στην κυβερνητική αστάθεια, που επανήλθε στο προσκήνιο, μέσα από τις διαπραγματεύσεις για την «αξιολόγηση». Η εργατική τάξη μαζί με τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, αναπτύσσοντας τους αγώνες τους για την ικανοποίηση των αναγκών τους, κόντρα στις επιδιώξεις του κεφαλαίου, της ΕΕ, της εξουσίας τους, μπορούν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στους αστούς. Είναι μονόδρομος στον αγώνα για την οριστική ανατροπή τους, για την εργατική - λαϊκή εξουσία, για την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων ώστε να ανοίξει ο δρόμος της ευημερίας των λαϊκών στρωμάτων.

Νέα «κινήματα», νέοι μοχλοί εκτόνωσης της λαϊκής οργής

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ «NUIT DEBOUT» - ΓΑΛΛΙΑ
Νέα «κινήματα», νέοι μοχλοί εκτόνωσης της λαϊκής οργής

Από συγκέντρωση των «Nuit Debout», με το πανό να γράφει: «Πολίτες, ας γράψουμε μόνοι μας το επόμενο Σύνταγμα»
Από συγκέντρωση των «Nuit Debout», με το πανό να γράφει: «Πολίτες, ας γράψουμε μόνοι μας το επόμενο Σύνταγμα»
Από τις αρχές του Απρίλη, έχουν πυκνώσει στη Γαλλία κινητοποιήσεις που συνδέθηκαν με «ανοιχτές συνελεύσεις» και συζητήσεις σε κεντρικές πλατείες, συχνά μέχρι αργά το βράδυ ή και το ξημέρωμα, οι οποίες γι' αυτόν το λόγο βαφτίστηκαν «Nuit Debout» («Νουί Ντεμπού», σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει «Ορθιος τη νύχτα» ή «Ολονυκτία»).

Το τελευταίο δεκαήμερο τέτοιες συγκεντρώσεις μοιάζουν να επεκτείνονται ραγδαία σε όλη τη χώρα. Αν και αρχικά συνδέθηκαν με την εναντίωση στην αντεργατική μεταρρύθμιση «Ελ Κομρί», πλέον, πολλοί τις εμφανίζουν ως μορφή καταδίκης κι άλλων πλευρών της πολιτικής της κυβέρνησης Ολάντ - Βαλς, ακόμα και ενάντια «γενικά στο σύστημα».
Στην ιστοσελίδα που έχει δημιουργηθεί, οι «Νουί Ντεμπού» καλούν το επόμενο διάστημα σε «μία μεγάλη διεθνή δράση το Σαββατοκύριακο της 15 του Μάη... για μαζικές καταλήψεις των δημόσιων πλατειών παντού στον κόσμο». Ομως, σε αναντιστοιχία με τους δυναμικούς ακτιβισμούς, τα αιτήματα είναι (τουλάχιστον) λειψά. Ετσι, καθορίζοντας «ως πρώτο του στόχο τη δημιουργία ενός χώρου σύγκλισης των αγώνων», το «κίνημα» των «Νουί Ντεμπού» καλεί σε ενίσχυση των δεσμών «των πολυάριθμων κινημάτων, που στις τέσσερις γωνιές του κόσμου αντιστέκονται και αντιμάχονται τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη χρηματοπιστωτική δικτατορία, την καταστροφή του περιβάλλοντος, τους πολέμους και το μιλιταρισμό, την υποβάθμιση των συνθηκών της ζωής μας».
Σε τέτοια φρασεολογία μπορούν να στριμωχτούν πολλά. Ακόμα και οι προβληματισμοί μερίδων του κεφαλαίου, που φυσικά δεν είναι μόνο οι τραπεζίτες. Προβληματισμοί και επιδιώξεις επιχειρηματιών και πολιτικών δυνάμεων που, προτάσσοντας την ανάγκη να «προστατευτεί το περιβάλλον» ή «να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός αποκλεισμός», αναζητούν τρόπους να εκτοπίσουν ανταγωνιστές, να διευρύνουν τη δράση τους σε νέα πεδία, γενικά να ανακτήσουν θέσεις, ρόλους και συμφέροντα εκείνα τα τμήματα της πλουτοκρατίας που έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες τον καιρό της κρίσης, ή που ανησυχούν έντονα για τις δυσκολίες να επιστρέψουν οι προηγούμενοι ρυθμοί καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Οσο για τα περί «απαντήσεων» «με την αλληλεγγύη, τη σκέψη και τη συλλογική δράση», τα περί «ανάκτησης» του «δημόσιου λόγου», τα περί «παγκόσμιας εξέγερσης», όλα αυτά που απλόχερα μοιράζουν τα προσκλητήρια των «Νουί Ντεμπού», τα έχουν πει και συνεχίζουν να τα λένε κι άλλοι. Κι άλλοι, που την ίδια στιγμή, στρογγυλοκάθονται ήδη ή ετοιμάζονται να στρογγυλοκαθήσουν στις καρέκλες διαχείρισης της εξουσίας του κεφαλαίου.
Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι οι «Νουί Ντεμπού» εμφανίστηκαν σε μια χρονική περίοδο που στο αστικό πολιτικό σύστημα της Γαλλίας εκδηλώνονται διαδικασίες αναμόρφωσης. Ολο και πιο συχνά διαφοροποιούνται φωνές μέσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) των Ολάντ - Βαλς. Πριν από μερικές μέρες, ο νεαρός υπουργός Οικονομίας, Εμανουέλ Μακρόν (που τα τελευταία χρόνια συνεργαζόταν ως ανεξάρτητος με το PS), ανακοίνωσε ότι ιδρύει νέα πολιτική κίνηση με τον κωδικό «En Marche» («Μπροστά»), για να συνεργαστεί - κατά δήλωσή του - και με «ανθρώπους από τη δεξιά». Το Φλεβάρη, η πρώην επικεφαλής του PS και πρώην υπουργός σε διάφορες σοσιαλιστικές κυβερνήσεις Μαρτίν Ομπρί συνυπέγραψε ένα κείμενο δημόσιας κριτικής στο κόμμα της επειδή «πλέον δε διαφαίνεται απλά η αποτυχία της πενταετίας, αλλά μια αποδυνάμωση διαρκής της Γαλλίας που ετοιμάζεται». Η ίδια η ισχυροποίηση του ακροδεξιού Front National («Εθνικού Μετώπου») απηχεί τον προβληματισμό σημαντικών μερίδων του γαλλικού κεφαλαίου για τις δυσκολίες ανάκαμψης της κερδοφορίας του αλλά και τις μεγάλες απώλειες θέσεων που έχει, έναντι ανταγωνιστών του, όπως π.χ. από τη Γερμανία.
Αυτές οι συνθήκες δε μπορούν να θεωρούνται άσχετες από την εμφάνιση διαφόρων «κινημάτων» κ.τ.λ. Το κεφάλαιο έχει δείξει επανειλημμένα πόσο ικανό είναι να βρίσκει το κατάλληλο κάθε φορά προσωπικό που θα υπηρετήσει τις ανάγκες του στην παρούσα φάση, εκτονώνοντας ταυτόχρονα και τη λαϊκή αγανάκτηση, στρέφοντας τη γνήσια λαϊκή διάθεση για αγώνα σε ακίνδυνα για το ίδιο μονοπάτια. Αυτό δείχνει, για παράδειγμα, η εμπειρία και των «αγανακτισμένων» στην Ισπανία και των κινητοποιήσεων στις «πλατείες» της Ελλάδας.
Οι «αγανακτισμένοι» της Γαλλίας;
Ηδη, οι «Νουί Ντεμπού» προβάλλονται ως οι «αγανακτισμένοι της Γαλλίας», παραλληλίζονται με το (ελληνικό) «κίνημα της πλατείας», συνδέονται δηλαδή απευθείας με σχεδιασμένες παρεμβάσεις που αποδείχθηκαν μέρος της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού σκηνικού, προς όφελος της σταθερότητας που χρειάζονται τα μονοπώλια. Στη μεν Ελλάδα, οι «πλατείες» έδωσαν πολύτιμη ώθηση στον ΣΥΡΙΖΑ ώστε να μπορεί συγκυβερνώντας με τους ΑΝΕΛ να διαπραγματεύεται ακούραστα για λογαριασμό του κεφαλαίου. Στη δε Ισπανία, από τους «αγανακτισμένους» ξεπήδησαν οι «Ποδέμος» ώστε να παζαρεύουν με το (δοκιμασμένο για τις υπηρεσίες του στο κεφάλαιο) σοσιαλδημοκρατικό PSOE το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης αλλά και γενικά να προσφέρουν συνταγές ανανέωσης στη γερασμένη σοσιαλδημοκρατία.
Καθόλου τυχαία, στις πλατείες των «Νουί Ντεμπού» βρέθηκε πριν από μερικές μέρες και ο πρώην υπουργός Οικονομικών της πρώτης συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, Γ. Βαρουφάκης, ο οποίος, μεταφέροντας την «αλληλεγγύη της Αθήνας», περιέγραψε ως εξής το αποτέλεσμα αντίστοιχων κινημάτων σε Ισπανία και Ελλάδα: «Ηταν ένας σεισμός. Αλλάξαμε την πολιτική στην Ελλάδα, αλλά επίσης και στην Ευρώπη...». Βεβαίως, η μόνη αλλαγή για τους λαούς είναι η διαρκής κλιμάκωση της επίθεσης που δέχονται, το ίδιο ανελέητα.
Στα μαζέματα των «Νουί Ντεμπού» «χωράνε» πραγματικά οι πάντες. «Ακτιβιστές, περίεργοι, γλεντζέδες», ήταν ο τίτλος που έδωσε η «Λε Μοντ» σε δημοσίευμα που ανάρτησε στην ιστοσελίδα της αφού βρέθηκε ένα 24ωρο κοντά στο νέο «κίνημα» για να καταγράψει ποιοι συμμετέχουν εκεί.
Προβάλλονται ειδικά οι παρεμβάσεις διανοουμένων και μεγαλοδημοσιογράφων, όπως ο οικονομολόγος και φιλόσοφος Φρεντερίκ Λορντόν και ο διευθυντής της «Λε Μοντ Ντιπλοματίκ», Σερζ Αλιμί (επίσης ένας από αυτούς που ασκούν συστηματικά κριτική στη γαλλική σοσιαλδημοκρατία ότι έχει αποτύχει στους στόχους της).
Στο μεταξύ, προκαλεί μεγάλη εντύπωση πώς ένα «κίνημα» που εμφανίζεται ως κάτι ιδιαίτερα αυθόρμητο και κάτι που δε θέλει να έχει σχέση με κανένα είδος οργάνωσης, κατάφερε μέσα σε τρεις βδομάδες να εξαπλωθεί σε εκατοντάδες πόλεις, να αποκτήσει «αυτόνομο» ραδιοφωνικό σταθμό, να αναπτύξει ένα τόσο ενημερωμένο δίκτυο που καταγράφει την παραμικρή συνάθροιση στην παραμικρή επαρχία, αλλά και παρέχει αναλυτικές πληροφορίες για όποιον ενδιαφέρεται να συνδεθεί, ακόμα και παρέχοντας συγκεκριμένες νομικές υπηρεσίες για το πώς θα στηθεί «πυρήνας» «Nuit Debout», ποια άρθρα του Συντάγματος μπορούν να αξιοποιηθούν για να μην υπάρξουν οποιαδήποτε νομικά κωλύματα κ.τ.λ.
Προβληματισμοί για την «κυριαρχία»
Ενδεικτικές για τις απόψεις που διακινούνται μέσω των «Νουί Ντεμπού» είναι οι απόψεις του Φρεντερίκ Λορντόν, τον οποίο αρκετοί θεωρούν μια από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του «κινήματος».
Σε παλιότερες συνεντεύξεις του έχει επισημάνει ότι «η νομισματική ολοκλήρωση με τη Γερμανία είναι προβληματική για τη Γαλλία», εκφράζοντας προβληματισμό για κάθε «ευρωπαϊκή πολιτική ολοκλήρωση» επειδή «αναπόφευκτα θα γινόταν με τους "ιερούς" όρους της Γερμανίας, που είναι αντιδημοκρατικοί για όλες τις άλλες χώρες», επειδή «η Γερμανία θα απωθήσει κατηγορηματικά κάθε τέτοια οικοδόμηση που θα συμπεριλάμβανε στην τακτική δημοκρατική συζήτηση ζητήματα που θα την εξέθεταν στον κίνδυνο να καταψηφιστεί σε θέματα όπου θέτει αμετάκλητα τις προϋποθέσεις της: Την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την αποκλειστικότητα της αντιπληθωριστικής αποστολής της, την απόλυτη απαγόρευση των νομισματικών χρηματοδοτήσεων των ελλειμμάτων, την υποχρέωση της δομικής εξισορρόπησης των δημόσιων οικονομικών...».
Μεταξύ άλλων, χαρακτήριζε τη σημερινή «Ευρώπη» (σ.σ. ΕΕ) «πληκτική» και συνέχιζε: «Το να προσδιορίζεται κάτι ως πληκτικό αποτελεί τουλάχιστον το πρώτο βήμα για να διαμορφωθούν άλλα (αντίστοιχα σχήματα)». Ενώ αναφερόμενος στην ευκαιρία που δημιουργείται για να «βελτιώσουν» και να «εμβαθύνουν» τις σχέσεις τους οι «λαοί», υπογράμμισε: «Το να σπάσει η εμμονή με την "Ευρώπη", με τα παράδοξα και τις ασυμβίβαστες αντιφάσεις που προκαλεί η ένταξη σε αυτό το ακαθόριστο "κλαμπ" απελευθερώνει την προσοχή μας προς άλλες κατευθύνσεις, με ίδια φιλοδοξία, για την εμβάθυνση των σχέσεών μας για παράδειγμα με τη βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή, ή τη Ρωσία...».
Αντίστοιχα, σε πολλές άλλες δημόσιες παρεμβάσεις του, ο ίδιος εκφράζει έντονους προβληματισμούς για την «κυριαρχία» των κρατών που είναι σε διακρατικές ενώσεις, όπως η ΕΕ.
Ομως, καμία αληθινή για τους λαούς διέξοδος δεν περνά από την «ανάκτηση της κυριαρχίας» καπιταλιστικών κρατών. Γιατί, πολύ απλά, όσο συνεχίζουν να είναι κυρίαρχα τα μονοπώλια, οι λαοί θα είναι τα μόνιμα υποζύγια.
Εξοδος από την ΕΕ και κάθε διακρατική ένωση με τα μέσα παραγωγής να συνεχίζουν να είναι καπιταλιστική ιδιοκτησία και τα μονοπώλια να συνεχίζουν να έχουν την εξουσία, δε θα δώσει λύση στις ανάγκες και τα προβλήματα κανενός λαού. Αυτό που θα κάνει είναι να αλλάξει τα δεδομένα με τα οποία η ντόπια πλουτοκρατία θα παζαρέψει την οικονομική, στρατιωτική, πολιτική της συνεργασία με τις αστικές τάξεις άλλων χωρών.
Επίσης, για τους λαούς, το πρόβλημα με τη Γερμανία δεν ξεκινά από τις «προϋποθέσεις» που θέτει η μία ή η άλλη αστική τάξη. Αυτές αφορούν μόνο τα μονοπώλια της κάθε πλευράς και το ποια θα ωφεληθούν περισσότερο ή λιγότερο. Για τους λαούς, το πρόβλημα ξεκινά από το ότι σήμερα η διακρατική συνεργασία καθορίζεται με βάση ξένα και εχθρικά προς αυτούς συμφέροντα, αφού κυρίαρχη τάξη, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ελλάδα κ.τ.λ. είναι η αστική και τα μονοπώλια έχουν την εξουσία. Με βάση τα ίδια προς αυτούς ξένα και εχθρικά συμφέροντα θα χαράσσεται και οποιαδήποτε άλλη «εναλλακτική» συνεργασία, είτε με τη Ρωσία είτε με την Κίνα είτε με τη Μέση Ανατολή και πάει λέγοντας, εφόσον δεν αλλάξει η τάξη στην εξουσία και η βάση οργάνωσης της οικονομίας.
Τέλος, για τους λαούς, μια διακρατική καπιταλιστική ένωση δεν είναι πρόβλημα επειδή είναι «πληκτική», αλλά επειδή αποτελεί βάση σχεδιασμού νέων, πιο άγριων αντιλαϊκών επιθέσεων. Για τους λαούς, οι δυνάστες τους θα είναι πάντα το ίδιο θανάσιμα επικίνδυνοι αντίπαλοι, που πρέπει να αντιπαλέψουν μέχρι την οριστική τους ανατροπή.

Φουσκωμένο κρυφό υπερηφαίστειο

Φουσκωμένο κρυφό υπερηφαίστειο



Εντυπωσιακή και πολύ παραγωγική σε ατμό, η Μεγάλη Πρισματική Πηγή στο πάρκο Γέλοουστοουν των ΗΠΑ είναι μόνο ένα από τα πολλά υδροθερμικά χαρακτηριστικά, που οφείλονται στο υπερηφαίστειο, που κρύβεται κάτω από το πάρκο
Εντυπωσιακή και πολύ παραγωγική σε ατμό, η Μεγάλη Πρισματική Πηγή στο πάρκο Γέλοουστοουν των ΗΠΑ είναι μόνο ένα από τα πολλά υδροθερμικά χαρακτηριστικά, που οφείλονται στο υπερηφαίστειο, που κρύβεται κάτω από το πάρκο
Ερευνητές του πανεπιστημίου της Γιούτα συνδύασαν δεδομένα από σεισμογράφους τοποθετημένους τόσο κοντά όσο και μακριά από το γεωθερμικό πάρκο Γέλοουστοουν των ΗΠΑ, προσπαθώντας να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το σχήμα και το μέγεθος του μάγματος, που βρίσκεται στο υπέδαφος και τροφοδοτεί με ενέργεια τους θερμοπίδακες και τα άλλα διάσημα φαινόμενα του Γέλοουστοουν. Προς έκπληξή τους, διαπίστωσαν ότι κάτω από το πάρκο έχει συσσωρευτεί πολύ περισσότερο μάγμα απ' ό,τι υπολόγιζαν, τόσο όσο να γεμίσει ολόκληρο το φαράγγι Γκραντ Κάνιον 11 φορές!
Στο παρελθόν, τα στοιχεία από τους σεισμογράφους στην πολιτεία του Γουαϊόμινγκ (όπου βρίσκεται το πάρκο) και τις διπλανές πολιτείες, δημιουργούσαν την εντύπωση ενός ρηχού θαλάμου μάγματος. Ο συνδυασμός με τα στοιχεία των πιο μακρινών σεισμογράφων αποκάλυψε μια άγνωστη έως τώρα δεξαμενή μάγματος κάτω από το ρηχό θάλαμο, που είναι 4 φορές μεγαλύτερη απ' αυτόν. Η ανακάλυψη αυτή κάνει το Γέλοουστοουν ένα από τα μεγαλύτερα ηφαιστειακά σημεία στον πλανήτη. Δεν αλλάζει, όμως, την επικινδυνότητα του υπερηφαιστείου κάτω από το πάρκο, καθώς η μεγάλη δεξαμενή μάγματος δε σχηματίστηκε ούτε γέμισε πρόσφατα, αλλά βρίσκεται εκεί εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Επιπλέον, δε φαίνεται να μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο. Κι αν το Γέλοουστοουν εξερράγη αρκετές φορές στο παρελθόν, με πιο πρόσφατη την έκρηξη πριν από 640.000 χρόνια, οι επιστήμονες δίνουν απειροελάχιστη πιθανότητα ανάλογη μεγάλη έκρηξη να συμβεί στο προσεχές μέλλον.

Το γονίδιο των πτυχώσεων;

Το γονίδιο των πτυχώσεων;



Το αποκλειστικά ανθρώπινο γονίδιο ARHGAP11B εισήχθηκε σε εγκέφαλο εμβρύου ποντικού. Εκεί όπου εκφράστηκε το γονίδιο (πάνω δεξιά), ο εγκέφαλος εμφάνισε πτυχές όπως ο ανθρώπινος νεοφλοιός, που αυξάνουν την επιφάνειά του, άρα και την ποσότητα της φαιάς ουσίας
Το αποκλειστικά ανθρώπινο γονίδιο ARHGAP11B εισήχθηκε σε εγκέφαλο εμβρύου ποντικού. Εκεί όπου εκφράστηκε το γονίδιο (πάνω δεξιά), ο εγκέφαλος εμφάνισε πτυχές όπως ο ανθρώπινος νεοφλοιός, που αυξάνουν την επιφάνειά του, άρα και την ποσότητα της φαιάς ουσίας
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι τριπλάσιος σε μέγεθος συγκριτικά με τον εγκέφαλο άλλων πρωτευόντων θηλαστικών και αυτό οφείλεται στο νεοφλοιό, το εξωτερικό στρώμα με τις πτυχώσεις, εκεί που βρίσκεται η φαιά ουσία. Τα νευρωνικά δίκτυα των πτυχώσεων σχετίζονται με τη λογική, την αντίληψη, τη γλωσσική ικανότητα, τη νόηση γενικά, με όλα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν τον άνθρωπο να ξεχωρίζει από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Γερμανοί επιστήμονες εντόπισαν πέρσι ένα γονίδιο, που υπάρχει μόνο στον άνθρωπο και ίσως σχετίζεται με την εξελικτική πορεία του εγκεφάλου του.
Η ανακάλυψη έγινε κατά τη μελέτη ενός βλαστοκυττάρου, που οδηγεί στο σχηματισμό νευρώνων κατά την ανάπτυξη των εμβρύων. Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι αυτό το κύτταρο διαιρείται μόνο μια φορά στα ποντίκια, αλλά πολλές φορές στους ανθρώπους. Για να μάθουν την αιτία αυτής της διαφοράς, εξέτασαν τα γονίδια που ενεργοποιούνται κατά την κορύφωση της ανάπτυξης του εγκεφάλου στα έμβρυα και εντόπισαν ένα τμήμα DNA, το ARHGAP11B, που ήταν ενεργό μόνο στα ανθρώπινα έμβρυα. Οταν εισήγαγαν αυτό το γονίδιο στα έμβρυα των ποντικών, η νευρωνική ανάπτυξη των εγκεφάλων τους αυξήθηκε κατακόρυφα, αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για αυξητικό παράγοντα αυτού του είδους ιστού.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν, επιπλέον, ότι το ARHGAP11B υπάρχει τόσο στο DNA των Νεάντερταλ όσο και των Ντενίσοβαν, ειδών που αποτελούν «ξαδέλφια» του είδους μας (homo sapiens) και είχαν παρόμοιου μεγέθους εγκεφάλους με το σύγχρονο άνθρωπο. Αντίθετα, το γονίδιο αυτό δεν υπάρχει στους χιμπατζήδες, με τους οποίους μοιραζόμαστε το 99% του γονιδιώματός μας. Οι διαπιστώσεις αυτές ενισχύουν την ιδέα ότι το γονίδιο ARHGAP11B ίσως εξηγεί τον αναλογικά μεγάλο εγκέφαλο του ανθρώπου.
Βέβαια, το ικανό μέγεθος του εγκεφάλου είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αλλά δεν είναι η αιτία της ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού, που είναι κοινωνικό φαινόμενο και αποτελεί προϋπόθεση για να καλλιεργούνται από την παιδική ηλικία και να εκδηλώνονται οι δυνατότητες, που έχουν αποκτήσει εξελικτικά ο άνθρωπος και ο εγκέφαλός του, σε επίπεδο μεμονωμένου ατόμου. Αλλα ζώα έχουν μεγαλύτερους εγκεφάλους από του ανθρώπου (του ελέφαντα είναι 5 φορές μεγαλύτερος και πλούσιος σε πτυχώσεις), αλλά δεν έχουν αναπτύξει πολιτισμό, ούτε και ως άτομα συγκρίνεται η νόησή τους με εκείνη του μεγαλωμένου σε κοινωνικό περιβάλλον μεμονωμένου ανθρώπου.

Εξωγήινο σέλας

Εξωγήινο σέλας

Καλλιτεχνική απεικόνιση του σέλαος στο βόρειο πόλο του καφέ νάνου LSR J1835+3259
Καλλιτεχνική απεικόνιση του σέλαος στο βόρειο πόλο του καφέ νάνου LSR J1835+3259
Πολικό σέλας σε ουράνιο σώμα εκτός του ηλιακού μας συστήματος εντόπισαν οι αστρονόμοι για πρώτη φορά. Το εύρημα αυτό αυξάνει τις πιθανότητες ύπαρξης εξωγήινης ζωής και αλλού μέσα στο σύμπαν, καθώς τα μαγνητικά πεδία - που είναι προϋπόθεση για την εμφάνιση πολικού σέλαος - προστατεύουν την επιφάνεια των πλανητών που τα διαθέτουν, από τον επιβλαβή για τη ζωή βομβαρδισμό σωματιδίων προερχόμενων από το άστρο του πλανητικού συστήματος.
Ολοι οι πλανήτες του δικού μας ηλιακού συστήματος (ακόμα και ορισμένοι δορυφόροι) που έχουν μέτρια μαγνητικά πεδία εμφανίζουν αυτά τα εντυπωσιακά φωτεινά φαινόμενα. Το σέλας δημιουργείται όταν φορτισμένα σωματίδια, προερχόμενα κατά κύριο λόγο από τον ήλιο, κάτω από την επίδραση του πλανητικού μαγνητικού πεδίου ακολουθήσουν τις μαγνητικές δυναμικές γραμμές μέχρι να φτάσουν εκεί που αυτές «πηγάζουν» ή «καταλήγουν», δηλαδή στους πόλους. Οταν αλληλεπιδράσουν με τα άτομα των ανώτερων αραιών στρωμάτων της ατμόσφαιρας, τα διεγείρουν, προκαλώντας την εκπομπή φωτός, αλλά και ραδιοκυμάτων (διαφορετικά είδη ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας).
Ο Γκρεγκ Χάλιναν και οι συνάδελφοί του από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια εντόπισαν και τα δύο είδη ακτινοβολίας σε ένα σώμα που φαίνεται να είναι καφέ νάνος, δηλαδή ουράνιο σώμα που είναι στα όρια μεταξύ πλανήτη και άστρου. Το σέλας του βρέθηκε ότι είναι ένα εκατομμύριο φορές πιο έντονο από της Γης! Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι περισσότερες παρατηρήσεις του φαινομένου θα δώσουν εξήγηση σχετικά με τα φορτισμένα σωματίδια που τροφοδοτούν το σέλας, τα οποία προς το παρόν κανείς δεν ξέρει από πού προέρχονται.
Ο επίμαχος καφέ νάνος ονομάζεται LSR J1835+3259 και βρίσκεται 18 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Δίκαια οι αστρονόμοι ευελπιστούν ότι σύντομα θα μπορέσουν να εντοπίσουν σέλατα όχι μόνο σε καφέ νάνους αλλά και σε πλανήτες που απέχουν ανάλογα ...μικρές αποστάσεις. Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε σημαντικά τον εντοπισμό εκείνων με τις περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης ζωής, καθώς η ισχύς του σέλαος καθενός θα αποκάλυπτε την ένταση του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη, άρα και την ικανότητά του να λειτουργεί ως ασπίδα διαφύλαξης φιλικών προς τη ζωή συνθηκών.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

ΤΡΑΓΩΔΙΑ «ΧΙΛΣΜΠΟΡΟ» Οι πραγματικές ευθύνες και το... τέλος της προπαγάνδας

ΤΡΑΓΩΔΙΑ «ΧΙΛΣΜΠΟΡΟ»
Οι πραγματικές ευθύνες και το... τέλος της προπαγάνδας

Μετά από 27 χρόνια και κάτι μέρες από τη 15η Απρίλη του 1989 και την υπόθεση της τραγωδίας στο γήπεδο του Χίλσμπορο, που στοίχισε τη ζωή σε 96 φιλάθλους, στην πλειοψηφία τους οπαδοί της Λίβερπουλ, μπήκαν οι τίτλοι τέλους. Υπενθυμίζεται ότι το συμβάν έλαβε χώρα λίγο πριν από τον ημιτελικό του Κυπέλλου ανάμεσα στη Νότιγχαμ Φόρεστ και τη Λίβερπουλ, όταν προκλήθηκε συνωστισμός στην εξέδρα των οπαδών της Λίβερπουλ, με αποτέλεσμα αρκετοί να ποδοπατηθούν, να πεθάνουν από ασφυξία και εκτός των νεκρών να υπάρξουν και πάνω από 700 τραυματίες. Τη βδομάδα που πέρασε το αρμόδιο δικαστήριο του Ουόρινγκτον έβγαλε την τελική απόφαση για το τι συνέβη εκείνη τη μοιραία μέρα. Σύμφωνα με αυτή, για τα όσα έγιναν υπάρχουν ευθύνες και αυτές επιρρίπτονται στις αστυνομικές αρχές και στις ομάδες ασφαλείας αλλά και στους υπεύθυνους της διεξαγωγής του αγώνα. Με αυτόν τον τρόπο καταρρίπτονται με τον πλέον επίσημο τρόπο οι αρχικές κατηγορίες που είχαν εκτοξευθεί από αρμόδιες αρχές, τότε παράγοντες της κυβέρνησης της Βρετανίας και την Αστυνομία για την υποτιθέμενη πλήρη και ξεκάθαρη υπαιτιότητα των ίδιων των οπαδών.
Αντικείμενο εκμετάλλευσης και προπαγάνδας
Σημειώνεται πως η τραγωδία στο γήπεδο του Χίλσμπορο έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για το θλιβερό απολογισμό (θεωρείται ένα απ' τα μεγαλύτερα τραγικά συμβάντα στα γήπεδα της ποδοσφαιρικής Ευρώπης) αλλά και για μερικούς σημαντικούς λόγους. Αυτοί έχουν να κάνουν με την επίσημη προπαγάνδα που στήθηκε γύρω απ' το γεγονός για μια σειρά από επιδιώξεις, που αφορούσαν είτε την εκμετάλλευσή του για πολιτικούς σκοπούς από την κυβέρνηση Θάτσερ είτε το να κρυφτούν οι πραγματικές αιτίες και οι ευθύνες των αρμοδίων. Από το «χορό» αυτό φυσικά δεν έλειψαν και οι εφημερίδες της εποχής, με το τότε πρωτοσέλιδο της «Sun» να μένει στην ιστορία για τις ψευδείς ειδήσεις που αφορούσαν τη συμπεριφορά των οπαδών της Λίβερπουλ προς τους νεκρούς.

Από την άλλη, στα χρόνια που πέρασαν και όταν, είτε με τη μορφή πληροφοριών, δηλώσεων, ανεπίσημων ή ημιεπίσημων αναφορών, άρχισαν να γίνονται γνωστές σημαντικές λεπτομέρειες για το ρόλο των αρχών, εντέχνως η προπαγάνδα συνεχίστηκε αλλάζοντας πεδίο. Δεν είναι τυχαίο, βέβαια, ότι η τραγωδία του Χίλσμπορο αξιοποιήθηκε ώστε στην κοινή γνώμη να περάσει - όσο υπερβολικό και εάν ακούγεται - ως το «χρήσιμο κακό» που άλλαξε τις συνθήκες στο αγγλικό ποδόσφαιρο, με αποτέλεσμα τη μετατροπή των γηπέδων σε... θέατρα και ότι τάχα τα μέτρα που πάρθηκαν οδήγησαν στο τέλος της οπαδικής βίας κ.τ.λ. Κάτι που φυσικά απέχει πολύ από την πραγματικότητα καθώς η οπαδική βία που συνδέεται με τα επιχειρηματικά συμφέροντα δεν εξαλείφθηκε, αλλά απλά μεταφέρθηκε σε άλλους χώρους, εκτός γηπέδων. Οσο για τα μέτρα, πάρθηκαν κυρίως όταν η αύξηση της εμπορευματοποίησης στο χώρο του ποδοσφαίρου, που άρχισε να κορυφώνεται λίγα χρόνια μετά την τραγωδία του Χίλσμπορο (αρχές της δεκαετίας του '90), απαίτησε την «αναβάθμιση» του απαξιωμένου «προϊόντος».
Απόφαση - καταπέλτης για Αστυνομία και αρμοδίους
Ηταν πριν από τέσσερα χρόνια περίπου όταν η υπόθεση Χίλσμπορο ξανάρθε στο προσκήνιο, αυτή την φορά να ταράξει για τα καλά τα νερά σε σχέση με ό,τι μέχρι τότε είχε ειπωθεί επίσημα για την τραγωδία. Το 2012 δόθηκε επίσημα στη δημοσιότητα το πόρισμα ανεξάρτητης αρχής που ερεύνησε για χρόνια την υπόθεση και έκανε λόγο για πλήρη ευθύνη της Αστυνομίας και των αρμοδίων. Μάλιστα, αίσθηση προκαλούσε το σημείο του πορίσματος που έκανε λόγο για το ότι τουλάχιστον οι μισοί απ' τους ανθρώπους που πέθαναν θα μπορούσαν να είχαν ζήσει εάν υπήρχε άμεσα ικανοποιητική φροντίδα. Κάτι που άνοιγε νέο ζήτημα για έναν ακόμη τομέα, που αφορούσε την αντίδραση των αρχών μετά το συμβάν. Οι αποκαλύψεις έκαναν τεράστια αίσθηση, τέτοια που υποχρέωσαν μάλιστα τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, να ζητήσει συγγνώμη, ενώ λίγες μέρες αργότερα ακολούθησε και η αντίστοιχη της αγγλικής εφημερίδας «Sun» για το επίμαχο ψευδές δημοσίευμα που αφορούσε τους οπαδούς της Λίβερπουλ. Ολα αυτά άνοιξαν το δρόμο προκειμένου να διεξαχθεί δίκη για τα γεγονότα (κατόπιν και σχετικής προσφυγής αρκετών συγγενών των θυμάτων), η οποία την περασμένη βδομάδα έφθασε στο τέλος της με τη σχετική απόφαση της 9μελούς επιτροπής του δικαστηρίου. Μεταξύ άλλων σε αυτήν αναφέρεται ότι οι αρχές όχι μόνο όφειλαν να κάνουν πολύ καλύτερη προετοιμασία για εκείνο τον ημιτελικό Κυπέλλου αλλά τα όσα είχαν σχεδιάσει είχαν ελλείψεις και εγκυμονούσαν σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια των θεατών. Κυριότερο σημείο που εστίασε η απόφαση του δικαστηρίου ήταν η πρόθεση της Αστυνομίας να επιτρέψει την καθυστερημένη είσοδο 2.000 οπαδών της Λίβερπουλ που είχαν εισιτήριο στην ήδη ασφυκτικά γεμάτη εξέδρα «Leppings Lane». Οι ευθύνες στην Αστυνομία ρίχνονται και σε μια σειρά από άλλους τομείς, όπως τα προβλήματα στην επικοινωνία κατά τη διάρκεια του συμβάντος, ο συγχρονισμός με τους ανθρώπους ασφαλείας, η μη κλήση ενισχύσεων μετά το γεγονός και η σημαντικά αργοπορημένη κλήση ασθενοφόρων.
Ο ρόλος της Θάτσερ και ο μύθος
Στα χρόνια που ακολούθησαν δεν ήταν λίγοι αυτοί που μνημόνευσαν αρκετές φορές το ρόλο της τότε πρωθυπουργού, Μάργκαρετ Θάτσερ, για το πώς αντιμετώπισε το γεγονός και τη συμβολή της στην αναβάθμιση των συνθηκών στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Ωστόσο, η αλήθεια απέχει αρκετά από τέτοιου είδους μύθους. Ο μόνος ρόλος της κυβέρνησης Θάτσερ στα όσα έγιναν και που θα έλεγε κανείς ότι πήρε άριστα, ήταν αυτός της εκμετάλλευσης του γεγονότος για μια σειρά σκοπούς που αφορούσαν τη γενικότερη πολιτική της. Το ρίξιμο της ευθύνης εξ αρχής και χωρίς προηγουμένως να έχει διεξαχθεί ούτε υποτυπώδης έρευνα, σε «μεθυσμένους», «μαστουρωμένους» χούλιγκανς μόνο τυχαίο δεν ήταν. Σε συνδυασμό με το κακό προηγούμενο του Χέιζελ (1985) και τη βία των οπαδών να είναι σε έξαρση τόσο στη Βρετανία όσο και γενικά στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του '80, η Θάτσερ μέσω του... Χίλσμπορο και του «πολέμου» που κήρυξε κατά του χουλιγκανισμού βρήκε μια αφορμή για να ξεμπερδεύει με άλλες καταστάσεις, όπως το τσάκισμα των λαϊκών αντιδράσεων για τα συνεχιζόμενα μέτρα λιτότητας που είχαν επιβληθεί στους εργαζόμενους και τα φτωχά στρώματα. Και σε αυτό συντέλεσαν τα δρακόντεια μέτρα που πάρθηκαν, ωστόσο δεν εφαρμόστηκαν μόνο στο θέμα του χουλιγκανισμού αλλά και για γενικότερες «άβολες» για το σύστημα καταστάσεις στην Αγγλία. Φυσικά, 27 χρόνια μετά, αποδεικνύεται ότι ούτε το πρόβλημα της βίας λύθηκε, αφού ο «πόλεμος κατά του χουλιγκανισμού» ούτε που άγγιξε τις αιτίες του, τον πόλεμο συμφερόντων στο εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο.
Οσο δε για το ζήτημα που αφορά τη συμβολή της Μάργκαρετ Θάτσερ στην αναβάθμιση του βρετανικού ποδοσφαίρου, η δήλωση του Αγγλου προπονητή Σαμ Αλαρντάις αποδεικνύει πολλά: Η ίδια, η κυβέρνησή της και η πολιτική της - λέει ο προπονητής της Σάντερλαντ - «μέσω της τεράστιας μείωσης των αθλητικών κονδυλίων στέρησαν την ευκαιρία στα παιδιά των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων να αναπτυχθούν στο ποδόσφαιρο».

Μπ. Τσ.

TOP READ