Οι Eponymous-Anonymous και η «Παγκόσμια Άνοιξη» (Global Spring)

 Οι Eponymous-Anonymous και η «Παγκόσμια Άνοιξη» (Global Spring)

Οπαδός της αντιπολίτευσης φορώντας μάσκα

 σύμβολο των Anonymous. Το σύμβολο των ουκρανών 

νεοναζιστών στο πάνω μέρος της μάσκας

Αναδημοσίευση από το σάιτ
 "αντιπαγκοσμιο-
ποίηση", με τις γνωστές επιφυλάξεις που διατηρούμε τόσο για τον ίδιο το όρο "παγκοσμιοποίηση" (εμείς ως "ιμπεριαλισμό" το γνωρίζουμε), όσο και και για συνακόλουθα περί "υπερεθνικής ελίτ" που αναφέρονται στο σχόλιο (και πάλι είναι ο "ιμπεριαλισμός"). Παρά τις επιφυλάξεις αυτές το αναδημοσιεύουμε ως έχει.
_________
Σχόλιο :

«Παγκόσμια Δράση Αφύπνισης» ετοιμάζουν οι λεγόμενοι «Anonymous» σε συνεργασία με ένα «Κύμα Δράσης» (Wave ofAction), κομμένη και ραμμένη στα πρότυπα των λεγόμενων «Psy Ops» (δηλαδή επιχειρήσεων «ψυχολογικής χειραγώγησης») που διεξάγει η Υπερεθνική (Υ/Ε) και σιωνιστική Ελίτ (Σ/Ε) ανά τον κόσμο.

Τα «Psy Ops» είναι μια έννοια που χρησιμοποιούν κυρίως γεωπολιτικοί αναλυτές που δίνουν συχνά υπερβολική βάση στο «ψυχολογικό» στοιχείο που θυμίζει συνωμοσίες τύπου «Σοκ και Δέος» κάποιων μοχθηρών εγκεφάλων κλπ., όπως αυτές που περιγράφει η Ναόμι Κλάιν στο ανοητολογικό μπεστ σέλλερ της.

Εμείς θα λέγαμε απλούστερα ότι η εκστρατεία αυτή αποτελεί βασικά μια μορφή έντεχνης συστημικής προπαγάνδας που στοχεύει ειδικά τους πιο ενεργούς αλλά και αφελείς «νέους του facebook», που «καίγονται» να αντιδράσουν και να οργανωθούν κατά της Πολυδιάστατης Κρίσης, χωρίς όμως να γνωρίζουν πώς – κάτι που εκμεταλλεύονται οι ελίτ αλλά και η εκφυλισμένη «αριστερά».



Στόχος, η καταστροφή των χωρών που αντιστέκονται στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση που προσπαθεί να επιβάλλει παντού η Υ/Ε, ο αποπροσανατολισμός των λαϊκών μαζών από την αντισυστημική πάλη ενάντια στην Νέα Διεθνή Τάξη και την Παγκόσμια Διακυβέρνηση που προωθούν, η κατασυκοφάντηση του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος διεθνώς, η χειραγώγηση πάνω στον ίδιο τον ανθρώπινο νου, προς χάρη της ακόμη μεγαλύτερης συγκέντρωσης εξουσίας.

Ο διευθυντής του Global Research, Michel Chossudovsky αποκαλύπτει σε άρθρο του, ποιοι κρύβονται πίσω από την προγραμματισμένη «Παγκόσμια δράση Αφύπνισης» που ετοιμάζουν οι Anonymous σε συνεργασία με το «Wave of Action», και τους σκοπούς που αυτή εξυπηρετεί. Μιλάμε δηλαδή για την υποκίνηση μιας λεγόμενης «Παγκόσμιας Άνοιξης». Μπορείτε να υποθέσετε φανταζόμαστε, ποιες χώρες και λαοί έχουν «σειρά» μετά τις Λιβύη, Συρία, Ουκρανία κλπ. εάν ευδοκιμήσει αυτή η απόπειρα.

Σημειώνουμε ότι δεν συμφωνούμε σε σημεία της ανάλυσης του άρθρου, που βασικά είναι γεωπολιτική παρά συστημική, με αποτέλεσμα ορισμένες φορές να πέφτει στην απλοϊκή παγίδα να δίνει έμφαση, (όπως δυστυχώς κάνουν και άλλα αμερικάνικα ριζοσπαστικά sites), κυρίως στην Αμερικάνικη επιθετική πολιτική και την «ασυδοσία» του χρηματιστικού κατεστημένου και της WallStreet, που υποτίθεται ωθούν την παγκοσμιοποίηση, αγνοώντας τη σημασία της διεθνοποίησης του ίδιου του συστήματος της αγοράς και τη σημασία της ανάδυσης μιας Υπερεθνικής Ελίτ που βρίσκεται σε αλληλεξάρτηση. Εντούτοις το άρθρο είναι αξιόλογο για τα στοιχεία που αποκαλύπτει και την αντικειμενικά αντι-παγκοσμιοποιητική του θέση.

Ακολουθεί μετάφραση του άρθρου. (Κάποιες εμφάσεις στο κείμενο δικές μας)

ΠΗΓΗ : Propaganda Psy-Op? “Worldwide Wave of Action”. The “Global Spring” Begins, Global Research (08/03/2014).

«To Washington Blog επέστησε την προσοχή μας σε μια σειρά βίντεο των οποίων δημιουργοί είναι το «Κύμα δράσης» (Wave of Action) και οι «Anonymous», σχετικά με την έναρξη μιας καμπάνιας «Παγκόσμιας δράσης Αφύπνισης» (Worldwide Global Awakening), μιας επονομαζόμενης «Παγκόσμιας άνοιξης» στα πρότυπα της «Αραβικής Άνοιξης».

«Τι νομίζετε; Καμπάνια ισχυρή ή ανίκανη; Ευφυής ή ηλίθια; Παραγωγική ή αντιπαραγωγική;» Ρωτά το Washington Blog.

Τα βίντεο χρησιμοποιούν ισχυρά και συναισθηματικά εισαγωγικά στοιχεία, αλλά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν τις δραματικές οικονομικές , κοινωνικές και γεωπολιτικές πραγματικότητες που μαστίζουν την ανθρωπότητα .

-«Βγες έξω και κάντο» λένε. Αλλά σε σχέση με τι;
-Μήπως το Wave of Action έχει πρόγραμμα δράσης;

Όμορφα συνθήματα:

• «Μπορείς να με ακούσεις , όπου κι αν βρίσκεσαι.»
• «Μπαίνουμε σε ένα νέο Κόσμο.»
• «Το λαμπρό μέλλον.»
• «Ο ηλιακός πλανήτης έχει πάρει φτερά.»
• «Στις 4 Απριλίου, η Παγκόσμια Άνοιξη (Global Spring) αρχίζει.»
• «Ώρα ξεκαθαρίσματος.»
• «Η Ώρα μας έχει έρθει.»
• «Αρχίστε να σχηματίζετε ομάδες συνάφειας και μετά Κάντε το.»
• «Αναπλάστε την κοινωνία.»
• «Ας κάνουμε τη μεταμόρφωση του κόσμου το πιο κουλ πράγμα.»
• «Ας δημιουργήσουμε μια κουλτούρα του μετασχηματισμού.»

Η χειραγώγηση του κινήματος διαμαρτυρίας

Ο Κόσμος είναι πράγματι σε ένα επικίνδυνο Σταυροδρόμι: Στο αποκορύφωμα μιας κρίσης σε όλο τον κόσμο που χαρακτηρίζεται από την κατάρρευση των κοινωνικών προγραμμάτων, την ανεργία, την κατασκευασμένη από το ΔΝΤ παγκόσμια φτώχεια, τους αμερικανόπνευστους πολέμους, η Ουάσιγκτον υποστηρίζει τώρα τους «μαχητές της ελευθερίας » της Al Qaeda και μια νεοναζί κυβέρνηση στην Ουκρανία.

Πέρα από τη ρητορική τους, τη μουσική και τα βίντεο – μοντάζ, κανένα από αυτά τα θέματα δεν αναφέρεται (από τους διοργανωτές του «Wave of Action»).

Η καμπάνια Wave of Action αποτυγχάνει να μας δώσει μια κατανόηση του παγκόσμιου καπιταλισμού. Η λέξη «πόλεμος» ή «αντι-πολεμικό» δεν αναφέρονται πουθενά, ούτε η λέξη «λιτότητα».

Η σχεδιαζόμενη αυτή καμπάνια έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας Psy Op (Ψυχολογικής επιχείρησης), όρος που χαρακτηρίζει μια προσεκτικά σχεδιασμένη προπαγανδιστική εκστρατεία που σκοπό έχει να δημιουργήσει σύγχυση και να καθοδηγήσει τον κόσμο σε χειραγωγημένα κινήματα διαμαρτυρίας.

-Ποια είναι η λειτουργία των διεφθαρμένων δομών του παγκόσμιου καπιταλισμού;
-Ποιες είναι οι «επαναστατικές αλλαγές» που απαιτούνται για την κατάργηση των δομών εξουσίας που κυριαρχούν;

Οι απαντήσεις τους:

-«Είμαστε ένα κίνημα χωρίς ηγέτες. Εμείς κάνουμε το δικό μας. Θέλουμε ένα νέο πρότυπο.»

Αλλά αυτό το «πρότυπό» τους δεν είναι σαφώς προσδιορισμένο, ούτε είναι σε συνδυασμό με συγκεκριμένες προτάσεις.
Ισχυρά μηνύματα που υπάρχουν στα βίντεο από τους, από τον Martin Luther King και τον Τσάρλι Τσάπλιν, συχνά αλλοιώνονται, χειραγωγούνται και αφαιρούνται από το πλαίσιο αναφοράς τους

Περισσότερα συνθήματα:

• «Το αποκεντρωμένο κίνημα προς την ελευθερία μαίνεται σε ολόκληρο τον κόσμο . Κανείς δεν μπορεί να το σταματήσει».
• «Ας ακτινοβολήσουμε ένα μεταδοτικό κύμα δράσης μέσω της μαζικής συνειδητοποίησης , σηματοδοτώντας το τέλος του παλιού κόσμου , αναγγέλλοντας ένα νέο παράδειγμα»,

και συνεχίζοντας προσθέτουν,

«Ας επιλέξει ένα διάστημα τριών μηνών (Σ.Μ. το Κίνημα), ίσως και μέσα σε όλη την ερχόμενη άνοιξη , και ας συνενώσει τις συλλογικές δράσεις μας σε ένα άνευ προηγουμένου Παγκόσμιο Κύμα (Worlwide Wave ) που δεν θα μπορεί να αγνοηθεί από κανέναν. Αν αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε από τώρα, μια μαζική επίθεση την άνοιξη μπορεί να οδηγήσει σε ένα καλοκαίρι μετασχηματισμού.»
«Cool thing to do!».

Οι οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες αποκρύπτονται. Η φύση της Νέας Διεθνούς Τάξης, το συναφές οικονομικό σύστημα που είναι στην βάση της, και οι καταπιεστικοί κρατικοί μηχανισμοί αστυνόμευσής του παραλείπονται προσεκτικά από τα βίντεο.

Η μεταμόρφωση του κόσμου είναι το «the cool thing to do» σύμφωνα με την πρωτοβουλία «Παγκόσμια Άνοιξη» (Global Spring), όσο δεν απειλεί τις εταιρικές ελίτ, οι οποίες κατά πάσα πιθανότητα είναι και οι χρηματοδότες της Παγκόσμιας αυτής Αφύπνισης («WorldwideAwakening»).

Τα ονόματα των κυρίων πρωταγωνιστών, της Wall Street, του Λευκού Οίκου και του Πενταγώνου, δεν αναφέρονται καθόλου.

Οι υπό την ηγεσία των ΗΠΑ διεξαγόμενοι πόλεμοι στη Συρία, τη Λιβύη, το Μάλι, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το υπό την ηγεσία των, ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ καθοδηγούμενο πραξικόπημα στην Ουκρανία επίσης δεν αναφέρεται.

Η Wall Street αναφέρεται, αλλά η φύση της οικονομικής απάτης και της χειραγώγησης της χρηματιστηριακής αγοράς δεν έχει όνομα.

«Η Τελετουργία της εναντίωσης»;

Αυτή η νέα ώθηση της «Κατασκευασμένης Εναντίωσης» χρησιμοποιεί φράσεις κλισέ, επαναστατικά σύμβολα και αφήγηση, αλλά αποτυγχάνει να προσδιορίσει ποιος είναι ο στόχος του επαναστατικού κινήματος.

-Ποιοι είναι οι «Anonymous»;

Οι Anonymous εγκαινιάζουν την πρωτοβουλία «Παγκόσμια άνοιξη », αλλά ποιοι είναι οι Anonymous;

Τα σύμβολα των Anonymous ήταν ορατά μέσα στο νεοναζιστικό κίνημα διαμαρτυρίας στην Ουκρανία, το οποίο εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ.

Οι Anonymous υποστήριξαν τις βίαιες ταραχές εναντίον του εκλεγμένου προέδρου της Ουκρανίας.(δείτε το βίντεο παρακάτω

Πριν από τις δραστηριότητές τους στο κίνημα διαμαρτυρίας στην Ουκρανία, οι Anonymous είχαν εξαπολύσει κυβερνο-επιθέσεις ενάντια στο Ιράν και τη Συρία.

Η τελευταία διεξήχθη το 2011, και στρέφονταν κατά της συριακής κυβέρνησης, προς υποστήριξη της «αντιπολίτευσης» της Συρίας (στην εξορία ), η οποία έχει επίσης ενσωματωθεί με τρομοκράτες συνδεδεμένους με την Αλ Κάιντα. (Βλέπε: «Το Website του Υπουργείου Άμυνας της Συρίας, χακαρίστηκε από τους « Anonymous», Huffington Post, 08/08/2011). Από τότε, οι αγριότητες που διαπράχθηκαν από τους αντάρτες της αντιπολίτευσης εναντίον αμάχων έχουν επαρκώς τεκμηριωθεί.

Οι δράσεις των Anonymous ενάντια στη Συρία και το Ιράν είναι συνεπείς με το πλαίσιο των επονομαζόμενων «εγχρώμων επαναστάσεων», οι οποίες στόχο έχουν να δαιμονοποιήσουν πολιτικά καθεστώτα και να δημιουργήσουν οικονομική και κοινωνική αστάθεια.

Οι ενέργειες των Anonymous που ακολούθησαν εναντίον της Συρίας τo 2012, ήταν συντονισμένες με εκείνες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, με στόχο να κλείσουν το δίκτυο επικοινωνιών της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων του διαδικτύου και του τηλεφώνου.

Την ίδια στιγμή που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ στις πράξεις επιθετικότητας τους εναντίον της Ουκρανίας και της Συρίας, οι Anonymous έχουν γίνει δεκτοί σαν προοδευτικός αλλά «αόρατος» φορέας υποστήριξης του «εκδημοκρατισμού».

Ένα «Κύμα Παγκόσμιας Αφύπνισης» φέρεται να έχει ξεκινήσει από τους Anonymous. ΟιAnonymous διατηρούν δεσμούς με το Ίδρυμα Adbusters Media Foundation, που με τη σειρά του χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Tides.

[Συντακτική σημείωση: Σύμφωνα με στοιχεία των βάσεων δεδομένων χορηγιών, το Open Society Institute του πανταχού παρόντος George Soros, έχει δώσει 24,6 εκατομμύρια δολάρια στο Tides Foundation, οποίο με την σειρά του έχει δώσει χορηγία στο Adbusters Media Foundation, το οποίο έχει επίσης λάβει χορηγία από το συνεργάτη του George Soros, τον CEO Rob Glaser, του Democracy Alliance members, RealNetworks. Βλ. και σχετικό άρθρο μας «Οργανώσεις, Ινστιτούτα, ΜΚΟ και «ανεξάρτητα» μιντια που χρηματοδοτούνται από τον George Soros και το Open Society Institute». Δες επίσης: * http://www.frontpagemag.com/2011/matthew-vadum/occupy-wall-street-and-soros-fingerprints/2/ * http://www.infowars.com/occupy-wall-street-a-globalist-op-designed-to-destroy-efforts-to-end-the-fed/ ]

Το Global Call ξεκίνησε από Anonymous. Χρηματοδοτείται όμως από εταιρικά σχήματα;

Πόσο βολικό. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να είναι «anonymous», αλλά οι Anonymous υπήρξαν «ορατοί» στην Ουκρανία, τη Βενεζουέλα και τη Μέση Ανατολή με τρόπους που υποστηρίζονται σε μεγάλο βαθμό από τη Wall Street και τον Λευκό Οίκο.

«ΟΙ ANONYMOUS ΔΕΝ ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕ WEBSITE. ΔΕΝ ΈΧΟΥΜΕ ΗΓΕΤΕΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥΣ, ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΙΣΧΥΡΙΖΕΤΑΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΡΧΗΓΟΣ Ή ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΔΕΝ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΟΝΥΜOUS. Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ ANONYMOUS.» (από liveleak.com)

The Awakening Wave

Ακολουθούν χωρία από το EvolveSociety.org (που περιέχει πολλές έννοιες που χρησιμοποιούνται και στη σειρά βιντεοκλίπ)

Το κάλεσμα αυτό για δράση δεν ονοματίζει τη φύση της κρίσης, ούτε αναφέρει τα ονόματα των βασικών αρχιτεκτόνων αυτής της Νέας Παγκόσμιας Τάξης.

Το μοτίβο είναι «κάνε το δικό σου». Είναι ένα «ακέφαλο» αυθόρμητο κίνημα.

Έχουμε γνώση της λογικής των «χρωματιστών επαναστάσεων» όπου το Εθνικό Ταμείο για τη Δημοκρατία (National Endowment for Democracy -NED) και τα διάφορα ιδρύματα της Wall Street χρηματοδοτούν γενναιόδωρα πολλές MKO με στόχο την ανατροπή κυβερνήσεων κυρίαρχων χωρών.
Παρότι η λογική αυτού του αυτό-αποκαλούμενου «Διεθνούς Κύματος Μετασχηματισμού» είναι διαφορετική, προσανατολίζεται προς τη χειραγώγηση ανθρώπων ενώ την ίδια στιγμή αποδυναμώνει ουσιώδεις μορφές ριζοσπαστικού ακτιβισμού και οργανωμένης εναντίωσης.

Ακολουθούν κάποια βίντεο:

• https://www.youtube.com/watch?v=EVgOk6HQC64&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=DPrWgxviMIk&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=pxPeAVlVuIY&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=iSu2-M2jqok&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=wZ7OXt7yUfw&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=l5kjdK_Ibo0&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=loZbSfOuFMU&feature=player_embedded
• https://www.youtube.com/watch?v=zyZ256S0Plg&feature=player_embedded

Δεν θα μας φιμώσουν

 Δεν θα μας φιμώσουν

Χαρακτηρισμούς όπως «μαντρόσκυλα του Περισσού», «ταλιμπάν», «διαδικτυακά μπουλντόγκ», «καθυστερημένη αγέλη» κ.ά., «παραλαμβάνουν» τώρα τελευταία όσοι υποπίπτουν στο «λάθος» να υποστηρίξουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις θέσεις του ΚΚΕ  και  -κυρίως αυτό-, να αντιταχτούν στην συντονισμένη (όπως όλα δείχνουν)  προσπάθεια να συκοφαντηθεί, χτυπηθεί, αφοπλιστεί ιδεολογικά και πολιτικά το κόμμα. Πρώτα βιολιά αυτής της αντι-ΚΚΕ «ορχήστρας» και «αποστολείς» των χαρακτηρισμών, κάποιοι δημοσιογράφοι, ιστολόγοι, και  σχολιαστές αναρτήσεων.

Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών είναι  ότι «πέρασαν» (όπως οι ίδιοι διαλαλούν) κάποτε από το ΚΚΕ. Αναφερόμαστε στους γνωστούς, ή λιγότερο γνωστούς, «πρώην». Αυτούς που ως μέλη ή και στελέχη έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην πορεία του κόμματος τις τελευταίες δεκαετίες και συνδιαμόρφωσαν ή επηρέασαν στον έναν ή στον άλλο βαθμό την πολιτική και τις θέσεις του, στην τελική το κόμμα στην ολότητά του, που σήμερα πολεμούν.

Ένα ακόμα κοινό χαρακτηριστικό  όλων αυτών των «επώνυμων» και ανώνυμων «πρώην» που σουλατσάρουν στο διαδίκτυο κατακεραυνώνοντας όσους δεν τους ακολουθούν στον κατήφορο, υποδυόμενοι τους «κατατρεγμένους» όταν κονιορτοποιούνται τα «επιχειρήματά» τους, είναι ότι εμφανίζονται ως «υπερασπιστές» ενός ΚΚΕ για το οποίο οι ίδιοι  «νοιάζονται» περισσότερο από τα μέλη του, τα οποία -σύμφωνα με τα γραφόμενά τους- δεν διαθέτουν ούτε καν ένα επαρκές «επίπεδο»,  με αποτέλεσμα να άγονται στο βάραθρο της καταστροφής από μια κλίκα πανούργων ηγετίσκων που, ταμπουρωμένοι στο κάστρο του Περισσού, κόπτονται μόνο για την κρατική επιχορήγηση-επιβίωσή τους και δεν δίνουν δεκάρα για το κόμμα που κληρονόμησαν από τους τίμιους πλην πεθαμένους (άρα «διαθέσιμους» -αφού δεν μπορούν να απαντήσουν από «εκεί» που βρίσκονται- για να τους χρησιμοποιούν οι «πρώην» κατά πως εξυπηρετούνται οι επιδιώξεις τους) προκατόχους τους. (Η αναφορά από τους «πρώην» στο «χαμηλό επίπεδο» αυτών που δεν έγιναν «πρώην» είναι αποκαλυπτική και του τρόπου με τον οποίο οι «πρώην» έβλεπαν μέσα στο κόμμα, πριν γίνουν «πρώην», τους... πρώην συντρόφους τους…).

«Επιχειρήματα» σαν τα παραπάνω και άλλα ακόμα που όλοι αυτοί χρησιμοποιούν δεν διαφέρουν στην ουσία τους. Αναλόγως με το μορφωτικό επίπεδο, την ιδιότητα ή και τις επιδιώξεις τους καθενός ή καθεμιάς εξ αυτών που τα χρησιμοποιούν, διαφέρουν μόνο στη διατύπωση. Πχ τη φράση «διαδικτυακά μπουλντόγκ» δεν θα τη χρησιμοποιήσουν ποτέ «έγκριτοι» ιστολόγοι ή «πρωτοκλασάτοι» δημοσιογράφοι που πιθανώς να επιδιώκουν να παίξουν  αύριο ρόλο σε μια πιθανή κατά πως δείχνουν τα πράγματα ανάληψη της  κυβερνητικής εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Για του λόγου το αληθές ο Στάθης Σταυρόπουλος  χτες «στον ενικό» παρότι δεν απέφυγε τον πειρασμό να γλιστρήσει ακόμα πιο βαθιά στον  αντι-ΚΚΕ κατήφορό του, ως επιδέξιος χειριστής της ελληνικής γλώσσας διατύπωσε με τρόπο αριστοτεχνικά «κομψό» ό,τι οι παραπάνω δυο λέξεις με «χονδροειδή» τρόπο προσάπτουν στους υποστηρικτές του ΚΚΕ: «το μόνον που έχει απομείνει στην ηγεσία του ΚΚΕ για να επιβάλλει αυτή τη γραμμή στο κόμμα της εργατικής τάξης, είναι η φάλαγγα των υβριστών που έχει εκπαιδεύσει για να κακοποιούν με συκοφαντίες και χλευασμούς όποιους κριτικάρουν τις πολιτικές της επιλογές»).

Ακόμα και αν στην αρχή ξαφνιαστήκαμε με κάποιους από αυτούς, ακόμα και αν εντυπωσιαστήκαμε αρχικά με τον τρόπο που έκαναν την εμφάνισή τους στο διαδίκτυο, ακόμα και αν «θαυμάσαμε» την ικανότητά τους να προκαλούν, να προβοκάρουν και να  δυναμιτίζουν διαδικτυακούς διαλόγους επιχειρώντας να τους εκτρέψουν κατά πως τους βολεύει, σήμερα διαπιστώνουμε πως έχουν γίνει βαρετά προβλέψιμοι. Κατηγορούν τους υποστηρικτές του ΚΚΕ για μεθόδους και πρακτικές που οι ίδιοι χρησιμοποιούν. Όταν σε κατηγορούν ως  «βαλτό μαντρόσκυλο»  από την «ηγεσία του Περισσού» σε «διατεταγμένη υπηρεσία», πρόκειται για «κριτική», ενώ όταν τους χαρακτηρίζεις πολέμιους του ΚΚΕ  είναι «συκοφαντία» και «χλευασμός». Σύμφωνα με τη «λογική» τους,  η κριτική ανταποκρίνεται στο νόημά της ως λέξη όταν αφορά το ΚΚΕ (με μια ιδιαίτερη προτίμηση… στην ηγεσία του), όχι όμως όταν ακουμπάει τους ίδιους.  Τότε γίνεται «επίθεση», «λάσπη», «οχετός».

Όταν κάνεις κριτική  στο κόμμα σου χτυπάνε φιλικά την πλάτη, διακρίνουν μια «ποιότητα» στη γραφή σου, θαμπώνονται από τη «φωτεινότητα» της σκέψης σου. Όταν ξεσκεπάζεις τους ίδιους αποδείχνοντας πως η διαστρέβλωση, το ψέμα και η συκοφαντία μόνο κριτική δεν είναι, όταν τους επισημαίνεις πως πολλά από τα «επιχειρήματά» τους δεν διαφέρουν από αυτά του Αδώνιδος, όταν αποκαλύπτεις τους αντι-ΚΚΕ σκοπούς και τις επιδιώξεις τους, γίνεσαι αυτομάτως μέλος μιας σταλμένης από τον Περισσό «καθυστερημένης αγέλης». Εδώ είναι αναγκαίο να αναφερθεί ότι δεν είναι λίγες οι φορές που επιχειρούν να κάνουν πιο «πειστικά» τα «επιχειρήματά» τους βρίσκοντας τροφή σε συγκεκριμένες διαδικτυακές συμπεριφορές και φρασεολογία συντρόφων ή υποστηρικτών  ή φερόμενων ως υποστηρικτών του κόμματος, που δεν υπηρετούν πάντα (είναι η αλήθεια) τις καλές (αυτών που τις έχουν) προθέσεις τους.

Οι «πρώην» αντιμετωπίζουν και την «ανωνυμία» στο διαδίκτυο κατά πως τους βολεύει. Ενώ οι ίδιοι τη χρησιμοποιούν κατά το δοκούν, ενώ ξέρουν πολύ καλά τι προστατεύει η ανωνυμία στο διαδίκτυο, ενώ πολλοί από αυτούς σχολιάζουν χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε ψευδώνυμο θέλουν (και όχι απαραίτητα πάντα το ίδιο), ενώ έχουν και τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ταυτόχρονα περισσότερα από ένα ψευδώνυμα σε κάθε ανάρτηση που σχολιάζουν, ή, ακόμα και να σχολιάζουν χωρίς καν ψευδώνυμο, απαιτούν (ναι, απαιτούν!) από τον διαχειριστή του ιστολογίου  που φιλοξενεί τις απόψεις τους να τους δείξει αστυνομική ταυτότητα! Η «λογική» τους δεν διαφέρει από αυτήν του «Μπάμπη του ΣΚΑЇ» που όταν  οι χαφιεδοκάμερες κατάκλυζαν κάθε γωνιά της πόλης αυτός έλεγε: «όποιος δεν παρανομεί δεν έχει λόγο να τις φοβάται».

Τους μάθαμε πια. Και αυτούς και τα «επιχειρήματά» τους. Τόσα χρόνια μόνο τα πρόσωπα αλλάζουν, «ανανεώνονται», στους παλιότερους προστίθενται νέοι. Ο σκοπός τους παραμένει ο ίδιος: να αποδυναμώσουν το ΚΚΕ, να διαστρεβλώσουν την πολιτική και τις θέσεις του, να το απαξιώσουν στη συνείδηση των μελών και των φίλων του, να σπιλώσουν κάθε φωνή που, κριτικά ή μη, το στηρίζει.  Θα συνεχίσουμε να τους ξεσκεπάζουμε, και να αποκαλύπτουμε τους σκοπούς τους. Όσο αυτό το μέσον θα μας παρέχει την δυνατότητα, θα συνεχίσουμε να εκφραζόμαστε ελεύθερα. Δεν θα μας φιμώσουν.

Τρίτη 25 Μάρτη 2014.

30 Μάρτη 1946 -η «ξεχασμένη» ελληνική επανάσταση

 30 Μάρτη 1946 -η «ξεχασμένη» ελληνική επανάσταση

το "εθνόσημο" του ΔΣΕ

Πόσοι αλήθεια θυμούνται πως σε αυτόν τον τόπο δεν έχει γίνει μία, αλλά δύο επαναστάσεις, με ημερομηνίες έναρξης μάλιστα, πολύ κοντινές μεταξύ τους; Η πρώτη την οποία άπαντες αναγνωρίζουν, άρχισε ως γνωστό τον Μάρτη (όχι φυσικά και στις 25) του 1821, και το εάν τελικά πέτυχε ή όχι τους σκοπούς της, είναι ένα ζήτημα που πιθανόν να μας απασχολήσει σε μελλοντική ανάρτηση. Εδώ θα ασχοληθούμε, κόντρα στο πνεύμα της ημέρας με την δεύτερη. Αυτή που άρχισε τα ξημερώματα της 30^ης προς 31^ης μάρτη του 1946, με την πρώτη επίθεση των παρτιζάνικων τμημάτων του μαχόμενου ελληνικού λαού εναντίον του σταθμού χωροφυλακής στο Λιτόχωρο.

Γιατί την αναφέρω σαν «ξεχασμένη»;

Γιατί τουλάχιστον για 50 χρόνια μετά την λήξη της, οι αναφορές σε αυτήν ήταν μετρημένες με το σταγονόμετρο, ακόμη και από τον ίδιο τον οργανωτή και φορέα της, το ΚΚΕ. Επιπλέον γιατί ακόμη και σήμερα, ο χαρακτηρισμός του ένοπλου αγώνα του ’46-’49 σαν «επανάστασης», προκαλεί διχογνωμίες, πιο πολύ γιατί δεν άρχισε σαν συνειδητή πράξη ένοπλης ανατροπής, αλλά περισσότερο σαν αναγκαστική επιλογή αυτοάμυνας από την πλευρά των καταδιωκόμενων πλέον ΕΑΜιτών, από τους Εγγλέζους και τους πρώην συνεργάτες των Γερμανών που βρήκαν νέο αφέντη.

Φάλαγγα του ΔΣΕ

Αυτό βέβαια καθόλου δεν έχει να κάνει με το γεγονός, πως αυτός ο αγώνας εξελίχθηκε πολύ γρήγορα σε μία γνήσια λαϊκή-δημοκρατική επανάσταση, που δημιούργησε εκτός από τον στρατό της, τον ΔΣΕ, πρωτόγνωρες μορφές λαϊκής εξουσίας στα εδάφη της, ένα υγειονομικό σύστημα που θα το ζηλεύαμε και σήμερα, την οργάνωση της παιδείας για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού, και πολλά ακόμη στρατιωτικά, πολιτικά και πολιτισμικά «θαύματα», μέσα στις δυσχερέστερες συνθήκες που θα μπορούσαν να υπάρξουν ποτέ.

Ακολουθεί ένα καταπληκτικό βίντεο-ντοκουμέντο, που παρά κάποια προβλήματα στον ήχο σε ένα μικρό σημείο του, αξίζει οπωσδήποτε τον κόπο να παρακολουθήσει κάποιος, μια και περιλαμβάνει, εκτός από τα πλήρη ιστορικά στοιχεία για την σύγκρουση των λαϊκών δυνάμεων με την αντίδραση από τον Δεκέμβρη του ’44 μέχρι και τον Αύγουστο του ’49, πολύ σπάνια κινηματογραφικά ντοκουμέντα από την μάχη της Αθήνας τον Δεκέμβρη, την επίσκεψη, και την ανακήρυξη του σε «επίτιμο» μέλος του ΔΣΕ του Γάλλου ποιητή Πωλ Ελυάρ, συνεντεύξεις ανδρών και γυναικών που πήραν μέρος στο έπος, αιχμαλωσίες των «επίλεκτων» ΛΟΚατζήδων (ξεχωρίζουν γιατί ήταν οι μόνοι με αμερικάνικο εξοπλισμό και  εξαρτήσεις από τον στρατό της Φρειδερίκης, -οι άλλοι είχαν εγγλέζικα) από τους παρτιζάνους του ΔΣΕ, και πολλά άλλα για μία ιστορία, τον επίλογο της οποίας δεν έχουμε γράψει ακόμη...

Ο ρόλος των μεγάλων δυνάμεων στην επανάσταση του 21

 Ο ρόλος των μεγάλων δυνάμεων στην επανάσταση του 21

Ο Ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στη θετική έκβαση της ελληνικής Επανάστασης του 1821 και στη διαμόρφωση της οικονομικής και πολιτικής πραγματικότητας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Εισαγωγή.

Η ελληνική Επανάσταση και τα χρόνια που ακολούθησαν της απελευθέρωσης αποτελούν καθοριστικά γεγονότα για την μορφή που έχει σήμερα το Ελληνικό Κράτος. Μεγάλο ρόλο στα γεγονότα αυτά, εκτός από τους ίδιους τους έλληνες, έπαιξαν και οι μεγάλες Δυνάμεις της εποχής και κυρίως η Αγγλία η Γαλλία η Ρωσία και η Βαυαρία.
Παρακάτω θα προσπαθήσω να αναφερθώ στα γεγονότα ακολουθώντας περίπου τη χρονική σειρά με την οποία συνέβησαν, για το σκοπό αυτό η εργασία θα χωριστεί σε 4 μέρη. Στο πρώτο και το δεύτερο μέρος θα αναφερθώ στην σημασία που είχαν οι μεγάλες Δυνάμεις για την επιτυχία της επανάστασης και τους τρόπους με τους οποίους οι έλληνες κατάφεραν να κερδίσουν την υποστήριξη τους και να μετατρέψουν το ελληνικό ζήτημα σε ευρωπαϊκό. Στο τρίτο μέρος με σημείο εκκίνησης την απελευθέρωση της χώρας θα γίνει αναφορά στην πρώτη περίοδο πολιτικής διακυβέρνησης, αυτή του Καποδίστρια, στο πολιτικό κλίμα εκείνης της περιόδου, καθώς επίσης και στα όσα ακολούθησαν τη δολοφονία του κυβερνήτη. Στο τέταρτο μέρος θα μας απασχολήσει η περίοδος της Βαυαροκρατίας και η σχέση του στέμματος με τα κόμματα και τις Δυνάμεις(Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Παράλληλα  θα αναφερθούμε στι
ς οικονομικές συνθήκες και στα μεγάλα πολιτικά ζητήματα εκείνης της περιόδου.

Μέρος πρώτο: Η σημασία της υποστήριξης από τις μεγάλες δυνάμεις.

Μπορεί να ειπωθεί με ασφάλεια ότι από τη στιγμή που η ιδέα της επανάστασης έβρισκε τον επίσημο εκφραστή της με την ίδρυση της Φιλική Εταιρίας(1814), είχε ξεκινήσει και η διαδικασία αναζήτησης στήριξης σε κάποια από τις μεγάλες δυνάμεις τις εποχής. Οι συνωμότες(φιλικοί) είχαν καταλάβει ότι αν οι Έλληνες  πίστευαν ότι είχαν από πίσω τους κάποιο ισχυρό προστάτη, τότε πιο εύκολα θα συσπειρωνόταν γύρω από τους στόχους της Εταιρίας. Από την άλλη, ήταν υποχρεωμένοι να εξασφαλίσουν έστω την συμπάθεια, αν όχι την ενεργό συμπαράσταση των μεγάλων δυνάμεων, γιατί υπήρχε πάντα ο κίνδυνος να στραφεί εναντίον τους η Ιερά Συμμαχία, κάτι που θα έβαζε τέλος σε όλα τους τα σχέδια. Αυτό φυσικά δεν ήταν κάτι που μπορούσε να εξασφαλιστεί από τη μια στιγμή στην άλλη, χρειαζόταν μεθοδικότητα, πονηριά, επιμονή, ακόμα και τύχη προκειμένου να επιτευχθεί. Πριν δοθούν οι μάχες με τα όπλα έπρεπε να δοθούν μάχες στον ιδεολογικό, τον διπλωματικό, και τον προπαγανδιστικό στίβο.
Η Φιλική Εταιρία προσπάθησε από την αρχή να δώσει την εντύπωση πως είχε την ενεργή στήριξη του Τσάρου, κάτι που βέβαια δεν ίσχυε. Αυτό δεν εμπόδισε τους φιλικούς να διαδώσουν τις ανάλογες φήμες, φήμες που ο ίδιος ο Τσάρος δεν διέψευδε αφού επιβεβαίωναν την εικόνα που ήθελε για τον εαυτό του, αυτή του προστάτη της ορθοδοξίας. Η τσαρική αυλή βέβαια δεν ήταν πλήρως αδιάφορη για τις εξελίξεις στην Ελλάδα, πόσο μάλλον τη στιγμή που οι τριγμοί στην Οθωμανική αυτοκρατορία γινόταν όλο και πιο ισχυροί ενώ υπήρχαν και φυγόκεντρες τάσεις(π.χ. Αλή Πασάς). Αυτός είναι και ο λόγος που ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις των φιλικών και επέτρεψε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στρατηγό και υπασπιστή του τσάρου, να αναλάβει την αρχηγία της Εταιρίας(αρχικά οι φιλικοί είχαν ζητήσει από τον Καποδίστρια, υπουργό του Τσάρου, να αναλάβει την αρχηγία όμως αυτός αρνήθηκε). Αν και ο Τσάρος δεν έδωσε καμιά υπόσχεση ή έμπρακτη υποστήριξη(οικονομική ή στρατιωτική), με την κίνηση του αυτή έδειξε ενδιαφέρον, και σίγουρα βοήθησε τους φιλικούς στην προσπάθεια τους να προσελκύσουν τους έλληνες γύρω από την υπόθεση της επανάστασης, αφού κατά κάποιο τρόπο επιβεβαίωνε τις φήμες που διέδιδαν οι φιλικοί. Επίσης, η ανάληψη της αρχηγίας από τον Υψηλάντη, έναν υψηλόβαθμο στρατιωτικό, έδειχνε ότι η επανάσταση είχε αρχίσει να παίρνει το δρόμο του ένοπλου αγώνα.[1]

Δημήτριος Υψηλάντης

Μέρος δεύτερο: Η υπόθεση του φιλελληνισμού και το διπλωματικό παιχνίδι

Αν οι έλληνες ήθελαν να κερδίσουν την υποστήριξη των μεγάλων δυνάμεων, έπρεπε όχι απλά να τραβήξουν την προσοχή τους, αλλά και να κερδίσουν την συμπάθεια τους, για να επιτευχθεί αυτό έπρεπε να δυναμώσει το κίνημα του φιλελληνισμού. Κάτι που σίγουρα βοηθούσε ήταν η πλούσια, αγαπητή και αναγνωρισμένη στην Ευρώπη, ιστορική κληρονομιά του τόπου. Σημαντικό ήταν επίσης το ζήτημα της θρησκείας, οι έλληνες ήταν Χριστιανοί ενώ οι Οθωμανοί μουσουλμάνοι(αν και αυτό σε είχε να κάνει περισσότερο με την ορθόδοξη Ρωσία, μιας και όπως θα δούμε παρακάτω το σχίσμα μεταξύ ανατολικής και δυτικής εκκλησίας δεν είχε πάψει να επηρεάζει την σχέση των δύο εκκλησιών). Όμως ούτε η θρησκεία ούτε η ιστορία δεν ήταν από μόνες τους αρκετές. Αν οι έλληνες ήθελαν την αποδοχή των Άγγλων και των Γάλλων επιφανών πολιτών(ανθρώπους σαν τον Λόρδο Μπάιρον) έπρεπε πρώτα να αποδείξουν ότι είναι “πολιτισμένοι” όπως και εκείνοι, ή πιο σωστά ότι η όποια “καθυστέρηση”, οφειλόταν στον κατακτητή και ότι υπήρχε όλη η καλή διάθεση, όταν θα απαλλασσόταν από αυτόν, να ακολουθήσουν μια πορεία συμβατή με το πνεύμα του διαφωτισμού που όλο και δυνάμωνε στην Ευρώπη. Δεν πρέπει  βέβαια να ξεχνάμε και την Ιερά Συμμαχία, η οποία κάθε άλλο παρά κατεχόταν από τα ιδεώδη του διαφωτισμού και των επαναστατικών κινημάτων, όμως αυτή όσο και αν δέσμευε τις κυβερνήσεις, δεν μπορούσε να δεσμεύσει τους ίδιους τους λαούς(και κυρίως τους επιφανείς φιλελεύθερους) που ασκούσαν πιέσεις εναντίον της.[2]
Τα πράγματα στην Ελλάδα βέβαια δεν ήταν ούτε τόσο ξεκάθαρα ούτε τόσο απλά. Μεταξύ των ελλήνων υπήρχαν οι εξευρωπαϊσμένοι, και όλοι όσοι επιθυμούσαν τον εξευρωπαϊσμό και τον εκδημοκρατισμό, αλλά υπήρχαν και όλοι εκείνοι που δεν ήθελαν να δουν τις οικονομοκοινωνικές δομές να αλλάζουν, αφού είχαν συμφέροντα, και στην καλύτερη, επιθυμούσαν να γίνουν οι ίδιοι αφεντικά στη θέση των τούρκων. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει μεταξύ των ελλήνων ταυτόχρονα μια ισχυρή τάση για πρόοδο, αγάπη για τους προοδευτικούς θεσμούς και τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, αλλά και συντηρητισμός και ξενοφοβία στο άλλο άκρο.[3]

Τελικά, επειδή το ισχυρότερο και με μεγαλύτερη επιρροή τμήμα της ελληνικής κοινωνίας εμπνεύστηκε από τον διαφωτισμό(άνθρωποι όπως ο Κοραής), μπόρεσε να μεταλαμπαδεύσει στο μεγαλύτερο μέρος των ελλήνων τα προοδευτικά ιδεώδη κάτι που τους έκανε να δουν με συμπάθεια τους ευρωπαίους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο συντηρητισμός και η ξενοφοβία εξαφανίστηκαν. Αιτία πάντως για την υποχώρηση του συντηρητισμού αποτέλεσε και η υπονόμευση του μεγαλύτερου του εκφραστή στα μάτια των ελλήνων, της επίσημης εκκλησίας, που καταδίκασε την Γαλλική επανάσταση και αναγνώρισε την οθωμανική αυτοκρατορία  ως προστάτη της ορθοδοξίας απέναντι στην αιρετική Δύση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το προοδευτικό Φανάρι διαχώρισε τη θέση του και συνέχισε να στηρίζει τις φιλελεύθερες ιδέες.[4]
φιλέλληνες υπήρχαν από την αρχή της επανάστασης, ήταν άνθρωποι καλλιεργημένοι, πίστευαν στα ιδεώδη του Διαφωτισμού, αγαπούσαν την Ελλάδα για την ιστορία της και ήθελαν να αγωνιστούν για την απελευθέρωση της. Κάποιοι από αυτούς συμμετείχαν ενεργά στις πολεμικές επιχειρήσεις, κάποιοι, στις πόλεις τους, οργανώνονταν σε φιλελληνικές επιτροπές(Παρίσι, Γένοβα, Μόναχο) έκαναν προπαγάνδα και ασκούσαν πιέσεις στις κυβερνήσεις των κρατών τους για στήριξη της επανάστασης(πολιτική-οικονομική-στρατιωτικήή).[5] Συχνά, τραγικά περιστατικά(όπως η καταστροφή της Χίου) ή δείγματα ανδρείας και ηρωισμού των ελλήνων αγωνιστών, εντυπωσίαζαν και συγκινούσαν τους λαούς της Ευρώπης με αποτέλεσμα να ενισχύεται το φιλελληνικό κλίμα.[6]
Την τελευταία δεκαετία πριν το ξέσπασμα της επανάστασης, κανείς δεν υποστήριζε την ισχύουσα τάξη πραγμάτων, όλοι ήθελαν να καταλυθεί η τουρκική εξουσία, το ζήτημα ήταν να βρεθεί ο τρόπος που θα γίνει αυτό, και εννοείται ότι έμενε αναπάντητο ακόμα ένα ερώτημα, μετά την ενδεχόμενη απελευθέρωση τί;[7] Το παραπάνω ερώτημα, που σχετιζόταν άμεσα με το ανατολικό ζήτημα, απασχολούσε έντονα όχι μόνο τους Έλληνες αλλά και τις μεγάλες δυνάμεις, καμιά δεν ήθελε να μείνει απέξω όταν θα επερχόταν το νέο σημείο ισορροπίας(με την υποχώρηση ή διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας) και καμιά δεν ήθελε να δει την άλλη να παίρνει την μερίδα του λέοντος. Αυτό ήταν κάτι που οι έλληνες όφειλαν να εκμεταλλευθούν, όπως και έκαναν.
Αρχικά, οι μεγάλες Δυνάμεις δεν φάνηκαν πρόθυμοι να στηρίξουν τους Έλληνες, φοβόταν ότι αν η Οθωμανική αυτοκρατορία κατέρρεε τότε θα ενισχυόταν υπερβολικά η Ρωσία, που αποτελούσε τον παραδοσιακό της εχθρό(αν και ούτε ο Τσάρος Αλέξανδρος είχε δείξει δείγματα ότι ενδιαφερόταν να στηρίξει ενεργά τους Έλληνες). Όταν όμως άρχισε να διαφαίνεται ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν γίγαντας με πήλινα πόδια και ήρθαν οι πρώτες επιτυχίες της επανάστασης, τα πράγματα άλλαξαν, αν δεν έπαιρναν θέση υπήρχε πάντα ο κίνδυνος να βρεθούν προ τετελεσμένων γεγονότων.[8] Από την πλευρά τους οι έλληνες προσπαθούσαν να δείξουν “καλή διαγωγή”, συνέτασσαν συντάγματα, προσπαθούσαν να ο πόλεμος για την ανεξαρτησία ήταν πόλεμος όλου του χριστιανικού κόσμου ενάντια στους βάρβαρους κ.α. Συχνά χρησιμοποιούσαν και τεχνάσματα, όπως αυτό του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου που διέδιδε τη φήμη ότι η Αγγλία θα μπορούσε να γίνει ο ευεργέτης της Ελλάδας, για να κάνει την Ρωσία να καταλάβει ότι αν συνέχιζε να αδιαφορεί θα έχανε το προνόμιο της ορθόδοξης προστάτιδος.[9] Τα πρώτα ουσιαστικά καλά νέα έφτασαν από την Αγγλία όταν ύστερα και από πιέσεις φιλελλήνων ενέκρινε δάνειο προς την Ελλάδα ύψους 800.000 λιρών το 1824(από τις οποίες έφτασαν μόλις οι 315.000). Η σημασία της κίνησης αυτής ήταν διπλή, διότι εκτός από την οικονομική στήριξη έδινε και νομιμοποίηση στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα χρήματα αυτά, και άλλα που δόθηκαν αργότερα, έγιναν αιτία διαξιφισμών μεταξύ των ελλήνων για το ποιοί και πως θα τα χρησιμοποιήσουν.[10]
Με πρωτοβουλία πάλι της Αγγλίας και ύστερα από τις πιέσεις του υπουργού εξωτερικών της George Canning, μαζί με την Ρωσία υπεγράφη το πρωτόκολλο της Πετρούπολης(4 Απριλίου 1826), ενώ αργότερα προσχώρησε σε αυτό και η Γαλλία(και το πρωτόκολλο μετονομάστηκε σε συμφωνία του Λονδίνου). Το πρωτόκολλο αυτό πρόσφερε την μεσολάβηση της Αγγλίας, ανάμεσα στους έλληνες και τον Σουλτάνο, και είχε ως βάση την ελληνική αυτονομία κάτω από Οθωμανική κυριαρχία. Ο Canning το έκανε αυτό, όχι εξαιτίας της Αγάπης του για την Ελλάδα, αλλά επειδή διέβλεπε ότι με αυτόν τον τρόπο εξυπηρετούσε τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα της χώρας του. Η Αγγλία από τη μια ενδιαφερόταν για τα εμπορικά περάσματα και από την άλλη δεν ήθελε να χαρίσει στην Ρωσία την “κηδεμονία” της Ελλάδας που ήθελε να την χωρίσει σε ζώνες της επιρροής της. Παράλληλα με αυτόν τον τρόπο ερχόταν σε ευθεία αντιπαράθεση με τους περιορισμούς της Ιεράς Συμμαχίας. Μπορεί αυτή η συμφωνία να μην προέβλεπε την πλήρη ανεξαρτησία της χώρας και να μην ικανοποιούσε τους έλληνες, αδιαμφισβήτητα όμως μετέτρεπε το ελληνικό ζήτημα σε ευρωπαϊκό.[11]

George Canning

Μέρος τρίτο: Απελευθέρωση και περίοδος διακυβέρνησης του Καποδίστρια.

Το καθοριστικό χτύπημα για τους Οθωμανούς δόθηκε σε μια εποχή που οι επαναστατημένοι έλληνες είχαν αρχίσει να ηττούνται στρατιωτικά, ειδικά μετά την πτώση του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826. Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 1927 οι τρείς δυνάμεις μεσολάβησαν με τους στόλους τους, έχοντας ως αρχικό στόχο να επιβάλουν ανακωχή. Τελικά, και με πρωτοβουλία του φιλέλληνα ναύαρχου Edward Cordington που ήταν αρχαιότερος από τους τρεις ναυάρχους και είχε το μεγαλύτερο στόλο, τα πλοία των τριών Δυνάμεων καταδίωξαν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο και τον τσάκισαν στον κόλπο του Ναβαρίνου(20 Οκτώβρη 1827).[12]
Τώρα πια οι μεγάλες δυνάμεις δεν μπορούσαν να κάνουν πίσω, το ελληνικό ζήτημα είχε γίνει και δική τους υπόθεση(οι Γάλλοι μάλιστα εκτός από στόλο διατηρούσαν και στρατό στη χώρα), έτσι και αλλιώς οι Οθωμανοί μετά το Ναβαρίνο είχαν κηρύξει ιερό πόλεμο εναντίον τους. Τελικά, το 1839 η Διάσκεψη του Λονδίνου αναγνώρισε το Ελληνικό Κράτος με την εγγύηση τριών χωρών, οι έλληνες δεν είχαν καμία συμμετοχή στον διάλογο και τις διαβουλεύσεις της διάσκεψης, χαρακτηριστικό του πόσο πολύ εξαρτημένη και αδύναμη ήταν η χώρα και πόσο αφερέγγυα την θεωρούσαν οι Δυνάμεις. Για την προστασία των συμφερόντων τους οι Δυνάμεις έστειλαν πρέσβεις, ενώ σημαντικό ρόλο εκείνη την περίοδο έπαιζαν και οι ναύαρχοι των στόλων τους.[13]

Αναπαράσταση της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου

Εκτιμώντας ότι η κατάσταση είχε αλλάξει, ο Καποδίστριας θεώρησε ότι τώρα μπορούσε να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Έφτασε στο Ναύπλιο στις 7 Ιανουαρίου του 1828 συνοδευόμενος από πολεμικά πλοία των δυνάμεων, δίνοντας έτσι την εντύπωση του απεσταλμένου τους. Η άφιξη του έκανε μεγάλη αίσθηση με αποτέλεσμα να διακοπούν οι εμφύλιες διαμάχες που είχαν ξεσπάσει στην πόλη.[14] Ο Καποδίστριας δεν είχε κατάφερε να έχει και αργότερα την ίδια επιτυχία, παρότι προσπάθησε να σταματήσει τις εμφύλιες διαμάχες, να επιβληθεί στα τοπικά συμφέροντα, να δώσει γη στους άκληρους να δημιουργήσει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος με κεντρική διοίκηση, νομική και εκτελεστική εξουσία. Τελικά η αντίδραση και η δυσαρέσκεια απέναντι στην πολιτική του ήταν μεγάλη, δεν κατάφερε να συμβιβάσει τις διάφορες αντιμαχόμενες περιοχές και πλευρές, στην προσπάθεια του μάλιστα φέρθηκε αυταρχικά σε πολλές περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να δολοφονηθεί το 1831 από δύο μέλη της οικογένειας Μαυρομιχάλη. Ο Καποδίστριας είχε καταφέρει μέχρι τότε να χτυπήσει την πειρατεία, να οργανώσει κάπως το στρατό και το στόλο και μεσολάβησε στο να εκδιωχθεί ο Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο. [15]
Μετά τη δολοφονία του, η χώρα παραδόθηκε ξανά σε αιματηρές εμφύλιες διαμάχες με αποτέλεσμα να υπάρχει κενό διακυβέρνησης και να επικρατήσει πλήρης αναρχία. Η Ελλάδα, αν και απελευθερωμένη από τον οθωμανικό ζυγό, βρισκόταν ξανά σε αδιέξοδο. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι εμφύλιες διαμάχες αυτές δεν οφείλονταν μόνο σε τοπικά συμφέροντα, αλλά και σε διεθνή, που διαπλέκονταν με τα τοπικά έχοντας χωρίσει τον πληθυσμό σε υποστηρικτές των Ρώσων, των Γάλλων, των Άγγλων. Πάνω σε αυτή τη βάση, είχαν σταθεροποιηθεί τα πρώτα ελληνικά κόμματα.[16]

Η δολοφονία οτυ κυβερνήτη Καποδίστρια

Μέρος Τέταρτο: Η περίοδος της Βαυαροκρατίας και ο δανεισμός.

Από τη στιγμή που η χώρα ελευθερώθηκε προέκυψαν διάφορα ζητήματα που είχαν να κάνουν με το πολιτικό της μέλλον και το σύστημα διακυβέρνησης, μερικά από αυτά ήταν.
- Το ζήτημα του συντάγματος και το ζήτημα της διακυβέρνησης.
- Ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες.
- Ο διαχωρισμός των εξουσιών και πώς θα δομηθεί ένα είδος κεντρικής εξουσίας που θα καταστείλει τις τοπικές έριδες.[17]
Οι συνεχείς εμφύλιες διαμάχες έδειχναν ότι η χώρα δεν ήταν ικανή να κυβερνηθεί χωρίς κάποιου είδους κηδεμονία, οι δημοκρατικοί θεσμοί δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν εφόσον υπήρχε τόση ένταση και παρόλο έγιναν προσπάθειες, δεν κατάφερε να καθιερωθεί κάποιο από τα συντάγματα που αποφασίστηκαν στις πρώτες εθνοσυνελεύσεις. Τα οικονομικά από την άλλη, εξαιτίας των εμφυλίων, της κακής διαχείρισης και του πολέμου με τους τουρκοαιγύπτιους βρισκόταν σε δεινή κατάσταση, όλα συνηγορούσαν ότι η χώρα δεν μπορούσε να σταθεί με τίποτα στα πόδια της από μόνη της.   Έχοντας αποτύχει ο Καποδίστριας, το επόμενο βήμα ήταν η επιλογή κάποιου μονάρχη, η απόφαση για το ποιός ήταν κατάλληλος πάρθηκε από τις μεγάλες Δυνάμεις.[18]
Για τις Δυνάμεις, ο Βασιλιάς αποτελούσε κάποιο είδος εγγυητή, όχι μόνο από τους Έλληνες προς αυτούς, αλλά που θα μπορούσε να δημιουργήσει πιο “ασφαλή” ατμόσφαιρα για να προωθήσουν τα συμφέροντα τους επί ελληνικού εδάφους, αφού ο εμφύλιος προκαλούσε τέτοια αστάθεια που ήταν αδύνατον να “οικοδομηθεί” οτιδήποτε. Από την πλευρά τους οι έλληνες, έχοντας και αυτοί υποφέρει από τα δεινά του εμφυλίου, ειδικά μετά την δολοφονία του Καποδίστρια, ήλπιζαν σε μια κάποιου είδους αποδεκτή και με ειρηνικό τρόπο επίλυση των διαφορών τους και σε μια γενική διέξοδο για τη χώρα, πολιτική και οικονομική. Ο Όθωνας, γιός του βασιλιά της Βαυαρίας, επιλέχθηκε και έγινε αποδεκτός και από τις τρείς δυνάμεις επειδή η Βαυαρία θεωρήθηκε ουδέτερη.[19]
Την 7η Μάιου 1832 οι τρείς δυνάμεις έδωσαν την τελική νομική υπόσταση στο ελληνικό κράτος, στις διαβουλεύσεις δεν συμμετείχε ούτε ελληνική ούτε βαυαρική αντιπροσωπία. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν μπορούν να χωριστούν σε 4 κατηγορίες.
- Ορισμός του Όθωνα ως κληρονομικού μονάρχη με τον τίτλο του βασιλιά.
- Ο βασιλιάς Λουδοβίκος(πατέρας του Όθωνα) θα όριζε τριμερή αντιβασιλεία μέχρι να γίνει ο Όθωνας 20 ετών.
- Σχηματισμός τακτικού στρατιωτικού σώματος 3.500 ανδρών το οποίο θα αντικαθιστούσε τα γαλλικά στρατεύματα που παρέμεναν στην χώρα. Τον στρατό αυτόν θα τον διοικούσαν και Βαυαροί αξιωματικοί.
- Εγγύηση των Δυνάμεων για εξωτερικά δάνεια ύψους 60.000.000 φράγκων. [20]
Μεταξύ άλλων δεν δινόταν στους έλληνες καμία δυνατότητα αυτοκαθορισμού της μορφής του κράτους, για οτιδήποτε χρειαζόταν οι έγκριση των 4 δυνάμεων(Αγγλία, Γαλλία, Βαυαρία, Ρωσία). Ισχυρό μοχλό πίεσης συνιστούσαν και τα δάνεια, αφού δέσμευαν τα έσοδα του κράτους, ενώ αποτελούσαν αφορμή παρέμβασης σε οποιαδήποτε απόφαση θα έθετε σε κίνδυνο την αποπληρωμή τους. Τα δάνεια αυτά δόθηκαν σε δόσεις, με κάθε δόση να συνοδεύεται και από καινούριες απαιτήσεις των δανειστών.[21]
Πριν προχωρήσουμε πρέπει να αναφερθούμε επιγραμματικά στα τρία κόμματα(Αγγλικό, Γαλλικό, Ρωσικό) για να μπορούμε να επεκταθούμε αργότερα στη σχέση τους με το στέμμα. Τα κόμματα, αν και όφειλαν μεγάλο μέρος της ύπαρξης τους στον τρόπο λειτουργίας της Φιλικής Εταιρίας, είχαν με τον καιρό αποκτήσει στενές σχέσεις(που στην ουσία τα καθόριζαν) με τις μεγάλες δυνάμεις. Οι έλληνες, μέσω των κομμάτων προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν πολιτική στήριξη από τις Δυνάμεις για να επιδιώξουν τους σκοπούς τους, ενώ από την πλευρά τους οι Δυνάμεις χρησιμοποιούσαν τα κόμματα ως μοχλό πίεσης για τα δικά τους διαπλεκόμενα συμφέροντα μέσα στη χώρα. Το αποτέλεσμα ήταν να χωριστεί η χώρα σε ρωσόφιλους, σε αγγλόφιλους και σε γαλλόφιλους, με την κάθε πλευρά να προωθεί τις δικές της απόψεις που συνήθως ήταν συγκρουσιακές με τις απόψεις των άλλων “παρατάξεων”. Τα κόμματα αυτά συσπειρωνόταν γύρω από τις ξένες διπλωματικές αποστολές(αρχικά οι τρεις ναύαρχοι θεωρούνταν προστάτες των κομμάτων), ενώ οι αρχικές τους διαφοροποιήσεις είχαν να κάνουν με το ποια από τις τρείς δυνάμεις θα προωθήσει καλύτερα τα συμφέροντα της χώρας στο εξωτερικό και θα οικοδομήσει/οργανώσει/αναπτύξει πιο αποτελεσματικά το εσωτερικό.
Τα κόμματα αυτά είναι λάθος να τα φανταζόμαστε σαν τα σημερινά, δεν είχαν ούτε τόσο υψηλό επίπεδο οργάνωσης, ούτε τέτοια συνοχή, ούτε ανάλογο ιδεολογικό υπόβαθρο και καταστατικό. Αποτελούνταν στην ουσία από τοπικές φατρίες οι οποίες ενωνόταν γύρω από κοινά συμφέροντα, οι φατρίες αυτές, αν δεν έβλεπαν τα τοπικά τους συμφέροντα να ικανοποιούνται, συχνά αποχωρούσαν από τον εκάστοτε κομματικό σχηματισμό.[22] Γενικά πάντως, τα κόμματα έτειναν να αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς τρόπους ζωής και αντικρουόμενα συστήματα αξιών που υπήρχαν στην ελληνική κοινωνία.[23] Τόσο η περίοδος του Καποδίστρια αλλά και του Όθωνα, συσπείρωσαν τα τρία κόμματα, κάτι αναγκαίο αν ήθελαν αν αντεπεξέλθουν στον απολυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης. Απέναντι στην κεντρική εξουσία υπήρχαν περιπτώσεις στις οποίες τα κόμματα αν όχι συνεργάστηκαν, σίγουρα “συνέπλευσαν”, ένα τέτοιο ζήτημα είναι η απαίτηση συντάγματος που θα περιόριζε την ισχύ του βασιλιά.[24] Εκτός από τον συνταγματισμό, άλλες επιδιώξεις των κομμάτων που αποτελούσαν και τεράστια πολιτικά ζητήματα μετά την απελευθέρωση ήταν.
- Η υιοθέτηση της μεγάλης ιδέας, που τέθηκε ως ζήτημα από τον αρχηγό του Γαλλικού Κόμματος, Ιωάννη Κωλλέτη και αφορούσε την απελευθέρωση περιοχών με ελληνικό πληθυσμό που παρέμεναν κάτω από την κυριαρχία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
- Η αποδοχή μιας εκκλησίας αυτοκέφαλης απέναντι στο πατριαρχείο.
- Η σχέση εκκλησίας και κράτους.
- Το ζήτημα των ετεροχθόνων.
- Το αν η εξουσία εναπόκειτο στον βασιλιά ή στο έθνος, αν έπρεπε η εκλογή του Όθωνα να επικυρωθεί από κάποιο επίσημο όργανο του ελληνικού έθνους.
- Η εξάρτηση από τις Δυνάμεις και το επίπεδο της παρέμβασης στο εσωτερικό, σε σχέση πάντα με τα οφειλόμενα δάνεια.
- Το θρήσκευμα του βασιλιά κ.α.[25]
Η αντιβασιλεία και ο Όθωνας προσπάθησαν να διαλύσουν τα κόμματα ή τουλάχιστον να τα αποδυναμώσουν, αυτός είναι και ο λόγος που τα απέκλεισαν από τη διακυβέρνηση. Ο Όθωνας είχε στα χέρια του τον κρατικό μηχανισμό και τον στρατό, όμως και τα κόμματα είχαν σε τοπικό επίπεδο μεγάλη εξουσία, ενώ οι σχέσεις τους με τις μεγάλες Δυνάμεις και οι διπλωματικές αποστολές εντός της χώρας δυσκόλευαν το έργο του βασιλιά ο οποίος δεσμευόταν εξαιτίας και των δανείων.[26] Τελικά τα κόμματα όχι μόνο δεν διαλύθηκαν, αλλά κατάφεραν με τις πιέσεις που ασκούσαν, να αναγκάσουν το στέμμα να παραχωρήσει σύνταγμα το 1844, που αποτέλεσε και το πρώτο κατοχυρωμένο σύνταγμα του ελληνικού κράτους, και να μετατρέψουν το πολίτευμα από απόλυτη μοναρχία που είχε κρατήσει 11 χρόνια, σε συνταγματική μοναρχία.

Όθων

Συμπεράσματα.

Έχοντας δει με ποιό τρόπο καθόρισε η παρέμβαση των μεγάλων Δυνάμεων τόσο τον αγώνα της ανεξαρτησίας, όσο και τον καθορισμό του ελληνικού κράτους μπορούμε να βγάλουμε κάποια ασφαλή συμπεράσματα. Πρώτο και κυριότερο συμπέρασμα είναι ότι παρόλο που οι Δυνάμεις υποστήριξαν τον αγώνα των ελλήνων, το έκαναν όταν έκριναν ότι ήταν ασφαλές και ότι υπήρχε συμφέρον, στα πρώτα χρόνια της επανάστασης οι έλληνες αγωνίστηκαν χωρίς αυτές. Οι έλληνες από την πλευρά τους έκαναν τα αδύνατα δυνατά προκειμένου να τους πείσουν, χρησιμοποίησαν ως θέλγητρο την ιστορία τους και τη θρησκεία, ενώ εκμεταλλεύθηκαν τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς, τη διεθνή διπλωματία, την προπαγάνδα κ.α. Μεταξύ άλλων, οι έλληνες έπρεπε να πείσουν του ευρωπαίους ότι τους διέτρεχαν τα ίδια ιδανικά, στην προσπάθεια τους αυτή βρήκαν εμπόδιο τον τοπικό συντηρητισμό που πήγαζε από τα τοπικά συμφέροντα και από την ξενοφοβία.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα και μετά από την απελευθέρωση φάνηκε ότι υπήρχαν μεγάλες αντιθέσεις μέσα στην χώρα, τις αντιθέσεις αυτές ενίσχυσαν και εκμεταλλεύθηκαν προς όφελος τους και οι μεγάλες δυνάμεις. Εξαιτίας αυτών των αντιθέσεων η διακυβέρνηση της χώρας αποτελούσε μια δύσκολη υπόθεση. Σαν να μην έφτανε αυτό, τα άσχημα οικονομικά της χώρας και η δέσμευση της στους δανειστές, καθώς επίσης και η συνήθεια που είχαν αποκτήσει οι έλληνες να στρέφονται στις μεγάλες δυνάμεις, μετέτρεψαν τη χώρα σε προτεκτοράτο. Στο “προτεκτοράτο” Ελλάδα, συγκρούονταν ντόπια και ξένα συμφέροντα, με τις ξένες δυνάμεις να έχουν το πάνω χέρι. Επειδή η χώρα είχε μετατραπεί σε “αρένα” πολλών αντικρουόμενων δυνάμεων και συμφερόντων, ήταν απαραίτητο να επιτευχθεί κάποιου είδους ισορροπία και να υπάρξει μια αρχή που θα έπαιζε το ρόλο του διαιτητή, έγιναν πολλές προσπάθειες σε αυτήν την κατεύθυνση οι οποίες είχαν μερική ή και καθόλου επιτυχία.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, μπορούμε να πούμε ότι αν και η Ελλάδα απαλλάχθηκε μεν από τον τουρκικό ζυγό πέρασε σε μια περίοδο άλλου τύπου εξάρτησης, η οποία της απαγόρευε για μεγάλο διάστημα να αυτοκαθορίζεται έστω και τυπικά, ενώ όσον αφορά τον ουσιαστικό μας αυτοκαθορισμό αποτελεί ζητούμενο ακόμα και σήμερα.
Λαγωνικάκης Φραγκίσκος

Βιβλιογραφία:

- Ελληνική Ιστορία, τόμος γ, Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999.
- [1] John A. Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο(1833-1843) Α’ – Β’, εκδ. ΜΥΕΤ, Β’ έκδοση, Αθήνα 1997

---

[1]  Γ. Μαργαρίτης, “Ο Οθωμανικός χώρος και η συγκρότηση του νέου ελληνισμού”, στο  Ελληνική Ιστορία, τόμος γ, Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σελ. 41-65. σελ. 58-59.

[2] Για όσους αντιτίθονταν στην κυριαρχία της Ιεράς συμμαχίας(αστούς φιλελεύθερους), η οποία στην ουσία εκπροσωπούσε έναν κόσμο που έχανε έδαφος, η ελληνική επανάσταση αποτελούσε ένα πρώτης τάξεως στίβο μάχης που θα αναμετρούσαν τις δυνάμεις τους με όσους την στήριζαν.

[3] John A. Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο(1833-1843) Α’ – Β’, εκδ. ΜΥΕΤ, Β’ έκδοση, Αθήνα 1997, σελ. 47-48.

[4] Στο ίδιο, σελ. 49-50.

[5] Γ. Μαργαρίτης, “Φιλέλληνες και διπλωματία. Η μετατροπή της Ελληνικής Επανάστασης σε υπόθεση της Ευρώπης”, στο  Ελληνική Ιστορία, τόμος γ, Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σελ. 107-121. σελ. 111-112.

[6] Γ. Μαργαρίτης, “Η διακήρυξη της ανεξαρτησίας και ο επαναστατικός πόλεμος(1822-1825)”, στο  Ελληνική Ιστορία, τόμος γ, Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σελ. 91-106. σελ. 82. Και Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 55.

[7] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 50.

[8] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 54.

[9] Στο ίδιο, σελ. 54.

[10] Γ. Μαργαρίτης, “Φιλέλληνες και διπλωματία”, σελ. 113.

[11] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 56 και Γ. Μαργαρίτης, “Φιλέλληνες και διπλωματία”, σελ. 116.

[12] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 57.

[13] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 58.

[14] Γ. Μαργαρίτης, “Από το Μεσολόγγι στο Ναυαρίνο(1825-1827)” στο  Ελληνική Ιστορία, τόμος γ, Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σελ. 123-137. σελ. 133-134

[15] Στο ίδιο, σελ. 141-144.

[16] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 58.

[17] Στο ίδιο, σελ. 62.

[18] Στο ίδιο, σελ. 61-62.

[19] Στο ίδιο, σελ. 62-64.

[20] Στο ίδιο, σελ. 174-175.

[21] Στο ίδιο, σελ. 175-177.

[22] Σ. Μαρκέτος, “Από τον Καποδίστρια στον Βενιζέλο: Πολιτική ιστορία”, στο  Ελληνική Ιστορία, τόμος γ, Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σελ. 139-169, σελ. 146-147.

[23] Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση, σελ. 631.

[24] Στο ίδιο, σελ. 127, 162, 626, 629.

[25] Στο ίδιο, σελ. 177, 631-632.

[26] Στο ίδιο, σελ. 177, 625, 631, 635-636.

Αφιέρωμα: Ο κοινωνικός χαρακτήρας της επανάστασης του 1821

Αφιέρωμα: Ο κοινωνικός χαρακτήρας της επανάστασης του 1821

«Σε μια ορισμένη βαθμίδα της εξέλιξής τους, οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις έρχονται σε αντίφαση με τις υπάρχουσες σχέσεις παραγωγής ή -πράγμα που αποτελεί μονάχα τη νομική γι' αυτό έκφραση- με τις σχέσεις ιδιοκτησίας, μέσα στις οποίες είχαν κινηθεί ως τώρα. Από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, οι σχέσεις αυτές μεταβάλλονται σε δεσμά τους. Τότε έρχεται μια εποχή κοινωνικής επανάστασης. 

Με την αλλαγή της οικονομικής βάσης ανατρέπεται, 
αργότερα ή γοργότερα, ολόκληρο το τεράστιο εποικοδόμημα. 

Όταν εξετάζουμε τέτοιες ανατροπές, πρέπει να κάνουμε πάντα τη διάκριση ανάμεσα στην υλική ανατροπή, στους οικονομικούς όρους της παραγωγής, που μπορούμε να τους διαπιστώσουμε με ακρίβεια φυσικών επιστημών και στις νομικές, πολιτικές, θρησκευτικές, καλλιτεχνικές ή φιλοσοφικές, κοντολογίς τις ιδεολογικές μορφές μέσα στις οποίες οι άνθρωποι συνειδητοποιούν αυτή τη σύγκρουση και παλεύουν ως τη λύση της» (Καρλ Μαρξ, «Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας», πρόλογος).

Σε κάθε ιστορική εποχή, μια κοινωνική τάξη προβάλλει ως πρωτοπόρα, αποτελώντας την ηγέτιδα δύναμη - μοχλό της κοινωνικής προόδου. Στην επανάσταση του 1821, ο ρόλος αυτός ανήκε στην αστική τάξη, η οποία διαμορφώθηκε και αναπτύχθηκε στα πλαίσια του φεουδαρχικού συστήματος.

Σε μια μακρόχρονη πορεία, οι φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής έγιναν εμπόδιο για την περαιτέρω ανάπτυξη των νέων παραγωγικών δυνάμεων, των καπιταλιστικών. Έπρεπε, λοιπόν, να σπάσουν. Και έσπασαν με τη νίκη των αστικών επαναστάσεων, οι οποίες συνέτριψαν τη φεουδαρχική εξουσία και συγκρότησαν τα αστικά έθνη - κράτη.

Η ελληνική Επανάσταση του 1821 δε διέφερε ως προς αυτό από τις αντίστοιχες επαναστάσεις και κινήματα που σημειώθηκαν σε μια σειρά χώρες το ίδιο διάστημα. Βεβαίως, πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες οθωμανικής κατάκτησης, με ηγετική δύναμη την ελληνόφωνη χριστιανική αστική τάξη. 

Ήταν, επομένως, εθνικοαπελευθερωτική στη 
μορφή και αστικοδημοκρατική στο περιεχόμενο.

Όπως σε όλες τις αστικές επαναστάσεις, έτσι και στην ελληνική του 1821, πήραν μέρος, ως κινητήριες δυνάμεις, οι πλατιές μάζες της αγροτιάς, καθώς και η μικρή ακόμα αριθμητικά εργατική τάξη, όπως οι ναύτες, οι τεχνίτες.

Ο μαζικός λαϊκός ηρωισμός, ακόμα και μεταξύ των αμάχων, η συλλογική δράση που έλαβε όλες τις μορφές πάλης -και κυρίως την ένοπλη-, η αυτοθυσία σφράγισαν τον πολυετή αγώνα, αφήνοντας πίσω διαχρονικά διδάγματα.

«Ας εξετάση διακεκριμένως οποιοσδήποτε έλαβεν μέρος εις την Επανάστασιν, και θέλει ίδει ότι η τάξις των ξενιτευμένων λογιοτάτων και εμπόρων είναι ήτις πρώτη ετόλμησεν και εκίνησεν τον μοχλόν τούτον και έμβασεν και τους Προεστούς και τους Αρματολούς εις τα αίματα».

Έτσι περιγράφει την κινητήρια δύναμη της Επανάστασης του 1821ένας εκ των πρωταγωνιστών της, ο Σερραίος επαναστάτης Ν. Κασομούλης,καταδεικνύοντας το κοινωνικό της περιεχόμενο. Έκτοτε, αυτό εκτοπίστηκε από την κρατούσα ιστοριογραφία, για να κυριαρχήσουν το θρησκευτικό και μια «υπερταξική» έννοια του εθνικού ως αποκλειστικά κίνητρα της Επανάστασης.

Το βίντεο - αφιέρωμα που προβάλλει το portal 902.gr επιχειρεί να αναδείξει αυτό το χαρακτήρα της επανάστασης του 1821, να παρουσιάσει τις τάξεις που συμμετείχαν και να επισημάνει το ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων.

902.gr

Αναρτήθηκε από Crousma 

Η Επανάσταση του 1821 και τα ιστορικά της διδάγματα

Η Επανάσταση του 1821 και τα ιστορικά της διδάγματα

«Ο Πόλεμος των Βασιλικών» (σ.σ. η μάχη στα Βασιλικά). Εργο του Παναγιώτη Ζωγράφου, 1836

«Η διευκρίνιση του χαρακτήρα του πολέμου αποτελεί για το μαρξιστή απαραίτητη προϋπόθεση για να λύσει το ζήτημα της στάσης του απέναντί του. Και για μια τέτοια διευκρίνιση είναι απαραίτητο πριν απ' όλα να καθοριστεί ποιες είναι οι αντικειμενικές συνθήκες και η συγκεκριμένη κατάσταση του δοσμένου πολέμου. Πρέπει να τοποθετήσουμε τον πόλεμο αυτό σ' εκείνες τις ιστορικές συνθήκες, στις οποίες γίνεται, και τότε μόνο μπορούμε να καθορίσουμε τη στάση μας απέναντί του. Διαφορετικά θα έχουμε όχι υλιστική, αλλά εκλεκτική ερμηνεία του ζητήματος»¹ (Β. Ι. Λένιν).

Ο Λένιν ουσιαστικά τονίζει με το παραπάνω απόσπασμα ότι η κάθε ένοπλη σύγκρουση κρίνεται με βάση τις αντικειμενικές συνθήκες της ταξικής πάλης σε κάθε δοσμένη ιστορική περίοδο. Κι αυτό διότι σε κάθε κοινωνικο-οικονομικό σχηματισμό και ακολούθως σε κάθε ιστορική εποχή εμφανίζεται μια κυρίαρχη οικονομικά τάξη που εκμεταλλεύεται την πλειοψηφία της κοινωνίας και τον πλούτο που αυτή παράγει. Στον αντίποδά της, σε κάθε ιστορική εποχή τοποθετείται μια κοινωνικο-οικονομική τάξη των υπό εκμετάλλευση που η εκπλήρωση των ταξικών της συμφερόντων απαιτεί την ανατροπή της εκμετάλλευσής της και γι' αυτό αποτελεί την ηγέτιδα δύναμη της κοινωνικής προόδου. Επομένως, δίχως την κατανόηση ποιας τάξης ή ποιων τάξεων τα συμφέροντα εκφράζει ένας πόλεμος ή μια κοινωνική επανάσταση και χωρίς να προσδιορίσουμε αν τα συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα είναι προς όφελος των εκμεταλλευτών ή των εκμεταλλευομένων στη δοσμένη ιστορική εποχή, είναι αδύνατη η αποτίμηση του ρόλου που διαδραματίζει αυτός ή αυτή στην ιστορική εξέλιξη.

Ξυλογραφία του Α. Τάσσου (1821). Από το λεύκωμα «Ελευθερία ή Θάνατος» (εκδόσεις «Ικαρος»)

Την εποχή που ξέσπασε η εθνικοαπελευθερωτική στη μορφή και αστική στο περιεχόμενο Επανάσταση του 1821 στις περισσότερες χώρες είχε συντελεστεί παλινόρθωση των βασιλικών δυναστειών, παρότι σε ορισμένες από αυτές είχαν διατηρηθεί άθικτες οι αστικοδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση. Ετσι και αλλιώς, στο πλαίσιο του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής είχε αρχίσει καιρό πριν να αναπτύσσεται ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής ενδυναμώνοντας τον οικονομικό και τον κοινωνικο-πολιτικό ρόλο της αστικής τάξης. Η αστική τάξη αναδείχτηκε στο πέρασμα μιας χρονικής περιόδου που εκκινεί από τα μέσα του 16ου αιώνα² στην πρωτοπόρα δύναμη της κοινωνικής προόδου που ερχόταν σε αντίθεση με τις φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής, οι οποίες συνιστούσαν τροχοπέδη στην παραπέρα ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Ως μονόδρομος, πλέον, αναδείχτηκε η επαναστατική ανατροπή της ξεπερασμένης ιστορικά φεουδαρχικής εξουσίας, διότι, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Μαρξ:
«Σε μια ορισμένη βαθμίδα της ανάπτυξής τους, οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας έρχονται σε αντίφαση με τις υπάρχουσες σχέσεις παραγωγής ή, πράγμα που αποτελεί μόνο τη νομική έκφραση γι' αυτό, με τις σχέσεις ιδιοκτησίας μέσα στις οποίες κινούνται μέχρι τότε. Από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων αυτές οι σχέσεις μετατρέπονται σε δεσμά τους. Τότε επέρχεται μια εποχή κοινωνικής επανάστασης»³.
Η πρώτη νικηφόρα αστική επανάσταση ήταν η Ενδοξη Επανάσταση της Αγγλίας (1688). Επόμενος μεγάλος σταθμός της επαναστατικής ανάτασης της αστικής τάξης ήταν η Γαλλική Επανάσταση (1789). Αντικειμενικός σκοπός αυτών των επαναστάσεων ήταν η συγκρότηση μιας εθνικά ενιαίας αγοράς, ενός αστικού έθνους - κράτους. Παρά την προσωρινή διακοπή της επέλασης των αστικών επαναστάσεων, που επισφραγίστηκε από την πολεμική ήττα των στρατιωτικών δυνάμεων του Ναπολέοντα⁴, οι επαναστατικές δυνάμεις είχαν προλάβει να ανοίξουν τον «ασκό του Αιόλου» σκορπώντας τις επαναστατικές ιδέες σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Οπως υπογράμμισε ο Θ. Κολοκοτρώνης, «η Γαλλική Επανάσταση και ο Ναπολέοντας έκαμε, κατά την γνώμη μου, ν' ανοίξουν τα μάτια του κόσμου»⁵.
Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο ότι από τις ίδιες ιδέες για εθνική αφύπνιση των βαλκανικών λαών ως προϋπόθεση για τη νέα πολιτική κρατική συγκρότηση εμφορούνταν οι πρόδρομοι της Ελληνικής Επανάστασης, όπως ο Ρήγας Φεραίος⁶. Αλλωστε, στο πρότυπο των ευρωπαϊκών αστικών επαναστατικών οργανώσεων (και ειδικότερα των καρμπονάρων) στηρίχθηκε και η συγκρότηση της Φιλικής Εταιρείας, γεγονός που αποδεικνύεται από τις αρχές μύησης και το τελετουργικό της⁷, την κοινωνική θέση των ιδρυτών της που ήταν έμποροι και φυσικά πάνω απ' όλα από τις διακηρύξεις της και τις πολιτικές της στοχεύσεις.
Βέβαια, η υιοθέτηση των ευρωπαϊκών αστικών ιδεών και μεθόδων επαναστατικής οργάνωσης δεν αποτελούσε απόρροια ενός ιδεαλιστικού μιμητισμού. Αντίθετα, η διάδοσή τους στηριζόταν σε ένα στέρεο οικονομικό υλικό υπόβαθρο, διότι στο έδαφος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αν και συνέχιζε να υπάρχει η εξουσία του Σουλτάνου που αντιστοιχούσε στις κυρίαρχες τότε φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής, είχε αρχίσει να αναπτύσσεται ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής που υπέσκαπτε τη σταθερότητά της και επιτάχυνε την αποσύνθεση των φεουδαρχικών σχέσεων παραγωγής. Ετσι, στον ελλαδικό χώρο και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα περισσότερο στις ελληνικές παροικίες είχε αρχίσει να ενδυναμώνεται η τάξη των Ελλήνων κεφαλαιοκρατών που «υποδαύλιζε» την αστική επαναστατική σκέψη και επιδίωκε την εθνική απελευθέρωση των υπόδουλων και την ταυτόχρονη ανατροπή της οθωμανικής εξουσίας.
Την ανάπτυξη ειδικότερα του ελληνικού ναυτιλιακού και εμπορικού κεφαλαίου είχε συνδράμει αναμφίβολα η ρωσο-τουρκική Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, που παρείχε το δικαίωμα στα ελληνικά πλοία να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα από τους Οθωμανούς, εφόσον θα είχαν υψώσει τη ρωσική σημαία. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τους Ναπολέοντειους Πολέμους (1793 - 1813), διαμόρφωσε τις συνθήκες για μια ραγδαία αύξηση της κερδοφορίας του ελληνικού εμπορικού και ναυτιλιακού κεφαλαίου. Ενδεικτικά, στην Οδησσό, όπου και ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία, τη χρονική περίοδο 1800 - 1815 το 60% της κίνησης των πλοίων στο λιμάνι της ελεγχόταν από το ελληνικό ναυτιλιακό κεφάλαιο⁸.
Ομως, η ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής αποτυπωνόταν και στην ανάπτυξη της βιοτεχνίας στην Ελλάδα:
«Στα 1800 η βιοτεχνία απασχολεί ένα σύνολο 40.000 - 50.000 ατόμων και κινητοποιεί κεφάλαια το λιγότερο 50.000.000 χρυσών φράγκων, με ένα ετήσιο κέρδος κυμαινόμενο από 12% ως 30%»⁹.
Οπως ήταν φυσικό, η οικονομική και κοινωνικο-πολιτική ενδυνάμωση της αστικής τάξης δημιούργησε τις υλικές προϋποθέσεις της ύπαρξης αστών διανοουμένων που εξέφραζαν σε οικονομικό, φιλοσοφικό και ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο τα αστικά συμφέροντα. Και τα αστικά συμφέροντα απαιτούσαν την εθνική απελευθέρωση ως βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία ενιαίας εσωτερικής αγοράς.
Οσο, όμως, ενδυναμωνόταν ο ρόλος της ελληνικής αστικής τάξης, τόσο περισσότερο αυξάνονταν οι περιορισμοί και τα εμπόδια της οθωμανικής διοίκησης και κλιμακωνόταν η εθνοτική καταπίεση. Με αυτή την έννοια, η επανάσταση ενάντια στην οθωμανική εξουσία αναδείχτηκε ως μονόδρομος. Η επαναστατική επιβολή ενός αστικού έθνους - κράτους αποτελούσε το αναγκαίο στοιχείο για την άρση της εθνοτικής καταπίεσης και για τη συντριβή των φεουδαρχικών σχέσεων παραγωγής, ενώ η εθνική ενότητα αποτέλεσε τη βάση της συμμαχίας της αστικής τάξης με τις εκμεταλλευόμενες και καταπιεσμένες εθνοτικά και κοινωνικά λαϊκές μάζες.
Υπ' αυτές τις συνθήκες, κάθε άλλο παρά έκπληξη αποτελεί η μαρτυρία του Σερραίου επαναστάτη Ν. Κασομούλη που φανερώνει τις κοινωνικές - ταξικές κινητήριες δυνάμεις της εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης:
«Ας εξετάση διακεκριμένως οποιοσδήποτε έλαβεν μέρος εις την Επανάστασιν, και θέλει ίδει ότι η τάξις των ξενιτευμένων λογιοτάτων και εμπόρων είναι ήτις πρώτη ετόλμησεν και εκίνησεν τον μοχλόν τούτον και έμβασεν και τους Προεστούς και τους Αρματωλούς εις τα αίματα»¹⁰.
Ο κοινωνικός χαρακτήρας της εθνικοαπελευθερωτικής Επανάστασης του 1821, δηλαδή το αστικό της περιεχόμενο, αποτυπώθηκε και στα μετεπαναστατικά Συντάγματα¹¹, τα οποία ήταν σαφώς επηρεασμένα από την Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (1774) και από τη Γαλλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (1789). Φυσικά, πρωταρχική θέση ανάμεσα στα δικαιώματα, που αναγνωρίζουν τα επαναστατικά Συντάγματα, κατείχε η αναγνώριση του δικαιώματος της ατομικής ιδιοκτησίας¹²στα μέσα παραγωγής που αποτελούσε εξάλλου εκείνη την εποχή την αιχμή του επαναστατικού δόρατος που αποσκοπούσε να τσακίσει τις φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής. Σε συνάρτηση με την αναγνώριση του δικαιώματος της ατομικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής πρέπει να δούμε και την κατάργηση της δουλοπαροικίας.
Ακριβώς, ο συγκεκριμένος κοινωνικο-ταξικός χαρακτήρας της Επανάστασης του 1821 καθιστά απαραίτητη την κατάταξή της στους πολέμους εκείνους που βοήθησαν την κοινωνική πρόοδο, διότι κοινωνική πρόοδο για εκείνη την εποχή αποτελούσε η ανατροπή της φεουδαρχικής εξουσίας, η διαμόρφωση έθνους - κράτους και η ολόπλευρη προώθηση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Γι' αυτό, η αστική επαναστατική βία της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου και οι εθνικοαπελευθερωτικές επαναστάσεις αποτέλεσαν υπηρέτριες της κοινωνικής εξέλιξης¹³. Μάλιστα, η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε ιστορικό γεγονός με απήχηση πέραν των συνόρων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, επειδή πραγματοποιήθηκε σε μια χρονική στιγμή, κατά την οποία η Ιερά Συμμαχία φάνταζε παντοδύναμη και εχθρευόταν ανοιχτά τέτοια κοινωνικο-πολιτικά κινήματα, στην προσπάθειά της να διατηρήσει μια συγκεκριμένη ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη.
Βέβαια, ο αστικός χαρακτήρας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 σε καμία περίπτωση δε σήμαινε και την αποκλειστική συμμετοχή των αστών στην επαναστατική διαδικασία. Αλλωστε, κάτι τέτοιο δεν έγινε σε καμιά αστική επανάσταση και ούτε ήταν εφικτό να γίνει εξαιτίας του μικρού πληθυσμιακού εύρους της αστικής τάξης. Στην πραγματικότητα, οι αστικές δυνάμεις κατόρθωσαν να υπερνικήσουν τη φεουδαρχική εξουσία, μόνο στο βαθμό που αναδείχτηκαν σε ηγετική δύναμη του συνόλου των υπό εκμετάλλευση μαζών και έστρεφαν την κοινή τους δράση στην εθνική απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό και στην ανατροπή της φεουδαρχικής εξουσίας.
Γι' αυτό, από τους «ισοπεδωτές» της Ενδοξης Επανάστασης μέχρι τους προλεταρίους της γαλλικής αστικής επανάστασης του 1848, τα φτωχά λαϊκά στρώματα (συμπεριλαμβανομένης της εργατικής τάξης) με την αυταπάρνηση, τις θυσίες και τον ηρωισμό τους κύλησαν προς τα εμπρός τον τροχό της κοινωνικής εξέλιξης.
Ετσι, λοιπόν, και στην Επανάσταση του 1821, δίπλα στους αστούς (εμπόρους, πλοιοκτήτες, γαιοκτήμονες που είχαν αστικοποιηθεί κ.λπ.) και τους μικροαστούς τις γραμμές των πολεμιστών πύκνωσαν η μικρή ακόμα πληθυσμιακά εργατική τάξη, οι χειροτέχνες, οι μάστορες, ο λαϊκός κλήρος και τμήματα του ανώτερου κλήρου, οι ναύτες, οι ακτήμονες και οι δουλοπάροικοι, οι αγρότες, οι εργάτες γης και έγραψαν ορισμένες από τις λαμπρότερες σελίδες της Επανάστασης.

Η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους και η διαστρέβλωση της επαναστατικής παράδοσης του 1821

Η εξέλιξη των στρατιωτικών συγκρούσεων στη διάρκεια της Επανάστασης και ειδικότερα η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων που επέβαλε η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο όξυναν τις έριδες στις τάξεις των επαναστατών και κατέστησαν αβέβαιη τη νίκη τους. Ετσι, η Επανάσταση νίκησε μόνο έπειτα από την καταστροφή του τουρκικού και του αιγυπτιακού στόλου στη ναυμαχία του Ναυαρίνου (20/10/1827) από τους συνασπισμένους στόλους της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Ως αποτέλεσμα, οι επιλογές του νεότευκτου αστικού κράτους καθορίστηκαν εν πολλοίς από τις παρεμβάσεις των λεγόμενων «Μεγάλων Δυνάμεων». Τμήμα των παρεμβάσεών τους αποτελούσε και η εγκαθίδρυση του θεσμού της βασιλείας, η οποία στην Ελλάδα δεν αποτελούσε κατάλοιπο του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής. Υπό το θεσμό της βασιλείας και τη σφραγίδα της εθνικής ενότητας πραγματοποιήθηκε η συμμαχία και η συμπόρευση των καινούριων εκμεταλλευτών.
Γι' αυτό, στο νέο μετεπαναστατικό πλαίσιο, η επίσημη αποτύπωση και διδασκαλία της Επανάστασης του 1821, επιθυμώντας το συγκερασμό των αντιμαχόμενων μερίδων των εκμεταλλευτών, ανέδειξε μόνο την εθνικοαπελευθερωτική της πλευρά και προσπάθησε να ακυρώσει το ταξικό της περιεχόμενο, εμφανίζοντάς την ως μοναδικό προϊόν της φυλετικής ενότητας και στηριγμένη στην κοινή θρησκευτική πίστη. Στο ίδιο πλαίσιο, ως επίσημη μέρα γιορτασμού της Επανάστασης του 1821 καθιερώθηκε η 25η Μαρτίου, δηλαδή η ημερομηνία που συμπίπτει με το γιορτασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, παρότι η Επανάσταση είχε ξεκινήσει νωρίτερα (17 Μάρτη στη Μάνη). Η συγκεκριμένη κυρίαρχη αντιμετώπιση της Επανάστασης έκανε τον Δημήτρη Φωτιάδη να υποστηρίξει:
«Το Εικοσιένα, όπως το ξέρουμε μέσα από την επίσημη ιστορική παράδοση, μοιάζει με τ' αναστραμμένο είδωλο που βλέπουμε να καθρεφτίζεται στα θολά νερά μιας λίμνης. Είναι βέβαια η ίδια εικόνα, μα δοσμένη από την ανάποδη. Για να γνωρίσει κανείς το αληθινό Εικοσιένα, πρέπει να σκύψει πάνω σ' άλλα κείμενα, σ' εκείνα που προετοίμασαν το σηκωμό, σ' αυτά που γράφτηκαν όσο βρόνταγε το καριοφίλι κι άστραφτε το γιαταγάνι και στ' απομνημονεύματα των αγωνιστών - του Μακρυγιάννη, του Κολοκοτρώνη, του Φωτάκου, του Σπυρομήλιου, του Περραιβού, του Σπηλιάδη και τόσων άλλων»¹⁴.
Η αστική τάξη χρησιμοποίησε αρχικά τις επαναστατικές περγαμηνές για να δικαιολογήσει την επιβολή της απέναντι στη νέα υπό εκμετάλλευση τάξη στον καπιταλιστικό κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό, την εργατική τάξη. Ωστόσο, η ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής όλο και πιο εντεινόμενα έφερνε στο προσκήνιο την εργατική τάξη ως εκμεταλλευόμενη τάξη και νέα ηγέτιδα δύναμη της κοινωνικής προόδου:
«Εδώ έχουμε μια ιδιομορφία της αστικής τάξης απέναντι σε όλες τις προηγούμενες κυρίαρχες τάξεις: Στην εξέλιξή της υπάρχει ένα σημείο καμπής, πέρα από το οποίο κάθε παραπέρα αύξηση των μέσων εξουσίας της, κατ' αρχήν του κεφαλαίου της, έχει σαν μόνο αποτέλεσμα να την κάνει όλο και πιο ανίκανη για πολιτική κυριαρχία. "Πίσω από τους μεγάλους αστούς βρίσκονται οι προλετάριοι"»¹⁵.
Τότε οι αστοί άρχισαν να εγκαταλείπουν την επαναστατική τους παράδοση, ακριβώς για να αποκρύψουν ότι και η δική τους εξουσία ήταν το αποτέλεσμα της ασυμφιλίωτης και με όλα τα μέσα αντιπαράθεσης με τη φεουδαρχική εξουσία. Υποκαθιστώντας τον αντιδραστικό ρόλο των φεουδαρχών επιδίωξαν όλο και περισσότερο να παρουσιάσουν μεταφυσικά την εξουσία τους ως τον τελευταίο και ανυπέρβλητο σταθμό της ιστορίας της ανθρωπότητας. Μαζί τους συντηρητικοποιήθηκε και η κυρίαρχη αστική ιδεολογία. Η αστική ηγεμονία μετατράπηκε σε αστική βία και εκμετάλλευση. Ο αστικός εθνικισμός από επαναστατικό όπλο ανατροπής των αντιδραστικών φεουδαρχικών σχέσεων παραγωγής μεταλλάχθηκε σε όπλο αναδιανομής της λείας των εκμεταλλευτών στα σφαγεία των ιμπεριαλιστικών πολέμων. Η αστική τάξη από πρωτοπόρα δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης μετατράπηκε σε τροχοπέδη της.

Τα διδάγματα της Επανάστασης του 1821

Στις μέρες μας πραγματικά διδάγματα από την Επανάσταση του 1821 δεν μπορούν να αφορούν τη μηχανιστική μεταφορά των μηνυμάτων και των προσταγμάτων της σε μια άλλη ιστορική εποχή με εντελώς διαφορετικές συνθήκες ταξικής πάλης. Διότι, αυτό που τότε αποτελούσε παράγοντα κοινωνικής προόδου σήμερα συνιστά φορέα συντήρησης, αντίδρασης. Αυτό που τότε απελευθέρωνε την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, σήμερα τις καταστρέφει στο βωμό της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης (αλλά και σε φάσεις ανάπτυξης) και στα σφαγεία των ιμπεριαλιστικών πολέμων.
Επομένως, βρίσκονται εκτός τόπου και χρόνου (για την ακρίβεια λαμβάνουν το μέρος ενός ιμπεριαλιστικού οργανισμού έναντι άλλων) όσα κόμματα και διάφοροι άλλοι θεωρούν πως η Επανάσταση του 1821 μάς διδάσκει την επικαιρότητα του αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία. Επιδιώκουν να γυρίσουν το ρολόι της ταξικής πάλης δύο αιώνες πίσω και με αυτόν τον τρόπο να αποκρύψουν τις ευθύνες της αστικής τάξης για την εκμετάλλευση και τα δεινά της εργατικής τάξης και των καταπιεσμένων στρωμάτων. Μιας τάξης που συμμετέχει στη διανομή της λείας μέσω ΕΕ και ΝΑΤΟ, που θέλει το Μάαστριχτ, το ευρώ, γενικά την υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ (μνημόνια κ.λπ.). Μέσω των διακηρύξεων περί «εθνικής ανεξαρτησίας» ή περί μετώπου ενάντια στη «νέα κατοχή» κι άλλα παρόμοια, επιχειρούν να εγκλωβίσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια στα στεγανά της διατήρησης του σάπιου καπιταλιστικού εκμεταλλευτικού συστήματος, την ίδια ώρα που η αστική τάξη βγαίνει κερδισμένη και φορτώνει τα δεινά της κρίσης στην πλάτη του λαού.
Η δημιουργική αξιοποίηση των διδαγμάτων της Επανάστασης του 1821 απαιτεί απαντήσεις για τα σημερινά ερωτήματα της ταξικής πάλης.
Η κοινωνική πρόοδος απαιτεί πλέον την επαναστατική άρνηση της αστικής εξουσίας, προκειμένου να αρθεί η καπιταλιστική αντίφαση ανάμεσα στη συνεχώς διευρυνόμενη κοινωνικοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας και την ατομική ιδιοποίηση του κοινωνικού πλούτου. Αυτό εκφράζει το σύνθημα του ΚΚΕ «μονομερής διαγραφή του χρέους, έξοδος από την ΕΕ με εργατική - λαϊκή εξουσία και κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής». Αντικειμενικό ταξικό συμφέρον από αυτή την επαναστατική διαδικασία έχει πρωτίστως η εργατική τάξη, η οποία παράγει τον κοινωνικό πλούτο. Ωστόσο, για την οργάνωση και την επιτυχία του αγώνα της, όπως τότε η αστική τάξη είχε καθοδηγητική πρωτοπόρα δύναμη τη «Φιλική Εταιρεία», η εργατική τάξη σήμερα δε γίνεται να έχει άλλη ηγετική δύναμη από το Κομμουνιστικό Κόμμα, τη δική της επαναστατική πρωτοπορία.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα αναλαμβάνει στις σύγχρονες συνθήκες όχι μόνο να καθοδηγήσει την εργατική τάξη στον αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό της αγώνα, αλλά και να πρωτοστατήσει στη διαμόρφωση της συμμαχίας της με τα καταπιεζόμενα στρώματα της καπιταλιστικής κοινωνίας. Για την εκπλήρωση αυτού του σκοπού παλεύει να διαμορφώσει τη Λαϊκή Συμμαχία, που να συμπεριλαμβάνει όλους όσοι η ικανοποίηση των συμφερόντων τους δεν μπορεί να χωρέσει στα όρια της καπιταλιστικής παραγωγικής διαδικασίας. Η ταξική τους απελευθέρωση δε θα τους χαριστεί από κανέναν, αλλά απαιτεί τη συνεχή, αδιάκοπη και με θυσίες πάλη μέχρι την ανατροπή της αστικής εξουσίας, την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο!
Η πάλη αυτή χαρακτηρίζεται από τη σκληρή ταξική σύγκρουση για την ανατροπή των εκμεταλλευτών. Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, η εργατική τάξη είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζει τον ταξικό συσχετισμό δύναμης (εσωτερικό και διεθνή) όχι ως πάγιο και αμετάβλητο, αλλά ως ανατρέψιμο μέσω της αντιμονοπωλιακής γραμμής συσπείρωσης και τελικά της επαναστατικής δράσης. Η εργατική τάξη και οι εκμεταλλευόμενοι θα αποκτήσουν την ταξική τους χειραφέτηση, μόνο στο βαθμό που θα αντιληφθούν ότι οι Σουλτάνοι και οι Ιερές Συμμαχίες του καιρού τους αποδεικνύονται γίγαντες με πήλινα πόδια όταν οι λαοί αποφασίσουν να τους ανατρέψουν.
Βιβλιογραφία
1. Βλαντιμίρ Λένιν, Από τη διάλεξη πάνω στο θέμα «Το προλεταριάτο και ο πόλεμος» στο Βλαντιμίρ Λένιν, Για τους δίκαιους και άδικους πολέμους, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1986, σ. 19.
2. Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 1, σ. 352.
3. Καρλ Μαρξ, Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2010, σ. 19.
4. Επειτα από την ήττα των γαλλικών στρατευμάτων στη «Μάχη των Εθνών» και την κατάληψη του Παρισιού (31/3/1814) στη Γαλλία παλινορθώθηκε η δυναστεία των Βουρβόνων.
5. Κολοκοτρώνης Θ., Διηγήσεις των συμβάντων της Ελληνικής Φυλής, Εκδόσεις «Εστία», Αθήνα 1889, σελ. 49.
6. Ρήγας Φεραίος, Νέα Πολιτική Διοίκησις, Εκδόσεις «Το Ποντίκι», Αθήνα χ.χ.
7. Γ. Λ. Αρς, Η μυστική οργάνωση «Φιλική Εταιρεία», Εκδόσεις «Το Λαϊκό Βιβλίο», Αθήναι 1966, σ. 63-64.
8. Δ. Βλάμη: «Το ελληνικό εμπόριο και οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι», στο «Ε-Ιστορικά», 6 Φλεβάρη 2003, σελ. 10.
9. Κ. Μοσκώφ, Ιστορία του κινήματος της εργατικής τάξης, Εκδόσεις «Καστανιώτη», Αθήνα 1988, σελ. 79.
10. Ν. Κασομούλη, Ενθυμήματα στρατιωτικά, εκδ. «Πάγκειος Επιτροπή», τ. 3, σελ. 625-626.
11. Συλλογή περί την Αναγεννωμένην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και επίσημων πράξεων (Από το 1821 μέχρι τέλους του 1832), Εκδόσεις Ανδρέου Ζ. Μαμούκα, Πειραιεί 1839.
12. Αννα Ιωαννίδου, Το ατομικό δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας στα ελληνικά επαναστατικά συντάγματα.
13. Φρίντριχ Ενγκελς, «Απαραίτητες και περιττές κοινωνικές τάξεις» στο Φρίντριχ Ενγκελς, Κείμενα για την Οικονομία και την Πολιτική, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2010, σ. 202-206.
14. Δημήτρης Φωτιάδης όπως παρατίθεται στο Γιάννης Σκαρίμπας, Το '21 και η αλήθεια, Εκδόσεις «Κάκτος», Αθήνα 1975, τ. 1, σ. 15
15. Φρίντριχ Ενγκελς, Ο πόλεμος των χωρικών στη Γερμανία, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1991, σ. 22.

Κώστας ΣΚΟΛΑΡΙΚΟΣ
Συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

25/3/2014

 -- Οργανωμένος ο λαός μπορεί και σήμερα να επιβάλει τα δικά του συμφέροντα

13/3/2011

 -- Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Επανάστασης του 1821

24/3/2007

 -- Για την Επανάσταση του 1821

25/3/2006

 -- Για την Επανάσταση του 1821

25/3/2004

 -- Το πραγματικό νόημα της Επανάστασης του '21