Μιλόσεβιτς: «Ρωτήστε τους Γάλλους για τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα!»

Μιλόσεβιτς: «Ρωτήστε τους Γάλλους για τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα!»

Στο απόηχο της είδησης για την καταδίκη του Σερβοβόσνιου ηγέτη Ράντοβαν Κάρατζιτς, αναδημοσιεύουμε εδώ ένα παλιότερο και μάλλον ξεχασμένο ρεπορτάζ, από το μακρινό 2002:
____________
ΧΑΓΗ.--

«-Ρωτήστε τον Ζακ Σιράκ για τη Σρεμπρένιτσα!» είπε χτες με νόημα ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, δεύτερη μέρα της ακροαματικής διαδικασίας αναφορικά με το κατηγορητήριο των εισαγγελέων της Χάγης, που αφορά στους πολέμους της Κροατίας και της Βοσνίας. Και ο πρώην Πρόεδρος της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας συνέχισε, θυμίζοντας σε όσους ήθελαν να «ξεχάσουν», πως οι σφαγές χιλιάδων μουσουλμάνων στο θύλακα της Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995 ήταν το αποτέλεσμα συμφωνίας που είχε κάνει ο Μπερνάρ Ζανβιέ, τότε Γάλλος στρατηγός επικεφαλής δύναμης κυανοκράνων του ΟΗΕ, με ηγετικά στελέχη των Βόσνιων Μουσουλμάνων με προφανή στόχο -όπως αποδείχτηκε αργότερα και απ' τα ίδια τα γεγονότα- μία τρομερή προβοκάτσια που «θα ταρακουνούσε τη διεθνή κοινότητα και θα την έκανε να συναινέσει στις μετέπειτα ΝΑΤΟικές αεροπορικές επιδρομές κατά των Βόσνιων Σέρβων».

«Θέλω να αποκαλυφθεί η αλήθεια γι' αυτό το παρανοϊκό έγκλημα -προς χάριν της δικαιοσύνης- πρέπει να εξηγηθεί αυτό ενώπιον της παγκόσμιας κοινής γνώμης.... Συμφώνησαν, λίγες μέρες πριν το τραγικό αυτό γεγονός, στο σπίτι μουσουλμάνου δημοτικού αξιωματούχου να διαπράξουν αυτό το έγκλημα- να εγκαταλείψουν τη Σρεμπρένιτσα και να πραγματοποιήσουν αυτή τη σφαγή», είπε με έμφαση ο Μιλόσεβιτς.

Ο ίδιος, μάλιστα, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στους πρώην διοικητές του σερβοβοσνιακού στρατού, Κέρστιτς, Μλάντιτς και τον πολιτικό ηγέτη Ράντοβαν Κάρατζιτς, υποστηρίζοντας ότι δε γνώριζαν τίποτε για τη γενοκτονία. «Είμαι πεπεισμένος ότι η στρατιωτική τιμή του Μλάντιτς και του Κέρστιτς δε θα τους επέτρεπε να εκτελέσουν πολίτες», είπε...

Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Μιλόσεβιτς εξέθεσε τον πρώτο μάρτυρα κατηγορίας που προσήλθε ενταγμένος στο πρόγραμμα προστασίας. Ο υπό την κωδική ονομασία «C-037» μάρτυρας ήταν Σέρβος της Κροατίας και στέλεχος του «Σερβικού Δημοκρατικού Κόμματος». Ο μάρτυρας είπε πως κατά την πρώτη χρονιά του πολέμου στην Κροατία (1991) ΜΜΕ ελεγχόμενα απ' το Βελιγράδι φούντωναν τους φόβους της σερβικής μειονότητας στην Κροατία, επιχειρούσαν να αυξήσουν την υποστήριξη ακραίων ηγετών, με στόχο ένοπλη επανάσταση κατά του Ζάγκρεμπ, ότι ο Μιλόσεβιτς τότε ευνοούσε μια πολιτική για τη συγκέντρωση όλων των Σέρβων σε μια μεγάλη Σερβία και τέλος πως το Βελιγράδι ήταν που πλήρωνε τους μισθούς Σέρβων εθελοντών στην Κροατία.

«Είναι ανήκουστοι οι ισχυρισμοί του μάρτυρα. Πώς μπορούσε να είναι σε θέση να εκτιμά την κατάσταση στο Βελιγράδι ενώ κρυβόταν στα δάση της Κροατίας;», διερωτήθηκε ο Μιλόσεβιτς, κάνοντας τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τη δίκη στη Χάγη να σχολιάσουν πως ο πρώην Πρόεδρος «γελοιοποίησε τον πρώτο μάρτυρα εν ριπή οφθαλμού»...

Πηγή: Ριζοσπάστης

Παπάδες και φασίστες, θέλουν να φέρουν το μεσαίωνα στην Ημαθία, με αφορμή τους πρόσφυγες.

Παπάδες και φασίστες, θέλουν να φέρουν το μεσαίωνα στην Ημαθία, με αφορμή τους πρόσφυγες.

Το απαίσιο πρόσωπο του φασισμού και του μίσους έζησαν από κοντά χτες το βράδυ διακόσιοι περίπου πρόσφυγες που μετακινήθηκαν από τις άθλιες συνθήκες της Ειδομένης στο στρατόπεδο στην Αγία Βαρβάρα, έξω από την Βέροια. 

Μερικές δεκάδες ακροδεξιών, φανατικών και χριστιανοφονταμελιστών της περιοχής συνοδευόμενοι από....

γνωστά μέλη της συμμορίας της Χρυσής Αυγής από το Μακροχώρι προσπάθησαν να δημιουργήσουν φοβικό κλίμα με συγκέντρωση που πραγματοποίησαν έξω από το στρατόπεδο παρουσία του προέδρου του χωριού που άγεται και φέρεται από τα στοιχεία αυτά και του ιερωμένου του χωριού που εκτόξευε απειλές προς πάσα κατεύθυνση.

Η απουσία της δημοτικής αρχής καθώς και της Νομαρχίας ήταν χαρακτηριστική. Η αστυνομία με τις γνωστές αγκυλώσεις και διασυνδέσεις με τους χώρους της ακροδεξιάς δυσκολεύτηκε να τους διαχειριστεί και έδρασε μόνον όταν ορισμένα φασιστοειδή επιχείρησαν να επιτεθούν στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργο Ουρσουζίδη που ήταν εκεί και επιχείρησε να κάνει διάλογο με αυτούς. Βέβαια, η αστυνομία και τα ΜΑΤ που ήταν εκεί δεν διανοήθηκαν να τον προστατέψουν ρίχνοντας καμιά ψιλή στους φασίστες αλλά τον έβαλαν μέσα στην κλούβα...

Ο βουλευτής προχώρησε σε ένα θεμελιώδες ατόπημα που κατά την άποψή μου δημιουργεί "δεδικασμένο". Υποσχέθηκε ότι οι πρόσφυγες θα είναι μόνο Σύριοι και από πουθενά αλλού λες και έχουμε διαχωρισμό προσφύγων ανάλογα την εθνικότητα. Αυτό είναι απαράδεκτο και μάλιστα επιχείρησε να το ενισχύσει αυτό το "επιχείρημα" τηλεφωνώντας στον υπουργό δημόσιας τάξης Τόσκα.

Ένας φασίστας πέταξε ορισμένες γουρουνοκεφαλές αποδεικνύοντας ότι η βλακεία είναι αήττητη.

Οι φασίστες και οι ξενοφοβικοί του χωριού, ενός χωριού προσφυγικού, διαλύθηκαν μετά την εικοσάλεπτη διαμαρτυρία τους που είχε όμως όλα τα χαρακτηριστικά της βλακείας. Έψελναν εκκλησιαστικούς ύμνους, έλεγαν τον εθνικό ύμνο, εκτόξευαν κατάρες, έκαναν αναφορές στο αρχαιοελληνικό μεγαλείο και άλλες τέτοιες μπούρδες και όλα αυτά συνοδευόμενα με κλαρινομαγκιά και τσιρίδες από ορισμένες ξανθιές που μια από αυτές έκλαιγε κιόλας. Ένας φασίστας πέταξε ορισμένες γουρουνοκεφαλές αποδεικνύοντας ότι η βλακεία είναι αήττητη.

Το κοντράστ της υπόθεσης ήταν σαφές: Από την μια μεριά πρόσφυγες κατατρεγμένοι με αξιοπρέπεια και κουλτούρα μεσοαστική και από την άλλη ένας συρφετός φασιστικός, ξενοφοβικός γεμάτος χολή και μίσος.

Δείτε το βίντεο από το ammosimathia.blogspot.gr

Η νέα δολοφονία του Παύλου Φύσσα

Η νέα δολοφονία του Παύλου Φύσσα

Η νέα δολοφονία του Παύλου Φύσσα συντελέστηκε από την ανικανότητα της δικαιοσύνης να δράσει γρήγορα, επειδή πρόκρινε την τήρηση, με θρησκευτική ευλάβεια, των τύπων κατά τη διεξαγωγή της δίκης των χρυσαυγιτών. Δεδομένου ότι η δικαιοσύνη επιδίδεται συχνά σε παρόμοια σφάλματα, δεν θα περάσει πολύς καιρός που θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να εφεύρει από την αρχή το ρόλο της.

2. Βαρετά φιλολογικός και επιδερμικός ήταν ο τρόπος που ο θρασύδειλος Μιχαλολιάκος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη της δολοφονίας Φύσσα, διότι γνώριζε πολύ καλά ότι απευθύνεται σ' ένα αόριστο και βουβό κοινό που καθοδηγείται από τα μίντια και τους θλιβερούς εκπροσώπους του. Η εξαχρείωση της κοινωνίας είναι γεγονός. Τα αστικά κόμματα κατάφεραν ακόμα και σ' αυτές τις συνθήκες να λειτουργήσουν τον ιστορικό τους ρόλο: να νομοθετούν όπως θέλουν, αφήνοντας τη βρόμικη δουλειά στους ομοαίματούς τους χρυσαυγίτες. Μέσα σε μια άθλια καθημερινότητα, ο πολίτης πέρασε στο ρόλο του Λαζάρου: ακίνητος μέσα στην οικογένεια - τάφο της δημοκρατίας, περιμένοντας έξωθεν τη φωνή που θα τον αναστήσει. Γι' αυτό το σκάνδαλο την ημερών είναι η «έκπληξη» (ή, αλλιώς, υποκρισία του Λαζάρου) για την αποφυλάκιση Ρουπακιά.

3. Είναι ταξικό μου προνόμιο ενάντια στην κυρίαρχη βλακεία η συστηματική παρέμβαση μαζί με τους συντρόφους μου, ώστε ο λαός να τσακίσει το χοιροστάσιο της Χρυσής Αυγής. Κι αυτό δεν συνιστά μια ακόμη ανησυχία δημοκρατικού τύπου (που την έχω, εξάλλου, γραμμένη στα παλιά μου τα παπούτσια μαζί με τους μηχανισμούς του κράτους). Αν πιστεύουν οι χρυσαυγίτες ότι είναι πονηρές αλεπούδες εις βάρος μας, ας μην ξεχνάνε ότι υπάρχει και η κυνηγετική περίοδος.

4. Οι μεταμορφώσεις της κυβέρνησης δεν αναπαριστούν παρά μόνο την απουσία της. Τώρα προσπαθούν να θυμηθούν πώς ξεκίνησαν. Οταν έχεις όμως χάσει το βάρος σου, σε περιμένει η ελαφρότητα και η μανία της εξουσίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον νεκρή φύση.

5. Η σοσιαλδημοκρατία κατάφερε να γεμίσει την Ευρώπη με μικρές βιομηχανίες παραγωγής νεοναζήδων, αφού κατέστησε τους πολίτες της σκέτα μηδενικά, μετά τη θεαματική επίδειξη σκληρότητας απέναντι στους πρόσφυγες (σπασμένα κεφάλια και χέρια, σκυλιά - φύλακες). Η Ευρώπη του διαφωτισμού δεν θ' αργήσει να ξεχαστεί, γιατί με τη στάση της που θρέφει τα ακροδεξιά, φασιστικά και ρατσιστικά στοιχεία, σίγουρα θα επιστρέψει στο προτεσταντικό της παρελθόν.

6. Το «παθός» δεν είναι «μαθός». Η δολοφονία του Φύσσα δεν ήταν παρά μια ακόμη πρόβα των χρυσαυγιτών να δοκιμάσουν τα όριά τους, χασκογελώντας με την αστάθεια του κράτους, περήφανοι για τους μπάτσους που είναι με το μέρος τους.

7. Οποιος κλείνει τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα, να είναι σίγουρος ότι θα φροντίσει εκείνη να τον συναντήσει. Δεν τον προστατεύει να αλλάζει πολιτικούς σχηματισμούς, οι οποίοι διαλύονται μόλις γεννηθούν. Ηδη το κατασκεύασμα του Σταύρου Θεοδωράκη προκαλεί γενική θυμηδία: έχοντας στο πλάι του τους εκδότες, που τώρα δεν τον γνωρίζουν, και τον υποκριτή Στέλιο Ράμφο που βρίσκεται σε μόνιμη άγρα πελατείας, βλέπει έκπληκτος το Ποτάμι να γίνεται βρομόνερα. Η κυρία Φώφη έχει βγει στη ζητιανιά ζητώντας άλλη μια - έτσι, γενικά και θεωρητικά - ένωση της Αριστεράς, αφού είναι γνωστό σε όλους πως δεν έχει αφήσει κομμωτήριο για κομμωτήριο της σκέψης που να μην το έχει επισκεφτεί. Τέλος, ο σχεδόν άνθρωπος Βασίλης Λεβέντης, που για τριάντα ολόκληρα χρόνια είχε κρεμάσει κουδούνια και διασκέδαζε δωρεάν τις νύχτες τους Νεοέλληνες, σε πρόσφατη συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό «Εψιλον», επιδόθηκε σε έναν παρανοϊκό αντικομμουνισμό: «Δολοφόνοι στην Κατοχή, το ξέρατε; Μέσα στο αίμα οι Κουκουέδες, το ξέρατε;». Αλλά αυτό που δεν είχε σκεφτεί ο στημένος κρετίνος ήταν ότι το Δρομοκαΐτειο δεν βρισκόταν πολύ μακρύτερα, όπου ευκολότερα θα μπορούσε να συστήσει μια οικουμενική κυβέρνηση.

Γιώργος Κακουλίδης

Ριζοσπάστης

Τα ζόρια στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας αυξάνονται

Τα ζόρια στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας αυξάνονται

Η αξία των εμπορευμάτων που διέσχισαν τα διεθνή σύνορα το 2015 έπεσε κατά 13,8% σε τιμές δολαρίου

Σε ρεπορτάζ στο ηλεκτρονικό «Βήμα», 28/02/2016, αναφέρονταν τα εξής: «"Βρισκόμαστε σε ένα εξαιρετικά επισφαλές περιβάλλον για την παγκόσμια ανάπτυξη και τις αγορές έπειτα από δύο - τρία χρόνια σχετικής νηνεμίας", ανέφεραν οι οικονομολόγοι Ebrahim Rahbari και Willem Buiter της Citigroup, εκτιμώντας πως ο κίνδυνος διολίσθησης της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση αυξάνεται, καθώς επιδεινώνονται πλέον και οι προοπτικές των ανεπτυγμένων οικονομιών». Το ρεπορτάζ έκανε λόγο για «διαρθρωτική και κυκλική επιβράδυνση της Κίνας, ασταθές συναλλαγματικό καθεστώς, υψηλά επίπεδα χρέους σε πολλές οικονομίες και προβλήματα στις τράπεζες», και συνέχιζε:
«Η ανησυχία για μια κυκλική επιβράδυνση στις προηγμένες οικονομίες οδήγησε σε μεγάλη αύξηση της αβεβαιότητας στις προοπτικές των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης, της Ιαπωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, σε μια στιγμή που το παγκόσμιο εμπόριο βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει σημειωθεί από τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση. Την ίδια ώρα οι τιμές των εμπορευμάτων κατέρρευσαν».

Το διεθνές εμπόριο

Ως προς το εμπόριο, σε ρεπορτάζ των «Financial Times», («Euro2day» 26/2/2016), αναφερόταν:
«Η αξία των αγαθών που διέσχισαν τα διεθνή σύνορα πέρυσι έπεσε 13,8% σε όρους δολαρίου (...) Μεγάλο μέρος της βουτιάς οφείλεται σε μια επιβράδυνση στην Κίνα και σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες (...) Το 2016 θα είναι πιο φορτωμένο με κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία απ' ό,τι αναμενόταν προηγούμενα.
Ο Μαρκ Κάρνεϊ, διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, προειδοποιεί (...) πως η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να "παγιδευτεί σε μια ισορροπία χαμηλής ανάπτυξης, χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλών επιτοκίων".
Η Κίνα, η οποία το 2014 ξεπέρασε τις Ηνωμένες Πολιτείες ως το μεγαλύτερο εμπορικό κράτος του κόσμου, κατέγραψε αυτό το μήνα διψήφιες πτώσεις τόσο στις εξαγωγές όσο και στις εισαγωγές τον Ιανουάριο.
Οι εξαγωγές από την Κίνα στη Βραζιλία, όλων των προϊόντων, από αυτοκίνητα μέχρι υφάσματα, που αποστέλλονται με εμπορευματοκιβώτια, έπεσαν κατά 60% τον Ιανουάριο σε σχέση με τον περασμένο χρόνο, ενώ ο συνολικός όγκος εισαγωγών μέσω εμπορευματοκιβωτίων προς τη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής έπεσαν στο μισό (...)
"Βλέπουμε το ίδιο σε όλη τη Λατινική Αμερική, μειωμένους όγκους (κινεζικών εξαγωγών) προς όλες τις αγορές", τόνισε ο Antonio Dominguez, γενικός διευθυντής της Maersk Line για τη Βραζιλία, την Παραγουάη, την Ουρουγουάη και την Αργεντινή.
(...)
"Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι περισσότεροι δείκτες υπονοούν ότι η ανάπτυξη στο εμπόριο θα παραμείνει πολύ αδύναμη", ανέφερε ο Andrew Kenningham, επικεφαλής οικονομολόγος για την Capital Economics (...)
Σε μεγάλο βαθμό λόγω των διακυμάνσεων στις ισοτιμίες και μιας κατάρρευσης στις τιμές των εμπορευμάτων, η αξία τόσο των εισαγωγών όσο και των εξαγωγών έπεσε σε όλες τις περιοχές του κόσμου πέρυσι.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ένα ισχυρό δολάριο έχει σταθεί αυξανόμενη πρόκληση για τους βιομήχανους, είδαν την αξία των εξαγωγών να πέφτει 6,3% το 2015 ενώ η αξία των εξαγωγών από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή εμφάνισε τεράστια πτώση 41,4%, σε μεγάλο βαθμό λόγω μιας δραματικής πτώσης στην τιμή του πετρελαίου (...)
Πριν την κρίση του 2008, για δεκαετίες το παγκόσμιο εμπόριο αναπτυσσόταν με ως και διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με την παγκόσμια παραγωγή. Από το 2011 και μετά, ωστόσο, η ανάπτυξη στο εμπόριο έχει επιβραδυνθεί και συνάδει - ή έχει πέσει ακόμη χαμηλότερα - με την ευρύτερη ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας (...)».
Δεν είναι η πρώτη φορά που αστικά ΜΜΕ αναφέρονται στη δραματική επιδείνωση του παγκόσμιου εμπορίου παρά την τεράστια πτώση τιμών. Υπάρχει υπερπαραγωγή εμπορευμάτων διεθνώς. Ούτε επίσης η πρώτη φορά που επισημαίνεται ότι η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να παγιδευτεί σε μια ισορροπία χαμηλής ανάπτυξης, χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλών επιτοκίων.
Το Μάη 2015 σε άρθρο του στο «Bloomberg», ο πρώην υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ στις κυβερνήσεις Κλίντον και σύμβουλος του Ομπάμα Λάρι Σάμερς έγραφε πως «η θεωρία περί μόνιμης χαμηλής ανάπτυξης πιθανώς να ταιριάζει αρκετά στη σύγχρονη οικονομία. Ο χαμηλός ρυθμός της ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας ενισχύει την αληθοφάνεια της υπόθεσης».
Η ανησυχία ότι το 2016 θα είναι πιο φορτωμένο με κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία απ' ό,τι αναμενόταν προηγούμενα, φαίνεται και από το γεγονός ότι μια σειρά δεικτών της παγκόσμιας οικονομίας, όπως οι τράπεζες, πιο σωστά ο τομέας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το παγκόσμιο χρέος, η επιβράδυνση της Κίνας, άλλων «αναδυόμενων οικονομιών» και η κρίση σε Ρωσία, Βραζιλία, συνηγορούν στην αρνητική πορεία. Ας το δούμε.

Τραπεζικοί δείκτες

Στις ΗΠΑ, ο τραπεζικός δείκτης KBW, ο οποίος περιλαμβάνει 24 μεγάλες και περιφερειακές τράπεζες, έχει υποχωρήσει κατά 19% από την αρχή του 2016 και κατά 26% από τον Ιούλη του 2015. Η μετοχή της Bank of America έχει υποχωρήσει κατά 27,56% από την αρχή του 2016, της Morgan Stanley κατά 28,67%, της Citi κατά 27,88% και της JP Morgan κατά 16%. Εκτιμάται ότι η πτώση των τραπεζικών μετοχών αντανακλά την πτώση στην αγορά πρώτων υλών, την επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας και τα προβλήματα των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Στην ΕΕ, η μετοχή της Deutsche Bank έχει υποχωρήσει κατά 41% από τις αρχές του 2016. Επίσης, η χρηματιστηριακή αξία της Barclays, της Societe Generale, της UBS και της Credit Suisse έχει μειωθεί πάνω από 25%. Ηδη έχουν ανακοινωθεί ζημιογόνα αποτελέσματα από Deutsche Bank και Credit Suisse (για πρώτη φορά από το 2008).
«Γιατί έχουν υποχωρήσει τόσο πολύ οι τιμές των τραπεζικών μετοχών; Ενα μέρος της απάντησης είναι πως έχουν καταγράψει απώλειες οι χρηματιστηριακές αγορές. Οι τράπεζες, ωστόσο, παραμένουν ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας, εύθραυστες οι ίδιες αλλά και ικανές να προκαλέσουν ρωγμές γύρω τους.
Μεταξύ 4 Ιανουαρίου και 15 Φεβρουαρίου, ο S&P 500 σημείωσε πτώση 7,5% ενώ ο τραπεζικός δείκτης διολίσθησε 16,1%. Κατά την ίδια περίοδο, ο FTSE Eurofirst 300 κινήθηκε 9,5% χαμηλότερα, ενώ ο δείκτης για τις μετοχές των τραπεζών βούτηξε 19,5% (σ.σ. ευρωενωσιακοί τραπεζικοί δείκτες χρηματιστηρίων).
Ο δείκτης μετοχών των αμερικανικών τραπεζών έπεσε κατά 9,1%, ενώ εκείνος των ευρωπαϊκών τραπεζών έπεσε 11% αναλογικά με τις ευρωπαϊκές αγορές - άρα μόλις λίγο περισσότερο» («Financial Times», «Euro2day» 25/2/2016).

Το χρέος

Σε σχέση με το χρέος, άρθρο του «Bloomberg» («Καθημερινή 24/2/2016) αναφέρει: «Ενας από τους ηχηρότερους τριγμούς που ακούγονται αυτήν τη στιγμή στις αγορές προέρχεται από την παγκόσμια οικονομία, η οποία λυγίζει υπό το βάρος του χρέους. Από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και μετά, ο κόσμος συνέχισε να δανείζεται ασταμάτητα, προσθέτοντας χρέος ύψους σχεδόν 60 τρισ. δολαρίων από το 2007 έως το 2014, με το συνολικό του ύψος να φτάνει τα 200 τρισ. δολάρια ή τρεις φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ. Είναι αλήθεια ότι το ύψος του παγκόσμιου χρέους έχει προκαλέσει συναγερμό και ερωτήματα για το κατά πόσον βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας ακόμη οικονομικής κατάρρευσης εξαιτίας της συσσώρευσης υπερβολικού χρέους. Το πόσο μεγάλη θα μπορούσε να είναι η καταστροφή εξαρτάται από το πόσο καταστροφικός θα αποδεικνυόταν ένας νέος γύρος χρεοκοπιών και από το κατά πόσον η πρόκληση ζημιών σε ένα μέρος του κόσμου θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές ζημιές και σε άλλα. Αυτό είχε συμβεί στη διάρκεια των δύο τελευταίων κρίσεων, το 1998 και το 2008.
Μετά την τελευταία κρίση οι επενδυτές άρχισαν να δανείζουν χρήματα στην Κίνα, στη Βραζιλία και σε άλλες αναδυόμενες αγορές ώστε να εκμεταλλευτούν τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξής τους και την ανάκαμψη των τιμών των εμπορευμάτων. Από το 2009 το ύψος του ιδιωτικού χρέους έχει αυξηθεί κατά μέσον όρο στις αναδυόμενες οικονομίες από το 75% του ΑΕΠ στο 125%, σύμφωνα με τη Διεθνή Τράπεζα Διακανονισμών (BIS). Σήμερα στην Κίνα και στη Βραζιλία το ύψος του ιδιωτικού χρέους ανέρχεται στο 200% του ΑΕΠ».
Ανάπτυξη το 2015: Η παγκόσμια καπιταλιστική ανάπτυξη έπεσε στο 3,1% το 2015 από 3,46% το 2014 (εκτίμηση WEO, Γενάρης 2016). Αυτό αποδίδεται κυρίως στην επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας (6,8%) και στην κρίση σε Βραζιλία (-3,1%), Ρωσία (-4%). Η Κίνα είναι η δεύτερη σε δύναμη οικονομία στον κόσμο αντιπροσωπεύοντας το 17% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά σε αυτήν οφείλεται το 50% της παγκόσμιας ανάπτυξης. Αρα επηρεάζει σημαντικά την παγκόσμια οικονομία.

Οι ρυθμοί ανάπτυξης σε πτώση

Μετά απ' όλα αυτά δεν είναι τυχαίο ότι οι διεθνείς διακρατικοί καπιταλιστικοί οργανισμοί αναθεωρούν τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας συνεχώς προς τα κάτω.
Ετσι, στην Εκθεσή του ο ΟΟΣΑ, το Φλεβάρη του 2016, κάνει τις εξής προβλέψεις:
Παγκόσμια οικονομία, 2016: 3% (από 3,3% στις εκτιμήσεις του Νοέμβρη), 2017: 3,3% (από 3,6%).
Ευρωζώνη, 2016: 1,4% (από 1,8%), 2017: 1,7% (από 1,9%).
Γερμανία, 2016: 1,3% (από 1,8%), 2017: 1,7% (από 2%).
ΗΠΑ, 2016: 2% (από 2,5%), 2017: 2,2% (από 2,4%).
Ιαπωνία, 2016: 0,8% (από 1%), 2017: 0,6% (από 0,5%).
Βρετανία, 2016: 2,1% (από 2,4%), 2017: 2% (από 2,3%).
Κίνα, 2016: 6,5%, 2017: 6,2% (αμετάβλητα).
Βραζιλία, 2016: Πτώση 4% (έναντι πτώσης 1,2%), 2017: Απόλυτη στασιμότητα (έναντι ανάκαμψης 1,8%).
Τέλος, στην Ινδία προβλέπονται ρυθμοί ανάπτυξης σε ποσοστό 7,4% (2016) και 7,3% (2017), περίπου στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη εκτίμηση.
Επίσης, το ΔΝΤ στην έκθεσή του το Γενάρη του 2016 κάνει τις εξής προβλέψεις για το 2017 και το 2017 (στην παρένθεση οι προηγούμενες προβλέψεις, τον Οκτώβρη του 2015).

• Παγκόσμια οικονομία: 3,4% το 2016 και 3,6% το 2017 (από 3,6% και 3,8%).
• ΗΠΑ: 2,6% και 2,6% (από 2,8% και στις δύο περιπτώσεις).
• Ευρωζώνη: 1,7% (από 1,6%) και 1,7% (αμετάβλητο).
• Ιαπωνία: 1% (αμετάβλητο) και 0,3% (από 0,2%).
• Κίνα: 6,3% και 6% (αμετάβλητα).
• Ρωσία: Πτώση 1% (έναντι προηγούμενης εκτίμησης για πτώση 0,6%) και ανάκαμψη 1% (αμετάβλητο).
• Βραζιλία: Πτώση 3,5% (έναντι πτώσης 1% στην προηγούμενη εκτίμηση). Για το 2017 προβλέπεται απόλυτη στασιμότητα (έναντι ενίσχυσης 2,3% προηγουμένως).
• Ινδία: Καταγράφονται οι μεγαλύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης, με ποσοστό 7,3% τόσο για το 2016 όσο και για το 2017.

Απ' όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία είναι ζοφερή. Οι λαοί βεβαίως δεν έχουν τίποτα θετικό να περιμένουν, όχι μόνο γιατί έχει δυσκολίες το κεφάλαιο να ανακάμψει, ή υπάρχουν κίνδυνοι που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε νέα κρίση, αλλά επειδή αυτή η πραγματικότητα θα απαιτεί συνεχώς και νέες αντεργατικές, αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις, τσακίζοντας τη ζωή της εργατικής τάξης, των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων, αλλά και επειδή ακόμη και ρυθμοί μεγάλης ανάκαμψης να υπάρξουν αντί για ραγδαία επιβράδυνση, οι αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις θα εφαρμόζονται χωρίς σταματημό. Μονόδρομος για τους λαούς είναι η αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη, μέχρι την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, για να κοινωνικοποιηθούν τα μονοπώλια ώστε να μπει η οικονομία στην υπηρεσία κάλυψης των λαϊκών αναγκών και να ανοίξει οριστικά ο δρόμος της λαϊκής ευημερίας.

Λ.

Επάλληλοι κύκλοι ανάλογοι με τον κύκλο του νερού στη Γη

Επάλληλοι κύκλοι ανάλογοι με τον κύκλο του νερού στη Γη

Φωτογραφία επεξεργασμένη, ώστε να τονίζονται οι μεγάλες διαφορές στο ανάγλυφο αλλά και στη σύσταση της επιφάνειας του Πλούτωνα. Με καφεκόκκινο χρώμα φαίνονται οι περιοχές που είναι καλυμμένες από θολίνες (ετεροπολυμερή οργανικά μόρια, που σχηματίζονται από την επίδραση υπεριωδών ακτίνων σε μεθάνιο ή αιθάνιο)

Ψηφίδα - ψηφίδα με κάθε νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται σχηματίζεται η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εικόνα ενός κόσμου που απέχει δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, του κόσμου του νάνου πλανήτη Πλούτωνα και των ασυνήθιστων δορυφόρων του. Ενός πλανήτη που πάντα κινούσε το ενδιαφέρον, ως το λιγότερο γνωστό, από τα 9 ουράνια σώματα που είχαν χαρακτηριστεί ως πλανήτες όταν άρχιζε η διαστημική εποχή (μετά τον σχετικά πρόσφατο υποβιβασμό του Πλούτωνα σε νάνο οι πλανήτες είναι πια 8). Ομως τα στοιχεία και οι υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες που έστειλε και συνεχίζει να στέλνει το σκάφος της αποστολής «Νέοι Ορίζοντες» της NASA από το περσινό σύντομο πέρασμα που έκανε σε μικρή απόσταση από τον Πλούτωνα, αποκάλυψαν ένα κόσμο πολύ πιο σύνθετο και μεταβαλλόμενο απ' ό,τι περίμενε να βρει στο άκρο του ηλιακού συστήματος ακόμη και ο πιο αισιόδοξος επιστήμονας.

Σύμφωνα με κάποιες από τις πέντε μελέτες που δημοσιεύτηκαν την περασμένη βδομάδα στο περιοδικό «Science», η ποικιλομορφία της επιφάνειας του Πλούτωνα είναι αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων ετών αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε πτητικούς και ευκίνητους πάγους μεθανίου, αζώτου και μονοξειδίου του άνθρακα, από τη μια μεριά, με αδρανείς και στατικούς πάγους νερού από την άλλη. Η ανισοκατανομή των διαφόρων ειδών πάγου που παρατηρείται, αποδίδεται σε επαναλαμβανόμενους κύκλους εξάχνωσης και επαναπαγοποίησης, που είναι πιο σύνθετοι από αυτούς της Γης, καθώς στον πλανήτη μας υπάρχει μόνο μια ουσία που συμπυκνώνεται και εξατμίζεται, το νερό. Οι τρεις χημικές ενώσεις που συμμετέχουν σε αυτόν τον κύκλο στον Πλούτωνα το κάνουν με τρόπους που ακόμα οι επιστήμονες δεν καταλαβαίνουν πλήρως, αλλά το αποτέλεσμα είναι ορατό παντού στην επιφάνεια.

Πολλαπλά στρώματα ομίχλης αποκαλύπτονται στις φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης της ατμόσφαιρας του Πλούτωνα από το «Νέοι Ορίζοντες»

«Παρατηρώντας τον Πλούτωνα και το Χάροντα (σ.σ. το μεγαλύτερο δορυφόρο του) από κοντά, μας έκανε να επανεξετάσουμε πλήρως τα είδη γεωλογικής δραστηριότητας που μπορούν να βρίσκονται επί μακρόν σε δράση σε απομονωμένα πλανητικά σώματα σε αυτή την απόμακρη περιοχή του ηλιακού συστήματος, κόσμοι που πρώτα θεωρούνται απομεινάρια που ελάχιστα άλλαξαν από την εποχή που σχηματίστηκε η ζώνη Κούιπερ», λέει ο Τζεφ Μουρ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας της NASA που συνέταξε τη γεωλογική μελέτη.

Στην ατμόσφαιρα του Πλούτωνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πολλαπλά στρώματα ομίχλης και διαπίστωσαν ότι είναι πιο ψυχρή και πιο πυκνή απ' ό,τι αναμενόταν. Αυτό επηρεάζει το πώς το ανώτερο τμήμα της ατμόσφαιρας διαφεύγει στο Διάστημα και αλληλεπιδρά με το ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που πηγάζει από τον Ηλιο και διατρέχει το ηλιακό σύστημα, γνωστό ως ηλιακός άνεμος. Αποδείχτηκε ότι οι εκτιμήσεις για την απώλεια υλικού από την ατμόσφαιρα του Πλούτωνα ήταν κατά πολύ υπερεκτιμημένες, καθώς θεωρούνταν ότι χάνει αέρια με το ρυθμό που χάνει ένας κομήτης, ενώ στην πραγματικότητα χάνει αέρια με ρυθμό ανάλογο με της Γης. Μάλιστα το αέριο που διαφεύγει είναι κυρίως μεθάνιο, παρότι η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα αποτελείται κατά 99% από άζωτο.

Από την ανάλυση των πρώτων κοντινών φωτογραφιών των μικρών φεγγαριών του Πλούτωνα, της Νύχτας, της Υδρας, της Στύγας και του Κέρβερου, διαπιστώθηκε ότι η διάμετρος των δύο πρώτων είναι περίπου 40 χιλιόμετρα, ενώ των δύο δεύτερων περίπου 10 χιλιόμετρα. Ολοι οι μικροί δορυφόροι έχουν ανώμαλους ρυθμούς περιφοράς και διαφορετικές κλίσεις του άξονα περιστροφής τους. Η επιφάνειά τους είναι λαμπερή και χρωματισμένη με χρώματα διαφορετικά από του Πλούτωνα και του Χάροντα.

Οι επιστήμονες βρήκαν ενδείξεις ότι τουλάχιστον μερικά από τα φεγγάρια του Πλούτωνα είναι αποτέλεσμα συνένωσης μικρότερων ουράνιων σωμάτων και ότι οι επιφάνειές τους έχουν ηλικία τουλάχιστον 4 δισεκατομμυρίων ετών. Από αυτά τα στοιχεία ενισχύεται η υπόθεση πως οι μικροί δορυφόροι σχηματίστηκαν ως παρεπόμενο της σύγκρουσης, που δημιούργησε το δυαδικό σύστημα Πλούτωνα - Χάροντα (σ.σ. ο Χάροντας έχει σχεδόν το μισό μέγεθος του Πλούτωνα).

Το «Νέοι Ορίζοντες», που συνεχίζει την πορεία του προς τη ζώνη Κούιπερ, έχει ήδη μεταδώσει στη Γη τις μισές από τις πληροφορίες που κατέγραψε. Τα ραδιοκύματα χρειάζονται περίπου 5 ώρες για να διανύσουν την απόσταση που χωρίζει το σκάφος από το μητρικό πλανήτη και η τεράστια απόσταση δεν επιτρέπει ταχείς ρυθμούς μετάδοσης, με αποτέλεσμα η διαδικασία να υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί προς το τέλος του 2016.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, «Discover»

Δυο κομμουνίστριες δημιουργοί

Δυο κομμουνίστριες δημιουργοί

Αποσπάσματα από την ομιλία της Ελένης Μηλιαρονικολάκη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, στην εκδήλωση της ΚΕ με θέμα «Γαλάτεια Καζαντζάκη, Μέλπω Αξιώτη: Για τη γυναίκα»

Η Ελ. Μηλιαρονικολάκη

Την περασμένη Κυριακή πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ για τη Μέρα της Γυναίκας, με θέμα «Γαλάτεια Καζαντζάκη, Μέλπω Αξιώτη: Για τη γυναίκα».

Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία της Ελένης Μηλιαρονικολάκη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνης του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ.

***

«Οι δύο αυτές λογοτέχνιδες παρουσιάζουν ορισμένες ενδιαφέρουσες βιογραφικές ομοιότητες:

Γεννιούνται στην ιστορική εποχή που ο καπιταλισμός χάνει την προοδευτική του ορμή και περνάει στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, παρότι τις χωρίζει μια διαφορά 25 περίπου χρόνων - η Γαλάτεια γεννιέται στα τέλη του 19ου αιώνα και η Μέλπω στις αρχές του 20ού.

Προέρχονται από μορφωμένες οικογένειες των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων.

Μεγαλώνουν με τον προοδευτικών αντιλήψεων πατέρα τους.

Εγκαταλείπουν την οικογενειακή άνεση για να ενταχθούν στις γραμμές του ΚΚΕ, η Γαλάτεια τη δεκαετία του 1920 εμπνευσμένη από την Οκτωβριανή Επανάσταση και η Μέλπω το 1936, επηρεασμένη από τη ραγδαία ανάπτυξη του επαναστατικού εργατικού κινήματος και στην Ελλάδα.

Κερδίζουν τη δημόσια αναγνώριση με την πρώτη αξιοσημείωτη λογοτεχνική εμφάνισή τους, η Γαλάτεια το 1909, πριν την ένταξή της στο ΚΚΕ, με το "Γέλα Παλιάτσο", και η Μέλπω το 1938, αφού δηλαδή έγινε μέλος του Κόμματος, με το "Δύσκολες Νύχτες", που της χάρισε και το πρώτο βραβείο του Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών (...).

Στην Κατοχή παίρνουν ενεργό μέρος στην Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ. Μετά την Απελευθέρωση διώκονται για τη δράση τους: Η Καζαντζάκη απολύεται από τη βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηνών, ενώ η Αξιώτη υποχρεώνεται να αυτοεξοριστεί για 18 χρόνια αρχικά στη Γαλλία κι έπειτα σε διάφορες σοσιαλιστικές χώρες.

Και οι δύο αυτές συγγραφείς, αν και σημάδεψαν όχι μόνο με το ριζοσπαστικό περιεχόμενο της δημιουργίας τους, αλλά και με την πρωτοποριακή μορφή της, την εξέλιξη της λογοτεχνίας μας, είναι ανύπαρκτες στις ιστορίες της Λογοτεχνίας ή κατέχουν περιθωριακή θέση. Η Γαλάτεια Καζαντζάκη απουσιάζει ολοσχερώς από τις πιο διαδεδομένες ιστορίες Λογοτεχνίας των Δημαρά, Πολίτη και Βίτι, αναφέρεται μόνο από τον Κορδάτο.

Δυο εντελώς ξεχωριστές μορφές της λογοτεχνίας μας

Ωστόσο, παρά τις συγκλίσεις αυτές και προπαντός την κομμουνιστική στράτευσή τους την ίδια περίπου ιστορική περίοδο, αποτελούν δύο εντελώς ξεχωριστές μορφές της λογοτεχνίας μας (...). Θα μπορούσε κανείς να πει συνοπτικά ότι το έργο της Καζαντζάκη διαπερνά διεισδυτικά και εξαντλητικά το βάθος των απάνθρωπων ανθρώπινων σχέσεων και συμπεριφορών στην καθημερινή ζωή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ανατροπής του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος που τις γεννά. Από την άλλη πλευρά, η Αξιώτη, πιο αφαιρετική, παρουσιάζει τάσεις γενίκευσης και αναγωγής του καθημερινού στο διαχρονικό και υπαρξιακό (φθορά, μοναξιά, θάνατος), αποφεύγοντας ή σκιαγραφώντας εξαιρετικά αχνά τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνική διέξοδο.

Η διαπίστωση αυτή προκαλεί έκπληξη, καθώς η Αξιώτη στο έργο της "Μία καταγραφή στην περιοχή της λογοτεχνίας" (1955) υπερασπίζεται το σοσιαλιστικό ρεαλισμό, την τέχνη δηλαδή που εκφράζει την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, με αυτοκριτική διάθεση για τη μη εφαρμογή του σε παλιότερα έργα της. Το θέμα έχει βέβαια την εξήγησή του, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της δημιουργίας της γράφηκε είτε την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας - όπου έπρεπε να εφευρίσκει τεχνάσματα για να περάσει τα μηνύματά της - είτε μετά τις αρχές της δεκαετίας του '60, όταν το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, έχοντας υιοθετήσει τη στρατηγική του ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό, άρχισε να αναθεωρεί και την έννοια του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Η σοβαρότερη πλευρά αυτής της αναθεώρησης ήταν ότι ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός έχει νόημα και εφαρμογή μόνο στις χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης ως έκφραση των διεργασιών στη νέα κοινωνία, ενώ στις καπιταλιστικές χώρες προσιδιάζει περισσότερο ο κριτικός, ο αστικός δηλαδή ρεαλισμός, που καταγγέλλει τις καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις, αδιαφορώντας για τις νέες που θα πρέπει να τις αντικαταστήσουν. (...)

Η γυναίκα στο έργο της Γ. Καζαντζάκη...

(...) Με τη νουβέλα της "Γέλα Παλιάτσο" (1909), ανατάραξε τα νερά της ελληνικής λογοτεχνίας, για την τόλμη της να παραμερίσει τις ρομαντικές συναισθηματολογίες του καιρού και τις λουλουδένιες αυταπάτες της ηλικίας της - ήταν 27 χρονών - προβάλλοντας τη σκλαβιά της γυναίκας στον έρωτα (...).

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη δε δέχεται, όμως, τον άνθρωπο σκλάβο, ούτε στον έρωτα. Και προπαντός, δεν ανέχεται να τον βλέπει να ξεγελιέται. Αν δεν μπορεί κανείς να απαλλαγεί από τη σκλαβιά του, θεωρεί πως τουλάχιστον θα πρέπει να έχει επίγνωση της κατάντιας του και να αντιδρά. (...)

Η διαπαιδαγώγηση ενός νέου τύπου εργαζόμενης γυναίκας, που θα αντιμετωπίζει ενιαία κι αγωνιστικά τα συλλογικά και προσωπικά προβλήματα, γίνεται ο σκοπός της συγγραφικής δημιουργίας της μετά τη στράτευσή της στο ΚΚΕ, έχοντας στο μεταξύ εντρυφήσει, όπως φαίνεται στο έργο της, στα σχετικά με το γυναικείο ζήτημα κείμενα του Λένιν (...). Η εργαζόμενη γυναίκα απασχολεί περισσότερο από κάθε άλλο συγγραφέα της περιόδου το έργο της (...).

Το θέμα που περισσότερο όμως την προβληματίζει, όπως δείχνουν και τα θεωρητικά άρθρα της ή η ομιλία της στον Εκπαιδευτικό Ομιλο το 1928, είναι ότι η γυναίκα, μπροστά στην καθοριστική αυτή αλλαγή της ζωής της - την ένταξη στην κοινωνική παραγωγή, το δημόσιο βίο και την απόκτηση της οικονομικής ανεξαρτησίας - αντί να βγει από τον μικρόκοσμό της για να μπει ορμητικά στον αγώνα για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της, παραμένει ίδια, έχοντας φορτωθεί νέο ζυγό, ή αποκτά μια παρεξηγημένη χειραφέτηση, αποκλειστικά στον τομέα των σχέσεων με το άλλο φύλλο (...). Με λίγα λόγια, η εργαζόμενη γυναίκα, παραμένοντας παγιδευμένη στη μικροαστική νοοτροπία, στην προσπάθεια να μιμηθεί τις κυρίες της αστικής τάξης, αναπαράγει τον προκαθορισμένο στην αστική κοινωνία ρόλο της, του διπλού υποζυγίου.

Η απάντηση της Καζαντζάκη στο πρόβλημα αυτό είναι η προσπάθεια συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζόμενων γυναικών στα εργατικά σωματεία, για τη διεκδίκηση και των δικών τους εργασιακών δικαιωμάτων, μα πάνω απ' όλα η σύνδεση της τύχης τους με το σύνολο της εργατικής τάξης στον αγώνα για την κοινωνική επανάσταση, που θα καταλύσει όλους τους καταναγκασμούς. Μέσα απ' αυτόν τον αγώνα, οι γυναίκες θα ανακαλύψουν "πως μπορεί να είναι κανείς ευτυχισμένος και μόνο όταν δημιουργεί την ευτυχία των άλλων" (...).

Μια σχέση με το άλλο φύλο που εμποδίζει την κοινωνική δραστηριοποίηση θα πρέπει να διακόπτεται, υποστηρίζει η Καζαντζάκη. Η Κλειώ, εκπρόσωπος του νέου υποσχετικού κόσμου στο διήγημα "Ο κόσμος που πεθαίνει κι ο κόσμος που έρχεται", μετά από σκληρή εσωτερική πάλη και πισωγυρίσματα, χωρίζει τον αγαπημένο της, γιατί με τις σκουριασμένες αντιλήψεις του για τη θέση της γυναίκας δεν επέτρεπε την κομμουνιστική δράση της (...). Μεγάλο, ωστόσο, ρόλο στις ταλαντεύσεις της Κλειώς έπαιξε η υποτιμητική συμπεριφορά των συντρόφων της λόγω του φύλου της. Με περιφρόνηση την αντιμετώπισαν και οι περιστοιχισμένοι από πλήθος συγγενών φυλακισμένοι σύντροφοί της, όταν με προσωπική θυσία πήγε να τους επισκεφτεί, σε αντίθεση με τις διαχυτικές εκδηλώσεις αγάπης και χαράς των φυλακισμένων γυναικών, στο επισκεπτήριο των οποίων ούτε οι μανάδες τους δεν έκαναν τον κόπο να παν, αφού δεν ήταν αρσενικά. Παρά τις όποιες διαφορές με τη σημερινή πραγματικότητα, αξίζει εδώ να προσεχθεί η εύστοχη κριτική της Καζαντζάκη προς τους άνδρες κομμουνιστές, που όταν πρόκειται για τη στάση τους απέναντι στη γυναίκα, ξεχνούν την πρωτοπόρα ιδεολογία και πολιτική δράση τους και υιοθετούν την παλιά κυριαρχική αντίληψη του αντρός, βλάπτοντας τελικά την υπόθεση για την οποία παλεύουν.

(...) Τελικά στο έργο της, όπως και μια ηρωίδα της, πίνει "στην υγειά κάθε αντρός που στις προσπάθειες της γυναίκας ν' αποχτήσει την ανεξαρτησία της, βλέπει ένα βήμα προς τον πολιτισμό". Σ' αυτό συγκεντρώνει, άλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς της: Να διδάξει στη γυναίκα και τον άντρα τα στοιχεία ενός ανώτερου πολιτισμού, που θα εξανθρωπίσουν την κοινωνική αλλά και την ερωτική ζωή τους. Η αποδοκιμασία που εκφράζει συχνά το έργο της στις εκφυλισμένες αντιλήψεις και συμπεριφορές ανδρών και γυναικών της αστικής τάξης, χαράζει στη συνείδηση του αναγνώστη αδιαπέραστα όρια ανάμεσα στις σάπιες αξίες του παρηκμασμένου καπιταλιστικού κόσμου και του νέου που πρέπει να τον αντικαταστήσει. (...)

...και στο έργο της Μ. Αξιώτη

Το πρώτο μυθιστόρημα της Μέλπως Αξιώτη "Δύσκολες Νύχτες" - αυτολογοκριμένο και λογοκριμένο απ' τη μεταξική δικτατορία - από τον τίτλο του κιόλας προϊδεάζει για το περιεχόμενό του. Είναι οι δύσκολες νύχτες, κάτι χειρότερο δηλαδή από δύσκολες μέρες, δεκάδων βασανισμένων ανθρώπων - που ανάμεσά τους ξεχωρίζουν δραματικές φιγούρες λαϊκών γυναικών - τα σκληρά χρόνια του Μεσοπολέμου στην Αθήνα, τη Μύκονο, τόπο καταγωγής της συγγραφέα, και αλλού.

Από το ξεκίνημα διαγράφεται ο μοναδικός τρόπος της Αξιώτη να κατευθύνει τον αναγνώστη. Δεν επιβάλλει τα συμπεράσματά της, ούτε χρησιμοποιεί τεχνικές για να υποβάλλει αυτά που θέλει να καταλάβουμε. Οπως πολύ εύστοχα παρατηρεί η Ελλη Αλεξίου, μοιάζει σαν ένας πονεμένος συνάνθρωπός μας, που εξιστορεί αυτά τα φοβερά πράγματα σε δικό του άνθρωπο, για να του ανοίξει τα μάτια (...).

Η περιγραφή της τραγικής μοίρας των αμόρφωτων και εξαρτημένων οικονομικά γυναικών συμβαδίζει στο "Δύσκολες Νύχτες" με τη λεπτή ειρωνεία για τη γυναικεία υποταγή ή τη θρησκοληψία, που όχι μόνο ξεκουτιαίνει, αλλά και σαλεύει το νου. Από την άλλη μεριά, δεν λείπει ο σαρκασμός των αστικών συνηθειών, όπως η φιλανθρωπία των κυριών, ή των μικροαστικών πόθων για μεγάλη ζωή, που αφήνει κάποιες γυναίκες "στο ράφι". Μα, όλα αυτά είναι πλευρές στο κύριο θέμα του βιβλίου, μια ανατρεπτική κριτική στη σήψη του καπιταλιστικού κόσμου.

Οι ικανότητες και η δύναμη της καθημερινής γυναίκας, που με τη συχνή απουσία του άντρα στους πολέμους, τη θάλασσα, την ξενιτειά, τα βγάζει ταυτόχρονα πέρα με τις ανδρικές και τις γυναικείες οικογενειακές υποχρεώσεις - χωράφι, μαγαζί, σπίτι, παιδιά - δυναμώνουν το θαυμασμό και την επιθυμία της Αξιώτη να τη δει να ανασταίνεται, να βγαίνει από το περιθώριο της κοινωνικής δράσης.

Διαπιστώνει με πίκρα την ευκολότερη συγκριτικά με τους άνδρες συντηρητική αναδίπλωση της γυναίκας μπροστά στα βιοποριστικά προβλήματα όταν το κίνημα βρίσκεται σε υποχώρηση ή στασιμότητα, καθώς αισθάνεται πρώτη την πίεση απ' τις ζωτικές ανάγκες των παιδιών. (...)

Αντίθετα, με ενθουσιασμό αντικρίζει τη μαχητικότητα, την αποφασιστικότητα και τη σταθερότητα των γυναικών στην ΕΑΜική Αντίσταση, τότε που η επαναστατική λαϊκή ορμή, οργανωμένη και καθοδηγημένη από το ΚΚΕ, έβαλε στην άκρη τις προαιώνιες σκουριές, κάτι που πολύ πιο μαζικά και συστηματικά γίνεται βέβαια αργότερα, στον αγώνα του ΔΣΕ: τις αγωνίστριες που σκίζανε τον καταχτητή με τα δόντια τους, την υπάλληλο που σηκωνόταν από τη γραφομηχανή για να σταθεί καθοδηγήτρια στην ΕΑΜική συνεδρίαση, τη νοικοκυρά που κατέβαζε την κατσαρόλα για να καθίσει στο τραπέζι της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης, την αγρότισσα που βγαίνοντας από το στάβλο εκλεγόταν προεδρίνα του Λαϊκού Δικαστηρίου. "Μ' αυτούς τους τιμητικούς τίτλους, μ' αυτήν την καταπληχτική δράση της κέρδισε η γυναίκα ισοτιμία με τον άντρα - συμπεραίνει - δε θα της τη χαρίσουνε!". Είναι απάντηση τούτη η φράση στην αποδοχή από την πλευρά της γυναίκας μιας φυσικής αδυναμίας, που βαφτίζεται θηλυκότητα και που κάθε άλλο παρά είναι εγγενής, σύμφυτη δηλαδή με το φύλο της: "εμείς, τι άλλο θέλετε από μας, εμείς είμαστε γυναίκες". Και ούτε βέβαια με τα κλαψουρίσματα "πολύ μας πικράνατε" θα φιλοτιμηθεί κανείς να της χαρίσει την ευτυχία. Η ίδια πρέπει να παλέψει για να κατακτήσει τα δίκια της, ν' αποδείξει την αξία της (...).

Πώς όμως, τελικά, μετριέται η αξία του ανθρώπου;

Ας δούμε τι είχε πει γι' αυτό ο πατέρας της Πολυξένης, της κομμουνίστριας ηρωίδας της Αξιώτη στο μυθιστόρημά "20ός αιώνας", που αναπολεί τη ζωή της την παραμονή της εκτέλεσής της: "Μη βάλεις ποτέ κανέναν στη δυσκολία να μην ξέρει τι έκανες κάποτε. Στο παρελθόν. Να μην έρθει στιγμή ποτέ, που να ρωτιέται κανείς αν ήταν καλό ή κακό ό,τι έκανες. Να διαβάζουνται οι πράξεις μας κι όταν περάσουν χρόνια, απ' όλους. Σα βιβλία. Προπάντων τότε περισσότερο. Να μην τις αλλάζει ο καιρός". "Να διαβάζουνται οι πράξεις μας κι όταν περάσουν χρόνια. Να μην τις αλλάζει ο καιρός", μονολογεί η Πολυξένη. "Γι' αυτό βρίσκεται τώρα εδώ. Στη φυλακή. Καρτερώντας το δήμιο να την πάρει για εκτέλεση".

Με άλλα λόγια, η Αξιώτη απαντά πως η αξία της ζωής του ανθρώπου μετριέται με τα έργα διαρκείας, αυτά που γράφονται στο στίβο της ταξικής πάλης στην κάθε της μορφή, τα μόνα που σέβεται ο χρόνος και περνούν στο βιβλίο της Ιστορίας. Της Ιστορίας που δεν ξεχωρίζει φύλα, όπως λέει πιο κάτω η Πολυξένη, αναφερόμενη στην Ιστορία ως διαδικασία κοινωνικής εξέλιξης και όχι στις γραπτές πηγές της, οι οποίες ασφαλώς και κάνουν φυλετικές διακρίσεις.

Η κοινωνική δράση για να προχωρήσει μπροστά η ζωή, είναι δηλαδή ο τρόπος για να πάψει να είναι αδιάφορο κι ανώφελο το πέρασμα της γυναίκας, όπως και κάθε άντρα, απ' αυτή. Οι γυναίκες, όμως, έχουν διπλό λόγο κι αφορμή για να γράφουν τέτοια έργα. Εργα καθημερινά - για να ταΐσεις το παιδί πρέπει να κάνεις απεργία - αλλά διαρκείας, γιατί θα είναι χρήσιμα σε όσους θα συνεχίσουν ό,τι εμείς αφήσαμε μισοτελειωμένο, αφού η ζωή δεν είναι ατομική μας υπόθεση, όπως υπογραμμίζει η Καζαντζάκη και η Αξιώτη συμπληρώνει: "Είναι μικρός ο άνθρωπος. Μεγάλα είναι τα έργα του".

Να λοιπόν γιατί τις κομμουνίστριες Γαλάτεια Καζαντζάκη και Μέλπω Αξιώτη δεν τις άλλαξε ο καιρός. Τα έργα τους διαβάζονται και τώρα. Και ίσως τώρα χρειάζεται να διαβαστούν περισσότερο».

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΦΑΣΙΣΤΕΣ και ΙΣΛΑΜΟΦΑΣΙΣΤΕΣ AUDIO

Ο Ν. Μπογιόπουλος σχολιάζει την τρομοκρατική επίθεση στο Βέλγιο