Ο Ζαχαριάδης για το Μαοϊσμό

Ο Ζαχαριάδης για το Μαοϊσμό

Η κε του μπλοκ συνεχίζει το αφιέρωμα στο νίκο ζαχαριάδη, με την αναδημοσίευση μιας ακόμα επιστολής από τα τελευταία κείμενα του κομμουνιστή ηγέτη, όπως τη βρήκε στο βιβλιαράκι «το κρυφό αρχείο της εξορίας» -από τις εκδόσεις παπαζήση. Στην επιστολή αυτή ο ζαχαριάδης καταπιάνεται με την αποτίμηση του μαοϊκού ρεύματος και κάνει μερικές πολύ καίριες επισημάνσεις –με τις οποίες δε συμφωνεί απαραίτητα ο πυρήνας των υποστηρικτών του στην τασκένδη.

Σ. Τσότσο, Ζήνδρο και Δροχαμήλιο, γεια χαρά

Πήρα το γράμμα σας. Τα ονόματά σας εκτός του σ. Τσότσου δεν τα έβγαλα καλά. Μ’ αφτό δεν έχει και τόσο σημασία. Το ερώτημά σας είναι ένα, μα μεγάλο, και η απάντηση σ’ αφτό με γράμμα είναι δύσκολη αν όχι αδύνατη. Να ρωτάς είναι πάτα πιο εύκολο απ’ ό,τι να απαντάς.

Εδώ χρειάζεται προφορική, ψύχραιμη και ντοκουμενταρισμένη συζήτηση και όχι μια μα πολλές. Ένα από τα κακά που έφερε στο κόμμα μας η αντιλενινιστική επέμβαση του 1956 είναι και το ότι βούλωσε ο στόμα του ΚΚΕ σε στιγμές που μας χρειαζόταν μεγάλη, βαθειά συζήτηση. καταλαβαίνω, διαισθάνομαι ότι δεν συμφωνάτε με τις απόψεις που διατύπωσα στις «σκέψεις και προτάσεις» και παρά το ότι είναι δύσκολο να καταλήξουμε σε συμπεράσματα με αλληλογραφία, που κι αφτή βρίσκεται υπό έλεγχο και δεν είναι σίγουρη, θα προσπαθήσω όσο μπορώ πάντως σύντομα να σας απαντήσω παρά το ότι δεν έχω στη διάθεσή μου τα απαραίτητα ντοκουμέντα.

Το ερώτημά σας είναι τούτω δω: Γιατί το Κ.Κ. Κίνας δεν έχει μαρξιστική-λενινιστική γραμμή σωστή; Απ’ την πρώτη στιγμή προβάλλει μια ουσιαστική δυσκολία: Ποια γραμμή του ΚΚΚ αφορά το ερώτημά σας; Από το 1956, όταν συνήλθε το 8^ο συνέδριο του Κ.Κ. Κίνας έχουμε τρεις γενικές γραμμές. Η πρώτη είναι η γραμμή που ψήφισε το 8^ο συνέδριο και που αποτελούσε συνέχιση και προέχταση της γραμμής του ΚΚΚ από τη νίκη της κινέζικης επανάστασης και δω. Η δεύτερη είναι η γραμμή του μεγάλου πηδήματος και της λαϊκής κομμούνας, που εγκαταλείφθηκε ύστερα από την αποτυχία της. Εδώ προκύπτει ένα κενό για κάμποσα χρόνια. Στο διάστημα αφτό εγώ τουλάχιστον, δεν ξέρω την πολιτική γραμμή του ΚΚΚ.

Στα τελευταία δυο χρόνια προβλήθηκε η Τρίτη γραμμή της εκπολιτιστικής επανάστασης.

Η πρώτη γραμμή ήταν βασικά σωστή και εξασφάλιζε στη Λ.Δ. της Κίνας σοβαρές νίκες στον πολιτικό, οικονομικό και διεθνή τομέα. Η δεύτερη ήταν απόλυτα λαθεμένη και το απόδειξε με την κατάρρευσή της. Οι οικονομικοί νόμοι της κοινωνικής ανάπτυξης είναι αντικειμενικοί και έχουν την κακή συνήθεια να μην ανέχονται βία κι εξαναγκασμό και από αφτόν τον «μεγαλοφυή ηγέτη».

Στα 1921 ο Λένιν είδε ότι με την παλιά οικονομική πολιτική που ξέφυγε από τις τοτινές ρούσικες δυνατότητες δεν γίνεται τίποτε και πρότεινε την ΝΕΠ, που εξασφάλισε την παραπέρα πορεία της επανάστασης. Ο Λένιν διόρθωσε ένα κακό. Ο Μάο, με το μεγάλο πήδημα, πήγε απ’ το καλό στο κακό. Αγνόησε την οικονομική πραγματικότητα και αφτή τον εκδικήθηκε.

Απ’ ό,τι καταλαβαίνω το ερώτημά σας δεν μπορεί να φορά ούτε την πρώτη ούτε τη δεύτερη γραμμή του ΚΚΚ. Ώστε μας μένει η τρίτη. Σ΄ αφτή θα σταθώ. Ποια τα κύρια γνωρίσματά της;

1. Προβάλλεται η κατηγορία ότι το ΚΚΣΕ προδίνει την επανάσταση και παλινορθώνει τον καπιταλισμό στην ΕΣΣΔ. Αντικειμενικά δοσμένα για να στηριχθεί μια τέτια κατηγορία δεν υπάρχουν. Στα 1917-18 οι αναρχικοί λέγαν ότι ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι πρόδωσαν την επανάσταση, οι αντίπαλοι του Λένιν λέγαν ότι η συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόβσκ ήταν προδοσία. Το ίδιο λέγαν και για την ΝΕΠ. Αργότερα, στο 1927 και μετά τα ίδια λέγαν και για τους μπολσεβίκους και οι τροτσκιστές. Τέτιες κατηγορίες από διάφορες πλεβρές δεν έλειπαν ποτέ. Η ζωή τις ανέτρεψε όλες. Στην ανάλυση και εχτίμηση της διεθνούς κατάστασης  πρέπει να ξεκινάμε από τούτα τα αντικειμενικά δεδομένα:

α) Γεγονός που κυριαρχεί στον 20ό αιώνα είναι η Οχτωβριανή επανάσταση και η δημιουργία της ΕΣΣΔ.

β) Η ΕΣΣΔ παραμένει το επίκεντρο της κοινωνικής προόδου και μεταβολής της κοινωνίας.

γ) Απ’ αφτού απορρέει ότι η ΕΣΣΔ είναι και παραμένει ο κύριος στόχος του παγκόσμιου καπιταλισμού και οι ΕΠΑ ενάντιά της στρέφουν τα κύρια πυρά της πολιτικής τους των οικονομικών μέτρων του ψυχολογικού πολέμου που αποβλέπει στο να διαβρώσει την ηθική υπεροχή της ΕΣΣΔ.

δ) Η ΕΣΣΔ είναι η κύρια, η αποφαιστική δύναμη που σ’ όλους τους τομείς: πολιτικό, οικονομικό, στρατιωτικό, επιστημονικό, τεχνικό, ιδεολογικό, εκπολιτιστικό, αντιπαλέβει αποτελεσματικά τις ΕΠΑ. Αν δεν υπήρχε ΕΣΣΔ δεν θα υπήρχε ανάμεσα στ’ άλλα και η Λ.Δ. της Κίνας. Η παγκόσμια εξέλιξη θάταν αλλιώτικη, πάντως όχι τέτια όπως την καθόρισε η νίκη της Οχτωβριανής επανάστασης και η δημιουργία της ΕΣΣΔ.

Η Σοβιετική Ένωση κάνει σήμερα αδύνατη την παγκόσμια κυριαρχία των ΕΠΑ και όχι η Λ.Δ. Κίνας. Όποιος δεν το βλέπει αφτό αναγκαστικά πέφτει έξω στην πολιτική και την επαναστατική δράση.

2. Η έγνοια για τη βελτίωση της ζωής των σοβιετικών ανθρώπων χαρακτηρίζεται σαν αντεπαναστατική. Οι σοβιετικοί άνθρωπο σ’ αφτό απαντούν: Τότε γιατί κάναμε την επανάσταση; Ο Λένιν τόνιζε: Τον καπιταλισμό θα τον νικήσουμε οριστικά όταν στην πράξη στον οικονομικό τομέα αποδείξουμε την ανωτερότητά μας. Δηλαδή, όταν οι εργάτες οι μάζες της Ευρώπης, Αμερικής, όλη της γης δουν με τα μάτια τους ότι οι σοβιετικοί άνθρωπο ζουν καλύτερα. Ο καπιταλισμός, οι αμερικάνοι, αφτό ακριβώς φοβούνται περισσότερο από κάθε άλλο και αφτό προσπαθούν να το αποτρέψουνε με όλα τα μέσα.

3. Η σημερινή «εκπολιτιστική επανάσταση» αποτελεί άρνηση, αντίποδο του ΚΚΚ όλης της προηγούμενης ιστορίας του, σε τελευταία ανάλυση άρνηση της κινεζικής επανάστασης.

4. Αν το ΚΚΚ δεχότανε τη συνεργασία στη βοήθεια του Βιετνάμ, τότε χωρίς πα γενικό πόλεμο, θα καταφέρναμε ενάντια στις ΕΠΑ αποφασιστική ήττα με τεράστια παγκόσμια απήχηση και αποτελέσματα.

5. Η πολιτική του Μάο απέναντι σε άλλες χώρες όπως π.χ. Ινδίες, Μπίρμα (Βιρμανία), κλπ, δείχνει μεγαλοκινέζικο εθνικισμό.

6. Η γραμμή του στην Ινδονησία που έφερε τη συντριβή του ΚΚ Ινδονησίας δείχνει τυχοδιωκτισμό.

7. Τη διάσπαση στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα που προκάλεσε ο Μάο, οι αμερικάνοι τη ζητούσαν στον ουρανό και τη βρήκαν στη γη. Τίποτε άλλο μετά το 1917 δεν μπορούσε να τους βοηθήσει τόσο.

8. Η προσωπολατρία προς το Μάο που πάει να αποδείξει ότι είναι άνθρωπος που τα μπορεί όλα, αποτελεί άρνηση της θεωρίας μας. Γενικά η φιλοσοφία του Μάο που αρνιέται τα αντικειμενικά κριτήρια στον καθορισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής γενικά στηρίζεται στον ιδεαλισμό και αποτελεί αντίποδο του διαλεχτικού υλισμού.

Οι κουκουέδες στην τοποθέτησή τους πρέπει να αποκλείσουν τις υποκειμενικές χτιμήσεις (ζημιά που έκανε στο ΚΚΕ το ΚΚΣΕ) και να στηρίζονται στα αντικειμενικά κριτήρια. Σήμερα που η κατάσταση στην Ελλάδα είναι τόσο βαρειά που και οι διορισμένοι ξαναβαράν διάλυση (διαγραφή Παρτσαλίδη και σία), αφτό είναι ζωτική προϋπόθεση για να ξαναφτιάξουμε το ΚΚΕ (κουκουέ). Για το λαό, για τις παραδόσεις μας.

Ο Μαοϊσμός είναι απόλυτα ξένος και σ’ αφτόν βρίσκουν καταφύγιο τόσο αφτοί που υποκύπτουν στον υποκειμενισμό όσο και οι εχθροί του ΚΚΕ (αρχειοτροτσκιστές κτλ). Ο υποκειμενισμός στην πολιτική: πλέρια θολούρα και θάνατος, χαμός. Στην κατάσταση που βρισκόμαστε εμείς χρειάζεται ξεχωριστό πολιτικό θάρρος για να το αποφύγουμε και να γλυτώσουμε από τα μάγια του. η κατάσταση σ’ όλο τον κόσμο οξύνεται και στην Ευρώπη πρέπει να περιμένουμε καινούριες αμερικάνικες προβοκάτσεις: Όσο κοντοζυγώνει το 1969 που τελειώνει η ισχύς του Συμφώνου ΝΑΤΟ, τόσο δυναμώνουν στις γραμμές του οι κεντρόφυγες δυνάμεις. Στην Ελλάδα, οι ΕΠΑ σ’ αφτό αντέδρασαν με το πραξικόπημα της χούντας, για να ξαναμάσουν τα πρόβατα στο τσουγγάρι, δεν αποκλείεται να οργανώσουν προβοκάτσιες για να «δείξουν» ότι η απειλή είναι από την ΕΣΣΔ. Πάντα πρέπει νάμαστε έτοιμοι για όλα: Σ’ αφτό μας καλεί και η διεθνής κατάσταση στην Ελλάδα και η χρεωκοπία της κλίκας των διορισμένων. «Πρέπει νάμαστε έτοιμοι»  σημαίνει: ιδεολογικά λαμπικαρισμένη θέση και κουκουέδικη ατσαλένια συσπείρωση και μαζική δουλειά.

Καταλαβαίνω ότι μ’ όσα γράφω πιο πάνω ίσως να μην σας πείσω. Ο καθένας κάνει αφτό που μπορεί, ας συνεχίσουμε τότε τη συζήτηση.

Το γράμμα αφτό να το δώσετε και στους άλλους κουκουέδες.

Καλή πατρίδα, καλή λεφτεριά

Νίκος 20-2-68

.-.

Επί του πιεστηρίου –όπως λένε στον κόσμο των μμε- έσκασε η είδηση και για την πώληση του ραδιοτηλεοπτικού 902. Αλλά αυτά έχουμε καιρό να τα σκεφτούμε και να τα συζητήσουμε εν καιρώ, με νηφάλια και καθαρή σκέψη. Το ιστολόγιο θα παραμείνει ανενεργό τις επόμενες μέρες και θα επαναλειτουργήσει σε καμιά βδομάδα περίπου. Καλό καλοκαίρι και μην ανησυχείτε αν αργήσουν να εγκριθούν τα σχόλιά σας.

Με αφορμή την πώληση του «902»

Με αφορμή την πώληση του «902»

Δεν χρειάστηκαν παρά ελάχιστες ώρες για να ανέβουν στα κάγκελα τα παπαγαλάκια όλων των αποχρώσεων και να επιτεθούν με βρωμιές στο ΚΚΕ, με αφορμή την πώληση του «902». 

Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημερα μαλιστα εβγαλε ανακοινωση για το θεμα αυτο.

«Το ΚΚΕ πουλάει τη συχνότητα στους καπιταλιστές», «το ΚΚΕ απολύει εργαζόμενους όπως όλες οι άλλες επιχειρήσεις», «το ΚΚΕ θα μπορούσε να θέσει τον "902" στη διάθεση της "αριστεράς", αντί να τον πουλήσει» και άλλα παρόμοια, είναι μερικά απ' όσα έγραψαν και είπαν τα τελευταία 24ωρα διάφοροι, από καλοπληρωμένους κονδυλοφόρους των μεγάλων δημοσιογραφικών συγκροτημάτων, μέχρι στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, της Χρυσής Αυγής και άλλων. 

Δεν εκπλήσσει η επίθεση, ούτε τα αντιΚΚΕ αντανακλαστικά τους. Οι προθέσεις τους, άλλωστε, αποκαλύπτονται και μόνο από το γεγονός ότι το ΚΚΕ είχε δημοσιοποιήσει εδώ και καιρό, με ανακοίνωση της ΚΕ, ότι σκοπεύει να κλείσει τον «902», λόγω του δυσβάσταχτου οικονομικού κόστους που συνεπάγεται η λειτουργία του. Αρα, γιατί τέτοια πρεμούρα, αφού τους ήταν γνωστές οι αποφάσεις του Κόμματος;

Είναι φανερό ότι αυτοί που προσπαθούν να συκοφαντήσουν το ΚΚΕ, είναι οι πρώτοι που δεν θα ήθελαν να λειτουργεί ο σταθμός του Κόμματος. Τα 20 σχεδόν χρόνια της λειτουργίας του, ο «902» έδειξε στην πράξη τι σημαίνει να παράγεις ρεπορτάζ, ιστορικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές και άλλες εκπομπές, με πρωταγωνιστές τους εργαζόμενους και για λογαριασμό της τάξης τους και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Να αποκαλύπτεις την ταξική αλήθεια, που τα αστικά ΜΜΕ κρύβουν. 

Η συμβολή του «902» υπήρξε καθοριστική στην προβολή της πολιτικής πρότασης του ΚΚΕ, αλλά και στη μάχη ενάντια στις συγχύσεις και τις αυταπάτες που καλλιεργούν οι οπορτουνιστές, που τώρα μεταλλάσσονται σε σοσιαλδημοκράτες και αδημονούν να ασκήσουν διαχείριση από κυβερνητικό πόστο. Από αυτή τη σκοπιά, το «ενδιαφέρον» όλων για τον «902» και τους εργαζόμενους στον κομματικό σταθμό του ΚΚΕ είναι πέρα για πέρα υποκριτικό. Αλλωστε, αυτός που πρώτος πλήττεται από το κλείσιμο του «902» είναι το ίδιο το ΚΚΕ, που χάνει από ανάγκη ένα βασικό εργαλείο στην προπαγάνδα του, έναν μαχητικό δίαυλο στην επικοινωνία του με το λαό, για την προβολή και την εκλαΐκευση της πολιτικής του πρότασης.

Οι λόγοι που κλείνει ο σταθμός του ΚΚΕ είναι καθαρά οικονομικοί. Μέχρι και πριν την κρίση, τα έξοδα λειτουργίας του σταθμού βάραιναν κατά 70% το ΚΚΕ και μόνο ένα 30% προέρχονταν από διαφημίσεις. Τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα μετά το ξέσπασμα της κρίσης και την πτώση της διαφήμισης κατά 61% σε ό,τι αφορά στον «902». Ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή του ΚΚΕ στα έξοδα λειτουργίας του σταθμού εκτοξεύτηκε στο 85%. 

Τα κόστη αυτά, σε συνδυασμό με τα συσσωρευμένα χρέη του σταθμού και τα γενικότερα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το Κόμμα και δεν τα έχει κρύψει από το λαό, καθιστούσαν αδύνατη τη συνέχιση της λειτουργίας του «902». Γι' αυτό η ΚΕ του ΚΚΕ ανακοίνωσε την απόφασή της να διακόψει τη λειτουργία του σταθμού, ο οποίος επαναλειτούργησε προσωρινά κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες, οι οποίες επίσης αναλύθηκαν από το Κόμμα στο λαό.

Με δεδομένες τις εξελίξεις, το Κόμμα είχε δύο εναλλακτικές λύσεις: Η μία ήταν να κλείσει το σταθμό και να απολύσει όλους τους εργαζόμενους, χωρίς να έχει τη δυνατότητα έστω και μελλοντικά να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις απέναντί τους. Η άλλη ήταν να πωληθεί η εταιρεία «Ραδιοτηλεοπτική», μέσω της οποίας λειτουργούσε ο σταθμός του ΚΚΕ και η οποία αποτελεί περιουσιακό του στοιχείο. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι θα πληρωθούν οι υποχρεώσεις του Κόμματος απέναντι στους εργαζόμενους, που αναγκαστικά χάνουν τη δουλειά τους, αλλά και απέναντι στα ασφαλιστικά ταμεία. 

Το ΚΚΕ επέλεξε τη δεύτερη, προς απογοήτευση προφανώς όσων θα ήθελαν να κλείσει ο σταθμός και από πάνω να το συκοφαντούν ότι άφησε ακάλυπτους τους εργαζόμενους. Σημειώνεται ακόμα ότι το ΚΚΕ δεν πουλάει τη συχνότητα από την οποία εκπέμπει ο «902», αφού αυτή αποτελεί δημόσια περιουσία. Πουλάει την εταιρεία και τις υποδομές της, οι οποίες φτιάχτηκαν με την οικονομική συμβολή χιλιάδων μελών και φίλων του Κόμματος και αποτελούν δική του περιουσία.

Η υποκρισία τους δεν έχει όρια, αν σκεφτεί κανείς ότι πολλοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί άλλαξαν χέρια τα τελευταία χρόνια (ALPHA, ΣΚΑΪ, STAR κ.ά.) και η είδηση πέρασε στα μονόστηλα των αστικών εφημερίδων. Τώρα λένε ότι το ΚΚΕ πουλάει το σταθμό σε καπιταλιστές, κρύβοντας ότι στον καπιταλισμό ο αγοραστής ενός ΜΜΕ δεν μπορεί να είναι το Δημόσιο ή ένα μεμονωμένο άτομο, παρά μόνο ένας ιδιώτης επιχειρηματίας, δηλαδή μια καπιταλιστική επιχείρηση. Ο «902» τίμησε την αποστολή του και τα χρόνια της λειτουργίας του αποτέλεσε μετερίζι για να ακούγεται η φωνή των εργαζομένων και του ΚΚΕ, σε βάρος των καπιταλιστών και της εξουσίας τους. 

Γι' αυτό άλλωστε βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο του συστήματος, με απειλές, συκοφαντίες και βρώμικες επιθέσεις σε βάρος του. Ο «902» δεν λειτουργούσε για να παράγει κέρδος προς όφελος του ενός ή του άλλου καπιταλιστή. Ούτε για να προπαγανδίζει τα ιδιαίτερα συμφέροντά του, ενάντια στους άλλους. Ηταν εργαλείο προπαγάνδας στα χέρια του ΚΚΕ, ενάντια συνολικά στους αστούς, στην πολιτική και την ιδεολογία τους.

Βέβαια, ο «902» και οι άλλες επιχειρήσεις του Κόμματος δεν είναι σοσιαλιστικές νησίδες. Λειτουργούν μέσα στον καπιταλισμό και υφίστανται τις συνέπειες των νόμων του, άρα και της κρίσης του. Στις σημερινές συνθήκες, το κενό που δημιουργείται στην προπαγάνδα του ΚΚΕ από το κλείσιμο και την πώληση του «902» θα γίνει προσπάθεια να καλυφθεί από τον «Ριζοσπάστη» και το πόρταλ «902.gr», από τις ανακοινώσεις του Κόμματος και των Κομματικών Οργανώσεων, από την ακόμα πιο θαρρετή και μαζική συζήτηση των κομμουνιστών με τους εργαζόμενους και το λαό, στους τόπους δουλειάς και κατοικίας. 

Οσοι νομίζουν ότι με το κλείσιμο του «902» βρήκαν μια ακόμη αφορμή να πλήξουν τη σχέση του ΚΚΕ με το λαό, πανηγυρίζοντας στα μουλωχτά για το σταμάτημα της λειτουργίας του, γρήγορα θα αποδειχτούν ξανά γελασμένοι.

902gr

ΕΧΕΙΣ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΠΕΤΑΜΑ ;;;

ΕΧΕΙΣ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΠΕΤΑΜΑ ;;;

...Εάν οι άνεργοι, οι απολυμένοι

δεν παλέψουν χέρι- χέρι,

μαζί με όσους σήμερα έχουν ακόμα δουλειά, βγάζουν μεροκάματο,

εάν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα δεν παλέψουν μαζί με αυτούς του δημοσίου,

εάν οι αυτοαπασχολούμενοι, δεν βρεθούν μαζί με τους αγρότες και τους εργάτες ενάντια στο σύστημα,

ενάντια στα μονοπώλια που τους συνθλίβουν,

τότε δεν πρόκειται να δουν άσπρη μέρα.

Εχθρός του άνεργου δεν είναι ο διπλανός του που έχει ακόμα δουλειά,

αλλά το σύστημα που γεννά ανεργία, φτώχεια, δυστυχία,

είναι τα μονοπώλια που για την κερδοφορία τους

πατάνε επί πτωμάτων,

χρησιμοποιούν τους άνεργους ως εφεδρική στρατιά

για να ρίχνουν τα μεροκάματα και τους μισθούς,

να ανατρέπουν εργασιακά δικαιώματα...

   

Αλήθεια, υπάρχει ανεργοάφραγκος που δεν καταλαβαίνει ότι μόνη ελπίδα να μην τον καταπιεί το χάος, είναι η ΛΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ;;; Υπάρχει ανεργοάφραγκος που πιστεύει ότι έχουμε κι άλλο χρόνο για χάσιμο;;; Για ρίξτε λοιπόν μια ματιά σε τούτη τη συνέντευξη, κι έπειτα συζητήστε τη με τους οικείους σας, τους γείτονες, τους συναδέλφους σας στην εργασία ή την ανεργία. Χωρίς άλλο, θα διαπιστώσετε ότι κανένας λαϊκός άνθρωπος δεν διαφωνεί μ' αυτά που λέει το ΚΚΕ. Μόνο που ακόμη παραμυθιάζεται πως κάποιος "σωτήρας" από ...Δεξιά ή ...Αριστερά, θα του προσφέρει έτοιμα στο πιάτο αυτά που το ΚΚΕ τον καλεί να κατακτήσει χτίζοντας και γιγαντώνοντας τη ΛΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Και πάλι περί "μη μισθολογικού κόστους"

Και πάλι περί "μη μισθολογικού κόστους"

Στην αρχή, σου έκαναν πλύση εγκεφάλου. Με το πες-πες, δηλαδή, σου φυτέψανε στο μυαλό τον όρο "μη μισθολογικό κόστος"... σε πήρανε και τα παπαγαλάκια με το μωρέ-μωρέ από δίπλα, σε στυλ "για σκέψου, ενώ έχεις μισθό ένα χιλιάρικο, εσύ βάζεις στην τσέπη οχτώ κατοστάρικα και στην επιχείρηση κοστίζεις κοντά στα χίλια τριακόσια"... μέχρι που σε ψήσανε να συμπονέσεις και τ' αφεντικό σου, "πώς να βγει έτσι ο άνθρωπος;"... Μπράβο σου, ρε! Σε καταφέρανε να συμφωνήσεις να σου περάσουν την θηλειά στο λαιμό.

"Μη μισθολογικό κόστος". Ως όρος, Η μαλακία. Ρε συ, μη τρελλαθούμε κιόλας. Ποιός είπε ότι οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές δεν είναι μισθολογικό κόστος; Ακόμη και το τεχνοκρατικό λογιστικό σχέδιο, ως υπολογαριασμούς του πρωτοβάθμιου "Αμοιβές προσωπικού" τις εμφανίζει. Και κοστολογικά, ως αμοιβές προσωπικού λογαριάζονται. Πόσο μαλάκας πρέπει να είσαι για να κάνεις λόγο περί "ΜΗ μισθολογικού κόστους" όταν αναφέρεσαι στις εργοδοτικές εισφορές; Και πόσο αλήτης ως πολιτικός για να επιμένεις στην χρήση αυτού του πρόστυχου όρου; Μισθολογικό κόστος είναι κι αυτές οι εισφορές, ρε συ! Μισθολογικώτατο! Δικά σου λεφτά είναι κι αυτά, μαύρε. Από την δουλειά σου βγαίνουνε.

Στην αρχή, λοιπόν, σου πιπιλίσανε το μυαλό μέχρι που σε κάνανε να το πιστέψεις πως τάχατες οι εισφορές που πληρώνει το αφεντικό σου στο ΙΚΑ, αποτελούν αναχρονισμό, σοβιετικό κατάλοιπο, τροχοπέδη στην επιχειρηματικότητα και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Κι αφού σε καταφέρανε να πας πάσο ή, τουλάχιστον, ν' αρχίσεις να το συζητάς, σου βάλανε και στο μνημόνιο τον όρο για μείωση του "μη μισθολογικού κόστους" κατά πέντε μονάδες. Δηλαδή, εκεί που το αφεντικό πλήρωνε για πάρτη σου στο ΙΚΑ ένα 27κάτι% επί του μισθού σου, να πληρώνει πλέον 22κάτι%.

Τώρα, θα μου πεις, ένα 5% στα 580 ευρώ μισθό που παίρνεις είναι αμελητέο. "Τί ψυχή έχει ένα σκάρτο τριαντάρι, βρε αδερφέ;" Χμμμ.. Πας καλά, ρε; Για κάνε πως τολμάς να ζητήσεις ένα τριαντάρι αύξηση, να δούμε τι απάντηση θα πάρεις! Ορίστε; Μάλιστα. Για σκέψου τώρα πως δουλεύεις σε μια μικρή αλυσίδα σούπερ-μάρκετ, η οποία απασχολεί 150 εργαζομένους. Πόσα γλιτώνει το αφεντικό κάθε μήνα; 30 επί 150 ίσον τεσσεράμισι χιλιάρικα. Δηλαδή τον χρόνο, 4,5 επί 14 ίσον 63 χιλιάρικα. Παναπεί, κάπου έξι γκαρσονιέρες τουλάχιστον, με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Ρε συ, πόσα χρόνια πρέπει να δουλεύεις σαν σκλάβος για να βγάλεις 63 χιλιάρικα; Και σου μιλάω για ένα σούπερ-μάρκετ με 150 νοματαίους προσωπικό. Για σκέψου τώρα να δούλευες στον Αλφα-Βήτα "και του πουλιού το γάλα" Βασιλόπουλο, για παράδειγμα. Μιλάμε όχι για έξι γκαρσονιέρες αλλά για ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο.

Πάμε τώρα ανάποδα. Από το μαγαζάκι όπου δουλεύεις, το ΙΚΑ θα εισπράττει κάθε μήνα τεσσεράμιση χιλιάρικα λιγώτερα. Παναπεί, θα του λείπουν κάθε μήνα λεφτά για 7-10 συντάξεις μόνο από το μαγαζί όπου δουλεύεις εσύ. Έχεις κουράγιο να κάνεις λογαριασμό για το πόσες συντάξεις θα λείπουν κάθε μήνα από όλα τα μαγαζάκια της χώρας; Μήπως μπορείς να σκεφτείς πώς διάβολο θα αναπληρωθεί αυτή η απώλεια; Μη στενοχωριέσαι και μη κουράζεις το μυαλουδάκι σου. Τα έχει σκεφτεί όλα η τρόικα για πάρτη σου. Η τρόικα και οι ντόπιοι συνεργάτες της, βεβαίως. Η λύση είναι απλή: θα αυξηθούν οι φόροι στην περιουσία (το ΕΤΑΚ και το χαράτσι της ΔΕΗ, για να στο πω απλά) και ο φόρος εισοδήματος. Δηλαδή, το "αμελητέο" τριαντάρι που λέγαμε, θα το πληρώσεις εσύ, δόλιε!


Χτες, στο πρωτοσέλιδό του, ο Τύπος της Κυριακής (ο Τύπος της Γιάννας, που λέγαμε παλιά) "αποκάλυψε" το σχέδιο της τρόικας να απαλλαγούν από εργοδοτικές εισφορές οι μισθοί μέχρι τα 400 ευρώ. Δηλαδή, για έναν εργαζόμενο που αμείβεται με 580 ευρώ, η επιχείρηση θα καταβάλει εισφορές μόνο για 180 ευρώ. Βάζω την λέξη "αποκάλυψε" σε εισαγωγικά, επειδή η συγκεκριμένη σκέψη έχει διατυπωθεί εδώ και δυο χρόνια. Απλώς τώρα ήρθε η ώρα να βγει από το συρτάρι. Φυσικά, ο σκοπός τού συγκεκριμένου δημοσιεύματος είναι να παίξει τον ρόλο τού λαγού: αμολάμε την ρουκέτα και περιμένουμε να γραδάρουμε αντιδράσεις. Αν οι μόνοι που θα αντιδράσουν είναι κάποιοι γραφικοί τού ΠΑΜΕ, ετοιμάσου από πρωτοχρονιά να δείς την υλοποίηση του σχεδίου.

Και τώρα, πάμε στο ζουμί: αν (λέω, ΑΝ) ισχύσει κάτι τέτοιο, ποιά επιχείρηση θα δεχτεί να απασχολεί εργαζομένους με μισθό πάνω από 400 ευρώ; Για μαλάκες ψάχνεις; Και μη μου πείς ότι ο νόμος ορίζει κατώτερο μισθό τα 580 ευρώ γιατί θα με κάνεις να σε φασκελώσω. 580 έχει το κανονικό οκτάωρο. Το τετράωρο έχει μόνο 290. Τό 'πιασες το υπονοούμενο; Μπράβο!

Α! Και μη ξεχνάς ότι με τον ισχύοντα νόμο, ο Βρούτσης έχει το ελεύθερο να ορίζει τον κατώτερο μισθό σε όποιο ύψος γουστάρει. Γκέγκε; Ξανά μπράβο!

Ανάπτυξη, ύφεση, γονιμότητα

Ανάπτυξη, ύφεση, γονιμότητα

Στα παρακάτω διαγράμματα φαίνονται το ποσοστό ανεργίας και ο δείκτης ολικής γονιμότητας (total fertility rate) - που εκφράζει το μέσο αριθμό παιδιών ανά γυναίκα - για διάφορες χώρες της ευρώπης.

Ένας πληθυσμός που έχει ΔΟΓ>3,8, μακροπρόθεσμα τείνει να αυξηθεί. Ένας πληθυσμός με ΔΟΓ<2, μακροπρόθεσμα τείνει να μειωθεί, εκτός αν υπάρξει εκτεταμένη εισροή μεταναστών.




Με τις εξαιρέσεις της Ιρλανδίας, της Μ. Βρετανίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας που κάπως το παλεύουν, οι υπόλοιποι...

Πηγή: Goldstein, J.R., et al. (2013), «Fertility reactions to the ‘Great Recession’ in Europe: Recent evidence from order-specific data», Demographic Research 29.

 

Η θέση των οικοδόμων στην πρώην ΕΣΣΔ. Στοιχεία, «συγκρίσεις», σκέψεις…

Η θέση των οικοδόμων στην πρώην ΕΣΣΔ. Στοιχεία, «συγκρίσεις», σκέψεις…

Alexey Bushkin - RIA Novosti archive

Ύστερα από πρόσκληση της Ομοσπονδίας Οικοδόμων της Σοβιετικής Ένωσης, αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας Οικοδόμων Ελλάδας, αποτελούμενη από τους Τ. Μαυροδόγλου, Χ. Γούση και Λ. Ζήσιμο, πραγματοποίησε 7ήμερη επίσκεψη στην ΕΣΣΔ από τις 27 Αυγούστου ως τις 3 Σεπτέμβρη του 1984. Η αντιπροσωπεία επισκέφθηκε εργοστάσια παρασκευής οικοδομικών υλικών και εργοτάξια κατασκευής κατοικιών, στη Μόσχα και στις πόλεις Ντονιέτσκ και Ζτάνωφ στην Ουκρανία. Στο κείμενο που ακολουθεί, που δημοσιεύτηκε στην "ΠΑΝΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ"  τον Σεπτέμβρη του 1984,  καταγράφονται οι εντυπώσεις των Ελλήνων συνδικαλιστών από την εμπειρία τους αυτή. Οι συνθήκες δουλειάς των πρώην Σοβιετικών συναδέλφων, οι οικονομικές απολαβές, τα δικαιώματα και οι παροχές του σοσιαλιστικού κράτους προς αυτούς, όλα τα στοιχεία που καταγράφονται στις παρακάτω γραμμές είναι ενδεικτικά της κυρίαρχης θέσης της εργατικής τάξης στην σοσιαλιστική κοινωνία και κάθε προσπάθεια, ακόμα και σαν σκέψη, για σύγκριση με τις συνθήκες σε αντίστοιχους τομείς στην καπιταλιστική Ελλάδα της ΕΕ και των μνημονίων της «κρίσης» αποδείχνεται ουτοπική… Αποδείχνεται επίσης, αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, η ανατροπή τώρα του καπιταλιστικού συστήματος, που γεννά την εκμετάλλευση, τις «κρίσεις» και τα «μνημόνια» και σπρώχνει στην πλήρη εξαθλίωση εκατομμύρια εργαζόμενους, ανάμεσά τους και τους οικοδόμους, και το χτίσιμο μιας άλλης κοινωνίας, σοσιαλιστικής, όπου οι εργάτες θα είναι σε θέση να απολαμβάνουν  τα οφέλη από τον πλούτο που οι ίδιοι παράγουν.(Οικοδόμος).

«Στη Μόσχα συναντηθήκαμε με τους υπεύθυνους των συνδικάτων που μας ενημέρωσαν για το πρόγραμμα της παραμονής μας στη Σοβιετική Ένωση. Πρέπει να πούμε ότι ήταν ένα πρόγραμμα «σφιχτό» για τις εφτά μέρες που μείναμε. Αρχίσαμε με την επίσκεψη σε εργοστάσιο της Μόσχας που παράγει ασανσέρ μικρά και μεγάλα, γερανούς και άλλα μηχανήματα σχετικά με την οικοδομή. Απασχολούνται στο εργοστάσιο από 5.000 εργάτες. Στη Νότια Ουκρανία σε απόσταση 60 χιλ. από το Ντονιέτσκ επισκεφτήκαμε εργοστάσιο παραγωγής κεραμικών, πλακιδίων και διάφορων άλλων υλικών καθώς και τζαμιών μεγάλου πάχους για ειδικές ανάγκες. Και στο εργοστάσιο αυτό εργάζονται 4.500 εργαζόμενοι.

Επίσης, επισκεφθήκαμε ένα νέο οικοδομικό συγκρότημα πολυκατοικιών. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι επρόκειτο για διαμερίσματα των δύο δωματίων. Στη μέση του συγκροτήματος ήταν έτοιμο κιόλας το σχολείο, η αποχέτευση, το κρύο και ζεστό νερό, η κεντρική θέρμανση και είχαν ετοιμάσει τα παρτέρια που τα γέμιζαν με μαύρο ξένο χώμα που θα γίνει ένας ωραίος λουλουδόκηπος. Πρέπει να τονίσουμε ότι η Σοβιετική Ένωση εφαρμόζει πρωτοπόρους μεθόδους δόμησης με προκατασκευή που έχουν σαν αποτέλεσμα να εξοικονομείται μεγάλη εργατική δύναμη. Αυτή η μέθοδος στοιχίζει πολύ λιγότερο από την κλασική που εφαρμόζουμε εμείς.

Πήγαμε σε διάφορους χώρους ανάπαυσης των Οικοδόμων και των Πιονέρων καθώς και θεραπευτήρια, όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να κάνουν θεραπεία μετά την εργασία για κάποια πάθηση που έχουν. Στη πόλη Ζτάνωφ επισκεφθήκαμε τη λέσχη πολιτισμού, που εκτός από την αίθουσα για πολιτιστικές εκδηλώσεις χωρητικότητας 800 θέσεων, έχει διάφορα τμήματα που διδάσκουν χορό, μουσικά όργανα, έχει και θίασο που δίνει παραστάσεις. Ήταν πραγματικά ένα καλλιτέχνημα. Θα πρέπει να σταθούμε λίγο στις αρμοδιότητες των συνδικάτων.

Το Συνδικάτο και οι εκπρόσωποί του, μέσα στον τόπο δουλειάς έχουν αυξημένες εξουσίες. Δεν γίνεται τίποτα στο εργοστάσιο ή στο εργοτάξιο χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του συνδικάτου. Σε κάθε τμήμα υπάρχει και συνδικαλιστική εκπροσώπηση, για την τήρηση των μέτρων ασφαλείας, των συνθηκών εργασίας και την εφαρμογή της Σ.Σ, για την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται κάποια παράλειψη, ο εκπρόσωπος του συνδικάτου το αναφέρει στη διεύθυνση, η οποία είναι υποχρεωμένη να πάρει τα μέτρα που χρειάζονται. Και όπως μας έλεγαν, όταν ο Διευθυντής δεν συμμορφωθεί με την εισήγηση του συνδικάτου μπορεί να αντικατασταθεί. Τέτοιες περιπτώσεις έγιναν πολλές. Ακόμα, για την αύξηση της παραγωγής πρέπει πρώτα να γίνει συνέλευση των εργαζομένων της επιχείρησης για να αποφασίσουν οι ίδιοι οι εργάτες. Πρέπει να τονίσουμε ότι η ένταση πάνω στη δουλειά είναι πολύ χαμηλή σε σχέση με την γνωστή σε μας εντατικοποίηση που ο καπιταλιστής προσπαθεί να σε ξεζουμίσει για να βγάλει μεγαλύτερο κέρδος αδιαφορώντας για την υγεία και τη ζωή του εργάτη.

Στη Σοβιετική Ένωση όλοι οι εργαζόμενοι, πριν μπουν στη παραγωγή, φοιτούν σε επαγγελματικές τεχνικές σχολές. Σε μια τέτοια σχολή που εκπαιδεύονται Οικοδόμοι πήγαμε στο Ντονιέτσκ. Μαζί με τα μαθήματα κάνουν και πρακτική εξάσκηση. Όσα από τα παιδιά αυτά είναι καλοί μαθητές προχωρούν στα ινστιτούτα παρακολουθώντας ανώτερα μαθήματα. Η σχολή είναι δωρεάν και στους μαθητές παρέχουν τρία γεύματα την ημέρα. Όταν κάνουν πρακτική εξάσκηση στην οικοδομή, πληρώνονται κανονικά το μεροκάματο. Αμέσως μετά την αποφοίτηση τοποθετούνται σε δουλειά.

Στα αναπαυτήρια κάθε χρόνο πηγαίνει το 1/3 των Οικοδόμων, που πληρώνουν μόνο το ένα τρίτο της δαπάνης παραμονής. Το υπόλοιπο της δαπάνης το αναλαμβάνει το συνδικάτο. Στα αναπαυτήρια αυτά υπάρχουν ιατρεία και γιατροί για την παρακολούθηση της υγείας των εργατών χωρίς καμία επιβάρυνση. Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα Συνδικάτα στη Σοβιετική Ένωση διαχειρίζονται τεράστια ποσά και έχουν την ευθύνη για την κοινωνική ασφάλιση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και όλα όσα σχετίζονται με τη ζωή του εργαζόμενου. Ο εργαζόμενος έχει τελείως δωρεάν φάρμακα, νοσοκομειακή περίθαλψη και πληρώνεται στο ακέραιο όταν είναι άρρωστος. Πολύ εφαρμόζεται η προληπτική ιατρική, έτσι κάθε 6 μήνες οι εργαζόμενοι περνάνε από γενική εξέταση (τσεκ-απ).

Οι Οικοδόμοι στη Σοβιετική Ένωση είναι από τους καλύτερα αμοιβόμενους. Παίρνουν σύνταξη στα 60 χρόνια, δουλεύουν 5ήμερο και 40ωρο. Το Σοβιετικό κράτος δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία του περιβάλλοντος. Για το σκοπό αυτό διατίθενται τεράστια ποσά. Έτσι οι πόλεις αν και έχουν μεγάλες βιομηχανικές μονάδες δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρύπανσης. Οι πόλεις είναι μέσα στο πράσινο, έχουν τεράστια πάρκα, αποκεντρωμένες υπηρεσίες και μπορεί να πει κανείς αδίστακτα, ότι ο εργάτης που φεύγει από το εργοστάσιο ή ο Οικοδόμος από το εργοτάξιο και πάει στο σπίτι του ζει μέσα σε υγιεινότερο και ευχάριστο περιβάλλον.

Η πόλη Ντονιέτσκ με 1.100.000 κατοίκους δεν φαίνεται καθόλου να έχει τόσο πληθυσμό. Δεν είναι σαν τις πόλεις τις δικές μας, μπετόν και άσφαλτος, χωρίς πράσινο που κοντεύουν να γίνουν ακατοίκητες από την ρύπανση. Σημειώνουμε ότι για κάθε κάτοικο της πόλης αντιστοιχούν 18 τ.μ. πράσινο. Οι Οικοδόμοι χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης στην Σοβιετική Ένωση. Αλλά και οι Οικοδόμοι εκτιμώντας τη σοβαρή αποστολή τους, ανταποκρίνονται στα καθήκοντα και τα πλάνα που τους αναθέτουν. Με πολύ χαρά και ικανοποίηση θα σου πουν πόσα εκατομμύρια λαϊκές κατοικίες, έχτισαν, πόσα εργοστάσια, σχολεία, νοσοκομεία, λέσχες πολιτισμού στο χρόνο που πέρασε, καθώς και άλλα έργα που συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη της Σοβιετικής Ένωσης και τη βελτίωση του επιπέδου της ζωής του Σοβιετικού λαού.

Πρέπει να τονίσουμε ότι οι Οικοδόμοι έχουν προτεραιότητα στην χορήγηση κατοικίας. Τώρα γίνεται προσπάθεια η κάθε κατοικία να έχει 13 τ.μ. ωφέλιμο χώρο για κάθε άτομο, χωρίς τους βοηθητικούς χώρους κουζίνα, μπάνιο κ.λπ. Το δε ενοίκιο, μαζί με όλα τα κοινόχρηστα, νερό ηλεκτρικό, θέρμανση δεν ξεπερνάει το 10% του μισθού και να σημειωθεί ότι εκεί απαραίτητα εργάζονται όλα τα μέλη της οικογένειας. Εκείνο όμως που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση στον ξένο επισκέπτη είναι ο πόθος του Σοβιετικού λαού για την ειρήνη και την φιλία των λαών. Μέσα στις επιχειρήσεις, στους δρόμους των πόλεων, στα αναπαυτήρια και τις λέσχες όπου ζουν και εργάζονται οι Σοβιετικοί άνθρωποι, θα συναντήσεις συνθήματα για την ειρήνη και τη φιλία των λαών. Είναι δε το πρώτο που έχουν να σου πουν όταν σε συναντήσουν. Σοβαρή εντύπωση μας προξένησε η επίσκεψή μας σε ένα σχολείο την πρώτη του Σεπτέμβρη, πρώτη ημέρα του νέου σχολικού έτους.

Το πρώτο μάθημα που έκαναν τα παιδιά ήταν συζήτηση για την ειρήνη. Σε μια τάξη με 25 παιδιά, που τα πιο πολλά πήραν το λόγο, αναφέρθηκαν στις συνέπειες του πολέμου και του κυνηγητού των εξοπλισμών. Ήταν ενημερωμένα για το τι γίνεται σήμερα σε όλον τον κόσμο. Τις αιτίες έντασης της διεθνούς κατάστασης και τα σχέδια των ιμπεριαλιστών, να ματοκυλήσουν την ανθρωπότητα. Όταν ρωτήθηκαν από την δασκάλα, πόσα από τα παιδιά έχουν θύμα στο μεγάλο πατριωτικό πόλεμο, περισσότερα από τα μισά απάντησαν ότι είχαν. Πρόκειται για πόλη που κατακτήθηκε από τους Γερμανούς φασίστες και όπως μας είπαν δόθηκαν πολύ σκληρές μάχες στην υπεράσπιση όσο και στην απελευθέρωσή της.

Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε ότι οι τέτοιες επισκέψεις αφήνουν πολύ θετικές εμπειρίες. Δυναμώνουν τη φιλία ανάμεσα στους λαούς. Για τον εργαζόμενο μια επίσκεψη στη Σοβιετική Ένωση έχει ιδιαίτερη αξία γιατί κάνοντας τη σύγκριση για τη ζωή του εργάτη στη Σοβιετική Ένωση και την Ελλάδα βλέπει τις τεράστιες κατακτήσεις των Σοβιετικών. Ατσαλώνεται πιο πολύ η θέληση για αγώνα ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, το μόνο υπεύθυνο για τα σοβαρά προβλήματα και τα δεινά που αντιμετωπίζουμε σαν εργαζόμενοι και σαν λαός. Δεν μπορούμε κλείνοντας αυτό το σημείωμα από τις σύντομες εντυπώσεις μας να μην αναφερθούμε στην ιδιαίτερη εκτίμηση που τρέφουν οι Σοβιετικοί συνάδελφοι στους Οικοδόμους της Ελλάδας για τους αγώνες μας για την υπεράσπιση της ειρήνης, της δημοκρατίας και της ανεπτυγμένης διεθνιστικής ταξικής αλληλεγγύης που μας διακρίνει. Εκφράζουμε τέλος, από τις στήλες της εφημερίδας τις ευχαριστίες μας, για τη θερμή φιλοξενία που επιφύλαξαν στην αντιπροσωπεία μας, οι συνάδελφοι της Σοβιετικής Ένωσης.»
11 Μάη 2013

Σημειώσεις περί δημοκρατίας

Σημειώσεις περί δημοκρατίας

Η τρίτη και μακρύτερη –με την έννοια της μακροβιότερης- ελληνική δημοκρατία, θυμίζει σταδιακά, όσο μεγαλώνει, ολοένα και περισσότερο το τρίτο ράιχ, όπως είχαμε πει σε προηγούμενο κείμενο –χωρίς αυτό να παραπέμπει στη γνωστή δημοφιλή θεωρία περί οικονομικής κατοχής, μερκελιστών, κτλ. Κι έχει περάσει από σαράντα παρά ένα κύματα, δηλ 39, όσα και τα χρόνια της, που την κάνουν να μοιάζει με τη δεσποινίδα της ταινίας, που έμεινε άγαμη. Και όσοι της έταζαν βίο ανθόσπαρτο και την πήραν από δυο και τρεις (ή περισσότερες) φορές στις κυβερνητικές του θητείες, την ξεγέλασαν και της πήραν ό,τι πολυτιμότερο είχε: την προίκα του μεταπολιτευτικού ριζοσπαστισμού με τις κατακτήσεις του και το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο, που δεν ήρθε ποτέ.

Η καλύτερη δημοκρατία που είχαμε ποτέ πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια κι ενηλικιώθηκε απότομα με τις σαρωτικές ανατροπές του 89’ σε διεθνές επίπεδο. Αλλά εξελίχθηκε σε υστερική γεροντοκόρη, που περνά κρίση ταυτότητας κι έβλεπε να κλείνει ο κύκλος της και να πλησιάζει η εμμηνόπαυση και η παύση πληρωμών προς τις συμβατικές υποχρεώσεις του κράτους της: μισθοί, συντάξεις, κτλ –με την εξαίρεση βέβαια των πιστωτών της. Κι ενώ τελειώνουν τα κόκκινα ωάριά της και τα μηνιαία μαντάτα για την… κάθοδο των ρώσων, φαίνεται να τελειώνουν και οι ελπίδες –ή μήπως αυταπάτες;- ότι έφερε μαζί και το σπέρμα για να γεννηθεί μια άλλη κοινωνία σε αυτήν την περίοδό της.

Κι έτσι καχεκτική που τη βλέπουμε ετοιμαζόμαστε του χρόνου να της κάνουμε τα σαράντα, αφού περάσει από πάνω της να την αποτελειώσει το σαρακοστό κύμα, σαν αυτό της γερμανικής ταινίας, που ξεκίνησε σαν πλάκα, αλλά θέριεψε γρήγορα και τώρα πάει για τρίτο κόμμα –και ό,τι άλλο ήθελε προκύψει, όσο ο αστικός κόσμος κρατάει στάση κατευνασμού απέναντί του, τάχα για να το εξευμενίσει.

Η ρόζα έλεγε πως η δημοκρατία κι η ελευθερία λόγου μπορεί να νοηθεί ως τέτοια μόνο σε σχέση με τη μειοψηφία που διαφωνεί. Αλλά ο τρότσκι –αν δεν κάνω λάθος- τον καιρό που ήταν με τους μπολσεβίκους είχε πει ότι για εμάς η δημοκρατία δεν είναι φετίχ κι αυτοσκοπός, αλλά ένα απλό μέσο. Και οι εραστές της καθαρής δημοκρατίας απαντάνε αναδρομικά πως η λογική αυτή του γύρισε μπούμερανγκ και την πλήρωσε πολύ ακριβά –όπως κι άλλοι κομμουνιστές ηγέτες και τα κκ συνολικά- πέφτοντας ο ίδιος θύμα του «αντιδημοκρατικού μηχανισμού» που είχε στήσει. Ενώ τώρα το κίνημα έχει αποκαταστήσει τα αμεσοδημοκρατικά φετίχ και βλέπει τη γλύκα από την ανάποδη, απολαμβάνοντας πολύωρα συντονιστικά για βάλιουμ και το δικαίωμα της μειοψηφίας να σπάει τα νεύρα των υπόλοιπων και κάθε όριο ανοχής.

Η κοινή γνώμη έχει συνηθίσει να θεωρεί αυταρχικό κι ολοκληρωτικό το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό –τη στιγμή που στηρίζει μικρο-αστικά κόμματα με πλήρως αρχηγοκεντρική δομή, χωρίς ίχνος δημοκρατικών συλλογικών διαδικασιών. Και τη βρίσκει με αμεσοδημοκρατικές ονειρώξεις, στα πλαίσια της αρχαίας ελληνικής (αμεσο)δημοκρατίας. Η οποία βασιζόταν όμως στο θεσμό της δουλείας, ως απαραίτητη προϋπόθεση για να έχει κανείς ελεύθερο χρόνο και τη δυνατότητα να πηγαίνει στην εκκλησία του δήμου για να λέει το μακρύ και το κοντό του. Έτσι και σήμερα δεν υπάρχει τίποτα πιο υποδουλωτικό για τη σκέψη και την οικονομία της συζήτησης από το να βλέπεις δύο και περισσότερους πλατφόρμερς να πλακώνονται αμεσοδημοκρατικά στα μαρμαρένια αλώνια μέχρι πρωίας και τελικής πτώσης των ακροατών στο πάτωμα.

Οι εραστές της αγνής και άδολης (σαν την αναλογική) δημοκρατίας λένε επίσης πως ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δε θα υπάρξει. Ξεχνώντας πως στην ουσία ισχύει ακριβώς το αντίστροφο. Η δημοκρατία ή θα είναι σοσιαλιστική ή δε θα υπάρξει. Κι αφού υπάρξει ως τέτοια, δηλ ως δικτατορία του προλεταριάτου, θα οδηγηθεί στην απονέκρωση και τη σταδιακή εξάλειψή της. Γιατί ακόμα κι η πιο πλέρια δημοκρατία δεν παύει να είναι μια μορφή κράτους κι εξουσίας, όπως προκύπτει κι από την ετυμολογία της λέξης, που δε θα έχει θέση στην αταξική κοινωνία του μέλλοντος. Και με αυτήν ακριβώς την έννοια η δημοκρατία δεν αποτελεί φετίχ κι αυτοσκοπό για τους κομμουνιστές.

Με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό η αριστερά σήμερα ή θα είναι κομμουνιστική ή δε θα υπάρξει –παρά μόνο ως τσόντα στο αστικό πολιτικό σκηνικό κι αριστερή του πτέρυγα, πχ η δημοκρατική αριστερά.

Μήπως όμως έτσι χαρίζουμε ελαφρά τη καρδία στον αντίπαλο αυτές τις έννοιες, διαπράττοντας σοβαρό επικοινωνιακό μα πρωτίστως πολιτικό σφάλμα;

Καθαρή δημοκρατία ωστόσο υπάρχει μόνο σε θολά μυαλά, χωρίς ταξικό κριτήριο και στη σκέψη δήθεν πρωτοποριών που ψαρεύουν σε θολά νερά και ρίχνουν δίχτυα  με το σύνθημα της πραγματικής δημοκρατίας που δημιουργεί φενακισμένες συνειδήσεις κι υπερταξικές αυταπάτες. Αρνούνται συνειδητά να ζυμώσουν ανάγκη της επανάστασης και κοσκινίζουν δέκα μέρες (που δε συγκλόνισαν τον κόσμο της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης) για να καταλήξουν ασυνείδητα ουρά του αυθόρμητου και μη συνειδητού κομματιού του κινήματος.

Η ουσία δεν είναι πως η καθαρή δημοκρατία δεν χωρά στα στενά πλαίσια της κομμουνιστικής καθαρότητας, αλλά ότι έχει ξεπεραστεί από την ίδια την πραγματικότητα –εκτός κι αν δε μας βολεύει ούτε αυτή, οπότε να τη βαφτίσουμε με τη σειρά της σεχταριστική. Οι τίμιοι αριστεροί δημοκράτες (σκέτο) ανήκουν στο μεταπολιτευτικό παρελθόν, μαζί με την τίμια σοσιαλδημοκρατία και τον κεϊνσιανισμό και τελούν προς εξαφάνιση. Σήμερα η αστική εξουσία είναι πολύ πιο έμπειρη και προετοιμασμένη να αξιοποιήσει προς όφελός της ακόμα και την απέχθεια του λαού προς το ίδιο το αστικό κράτος και την κολοβή δημοκρατία που του προσφέρει.

Ας δούμε τα συνθήματα για λιγότερο κράτος (δηλ ιδιωτικοποιήσεις και προώθηση καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων) ή το φλερτ του αστικού πολιτικού κόσμου με την κυβέρνηση τεχνοκρατών ή άλλων ανοιχτά φασιστικών σεναρίων στο όνομα της υπέρβασης των ορίων του (αστικού) κοινοβουλευτισμού. Η αστική προπαγάνδα πλασάρει στην κυβέρνηση «αντιεξουσιαστές» τύπου γιωργάκη ή ψαριανού κι αφήνει στους κομμουνιστές το ρόλο των «αγκυλωμένων κρατιστών» και των υπερασπιστών του διεφθαρμένου δημοσίου, που ευθύνονται για όλα τα στραβά σε αυτή την τελευταία σοβιετική γωνιά της ευρώπης, κι ας μη κυβέρνησαν ποτέ.

Κι όλως τυχαία το δημόσιο και ο κρατισμός συγγενεύουν ετυμολογικά με τα δυο συνθετικά της λέξης δημοκρατία. Γι’ αυτό οι κομμουνιστές είναι υποχρεωμένοι να μην χρησιμοποιούν κούφιες, γενικές έννοιες, αλλά να εξηγούν πάντα συγκεκριμένα για τι δημόσιο τομέα παλεύουν, σε ποιο κράτος και με τι είδους δημοκρατία –ποιο θα είναι το ταξικό της περιεχόμενο- αν θέλουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις συνέπειες αυτής της προπαγάνδας.

Πολύ συχνά αντιπαρατίθεται μηχανικά σε πολλές αναλύσεις η δημοκρατία με τη δικτατορία, η συναίνεση με την καταστολή, το οργουελικό 1984 με τον γενναίο νέο κόσμο του χάξλεϊ (σε λογοτεχνικό επίπεδο). Αλλά διαφεύγει από τον ορίζοντά τους πως οι δύο πόλοι συμπληρώνονται διαλεκτικά. Ότι όσο περισσότερη συναίνεση και παθητική αντίσταση συναντά η αστική εξουσία τόσο πιο δυνατή και σίγουρη νιώθει να προωθήσει την κρατική καταστολή και τον αυταρχισμό, να διασφαλίσει την ύπαρξή της με το καρότο και με το μαστίγιο. Κι ότι η αστική δημοκρατία δεν τείνει μόνο προς τον πιο σίγουρο τρόπο διακυβέρνησης δια (κοινοβουλευτικών) πολιτικών αντιπροσώπων της αστικής τάξης, όπως σημείωνε ο λένιν. Παράλληλα ρέπει νομοτελειακά προς το φασισμό και τον ολοκληρωτισμό, όπως ακριβώς η ολολήρωση των αγορών στην οικονομία «καταργεί» τον «υγιή», «ισότιμο», «δημοκρατικό» (κι ό,τι άλλο θέλετε) ανταγωνισμό και οδηγεί στο μονοπώλιο, στη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου –και σε αυτή τη βάση στην πρωτόγνωρη ένταση του ανταγωνισμού.

Κι όσοι νοσταλγούν τον κεϊνσιανισμό στο επίπεδο της οικονομικής βάσης και την αντίστοιχη πολιτική του έκφραση στο εποικοδόμημα (σοσιαλδημοκρατία), παρέχουν πολύ κακή υπηρεσία στον αγώνα της εργατικής τάξης, γιατί αγνοούν(;) πως ακόμα και η καλύτερη αστική δημοκρατία δεν είναι παρά η πολιτική έκφραση της δικτατορίας του κεφαλαίου. Κι είναι σα να αντιστρέφουν πλήρως εκείνη την παλιά πολιτική φόρμουλα του βλαδίμηρου (στην καθυστερημένη ρωσία των αρχών του περασμένου αιώνα) για δημοκρατική διχτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς και να τη βάζουν παραλλαγμένη σήμερα, στις δικές μας σημαίες ως κεντρικό στόχο, ζητώντας μια «δημοκρατική δικτατορία της αστικής τάξης». Πάντα στο πλαίσιο του συστήματος και του εξελικτικού μετασχηματισμού του σε κάτι διαφορετικό –με το βάθεμα και το πλάτεμα της δημοκρατίας, για να θυμηθούμε και τους κλασικούς του ελληνικού ευρωκομμουνισμού- συνεπώς πάντα μακριά από την πάλη για την επαναστατική αλλαγή του κόσμου.

Είναι αυτονόητο πως η παραπάνω κριτική δε γίνεται από τη σκοπιά της υποτίμησης του μετώπου για την υπεράσπιση και τη διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων του λαϊκού κινήματος. Αλλά αντιθέτως για να καταδείξει πως το δημοκρατικό μέτωπο καθαυτό δεν είναι το κλειδί για την αυλή του (σοσιαλιστικού) παραδείσου, ούτε καν για το προαύλιό του –ως πρώτο πιθανό στάδιο της επανάστασης που έρχεται- αλλά ένα τακτικό μέσο που δε μπορεί να ανάγεται για τους κομμουνιστές σε φετίχ και αυτοσκοπό, που δεν υποτάσσεται στο στρατηγικό στόχο.

ΣΥΡΙΖΑ: ''Aπό την ουτοπία στον ..(σου)ρεαλισμό''!

ΣΥΡΙΖΑ: ''Aπό την ουτοπία στον ..(σου)ρεαλισμό''!

Με εκλεπτυσμένη πολιτική ορολογία ο ιθύνων νους της οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Δραγασάκης, αναλύει το πώς μια κυβέρνηση του κόμματός του θα επιδιώξει σε καμένη γη να καρποφορήσουν τάχιστα τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων, με λίπασμα τη στάχτη των δικαιωμάτων του λαού. Όχι τυχαία, το «Βήμα» που φιλοξενεί τη συνέντευξή του αναγγέλλει στο πρωτοσέλιδό του «τη μεγάλη στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, από την ουτοπία στον ρεαλισμό»...

«Εδώ που φτάσαμε δεν υπάρχουν εύκολες, ούτε ανώδυνες λύσεις» αποφαίνεται σε ό,τι αφορά στο χρέος και εναποθέτει την όποια διευθέτησή του στην «οικοδόμηση των αναγκαίων συμμαχιών και στην αλλαγή των συσχετισμών» προσθέτοντας ότι θα βοηθούσε και «μια ισχυρότερη πίεση από τις ΗΠΑ και τις αγορές»... Εν ολίγοις ο Γ. Δραγασάκης σηματοδοτεί όχι στροφή, αλλά όπισθεν ολοταχώς ακόμα κι απ' τη θέση για επαναδιαπραγμάτευση, λογιστικό έλεγχο και διαγραφή μέρους του χρέους με μορατόριουμ στην αποπληρωμή του υπόλοιπου. Σε κάθε περίπτωση επιβεβαιώνει τη βαθιά υπόκλιση του κόμματός του στο δυσθεώρητο χρέος που σώρευσε η πλουτοκρατία και οι πολιτικοί της εκπρόσωποι στο όνομά του υποβάλλουν το λαό σε αιματηρές θυσίες.

Ο Γ. Δραγασάκης καταβάλλει ιδιαίτερη προσπάθεια να μείνει εκτός του οπτικού πεδίου του λαού η καπιταλιστική οικονομία, απενοχοποιώντας την πλήρως ως τη μήτρα της κρίσης και της πολιτικής διαχείρισής της κατά τρόπο ισοπεδωτικό για το λαό, τονωτικό για την ίδια και την επαναφορά της σε τροχιά ανάπτυξης, άρα κερδοφορίας. Όχι μόνο την αθωώνει, αλλά ισχυρίζεται ότι είναι δυνατή μια άλλη μορφή διαχείρισής της που θα την απαλλάξει απ' τον εκμεταλλευτικό της χαρακτήρα. Βάζει έτσι το κάρο μπροστά απ' το άλογο, αφού είναι ο χαρακτήρας της που υποβάλλει διαχείριση και επ' ουδενί το αντίστροφο. 

Διατείνεται επ' αυτού: «οι πρωτοπόροι του μέλλοντος θα είναι αυτοί που πρώτοι θα προχωρήσουν σε ένα μετα-νεοφιλελεύθερο δρόμο και θα δημιουργήσουν ένα νέο υπόδειγμα, μια νέα “οικονομία των αναγκών”, βασισμένη στην καινοτόμο παραγωγή (...) στην αειφορία (...) το στοιχείο της παρούσας κρίσης δεν βρίσκεται στην οικονομική αλλά στην ηθική, στην αξιακή και στην οικολογική της διάσταση...»!

Εξάλλου σπεύδει να αναπαράγει το εφεύρημα περί καλών και κακών καπιταλιστών, αξιώνοντας εμμέσως απ' τον λαό να ταυτιστεί με τους «καλούς» εκμεταλλευτές του και άρπαγες του μόχθου του, των οποίων την εξουσία θα διαχειριστεί ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τρόπο «χρηστό» και «ηθικό». Πρόκειται για παραμύθι που δεν αντέχει σε καμία σοβαρή κριτική. «Ο επιχειρηματικός κόσμος δεν είναι ενιαίος (...) νέες αντιθέσεις που σχετίζονται με τη στάση του απέναντι στη δημοκρατία, με τον διαφανή ή μη τρόπο συσσώρευσης του κεφαλαίου (...) την πραγματοποίηση επενδύσεων», αποφαίνεται ο Γ. Δραγασάκης. 

Κρύβει βεβαίως ότι οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί στους κόλπους του αφορούν στα ιδιαίτερα συμφέροντα κάθε μερίδας του, το μείγμα διαχείρισης και τις συμμαχίες που κρίνει ότι θα τα ικανοποιήσουν και δεν αναιρούν ούτε κατ' ελάχιστο την ενιαία στάση του απέναντι στην εργατική τάξη και την ενιαία προσπάθειά του να καταβαραθρωθεί η τιμή της εργατικής δύναμης, να περάσουν «μεταρρυθμίσεις» που τσακίζουν τον λαό αλλά έχουν άμεσο αντίκτυπο στους δείκτες της ανταγωνιστικότητας και κερδοφορίας του.

Συνεχίζοντας να παραμυθιάζει τον λαό, αποκόπτοντας τον καπιταλισμό από ενδημικά του φαινόμενα όπως η διαφθορά ακόμα και η ενίσχυση του αυταρχισμού και της αντίδρασης, ο Γ. Δραγασάκης προσθέτει: «Επομένως και η δική μας στάση απέναντι στον επιχειρηματικό κόσμο δεν μπορεί να είναι ισοπεδωτική, επίπεδη ή τυφλή (...) έχει γιγαντωθεί ένας “κατάμαυρος” καπιταλισμός που ζει απ' τη (...) διαφθορά». 

Προβλέψιμος και ο επίλογος του παραμυθιού, ο ΣΥΡΙΖΑ θα κατατροπώσει τον «κακό» καπιταλισμό και θα επιβραβεύσει την «υγιή» επιχειρηματικότητα. Μάλιστα επικαλείται τα εύσημα του ΣΕΒ σαν αναγνώριση της αφοσίωσής τους στον σχετικό στόχο.

Προχωρώντας στο παρασύνθημα σκιαγραφεί το μείγμα διαχείρισης του καπιταλισμού που επιθυμούν να εφαρμόσουν επ' ωφελεία της «υγιούς» επιχειρηματικότητας. Διευκρινίζει: «Όχι δεν επιδιώκουμε αναβίωση της πολιτικής των ελλειμμάτων, πράγμα άλλωστε ανέφικτο από τη στιγμή που δεν υπάρχει δυνατότητα κρατικού δανεισμού». Δηλαδή, ούτε ψίχουλο στο λαό, η κάλυψη των αναγκών του οποίου ενοχοποιείται και απ' τον ΣΥΡΙΖΑ όπως κι απ' τα άλλα αστικά πολιτικά κόμματα ως τροφοδότης των ελλειμμάτων!

Τι επιδιώκουν; Δυνατότητα τροφοδότησης των καπιταλιστών με ζεστό παραδάκι για επενδύσεις και εξοικονόμηση χρημάτων στον κρατικό κορβανά για δημόσιες επενδύσεις που κατά τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν προϋπόθεση επανεκκίνησης της καπιταλιστικής κερδοφορίας! 

Αναφέρει ο Γ. Δραγασάκης: «Επιδιώκουμε επαναπροσδιορισμό του ορισμού του πρωτογενούς ελλείμματος ώστε να μην συμπεριλαμβάνονται σε αυτό οι δημόσιες επενδύσεις και δυνατότητα χρηματοδότησης των δημοσίων επενδύσεων από ευρωομόλογα ή άλλον ευρωπαϊκό θεσμό (...) ο κρατικός καπιταλισμός δεν είναι στόχος ούτε όραμά μας (...) δεν είναι η αναβίωση του κράτους των προηγούμενων δεκαετιών αλλά ο επαναπροσδιορισμός του περιεχομένου του (...) στο πλαίσιο μιας πλουραλιστικής μεταβατικής οικονομίας».

Όλα αυτά «...με δεδομένο ότι το κράτος δεν θα μπορεί επί μακρόν να δανειστεί, οι τράπεζες θα είναι για χρόνια παγιδευμένες στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (...) σημαντικό μέρος του συσσωρευμένου πλούτου έχει φυγαδευτεί (...) με δεδομένη τη δημοσιονομική στενότητα (...) με δεδομένη την αδυναμία μας να καθορίσουμε τη νομισματική πολιτική (...) δεδομένου ότι οι ριζικές λύσεις στο πρόβλημα του ισοζυγίου πληρωμών είναι μόνο μακροπρόθεσμες, πρέπει να εφαρμόσουμε μέσα βραχυπρόθεσμης απόδοσης για την αποθάρρυνση των εισαγωγών και τον επηρεασμό των διαρθρωτικών, μη εργασιακών παραγόντων...».

Όποιος όμως αναγνωρίζει αυτά σαν δεδομένα, στα οποία υποκλίνεται, ομολογεί ότι θέλει να ικανοποιήσει συμφέροντα ξένα και απολύτως εχθρικά προς αυτά του λαού. Οι λαϊκές ανάγκες και η ικανοποίησή τους προϋποθέτουν σύγκρουση, ρήξη με τα δεδομένα που δημιουργεί η καπιταλιστική οικονομία, η καπιταλιστική κρίση, η διαχείριση για έξοδο απ' αυτή προς όφελος του κεφαλαίου.

Άλλωστε και ο έτερος υπεύθυνος για την οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Σταθάκης, σε συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» δηλώνει δεσμευμένος στον στόχο για τόνωση των επενδύσεων και δημοσιονομικής ισορροπίας, στόχοι που μοιράζεται και η σημερινή κυβέρνηση, απολύτως εχθρικοί προς τον λαό. 

Απογειώνοντας τη δημαγωγία ισχυρίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, αν αναδειχτεί στην κυβέρνηση, θα εγκαταλείψει μονομερώς το μνημόνιο, θα επαναδιαπραγματευτεί μια βιώσιμη δανειακή σύμβαση και στην περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν γίνει δεκτό απ' την ΕΕ τότε «η αναχρηματοδότηση του χρέους» θα υπηρετηθεί από «ενεργοποίηση επιπρόσθετων, κοινωνικών κυρίως πόρων από ευρωπαϊκές πηγές»!!! Ισχυρίζεται δηλαδή στα σοβαρά ότι θα εφαρμόσουν κάτι με το οποίο η ΕΕ θα διαφωνήσει σε σημείο που θα κλείσει τη στρόφιγγα των δανεικών αλλά θα συνεχίσει να τους δίνει χρήμα για την αποπληρωμή του χρέους!

902gr