Aποσπάσματα από το “Γράμμα του σ. Νίκου Ζαχαριάδη στα παιδιά της Ελλάδας” που απευθυνόταν στο Επονίτικο Γραφείο του σταθμού “Παπαρήγας” της Βουδαπέστης και στους μαθητευομένους της “Tatra” στην Κοπρίβνιτσα της Τσεχοσλοβακίας. Το γράμμα πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Αετόπουλα” – που έβγαινε για τα Ελληνόπουλα που ζούσαν στις σοσιαλιστικές χώρες, τον Γενάρη του ’51.
«Αγαπητοί σύντροφοι,
Πρώτ’ απ’ όλα ζητώ πολύ συγνώμη απ’ τούς επονίτες “Παπαρρήγα”, που άργησα να σας απαντήσω στο γράμμα σας της 15/5/50. Μαζί με το γράμμα σας πήρα και τις 9 εκθέσεις σας. Η μόνη, ίσως, δικαιολογία για την τόσην αργητά μου μπορεί νάνε το γεγονός ότι, όπως θα ξέρετε και θα μάθατε και σεις, στους μήνες αυτούς είχαμε αρκετή δουλιά και το Κόμμα αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα και ζητήματα τόσο του κινήματος γενικά όσο και εσωκομματικά Αυτό δεν άφηνε πολύ διαθέσιμο χρόνο για μια απάντηση όχι, φυσικά, τυπική.
Πάντως, αυτό πρέπει να το πω απ’ την πρώτη στιγμή, στο επονίτικο γραφείο “Παπαρρήγα”, μου κάνετε πολλή τιμή, περισσότερη απ’ ό,τι προσωπικά μου αξίζει, όταν θυμάστε και μάλιστα και σημειώνετε και με άμιλλα τα γενέθλια μου. Βέβαια, εσείς στο πρόσωπό μου τιμάτε το Κόμμα μας, το ΚΚΕ, που αυτό γαλούχησε και δημιούργησε και μένα και που, όλοι μας, το υπηρετούμε σαν ισότιμοι μαχητές και στρατιώτες, γιατί αυτό εκπροσωπεί την Ελλάδα μας και οδηγεί το Λαό μας στον αγώνα και στη νίκη, στον αγώνα που όλοι οι λαοί κάνουν με επικεφαλής τη μεγάλη μας πατρίδα, τη Σοβιετική Ένωση, για το λυτρωμό, για τον κομμουνισμό.
Με το γράμμα μου απαντώ και στους μαθητευόμενους της Κοπρίβνιτσας της “Tatra”, που μού ’γραψαν με την ευκαιρία των 32 χρόνων του Κόμματος μας και έστειλαν και το δώρο τους εκφράζοντας έτσι και αυτοί την πίστη και την αγάπη τους στο ΚΚΕ. Εκ μέρους του Κόμματος τους ευχαριστώ για το γράμμα και το δώρο.
Η πίστη, η αφοσίωση, η προσήλωση που δείχνετε στο Κόμμα μας, τιμώντας το με άμιλλα απ’ αφορμήν μιάν κατά τα άλλα όχι και τόσο αξιοπρόσεχτη επέτειο, είναι η (…) αρετή για το λαϊκό αγωνιστή, για [τον] επονίτη, για τον κομμουνιστή, (…) δίνει υψηλό, ανώτερο, λαϊκό [νόημα], επαναστατικό σκοπό, κατεύθυνση, [στοχοπροσήλωση] στη ζωή. Χωρίς αυτό το [ανώτερο] νόημα και το επαναστατικό, το ολοκληρωτικό δόσιμο στην υπόθεση του Λαού δεν υπάρχει στη ζωή πραγματική δημιουργία. Και όσες ικανότητες και αν έχει κανένας, όσο και νάνε “προικισμένος” απτή φύση, όταν τις ικανότητες αυτές και τα “προικιά” του δεν τα θέσει στην υπηρεσία του Λαού και δεν τα εμπλουτίσει, δεν τα “βαφτίσει” μέσα στο λαϊκό, επαναστατικό αγώνα, έτσι είτε αλλιώς αυτός θα σέρνεται στη ζωή, θα γίνει καλός καταφερτζής, καπάτσος, όπως λέμε εμείς, πότε όμως δημιουργός, αγωνιστής, πραγματικός άνθρωπος.
Δεν μπορεί να υπάρξει πίστη στον άνθρωπο, όταν αυτός δεν είναι αγωνιστής στη ζωή, όποια θέση και δουλιά κι αν έχει σ’ αυτή. Όταν δεν είναι δημιουργός, δηλαδή, μαχητής, που κι αυτός προσφέρει αυτό πώ ’χει, τη δύναμη και τις ικανότητες του και συντελεί έτσι και ο ίδιος στο να γκρεμιστεί το παληό, το σάπιο και να δημιουργηθεί, ν’ ανοικοδομηθεί το καινούργιο, ο κομμουνισμός.
Πιστεύοντας στον άνθρωπο αγωνιστή, στον άνθρωπο δημιουργό, αναμορφωτή, ανακαινιστή, εμείς του εκφράζουμε έτσι και την πιο υψηλή εχτίμηση, τον ανώτερο σεβασμό μα, ταυτόχρονα, του προβάλλουμε και τις πιο υψηλές και ανώτερες απαιτήσεις.
Τέτοιες υψηλές και ανώτερες απαιτήσεις προβάλλει και σε σας τους επονίτες – αγωνιστές του ΚΚΕ, ο Λαός μας. Απ’ τις εκθέσεις και τα γράμματα σας φαίνεται καθαρά ότι μαθαίνετε και δουλεύετε με τη συναίσθηση μιας ανώτερης αποστολής, ενός υψηλού προορισμού. Ξεκινήσατε τα πιο πολλά αγράμματα, (…) παιδιά του φτωχού λαού, παιδιά αγωνιστών, που πολλοί έχουν δώσει τη ζωή και το αίμα τους για τον αγώνα, για τη λεφτεριά της πατρίδας μας.
Να λοιπόν, από πού βγαίνουν οι μεγάλες και ανώτερες απαιτήσεις που προβάλλει ο αγώνας σε σας. Βγαίνουν απτό αίμα των γονιών και των αδερφιών σας, απτούς καπνούς της πατρίδας μας, απτά δάκρυα και τα βάσανα της μάνας. Δεν μπορεί να υπάρχει πιο [ευγενική] επιταγή και […] απ’ αυτή. Όλη μας η σκέψη, όλη [μας η] θέληση και η δουλιά πρέπει να [συγκεντρώνεται] στο πώς να τα βγάλουμε πέρα, [πώς να] φανούμε άξιοι.
Η ζωή σας προβάλλει περισσότερες απαιτήσεις απόσες, κάτω από κανονικές ομαλές συνθήκες θα μπορούσαν να προβληθούν σε νέους, που δεν μπόρεσαν να νοιώσουν και να χαρούν την παιδική ζωή και ξενοιασιά. Όμως είστε κι όλας επονίτες, πολλοί έχετε δουλέψει από πολύ μικρά για το ψωμί σας, πολλοί περάσατε και από δοκιμασίες σκληρές, αυτό έκανε ώστε να περάσει βιαστικά η παιδική ηλικία σας, σας φόρτωσε, ίσως πρόωρα βάρη και φροντίδες ανώτερες, ωριμάσατε γρήγορα. Αυτό ας μη σας κάνει να λυπάστε.
Γεννηθήκαμε στη πιο ιστορική περίοδο της ανθρωπότητας. Και η γενιά σας επωμίστηκε και επωμίζεται βαριά υπεύθυνη αποστολή. Έχετε την τιμή νάστε κιόλας επονίτες. Και αυτό τα ισοφαρίζει όλα τα άλλα. Σβήνει τις πίκρες και τις λύπες γιατί γεννά, δίνει τη χαρά του αγώνα, την ανωτερότητα του αγωνιστή, τη συναίσθηση ότι στον αγώνα που παλεύουμε αξίζει να τα θυσιάζει κανένας όλα.
Ποιες τώρα είναι οι “απαιτήσεις”, που το Κόμμα προβάλλει μπροστά σας. Χωρίς να νομιστεί ότι εξαντλείται το θέμα, μπορούμε να συνοψίσουμε στα παρακάτω:
Να διαμορφώνετε έντιμο, ειλικρινή, ακέραιο, αγωνιστικό χαραχτήρα. Προσήλωση στο καθήκον μέχρι τέλος. Επιμονή και συνέπεια στην επονίτικη-κομματική αποστολή. Όχι μικρότητες. Να βλέπετε, να μην κρύβετε, να διορθώνετε τις αδυναμίες και τα λάθη σας. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι είσε ένας μέσα στους πολλούς, όχι απομονωμένος και χωριστός, Ο ένας για όλους και όλοι για τον ένα. Αυτή την αρετή της συντροφικής συνεργασίας και προσήλωσης, της κολεχτιβιστικής δουλιάς πρέπει να την καλλιεργείτε και να την αναπτύσσετε.
Να μαθαίνετε, να μαθαίνετε, όπως συμβούλευε ο Λένιν τους κομσομόλους. Οι Λαϊκές Δημοκρατίες σας δέχτηκαν με ανοιχτή αγκαλιά. Εσείς τώρα εισπράττετε τους τόκους απτούς αγώνες άλλων. Σας αγαπούν, και σας εχτιμούν και σας βοηθούν επειδή είστε παιδιά του αγωνιζόμενου λαού μας. Πρέπει με την επιμέλεια και τις επιτυχίες να φανείτε άξιοι της αγάπης και της βοήθειας που σας δίνουν. Να αξιοποιείστε εξαντλητικά και σωστά τη φιλοξενία και τα μέσα που μας δίνουν τ’ αδερφά μας Κόμματα στις ΛΔ. Ο σ. Απόστολος Έξαρχος γράφει: η τέχνη μου είναι τορναδόρος και την έχω αγαπήσει πολύ. Την ίδια αγάπη να δείχνετε για όλα όσα μαθαίνετε, για όλα τα ζητήματα και προβλήματα του αγώνα. Η τέτοια αγάπη στη μάθηση και στη δουλιά είναι αποφασιστικός παράγοντας για την επιτυχία. Στη μάθηση και στη δουλιά να δίνετε όλες σας τις δυνάμεις. Με τη γνώση και τη μάθηση πάλι δεκαπλασιάζετε τις δυνάμεις σας. Πλουτισμένοι με τη γνώση, την επιστήμη, την τέχνη, την πείρα και τη θεωρία του κινήματος μας, πρέπει να τείνετε να γίνετε όσο μπορείτε, όσο σηκώνουν οι δυνάμεις και οι ικανότητες σας πιο ικανοί και πιο δυνατοί για τον αγώνα.Όλες τις ικανότητες, τις γνώσεις, τις δυνάμεις σας πρέπει χωρίς επιφύλαξη, να τις δίνετε στον αγώνα.
Ν’ αγαπάτε και να θυμάστε αδιάκοπα την πατρίδα μας, την Ελλάδα. Όσα μαθαίνετε και όσα αποχτάτε πρέπει ένα σκοπό νάχουν: να σας κάνουν καλλίτερους αγωνιστές για την απελευθέρωση και τη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση της Ελλάδας. Είστε και σεις μαχητές του στρατού που θ’ απελευθερώσει τη χώρα μας και το Λαό μας. Μη το ξεχνάτε αυτό λεφτό. Εκεί, στον αγώνα για τη λέφτερη, σοσιαλιστική Ελλάδα θα ολοκληρώσετε, θ’ αποτελειώσετε αυτό που συσσωρεύετε τώρα σε πείρα και γνώση. Εκεί θανε και η αποφασιστική για τον καθένα σας δοκιμασία. Αυτή τη δοκιμασία πρέπει να την περάσουμε άξια. Και προς αυτό πρέπει να τείνουν όλες οι προσπάθειες μας τώρα, στη μάθηση, στην τέχνη, στην επιστήμη.
Να δημιουργίεστε σε πραγματικούς επαναστάτες αγωνιστές διεθνιστές. (…) Χωρίς να ξεριζώσουμε το σαράκι του σωβινισμού και της εθνικιστικής διαίρεσης δε δημιουργίεται, πραγματικός κομμουνιστής. Αγαπάτε με όλη σας την ψυχή τη Σοβιετική Ένωση, τη Μεγάλη Πατρίδα μας. Σήμερα οι Λαοί της ΕΣΣΔ γιορτάζουν τη μέρα του Σταλινικού των Συντάγματος που κατοχυρώνει τις ανώτερες καταχτήσεις, που γνώρισε μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα. Και αποτελεί οδηγό αστέρι για τους Λαούς όλου του κόσμου. Ας είνε και για μας οδηγός και παράδειγμα. Να διδάσκεστε και να παραδειγματίζεστε απτήν ηρωική Κομσομόλ. Να έχετε τη φιλοδοξία να γίνετε άξιοι αγωνιστές σαν τους κομσομόλους. (…)
Και να μισάτε με όλη σας την ψυχή τους καταπιεστές και βασανιστές της πατρίδας και του Λαού μας, αμερικανοάγγλους και μοναρχοφασίστες.
Αγαπάτε τις χώρες, του λαούς, τη νεολαία των ΛΔ, που σας γαλούχησαν, σας αγάπησαν, σας βοήθησαν και σας μόρφωσαν.
Ατσαλώνετε αδάμαστη ψυχή, ατσαλένιο κορμί. Έτσι θα γίνετε ικανοί να τα βγάλτε πέρα παλληκαρίσια με όλες τις μπόρες, που ακόμα θ’ αντιμετωπίστε. Ένας σοβιετικός συγγραφές λέει: Ο άνθρωπος δεν γίνεται δούλος απτό ότι του πέρασαν αλυσσίδες. Δούλος γίνεται όταν πάυσει να πιστεύει και να παλεύει.
Ο Λαός μας μένει αδούλωτος, παρόλες τις αλυσσίδες που του περνούν γιατί δεν έπαυσε ποτέ να πιστεύει και να παλεύει.
Ένας πρέπει νάνε ο άσβεστος πόθος σας: Με κάθε σκέψη και πράξη, μικρή ή μεγάλη, κάθε μέρα και κάθε ώρα να φαίνεστε, να είστε πάντα άξιοι και αντάξιοι του πολύπαθου μα αδάμαστου και ηρωικού Λαού μας.
Χαιρετισμούς σ’ όλα τα παιδιά.
Με αγωνιστικές ευχές,
Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ
5 του Δεκέμβρη 1950»
*Έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του πρωτότυπου. Επίσης, οι λέξεις που σημειώνονται με αγκύλες συνάγονται απ’ την ερμηνεία του κειμένου καθώς σε ορισμένα σημεία οι σελίδες του πρωτότυπου είναι σχισμένες.