Γιώργος Μπεκιάρης

Αυτοί που παράγουν τον πλούτο και αυτοί που τον καρπώνονται…

Παναγιώτης Κολέλης

Ποιοι είναι οι στυλοβάτες της κοινωνίας; Είναι οι άνθρωποι που παράγουν τον πλούτο ή αυτοί που τον καρπώνονται; Είναι οι εργάτες στα εργοστάσια που δουλεύουν ακόμη και σήμερα χωρίς επαρκή μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό ή οι εργοστασιάρχες που δεν σταματούν την παραγωγή για να μη χάσουν τα κέρδη τους; Είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές που παλεύουν στην πρώτη γραμμή κατά της επιδημίας ή οι κυβερνώντες που απεκδύονται την ευθύνη τους για την κατάσταση που εμφανίζουν σήμερα τα δημόσια νοσοκομεία μας;
Οι ερωτήσεις αυτές μοιάζουν να είναι ρητορικές σήμερα που η επιδημία σαρώνει όλον τον κόσμο, αλλά λίγο καιρό πριν όλα έμοιαζαν πολύ διαφορετικά. Γιατροί χαρακτηρίζονταν ως «πλεονάζων προσωπικό», πυροσβέστες ως «αχρείαστοι», νοσηλευτές ως «τεμπέληδες», ενώ οι υπάλληλοι που δούλευαν στα supermarket ή οι άνθρωποι που φρόντιζαν για την καθαριότητα στους δημόσιους χώρους συγκέντρωναν υποτιμητικά βλέμματα και αντιμετωπίζονταν με απαξίωση και αδιαφορία όταν απεργούσαν παλεύοντας για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Έπρεπε να υπάρξει μια σοβαρή κρίση δημόσιας υγείας για να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας πως ο θεμέλιος λίθος μιας κοινωνίας είναι αυτοί οι άνθρωποι που συνήθως χαρακτηρίζονται με το προσωνύμιο «απλοί», αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πιο «σύνθετοι» από αυτούς, με την έννοια πως για να τα βγάλουν πέρα γίνονται καθημερινά «Τιραμόλες», τρέχοντας για χίλια δυο πράγματα.
Η ισπανική εφημερίδα MARCA αποφάσισε να αφιερώσει το χθεσινό της πρωτοσέλιδο σε αυτούς τους ανθρώπους, τους πραγματικούς καθημερινούς ήρωες και αληθινούς πρωταγωνιστές της ζωής, φτιάχνοντας ένα σκίτσο όπου απεικονίζει μια «ενδεκάδα» από επαγγέλματα, την «Ομάδα όλων» όπως γράφει, με την οποία «θα νικήσουμε σίγουρα» τη μάχη κατά του κορονοϊού.
Η «ενδεκάδα» αυτή αποτελείται από γιατρούς, νοσηλευτές, πυροσβέστες, στρατιωτικούς, υπαλλήλους supermarket, προσωπικό καθαρισμού, γεωργούς, αστυνομικούς, βενζινοπώλες, πωλητές εφημερίδων και υπαλλήλους στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Φυσικά, αν το δούμε πιο διευρυμένα, βασιζόμενοι στη σημειολογία που εκπέμπει το πρωτοσέλιδο, θα μπορούσαμε να πούμε πως η ομάδα αυτή μπορεί να μεγαλώσει και να χωρέσει κάθε εργαζόμενο, αυτοαπασχολούμενο, φοιτητή, συνταξιούχο, άνεργο, κάθε δηλαδή άνθρωπο που συνεισφέρει με τις δυνατότητές του στο κοινωνικό σύνολο από το δικό του μετερίζι.
Οι μόνοι που λείπουν και δεν γίνεται να χωρέσουν είναι οι εφοπλιστές, οι τραπεζίτες και οι βιομήχανοι για έναν πολύ απλό λόγο: δεν χρειάζονται, δεν είναι αναπόσπαστα μέλη της κοινωνικής αλυσίδας, αλλά αντίθετα αποτελούν παρασιτικούς οργανισμούς που ζουν εις βάρος της, που ρουφούν την υπεραξία των εργαζομένων για να συσσωρεύουν κεφάλαια και να βγάζουν κέρδη.
«Ένας επιχειρηματίας είπε σ’ έναν εργάτη: “Εγώ θέλω το καλό σου”. Κι ο εργάτης απάντησε: “Αυτό ακριβώς δεν θέλω να σου δώσω”», γράφει ο Αυστριακός συγγραφέας, Ε.Α Ράουτερ, στο βιβλίο του «Η κατασκευή υπηκόων» (Εκδόσεις Αιγόκερως), προσπαθώντας να διακωμωδήσει την ασυμβίβαστη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε έναν κεφαλαιοκράτη και έναν εργάτη.
Ο Μαρξ πάλι το έλεγε έτσι: «Ο κεφαλαιοκράτης επωφελείται […] όταν προσπαθεί να μεγαλώσει όσο γίνεται την εργάσιμη ημέρα και, αν είναι δυνατό, να κάνει τη μία εργάσιμη ημέρα δύο. Από την άλλη μεριά, […] ο εργάτης επωφελείται […] όταν προσπαθεί να περιορίσει την εργάσιμη ημέρα σ’ ένα καθορισμένο κανονικό μέγεθος. Επομένως, έχουμε εδώ μιαν αντινομία, δίκαιο ενάντια σε δίκαιο. […] Και ανάμεσα σε δύο ίσα δίκαια αποφασίζει η βία». (Το Κεφάλαιο, τ. Α΄, σελ. 246, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).
Αν, λοιπόν, χρειάζεται να συμπεράνουμε κάτι απ’ όλα όσα συμβαίνουν σήμερα γύρω μας, προκειμένου να μπορέσουμε να οχυρωθούμε μπροστά στη νέα οικονομική κρίση που έρχεται, με το «σοκ που έχει ήδη υποστεί η οικονομία να είναι μεγαλύτερο από εκείνο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008» (Δήλωση του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Άνχελ Γκουρία), αυτό δεν είναι να σταθούμε στα χειροκροτήματα των πολιτών στα μπαλκόνια, αυτή η «συμβολική πράξη στήριξης» για κάποιους είναι το ελάσσων απέναντι στο μείζων, που είναι να φροντίσουμε ώστε τα χειροκροτήματα αυτά να γίνουν απτές πράξεις υποστήριξης σήμερα και να μην ξεθυμάνουν μόλις περάσει η επιδημία, αντίθετα να τα κάνουμε να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός γενικότερου εφαλτηρίου συλλογικών διεκδικήσεων και αγώνων, έχοντας πλέον συνειδητοποιήσει – και υιοθετήσει – το γνωστό χιλιοειπωμένο σύνθημα «χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά».
Και μπορεί, πιστέψτε με – και πιστέψτε το…

Ο εχθρός – λαός και ο κορονοϊός

Κατιούσα

Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού άλλαξε αρκετά τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Κυρίως, μας οδήγησε σε καταστάσεις που ποτέ δεν φαντάζονταν οι μεταπολεμικές γενιές στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Προφανώς, ανέτρεψε και πολλά από αυτά που θεωρούσαμε δεδομένα. Ένα, όμως, δεν φαίνεται να ανατρέπει. Την ευκολία με την οποία μπορούν σε περιόδους κρίσης να κατασκευάσουν «εχθρούς» οι έχοντες την εξουσία. Κατά προτίμηση, εσωτερικούς «εχθρούς», δηλαδή μέσα στον ίδιο τον λαό που υποτίθεται ότι υπηρετούν. Ο στόχος, απλός και λιτός. Να αποποιηθούν των ευθυνών τους μπροστά στον κίνδυνο μίας πιθανής καταστροφής.
Τους πρώτους μήνες του 2010, την ώρα που η κυβέρνηση ετοιμάζονταν να χρησιμοποιήσει το «πιστόλι» που άφησαν στο τραπέζι οι ευρωπαίοι εταίροι, δρομολογούσε και την επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος. Βλέπετε, ο «αυτοτραυματισμός» από τη χρήση του «πιστολιού» ήταν ένα ρεαλιστικό σενάριο. Ξαφνικά, τα πρωτοσέλιδα εκείνων των ημερών και τα βραδινά δελτία ειδήσεων, γέμισαν με ειδήσεις περί «τεμπέληδων» δημοσίων υπαλλήλων, «απατεώνων» ελευθέρων επαγγελματιών, «λωποδυτών» αγροτών που έτρωγαν στα μπουζούκια τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, αλλά και με «ανεύθυνους» πολίτες που δεν ζητούσαν απόδειξη από τη γριά που πουλούσε κουλούρια.
Με απλά λόγια, η τότε κυβέρνηση, με την αγαστή συνεργασία μερίδας Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, δημιούργησε τον «εχθρό» που οδήγησε τη χώρα στα μνημόνια. Ήταν ο ίδιος της ο λαός – ή τέλος πάντων ένα μεγάλο του κομμάτι.
Αυτός ο «εχθρός» ήταν ο υπεύθυνος για τη χρεοκοπία. Όχι το πολιτικό προσωπικό που διαχειρίστηκε τη χώρα. Όχι οι ελίτ που θησαύρισαν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Όχι οι αμυντικοί εξοπλισμοί που γίνονταν για το ΝΑΤΟ – και φυσικά όχι για την άμυνα της πατρίδας μας. Υπεύθυνος ήταν ο λαός της…
Τα φαινόμενα κοινωνικού αυτοματισμού αυξήθηκαν ακαριαία. Όμως το ψέμα έχει κοντά ποδάρια. Και όταν πια δεν μπορεί να μετατραπεί με το έτσι θέλω σε αλήθεια -μιας και διαψεύδονταν καθημερινά από τη πραγματικότητα- οδηγηθήκαμε στη λογική του «μαζί τα φάγαμε». Δηλαδή ακόμα ένα ψέμα που στοχοποιούσε το λαό και αθώωνε -εν μέρη πλέον- τους πραγματικούς θύτες. Στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν από εκείνες τις ημέρες, άλλαξαν πολλά. Εκείνο που μοιάζει ολόιδιο, είναι η επικοινωνιακή τακτική που σχεδιάζει η κυβέρνηση για την περίπτωση που τα πράγματα ξεφύγουν. Κατασκευάζει πάλι τον «εσωτερικό» εχθρό, που ως εκ θαύματος είναι πάλι ο ίδιος. Ο ελληνικός λαός!
Εδώ και μέρες κατακλύζουν τα κοινωνικά δίκτυα και μερίδα Μέσων Ενημέρωσης ειδήσεις για «απείθαρχους» πολίτες που αρνούνται να υπακούσουν στις εκκλήσεις της κυβέρνησης να κάνουν το αυτονόητο για αυτές τις ημέρες, να κάτσουν δηλαδή στο σπίτι τους.
Και τι εμφανίζουν αυτές οι εικόνες που συνοδεύουν τις εν λόγω ειδήσεις; Συνήθως τίποτα το περίεργο. Κάποιους ανθρώπους να τρέχουν μόνοι τους, κάποιους ηλικιωμένους να κάθονται σε μεγάλη απόσταση σε παγκάκια και ουρές στα σούπερ μάρκετ. Δηλαδή δραστηριότητες που υποτίθεται ότι επιτρέπονταν μέχρι το βράδυ της Παρασκευής.
Θα μου πείτε, δεν υπήρχαν και εκείνοι που όντως έκαναν του κεφαλιού τους και κατέκλυσαν τις παραλίες ή έκαναν υπαίθριο πάρτι στη Θεσσαλονίκη ή έπαιξαν ποδόσφαιρο στη Λαμία; Προφανώς και υπάρχουν. Και είναι αυτό που λέγαμε στο στρατό οι «ανίκητοι».
Μόνο που η συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών, δεν αποτελεί παρά μόνο μία ισχνή μειοψηφία. Στη συντριπτική του πλειοψηφία ο ελληνικός λαός ακολουθεί με ευλάβεια τα μέτρα που έχει -ορθά- λάβει η κυβέρνηση. Παρ’ όλα αυτά στοχοποιείται ανελέητα. Σαν κάποιοι να προσπαθούν να στρώσουν τον δρόμο για την εξεύρεση «ενόχου» .
Γιατί μόνο ως στοχοποίηση μπορεί να εκληφθεί η οργανωμένη προσπάθεια που ξεκίνησε την Παρασκευή να πεισθούμε πως οι Έλληνες πήραν αμάξια και καράβια για να πάνε στα χωριά τους και έτσι να διασπείρουν τον ιό σε περιοχές που δεν είχε φτάσει ακόμα ή περιοχές που τα νοσοκομεία τους δεν μπορούν να καλύψουν μεγάλο όγκο περιστατικών.
Μία αποστροφή των συναδέλφων που βρίσκονταν στις εθνικές οδούς για τα βραδινά δελτία ειδήσεων, παρουσίαζε την πλήρη αλήθεια. Μειωμένη κατά 30% ήταν χθες η κίνηση στα εθνικά οδικά δίκτυα, σε σχέση με την προηγούμενη Παρασκευή. Και πόσοι από εκείνους που ταξίδεψαν είναι άραγε μόνιμοι κάτοικοι εκείνων των περιοχών που κατευθύνονταν; Πόσοι έχουν καταγωγή από εκεί και σταμάτησαν να εργάζονται στην Αθήνα και αποφάσισαν να γυρίσουν στο χωριό τους για να επιβιώσουν; Ουδείς αναρωτήθηκε…
Όλοι οι κυβερνητικοί παράγοντες άρχισαν να τους χρεώνουν την ευθύνη για μία μελλοντική, πιθανή καταστροφή. Με πρώτο και καλύτερο τον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Χαρδαλιά, που με ύφος που δεν αρμόζει σε στέλεχος της κυβέρνησης προειδοποίησε τους πολίτες ότι «ξέρει ποιοι περνούν τα διόδια». Πάντως, το υπουργείο στο οποίο υπηρετεί δυσκολεύεται εδώ και μήνες να ταυτοποιήσει ένα λευκό αυτοκίνητο που πέρασε πριν αρκετούς μήνες τα διόδια. Αλλά αυτό είναι μία άλλη συζήτηση… Έτσι, λοιπόν, ο «ένοχος» είναι έτοιμος. Είναι ο ελληνικός λαός, αδιακρίτως. Αυτός/η που δεν ακολούθησαν την «ατομική ευθύνη». Και η κρατική ευθύνη, αλήθεια, που ακριβώς βρίσκεται;
Μήπως σε εκείνους που έχουν αφήσει τα νοσοκομεία χωρίς αναλώσιμα υλικά για να προστατεύσουν τους ηρωικούς γιατρούς και νοσοκόμους; Μήπως σε εκείνους που ξεχαρβάλωσαν πλήρως τη δημόσια υγεία την περίοδο 2010-2014; Μήπως σε εκείνους που προσλήψεις έταζαν, προσλήψεις όμως δεν έκαναν ποτέ την περίοδο 2015-2019; Μήπως στους διορισμένους διοικητές υγειονομικών υπηρεσιών που έγραφαν στα κοινωνικά δίκτυα ότι ο κορονοϊός είναι μία «γριπούλα». Μήπως στους ίδιους που όταν παρουσιάστηκε το πρώτο κρούσμα στην Αμαλιάδα, αρνούνταν να κάνουν τα απαραίτητα τεστ, παρά την επιμονή των γιατρών σε Αμαλιάδα, Πύργο και Ρίο;
Μήπως εν τέλει βρίσκονται σε εκείνους που δεν έβαλαν λουκέτο σε θρησκευτικούς τόπους και λαϊκές αγορές για να μη δυσαρεστήσουν την εκλογική τους πελατεία; Ή σε όσους δεν απαγόρευσαν εγκαίρως τις πτήσεις προς την Ιταλία και τις άλλες χώρες που χτυπήθηκαν γρηγορότερα από την Ελλάδα; Μήπως σε εκείνους που δεν σταμάτησαν την ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ιταλία; Προφανώς σε όλους τους παραπάνω.
Παρά τα κραυγαλέα λάθη που έγιναν στις πρώτες ημέρες της κρίσης, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ότι η κυβέρνηση κινήθηκε πολύ πιο γρήγορα από τις αντίστοιχες της υπόλοιπης Ευρώπης. Έλαβε μέτρα ορθά, που εν πολλοίς ανέκοψαν την διάδοση του ιού. Και αυτό θα της το αναγνωρίσουν οι πολίτες. Παιχνίδια, πάντως, στη πλάτη του λαού, ας μην παίξει. Ας εκπληρώσουν οι κυβερνητικοί φορείς τις δικές τους υποχρεώσεις και ας αφήσουν τα αναθέματα. Και ας μαζέψουν τα έμμισθα «ντόπερμαν» τους στο διαδίκτυο. Γιατί όπως μας απέδειξε η πρόσφατη ιστορία, το ψέμα έχει κοντά ποδάρια…

Το «αύριο» ξεκίνησε και ή θα είναι του Ανθρώπου ή της «αγέλης»

Το «αύριο», μετά τον κορωνοϊό, έχει σημάνει συναγερμό από σήμερα. Το «αύριο», επιβαρυμένο πλέον με τα τρομακτικά και τρομοκρατικά μέτρα της απαγόρευσης κυκλοφορίας, θα κουβαλάει τα ίδια βαρίδια με το χτες:

• Την θεωρία «ο καθένας για την πάρτη του» με ιεροκήρυκες εκείνους που θυμούνται το «όλοι μαζί» είτε σαν μετάθεση – εξορκισμό των ευθυνών τους, είτε σαν γλοιώδη επίδειξη της «φιλανθρωπίας» τους.
• Την πολιτική της ιδιωτικοποίησης – εμπορευματοποίησης – εκποίησης των δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών.
• Την σκατοψυχιά απέναντι στον αδύναμο, στον ευάλωτο, στον ανήμπορο ντόπιο και στον ικέτη πρόσφυγα.
• Τον «κοινωνικό αυτοματισμό» απέναντι στον «βολεμένο» δημόσιο υπάλληλο, στον «τεμπελχανά» απεργό, στον «ενοχλητικό» διαδηλωτή, στον «εισβολέα» ξένο, στον μη άνωθεν εγκεκριμένο «διαφορετικό».
• Το «διαίρει και βασίλευε» μιας εξουσίας που σπεύδει να «κοινωνικοποιεί» τις κρίσεις για να μεταφέρει τα βάρη στις πλάτες των πολλών και να επιβάλλει το καθεστώς του «εγκλεισμού» στην κοινωνία όταν πρόκειται για τον ατομικό υπέρ ολιγαρχών σφετερισμό των κερδών.   
• Την λογική της ελιτίστικης «αριστείας» των «ικανών» του «survivor» κόντρα στην παροχή όλων των δυνατοτήτων για ατομική ανύψωση μέσω της συνολικής και συλλογικής κοινωνικής ευημερίας.
• Την επάνοδο της χυδαίας προπαγάνδας μιας πολιτικής που ελεεινολόγησε και διέλυσε το δημόσιο και το κοινωνικό, αλλά σήμερα το «χειροκροτά» στις 9μμ.
• Τον βούρδουλα μιας δήθεν «ελεύθερης οικονομίας» που έχει απ’ όλα, αλλά μόνο για τους λίγους.
• Την πολιτική της «δημιουργικής καταστροφής» που θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει την καραντίνα της πανδημίας για να καταργήσει τη λέξη «μισθό» με τη λέξη «επίδομα» και δίπλα στην έννοια «εργασιακό δικαίωμα» και «ελευθερίες» να επιβάλλει την ένδειξη «αναστολή».
• Την χυδαία πλύση εγκεφάλου ότι δήθεν «δεν υπάρχει εναλλακτική» απέναντι σε ένα σύστημα που δεν έχει για ΜΕΘ αλλά έχει για F-16 και για ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζιτών.
• Την επίθεση εναντίον όσων μιλούν για το λαό, τις ανάγκες και τα δίκαιά του, με την κατηγορία του «λαϊκισμού».
• Τον εξοβελισμό της έννοιας «αλληλεγγύη» από τους υπέρμαχους της νεοφιλελεύθερης ζούγκλας του «δεν υπάρχει κοινωνία, παρά μόνο άτομα».  
• Την μετατροπή του «μένουμε σπίτι» και της απαγόρευσης κυκλοφορίας σε προσομοίωση της δυστοπίας του «αλτ τις ει;» σε κανόνα «κοινωνικής συμβίωσης».
• Την καταγγελία σαν «αναχρονισμό» του αιτήματος για κεντρικό, πανεθνικό σχεδιασμό, με πρόγραμμα, με ιεραρχήσεις, με κοινωνικές προτεραιότητες και με σκοπό το κοινό όφελος κόντρα στον άναρχο καπιταλιστικό ανταγωνισμό στο Κολοσσαίο «ο θάνατός σου, το παντεσπάνι μου», κόντρα στον φιλοτομαρισμό του κεφαλαιοκράτη με σκοπό το κέρδος, κόντρα στη σπατάλη πόρων στο όνομα του εμπορίου της φιλαυτίας και της ανοησίας.

    Το «αύριο» ξεκίνησε. Και η «ατομική ευθύνη» καθενός για το χτίσιμό του είναι συνώνυμη του «κοινωνικού χρέους» του.

    Το «αύριο» ξεκίνησε. Και ή θα είναι χτισμένο πάνω σε αρχές και σε δικαιώματα με πρόσημο τον Ανθρωπο ή θα είναι μια πρωτοφανής βαρβαρότητα με όρους περιφρόνησης και πειθαναγκασμού της «αγέλης». 

Μας ψεκάζουν… – Ιερείς πάνω σε αγροτικό ραντίζουν τους δρόμους του Αιγίου με αγιασμό, για να το σώσουν από τον κορονοϊο!

Αφού ο Αμβρόσιος ανακάλυψε το “φάρμακο κατά του κορονοϊού” στον αγιασμό, που ξορκίζει το κακό με ένα ράντισμα και ξαναγεμίζει με νερό από τη βρύση, περάσαμε στο επόμενο στάδιο, με ακόμα πιο δραστικά “μέτρα προστασίας”.
Όπως μεταδίδει η τοπική ιστοσελίδα Tempo, στο Αίγιο της Αχαΐας, ιερείς ανέβηκαν σε αγροτικό αυτοκίνητο, σχημάτισαν ένα μικρό κομβόι και διέσχισαν τους δρόμους της πόλης, για να την ραντίσουν και να την προστατεύσουν από το κακό που την βρήκε.

Το βασικό ερώτημα είναι ποιος θα σώσει τους πιστούς του Αιγίου από τους τσαρλατάνους και εμάς από αυτό το κράτος που διασπείρει την απελπισία με την τραγική αδιαφορία του για την υγεία, την παιδεία και τα δημόσια αγαθά που δικαιούται να απολαμβάνει ο… “κυρίαρχος λαός”.
Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, όμως, όπως λένε τα συνθήματα στα πανό αλληλεγγύης στους υγειονομικούς, έξω από μια σειρά νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο. Κανείς δεν μπορεί να περιμένει άνωθεν σωτηρία από τον κορονοϊό, τον σκοταδισμό και τις δεισιδαιμονίες, αν δεν παλέψει ο ίδιος για αυτό.

Ατομική ευθύνη: Ο «φερετζές» ενός καπιταλιστικού εγκλήματος

Από atexnos2019 atexnos2019

Γράφει ο Νίκος Μόττας //

«Ατομική ευθύνη». Σε αυτήν τη φράση συνοψίζεται η προσπάθεια της κυβέρνησης και των αστικών επιτελείων να συγκαλύψουν ένα καπιταλιστικό έγκλημα: την αποσάθρωση της δημόσιας Υγείας και την προφανή κρατική ανεπάρκεια στη διαχείριση της πανδημίας του Covid-19.

Τα περί «ατομικής ευθύνης», που με κάθε ευκαιρία υπενθυμίζει στο λαό ο κ. Μητσοτάκης και οι υπουργοί του, δεν συνιστά ασφαλώς κάποια πρωτοτυπία. Αντίθετα, αποτελεί διαχρονικό σύνθημα των αστικών κυβερνήσεων το οποίο βασίζεται στο αντιδιαλεκτικό ιδεολόγημα ότι η Υγεία, η Παιδεία, η ασφάλιση, η εργασία, κλπ – το σύνολο, δηλαδή, των κοινωνικών αγαθών – αποτελούν «ατομική υπόθεση».

Ο σκοπός είναι ο εξής: Αφενός, να μπολιαστούν οι εργαζόμενοι – ιδιαίτερα η νέα γενιά – με την αντίληψη ότι δεν υπάρχει λόγος να διεκδικούν δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας, αφού η υγεία είναι «ατομικό» και «προσωπικό» ζήτημα του καθενός. Αφετέρου, να δικαιολογηθεί στην συνείδηση του λαού η ολοένα και μεγαλύτερη περικοπή κοινωνικών δαπανών, η κρατική υποχρηματοδότηση τομέων όπως η Υγεία και η Παιδεία και η παράδοσή τους στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Στη βάση αυτού του ιδεολογήματος επιστρατεύεται η «ατομική ευθύνη» ώστε να συσκοτιστούν οι τεράστιες ελλείψεις, τα κενά και οι ανεπάρκειες του συστήματος Υγείας. 

Ποιος όμως ευθύνεται για την έλλειψη σε κλίνες ΜΕΘ (6 κλίνες ανά 100.000 κατοίκους), την υποστελέχωση σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, το κλείσιμο και τις συγχωνεύσεις νοσοκομείων, την πλήρη απαξίωση των δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, την ανεπάρκεια υλικοτεχνικού εξοπλισμού, κλπ;

Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Είναι η πολιτική διαχρονικά των αστικών κυβερνήσεων που ευθύνεται για την σημερινή κατάσταση. Μια πολιτική που, παρά τις όποιες επί μέρους διαφοροποιήσεις της, ήταν πάντοτε προσαρμοσμένη στην ικανοποίηση των στρατηγικών επιδιώξεων του κεφαλαίου.

Ποιοι, λοιπόν, επιστρατεύουν σήμερα, ξεδιάντροπα και προκλητικά, την «ατομική ευθύνη» προκειμένου να «νίψουν τας χείρας τους» για τις επιπτώσεις της πανδημίας;

Είναι αυτοί που επί δεκαετίες φρόντισαν για την απαξίωση του δημόσιου συστήματος Υγείας.

Που μείωναν κατακόρυφα τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την Υγεία, ενώ συνέχιζαν να δίνουν απλόχερα δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτικές δαπάνες για το ΝΑΤΟ.

Που έκλειναν νοσοκομεία και απέλυαν εργαζόμενους, γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, στο όνομα του «συμμαζέματος του κράτους» και των «δημοσιονομικών στόχων».

Που έβαλαν την υγεία του λαού στο ζύγι του «κόστους-οφέλους», παραδίδοντας την «βορά» στο επιχειρηματικό κεφάλαιο.

Η τακτική τους είναι πλέον γνωστή. Κάθε έγκλημα του καπιταλισμού βαφτίζεται «φυσική καταστροφή», «φυσική εξέλιξη των πραγμάτων» και επιστρατεύεται, ως βολικό άλλοθι, η «ατομική ευθύνη». Το είδαμε και κατά το παρελθόν, σε περιπτώσεις σεισμών, πυρκαγιών και πλημμυρών όπου – και τότε – επιχειρήθηκε να συσκοτιστεί η ευθύνη του κράτους για έργα υποδομής (αντιπυρικής, αντισεισμικής, αντιπλημμυρικής προστασίας).

Αυτήν τη φορά ο λαός δεν πρέπει να τους κάνει τη χάρη. Η αναγκαία ατομική υπευθυνότητα για τήρηση των κανόνων υγιεινής και προστασίας από τον κορονοϊό δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να συγκαλύψει τις αμαρτίες του αστικού κράτους.

Αντίθετα, πρέπει να αναδειχθεί πως η κύρια ατομική ευθύνη του κάθε εργαζόμενου, του κάθε ενσυνείδητου ανθρώπου, είναι μια και μοναδική: να αντιληφθεί ότι η μήτρα της φτώχειας, της ανθρώπινης δυστυχίας, των πολέμων, των ανισοτήτων και της κοινωνικής ερημοποίησης είναι το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα και πως μόνο με τη συμμετοχή του στον συλλογικό αγώνα για μια άλλη εξουσία που θα ικανοποιεί τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, μπορούν να ξημερώσουν καλύτερες μέρες.

Ναρκω-κουλτούρα, εξαρτημένοι και κορονοϊός

Με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού και τα μέτρα που λαμβάνονται ανά τον κόσμο για τον περιορισμό της διασποράς, υπάρχουν ορισμένες ειδικές κατηγορίες που κινδυνεύουν να βρεθούν πολλαπλά εκτεθειμένες και απαιτούνται πρόσθετα μέτρα πρόληψης και προστασίας, με ευθύνη του κράτους. Μια τέτοια κατηγορία είναι οι χρήστες ναρκωτικών ουσιών, για τους οποίους οι επιστήμονες έχουν σημάνει καμπανάκι κινδύνου, καθώς εκτός από τον κίνδυνο να νοσήσουν, αντιμετωπίζουν και πρόσθετες δυσκολίες πρόσβασης σε θεραπεία. Η γενική κατάσταση της υγείας των εξαρτημένων, ο κοινωνικός αποκλεισμός και οι συνθήκες που συνδέονται με τη χρήση αυξάνουν την πιθανότητα μετάδοσης του ιού, ενώ το «πεσμένο» ανοσοποιητικό τους σύστημα, τους καθιστά πιο ευπρόσβλητους με δυσμενέστερη πρόγνωση.

* * *

Οπως προειδοποιούν οι επιστήμονες του ΚΕΘΕΑ, τα οπιούχα επιβραδύνουν την αναπνοή και είναι γνωστό ότι τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα αυξάνουν την πιθανότητα θανάτου σε περίπτωση υπερβολικής δόσης. Για τον ίδιο λόγο, οι εξαρτημένοι χρήστες οπιούχων που μολύνονται από τον Covid-19, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά ή και να πεθάνουν. Παράγοντα κινδύνου αποτελεί επίσης το ιστορικό χρήσης μεθαμφεταμινών, στις οποίες συγκαταλέγεται και το sisa, καθώς οι ουσίες αυτές προκαλούν συστολή των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας την πιθανότητα πνευμονικής βλάβης και υπέρτασης. Κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών διατρέχουν και όσοι καπνίζουν κάνναβη, λόγω της επιβάρυνσης των πνευμόνων. Επιπλέον, τα εξαρτημένα άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρίσκονται στον δρόμο, χωρίς στέγη, ή στη φυλακή. Μάλιστα, σε συνθήκες πανδημίας και υπερκορεσμού των νοσοκομείων, τα εμπόδια για τη φροντίδα της υγείας τους αναμένεται να αυξηθούν, καθώς είναι άτομα κοινωνικά στιγματισμένα και με περιορισμένη πρόσβαση στο σύστημα Υγείας.

* * *

Η κατάσταση επομένως δεν σηκώνει καθυστερήσεις και χρειάζονται ειδικά μέτρα γι' αυτές τις ευάλωτες κατηγορίες, στις οποίες συγκαταλέγονται και πολλοί νέοι άνθρωποι. Αντ' αυτού, όμως, με αφορμή και τον κορονοϊό, βλέπουμε να καλλιεργείται ακόμα περισσότερο μια κουλτούρα ανοχής στα ναρκωτικά, συνδέοντάς τα με την αντιμετώπιση των συνεπειών της επιδημίας (αυτοπεριορισμός, εγκλεισμός, κίνδυνος κατάθλιψης κ.τ.λ.), ακόμα και με τη «θεραπεία» της ίδιας της νόσου! Πρόκειται για fake news που επιδεινώνουν τους όρους διαχείρισης του προβλήματος και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν λύση. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, το υπουργείο Υγείας κυκλοφόρησε επίσημο tweet, προειδοποιώντας ότι «η κοκαΐνη δεν μπορεί να θεωρηθεί ουσία που δρα ανταγωνιστικά στον Covid-19 και ως εκ τούτου δεν μπορεί να χορηγείται ή να χρησιμοποιείται ως αντίδοτο», για να προλάβει άνοδο της χρήσης της ουσίας (3,2% του πληθυσμού κάνει συστηματική χρήση κοκαΐνης στη Γαλλία).

* * *

Στην Ολλανδία ουρές σχηματίστηκαν έξω από τα coffe-shops για να προμηθευτούν κάνναβη οι χρήστες, μπροστά στο κλείσιμο των καταστημάτων πώλησης κάνναβης για όσο διαρκεί ο κίνδυνος διασποράς του κορονοϊού (17,5% του πληθυσμού κάνει καθημερινή χρήση κάνναβης και το 47% όσων έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα θεραπείας είναι για απεξάρτηση από την κάνναβη). Στη χώρα μας «εξειδικευμένα» περιοδικά και sites που προβάλλουν την κάνναβη ως τρόπο ψυχαγωγίας, αρθρογραφούν για τη «θεραπευτική» σχέση κάνναβης - κορονοϊού. Αν μη τι άλλο, η στρέβλωση των πραγματικών αναγκών και η σύνδεση ναρκωτικών ουσιών με την πανδημία κινούνται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση απ' αυτή που επιβάλλει η ανάγκη για ουσιαστικά μέτρα ενημέρωσης και προστασίας της υγείας συνολικά του λαού, αλλά και τέτοιων ειδικών πληθυσμών, όπως είναι οι εξαρτημένοι.

* * *

Σήμερα χρειάζεται με κρατική ευθύνη να ληφθούν όλα τα μέτρα στήριξης - προστασίας της υγείας και της θεραπευτικής διαδικασίας των τοξικοεξαρτημένων. Ειδική μέριμνα χρειάζεται για όσους έχουν ενταχθεί στα προγράμματα χορήγησης υποκατάστατων ενώ η προσωρινή μετατροπή των προγραμμάτων σε take away χρήση πρέπει να στηριχτεί με την απαιτούμενη ψυχολογική στήριξη, αλλά και τα μέτρα προστασίας της υγιεινής. Χρειάζεται να στηριχτούν τα street work προγράμματα με αύξηση των ειδών ατομικής υγιεινής για τους χρήστες. Παράλληλα χρειάζεται να ενισχυθούν τα μέτρα πρόληψης για αποφυγή της υποτροπής της χρήσης σε πληθυσμούς που βρίσκονται στο στάδιο της θεραπείας και της κοινωνικής επανένταξης, αλλά και της ενίσχυσης κινήτρου για θεραπεία. Αρα είναι αναγκαίο με αφορμή και την πανδημία να μην κρυφτούν «κάτω από το χαλί» οι ελλείψεις που υπάρχουν σε όλο το πλέγμα της πρόληψης - θεραπείας - κοινωνικής επανένταξης για τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Για τον εξαρτημένο που δύσκολα θα «μείνει σπίτι» γιατί θα κάνει τα πάντα ακόμα και σ' αυτές τις συνθήκες να βρει την ουσία, στόχος είναι να γίνει «καθαρός» και αυτό απαιτεί μια άλλη αντιναρκωτική πολιτική.

Μια αποκαλυπτική συζήτηση

Μια αποκαλυπτική συζήτηση για τον χαρακτήρα των νέων μέτρων στα Εργασιακά έγινε διαδικτυακά ανάμεσα στους γνωστούς δικηγόρους Γιάννη Καρούζο, εργατολόγο, Δημήτρη Μπούρλο, ειδικευμένο στα θέματα της Κοινωνικής Ασφάλισης, και τον καθηγητή του Εργατικού Δικαίου Γεώργιο Λεβέντη. Οι έννοιες, η ορολογία και τα επιχειρήματα που επιστρατεύτηκαν, επιβεβαιώνουν ότι τα νέα μέτρα διασφαλίζουν πλήρως τα συμφέροντα των εργοδοτών και των μεγάλων επιχειρήσεων, σε βάρος των εργατικών δικαιωμάτων, και ότι τα μέτρα «ήρθαν για να μείνουν».

Οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν τον όρο «Εκτακτο Εργατικό Δίκαιο», ο οποίος είχε κατά κόρον χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης («Δίκαιο Εκτακτης Ανάγκης»). Αναγνώρισαν την «πλήρη ελευθερία» του εργοδότη να περιορίζει τον χρόνο εργασίας, χωρίς τη συναίνεση του εργαζόμενου, ομολογώντας ότι είναι ένα «εργοδοτικό μέτρο», με αντιστάθμισμα την απαγόρευση των απολύσεων.
Ξεκαθάρισαν, βέβαια, ότι η απαγόρευση αυτή ισχύει μόνο για τις επιχειρήσεις που είτε έκλεισαν με απόφαση του κράτους είτε επιλέξουν να υπαχθούν στην ΠΝΠ για την αναστολή των συμβάσεων εργασίας.
Ο γνωστός καθηγητής, μάλιστα, έφτασε στο σημείο να παραλληλίσει το μέτρο της αναστολής αυτής με την απεργία! «Κλασικό παράδειγμα αναστολής είναι η νόμιμη απεργία. Ο εργαζόμενος δεν προσφέρει εργασία. Ο εργοδότης δεν καταβάλλει αποδοχές», είπε! Ετσι και η απεργία βαφτίζεται «ατομική ευθύνη και επιλογή» του εργαζόμενου και όχι αγώνας διεκδίκησης ενάντια στην εκμετάλλευση.

Δεν ξέρουμε αν τους ξέφυγε (!) πάντως άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης των μέτρων μέχρι τα Χριστούγεννα. Ομολόγησαν, επίσης, ότι υπάρχει κίνδυνος «καταστρατήγησης της ΠΝΠ», με την επιβολή γκρίζας ανασφάλιστης εργασίας, αφού πολλές επιχειρήσεις θα υπαχθούν στο μέτρο της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, εξαναγκάζοντας όμως τους εργαζόμενους να δουλεύουν με τη μορφή τηλεργασίας. Ετσι, το κράτος θα αναλάβει την επιδότηση των 800 ευρώ και την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να δουλεύουν κανονικά για την επιχείρηση.

Οι πιο αποκαλυπτικές, όμως, ομολογίες έγιναν στο κλείσιμο της συζήτησης: «Η σημερινή κρίση οπωσδήποτε θα αφήσει κάποια ίχνη στο Εργατικό Δίκαιο και στις σχέσεις εργασίας. Πολλές επιχειρήσεις θα διατηρήσουν την τηλεργασία, που προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις, τον εργαζόμενο και την εθνική οικονομία. Αποσυμφορίζεται το κυκλοφοριακό. Μεγαλώνει η απόδοση του εργαζόμενου»!
Προϊδεάζοντας για την επόμενη μέρα, προειδοποίησαν για ένα «επώδυνο χρονικό διάστημα», που οι επιχειρήσεις δεν θα επανέλθουν αυτόματα στην προηγούμενη οικονομική τους κατάσταση και θα αναγκαστούν να «καταργήσουν θέσεις εργασίας» και έτσι θα μεγαλώσει η ανεργία, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως ο Τουρισμός. Ακόμα, πολλές επιχειρήσεις που ενδεχομένως «θα πηγαίνουν καλά οικονομικά (...) θα συνειδητοποιήσουν ότι κάποιο κομμάτι δουλειάς μπορούν να το κάνουν με άλλον τρόπο, ευκολότερο και φθηνότερο, που δεν απαιτεί τόσους εργαζόμενους». Φυσικά, όλα αυτά θα έχουν επιπτώσεις στη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος και «ο νοών νοείτω».

Κάπως έτσι, λοιπόν, προετοιμάζεται το έδαφος για τη μονιμοποίηση των μέτρων και την υποταγή των εργαζομένων στη σφαγή των δικαιωμάτων τους, αναγορεύοντας λίγο ως πολύ την πανδημία ως «ευκαιρία» για το κεφάλαιο να πάει ένα βήμα πιο πέρα τις ανατροπές για τους εργαζόμενους, ανάλογα με όσα ακούγαμε και κατά τη διάρκεια της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης...

Το ζύγι...

Η κλιμάκωση των περιοριστικών μέτρων έφτασε και στη γενική απαγόρευση της κυκλοφορίας, με την κυβέρνηση να επικαλείται εκτός από τη σχετική γνώμη των ειδικών, την «κοινωνική ανευθυνότητα» - όπως λέει - που δείχνουν «ορισμένοι πολίτες».
Προφανώς και δεν υπάρχει αμφιβολία για την ανάγκη να παρθούν τα αναγκαία μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης του ιού, όπως συστήνουν και οι ειδικοί επιστήμονες. Την ίδια στιγμή, όμως, τα - με επιστημονικά κριτήρια διαμορφωμένα - αιτήματα των γιατρών και των υγειονομικών για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Yγείας η κυβέρνηση όχι μόνο τα αγνοεί, αλλά πολλές φορές τείνει να προσαρμόζει την επιστημονικότητα όπως τη συμφέρει.
Ετσι συνέβη με το χρονικό διάστημα που θα πρέπει να μένουν εκτός δουλειάς οι υγειονομικοί που ήρθαν σε επαφή με κρούσμα του ιού, χρόνος που μειώθηκε «επιστημονικά» από τις 14 στις 7 μέρες. Ετσι συνέβη και με το τι είδους μάσκες θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους οι υγειονομικοί για να προστατευτούν και άλλα πολλά.
Αντικειμενικά, επομένως, γεννιούνται ερωτήματα για τα «δύο μέτρα» με τα οποία η κυβέρνηση ζυγίζει τις αποφάσεις της σχετικά με τις απαγορεύσεις. Κι αυτό είναι κάτι που το αναδεικνύουν οι δεκάδες παρεμβάσεις εργατικών σωματείων, οι μαρτυρίες εργαζομένων, η ίδια η κατάσταση που αποτυπώνεται από το υγειονομικό προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων.
Για παράδειγμα, το «μένουμε στο σπίτι» δεν ισχύει εκεί που η βιομηχανική παραγωγή πρέπει να συνεχιστεί αμείωτη για να αυγατίσουν τα κέρδη. Οι εργάτες μπορεί να υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση για να πάνε να πάρουν ένα μπουκάλι γάλα το απόγευμα, αλλά τα χαράματα θα βρεθούν κατά δεκάδες μέσα στο πούλμαν της κάθε εταιρείας για να πάνε για δουλειά.
Αλήθεια, σε εργοστάσια όπως αυτά των τροφίμων, που αυτές τις μέρες δουλεύουν στο φουλ, θα περάσει κανένα drone της αστυνομίας, κανένα περιπολικό με τις ντουντούκες για να αραιώσει το «πλήθος» ή η εργοδοσία θα συνεχίσει ανενόχλητη να επικαλείται τις «έκτακτες συνθήκες» και να κηρύττει «σιγή ασυρμάτου»;
Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη σκύλου να στείλει μήνυμα στον πενταψήφιο αριθμό πριν τον βγάλει βόλτα, σιωπά στις δεκάδες καταγγελίες για τον τεράστιο συνωστισμό στις υγειονομικές βόμβες των call center. Εκεί, χρειάστηκε να περάσουν κοντά δυο βδομάδες και μόνο μετά από διαρκείς πιέσεις των εργαζομένων εξασφαλίστηκαν σε ορισμένους χώρους από την εργοδοσία ένα αντισηπτικό ανά όροφο και το να μην κάθονται οι εργαζόμενοι σε απόσταση αναπνοής.
Εκεί, συνεχίζουν να υπάρχουν κοινόχρηστα ακουστικά και πληκτρολόγια, όπου δεν γίνονται απολυμάνσεις, κάτι που προφανώς δεν απασχολεί την κυβέρνηση. Αλήθεια, οι περιπτώσεις τέτοιων χώρων, με εκατοντάδες εργαζόμενους, εκ των οποίων όσοι έχουν συμπτώματα ή κρούσματα στον περίγυρό τους αναγκάζονται να δουλεύουν εφόσον το θερμόμετρο που κρατάει ο σεκιουριτάς τους βγάλει «ασυμπτωματικούς», γιατί δεν εμπίπτουν στις απαγορεύσεις;
Την ίδια στιγμή που απαγορεύτηκαν οι «συναθροίσεις άνω των 10 ατόμων», γιατροί και νοσηλευτές καταγγέλλουν ότι στους διαδρόμους και στους θαλάμους των νοσοκομείων επικρατεί το αδιαχώρητο. Εμποροϋπάλληλοι στα σούπερ μάρκετ, είτε ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες είτε όχι, έρχονται σε επαφή με χιλιάδες κόσμου καθημερινά, η εργοδοσία τούς απαγορεύει να φορούν μάσκες, δεν υπάρχουν προστατευτικά τζάμια για τους ταμίες, η εξουθένωση τούς κάνει ακόμα πιο ευάλωτους.
Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση βάζει τους εργαζόμενους να δείχνουν υπεύθυνες δηλώσεις στην αστυνομία όταν πάνε στον φούρνο της γειτονιάς, μειώνει τα δρομολόγια στο μετρό και στα λεωφορεία, αυξάνοντας έτσι τον συνωστισμό, ειδικά τις ώρες αιχμής. Αλήθεια, το ένα δρομολόγιο ανά 40 λεπτά και το επακόλουθο στρίμωγμα κόσμου σαν σαρδέλες μέσα σε λεωφορεία και συρμούς γιατί δεν εντάσσονται στις απαγορεύσεις που ανακοινώνει μέρα παρά μέρα ο πρωθυπουργός;
Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο ενδεικτικά παραδείγματα. Είναι η άλλη όψη της πολύμορφης ενίσχυσης που ζήτησαν και έλαβαν από την κυβέρνηση οι επιχειρηματικοί όμιλοι.
Με τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου τούς κατοχύρωσε ουσιαστικά την «παύση πληρωμών» σε εφορία, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία, τις περικοπές Συλλογικών Συμβάσεων, την ένταση της «ευελιξίας», το χτύπημα συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τους παρέχει και «ασυλία» για σοβαρές καταγγελίες όπως οι παραπάνω, βάζοντας τους εργαζόμενους να παίζουν τη ζωή τους κορόνα - γράμματα.
Τα πρωθυπουργικά διαγγέλματα και οι καθημερινές ενημερώσεις από τους υπουργούς, που εκθειάζουν την «ατομική ευθύνη», όσο και να προσπαθούν δεν μπορούν και δεν πρέπει να κρύψουν τις τεράστιες κρατικές - κυβερνητικές ευθύνες.
Μαζί με τη μάχη που πρέπει να συνεχιστεί για την προστασία της ζωής του λαού, για τη διεκδίκηση έστω και τώρα να γίνουν πράξη όσα ζητούν οι υγειονομικοί για τα νοσοκομεία, πρέπει να δυναμώσουν και οι φωνές που αποκαλύπτουν τα εργοδοτικά εγκλήματα τα οποία είναι σε εξέλιξη. Που αναδεικνύουν τα αιτήματα για μέτρα προστασίας, για να διασφαλιστούν δηλαδή όλοι οι ενδεδειγμένοι όροι για την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους δουλειάς.