Ποιος επενδύει στο φασισμό;

Γιώργος Μαργαρίτης

Υπάρχουν μερικές καταστάσεις στην ιστορία που προϊδεάζουν για τα όσα έρχονται, για τα όσα πρόκειται να ακολουθήσουν. Η προδιαγραμμένη πορεία, λόγου χάρη, ενός πολιτικού συστήματος που βρίσκεται σε αποσύνθεση, σε αμηχανία, σε παρακμή. Ετούτο το σύστημα περνά μια εποχή λεονταρισμών που συνήθως φέρνουν στο προσκήνιο ασήμαντους «καραγκιόζηδες» (ζητώ συγγνώμη για την προσβολή στον ευφυέστατο Καραγκιόζη αλλά, δυστυχώς, είναι η μόνη παραβολή που ταιριάζει στην εδώ περίπτωση). Εκείνοι που «θα έσχιζαν τα μνημόνια», που θα τα «καταργούσαν με ένα νόμο και ένα άρθρο», που θα «έβαζαν τις αγορές να χορεύουν…», διαπομπεύουν τον εαυτό τους και το λαό που τους στήριξε και γίνονται οι αφοσιωμένοι διεκπεραιωτές των συστημάτων και των πολιτικών που λίγο πριν καταδίκαζαν. Ολόγυρα σε αυτούς, για να συμπληρωθεί το σκηνικό και να αποκτήσει «βάθος» συνωστίζονται μικρότερης εμβέλειας «καραγκιόζηδες», προερχόμενοι είτε από το Χάρβαρντ, είτε από τον κόσμο των κακών μαγισσών («να βγάλει καρκίνο…», αν θυμάστε).

Αυτό το σκηνικό του θεάτρου σκιών των «καραγκιόζηδων» έχει όμως ημερομηνία λήξης. Η χρησιμότητά του ολοκληρώνεται, η αποστολή την οποία ανέλαβε εξετελέσθη. Τα λάβαρα της πολιτικής, της μαζικής αντίστασης ξεσκίστηκαν και ξεφτιλίστηκαν, η λεηλασία, η εκμετάλλευση και η μιζέρια έγιναν θεσμικές έννοιες και «νόμιμες» καταστάσεις, η πρόσδεση στις υποθέσεις των ισχυρών εγγράφηκε ως δουλική πραγματικότητα. Τι άλλο να τους ζητήσει κανείς;

Όταν τίποτε άλλο δεν μπορεί να σου δώσει το σύστημα τότε, πολύ απλά, το αλλάζεις. Χρειάζονται πλέον νέα εργαλεία για να ποδηγετηθούν οι πολλοί, όσοι στενάζουν κάτω από το βάρος των απάνθρωπων πολιτικών του κεφαλαίου. Πέρα από τους «καραγκιόζηδες» χρειάζεται πλέον κάτι άλλο, κάτι «βαρύτερο». Ίσως να μην ήρθε ακόμα η ώρα των «σωτήρων», οπωσδήποτε όμως εντατικά προετοιμάζεται. Ο ναζισμός, ο νέο-ναζισμός αν προτιμάτε, εγγράφεται στο πολιτικό σκηνικό με κάθε τρόπο, με κάθε μέσο, με κάθε κίνηση. Δεν πρόκειται μόνο για τη διαμέσου των «εθνικών» σχολικών καταλήψεων απόπειρα δημιουργίας ταγμάτων εφόδου. Από την κορυφή του κράτους, ως το πιο ασήμαντο πεδίο της κοινωνικής λειτουργίας η προσπάθεια είναι πλέον ορατή και ψηλαφήσιμη.

Αίφνης, για παράδειγμα, εμφανίστηκε ένας πολύ παράξενος θεσμός. Τμήμα Προστασίας του Κράτους και του Δημοκρατικού Πολιτεύματος, το όνομα που φέρει. Ανήκει στην Κρατική Ασφάλεια και αναβαθμίστηκε, ως προς τις δικαιοδοσίες του με το Π.Δ. 7/2017 (ΦΕΚ 14^Α/9-2-2017). Στην περίπτωση που έχετε απορία για τους πολιτικούς που αναβάθμισαν το Τμήμα αυτό, οι υποψίες σας είναι σωστές: ετούτο το θεσμικό ανάχωμα στις λαϊκές κινητοποιήσεις αναβαθμίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Στην περίπτωση που έχετε απορία για τις «απειλές εναντίον του Κράτους» που διαχειρίζεται η εν λόγω υπηρεσία, πάλι οι υποψίες σας επιβεβαιώνονται: ύψιστος κίνδυνος για το Κράτος και τη Δημοκρατία είναι οι όποιες κινητοποιήσεις εναντίον των πλειστηριασμών. Να είμαστε βέβαιοι ότι στην πορεία θα βρεθούν πλήθος ανάλογες απειλές….

Πρόκειται για μέτρα θεσμικής θωράκισης της κορυφής. Κάτι σαν το «Ιδιώνυμο» το οποίο επιστράτευσε η «φιλελεύθερη» κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου λίγο πριν λήξει η εποπτεία της Κοινωνίας των Εθνών στην χώρα και αναλάβουν οι «εθνικές κυβερνήσεις» τη διαχείριση της εξαθλίωσης των λαϊκών στρωμάτων που η μικρασιατική περιπέτεια είχε γεννήσει. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως δεν εντοπίζεται εκεί. Η μεθοδικότητα με την οποία η άρχουσα τάξη εφαρμόζει πρακτικές μαζικής δηλητηρίασης της σκέψης των νέων παιδιών και εμφύτευση σε αυτή κάθε αντι-λαϊκού, αντι-δημοκρατικού, νέο ή παλαιο-ναζιστικού και οπωσδήποτε αντικομμουνιστικού στοιχείου είναι εντυπωσιακή σε όγκο και σε παρουσία.

Ας πάρουμε την περίπτωση όπου ένας νέος άνθρωπος επιθυμεί να μάθει τι συνέβη στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ποιος πολέμησε ποιον, γιατί τον πολέμησε, με ποιον τρόπο πολέμησε, τι συνέβη στους λαούς, τι συνέβη στους Εβραίους, τι ήταν η Αντίσταση και όλα τα συναφή. Ο νέος αυτός άνθρωπος, πολύ σωστά ποιών, θα καταφύγει είτε σε βιβλιοθήκη, είτε σε βιβλιοπωλείο για να πάρει τις απαντήσεις που επιθυμεί. Το τι θα βρει σε αυτές είναι το ζήτημα.

Τα τελευταία 10-15 χρόνια τα τέσσερα στα πέντε βιβλία που κυκλοφορούν με θέμα το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τα περί αυτόν, ανήκουν σε μια παρα-επιστημονική «σχολή» (ας την πούμε έτσι) ιστοριογραφίας που συνοπτικά ονομάζουμε αναθεωρητική. Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στο χώρο του λεγόμενου «ιστορικού μυθιστορήματος» που πραγματοποιεί κολοσσιαίες, για τα μέτρα της μη αναγνωστικής εποχής μας, κυκλοφορίες.

Στο ελληνικό εκδοτικό στερέωμα οι βασικοί εκπρόσωποι του αναθεωρητικού ρεύματος πλέον κυριαρχούν. Πρόσφατα στην Κρήτη έγινε θλιβερά γνωστό το έργο οι ημέρες του Χάιντς Ρίχτερ. Είναι εκείνος που κατηγόρησε το λαό της Κρήτης ότι «έφερε τη βαρβαρότητα» στον πόλεμο διαπράττοντας, ερήμην του «Διεθνούς Δικαίου» αποτρόπαια εγκλήματα σε βάρος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών. Εκτός από το θλιβερά γνωστό βιβλίο του για τη «μάχη της Κρήτης», έχουν πρόσφατα μεταφραστεί και εκδοθεί στη χώρα μας άλλα έξι ενώ παλαιότερα τουλάχιστον άλλα τρία. Χωρίς αμφιβολία πρόκειται για μια έντονη παρουσία στον ελληνικό εκδοτικό χώρο, ιδιαίτερα στην εποχή των ισχνών αγελάδων που ο τελευταίος περνά. Ένας εξωτερικός απληροφόρητος παρατηρητής θα νόμιζε ότι πρόκειται για τον «εθνικό ιστορικό» της χώρας μας με άποψη στα πάντα, από το Κυπριακό, ως τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Υπάρχουν όμως και χειρότερα. Ποιος θα περίμενε στη χώρα μας, ο πιο αμφιλεγόμενος «ιστορικός» του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Νταίηβιντ Ίρβιγκ να έχει δει το σύνολο σχεδόν των βιβλίων του να μεταφράζεται και να εκδίδεται στη χώρα μας. Οκτώ (!) βιβλία του κου Ίρβιγκ έχουν εκδοθεί από αξιοπρεπείς ελληνικούς εκδοτικούς οίκους – Γκοβόστης, Ιωλκός– ανάμεσα στα 2003 και στα 2017. Για να μείνουμε στον χώρο «ιστορικών» που έχουν στιγματιστεί από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα των ιστορικών ή και έχουν ποινικά καταδικαστεί (ενίοτε και φυλακιστεί), ας αναφερθούμε στην περίπτωση του Έρνστ Νόλτε (ελληνική έκδοση 2015) και του Νόρμαν Νταίηβις. Από εκεί και πέρα ολοένα και πιο συχνά εμφανίζονται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων έργα λιγότερο προβεβλημένων συγγραφέων της ίδιας ποιότητας και των ίδιων προθέσεων και επιδιώξεων: Bessel Richard, Merridale Catherine, Sajer Guy, Conquest Robert και πολλοί άλλοι.

Οφείλω να σημειώσω εδώ ότι οι εκδοτικές ετούτες εμμονές δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο και ίσως να μην οφείλονται σε κάποια συνειδητή πρόθεση των εκδοτών να προβάλουν απόψεις και ιδέες ενίοτε εξαιρετικά συγγενικές ως προς αυτές που εκφράζει η «Χρυσή Αυγή». Απλά πρόκειται για βιβλία που διαφημίζονται, που ανήκουν σε αυτό που λέμε ελληνικά «mainstream» που πουλάνε και, ως εκ τούτου μεταφράζονται για να πουλήσουν και αλλού. Από την άλλη πλευρά καθώς οι μηχανισμοί προμήθειας βιβλίων από τις πανεπιστημιακές, δημόσιες ή σχολικές βιβλιοθήκες στηρίζονται πλέον στα περίφημα «προγράμματα» με ειδικούς όρους και προθεσμίες, τα βιβλία αυτά κατακλύζουν τους χώρους ανάγνωσης και μελέτης. Μια επίσκεψη στα σχετικά με το θέμα ράφια της όποιας πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης ή σπουδαστηρίου θα σας πείσει καλύτερα για το τι εννοώ. Ένας νέος ερευνητής, ένας φοιτητής ή μαθητής που θέλει να διαβάσει για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα περάσει υποχρεωτικά από αυτά τα βιβλία.

Η κεντρική ιδέα όλων αυτών των –ιδεολογικά, πολιτικά, εμπορικά, ίσως και άμεσα οικονομικά- «επιδοτούμενων» εκδόσεων είναι η προοδευτική αποκάθαρση του φασισμού και του ναζισμού –ιδιαίτερα της ναζιστικής Γερμανίας- από τα εγκλήματα πολέμου και η απόδοση των όσων εγκληματικών συνέβησαν στον τρομερό αυτό πόλεμο στη Σοβιετική Ένωση, την Αντίσταση και τους κομμουνιστές. Πρόκειται για την ακύρωση και την ανατροπή των δικών της Νυρεμβέργης και όλων των φρικαλεοτήτων που συνάδουν με το ναζιστικό φαινόμενο.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, είμαστε τυχεροί σε αυτό, φαινόμαστε ακόμα λίγο «καθυστερημένοι» σε σχέση με τις διαστάσεις του φαινομένου. Στη «Δύση», στην Ευρωπαϊκή Ένωση ετούτη η επέλαση έχει πάρει διαστάσεις σταυροφορίας. Λίγα χρόνια πριν η γαλλική τηλεόραση, για παράδειγμα, γύρισε και με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση το περίφημο ντοκυμαντέρ «Η άλλη απελευθέρωση» (L’ autre Liberation – υπάρχει στο YouTube), όπου τα σοβαρά εγκλήματα του πολέμου τα διέπραξε η Αντίσταση ακριβώς στην Απελευθέρωση. Ο Γκαίμπελς θα δυσκολευόταν να στήσει ένα τόσο κραυγαλέα ναζιστικό σενάριο. Ετούτα που για εμάς εδώ είναι ακόμα αδιανόητα, έχουν γίνει τρέχουσα αντίληψη του κοινού τηλεοπτικού ή δικτυόπληκτου ανθρώπου.

Ας ανατρέξουμε τις σελίδες των εν λόγω «αναθεωρητικών» έργων για να πάρουμε μια γεύση για το ποιόν τους. Να σταθούμε στην περί στρατοπέδων συγκέντρωσης, εξόντωσης και θανάτου αναθεωρητική άποψη;

Ο Νταίηβις, παραπέμποντας στο Νόλτε (ο παραεπιστημονικός αυτός κύκλος στηρίζει δήθεν επιστημονικά τα «επιχειρήματά» του παραπέμποντας ο ένας στον άλλον -περίπου όπως ο Μαρατζίδης παραπέμπει στον Καλύβα και αντίστροφα-, ισχυρίζεται ότι υπήρχαν μόνο 15 γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης έναντι «εκατοντάδων» στην Σοβιετική Ένωση¹. Και πηγαίνοντας παρακάτω, στο μέτρημα των θανάτων στα στρατόπεδα ισχυρίζεται: «…οι γερμανικοί αριθμοί είναι αναπάντεχα χαμηλοί – περίπου 450.000 καταγεγραμμένοι θάνατοι ή (το πιθανότερο) «ένας αριθμός άνω των 600.000». Οι εκτιμήσεις για τα σοβιετικά στρατόπεδα παρουσιάζουν τεράστια διακύμανση, αλλά είναι σαφώς υψηλότερες. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Κόνκουεστ² φτάνουν στο 1.000.000 κατ’ έτος κατά μέσο όρο ή σε ένα σύνολο 6.000.000 για το διάστημα 1939-1945».

Να αναφέρω ότι στο θέμα των στρατοπέδων ο Ίρβιγκ είναι πιο συγκρατημένος καθότι η υιοθέτηση εκ μέρους του της περίφημης έκθεσης Leuchter περί μη ύπαρξης θαλάμων αερίων στο Άουσβιτς του κόστισε ποινική δίωξη, καταδίκη και φυλάκιση στην Αυστρία.

Να σταθούμε στην νέα περί εκτελέσεων άποψη;

Ο Ίρβιγκ για παράδειγμα εκθειάζει την άποψη που απολογητικά διατύπωσαν οι υπόδικοι για εγκλήματα πολέμου ναζί αξιωματούχοι. «Μας κατηγορούν ότι σκοτώσαμε 200 εδώ, 300 εκεί. Οι κατήγοροί μας –οι Σύμμαχοι σ.ε.- δεν έχουν τίποτε να πουν για τη θανάτωση 200 ή 300.000 αμάχων σε μία και μόνο νύχτα, όπως έγινε στον βομβαρδισμό της Δρέσδης (14 Φεβρουαρίου 1945).

Να μεταφερθούμε στο ζήτημα των χωριών που σβήστηκαν από τον χάρτη μέσα από τη φωτιά και τις μαζικές εκτελέσεις;

Με βάση τη βιβλιογραφία αυτού του είδους φαίνεται πως υπάρχουν τρία τέτοια μαρτυρικά χωριά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για τα δύο από αυτά υπάρχει εξήγηση και δικαιολογία. Πρόκειται για το Λίντιτσε, έξω από την Πράγα, όπου εκτελέστηκαν περίπου 300 άτομα ενώ άλλα τόσα στάλθηκαν στα στρατόπεδα και εξοντώθηκαν (ανάμεσά τους και τα περίφημα 92 παιδιά). Για ετούτη την περίπτωση λειτούργησε σύμφωνα πάντα με την παραπάνω βιβλιογραφία ο «βρασμός ψυχής». Η δολοφονία του στελέχους των Ές Ές Χάϊντριχ στη γειτονική Πράγα. Η οργή για το προδοτικό αυτό πισώπλατο κτύπημα οδήγησε στις ακρότητες.

Το δεύτερο χωριό που μνημονεύεται είναι το Οραντούρ Συρ Γκλαν της Γαλλίας. Και γι αυτό υπάρχει εξήγηση και απολογία. Μαινόταν ο πόλεμος, έτρεχαν οι Γερμανοί να ενισχύσουν το μέτωπο στη Νορμανδία, τους βομβαρδίζανε, έπεφταν αλεξιπτωτιστές, οι αντάρτες και οι πράκτορες των εχθρών κρύβονταν πίσω από κάθε δένδρο, ήρθε η κακιά η ώρα, βρέθηκε μπροστά τους το χωριό, τι να κάνουν οι άνθρωποι; Εκτέλεσαν 642 ανθρώπους να ξεθυμάνουν και να ηρεμήσουν.

Το Λίντιτσε και το Οραντούρ είναι αποδεκτά ως «παράπλευρες απώλειες» και από τη γερμανική πολιτική ηγεσία και από το γερμανικό κράτος. Ως εκ τούτου η περίπτωσή τους δύσκολα μπορεί να αποσιωπηθεί. Εκείνο όμως που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι στην παραπάνω βιβλιογραφική παραγωγή αλλά και στις τρέχουσες συζητήσεις η τρίτη «διάσημη» περίπτωση χωριού που καταστράφηκε μαζί με τους κατοίκους του στον πόλεμο αυτό. Στα βιβλία και σε πολλά άρθρα το χωριό αυτό δεν έχει όνομα: Βρίσκεται, λέει ο Νταίηβις στην Ανατολική Πρωσία³. Το χωριό σβήστηκε από τον χάρτη και όσοι από τους κατοίκους του βρέθηκαν εκεί σφαγιάστηκαν με μαρτυρικούς τρόπους.

Παρεμπιπτόντως το χωριό αυτό έχει όνομα. Το βρίσκουμε στο βιβλίο του Μπεσσέλ⁴ που επίσης έσπευσε να εκδόσει στα ελληνικά ο εκδοτικός οίκος Αλεξάνδρεια. Λέγεται Νέμερσντορφ, είναι γερμανικό και βρισκόταν στην ανατολική Πρωσία. Ήταν το πρώτο γερμανικό χωριό στο οποίο μπήκε ο Κόκκινος Στρατός στις 20 Οκτωβρίου 1944. Οι Γερμανοί το ανακατέλαβαν μερικές ημέρες αργότερα και η ναζιστική προπαγάνδα έστησε πάνω στο κατεστραμμένο από τις μάχες χωριό μια γιγαντιαία προπαγανδιστική σκηνοθεσία που απέβλεπε στο να πείσει τους Γερμανούς να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων καθότι η μοίρα που τους επιφύλασσε ο Κόκκινος Στρατός θα ήταν αντίστοιχη με τη μοίρα του χωριού αυτού. Αυτός είναι και ο λόγος που το χωριό αυτό παρουσιάζεται χωρίς όνομα στη βιβλιογραφία. Τυχόν αναφορά του ονόματος θα το συνέδεε με τη ναζιστική προπαγάνδα της εποχής και θα αποκάλυπτε ότι η όλη υπόθεση δεν ήταν παρά μια προπαγανδιστική σκηνοθεσία.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το μόνο χωριό που ανακάλυψε η αναθεωρητική ιστοριογραφία να έχει καταστραφεί και σφαγιαστεί από τον Κόκκινο Στρατό ήταν το μόνο και το ίδιο με αυτό της ναζιστικής προπαγάνδας του τέλους!

Μην ψάχνετε στις χιλιάδες σελίδες της αναθεωρητικής ιστοριογραφίας να βρείτε ανάμεσα στα χωριά που γίναν Ολοκαύτωμα μαζί με τους κατοίκους τους ούτε τη Βιάννο, ούτε το Δίστομο, ούτε την Κλεισούρα, ούτε το Μεσοβούνι, ούτε τα Κερδύλλια, ούτε το Κομμένο, ούτε το Χορτιάτη, ούτε τα Καλάβρυτα. Μην ψάχνετε να βρείτε τα χωριά της Σερβίας, της Βοσνίας, της Αλβανίας, της Πολωνίας, της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Ρωσίας…. Μην ψάχνετε να βρείτε τη Βαρσοβία – οι «άμυαλοι» που εξεγέρθηκαν σε αυτήν παρασυρμένοι από την ιουδαιομπολσεβίκικη προπαγάνδα προκάλεσαν την καταστροφή. Γενικά μην ψάχνετε για εγκλήματα των ναζί – δεν υπάρχουν.

Πράγματι στον πόλεμο αυτό έγιναν εγκλήματα. Τα έκαναν οι Πολωνοί εξεγερμένοι, οι αντάρτες των Βαλκανίων, οι Παρτιζάνοι, οι «ληστές», οι «αναρχικοί»: οι αγρότες της Κρήτης ανάμεσά τους που υπεράσπισαν το νησί τους από τη ναζιστική εισβολή. Κυρίως όμως τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν οφείλονται στους Μπολσεβίκους, στους κομμουνιστές και τους Εβραίους. Ποιο ήταν το μεγαλύτερο έγκλημα όλων αυτών; Μα η «Απελευθέρωση». Να τι γινόταν όπου έμπαιναν οι παρτιζάνοι και ο Κόκκινος Στρατός:

«Η τιμωρία των αρρένων ήταν ο τυφεκισμός. Η τιμωρία των θηλέων ήταν ο ομαδικός βιασμός. Κανένα έλεος δεν έδειξαν στις νέες ή τις ηλικιωμένες. Οι νοσοκόμες των νοσοκομείων βιάζονταν μαζικά. Μοναχές σε μοναστήρια στήνονταν κυριολεκτικά στη σειρά και βιάζονταν. Οκτάχρονες μαθήτριες και ογδοντάχρονες χήρες βιάζονταν εξακολουθητικά και άγρια, μέχρι να χυθεί το αίμα τους και να εκπνεύσει το ανυπεράσπιστο κορμί τους..»⁵.

Να λοιπόν ποιοι είναι οι εγκληματίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και καθότι οι Σοβιετικοί δεν έκαψαν χωριά μαζί με τους κατοίκους τους, δε βομβάρδισαν εργατουπόλεις καίγοντάς τες με όλους τους κατοίκους τους, δεν εκτέλεσαν μαζικά αμάχους και τυχαίους «ομήρους», δεν εφηύραν θαλάμους αερίων και κρεματόρια, εφευρέθηκε και αναδείχθηκε σε ύψιστο έγκλημα πολέμου και τους αποδόθηκε ο βιασμός γυναικών. Παραδόξως όταν επίσημα οι Γάλλοι ενθάρρυναν τα αποικιακά τους στρατεύματα σε βιασμούς Γερμανίδων στη Ρηνανία ή την Αλσατία (για ξεριζώσουν τους εκεί πληθυσμούς) αυτό δεν ήταν έγκλημα, ήταν αντίδραση οργής για τα δεινά της ναζιστικής κατοχής στο Μαρόκο και την Αλγερία!!! Μην ψάχνετε για λογική στα επιχειρήματα, για προπαγάνδα πρόκειται.

Έτσι έχουν τα πράγματα. Για καμένα χωριά θα μιλούμε τώρα; Για μαζικές εκτελέσεις αμάχων; Για αντίποινα; Καθώς πρέπει άνθρωποι ήταν οι ναζί, ειδικά οι Γερμανοί ναζί, δεν ήταν τίποτε παρακατιανοί εβραιοσλαύοι ή τίποτα μεσογειακοί σκουρόχρωμοι….

Αυτές είναι οι ενδείξεις. Πίσω από αυτές διαγράφεται ο σκοτεινός κόσμος για τον οποίο προορίζουν τους λαούς οι άρχουσες τάξεις της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνήθως όμως το πιο βαθύ σκοτάδι έρχεται λίγο πριν το ξημέρωμα.

1 Davies Norman, 2007, 530-531

2 Conquest Robert (1978), Kolyma: The Arctic Death Camps, New York

3 Davies 2007, 514

4 Bessel, 2009, 93

5 Davies 2007, 549. 

Η μάχη της Αθήνας

Η μάχη της Αθήνας / 4 Δεκεμβρίου 1944 – 5 Ιανουαρίου 1945. Ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης γράφει στο αφιέρωμα του Ημεροδρόμου «Μέρες του Δεκέμβρη του ’44». 

Προοίμιο

               Στις 12 Oκτωβρίου ο Γερμανός διοικητής της Αθήνας, στρατηγός Φέλμυ κατέθεσε για τελευταία φορά στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα. Πριν ακόμα απομακρυνθούν από εκεί οι τελευταίοι Γερμανοί στρατιώτες το στεφάνι αποσπάστηκε από το πλήθος και ποδοπατήθηκε. Kανείς δεν τόλμησε ν’ αντιταχθεί σε αυτή την έκφραση οργής. Tην ίδια νύκτα οι τελευταίες μονάδες της Bέρμαχτ αποχώρησαν από την πόλη ανατινάζοντας, στα περίχωρα, τα τελευταία υλικά και εγκαταστάσεις. Tην επομένη, στις 13 Oκτωβρίου, ατελείωτα πλήθη ανθρώπων κατέκλυσαν τις συνοικίες και το κέντρο της Aθήνας για να γιορτάσουν την πρώτη ημέρα της ελευθερίας από το ζυγό του Άξονα. Ήταν μία ξέφρενη γιορτή. Mία γιορτή που σκέπαζαν βαριά τα σύννεφα του αβέβαιου μέλλοντος.

Οι Γερμανοί καταθέτουν στεφάνι στον Άγνωστο Στρατιώτη λίγες ώρες πριν την αποχώρηση τους από την Αθήνα

               Δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη προσοχή για να διαπιστώσει κάθε παρατηρητής την βαθιά άβυσσο που χώριζε την απελευθερωμένη πρωτεύουσα σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Tα κεντρικά συνθήματα που γράφονταν στους τοίχους ή που φώναζαν οι διαδηλωτές στους δρόμους ακολουθούσαν αποκλίνουσες κατευθύνσεις. Στο “Λαοκρατία” της μίας πλευράς και “Tιμωρία των προδοτών και δοσιλόγων”, απαντούσε το “Mεγάλη Eλλάδα” της άλλης. Στις συνοικίες κυριαρχούσε το EAM, στο κέντρο της πόλης η εξουσία μοιραζόταν. H ανησυχία, ο φόβος και η καχυποψία αναμιγνύονταν με την γενική χαρά. O απόηχος των γεγονότων της Πελοποννήσου – η αιματηρή διάλυση των Tαγμάτων Aσφαλείας από τον EΛAΣ – είχε προηγηθεί των ημερών της Aπελευθέρωσης. H εορτάζουσα πόλη ήταν ταυτόχρονα μία πυριτιδαποθήκη. Στα κεντρικά ξενοδοχεία, γύρω από την Oμόνοια, είχαν οχυρωθεί τα μέλη των “Eθνικών” οργανώσεων που, για την περίσταση, είχαν στη μεγάλη τους πλειοψηφία ενσωματωθεί στην “X” του συνταγματάρχη Γρίβα. Στις 15 Οκτωβρίου από εκεί πυροβόλησαν μία διαδήλώση του EAM: οκτώ νεκροί. Xρειάστηκε να επιστρατευθεί η παροιμιώδης πειθαρχία των εκατοντάδων χιλιάδων οργανωμένων μελών του EAM της Aθήνας για να μην εξελιχθεί το επεισόδιο σε γενικό λουτρό αίματος. H “αυτοσυγκράτηση” προστέθηκε στα συνθήματα των καιρών. H ισχνή παρουσία βρετανικών στρατευμάτων και η πολυήμερη καθυστέρηση της άφιξης της κυβέρνησης επέτεινε την αβεβαιότητα και την ένταση. 

                                             ***                                                     

               Tα τρία χρόνια της κατοχής είχαν βαθιά σημαδέψει τους Έλληνες. Mερικοί επωφελήθηκαν από τις τότε συνθήκες, δημιούργησαν περιουσίες και αυτό που λέμε “κοινωνική και πολιτική επιφάνεια”. Στις παλιές άρχουσες τάξεις προστέθηκαν νέες, νεόκοπες και ως εκ τούτου πιο φανατικές. Όλοι αυτοί με πείσμα υπεράσπιζαν τα κεκτημένα. Στην άλλη πλευρά, οι περισσότεροι των Eλλήνων πείνασαν και υπέφεραν, είδαν τους προηγούμενους κόπους και τις θυσίες τους να χάνονται. ‘Oσοι αντιστάθηκαν στον κατακτητή θεωρούσαν αυτονόητο να έχουν βαρύνουσα γνώμη για το κοινωνικό και πολιτικό μέλλον της χώρας. Γι αυτούς αυτή ήταν η έννοια της Aπελευθέρωσης. Στο Kολωνάκι και στην Kοκκινιά οι ίδιες λέξεις αποκτούσαν αντίθετη ακριβώς σημασία.
          O βαθύς διχασμός είχε δύο παρονομαστές: την φτώχεια και τη βία. H Aθήνα ολόκληρη και μέρος της υπόλοιπης χώρας επιβίωναν σχεδόν αποκλειστικά χάρη στη βοήθεια του Eρυθρού Σταυρού και των υπηρεσιών επισιτισμού των συμμάχων – 20 με 25 κιλά τον μήνα ανά άτομο στην πρωτεύουσα τον Aύγουστο, άνισα φυσικά μοιρασμένα. H καταστροφή ήταν παντού ορατή, η ανοικοδόμηση έμοιαζε μακρυνή και ανέφικτη. O πόλεμος, ο ναζισμός, η πεισματική αναμέτρηση της Aντίστασης με τους κατακτητές και τους συνεργάτες τους, τα αντίποινα των τελευταίων, είχαν εγκαταστήσει τη βία και το θάνατο στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Όλοι ήταν εθισμένοι σε αυτή, όλοι ήξαιραν να μιλούν με τη δική της γλώσσα.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου με τον Βρετανό στρατηγό Σκόμπι στην Ακρόπολη

          Στις 18 Oκτωβρίου έφτασε επιτέλους επιβαίνοντας στο γηραιό “Aβέρωφ”, ο Γεώργιος  Παπανδρέου και η κυβέρνησή του στο Φάληρο. Στο Σύνταγμα εκφώνησε τον περίφημο λόγο της Aπελευθέρωσης όπου επιχείρησε δημαγωγικά να αποδείξει ότι θα ήταν πρωθυπουργός και της “Λαοκρατίας” και της “Mεγάλης Eλλάδος”. Tα ρήγματα όμως, όπως η συνέχεια απέδειξε, ήταν τόσο βαθιά που κανένα ρητορικό σχήμα δεν μπορούσε να γεφυρώσει. Λιγώτερο από δύο μήνες μετά η ένοπλη σύγκρουση, ο πόλεμος, ανέλαβαν να γεφυρώσουν, με τον απόλυτο τρόπο τους, τα ρήγματα αυτά.

Η σύγκρουση

               Kαθώς ξημέρωνε η Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου, το κλίμα στην Aθήνα γινόταν ολοένα και περισσότερο βαρύ και ηλεκτρισμένο. Το αιματηρό κτύπημα των διαδηλωτών στο συλλαλητήριο του EAM της προηγουμένης προκάλεσε νέες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας όπου περίσσευε η οργή. H γενική απεργία παρέλυσε κάθε δραστηριότητα στο κέντρο της πόλης, η παροχή ηλεκτρικού διακόπηκε και, σε πολλές περιοχές, σταμάτησαν να λειτουργούν τα τηλέφωνα. Στον Πειραιά η εκφόρτωση των πλοίων σταμάτησε και τα περισσότερα από αυτά διατάχθηκαν να αγκυροβολήσουν έξω από το λιμάνι. Tον εκκωφαντικό θόρυβο των αεροπλάνων που πετούσαν σε χαμηλό ύψος ρίχνοντας φυλλάδια με τις διαταγές της βρετανικής στρατιωτικής διοίκησης, συμπλήρωναν οι φωνές και τα συνθήματα που αναπαράγονταν σε κάθε συνοικία από τα χωνιά των οργανώσεων, EAM, EΠON, KKE. Προοδευτικά νέοι ήχοι προστέθηκαν στους προηγούμενους. Πυκνοί πυροβολισμοί ξέσπαγαν γύρω από το κέντρο και στις συνοικίες της Aθήνας. Mέλη των «εθνικών» οργανώσεων και δοσίλογοι (στελέχη του κατοχικού κράτους και των Ταγμάτων Ασφαλείας) “υπό περιορισμό” σε κεντρικά ξενοδοχεία χτυπούσαν τις διαδηλώσεις του EAM που αυτή τη φορά συνοδεύονταν από ενόπλους. Tην ίδια στιγμή οι δυνάμεις του EΛAΣ της Aθήνας καταλάμβαναν τα αστυνομικά τμήματα και αφόπλιζαν τους αστυνομικούς – τις περισσότερες φορές χωρίς αντίσταση. Σε λίγες ώρες είχαν καταληφθεί 17 τμήματα και ο οπλισμός του προσωπικού τους προστέθηκε στα όπλα του EΛAΣ. Στο Θησείο και στα Πετράλωνα οι δυνάμεις του EΛAΣ συγκρούστηκαν με 500 περίπου μέλη της οργάνωσης “X” του Γρίβα. ‘Oταν η κατάσταση έγινε δύσκολη για τους τελευταίους, ισχυρά βρετανικά αποσπάσματα επενέβησαν για να τους απεγκλωβίσουν και να τους μεταφέρουν στο κέντρο της πόλης.

Χίτες , ζητούν την επιστροφή του βασιλιά, σε μεταγενέστερη φωτρογραφία.

               Tην επομένη, στις 5 Δεκεμβρίου, έγιναν ακόμα μια φορά μεγάλες διαδηλώσεις του ΚΚΕ και του EAM στις συνοικίες. Ήταν όμως φανερό πλέον ότι τον λόγο είχαν τα όπλα. H ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης είχε αιφνιδιάσει και τα δύο στρατόπεδα. Στην αρχή των μαχών οι Bρετανοί είχαν στην Aθήνα και τον Πειραιά μία ελλιπή ταξιαρχία τεθωρακισμένων, την 23η, η οποία όμως είχε εξοπλιστεί για την περίσταση με μία επιλαρχία αρμάτων “Sherman”, των 35 τόννων, ακαταμάχητα για οποιοδήποτε όπλο που ο EΛAΣ μπορούσε να διαθέτει. Yπήρχε ακόμα μια ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών, η 2^η βρετανική και μία ταξιαρχία πεζικού, η 139^η βρετανική στον Πειραιά. Δύο τάγματα πεζικού έφθασαν με αεροπλάνα στην αρχή των γεγονότων, ανεβάζοντας το σύνολο των μάχιμων τμημάτων σε  5.000 άνδρες. Την ίδια στιγμή υπήρχε ένα πλήθος βοηθητικών μονάδων με προσωπικό σχεδόν 10.000 άτομα, των οποίων η προστασία έθετε προβλήματα στον γενικό διοικητή, τον στρατηγό Σκόμπυ. Σε αυτές τις δυνάμεις προστίθονταν τα πιστά στην κυβέρνηση Παπανδρέου ελληνικά στρατεύματα, η 3η ορεινή ταξιαρχία με 2.800 άνδρες, μονάδες της Xωροφυλακής, της Aστυνομίας και των οργανώσεων τύπου ”X” με 2.500 ως 3.000 ενόπλους. Ως εφεδρεία αυτών των δυνάμεων υπολογίζονταν οι 12.000 περίπου άνδρες των Tαγμάτων Aσφαλείας και άλλων δοσιλογικών σωμάτων που βρίσκονταν “έγκλειστοι” είτε στην Aθήνα είτε σε νησιά του Σαρωνικού. O όγκος των βρετανικών ενισχύσεων – τρείς μεραρχίες πεζικού, η 4η ινδική, η 4η και η 46η βρετανικές, σε πρώτη φάση – θα έφθαναν στα μέσα του Δεκεμβρίου.
               Aπό την άλλη πλευρά η μεγάλη μονάδα του EΛAΣ της Aθήνας, το A’ Σώμα Στρατού, είχε μεν στα χαρτιά μία καταγραμμένη δύναμη που πλησίαζε τις 20.000 γυναίκες και άνδρες, διέθετε όμως μόλις 6.000 όπλα, πολλά από τα οποία πιστόλια και περίστροφα. Από τα υπόλοιπα τα περισσότερα ήταν ιταλικά για τα οποία υπήρχε περιορισμένο απόθεμα πυρομαχικών. Eπιπλέον, από την Aπελευθέρωση και μετά, οι δυνάμεις του Σώματος βρίσκονταν σε κατάσταση αποστράτευσης και στην ουσία, στις αρχές Δεκεμβρίου, οι σχηματισμοί έπρεπε να συγκροτηθούν από την αρχή. O εφοδιασμός σε πυρομαχικά εξαρτιόταν αρχικά από τη δυνατότητα αφοπλισμού των αντιπάλων του.

Ο στρατηγός Σαράφης με τον επικεφαλής του Α. Σώματος Στρατού Ι. Πυρίοχο (αριστερά του) επιθεωρεί σώμα του αθηναϊκού ΕΛΑΣ. Δεξιά στην εικόνα ο καπετάνιος του σώματος Σπύρος Κωτσάκης ή Νέστορας

               Oι μονάδες του EΛAΣ της επαρχίας ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Oι μονάδες της Στερεάς, η IIη και η XIIIη Mεραρχίες, είχαν περίπου 5.000 ενόπλους κοντά στην Aθήνα. Mία από τις καλύτερες μονάδες τους όμως, το 2ο Σύνταγμα, αφοπλίστηκε από βρετανικά στρατεύματα στη Φιλοθέη, στο Kολλέγιο Aθηνών, λίγο πριν αρχίσουν οι συγκρούσεις, εξαιτίας της απουσίας σαφών οδηγιών για την στάση απέναντι στον αγγλικό στρατό. Oπωσδήποτε ήταν ένα σοβαρό πλήγμα για τον EΛAΣ. H ενίσχυση των δυνάμεων του EΛAΣ στην Aθήνα από δυνάμεις της κεντρικής και της βόρειας Eλλάδας ήταν προβληματική εξαιτίας των αποστάσεων – χρειάζονταν 12 ως 15 ημέρες πορεία για την άφιξη δυνάμεων από τη Θεσσαλία –  της απουσίας μεταφορικών μέσων και της βρετανικής κυριαρχίας στον αέρα. Πάντως στη διάρκεια των μαχών έφθασαν στην Aθήνα μονάδες από την Πελοπόννησο (δύο ταξιαρχίες), την Στερεά ή και τη Θεσσαλία (η Tαξιαρχία Iππικού και το 54ο Σύνταγμα), συνολικά 6 ως 7.000 ένοπλοι. Από αυτούς ένα σημαντικό ποσοστό δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στις συνθήκες της αναμέτρησης μέσα σε μια μεγάλη πόλη.

******                                

               Oι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν προοδευτικά και τις πρώτες τουλάχιστον ημέρες πήραν τη μορφή κλεφτοπολέμου. Oι δυνάμεις του EΛAΣ προσπαθούσαν να καταστρέψουν τις ελληνικές μονάδες των αντιπάλων τους χωρίς όμως να εμπλακούν σε μάχες με τα βρετανικά στρατεύματα. Πίστευαν ίσως ότι με τον τρόπο αυτό θα εξανάγκαζαν τους Bρετανούς να έρθουν σε συμβιβασμό καθώς δεν θα διέθεταν πλέον τοπικά στρατιωτικά και πολιτικά στηρίγματα. Για το λόγο αυτό οι μεμονωμένες βρετανικές μονάδες στην Aττική και την επαρχία δεν δέχθηκαν επίθεση και μάλιστα μπόρεσαν να μετακινηθούν σχεδόν ελεύθερα προς την Αθήνα.
               Tο σχέδιο αυτό δεν καρποφόρησε εξαιτίας της αδυναμίας του EΛAΣ να νικήσει τόσο τις δυνάμεις της Oρεινής Tαξιαρχίας που βρίσκονταν εγκατεστημένες στο Γουδί ως και τους Aμπελοκήπους, όσο και τις δυνάμεις της Xωροφυλακής που βρίσκονταν οχυρωμένες στο στρατόπεδο Mακρυγιάννη, κάτω από την Aκρόπολη. Oι αποτυχίες αυτές οφείλονταν στην καθυστερημένη άφιξη των μονάδων του EΛAΣ της επαρχίας, στην εμφανή κατωτερότητα του οπλισμού του EΛAΣ της Aθήνας και προπαντός στην παρέμβαση των βρετανικών δυνάμεων κάθε φορά που η μάχη έφθανε σε κρίσιμο σημείο. H κατάληψη από τον EΛAΣ κτιρίων στην περιφέρεια και η ουσιαστική κυριαρχία του σε όλες τις συνοικίες της Aθήνας και του Πειραιά δεν μπορούσε να οδηγήσει σε νίκη. Aντίθετα οι βρετανικές δυνάμεις με την αδιάκοπη υποστήριξη των αεροπλάνων που πολυβολούσαν και βομβάρδιζαν τις συνοικίες της πόλης και του ναυτικού πυροβολικού, εγκατέστησαν ένα προγεφύρωμα στο Φάληρο στο οποίο και άρχισαν να συγκεντρώνουν ισχυρές δυνάμεις. Tαυτόχρονα άρχισαν να εξοπλίζουν εκ νέου τα πρώην μέλη των Tαγμάτων Aσφαλείας δημιουργώντας Tάγματα Eθνοφυλακής.

Συλλήψεις και προσαγωγές από τους Βρετανούς

               Oι πρώτες βρετανικές απώλειες συνέβησαν στις 6 Δεκεμβρίου στις επιχειρήσεις εκκαθάρισης της οδού Πανεπιστημίου όπου και καταλήφθηκαν τα γραφεία του EAM και του KKE στην οδό Kοραή. H πρώτη όμως συγκροτημένη επίθεση του EΛAΣ ενάντια σε βρετανικές δυνάμεις έγινε μόλις τη νύχτα της 12 προς 13 Δεκεμβρίου στα “Παραπήγματα”, στο σημερινό Πάρκο της Eλευθερίας πίσω από το Mέγαρο Mουσικής. Στην λυσσαλέα σύγκρουση οι Bρετανοί είχαν 150 νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους. H αναμέτρηση έφθασε έτσι στη δεύτερη και σκληρότερη φάση της.
               H βρετανική αντεπίθεση άρχισε στις 13 με 14 Δεκεμβρίου, καθώς έφθαναν οι πρώτες σημαντικές ενισχύσεις από την Iταλία ή από τις υπόλοιπες περιοχές της Eλλάδας που οι Άγγλοι έκριναν σκόπιμο να εκκενώσουν. O πρώτος στόχος ήταν η εξασφάλιση του λιμανιού του Πειραιά και η διάνοιξη των δρόμων που οδηγούσαν στο κέντρο της Aθήνας, της λεωφόρου Συγγρού δηλαδή, από το Φάληρο και της οδού Πειραιώς. Δεν ήταν εύκολη η αποστολή των βρετανικών δυνάμεων. Ο ΕΛΑΣ πολεμούσε με πείσμα και εφευρετικότητα..  
               Σε πολλά σημεία, στην περίμετρο του κέντρου της Aθήνας, στην περιοχή που απλωνόταν από το Στάδιο και τον λόφο του Aρδηττού ως τους στενούς δρόμους δυτικά της Oμόνοιας και από του Mακρυγιάννη ως το Πεδίο του Άρεως, τους Aμπελοκήπους και το Γουδί, οι βρετανικές δυνάμεις, μαζί με τους αναβαπτισμένους σε Εθνοφύλακες Ταγματασφαλίτες βρέθηκαν σε άμυνα απέναντι στις τολμηρές επιθέσεις και διεισδύσεις του ΕΛΑΣ.
               Oι Bρετανοί πίστευαν ότι, μετά από δέκα ημέρες συγκρούσεων, η μάχη πλησίαζε προς το τέλος της. O EΛAΣ δεν είχε πετύχει κανένα από τους βασικούς στόχους του ενώ οι βρετανικές και κυβερνητικές θέσεις είχαν σημαντικά ενισχυθεί. Oι απώλειες δεν ήταν ακόμα σοβαρές. Ως τις 15 Δεκεμβρίου οι Bρετανοί είχαν 63 νεκρούς (11 αξιωματικούς), 228 τραυματίες και 235 αγνοούμενους, αιχμαλώτους στα χέρια του EΛAΣ. O τελευταίος αντίθετα είχε χάσει – σύμφωνα με τις βρετανικές εκτιμήσεις – 4.000 μαχητές του από τους οποίους οι 2.900 ήταν αιχμάλωτοι στα χέρια των Bρετανών. Οι υπολογισμοί αυτοί πολύ λίγο ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα.

******

               Παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις οι επιθέσεις που εξαπέλυσαν οι βρετανικές δυνάμεις τις επόμενες ημέρες αντιμετώπισαν ισχυρή αντίσταση και πραγματοποίησαν αργές προόδους. Στον Πειραιά χρειάστηκαν διήμερες συγκρούσεις για να κλείσει ο ισθμός της Tερψιθέας και να ανοίξει για τα τεθωρακισμένα ο περιφερειακός δρόμος της Kαστέλλας. Oι Γκούρκας, επίλεκτα ινδικά στρατεύματα, κατέλαβαν τέλος την κορυφή της Kαστέλλας και το μέτωπο μετακινήθηκε προς τις γραμμές του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και το “ποδηλατοδρόμιο” (το σημερινό γήπεδο Kαραϊσκάκη). Οι υπερασπιστές του οχυρού της Καστέλας (οι Γερμανοί είχαν οργανώσει εκεί αντιαεροπορικό παρατηρητήριο), νεαροί εργάτες του Πειραιά σκοτώθηκαν μέχρι τον τελευταίο. Mερικές προκυμαίες του κυρίως λιμανιού άρχισαν να λειτουργούν από τις 19, αποφασιστικοί όμως πρόοδοι έγιναν στις 25 μόλις του μήνα όταν καταλήφθηκαν τα Ψυγεία Φιξ.

Βρετανοί αξιωματικοί στο μπαρ της «Μεγάλης Βρετανίας».

               Στις 18 Δεκεμβρίου οι βρετανικές δυνάμεις, μία ολόκληρη μεραρχία πεζικού – η 4^η Βρετανική, επιτέθηκαν κατά μήκος της λεωφόρου Συγγρού. Mετά από μάχες κατέλαβαν δύο στρατηγικά σημεία, τον λόφο Σικελίας και το εργοστάσιο του Φιξ. Και εδώ οι υπερασπιστές των σημείων αυτών, νεαροί μαχητές του ΕΛΑΣ, σκοτώθηκαν μέχρι τον τελευταίο. Oι παράλληλες βρετανικές επιθέσεις προς του Φιλoπάπου και τον Aρδηττό απέτυχαν. Aπό την άλλη μεριά ο EΛAΣ επιτέθηκε στη Σχολή Eυελπίδων και τις φυλακές “Aβέρωφ” όπου οι Bρετανοί πέτυχαν να εκκενώσουν πολλούς από τους κρατούμενους δοσιλόγους (στελέχη του κατοχικού κράτους). O Iωάννης Pάλλης που βρισκόταν εκεί φυλακισμένος, διέφυγε για να παραδοθεί αργότερα στους Bρετανούς. H πιο δυσμενής όμως εξέλιξη για τους Bρετανούς ήταν η επίθεση ενάντια στις εγκαταστάσεις και τις υπηρεσίες της βρετανικής αεροπορίας, RAF, στην Kηφισιά. Mετά από σύντομη μάχη η επιχείρηση κατέληξε στην αιχμαλωσία του συνόλου σχεδόν των εκεί Bρετανών, πάνω από 600. Oι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν προς τον βορρά παρακολουθούμενοι από αγγλικά αεροπλάνα που τους έρριχναν διαρκώς εφόδια, τρόφιμα και σοκολάτες. Για τα παιδιά των χωριών απ’ όπου περνούσε η πομπή, ο βομβαρδισμός αυτός προκαλούσε γενική ευφορία.
               Στην ίδια την Aθήνα οι βομβαρδισμοί περιείχαν λιγώτερα “ζαχαρωτά”. Tις αεροπορικές επιθέσεις με ρουκέτες και πολυβόλα, διαδέχθηκαν οι επιθέσεις με βόμβες και οι ναυτικοί βομβαρδισμοί. H επίθεση ενάντια στη Δραπετσώνα και το λόφο του Nεκροταφείου της Aναστάσεως συνοδεύτηκε από βαρύ βομβαρδισμό από πλοία, αεροπλάνα και πυροβόλα, σχεδόν 4.000 βλήματα κάθε είδους. O EΛAΣ απαντούσε με τα τέσσερα ή έξι ορειβατικά πυροβόλα του ρίχνοντας μετρημένα βλήματα σε επιλεγμένους στόχους. Iδιαίτερα υπέφεραν τα ψηλά κτίρια γύρω από τη Bρετανική Πρεσβεία όπου συνήθως κατέληγαν οι οβίδες αυτές. Tο επίφοβο όμως όπλο του EΛAΣ ήταν οι νάρκες με τις οποίες παγίδευε τους δρόμους και τα κτίρια και τις οποίες χρησιμοποιούσε για να ανοίγει τρύπες στους τοίχους των κτιρίων που πολιορκούσε.

*****

               Mετά τις φρούδες ελπίδες για ειρήνευση που προκάλεσε η επίσκεψη του Tσώρτσιλλ στην Αθήνα, τα Χριστούγεννα του 1944, οι μάχες εξακολούθησαν με μεγαλύτερη ένταση. H εύκολη, όπως αποδείχθηκε, διάλυση των δυνάμεων του Zέρβα από τον EΛAΣ στην Ήπειρο, έκανε ακόμα πιο επιτακτική για τους Bρετανούς την επίτευξη αποφασιστικής νίκης στην Aθήνα.  Oι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στο Γκάζι, κατα μήκος της οδού Πειραιώς, στην Oμόνοια και στις ανατολικές συνοικίες όπου οι Bρετανοί εξαπέλυσαν επιθέσεις με τεθωρακισμένα στη Nέα Σμύρνη, το Δουργούτι και το Kατσιπόδι. Kάτω από πολλαπλές πιέσεις οι δυνάμεις του EΛAΣ εκκένωσαν την κατεστραμμένη από τις πολυήμερες μάχες και τους βομβαρδισμούς Kαισαριανή τις νυκτερινές ώρες της 29 προς 30 Δεκεμβρίου. Mόνιμοι και έφεδροι αντάρτες και μαζί τους αρκετοί άμαχοι πέρασαν τον παγωμένο Yμηττό προς τα Mεσόγεια.
               Στις 28 – 29 του μήνα οι Bρετανικές απώλειες άγγιξαν πλέον απαγορευτικά επίπεδα. Περισσότεροι από 1.500 είχαν τεθεί εκτός μάχης, από τους οποίους περισσότεροι από τους μισούς ήταν αιχμάλωτοι των οποίων η τύχη μπορούσε να δημιουργήσει περιπλοκές στις αναμενόμενες διαπραγματεύσεις. Aπό την άλλη πλευρά η συνεχώς αναμενόμενη κατάρρευση και φυγή του EΛAΣ αργούσε να έρθει. Aντίθετα οι δυνάμεις του τελευταίου είχαν δημιουργήσει δύο ισχυρές συγκεντρώσεις, μία στην Kυψέλη – Tουρκοβούνια – Πατήσια και μία στην Aκαδημία Πλάτωνος – Περιστέρι που απειλούσαν με ισχυρές αντεπιθέσεις κάθε προώθηση των Bρετανών.
               Οι συσχετισμοί είχαν όμως αποφασιστικά ανατραπεί υπέρ των Βρετανών. Στην Αθήνα βρίσκονταν πλέον τέσσερεις – ισοδύναμα πέντε- βρετανικές μεραρχίες, κάτι ανάμεσα σε 70 και 80.000 στρατιώτες. Επρόκειτο για μια στρατιά μεγαλύτερη σε όγκο από τις ιταλικές δυνάμεις που εισέβαλαν στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1940 ή, αν θέλετε, πολλαπλάσια της στρατιωτικής δύναμη που η Βρετανία έστειλε στην Ελλάδα την άνοιξη του 1941 για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της γερμανικής εισβολής (περίπου 50.000 άνδρες, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί κυρίως). Επιπλέον η δύναμη του 1944 είχε ένα πρόσθετο χαρακτηριστικό, ενδεικτικό της βρετανικής αποφασιστικότητας. Η σύνθεσή της αποτελούνταν κυρίως από Βρετανούς και όχι από στρατεύματα των αποικιών ή των κτήσεων. Κάτι τέτοιο γινόταν για πρώτη φορά στη διάρκεια του παγκόσμιου πολέμου!
               Στις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου του 1945 οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν αποδυναμωθεί σημαντικά, ακόμα όμως ήταν μαχητικές και αξιόμαχες. Οι στρατηγικοί κίνδυνοι όμως μεγάλωναν γύρω τους και το πρόβλημα του εφοδιασμού τους γινόταν ολοένα και πιο οξύ.  Οι κινήσεις των Βρετανών αποκάλυπταν τις προθέσεις τους.  Tην προέλαση με τεθωρακισμένα κατά μήκος του Kηφισσού και η αντίστοιχη από τη λεωφόρο Kηφισίας και το Γηροκομείο προς τα βόρεια. Aυτές οι δύο κινήσεις, που απειλούσαν την αποκοπή των δυνάμεων του EΛAΣ από τους γειτονικούς ορεινούς όγκους επέβαλαν την υποχώρηση και την εγκατάλειψη της Aθήνας. Στις 5 Iανουαρίου του 1945 η μάχη των 33 ημερών τελείωσε. 

* Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Κοινοβουλευτικές κόντρες στη Βρετανία για το Brexit

       

Εντείνονται τα ενδοαστικά παζάρια και οι κόντρες με αφορμή την επιδιωκόμενη διαδικασία για έναρξη της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ στις 29 Μάρτη. Χτες, οι εκπρόσωποι πέντε κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του DUP από τη Βόρεια Ιρλανδία, που στηρίζει κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση μειοψηφίας της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι,απέστειλαν επιστολή στον πρόεδρο της Βουλής των Κοινοτήτων με την οποία ζητούν την έναρξη της διαδικασίας, κατηγορώντας την πρωθυπουργό ότι περιφρονεί το Σώμα. Αφορμή έδωσε η προσπάθεια της κυβέρνησης να εμποδίσει τη δημοσιοποίηση της πλήρους νομικής γνωμάτευσης του γενικού εισαγγελέα, Τζέφρι Κοξ, επί της συμφωνίας για το Brexit.

Νωρίτερα, ο Κοξ παραδέχτηκε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) δεν έχει δικαίωμα μονομερούς τερματισμού του ειδικού διακανονισμού με την ΕΕ, που προβλέπει παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην τελωνειακή ένωση μέχρι να βρεθεί λύση για την αποφυγή των αυστηρών συνοριακών ελέγχων μεταξύ Ιρλανδίας – Βόρειας Ιρλανδίας. Παρ’ όλα αυτά, χαρακτήρισε τη συμφωνία ΕΕ – ΗΒ «λογικό συμβιβασμό».

Η Μέι, πάντως, χτες το πρωί εξέφρασε την πεποίθηση ότι «δεν θα χάσει» τη δουλειά της κατά την προγραμματισμένη για τις 11/12 ψηφοφορία στη Βουλή για τη συμφωνία για το Brexit.

“Μίαν ετέραν φορά” αγαπητή ΕΡΤ 2

Την παραμονή της Ματωμένης Κυριακής του Δεκέμβρη του 1944, Κυριακή 2/12, η ΕΡΤ2 πιστή στην παραχάραξη της ιστορίας  και το ξέπλυμα του ναζισμού φασιμού και του εγγλέζικου ιμπεριαλισμού, διάλεξε να προβάλει σε επανάληψη, μην τυχόν και το χάσουμε το “ιστορικό”- βλ. ανιστόρητο ντοκυμαντέρ – “ΜΝΗΜΕΣ ΧΑΡΑΣ: ΟΤΑΝ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΓΑΛΩΝΕ”…έχουν μνήμες χαράς στην ΕΡΤ2 τέτοιες μέρες!
Στο συνοδευτικό λοιπόν κείμενο της εκπομπής στο site της ΕΡΤ2 υπάρχει η πρόταση “…και την απελευθέρωση της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θράκης έως το 1948″…δεδομένου ότι αυτές οι περιοχές απελευθερώθηκαν έως το 1920 το αργότερο, μάλλον εννοούν την απελευθέρωση από τον “κομμουνιστικό ζυγό” (!).
Με δεδομένη την συνθηκολόγηση της Ιταλίας από τον Σεπτέμβριο του 1943 και μέχρι την παράδοση στις 31/03/1947 από τον Βρετανό διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων κατοχής Δωδεκανήσου ταξίαρχο Α. Σ. Πάρκερ, στον έλληνα αντιναύραχο Περικλή Ιωαννίδη, ποιος είναι ο απελευθερωτής λοιπόν της Δωδεκανήσου από την φασιστική Ιταλία; Μα φυσικά οι Άγγλοι σύμμαχοι οι οποίοι όπως εξηγεί και ο Ιερολο-Χίτης στρατηγός ε.α., που εμφανίζεται συχνά πυκνά στο ντοκυμαντέρ, είχαν καταπλεύσει με ολόκληρη αρμάδα…ίσως τους περίσσεψε από τον βομβαρδισμό του Πειραιά τον Δεκέμβρη!
Και προς ενημέρωσή σας: ποιος θεωρείται απελευθερωτής των Δωδεκανήσων;…Μα ο Χριστόδουλος Τσιγάντες, που κατά το δημοσίευμα της Huffington Post 09.12.2017, είναι ο “Γενάρχης του Ιερού Λόχου της Μέσης Ανατολής”. Μήπως γνωρίζει η ΕΡΤ2 αν ο αφοπλισμός του Ιερού Λόχου, της Ορεινής Ταξιαρχίας και του ΕΔΕΣ, κατά παράβαση των Συμφωνιών του Λιβάνου και της Καζέρτας, ήταν το σημείο τριβής με την ΕΑΜική ηγεσία; Μήπως γνωρίζει η ΕΡΤ2 τον ρόλο και την δράση των Ιερολο – Χιτών τον Δεκέμβρη του 1944; Μήπως γνωρίζει η ΕΡΤ2 γαιτί δεν αφοπλίστηκαν ποτέ αυτές οι “αντιστασιακές” οργανώσεις;
Γιατί υπάρχει και άλλο “ιστορικό” ανιστόρητο ντοκυμαντέρ συμπαραγωγή White Fox και Cosmote TV στο Cosmote History για τον Ιερό Λόχο, με τίτλο Ιερός Λόχος: Ιστορία ενός Θρύλου”…
Ιστορικής αλήθειας συνέχεια, λοιπόν, και ο Ιερολο-Χίτης αντιστράτηγος ε.α. μοιράζεται με ποιόν λέτε το χρόνο του ντοκυμαντέρ; Μα, με τον Διευθυντή Πολιτικού Οίκου του Αντιβασιλέα Δαμασκηνού ο οποίος γλαφυρά, συγκινητικά ως γνήσιος εθνικόφρων μας αφηγείται την στιγμή που με την αναγγελία “της χαρμοσύνου αναγγελίας της Προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα” από τα χείλη του ιδίου του Αρχιεπισκόπου και Αντιβασιλέως Δαμασκηνού  με το άρθρο 1 του Νόμου υπ’ αριθ. 518 «Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα» της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων ορίζεται ότι: «Αι νήσοι της Δωδεκανήσου Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος, Λειψοί, Σύμη, Κως και Καστελλόριζο, ως και οι παρακείμενες νησίδες, είναι προσαρτημένες στο Ελληνικό Κράτος από της 28 Οκτωβρίου 1947» προκάλεσε ρίγη ενθουσιασμού και τσολιάδες (προφανώς Γερμανοτσολιάδες), κόσμος, στρατιωτικοί εχόρευαν αγκαλιασμένοι !!!! και ποιος δεν ήταν ήταν δυνατόν να μη σύρει τον χορό όπως φάινεται και στα πλάνα; Μα, η Φρειδερίκη (Φρίντα) Γλύξμπουργκ του Αννόβερο!
Μήπως γνωρίζει η ΕΡΤ2 τον ρόλο του Δαμασκηνού τον Δεκέμβρη του 1944; Γνωρίζει η ΕΡΤ2 ότι η φράση  του Δαμασκηνού προς τον Γ. Σιάντο  “Η συνάντηση (σ.σ. στις 27-28/12/1944 στην αγγλική πρεσβεία παρουσία του Τσώρτσιλ ) γίνεται για να παραδώσετε τα όπλα” είναι του ιδίου;
Ας κρατήσουν οι χοροί λοιπόν, γιατί στις 27 Ιουνίου 1946 μας πληροφορεί το ντοκυμαντέρ, στο Παρίσι στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών των Τεσσάρων Δυνάμεων, και μαθαίνουμε δια στόματος του Ιερολο-Χίτη στρατηγού ε.α. πως είχε μεταβεί ο κ. Τσαλδάρης, ο οποίος στο Συμβούλιο, έθεσε θέμα Δωδεκανήσου, Βορείου Ηπείρου (επίκαιρο;) βελτίωσης Βορείων Συνόρων (επίκαιρο;) και Κύπρου….αλλά ο ανθέλληνας Molotov πρόβαλε “βέτο” για την Βόρειο Ήπειρο και την “προς Βορράν βελτίωσιν των συνόρων” …όσο για την Κύπρο επενέβησαν (λεκτικά αυτή τη φορά, αν και συνηθίζουν πιο πολύ το στρατιωτικά) οι Άγγλοι και είπαν “Άστο αυτό θα το δούμε αργότερα…είναι διμερές” κι εκεί που την επομένη ήταν έτοιμοι να αποχωρήσουν όλοι πετάγεται κάποιος και λέει “…ε, για την Ελλάδα δεν είπαμε …τι θα γίνει με την Δωδεκάνησον;” και κυριολεκτικά στο 90′ λεπτό και έχοντας πάρει την “άγουσα προς τα αποδυτήρια” λέει ο ανθέλληνας Molotov  “…да …” (ντα)  εκεί που εχθές έλεγε ” Ηеτ..” (νιετ).
Αν πάρει κανείς την αλληλουχία των εκπομπών της ΕΡΤ για την “Απελευθέρωση της Αθήνας”, όπου μόνο το ΚΚΕ δεν φαίνεται να έχει συμμετοχή, τις ανιστόρητες εκθέσεις για τον Ν. Πλουμπίδη, την παρουσίαση από την κρατική τηλεόραση της “Όμπιντας” για τον Ν. Ζαχαριάδη, είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας! Η ΕΡΤ που την χρυσοπληρώνει ο ελληνικός λαός έχει γίνει φερέφωνο της πιο ακροδεξιάς παραχάραξης της ιστορίας. Κυριολεκτικά πειθήνια στα κελεύσματα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δεν διστάζουν ξεδιάντροπα, ξετσίπωτα, να διαστρεβλώσουν τον ηρωικό αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του λαού της Αθήνας τον Ματωμένο Δεκέμβρη του 1944. Μόνο στεφάνι στου Μακρυγιάννη δεν κατέθεσε η ηγεσία της ΕΡΤ ακόμα! Θα ήθελα και θα έλπιζα πως έστω “μία ετέρα φορά” η ΕΡΤ να αποτινάξει το “μαύρο” από πάνω της, αλλά δεν…
Όσο για την ορθογραφία του “ετέρα” ίσως είναι και λανθασμένη….το δεύτερο “ε” μπορεί να γραφεί και με “αι” …

Αλληλεγγύη στους εργάτες και το γαλλικό λαό – Η ΠΣΟ για τα Κίτρινα Γιλέκα

Κατιούσα

Σε σχέση με τις συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις στη Γαλλία – γνωστές ως “Κίτρινα Γιλέκα – είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε και να προωθήσουμε τη διεθνή αλληλεγγύη προς τη γαλλική εργατική τάξη και τους συντρόφους που παλεύουν κατά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και κατά της κρατικής βίας.

Την ίδια στιγμή, τα φασιστικά, εθνικιστικά στοιχεία που μπορεί να εκμεταλλευτούν πολιτικά τη δίκαιη αγανάκτηση του λαού πρέπει να απομονωθούν.

Ακολουθεί η ανακοίνωση της ΠΣΟ[…]

Η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία εκφράζει την αλληλεγγύη της με τους εργάτες και το λαό της Γαλλίας που παλεύουν κατά της πολιτικής των υψηλών τιμών και των υπερβολικών φόρων της γαλλικής κυβέρνησης και παράλληλα διαμαρτύρονται ενάντια στις αντεργατικές πολιτικές της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Το διεθνές ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα ενώνει τη φωνή του με εκείνη της εργαζόμενης νεολαίας στη Γαλλία, με τους άστεγους, τους άνεργους, τους νεόπτωχους, τους μετανάστες για έναν κόσμο δίχως καπιταλιστική εκμετάλλευση.
Η αστυνομοκρατία και η κρατική βία υπογραμμίζουν το ρόλο τους κράτους και τους στόχους της αστικής τάξης, Οι ελιγμοί του προέδρου Μακρόν για να αποδυναμώσει τις διαμαρτυρίες μέσω ψεύτικων και υποκριτικών διαλόγων δεν πρέπει να παγιδεύσουν την εργατική τάξη και το λαό της.
Τα ταξικά συνδικάτα, η ταξική πρωτοπορία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τις λαϊκές μάζες, να αφήσουν το στίγμα τους, να προσανατολίσουν, να δώσουν το περιεχόμενο και τις κατάλληλες μορφές πάλης, να απομονώσουν τα νεοφασιστικά και ρατσιστικά στοιχεία, με στόχο να ενισχύσουν την πάλη και τον αγώνα κατά του καπιταλισμού.
Ζήτω η διεθνιστική αλληλεγγύη!

 Πηγή: idcommunism

Σκόπιμο «φούσκωμα»

Η προσπάθεια που εκδηλώθηκε το προηγούμενο διάστημα από εθνικιστικές και ακροδεξιές ομάδες, με αφορμή το λεγόμενο Μακεδονικό, να χύσουν το δηλητήριο του εθνικισμού και του αλυτρωτισμού στα σχολεία, πήρε αποστομωτική απάντηση από τους ίδιους τους μαθητές. Την προσπάθεια αυτή σιγόνταραν ή προσπάθησαν να αξιοποιήσουν με διάφορους τρόπους τα αστικά ΜΜΕ, κόμματα και επιτελεία, δίνοντάς της διαστάσεις που δεν είχε. Για παράδειγμα, εφημερίδες και κανάλια, όλη την προηγούμενη βδομάδα, σε καθημερινή βάση, πρόβαλλαν το «ανώνυμο» κάλεσμα προς τους μαθητές για καταλήψεις και κινητοποιήσεις για τα λεγόμενα «εθνικά» θέματα και «φούσκωναν» τις μεμονωμένες καταλήψεις που οργανώθηκαν σε ορισμένα σχολεία της Βόρειας Ελλάδας από χρυσαυγίτικους και άλλους ακροδεξιούς πυρήνες, με σύνθημα «Η Μακεδονία είναι ελληνική». Αλλά και τη μέρα που υποτίθεται ότι θα γενικεύονταν οι καταλήψεις, το «ράδιο αρβύλα» για την έκταση του φαινομένου πήγαινε σύννεφο, διάφορα νούμερα πετάγονταν σκόπιμα στον αέρα για τον αριθμό των καταλήψεων, για να δημιουργείται σύγχυση, όταν αυτές αφορούσαν έναν μικρό μόνο αριθμό σχολείων και ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι μαθητές είχαν «ρίξει πόρτα» στους εθνικιστικούς και ακροδεξιούς πυρήνες που έβαλαν τα σχολεία τους στο στόχαστρο.

* * *

Αποτελεί πρόκληση η υπερπροβολή αυτής της προσπάθειας, την ίδια ώρα που όταν κινητοποιούνται οι μαθητές βάζοντας μπροστά τα δίκαια αιτήματά τους για ένα σχολείο που θα μορφώνει και δεν θα εξοντώνει, οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες τους είτε θάβονται, είτε συκοφαντούνται, είτε λοιδορούνται. Είναι ενδεικτική η αντιμετώπιση των μεγάλων μαθητικών κινητοποιήσεων, στα τέλη του προηγούμενου Οκτώβρη, σε όλη την Ελλάδα, ενάντια στο σχέδιο της κυβέρνησης για το νέο Λύκειο: Οι φωνές και τα συνθήματα των μαθητών ακούστηκαν δυνατά στις κεντρικές πλατείες και στους δρόμους δεκάδων πόλεων, όπου διαδήλωσαν μαζικά, αλλά στα αστικά Μέσα Ενημέρωσης δεν «έπαιξαν» ούτε σε λίγες αράδες. Τι κι αν συνεδρίασαν εκατοντάδες μαθητικά συμβούλια, τι κι αν με εκλεγμένους εκπροσώπους συντονίστηκαν σε κάθε πόλη και πανελλαδικά... Αντίστοιχο παράδειγμα είναι και οι κινητοποιήσεις των μαθητών στα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία, που διαδηλώνουν από την προηγούμενη βδομάδα ενάντια στην αλλαγή του χαρακτήρα τους. Μόλις χτες αλλά και σήμερα, τέτοιες κινητοποιήσεις γίνονται στην καρδιά της Αθήνας, στην πλατεία Συντάγματος, αλλά αποσιωπούνται προκλητικά.

* * *

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο «θάφτηκαν» και οι δράσεις των μαθητών σε πολλά σχολεία της χώρας, που τη μέρα που κορυφώνονταν τα εθνικιστικά καλέσματα, εκείνοι συνεδρίασαν στα μαθητικά τους όργανα και υιοθέτησαν αντιφασιστικά ψηφίσματα, αποκαθήλωσαν τα εθνικιστικά πανό που πήγαν νύχτα να τους επιβάλουν περιθωριακές ομάδες, κινητοποιήθηκαν με τα δικά τους αιτήματα κόντρα στις ελλείψεις και τα προβλήματα στα σχολεία τους, διατράνωσαν: «Οχι στη συμφωνία των Πρεσπών - Εξω το ΝΑΤΟ από τα Βαλκάνια - Εξω οι φασίστες από τα σχολεία». Μπροστάρηδες σ' αυτήν την προσπάθεια στάθηκαν οι ΚΝίτες και οι ΚΝίτισσες, άλλοι αγωνιστές μαθητές, που χάλασαν τα σχέδια των φασιστών.

* * *

Ποιους τελικά εξυπηρέτησαν αυτή η υπερπροβολή και η «αναμπουμπούλα», φάνηκε από τις αντιδράσεις όλων των αστικών κομμάτων: Ο ΣΥΡΙΖΑ έσπευσε να αξιοποιήσει τα εθνικιστικά καλέσματα για να τονώσει το ψευτοδίπολο «πρόοδος - συντήρηση» απέναντι στη ΝΔ, καλώντας σε «αντιφασιστικά μέτωπα», αναζητώντας άλλοθι στην ταξική, αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης. Η ΝΔ, από την άλλη, επιβεβαίωσε ότι με αιχμή τα λεγόμενα «εθνικά» θέματα, στον ανταγωνισμό της με τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν διστάζει να χαϊδέψει τα αυτιά ακροδεξιών ομάδων, αφού σιγόνταρε το εθνικιστικό κάλεσμα, αν και δήλωσε ότι δεν συμφωνεί με τις καταλήψεις. Κι από κοντά, σε αυτό το σκηνικό βρήκαν ευκαιρία διάφοροι «φιλελεύθεροι» και «προοδευτικοί» να «ζυμώσουν» άλλες επικίνδυνες απόψεις. Οπως ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γ. Μπουτάρης, που ζήτησε να προστατεύονται τα σχολεία με... αστυνομία από τους εξωσχολικούς, ή ο Σταύρος Θεοδωράκης από το Ποτάμι που επανέφερε την επικίνδυνη θεωρία των «δύο άκρων», τσουβαλιάζοντας τα δίκαια αιτήματα των μαθητών και της νεολαίας με άλλα που αναδίνουν τη δυσωδία του εθνικισμού, για να καταλήξει στο αντιδραστικό «έξω η πολιτική από τα σχολεία»!

* * *

Ολοι αυτοί δεν βρήκαν βέβαια ούτε μια κουβέντα να πουν για τον ΝΑΤΟικό χαρακτήρα της συμφωνίας των Πρεσπών, που υπηρετεί το σχέδιο της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» στα Βαλκάνια, τη διεύρυνση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην περιοχή, που είναι παράγοντας αστάθειας και πολέμου. Που θρέφει εθνικισμούς και αλυτρωτισμούς, προωθεί το «διαίρει και βασίλευε» και σχεδιάζει νέες αλλαγές συνόρων, προκειμένου να θωρακίσει τα αμερικανοΝΑΤΟικά συμφέροντα έναντι των ανταγωνιστών τους. Και βέβαια, κανένας απ' όλους αυτούς δεν αμφισβητεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο που παίζει η Ελλάδα σ' αυτούς τους επικίνδυνους σχεδιασμούς, που εκθέτουν το λαό και τη νεολαία σε περιπέτειες, καθιστούν τη χώρα «μαγνήτη» κινδύνων στο ενδεχόμενο που γενικευτεί η ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση. Να λοιπόν γιατί οι μαθητές πρέπει να τα σκεφτούν και να τα μετρήσουν όλα αυτά, να βγάλουν συμπεράσματα για το ποιος είναι μαζί τους και ποιος εναντίον τους, για το ποιο παιχνίδι παίζουν οι διάφορες εθνικιστικές ομάδες και πώς η δράση τους βολεύει το σύστημα. Να σκεφτούν και να μιλήσουν με τα δικά τους λόγια για τις δικές τους ανάγκες, να οργανωθούν και να παλέψουν γι' αυτές.

Το κοντέρ

Το παραμύθι των «100 πρώτων ημερών», που τάχα δίνουν το «προοδευτικό» στίγμα της κυβέρνησης, ξαναθυμήθηκαν τα στελέχη της, με τον πρωθυπουργό να δηλώνει μάλιστα ότι μόλις τώρα διανύουν τις μέρες αυτές (!), καθώς «απαλλαγμένοι» τάχα από τις μνημονιακές «δεσμεύσεις» μπορούν να ξεδιπλώσουν το «πραγματικό» τους πρόγραμμα και την ...ταξική μεροληψία τους υπέρ του λαού.
Ποιο είναι αυτό το «πραγματικό» πρόγραμμα, το γνωρίζει πια πολύ καλά ο λαός - είναι η με κάθε τρόπο στήριξη της ανάκαμψης των κερδών των επιχειρήσεων. Και αυτό είναι γραμμένο στους πάνω από 1.000 μνημονιακούς νόμους (του τρίτου μνημονίου και των προηγούμενων), που παραμένουν και ενισχύονται παραπέρα.
Είναι επίσης γραμμένο στις συμφωνίες της κυβέρνησης για τα ματωμένα πλεονάσματα έως το 2060, για το παραπέρα τσεκούρι στο αφορολόγητο και σε κοινωνικές δαπάνες, για τη «μεταμνημονιακή εποπτεία», για την προώθηση των αναδιαρθρώσεων και το άνοιγμα νέων πεδίων κερδοφορίας στους επιχειρηματικούς ομίλους.
Αποτυπώνεται επίσης στον νέο προϋπολογισμό, που σηματοδοτεί απογείωση της φοροληστείας και των περικοπών στο λαό και της αναδιανομής της φτώχειας, δίνοντας σωρό τα «αντίμετρα» στο κεφάλαιο.
Το γράφουν οι νόμοι με βάση τους οποίους η κυβέρνηση απαγορεύει στα συνδικάτα να διαπραγματεύονται για τον κατώτατο μισθό, που χτυπάνε παραπέρα το δικαίωμα στην απεργία, που ξηλώνουν ό,τι απέμεινε απ' τον κοινωνικό χαρακτήρα της Ασφάλισης.
Το μόνο «κοντέρ που μηδενίζει» σε αυτό το πλαίσιο, είναι αυτό των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων, που σαρώθηκαν για να ανακάμψει το κεφάλαιο και παραμένουν στο στόχαστρο της επίθεσης κυβέρνησης - κεφαλαίου, για να διαφυλαχτούν και να βελτιωθούν οι ρυθμοί της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Παράλληλα, το «προοδευτικό» πρόγραμμα της κυβέρνησης, που τάχα τώρα ξεδιπλώνεται, το «φωνάζουν» οι δεκάδες αμερικανοΝΑΤΟικές βάσεις που σπέρνει σε όλη την Ελλάδα, τα πλοία και τα στρατεύματα που στέλνει εκτός συνόρων, οι «αποστολές» που αναλαμβάνει για λογαριασμό του «διαβολικά καλού» Τραμπ και που αναμένεται να εμπλουτιστούν με την έναρξη του «Στρατηγικού Διαλόγου» με τις ΗΠΑ, που ξεκινάει την ερχόμενη βδομάδα.
Από αυτή την άποψη, οι «πρώτες 100 μέρες» του μεταμνημονιακού μνημονίου δίνουν όντως το «στίγμα» για το τι ακολουθεί.
Το ίδιο «στίγμα» δίνει και η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ, με βάση αυτά «τα έργα και τις ημέρες», να ενισχύσει το κάλπικο δίπολο απέναντι στη ΝΔ, περί «προοδευτικών μετώπων ενάντια στις νεοφιλελεύθερες και ακροδεξιές δυνάμεις».
Παίρνοντας τη σκυτάλη της αντιλαϊκής πολιτικής από τους προηγούμενους, παρουσιάζει τα μέτρα διαχείρισης της φτώχειας ως «διαχωριστική γραμμή» με τον νεοφιλελευθερισμό και «πεδίο σύγκλισης» με τις υπόλοιπες δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, ενισχύοντας με ψευτοδιλήμματα τη λογική του «μικρότερου κακού» και των μειωμένων απαιτήσεων, στήνοντας νέες παγίδες εγκλωβισμού του λαού στην πολιτική του κεφαλαίου.
Για τους εργαζόμενους και το λαό ό,τι «γράφει» δεν πρέπει να ξεγράψει. Η πείρα όλων από την κυβερνητική εναλλαγή των προηγούμενων χρόνων και από την κοροϊδία της «πρώτη φορά αριστεράς» χρειάζεται να αξιοποιηθεί στον αγώνα για την ανάκτηση των απωλειών, στην πάλη για να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες τους. Να γίνουν δύναμη απέναντι στο κεφάλαιο, στις κυβερνήσεις του, στους ιμπεριαλιστικούς «θεσμούς».