ΦΑΝΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΘΕΑΤΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ

• ΦΑΝΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΘΕΑΤΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ

• 
  

του Μάκη Παπαδόπουλου

Ο σκοπός του παρόντος άρθρου είναι διπλός. Αφενός επιχειρεί ν’ αποτυπώσει τη μεγάλη εικόνα των ενδοïμπεριαλιστικών αντιθέσεων που καθορίζουν την πορεία διαπραγμάτευσης της νέας αστικής ελληνικής κυβέρνησης με την ΕΕ και το ΔΝΤ, αφετέρου να εξοπλίσει μ’ ένα βασικό μεθοδολογικό πλαίσιο ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα του αναγνώστη να παρακολουθεί τις σύνθετες και γρήγορες εξελίξεις, την πυκνότητα των γεγονότων που αφορούν γενικότερα τη διαπάλη για το μέλλον της ΕΕ και της Ευρωζώνης.

Η προσπάθεια παρακολούθησης και πρόβλεψης είναι συνεχής και δε σταματά στην περίπτωση που υπάρξει μια συμφωνία το επόμενο διάστημα. Η ανισόμετρη ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας έχει τη δική της δυναμική, οδηγεί στην όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και καθιστά εύθραυστο κάθε προσωρινό συμβιβασμό, σε μια περίοδο που δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμα και το ενδεχόμενο συνολικής αποσταθεροποίησης της Ευρωζώνης. Γι’ αυτό και η προσπάθεια ερμηνείας των εξελίξεων πρέπει να εδράζεται στη σχέση οικονομίας - πολιτικής.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

Βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας μετά την εκδήλωση της βαθύτερης μεταπολεμικής κρίσης υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου αποτελεί η σημαντική συρρίκνωση της παραγωγής (στα 3/4 του προ κρίσης επιπέδου), με σημαντικά ανισόμετρο αποτέλεσμα στους διάφορους κλάδους της οικονομίας (π.χ. η διαφορά στη συρρίκνωση του κλάδου των κατασκευών συγκριτικά με τον κλάδο του τουρισμού). Όπως έχουμε εκτιμήσει, η επαναφορά της παραγωγής στα προ κρίσης επίπεδα απαιτεί μια ολόκληρη δεκαετία συνεχούς καπιταλιστικής ανάπτυξης με μέσο ετήσιο ρυθμό πάνω από 2%.

Ταυτόχρονα η πορεία ανάκαμψης παραμένει ασταθής. Το 2014 η ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ παρουσίασε ένα ασθενικό θετικό ρυθμό μικρότερο του 1% που σηματοδοτούσε μια τάση σταθεροποίησης με δυνατότητες ουσιαστικής ανάκαμψης το 2015.

Ωστόσο, σύμφωνα με προβλέψεις τραπεζών (Alpha, Eurobank) και του ΙΟΒΕ για το 2015 (με βάση και ορισμένα προσωρινά στοιχεία του πρώτου τριμήνου), δεν αναμένεται ουσιαστική αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης πάνω από 1%. Οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ διατηρούν πάντως την αισιόδοξη εκδοχή για ανοδικό ρυθμό 2,5% το 2015 (βλ. Πίνακα 1).

Παράγοντες που αυξάνουν την αστάθεια και την αβεβαιότητα της εξέλιξης της ελληνικής οικονομίας είναι η προβληματική δημοσιονομική κατάσταση και τα νέα μέτρα που θα ληφθούν για να καλυφθούν οι δανειακές υποχρεώσεις, καθώς και η αναβολή υλοποίησης μεγάλων ξένων επενδυτικών σχεδίων, λόγω της όξυνσης των αντιθέσεων ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και της αβεβαιότητας της πορείας της διαπραγμάτευσης. Ως θετικοί παράγοντες καταγράφονται η άνοδος των εξαγωγών εμπορευμάτων και υπηρεσιών, καθώς και η διεύρυνση του σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου και της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2014.1

Με βάση αυτά τα αντικειμενικά δεδομένα, η εγχώρια αστική τάξη προσαρμόζει και ιεραρχεί βασικούς στόχους που οφείλει να υπηρετήσει η διαπραγμάτευση και γενικότερα η οικονομική πολιτική της νέας κυβέρνησης. Σημαντικές προτεραιότητες αποτελούν:

α) Η ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης από το εξωτερικό για να σταθεροποιηθεί και να επιταχυνθεί η πορεία εξόδου της ελληνικής οικονομίας από τη φάση της καπιταλιστικής κρίσης.

β) Η υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων που θα συμβάλουν στην ανάδειξη της χώρας σε κόμβο μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων στην ευρύτερη περιοχή.

γ) Η καπιταλιστική παραγωγική ανασυγκρότηση με την προώθηση αλλαγών στη σημερινή κλαδική διάρθρωση της οικονομίας, ώστε να ενισχυθεί ο εξαγωγικός προσανατολισμός και η παραγωγή καινοτόμων ανταγωνιστικών εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Σε αυτό το πλαίσιο δίνεται έμφαση στην προσέλκυση επενδύσεων στους τομείς της εξόρυξης υδρογονανθράκων, της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics), των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του εξειδικευμένου τουρισμού, του αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος με εξαγωγικό προσανατολισμό και ιεραρχούνται κλάδοι και τομείς που μπορούν να λειτουργήσουν ως «νέες ατμομηχανές» της καπιταλιστικής ανάπτυξης, παράλληλα με την ισχυροποίηση της ποντοπόρου ναυτιλίας.

δ) Η προώθηση των αναδιαρθρώσεων για τη διασφάλιση φθηνής εργατικής δύναμης και νέων πεδίων κερδοφορίας για το κεφάλαιο (π.χ. εργασιακές σχέσεις, ασφαλιστικό, απελευθέρωση αγορών).

ε) Ο εκσυγχρονισμός της δομής, της λειτουργίας και της υποδομής του αστικού κράτους, ώστε να συμβάλει στην πιο αποτελεσματική προώθηση των στόχων της άρχουσας τάξης (π.χ. η βελτίωση της φοροεισπρακτικής ικανότητας του κράτους με τη δημιουργία του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου).

Η συνδυασμένη προώθηση αυτών των στόχων για την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων μονοπωλιακών ομίλων προϋποθέτει την παραμονή της χώρας στο ευρωατλαντικό πλαίσιο ιμπεριαλιστικών συμμαχιών.

Η αστική κατεύθυνση διαπραγμάτευσης σχετικά με τη χαλάρωση της περιοριστικής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής της Ευρωζώνης, την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων με την Κίνα και τη Ρωσία, την ενεργό συμμετοχή σε σχεδιασμούς των ΗΠΑ και του Ισραήλ, δεν αμφισβητεί τις βασικές δεσμεύσεις που απορρέουν για κάθε χώρα από τη συμμετοχή της στην ΕΕ. Αντίθετα, η συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ αποτελεί σε μεγάλο βαθμό προϋπόθεση για την υλοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων της Κίνας και της Ρωσίας που αφορούν τη μεταφορά εμπορευμάτων και ενέργειας προς την αγορά της ΕΕ. Φυσικά, η σύγκλιση στο προαναφερόμενο στρατηγικό πλαίσιο δεν αναιρεί τον ανταγωνισμό και τις σχετικές διαφοροποιήσεις τμημάτων του εγχώριου μονοπωλιακού κεφαλαίου σχετικά με την ιεράρχηση των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών της χώρας.

Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο διαθέτει έναν από τους πρώτους στόλους διεθνώς, αποτελεί βασικό θαλάσσιο μεταφορέα των ΗΠΑ, με σημαντικές συμπράξεις με το αμερικανικό κεφάλαιο, αλλά και προνομιακές σχέσεις με την Κίνα και αντιμετωπίζει σήμερα τις πιέσεις της ΕΕ για αλλαγή των ευνοϊκών φορολογικών ρυθμίσεων (π.χ. φορολόγηση με βάση τη χωρητικότητα και όχι τα κέρδη των πλοίων) του ελληνικού αστικού κράτους. Στις συγκεκριμένες πιέσεις, οι οποίες εντείνονται, πρωταγωνιστούν η Γερμανία και η Βρετανία. Πρόκειται για το μοναδικό κλάδο της οικονομίας που οι ελληνικοί όμιλοι υπερέχουν των αντίστοιχων γερμανικών. Το γερμανικό σύστημα ενίσχυσης των επενδύσεων στο ναυτιλιακό τομέα στηρίζεται επίσης σε φορολογικές ελαφρύνσεις κι εστίασε ιδιαίτερα στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, έναν κλάδο στον οποίο εκδηλώθηκε κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου από το 2009. Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο είναι επίσης το λιγότερο ευάλωτο τμήμα του εγχώριου κεφαλαίου στην περίπτωση μια προσωρινής εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη. Παράλληλα, ο προσανατολισμός σημαντικών εφοπλιστικών οικογενειών στα πλοία εξόρυξης και μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου συμβαδίζει με την επιλογή ενεργούς συμπόρευσης της Ελλάδας στα σχέδια των ΗΠΑ και του Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή για τον έλεγχο και την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, καθώς και για τη μεταφορά όπλων.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών προκρίνει την παραμονή στην Ευρωζώνη, τονίζοντας τη σημασία της κοινοτικής χρηματοδότησης (νέο ΕΣΠΑ, επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ κλπ.) και τις νέες δυνατότητες για την ελληνική μεταποίηση από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και τη διολίσθηση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο. Θεωρεί ότι η διαπραγμάτευση της εκάστοτε αστικής κυβέρνησης δεν πρέπει να δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας σχετικά με την παραμονή στην Ευρωζώνη, το οποίο εμποδίζει την προσέλκυση επενδύσεων και αυξάνει το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων. Ωστόσο ορισμένοι κλάδοι με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό (π.χ. φαρμακοβιομηχανία) θα μπορούσαν να έχουν οφέλη από μια προσωρινή έξοδο της Ελλάδας απ’ την Ευρωζώνη.

Ο εγχώριος τραπεζικός τομέας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κοινοτική χρηματοδότηση, τη στήριξη της ΕΚΤ και του έκτακτου μηχανισμού (ELA). Όμως στην ουσία η συγκεκριμένη εξάρτηση αγκαλιάζει συνολικά τη δραστηριότητα του βιομηχανικού και του εμπορικού κεφαλαίου, αφού καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το ύψος και τους όρους της σχετικής δανειοδότησης απ’ τον τραπεζικό τομέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ύψος των δανείων χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα έχει ήδη μειωθεί κατά 44 δισ. ευρώ την πενταετία 2010-2015.

Επίσης όλη η περίοδος μετά τις εκλογές χαρακτηρίζεται από συνεχή εκροή καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες. Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ σχεδιάζει να εισαγάγει νέους κανονισμούς ώστε ν’ αποκλείσει το ενδεχόμενο αύξησης της έκθεσης των ελληνικών τραπεζών στα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου. Στο ίδιο μήκος κύματος ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard and Poor’s ανακοίνωσε τη διατήρηση των 4 μεγάλων ελληνικών τραπεζών σε καθεστώς πιστοληπτικής επιτήρησης, ενώ υποβάθμισε πρόσφατα και την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.

Βέβαια ο προαναφερόμενος διαχωρισμός των τμημάτων του εγχώριου κεφαλαίου είναι σχετικός στην εποχή κυριαρχίας του χρηματιστικού κεφαλαίου, της συγχώνευσης βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου (π.χ. η ταυτόχρονη παρουσία του ομίλου Λάτση στη ναυτιλία, στη μεταποίηση και τον τραπεζικό τομέα).

Αξιοσημείωτη είναι και η κινητικότητα ορισμένων διεθνών επενδυτικών ομίλων όπως η Fairfax (με πρόεδρο τον Prem Watsa) από το 2013 στην Ελλάδα. Η Fairfax κατέχει ήδη το 20% των μετοχών της Eurobank που δεν ελέγχονται απ’ το ΤΧΣ, εξαγόρασε την Praktiker, την Grivalia (πρώην Eurobank Properties) και αποτελεί τον τρίτο μεγάλο μέτοχο του ομίλου Μυτιληναίου. Γενικότερα, αρκετοί μεγαλομέτοχοι διεθνών ομίλων (Τζορτζ Σόρος, Γουόρεν Μπάφετ, Γουίλμπορ Ρος) εκφράζουν τη διάθεση να εγκαταλείψουν επενδυτικές θέσεις στις ΗΠΑ και ν’ αυξήσουν τις τοποθετήσεις τους στην Ευρώπη, γεγονός που συνδέεται με την εξασθένηση του ευρώ στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος και τις ευκαιρίες των αμερικανικών ομίλων για σχετικές εξαγορές. Στελέχη της νέας κυβέρνησης (Βαρουφάκης, Σταθάκης, Παναρίτη, Αντωνοπούλου) διατηρούν επαφές με τους συγκεκριμένους ομίλους, αξιοποιώντας και οριμένα αμερικανικά πανεπιστήμια, ινστιτούτα (Levy Institute του Bard College της Ν. Υόρκης, Πανεπιστήμιο Όστιν του Τέξας, το οποίο συνδέεται με τον ενεργειακό όμιλο Exxon Mobil).

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΕΝΔΟΪΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΘΕΣΕΩΝ

Όπως έχουμε ήδη αναλύσει σε προηγούμενη αρθρογραφία2, η διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης για μια σχετική χαλάρωση της σημερινής αυστηρής περιοριστικής πολιτικής συνδέεται αναπόσπαστα και θα εξαρτηθεί από τη συνολικότερη διαπάλη για το μέλλον της Ευρωζώνης και της ΕΕ, η οποία οξύνθηκε μετά την εκδήλωση της διεθνούς συγχρονισμένης κρίσης του 2009. Η διαπάλη οξύνεται στη βάση της παρατεταμένης δυσκολίας να σταθεροποιηθεί η πορεία ανάκαμψης της Ευρωζώνης, καθώς και της σημαντικής ανισομετρίας που καταγράφεται στο σκληρό πυρήνα της (μεταξύ της Γερμανίας που ενισχύει την υπεροχή της έναντι της Γαλλίας και της Ιταλίας).

Η Γερμανία, σύμφωνα με το ΔΝΤ, παρουσίασε θετικό ρυθμό ανάπτυξης 1,6% το 2014, με πρόβλεψη 1,7% για το 2015. Η Γαλλία παρουσίασε στασιμότητα 0,4% το 2014 με πρόβλεψη 0,8% για το 2015. Η Ιταλία παρουσιάζει μικρή συρρίκνωση του ΑΕΠ της τάξης του 0,6% για το 2014, με πρόβλεψη για περιορισμένη ανάκαμψη 0,7% το 2015.

Οι ΗΠΑ παρουσιάζουν για τρίτη συνεχή χρονιά το 2014 θετικό ρυθμό ανάπτυξης που ξεπερνά το 2% (σε αντίθεση με την Ευρωζώνη), όπου προβλέπεται να ισχυροποιηθεί το 2015.

Η Κίνα καταγράφει σχετική επιβράδυνση την τριετία 2012-2014, που αναμένεται να συνεχιστεί το 2015, όμως διατηρεί σταθερά υψηλό ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 6,5%.

Σε αυτό το αντικειμενικό έδαφος η Γαλλία και η Ιταλία πιέζουν για χαλάρωση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, καθώς και για πρόσθετη επιβάρυνση της Γερμανίας στη διαχείριση του προβλήματος των υπερχρεωμένων κρατών της Ευρωζώνης (μέσω της ΕΚΤ). Οι ΗΠΑ στηρίζουν την προσπάθεια πίεσης, αφενός γιατί ανησυχούν σχετικά με τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας και αφετέρου για να περιορίσουν τη γερμανική ηγεμονία στην ΕΕ.

Ωστόσο οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί δεν περιορίζονται στο στενό πεδίο της αλλαγής της οικονομικής διαχείρισης της Ευρωζώνης. Για να κατανοηθεί η πορεία της διαπάλης στο εσωτερικό της σημερινής ΕΕ πρέπει να συσχετιστεί με δυο σημαντικές αντιθέσεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος:

α) Την αντίθεση του ευρωατλαντικού στρατοπέδου με τον άξονα Κίνας - Ρωσίας.

β) Τη διαπάλη των ΗΠΑ με τη Γερμανία για την ηγεμονία στην Ευρώπη.

Στη βάση αυτών των διαπλεκόμενων αντιθέσεων τα ιμπεριαλιστικά κέντρα διαμορφώνουν σχέδια και ξεδιπλώνουν πρωτοβουλίες. Θα εστιάσουμε συνοπτικά σε ορισμένες βασικές πλευρές που καθορίζουν σήμερα το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί αντικειμενικά η νέα κυβέρνηση στην πορεία διαπραγμάτευσης με την ΕΕ.

1. Η ΔΙΑΤΛΑΝΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (TTIP)

Οι ΗΠΑ προτείνουν στην ΕΕ μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και επενδύσεων που περιλαμβάνει απάλειψη των τελωνειακών δασμών και κυρίως των κανόνων, ρυθμίσεων και προδιαγραφών που εμποδίζουν σήμερα την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίου σε διάφορους κλάδους και τομείς της οικονομίας, μεταξύ των δύο πλευρών του ατλαντικού. Η αμερικανική πρόταση έχει εύστοχα χαρακτηριστεί ως πρόταση δημιουργίας ενός «οικονομικού ΝΑΤΟ» απέναντι στη δυναμική της Κίνας, της Ρωσίας και γενικότερα των BRICS. Αν υλοποιηθεί, εκτιμάται ότι θα καλύψει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής, το 30% του παγκόσμιου εμπορίου και το 20% των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων διεθνώς.

Οι διαπραγματεύσεις έχουν ξεκινήσει από το 2013, αλλά προχωρούν αργά και βασανιστικά. Τμήμα της γερμανικής και της γαλλικής αστικής τάξης εκτιμά ότι η αμερικανική πρόταση αποτελεί στην ουσία το «δούρειο ίππο» για τη διασφάλιση της αμερικανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη μεσοπρόθεσμα. Το γερμανικό ινστιτούτο IFO εκτιμά ότι η υλοποίηση της συμφωνίας θα αποδυναμώσει τις εμπορικές ροές εντός ΕΕ (που διασφαλίζουν σήμερα τα μεγάλα γερμανικά πλεονάσματα) και θα ενισχύσει τις διατλαντικές ροές. Προβλέπει ότι η συμφωνία θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ έναντι της ΕΕ και προβληματίζεται για το μέλλον του ευρώ στο πλαίσιο της νέας διατλαντικής σχέσης. Αντίθετα, η βρετανική αστική τάξη υποστηρίζει αποφασιστικά από την αρχή την αμερικανική πρόταση.

Οι μεγαλύτερες αντιθέσεις αφορούν τις προτάσεις κατάργησης των σημερινών κανονιστικών ρυθμίσεων της ΕΕ σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας στα τρόφιμα, τις προδιαγραφές για τα ορυκτά καύσιμα, τις κοινοτικές ενισχύσεις. Διαφωνίες υπάρχουν για την πρόταση νέου μηχανισμού διαιτησίας μεταξύ των κρατών και των επενδυτικών ομίλων. Παράλληλα υπάρχει συμπόρευση αμερικανικών και ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων σε αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις που προβλέπει η νέα συμφωνία και αφορούν την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, την κοινωνική πολιτική, την προστασία του περιβάλλοντος και των προσωπικών δεδομένων των εργαζόμενων.

Γενικότερα το αμερικανικό σχέδιο δείχνει ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν διάλυση της ΕΕ και της Ευρωζώνης, αλλά δρομολογούν ουσιαστικές αλλαγές σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση που διασφαλίζει τη γερμανική ηγεμονία.

2. Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ και η αντιμετώπιση της κατάστασης στην Ουκρανία αποτελούν δυο βασικά πεδία όπου εκδηλώνεται αφενός η προσπάθεια των ΗΠΑ για υπονόμευση των σχέσεων Γερμανίας - Ρωσίας και αφετέρου η απόκλιση συμφερόντων κρατών-μελών της ΕΕ.

Το σχέδιο της Ενεργειακής Ένωσης προβλέπει διαμόρφωση κοινής ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, μετά από την υποχρεωτική προέγκριση από την Κομισιόν όλων των νέων συμβάσεων ενεργειακών προμηθειών, με γνώμονα τη σχετική κοινοτική νομοθεσία. Η έγκριση θα ισχύει όχι μόνο για διακρατικές συμφωνίες, αλλά και για μεμονωμένους ενεργειακούς ομίλους (π.χ. για συμβόλαια με τη ρωσική GAZPROM. Στην πραγματικότητα ο στόχος είναι η μεγαλύτερη απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αντιδράσεις στο σχέδιο υπάρχουν στο εσωτερικό της Γερμανίας, με πρωταγωνιστές τους γερμανικούς ομίλους ΕΟΝ και BASF που συμμετέχουν με την GAZPROM στην κοινοπραξία του αγωγού Nord Stream.

Γενικότερα η Γερμανία, ως μεγαλύτερος καταναλωτής του ρωσικού φυσικού αερίου, διατηρεί προνομιακές σχέσεις με τη Ρωσία. Ωστόσο η πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κλιμακώνεται με νέες κατηγορίες προς τη ρωσική GAZPROM για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της σε οκτώ κράτη-μέλη της ΕΕ.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης τη συνδυασμένη εφαρμογή ορισμένων αξόνων ενεργειακής πολιτικής, όπως η θέσπιση νέας νομοθεσίας για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, το πλαίσιο «διαφάνειας» στις σχετικές συμβάσεις, η αύξηση της κοινοτικής χρηματοδότησης με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.

Η αντίδραση της Ρωσίας περιλαμβάνει την ενεργοποίηση και σταθεροποίηση πολλαπλών εναλλακτικών λύσεων μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, εκτός της σημερινής διαμετακόμισης μέσω Ουκρανίας (αγωγός Nord Stream μέσω Γερμανίας, αγωγός Γιαμάλ μέσω Λευκορωσίας-Πολωνίας-Γερμανίας και σχέδιο αγωγού Turkish Stream μέσω Τουρκίας-Ελλάδας, στο οποίο θα αναφερθούμε στη συνέχεια). Παράλληλα, στις κατηγορίες της ΕΕ για την GAZPROM ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ απάντησε ότι είναι απαράδεκτο να εφαρμοστούν αναδρομικά οι νέοι κανόνες της Κομισιόν για την Ενέργεια.

Η αιχμή της διαπάλης αφορά τη ρωσική προσπάθεια να διεμβολίσει το κοινοτικό σχέδιο τροφοδοσίας της Νότιας Ευρώπης (Νότιος Διάδρομος), αποκλείοντας την αξιοποίηση ρωσικών αγωγών.

Βασικό πεδίο δοκιμασίας των σχέσεων ΕΕ - Ρωσίας αποτελεί και το ουκρανικό ζήτημα, τόσο σε σχέση με την τήρηση της συμφωνίας του Μινσκ (για κατάπαυση του Πυρός, απόσυρση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, άρση του οικονομικού αποκλεισμού των περιοχών της Νοτιοανατολικής Ουκρανίας κλπ.), όσο και σε σχέση με τη διατήρηση και πιθανή κλιμάκωση των οικονομικών κυρώσεων. Κράτη όπως η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Αυστρία και η Κύπρος ζητούν αποκλιμάκωση των κυρώσεων, ενώ η Βρετανία, η Πολωνία και η Ολλανδία κινούνται στην αντίθεση κατεύθυνση. Ωστόσο ο οικονομικός πόλεμος των κυρώσεων θίγει ουσιαστικά τα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων της Γαλλίας (π.χ. ματαίωση παραγγελιών πολεμικής βιομηχανίας), της Γερμανίας (π.χ. εξαγωγές μηχανών), σε αντίθεση με τις μηδενικές συνέπειες για τις ΗΠΑ. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε επίσημα ταχθεί κατά της κλιμάκωσης των σχετικών κυρώσεων.

Η πίεση των ΗΠΑ για κλιμάκωση των κυρώσεων επιχειρεί να ανακόψει επίσης την τάση ενίσχυσης των εμπορικών σχέσεων Ρωσίας - ΕΕ ως το 2013 (Πίνακας 2).

3. Η ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ (ΑΙΙΒ)

Η ίδρυση της Ασιατικής Τράπεζας Υποδομών αποτελεί τη σημαντικότερη κίνηση της Κίνας στη διεθνή σκακιέρα το 2015, στο οικονομικό επίπεδο. Με αρχικό κεφάλαιο 50 δισ. δολάρια και εγκεκριμένη συμμετοχή 30 χωρών, θ’ αποτελέσει το βασικό όχημα στήριξης των επενδυτικών σχεδίων της Κίνας στην Ασία που συνοψίζονται στο χερσαίο και θαλάσσιο «δρόμο του μεταξιού», μια αλυσίδα επενδύσεων σε λιμενικές υποδομές, υπερτάχεια σιδηροδρομικά δίκτυα, ενεργειακούς αγωγούς, διαδικτυακές συνδέσεις (με έμφαση στις επενδύσεις σε Ιράν, Πακιστάν, Ινδονησία).

Η προσπάθεια των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας να υπονομεύσουν το εγχείρημα απέτυχε, καθώς δήλωσαν συμμετοχή η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία. Η σημασία της νέας κίνησης της Κίνας τονίστηκε και στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των χωρών της Ασίας. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η Κίνα αναβαθμίζει επίσης τη θέση της ως εμπορικός εταίρος της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ και διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία (όπως φαίνεται στους σχετικούς Πίνακες 2α και 2β).

Στον αντίποδα οι ΗΠΑ προωθούν μαζί με την Ιαπωνία την Εταιρική Σχέση του Ειρηνικού (ΤΡΡ) με τη συμμετοχή 12 χωρών, αποκλειόμενης της Κίνας, και φυσικά διατηρούν την πρωτοκαθεδρία τους στην Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ. Το αμερικανικό Κογκρέσο αρνείται επίσης να επικυρώσει μια αναθεώρηση του κανονισμού του ΔΝΤ που θα αύξανε το ποσοστό ψήφων της Κίνας στη λήψη των αποφάσεων.

Μια δεύτερη πρωτοβουλία Κίνας και Ρωσίας αφορά τη δημιουργία οίκου αξιολόγησης που θα στηρίζεται από τις BRICS. Πρόκειται για απάντηση στις αξιολογήσεις υποβάθμισης της ικανότητας της ρωσικής κυβέρνησης ν’ αποπληρώνει το εξωτερικό χρέος της από τους τρεις μεγάλους δυτικού οίκους (Standard and Poor’s, Moody’s, Fitch).

Φυσικά η όξυνση των αντιθέσεων ΗΠΑ - Κίνας δεν περιορίζεται μόνο στο οικονομικό επίπεδο. Έντονη είναι η κινητικότητα και στο στρατιωτικό επίπεδο, με αιχμή τη δημιουργία στρατιωτικών υποδομών για τον έλεγχο της Θάλασσας της Νότιας Κίνας. Το σύνολο των εξελίξεων υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδουν όλες οι πλευρές στον έλεγχο βασικών υποδομών στον τομέα των μεταφορών (π.χ. λιμάνια στρατηγικής σημασίας).

4. ΤΑ ΝΕΑ ΑΤΛΑΝΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Έχουμε ήδη αναφερθεί σε προηγούμενη αρθρογραφία3 στα σχέδια του ΝΑΤΟ για τον έλεγχο της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής. Το σχετικά νέο στοιχείο αποτελεί η ενδιάμεση αρχική συμφωνία της Λοζάνης μεταξύ του Ιράν και της ομάδας των 5 συν 1 (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) που σχετίζεται με την ανακήρυξη των τζιχαντιστών (του «ισλαμικού κράτους») ως σημαντικού αντίπαλου του ευρωατλαντικού κέντρου στην περιοχή. Στην ουσία οι ΗΠΑ, με μοχλό την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών, διαμορφώνουν ένα νέο, καλύτερα επεξεργασμένο σχέδιο γεωπολιτικού ελέγχου και αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή, που περιλαμβάνει την προσέλκυση του Ιράν. Οι διπλωματικοί ελιγμοί των ΗΠΑ προκαλούν δυσαρέσκεια, διαφοροποιήσεις κι εσωτερικές διεργασίες στις αστικές τάξεις των παραδοσιακών συμμάχων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, όπως το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία.

Παρότι η συμφωνία των ΗΠΑ με το Ιράν δεν έχει ολοκληρωθεί, συμβάλλει αντικειμενικά στην απόκλιση συμφερόντων ΗΠΑ και Τουρκίας. Η Τουρκία διαφοροποιείται ήδη από τις αμερικανικές επιλογές στην Αίγυπτο, στη Συρία, στο Ιράκ και πάνω απ’ όλα στην αντιμετώπιση του κουρδικού προβλήματος, που αφορά τον έλεγχο των υδρογονανθράκων του Β. Ιράκ, αλλά και τη σταθερότητα των συνόρων Τουρκίας - Συρίας. Μια αναβάθμιση του Ιράν και του άξονα Ιράν-Ιράκ-Συρίας αποδυναμώνει αντικειμενικά το ρόλο της Τουρκίας, τόσο ως περιφερειακής δύναμης, όσο και ως βασικού ενεργειακού δρόμου μεταφοράς από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη.

Ταυτόχρονα παραμένουν άλυτες μια σειρά αντιθέσεις και διενέξεις για τον καθορισμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην πλούσια σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την εμπόλεμη κατάσταση Ισραήλ - Λίβανου, το Κυπριακό, το Παλαιστινιακό και την όξυνση των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ. Ο προσανατολισμός της Τουρκίας για εγχώρια παραγωγή των βασικών οπλικών της συστημάτων σηματοδοτεί επίσης μια προσπάθεια μείωσης της εξάρτησής της από την πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ.

Η συγκρότηση αυτοτελούς Αραβικής Δύναμης Επέμβασης Μέσης Ανατολής από τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, το Κατάρ και το Σουδάν περιπλέκει ακόμα περισσότερο το κουβάρι των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, σε μια συγκυρία που η αποσταθεροποίηση συνόρων αγκαλιάζει όλη την περιοχή, από τη Συρία μέχρι την Υεμένη. Ταυτόχρονα η ισραηλινή κυβέρνηση εξακολουθεί να δηλώνει πως η στρατιωτική επιλογή έναντι της απειλής του Ιράν παραμένει στο τραπέζι. Στον αντίποδα η Ρωσία ανακοίνωσε την άρση του εμπάργκο όπλων προς το Ιράν (παράδοση πυραύλων S-300) και την αναβάθμιση των εμπορικών ανταλλαγών με την Τεχεράνη με αγορά ιρανικού πετρελαίου.

Το σύνολο των προαναφερόμενων εξελίξεων υπογραμμίζει τον κίνδυνο μιας γενικευμένης ιμπεριαλιστικής αναμέτρησης στη Μέση Ανατολή και γενικότερα στην Ευρασία.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΕΝΔΟΪΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΘΕΣΕΩΝ

 Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ επιχειρεί ν’ αξιοποιήσει στη διαπραγμάτευση με την ΕΕ αφενός τη σημασία της γεωπολιτικής θέσης της χώρας και αφετέρου τη δεδομένη αμερικανική πίεση προς τη γερμανική κυβέρνηση για αλλαγές που αφορούν τη διαχείριση της Ευρωζώνης. Παράλληλα επιχειρεί να ενισχύσει τις σχέσεις με την Κίνα και ν’ αναλάβει ρόλο «γεφυροποιού» με τη ρωσική πλευρά, με τη σχετική ενθάρρυνση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Για να κατανοηθεί η στόχευση των κυβερνητικών κινήσεων θα κωδικοποιήσουμε την εξέλιξη των σχέσεων της Ελλάδας με τις ισχυρές δυνάμεις (εκτός ΕΕ) που δρουν τη συγκεκριμένη περίοδο στην ευρύτερη περιοχή.

Α) ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΗΠΑ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ

Η ανοιχτή στοίχιση του ΣΥΡΙΖΑ με όλες τις βασικές επιλογές των ΗΠΑ δεν αποκαλύφθηκε μετεκλογικά, είχε ήδη γίνει φανερή μετά το περιβόητο ταξίδι του Τσίπρα στο Τέξας το 2014. Στο μικρό χρονικό διάστημα μετά τις πρόσφατες εκλογές, οι συνεχείς επίσημες κυβερνητικές επαφές με τον αμερικανικό παράγοντα μπορούν να συγκριθούν μόνο με την κυβερνητική περίοδο του Γ. Παπανδρέου.

Οι ΗΠΑ αξιοποιούν το ελληνικό ζήτημα στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με τη Γερμανία, όμως ξεκαθαρίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να επιταχύνει τις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις (ευέλικτη αγορά εργασίας, φορολογικό σύστημα, ασφαλιστικό κ.ά.) και ταυτόχρονα να επιδιώξει συμβιβαστική λύση εντός της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Σε αυτή την κατεύθυνση συγκλίνουν οι δηλώσεις και οι συστάσεις των αρμόδιων αξιωματούχων της αμερικανικής κυβέρνησης και των στελεχών του ΔΝΤ, καθώς και του ίδιου του προέδρου Ομπάμα.

Η άσκηση πίεσης των ΗΠΑ σχετικά με το πλαίσιο διαπραγμάτευσης της ελληνικής κυβέρνησης αξιοποιεί ορισμένους πρόσφατους κυβερνητικούς χειρισμούς και νομοθετικές ρυθμίσεις (π.χ. αποφυλάκιση Σ. Ξηρού, φυλακές ασφαλείας). Στο πρόσφατο ταξίδι τού υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά στις ΗΠΑ, εκφράστηκε η σχετική δυσαρέσκεια της αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία συνοδεύτηκε με αιχμηρή δήλωση του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα. Ωστόσο, η αμερικανική πίεση δεν πρέπει να ερμηνευτεί αποκλειστικά σε σχέση με την πορεία των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Αφορά και άλλα ανοιχτά ζητήματα των σχέσεων της Ελλάδας με τη Ρωσία, την Τουρκία και την ΠΓΔΜ.

Η ελληνική πλευρά προβάλλει την προθυμία της να συμβάλει ενεργά στην υλοποίηση των ατλαντικών σχεδίων στην περιοχή της Ευρασίας και ιδιαίτερα στο περιβόητο «τρίγωνο» αστάθειας (Β. Αφρική - Μέση Ανατολή - Ουκρανία).

Με την επίσκεψη του υπουργού Εθνικής Άμυνας Π. Καμμένου στις ΗΠΑ, η νέα ελληνική κυβέρνηση δήλωσε ξεκάθαρα την πρόθεσή της για επέκταση του ενιαίου αμυντικού δόγματος Ελλάδας - Κύπρου με την άμεση συμμετοχή του Ισραήλ, σε συνδυασμό με τη στενότερη στήριξη του συγκεκριμένου άξονα από τις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα δηλώθηκε η ελληνική διάθεση για ενεργό συμμετοχή στα ευρωατλαντικά σχέδια ιμπεριαλιστικής επέμβασης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με το πρόσχημα της προστασίας των χριστιανικών πληθυσμών από τους τζιχαντιστές του «ισλαμικού κράτους».

Φυσικά, η νέα κυβέρνηση δεν πρωτοτυπεί ως προς τον ατλαντικό προσανατολισμό. Βαδίζει στο γνωστό δρόμο των προηγούμενων κυβερνήσεων σχετικά με τη διατήρηση της στρατιωτικής αμερικανικής βάσης της Σούδας, της ευρωατλαντικής βάσης στη Λάρισα, της βάσης ιπτάμενων ραντάρ στο Άκτιο, του ΝΑΤΟϊκού Στρατηγείου στο Κιλκίς, της συμμετοχής στις διάφορες ευρωατλαντικές στρατιωτικές ασκήσεις (π.χ. Ασκήσεις Χειρισμού Κρίσεων, Συνεκπαίδευσης κλπ.).

Ωστόσο, παρά τις αποπροσανατολιστικές «φιλειρηνικές» δηλώσεις της, προχωρεί σε νέα επικίνδυνα βήματα. Έτσι, για πρώτη φορά, στη φετινή ελληνική διακλαδική στρατιωτική άσκηση «Ηνίοχος 2015», που περιλαμβάνει και αεροπορικές δράσεις σ’ όλο το εύρος του FIR Αθηνών, κλήθηκαν να συμμετάσχουν δυνάμεις των ΗΠΑ και Ισραήλ. Η συμμετοχή αποτελεί βήμα προς τη στρατιωτική συμφωνία για αξιοποίηση του ελληνικού εναέριου χώρου από την ισραηλινή αεροπορία.

Ταυτόχρονα, σε εφαρμογή των κατευθύνσεων της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία το 2014, συμμετέχει ήδη στην υλοποίηση του νέου «Σχεδίου Ετοιμότητας του ΝΑΤΟ» που περιλαμβάνει τη συγκρότηση κοινής στρατιωτικής δύναμης υψηλής ετοιμότητας για ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.

Εκτός των προαναφερόμενων, η κυβέρνηση των ΗΠΑ προωθεί ένα Μνημόνιο κατανόησης με την Ελλάδα, που θα επιτρέπει τις υπερπτήσεις των αμερικανικών Global Hawk RQ-4 σε μόνιμη βάση και διατηρεί το αίτημα για βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Κρήτη.

Στο θέμα της κατοχύρωσης της ΑΟΖ και γενικότερα των κυριαρχικών δικαιωμάτων, η νέα κυβέρνηση βαδίζει στο δρόμο των προκατόχων της, σύμφωνα με την προτροπή των ΗΠΑ για αποφυγή κάθε μονομερούς ενέργειας.

Την ώρα που κλιμακώνεται η επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης (με σειρά από ΝΟΤΑΜ για παράνομες ασκήσεις στο Αιγαίο και με παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ από το ερευνητικό τουρκικό πλοίο «Μπαρμπαρός» κ.ά.), την ώρα που η τουρκική κυβέρνηση απειλεί ότι θα επανέλθει δεσμεύοντας περιοχές του Αιγαίου για στρατιωτικά γυμνάσια αν δεν προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις για νέα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει απλά έτοιμη ν’ ανταποκριθεί στο νέο γύρο διαπραγματεύσεων. Ταυτόχρονα συμβάλλει στις πιέσεις επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό το Μάη, που δρομολογούν στην πράξη ένα νέο διχοτομικό σχέδιο στην κατεύθυνση του «Σχεδίου Ανάν».

Στην πρόσφατη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κύπρου Ν. Αναστασιάδη, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας πρόβαλε επίσης τη σύγκληση το επόμενο δίμηνο διάσκεψης Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου για την ενίσχυση μιας τριμερούς συνεργασίας, στην οποία ήδη κάλεσε και το Ισραήλ να συμμετάσχει.

Το σύνολο των προαναφερόμενων κινήσεων, όπως και η διαδικασία των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης με την ΠΓΔΜ, προβάλλονται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ως ενέργειες θωράκισης της σταθερότητας στην περιοχή και αξιοποίησης της γεωπολιτικής δυναμικής της χώρας. Στην πραγματικότητα εμπλέκουν το λαό όλο και πιο πολύ στο επικίνδυνο κουβάρι των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων για τον έλεγχο και το μοίρασμα των αγορών της ευρύτερης περιοχής. Ο κίνδυνος της αστάθειας που επικαλείται δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Αποτελεί αποτέλεσμα της όξυνσης του ανταγωνισμού για τον έλεγχο ενεργειακών πηγών, ενεργειακών οδών μεταφοράς και των αγορών εμπορευμάτων, ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και άξονες. Η ενεργή συμμετοχή της κυβέρνησης στα σχέδια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ υπονομεύει την ειρήνη και αυξάνει τον κίνδυνο ενός μεγάλου ιμπεριαλιστικού πολέμου στην περιοχή. Η όξυνση των σχέσεων Αλβανίας - Σερβίας - ΠΓΔΜ αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Στο ίδιο αντιλαϊκό μήκος κύματος κινούνται και οι οικονομικές προτάσεις της νέας κυβέρνησης προς τις ΗΠΑ. Στον τομέα της εξόρυξης των εγχώριων υδρογονανθράκων ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Π. Καμένος έχει ήδη προτείνει διακρατική συμφωνία συνεκμετάλλευσης με τις ΗΠΑ (με ποσοστό 70-30), ενώ η βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νουλάντ δήλωσε ότι θα διερευνηθεί μια συνεργασία του ελληνικού κράτους με τους σχετικούς αμερικανικούς ομίλους.

Η αλήθεια είναι ότι ήδη γίνονται βήματα στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, όπως η συμμετοχή του αμερικανικού επενδυτικού σχήματος Third Point στην εγχώρια ενεργειακή εταιρία Energian Oil που προχωράει σε γεωτρήσεις στον κόλπο της Καβάλας και στη Δυτική Ελλάδα. Αλλά και στην Κύπρο, η αξιοποίηση του κοιτάσματος της Αφροδίτης θα γίνει από τον αμερικανικό όμιλο Noble Energy, που δεσπόζει και στην εκμετάλλευση των γειτονικών κοιτασμάτων του Ισραήλ.

Σημαντική εξέλιξη αποτελεί ο διεθνής διαγωνισμός για τα 20 μεγάλα εγχώρια θαλάσσια οικόπεδα του Ιονίου και της Κρήτης, ο οποίος έχει καταληκτική ημερομηνία την 16η Μάη. Όμως η χαμηλή διεθνής τιμή του πετρελαίου και η αβεβαιότητα των εξελίξεων στην Ελλάδα μπορεί να μεταθέσουν χρονικά τα σχετικά επενδυτικά σχέδια.

Στο σκέλος των στρατιωτικών εξοπλιστικών δαπανών, η νέα κυβέρνηση έδωσε αμέσως σαφή και προκλητικά δείγματα γραφής με τη διακρατική συμφωνία με τις ΗΠΑ για απευθείας ανάθεση στη Lockheed του εκσυγχρονισμού των παροπλισμένων, υπέργηρων αεροσκαφών Ρ-3. Πρόκειται για συμβόλαιο ύψους 500 εκ. δολαρίων, που αφορά αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας για την εναέρια επιτήρηση του Αιγαίου και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου από το ΝΑΤΟ. Και σε αυτό τον τομέα η νέα κυβέρνηση ξεπέρασε τις ατλαντικές επιδόσεις των τριών προηγούμενων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υπουργός Π. Καμένος εμφανίζεται έτοιμος να συζητήσει και νέα συμβόλαια εκσυγχρονισμού των μαχητικών αεροσκαφών F-16 με την ίδια αμερικανική εταιρία.

Β) ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΑ

Το κεντρικό ζήτημα των διαπραγματεύσεων αφορά τους όρους ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ, ώστε με την πώλησή του στην Cosco Pacific να καταστεί ο Πειραιάς βασική πύλη εισαγωγής κινεζικών και ασιατικών εμπορευμάτων στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τους σημερινούς όρους διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ, προβλέπεται η πώληση πλειοψηφικού πακέτου μετοχών 67%. Ωστόσο, ο νέος κανονισμός της ΕΕ για τη λιμενική αγορά απαιτεί την ύπαρξη τουλάχιστον δύο διαφορετικών διαχειριστών σε κάθε λιμάνι και οι υπάρχουσες μνημονιακές δεσμεύσεις περιορίζονται σε πώληση του 23% των μετοχών.

Γενικότερα, η ΕΕ φαίνεται να αντιδρά στην προοπτική πλήρους ελέγχου του ΟΛΠ από την Κίνα. Μια αναβάθμιση της οικονομικής σημασίας του λιμανιού του Πειραιά μπορεί να πλήξει τα ανταγωνιστικά λιμάνια του Αμβούργου, του Άμστερνταμ, της Αμβέρσας. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί η παρουσία στο διαγωνισμό δύο μεγάλων ευρωατλαντικών ανταγωνιστών της Cosco, της αμερικανικής Ports of America και της δανέζικης Maersk (APM Terminal) που ενδιαφέρεται όμως περισσότερο για τον ΟΛΘ, αφού ελέγχει ήδη το τουρκικό λιμάνι της Σμύρνης. Αντίθετο στην παραχώρηση του 67% των μετοχών φέρεται το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά και εγχώριοι εφοπλιστικοί κύκλοι, που προτείνουν την αγορά του 18,7% των μετοχών από τοπικούς φορείς και τη δημιουργία κοινοπρακτικού σχήματος με κρατική πλειοψηφία (51%).

Η κινεζική πλευρά έχει ήδη διασφαλίσει από προηγούμενες συμβάσεις παραχώρησης τις προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του ΟΛΠ και προχωράει σε νέα έργα υποδομής στο δυτικό τμήμα της ΙΙΙ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την πλευρά της κάλεσε ήδη με απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού την Ελλάδα να πάρει πίσω τις ενισχύσεις που χορήγησε ήδη στην Cosco (π.χ. φορολογικές απαλλαγές) ως ασυμβίβαστες προς το κοινοτικό δίκαιο.

Φυσικά το κινεζικό επενδυτικό ενδιαφέρον δεν περιορίζεται μόνο στο διαγωνισμό για τον ΟΛΠ. Αφορά επενδύσεις για την ταχεία σιδηροδρομική μεταφορά εμπορευμάτων στην Ευρώπη, που είναι φθηνότερη από την εναέρια και τη θαλάσσια. Σε αυτό το πεδίο εντάσσονται οι διαγωνισμοί ιδιωτικοποίησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, του ΟΣΕ, για την ανάπτυξη υποδομών logistics και της ΓΑΙΟΣΕ για την αξιοποίηση του εμπορευματικού κέντρου του Θριάσιου. Ωστόσο, παρά τις επαφές και συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο (Δραγασάκης, Κοτζιάς), φαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν ολοκλήρωσε καμία συμφωνία ή διαγωνισμό, μέχρι να καταλήξει η βασική διαπραγμάτευση με την ΕΕ (στην ουσία με τη γερμανική κυβέρνηση).

Μετά από τηλεφωνική συνομιλία του Αλ. Τσίπρα με τον Κινέζο ομόλογό του, η νέα κυβέρνηση εμφανίζεται έτοιμη για επανεκκίνηση του σχετικού διαγωνισμού για τον ΟΛΠ μέσα στο Μάη, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πώλησης ποσοστού μετοχών άνω του 51%, σε απόκλιση από τις αρχικές προγραμματικές δηλώσεις της.

Γ) ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΡΩΣΙΑ

Κεντρικό ζήτημα των σχετικών συνομιλιών αποτελεί το νέο μεγάλο ενεργειακό σχέδιο για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στη Νότια και Κεντρική Ευρώπη, που θα παρακάμπτει την Ουκρανία. Κορμός του σχεδίου είναι ο προτεινόμενος αγωγός Turkish Stream, ο οποίος θα φτάνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα για να τροφοδοτήσει την ΕΕ. Στη συνέχεια η μεταφορά φυσικού αερίου θα ακολουθήσει τη διαδρομή Ελλάδα - ΠΓΔΜ - Σερβία - Ουγγαρία, με δυνατότητα σχετικών κρατικών συμμετοχών,

Ωστόσο το νέο σχέδιο, που στην καλύτερη περίπτωση προβλέπει τις πρώτες παραδόσεις φυσικού αερίου μετά το 2019, είναι πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί. Εκτός από τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, υπάρχουν οι σκληροί όροι της ΕΕ που προβλέπουν υποχρεωτική πρόσβαση διαφορετικών εταιριών σε κάθε σχετικό αγωγό και διαχωρισμό του προμηθευτή από το διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς, δηλαδή περιορίζουν αποφασιστικά το ρόλο της ρωσικής GAZPROM. Επίσης η Τουρκία δεν έχει ακόμα υπογράψει συμφωνία για την έναρξη των σχετικών προκαταρκτικών εργασιών για τον αγωγό Turkish Stream.

Η ίδια η σημασία της παράκαμψης της Ουκρανίας θα εξαρτηθεί επίσης από τις γενικότερες εξελίξεις και το συσχετισμό που θα διαμορφωθεί στην περιοχή μέχρι το 2019. Σε κάθε περίπτωση, για να υλοποιηθεί το σχέδιο, πρέπει η Τουρκία και η Ελλάδα να προχωρήσουν στην κατασκευή των αναγκαίων υποδομών με τη σύμφωνη γνώμη της ΕΕ.

Στην επίσκεψή του στη Μόσχα, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας τόνισε ότι η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης θα γίνει «τηρώντας τους σχετικούς κανονισμούς και τη νομοθεσία τόσο της ελληνικής δημοκρατίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Στην πραγματικότητα, η συνάντηση κορυφής στη Μόσχα αξιοποιήθηκε κυρίως για τη μάχη των εντυπώσεων και από τις δύο κυβερνήσεις. Από την ελληνική κυβέρνηση για να προβάλει την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική της και από τη ρωσική για να υπογραμμίσει τη δυνατότητά της να διεμβολίζει την ενιαία ευρωατλαντική γραμμή πίεσης (π.χ. απειλή κλιμάκωσης των οικονομικών κυρώσεων).

Ουσιαστικές δεσμεύσεις δεν υπήρξαν για κανένα από τα επίμαχα θέματα των ελληνορωσικών σχέσεων, όπως το εμπάργκο στην εξαγωγή των αγροτικών εμπορευμάτων και το πρόστιμο 100 εκ. ευρώ για χαμηλότερη από την προβλεπόμενη κατανάλωση εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου την περίοδο της κρίσης. Με την όξυνση των σχέσεων ΕΕ - Ρωσίας, την επιβολή αμοιβαίων κυρώσεων και τη μεγάλη διολίσθηση του ρωσικού νομίσματος (ρούβλι), ο όγκος των διμερών ελληνορωσικών εμπορικών ανταλλαγών μειώθηκε κατά 26% το 2014. Πρόκειται για εμπορικές ανταλλαγές ύψους 5,2 δισ. ευρώ. Κυριαρχεί ο τουριστικός τομέας, όπου από το 2011 δεσπόζει το τουριστικό ρεύμα από τη Ρωσία, με πάνω από 1 εκ. Ρώσους τουρίστες στην Ελλάδα ανά έτος.

Το μόνο πρακτικό μέτρο που διερευνήθηκε κατά τη συνάντηση κορυφής ήταν η δημιουργία ρωσοελληνικών κοινοπραξιών, με τη ρωσική πλευρά να παραλαμβάνει τα αγροτικά προϊόντα ως πρώτη ύλη στο ελληνικό έδαφος και να τα τυποποιεί πολύμορφα στο ρωσικό, ώστε να παρακαμφθεί η πρόβλεψη απαγόρευσης των εξαγωγών από χώρα της ΕΕ προς τη Ρωσία.

Επίσης, η ρωσική πλευρά δείχνει ενδιαφέρον για το διαγωνισμό που αφορά τον ΟΛΘ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Όπως και στις σχέσεις με την Κίνα, προβλέπουμε ότι μέχρι να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση με την ΕΕ δεν πρόκειται να υλοποιηθεί καμιά μεγάλη συμφωνία με τη ρωσική πλευρά. Η άκαρπη επίσκεψη του προέδρου της GAZPROM Αλέξι Μίλερ στην Αθήνα επιβεβαιώνει αυτό το συμπέρασμα.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

 Οι εξελίξεις του τελευταίου διμήνου επιβεβαίωσαν τον ταξικό χαρακτήρα των διαπραγματεύσεων της νέας κυβέρνησης προς όφελος της εγχώριας αστικής τάξης.

Η αρχική συμφωνία, που υπέγραψε η κυβέρνηση το Φλεβάρη, προέβλεπε συγκεκριμενοποίηση των οικονομικών προτάσεων και μέτρων μέσα στον Απρίλη, ώστε να εκταμιευθεί η τελευταία δόση της δανειακής σύμβασης του υπάρχοντος προγράμματος-μνημονίου.

Στο τέλος Ιούνη υπήρχε η πρόβλεψη για υπογραφή νέα συμφωνίας-προγράμματος, όπου ο στόχος της ελληνικής κυβέρνησης θα ήταν να διασφαλιστούν πιο ευνοϊκοί όροι για την αναδανειοδότηση και αποπληρωμή του κρατικού χρέους και τον περιορισμό του ύψους των ετήσιων πρωτογενών πλεονασμάτων του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς και ορισμένες πρόσθετες ενισχύσεις και μέτρα προσέλκυσης των επενδύσεων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Όπως έχουμε εξηγήσει, η συγκεκριμένη στόχευση αφορά την ενίσχυση της κρατικής στήριξης των εγχώριων μονοπωλιακών ομίλων και όχι την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είχε ήδη δεσμευτεί από την αρχή των διαπραγματεύσεων για την προώθηση των αντιλαϊκών κατευθύνσεων και αναδιαρθρώσεων που εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Στο όνομα της αποφυγής μονομερών ενεργειών η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είχε επίσης ουσιαστικά δεσμευτεί για την εγκατάλειψη ή χρονική μετάθεση ή τροποποίηση των ελάχιστων μέτρων που είχε εξαγγείλει προεκλογικά και αφορούσαν την ανάκτηση ενός μικρού μέρους από τις απώλειες των πιο εξαθλιωμένων τμημάτων της εργατικής τάξης (π.χ. τη νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας και την άμεση κατάργηση του Ν. 4177/13, την άμεση επαναφορά με νομοθετική ρύθμιση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, την αύξηση του αφορολόγητου ορίου στα 12.000 ευρώ).

Στο διάστημα που ακολούθησε αυξήθηκε η δυσκολία κάλυψης των τρεχουσών δημοσιονομικών αναγκών της κυβέρνησης, λόγω της εκπλήρωσης των δανειακών υποχρεώσεών της, χωρίς εκταμίευση της τελευταίας δόσης της υπάρχουσας δανειακής σύμβασης. Η κυβερνητική τακτική διαπραγμάτευσης έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές, αφού ήδη η μικρή «ενδιάμεση» συμφωνία-γέφυρα που επεδίωκε δεν έχει πλέον χρονικό περιθώριο (η «συμφωνία» του Φλεβάρη ουσιαστικά αδρανοποιήθηκε) και προχώρησαν αναγκαστικά στη συγχώνευση της αξιολόγησης με τη νέα μεσοπρόθεσμη συμφωνία για νέο δανεισμό και νέο πρόγραμμα μέτρων, που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται μέσα στο καλοκαίρι του 2015.

Αβέβαιη καθίσταται και η κυβερνητική επιδίωξη για αλλαγή ορισμένων μέτρων και τρόπων εφαρμογής των ίδιων αντιλαϊκών κατευθύνσεων που είχε αποδεχθεί καταρχήν η προηγούμενη κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Έτσι στο ασφαλιστικό σύστημα, αντί για μια οριζόντια νέα αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και νέα επιβάρυνση των συνταξιούχων, προτείνεται εναλλακτικά ο δραστικός περιορισμός των λεγόμενων πρόωρων συνταξιοδοτήσεων που αφορούν πάνω από 120.000 ασφαλισμένους, ιδιαίτερα του δημοσίου και των ειδικών ταμείων (πρώην ΔΕΚΟ, Τραπεζών κλπ.). Αφορούν ασφαλισμένους που έχουν συμπληρώσει 35 χρόνια δουλειάς πριν το 60ό έτος, γυναίκες που έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια κι έχουν το δικαίωμα εξόδου με μειωμένη σύνταξη στα 55 έτη.

Ταυτόχρονα, θα προχωρήσει η διαδικασία ενοποιήσεων ασφαλιστικών οργανισμών στη βάση νέων αναλογιστικών μελετών, που θα οδηγήσει σε νέα συμπίεση συντάξεων και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Αντίστοιχα προτείνεται η συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων, με κυρίαρχη μορφή τις κοινοπραξίες ιδιωτικού και κρατικού τομέα και με κριτήρια το ικανοποιητικό αντίτιμο, τη διοχέτευση των εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία και τον υψηλό βαθμό νέων επενδύσεων στις επιχειρήσεις που ιδιωτικοποιούνται. Στον τραπεζικό τομέα, προτείνεται η δημιουργία μιας «κακής τράπεζας» που θα επωμιστεί με κρατική ευθύνη τη διαχείριση και αναδιάρθρωση των «κόκκινων δανείων».

Ταυτόχρονα, καθώς η κυβέρνηση δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να ανταποκριθεί στις τρέχουσες δημοσιονομικές ανάγκες της, προχωράει (με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου με αναδρομική ισχύ) σε μέτρα εσωτερικού δανεισμού, συγκεντρώνοντας στην Τράπεζα της Ελλάδας τα ταμειακά διαθέσιμα των ασφαλιστικών οργανισμών και δεσμεύοντας τα χρηματικά διαθέσιμα των κρατικών φορέων της γενικής κυβέρνησης (δήμων, περιφερειών κλπ.), παγώνοντας στην πράξη όλες τις σχετικές πληρωμές.

Η στάση της γερμανικής κυβέρνησης και της Κομισιόν, που τονίζει ότι αν η Ελλάδα θέλει να λάβει την τελευταία δόση της υπάρχουσας δανειακής σύμβασης θα πρέπει να έχει καταλήξει σε συμφωνία με κοστολογημένες προτάσεις μέχρι τις 30 Ιούνη, βοηθά στην ουσία την κυβέρνηση στην επικοινωνιακή προβολή του αντιλαϊκού πλαισίου συμφωνίας που προτείνει. Από τη μια προβάλλεται ο κίνδυνος της κρατικής χρεοκοπίας και της εξωτερικής υποτίμησης και από την άλλη παρουσιάζονται οι αναδιαρθρώσεις ως τα ελπιδοφόρα, «αντιυφεσιακά», εκσυγχρονιστικά μέτρα που θα οδηγήσουν σε πορεία καπιταλιστικής ανάπτυξης, με ταυτόχρονο όφελος για το κεφάλαιο και τα λαϊκά στρώματα.

Φυσικά το ενδεχόμενο της κρατικής χρεοκοπίας εντός της Ευρωζώνης, αλλά και της προσωρινής εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί στην πορεία, ακόμα και αν προσωρινά υπάρξει νέα υπογραφή κάποιας συμφωνίας το επόμενο διάστημα. Το ενδεχόμενο αυτό αφορά τη δυναμική του συνόλου των ενδοϊμπεριαλιστικών και ενδοαστικών αντιθέσεων που προαναφέραμε, στη βάση της κίνησης της καπιταλιστικής οικονομίας.

Όμως η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα πρέπει να απορρίψουν το συγκεκριμένο κάλπικο δίλημμα με οποιονδήποτε τρόπο και αν το θέσει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ (π.χ. με κάποιο δημοψήφισμα), γιατί στην ουσία καλεί το λαό να επιλέξει τους τρόπους, τους όρους και το χρόνο νέας σφαγής των αναγκών και των δικαιωμάτων του, στο βωμό της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Καλεί δηλαδή το λαό να θεωρήσει ως δεδομένες τις μεγάλες απώλειές του της περιόδου της βαθιάς κρίσης και να αποδεχτεί διαδοχικές λίστες νέων αντιλαϊκών μέτρων για να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της καπιταλιστικής οικονομίας.

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Η ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΕ

 Όποια και αν είναι η προσωρινή κατάληξη της αστικής διαπραγμάτευσης, ο λαός θα βρεθεί χαμένος, αν παραμείνει παθητικός θεατής ή υποστηρικτής των στόχων της εγχώριας αστικής τάξης.

Ακόμα κι αν διασφαλιστεί ενισχυμένη κοινοτική χρηματοδότηση, ακόμα κι αν σταθεροποιηθεί η πορεία καπιταλιστικής ανάκαμψης, αυτός ο δρόμος δε θα οδηγήσει σε ανάκτηση των απωλειών του λαού, αλλά σε επιτάχυνση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων. Η διασφάλιση φθηνής εργατικής δύναμης και νέων πεδίων τοποθέτησης κεφαλαίων, η αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, η σχετική εξαθλίωση των εργαζομένων αποτελούν αναγκαίους όρους για να διασφαλιστεί ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους για τους επίδοξους επενδυτές. Γι’ αυτό και η καπιταλιστική ανάπτυξη δε συμβαδίζει, αλλά αντιστρατεύεται την ικανοποίηση των διευρυνόμενων σύγχρονων κοινωνικών αναγκών, σύμφωνα με τις υπάρχουσες κάθε φορά τεχνολογικές και παραγωγικές δυνατότητες.

Για παράδειγμα, η σημερινή δυναμική του κλάδου του τουρισμού στηρίζεται στη σημαντική αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων του κλάδου την τελευταία πενταετία. Η άνοδος της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας την τελευταία τριετία εδράζεται επίσης στη δραματική εσωτερική υποτίμηση μισθών και συντάξεων, την περίοδο της κρίσης.

Γι’ αυτό κι έχει καθοριστική σημασία ο λαός, η εργατική τάξη να σκεφτεί και να δράσει με γνώμονα την ικανοποίηση των αναγκών του και αφετηρία την απαίτηση για κατάργηση των αντιλαϊκών νόμων και ανάκτηση των απωλειών της περιόδου της κρίσης. Να σκεφτεί και να δράσει ταξικά, σημαδεύοντας τον πραγματικό αντίπαλο, τους μονοπωλιακούς ομίλους, την αστική τάξη και το κράτος της, καθώς και την ΕΕ που τη στηρίζει. Να κατανοηθεί ότι καμιά αλλαγή νομίσματος, ιμπεριαλιστικής συμμαχίας ή μίγματος διαχείρισης δεν μπορεί να μεταβάλει τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα του καπιταλισμού που σαπίζει.

Στις σημερινές συνθήκες, η ένταση της ιδεολογικής και πολιτικής παρέμβασης που φωτίζει την αναγκαιότητα και το δρόμο της εργατικής λαϊκής εξουσίας αποτελεί προτεραιότητα όχι μόνο για την ωρίμανση της εργατικής πολιτικής συνείδησης, αλλά και για την κινητοποίηση ευρύτερων εργατικών, λαϊκών δυνάμεων, που θα συμβαδίσουν και θα πυκνώσουν τις γραμμές της οργανωμένης κομμουνιστικής πρωτοπορίας.

Η συνεχής προσπάθεια για δυνάμωμα της ταξικής πάλης, για ενίσχυση των εστιών αντίστασης κατά κλάδο, χώρο δουλειάς και εκπαίδευσης, λαϊκή γειτονιά, περιλαμβάνει ως αναγκαίο όρο την αποκάλυψη του ρόλου της νέας αστικής κυβέρνησης και την κλιμάκωση της διαπάλης με το οπορτουνιστικό ρεύμα.

Βαδίζοντας με επιμονή σε αυτό το δρόμο της ανασύνταξης του κινήματος, αυξάνουμε την ετοιμότητα για να αντιμετωπιστούν όλα τα πιθανά ενδεχόμενα κατάληξης της διαπραγμάτευσης, καθώς και οι πιθανοί ελιγμοί της κυβέρνησης να ζητήσει νέα λαϊκή εντολή (π.χ. προκήρυξη δημοψηφίσματος).

Επικεντρώνουμε την παρέμβασή μας στην προσπάθεια να σπάσει το κλίμα αναμονής, ν’ ανέβει η απαιτητικότητα και η μαχητικότητα του λαϊκού παράγοντα. Στο κάλπικο δίλημμα, συμφωνία με το νέο αντιλαϊκό πρόγραμμα μέτρων ή κρατική χρεοκοπία και έξοδος από την Ευρωζώνη, προβάλλουμε τη μοναδική ελπιδοφόρα διέξοδο της συστηματικής οργάνωσης της λαϊκής αντεπίθεσης για ρήξη με την εξουσία του κεφαλαίου και την ΕΕ, τη συσπείρωση με το ΚΚΕ και την ουσιαστική απόρριψη οποιωνδήποτε εναλλακτικών αντιλαϊκών αστικών πολιτικών.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Ο Μάκης Παπαδόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής και του Τμήματος Οικονομίας.

1. Τριμηνιαία Έκθεση ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία, 21 Απρίλη 2015.

2. Ελένης Μπέλλου: «Το τοπίο των μετεκλογικών προοπτικών», ΚΟΜΕΠ, τ. 2/2015.

3. Γιώργου Μαρίνου: «ΝΑΤΟ: Το οπλισμένο χέρι του ευρω-αμερικανικού ιμπεριαλισμού κατά των λαών», ΚΟΜΕΠ, τ. 6/2014.

ΠΙΝΑΚΕΣ

 

Η μάχη της Ρεικάς (9/10/42)

 Η μάχη της Ρεικάς (9/10/42)

Στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 1942, η παρουσία των ανταρτών και του Άρη Βελουχιώτη στο χώρο του Παρνασσού και της Γκιώνας έχει αλλάξει ολοκληρωτικά τους συσχετισμούς με τον κατακτητή. Οι αντάρτες βρίσκονται ολόκληρα δεκαπενθήμερα ανενόχλητοι σταθμευμένοι σε χωριά και στην περιοχή οι άτακτες ομάδες κλαριτών είχαν ή διαλυθεί ή ενταχθεί στα μάχιμα αντάρτικα σώματα. 

Και ο ντόπιος πληθυσμός όμως έμαθε και εμπέδωσε τους θεσμούς της λαϊκής εξουσίας, τα λαϊκά δικαστήρια, τα λαϊκά διδασκαλεία και την λαϊκή πολιτοφυλακή. 

Παράλληλα, οι αντάρτικες δυνάμεις διενεργούσαν σειρά επιτυχημένων επιχειρήσεων. Μέσα στον Αύγουστο του 1942 προέβησαν στα εξής: 

• Αφόπλισαν τον σταθμό χωροφυλακής Στρώμης
• Αιχμαλώτισαν συνολικά 18 χωροφύλακες και τους αφόπλισαν
• Εισήλθαν στη Στρώμη και μίλησαν με τους κατοίκους της σε μια μεγάλη κεντρική ομιλία
• Εισήλθαν στη Ντρέμισα και μίλησαν με τους κατοίκους της
• Διέλυσαν ομάδα Ιταλών με κατεύθυνση τη Λιλαία, σκοτώνοντας 5 και παίρνοντας λάφυρα.

Η δράση αυτή αναπτέρωνε το ηθικό των ανταρτών, βελτίωνε τον οπλισμό τους, ενίσχυε τη δύναμή τους και ανέβαζε το κύρος τους στο λαό. Τα νέα της δράσης τους ταξίδευαν έως και τη Λαμία. 

Ωστόσο, η Ομάδα Παρνασσίδας και κυρίως των Καραλίβανων που μήνες βρίσκονταν στην Γκιώνα πληροφόρησαν το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ ότι από την άνοιξη πράκτορες της μυστικής οργάνωσης Προμηθεύς ΙΙ έχουν κάνει την εμφάνισή τους στα βουνά. Ο ΕΛΑΣ γνώριζε ότι η φιλοαγγλική αυτή ομάδα είχε έδρα στην Αθήνα κι αυτή η διασπορά τους φάνηκε ύποπτη. 

Η ομάδα Καραλίβανου βέβαια ανάφερε ότι οι πράκτορες δεν ενοχλούσαν τους ντόπιους, προετοίμαζαν όμως το πεδίο για ρίψεις εφοδίων από συμμαχικά αεροπλάνα, γεγονός που θα μπορούσε κάλλιστα να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στους ντόπιους. Έτσι πάρθηκε η απόφαση να συλλέγονται από τους αντάρτες τα δέματα των ρίψεων. 

Το βράδυ της 7ης Σεπτεμβρίου η ρίψη έφερε στους αντάρτες μια ευχάριστη έκπληξη, ιματισμός αλλά και άρβυλα, όμως όταν δοκίμασαν να τα χωρίσουν σε ζεύγη τα βρήκα όλα αριστερά. 

Η παρουσία του αεροπλάνου πάνω από τη Γκιώνα έγινε αντιληπτή από τους Ιταλούς οι οποίοι ξεκίνησαν με ισχυρές δυνάμεις να περιπολήσουν τα χωριά και να διενεργήσουν ανακρίσεις. Οι Ιταλοί γνώριζαν από καιρό τον αφοπλισμό των χωροφυλάκων αλλά δεν έλαβαν μέτρα. 

Η μάχη

Στις 8 Σεπτέμβρη 1942, ένα τσοπανόπουλο από τη Σεγδίτσα που έβοσκε το κοπάδι του κοντά στη Γκιώνα έδωσε την είδηση στους αντάρτες του ΕΛΑΣ πως ιταλικό απόσπασμα 40 -50 ανδρών ερευνά το δάσος για δέματα. Οι αντάρτες κατάλαβαν πως τους συμφέρει να χτυπήσουν τους Ιταλούς σε ενέδρα μέσα στο δάσος, όταν αυτοί θα κινούνταν. 

Το απόσπασμα όμως σταμάτησε μέσα στον χαλασμένο μύλο της τοποθεσίας Ρεικά για να διανυκτερεύσει. Ακολουθεί η περιγραφή της μάχης από τον δικηγόρο Λουκά Καθούλη (Αριστείδης Θηβαίος) της ομάδας του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας που πήρε κι ο ίδιος μέρος στη μάχη:

Ήταν η πρώτη φορά που βρισκόμαστε τόσο καλά εξοπλισμένοι και σα να το είχαμε παραγγελιά, μας ήρθε κι η είδηση: Ένα πλήρες ιταλικό απόσπασμα ανέβαινε προς τη Γκιώνα. Ο αρχηγός πρότεινε και όλοι συμφωνήσαμε να του στήσουμε καρτέρι. 

Από το απόγευμα μέχρι αργά τη νύχτα πιάσαμε τις θέσεις που καθορίστηκαν για κάθε ομάδα και κάθε πολεμιστή. Μα σε λίγο πήραμε την πληροφορία ότι οι Ιταλοί σταμάτησαν στη Ρεικά. Χωρίς αργοπορία ξεκινήσαμε και περπατώντας όλη τη νύχτα, σκαρφαλώνοντας στις κορφές, φθάσαμε εκεί τα ξημερώματα. Το σχέδιο πρόβλεπε το αιφνιδιασμό. Είχαμε βάλει στόχο να τους πιάσουμε όλους. 

Μόλις άρχισε να ξημερώνει οι πρώτοι Ιταλοί που ξύπνησαν, άρχισαν να συγκεντρώνονται γύρω από τις φωτιές που τις διατηρούσαν όλη τη νύχτα και να ετοιμάζουν το πρωινό τους. Τότε ακριβώς δόθηκε το σύνθημα της επίθεσης. Η μισή μας δύναμη έπιασε το νότιο μέρος της κατασκήνωσης κι η άλλη μισή το ανατολικό. Έτσι είχαμε σχηματίσει ένα κλοιό σε σχήμα ημικυκλίου. Από τις άλλες μεριές υψώνονταν απότομα κι αδιάβατα βράχια. 

Τα πυρά μας άρχισαν να πέφτουν βροχή. Πραγματικό πανδαιμόνιο. Χάλαγε ο κόσμος. Οπλοπολυβόλα, αυτόματα, χειροβομβίδες, όπλα. Καυτό μολύβι έπεφτε στα αντίσκηνα των "συμπεθέρων" μας. Ο πολυβολητής τους αποπειράθηκε να χρησιμοποιήσει το πολυβόλο του, μα πολύ γρήγορα προτίμησε να κρυφτεί πίσω από τα βράχια. Σύντομα άρχισαν τα άλματα. Αριστερά μου στέκονταν ο Διαμαντής, πιο πέρα ο Καραλίβανος και πιο πέρα ο αρχηγός με την αραβίδα του. Δεξιά μου ο Λευτέρης, ο Θεοχάρης κι ο Τζιβάρας. 

Μέσα σε λίγα λεπτά τους είχαμε εκμηδενίσει. Όσοι δεν είχαν σκοτωθεί παραδίδονταν ένας- ένας. Όλος ο πλούσιος οπλισμός τους, ένα βαρύ πολυβόλο, πολλά όπλοπολυβόλα, χειροβομβίδες, πυρομαχικά, τρόφιμα κτλ, έπεσαν στα χέρια μας. 

Μαζί τους βρίσκονταν ακόμα και μερικοί αγωγιάτες με τα ζώα τους. Σε αυτά φορτώσαμε τα λάφυρά μας και φορτωθήκαμε και εμείς. όσα δεν μπορέσαμε να σηκώσουμε, τους βάλαμε φωτιά. Οι εκρήξεις τους συνεχίστηκαν όλη τη μέρα. Κι όπως μάθαμε αργότερα, οι Ιταλοί, νόμιζαν ότι συνεχίζεται η μάχη και δεν τολμούσαν για τρεις μέρες να πλησιάσουν στον τόπο της συμπλοκής. 

Ένας από του αιχμαλώτους όμως κατάφερε να μας το σκάσει. Μα αφού του ρίξαμε μερικές τουφεκιές, στο τέλος τον αφήσαμε να φύγει, ύστερα από πρόταση του Άρη, για να πει στους άλλους το πάθημά τους.

Ο Δημήτρης Δημητρίου (Νικηφόρος), που επίσης έλαβε μέρος στη μάχη συμπληρώνει τη μαρτυρία: 

Στην παράγκα, εκεί που πρωτοστήσαμε την ενέδρα σταθήκαμε κάμποση ώρα. Φάγαμε λιγάκι. Ξανακοιτάξαμε τα λάφυρα, διώξαμε τα όπλα, πυρομαχικά, ρουχισμό, που δεν μπορούσαμε να κουβαλήσουμε, να τα κρύψουν σε σίγουρο μέρος. Τα χιτώνια, τις χλαίνες τα ψάχναμε πρώτα. Τα πιο παράξενα πράγματα έβρισκες στις τσέπες τους, το κάθε ένα με τη δική του ιστορία. Φανέρωνε τι άνθρωπος ήταν αυτός που τα είχε πριν. 

Βρήκαμε γράμματα, φυλαχτά, ιταλικά κέρματα, προφυλακτικά και φωτογραφίες πολλές. Άλλες οικογενειακές, άλλες κάρτες αγίων και με το Χριστό να κρατάει ένα αρνί στους ώμους. Μαζί με τους αγίους και το Χριστό, υπήρχαν και φωτογραφίες με ολόγυμνους άνδρες και γυναίκες σε ξετσίπωτα συμπλέγματα και ότι στάση φανταστείς. Έγινε πανηγύρι. "Φτού βρωμιάρηδες!" φώναζε ο Καραλίβανος. Οι αιχμάλωτοι αποφεύγανε τα ειρωνικά μας βλέμματα ντροπιασμένοι. Ο ανθυπολοχαγός τους κοίταζε πέρα σαν παραλογισμένος. Ο Μενέλαος ο γκρινιάρης που σε όλα ήθελε να δίνει διαταγές, έβαλε τις φωνές να καταστρέψουμε αυτά τα σύνεργα πορνείας και διαστροφής κι άρχισε να κάνει κήρυγμα. 

Εχω κι΄αλλα διλήμματα.

   Το πρώτο και βασικό δίλημμα είναι ...

Ταξική επίθεση τώρα με συντριβή του οπορτουνισμού ... ή ταξική προσμονή (αφοπλισμός) ενός “υποφερτού” καπιταλισμού που όμως δεν έχει άλλο ιστορικό δρόμο παρά την οπισθοδρόμηση.

    Για κάθε εργαζόμενο η αντικειμενική απάντηση δεν μπορεί να είναι άλλη παρά ... το πρώτο σκέλος του διλήμματος. Κι΄όμως ο υποκειμενικός παράγοντας ... “επιλέγει” το δεύτερο σκέλος ... και περιμένει στον καναπέ. Μήπως τελικά αυτό το γεγονός αναιρεί την αναγκαιότητα της ταξικής επίθεσης ?? Οχι ... για έναν απλό λόγο. Η επίθεση της αστικής τάξης ενάντια στον λαό αυτή την στιγμή εκδηλώνεται σχεδιασμένη ακριβώς πάνω στις αντικειμενικές ανάγκες του κεφαλαίου που την ίδια στιγμή με τους μηχανισμούς του προσπαθεί (και καταφέρνει) να πείθει την μάζα πως πρέπει να “συμπεριφερθεί” με υποκειμενικούς, δικούς της κανόνες ... που όμως τυχαίνει να έχει σχεδιάσει για λογαριασμό της το ίδιο το κεφάλαιο. Δεν μπορεί το κεφάλαιο να σε σφάζει “αντικειμενικά” ... και συ να αντιδράς “υποκειμενικά” ... όχι για να γλυτώσεις το λαιμό σου απ΄το μαχαίρι ... αλλά μη τυχόν στομώσει η λάμα και πάψει να “δουλεύει”. Οσο ο υποκειμενικός παράγοντας ... δεν θα συναντά την αντικειμενική πραγματικότητα τόσο η σφαγή θα συνεχίζεται. Η σφαγή δεν θα σταματήσει παρά με την ταξική αντεπίθεση.

    Ταξική επίθεση λοιπόν !!! Και οι συνθήκες ... και οι συσχετισμοί ?? Εμπρός στην επίθεση ... κι΄ας φάμε τα μούτρα μας ?? Εμπρός σε μιά επίθεση που ο λαός θα την δεί ... live απ΄τα κανάλια ?? Τον χρειαζόμαστε τον λαό ... ή όχι ?? Τον χρειαζόμαστε σαν κομπάρσο και support της πρωτοπορίας ... ή τον θέλουμε συνειδητοποιημένο και αποφασισμένο για τον λόγο που ξεσηκώνεται ?? Μήπως να ξαμολύσουμε τίποτα “ΚΝΑΤ” να συγκρουστούν με τα φασισταριά και τους άλλους μηχανισμούς της εξουσίας ... με την ελπίδα οτι μέσα στο μπάχαλο ... θα ξεσηκωθεί στο πλάι μας ο λαός ?? Ολοι μα όλοι οι “πονηροί” υπηρέτες της αστικής εξουσίας ... αυτό θα το επιθυμούσαν στις δεδομένες συνθήκες ... διακαώς. Μήπως ν΄αρχίσουμε να “τραγουδάμε” στον λαό αυτό που θέλει να ακούσει ... και όταν έρθει με το μέρος μας ... το γυρνάμε το τροπάρι ?? Οι ίδιοι “πονηροί” θα το επιθυμούσαν και αυτό στις δεδομένες συνθήκες !!!

    Αρα η τακτική ... δεν πρέπει να βολεύει ... τους “πονηρούς” και δεν μπορεί να μην λέει την αλήθεια στο λαό.

Η αλήθεια δεν είναι άλλη : πολιτική οργάνωση των μαζών με στόχο την λαική εξουσία. Οταν οι αντικειμενικές συνθήκες είναι ώριμες ... σε έναν υποκειμενικά ανέτοιμο λαό ... δεν έχεις παρά να του προτείνεις ... την απλή λενινιστική αλήθεια. Τίποτα άλλο.

    Η πολιτική οργάνωση των μαζών οδηγεί σε προεπαναστατική ή επαναστατική κατάσταση όπου η αστική τάξη δεν μπορεί να επιβάλει την εξουσία της και η λαική μάζα δεν θέλει να κυβερνηθεί άλλο απο τον αστικό μηχανισμό της “κοινοβουλευτικής δημοκρατίας”. Η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία δεν θα μπορεί να επιτελεί τον παλιό της ρόλο στην διατήρηση της αστικής κυριαρχίας. Η έκβαση της ταξικής όξυνσης θα είναι η απώλεια της εξουσίας απο τους αστούς και η κατάκτησή της απο τις οργανωμένες ταξικές δυνάμεις. Η κατάρρευση του αστικού κράτους θα είναι αποτέλεσμα της ακραίας του δυσλειτουργίας με τους παλιούς όρους. Αυτή η διαπίστωση κάνει φανερή την γελοιότητα της θέσης των οπορτουνιστών-σοσιαλδημοκρατών πως οι ταξικές δυνάμεις θα πρέπει να κατακτήσουν πρώτα την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της αστικής δημοκρατίας και τότε να επιχειρήσουν την κατάκτηση της εξουσίας. Με άλλα λόγια προτείνουν στο προλεταριάτο να συμβάλει στην ομαλή λειτουργία του μηχανισμού καταπίεσης και εξαγοράς του, με την ελπίδα οτι κάποτε το προλεταριάτο θα κατακτήσει τους μηχανισμούς εξουσίας της αστικής δημοκρατίας και θα τους θέσει στην υπηρεσία του. Προτείνουν στο προλεταριάτο να συνεχίσει να σκάβει τον λάκο του και όταν βρεθεί στο πάτο, του τάζουν πως θα μπορέσει να βγεί στην επιφάνεια και να ρίξει μέσα τους αστούς που περιμένουν εκεί με όλα τους τα όπλα.

    Είναι προφανές πως σε μια επαναστατική κατάσταση δεν θα υπάρξει η “τεχνική” ευκαιρία να καταγραφούν σε αστικό κοινοβουλευτικό μηχανισμό οι επαναστατικές τάσεις της κοινωνίας για τον λόγο οτι τότε οι παλιοί μηχανισμοί εξουσίας βρίσκονται υπό κατάρρευση. Το προλεταριάτο διεξάγει την ταξική μάχη και ανατρέπει την αστική εξουσία όταν έχει συγκεντρώσει την κρίσιμη μάζα επαναστατικών δυνάμεων, χωρίς να αυτοαφοπλίζεται περιμένωντας να γίνει καμμιά επίσημη ψηφοφορία (και μάλιστα οργανωμένη απο την αστική τάξη υπο τον ζυγό της και την κυριαρχία της) που θα αφαιρεί την εξουσία απο τους αστούς και θα την παραδίδει στους επαναστάτες. Το προλεταριάτο γνωρίζει πως για την επιτυχία της επαναστασής του και την ανατροπή της αστικής τάξης πρέπει να έχει οπωσδήποτε την συμπάθεια της πλειοψηφίας των εργαζόμενων και επομένως του πληθυσμού. Αυτό το δεδομένο είναι κρίσιμο για την επιλογή της στιγμής και της συγκυρίας που το προλεταριάτο πρώτο θα αποφασίσει ποιά είναι η στιγμή της αποφασιστικής επίθεσης ενάντια στην αστική τάξη. Σε αυτή την στιγμή δεν είναι απαραίτητο πως η συνειδητά οργανωμένη πρωτοπορία του προλεταριάτου θα αποτελεί την πλειοψηφία του πληθυσμού (ούτε ακόμα πως ολόκληρο το προλεταριάτο θα αποτελεί την πλειοψηφία), αλλά η πλειοψηφία του πληθυσμού παρ΄ότι διστακτική ή πολιτικά ανενεργής θα βλέπει με συμπάθεια την δράση του οργανωμένου προλεταριάτου και ταυτόχρονα δεν θα επιθυμεί την συνέχιση της αστικής εξουσίας. Ομως οι τεράστιες μάζες των “εξαγορασμένων-παραπλανημένων” προλετάριων, μισοπρολετάριων και μικροαστών ποτέ δεν θα ταχθούν αυτόματα και προκαταβολικά υπέρ της κυριαρχίας του προλεταριάτου. Ολοι αυτοί θα τραβηχτούν με το μέρος του επαναστατημένου προλεταριάτου μόνο ύστερα απο την ανατροπή της αστικής εξουσίας και την συντριβή του κρατικού της μηχανισμού που ως τα τώρα κρατούσε όλες αυτές τις τάξεις κάτω απο την κυριαρχία της αστικής. Το επαναστατημένο προλεταριάτο δεν χρειάζεται καμμία επίφαση “δημοκρατικότητας” στην προσπαθειά του για την ανατροπή ενός αντιδημοκρατικού εκμεταλλευτικού συστήματος. Το πρώτο που χρειάζεται είναι να επιλέξει σωστά την στιγμή και την τακτική της επίθεσης ενάντια στην αστική τάξη και δεύτερο πρέπει μετά την νικηφόρα έκβαση της επίθεσης να εκμεταλλευτεί τις ταλαντεύσεις της μικροαστικής (εξαγορασμένης) τάξης με τρόπο τέτοιο που να την ουδετεροποιήσει. Δηλαδή να την εμποδίσει να πάει με το μέρος των εκμεταλλευτών όσο θα εξελίσεται η διαδικασία εδραίωσης της πολιτικής εξουσίας της διχτατορίας του προλεταριάτου και της βίαιης καταστολής της αντίστασης που πρόβαλλαν και θα προβάλλουν πάντα οι εκμεταλλευτές.

    Η αποτυχία (ή η αναβολή) της επιτυχημένης πολιτικής οργάνωσης των μαζών έχει κατά βάση προβλέψιμα επακόλουθα. Οσο το ποσοστό κέρδους της καπιταλιστικής παραγωγής αναπόφευκτα θα μειώνεται (αυτό αποτελεί την πραγματική βάση των εξελίξεων), κάθε διαδικασία “κοινωνικής προόδου” στα καπιταλιστικά πλαίσια θα βρίσκεται σε συνεχές καθοδικό σπιράλ ενώ ταυτόχρονα το σπιράλ της πραγματικής κοινωνικής εξαθλίωσης θα είναι σταθερά και έντονα ανοδικό. Οσο αυτή η εσωτερική “διένεξη” του συστήματος δεν επιλύεται με την ίδια την ανατροπή και καταστροφή του ίδιου του συστήματος, τόσο το σύστημα ιδεολογικής επιβολής θα γίνεται και πιό αυταρχικό επειδή τα όρια της “ομαλής” επιβολής (χωρίς δηλαδή κοινωνικές εντάσεις που βάζουν σε κίνδυνο την σταθερότητα του ίδιου του συστήματος) ... είναι πεπερασμένα. Τότε το καπιταλιστικό σύστημα εγκαταλείπει (ή αμβλύνει σοβαρά) τους μηχανισμούς της “ομαλής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας” και εισέρχεται στην φάση της ανοιχτής δικτατορίας της αστικής τάξης ... δηλώνοντας ευθέως πως δεν μπορεί με τον παλιό τρόπο. Ολα αρχίζουν με μιά μεγάλη καπιταλιστική οικονομική κρίση που θέτει σε κίνηση τον καπιταλιστικό μηχανισμό καταστροφής και της παγκόσμιας αναδιανομής με τα συνεπακόλουθα πολιτικά φαινόμενα (προετοιμασίες πολέμων, φασιστικοποίηση “δημοκρατιών”, ανοιχτός φασισμός, επίθεση στα εργατικά δικαιώματα και στα εργατικά κινήματα, ιμπεριαλιστικός πόλεμος κλπ κλπ). Οσο πιό αυταρχικό γίνεται το σύστημα τόσο θα σπρώχνει τεράστιες μάζες στον δρόμο της ταξικής συνειδητοποίησης. Είναι μοιραίο λοιπόν το ιστορικό γεγονός ότι οι μεγάλες ευκαιρίες του εργατικού επαναστατικού κινήματος θα προκύπτουν σε τέτοιες αναπόφευκτες στον καπιταλισμό περιόδους κρίσης. Αλλο είναι αυτό και άλλο το ταξικό κίνημα να πέσει στην παγίδα του κοινοβουλευτισμού και των “ειρηνικών” δρόμων (στο όνομα της αποφυγής των πολέμων και της βίας που στον καπιταλισμό είναι βέβαια) ... περιμένοντας απροετοίμαστο την αναπόφευκτη περίοδο των επαναστάσεων. Ενα τέτοιο αυτοαφοπλισμένο ταξικό κίνημα που λόγω αδυναμίας θα αναβάλει την επαναστατική ρήξη το μόνο που θα συνεισφέρει είναι η “βοηθειά” του στην προσωρινή επανασταθεροποίηση της αστικής εξουσίας.

    Κάθε ταξικό κίνημα έχει το καθήκον να καταγγέλει, να αποκαλύπτει και νά κάνει το παν για να αποτρέπει τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και να κινεί τις μάζες στην αποφυγή του σφαγείου. Δεν βγάζει έτσι μόνο του τα μάτια του “απομακρύνωντας” την επαναστατική περίοδο. Ισα-ίσα αποσταθεροποιεί την αστική εξουσία που θα διευθύνει την ούτως ή άλλως αναπόφευκτη είσοδο στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο (ποντάρωντας στον ένα ή στον άλλο ισχυρό) και αποδυναμώνει σοβαρά τα σχέδια της αστικής τάξης να στρατολογήσει τον λαό υπό την "εθνική" σημαία για τα δικά της συμφέροντα. Αποτρέπει δηλαδή την επικράτηση του εθνικισμού, δρά διεθνιστικά και εν΄τέλει διευκολύνει την μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο. Η άρνηση αυτής της διαδικασίας ξεκινά απο την εξωπραγματική ελπίδα της αποτροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου και καταλήγει πάντα στον εθνικισμό που οδηγεί τους λαούς στις κρεατομηχανές για το συμφέρον του καπιταλιστή.

    Η ταξική πολιτική αργάνωση των μαζών πάνω σε αυτούς τους άξονες ... αν κινηθεί ... θα έχει ελπίδες. Αυτή είναι η μαρξιστική-λενινιστική ... απλή αλλά ... σκληρή αλήθεια. Απο τα χρόνια της δράσης του Μάρξ και αργότερα του Λένιν γίναν πολλά, αλλά οι κλασσικοί ... έβλεπαν τις τάσεις !!! Πρώτος ο Μάρξ διατύπωσε ... “Ο κάθε καπιταλιστής ξεκάνει πολλούς άλλους καπιταλιστές. Χέρι με χέρι με αυτή την συγκεντροποίηση ή με την απαλλοτρίωση πολλών καπιταλιστών απο λίγους αναπτύσεται, σε διαρκώς αυξανόμενη κλίμακα, η συνεργατική μορφή του προτσές εργασίας, η συνειδητή τεχνική εφαρμογή της επιστήμης, η σχεδιασμένη εκμετάλλευση γής, η μετατροπή των μέσων εργασίας σε μέσα εργασίας τέτοια, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο από κοινού, η πραγματοποίηση οικονομιών σε όλα τα μέσα παραγωγής με τη χρησιμοποιησή τους σαν μέσων παραγωγής συνδυασμένης κοινωνικής εργασίας, το μπλέξιμο όλων των λαών στο δίχτυ της παγκόσμιας αγοράς και μαζί με αυτό ο διεθνής χαρακτήρας του καπιταλιστικού καθεστώτος.” !!!!! Αργότερα ο Λένιν έγραφε ... “Σε αυτές τις προηγμένες χώρες (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία κτλ) το εθνικό ζήτημα έχει λυθεί απο καιρό, η εθνική κοινότητα έφαγε τα ψωμιά της απο καιρό, α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ά δεν υπάρχουν “πανεθνικά καθήκοντα”. Γι΄αυτό, μόνο σ΄αυτές τις χώρες είναι δυνατό να “τιναχτεί στον αέρα” σήμερα κιόλας η εθνική κοινότητα και να εγκαθιδρυθεί η ταξική κοινότητα. Διαφορετικά είναι τα πράγματα στις μη αναπτυγμένες χώρες ... εκεί αντικειμενικά υπάρχουν ακόμα πανεθνικά καθήκοντα. Δηλαδή δημοκρατικά καθήκοντα, καθήκοντα αποτίναξης του αλλοεθνικού ζυγού”.

    Ας αρχίσουμε να το συνειδητοποιούμε ... πως το κεφάλαιο ολοκληρώνοντας τον μονοπωλιακό του χαρακτήρα όλο και λιγότερο θα χρειάζεται τα εθνικά σύνορα στην αναζήτηση του κέρδους ... όλο και περισσότερο θα τα βρίσκει εμπόδια. Απο την άλλη όμως ... τα χρειάζεται “τρελλά” για να μπορεί να καλλιεργεί μέσα στις μάζες τις “μεγάλες εθνικές” ιδέες που θα ρίχνουν τους λαούς στους πολέμους. Χρειάζεται και θα εκμεταλλεύεται την παραμικρή “εθνική” διαφορά ... για να εξουδετερώνει την διεθνιστική δράση των μαζών. Τα εθνικά σύνορα θα “πρέπει” μόνο να εξασφαλίζουν την εξουσία της αστικής τάξης χωρίς όμως να περιορίζουν τα κέρδη της. Αυτό το μοντελάκι ψάχνει να βρεί και να εφαρμόσει το παγκόσμιο κεφάλαιο ... ειδικά μετά τις ανατροπές στον σοσιαλιστικό κόσμο. Ολο και λιγότερες “εθνικές” αστικές τάξεις θα συναντάμε στον δρόμο μας ... αφού η κάθε αστική τάξη για να επιβιώσει μέσα στο πλέγμα του παγκόσμιου μονοπωλιακού καπιταλισμού ... δεν μπορεί παρά να μεταμορφώνεται στην ουσία της ... αντικειμενικά σε αντεθνική (με την έννοια που περιέγραψα). Προσοχή εδώ !!! Αλλο αντεθνική για το συμφέρον της ... και άλλο εξαρτημένη. Αλλο εξαρτημένη αστική τάξη και άλλο ... αστική τάξη που θέλει δεν θέλει, για την επιβιωσή της αναγκάζεται να μπεί στην αρρένα του αδυσώπητου ενδομονοπωλιακού ανταγωνισμού. Εξαρτημένη αστική τάξη είναι εκείνη που για να δρά και να επιβιώνει ως αστική τάξη χρειάζεται την “συνδρομή” ισχυρότερων αστικών τάξεων μέσω μιας εκμεταλλευτικής δομής που επιβάλει η ισχυρότερη στην πιό αδύνατη και ταυτόχρονα ... καμμιά άλλη αστική τάξη πιό ανίσχυρη δεν εξαρτιέται με παρόμοιες δομές απο αυτή. Με λίγα λόγια τέτοια εξαρτημένη αστική τάξη θα βρούμε μόνο ... στην βάση της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας. Οτιδήποτε πάνω απο την βάση (και μέχρι και την κορυφή) ... αποτελείται απο εθνικές αστικές τάξεις που εξαρτώνται με εκμεταλλευτικές ανταγωνιστικές σχέσεις απο τους απο πάνω και εξαρτούν με παρόμοιους μηχανισμούς τους από κάτω. Είναι μιά σχέση αλληλεξάρτησης ... που μεταβάλλεται δυναμικά ανά πάσα στιγμή ανάλογα με την κίνηση των οικονομικών και κατ΄επέκταση των πολιτικοστρατιωτικών παραγόντων. Δηλαδή φεύγοντας απο την βάση της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας ... περνάμε στην περιοχή των μικρών ή μεγαλύτερων αστικών τάξεων-ιμπεριαλιστών ... που ο καθένας πασχίζει συνεχώς να οργανώσει μια εξαρτημένη μικρο-πυραμίδα που την λέμε σφαίρα επιρροής. Μιλάμε για μιά σχέση ανισότιμης αλληλεξάρτησης στην οποία συμμετέχει το κάθε “εθνικό” ιμπεριαλιστικό κέντρο (μικρό, μεγαλύτερο ή μεγάλο, λίγο ή πολύ εξαρτημένο) δομημένο με την μορφή μιάς κρατικής εξουσίας της αστικής τάξης. Μέσα σε αυτό το πολύπλοκο πλέγμα η κάθε φύσει και θέσει μονοπωλιακή-ιμπεριαλιστική εθνική αστική τάξη ... καταλαβαίνει πως δεν έχει τον παραμικρό λόγο να παλεύει για “ανεξαρτησία” ... αλλά για εκείνο τον “βέλτιστο” βαθμό εξάρτησης που θα τις εξασφαλίζει στις δεδομένες συνθήκες την ευνοικότερη επέκταση της σφαίρας επιρροής της. Ακόμα και αυτοί που βρίσκονται στην κορφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας .... πολλές δεκαετίες τώρα ... διαλέγουν τομείς που παραχωρούν την “ανεξαρτησία” τους με στόχο να διευρύνουν τις σφαίρες επιρροής. Οσο πιό ψηλά ανεβαίνουμε στην πυραμίδα τόσο ... χάνουμε τα πραγματικά πανεθνικά καθήκοντα που έλεγε ο Λένιν. Τα “πανεθνικά” καθήκοντα τα θυμούνται οι αστικές εξουσίες όταν θα έρθει η ώρα του ιμπεριαλιστικού πολέμου που θα φροντίσει για την βίαιη ανακατανομή των σφαιρών επιρροής. Τότε το κάθε ταξικό κίνημα ... πάνω στο μεγάλο επαναστατικό διεθνιστικό καθήκον ... θα πρέπει να προσαρμόσει το κάθε υπαρκτό και πραγματικό εθνικό-λαικό καθήκον.

 

Η Μεγάλη Ιδέα

   Το εθνικό-λαικό καθήκον ... όσο εξαιρετικά σπάνια θα συμπίπτει με το “εθνικό” καθήκον των αστών ... άλλο τόσο σπάνια θα βρισκόμαστε σε συγκυρίες πραγματικής αλλά σύντομης και ευκαιριακής συμμαχίας αστών και λαού. Και όσο ο μονοπωλιακός χαρακτήρας του παγκόσμιου καπιταλισμού θα εμβαθύνεται ... τόσο αυτή η πιθανότητα ... θα γίνεται απίθανη. Απο την ελληνική ιστορία του 20ου αιώνα (όταν ο ελληνικός καπιταλισμός ήταν στα σπάργανα – όταν δηλαδή οι κοινωνικές συνθήκες ακόμα αντικειμενικά έθεταν πανεθνικά καθήκοντα) ... σε δυό μόνο “στιγμές” ο λαός βρέθηκε πραγματικά σε ταύτιση “συμφερόντων” με την αστική εξουσία. Η πρώτη ήταν οι Βαλκανικοί πόλεμοι που ουσιαστικά ήταν προπαρασκευαστικοί του πρώτου ιμπεριαλιστικού πολέμου ... και το πανεθνικό καθήκον ήταν η αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού απο τον υπόλοιπο ελληνικό γεωγραφικό κορμό. Πολύ σύντομα η ταύτιση των συμφερόντων λαού και εξουσίας ... έπαψε ... με την αστική εξουσία να επιχειρεί τον εθνικό πόλεμο να τον εξαργυρώσει στα πεδία του ιμπεριαλιστικού. Η ελληνική αστική τάξη μπλέχτηκε στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, η Ελλάδα του ελεεινού “εθνάρχη” Βενιζέλου πολέμησε ενάντια στην Σοβιετική Ρωσία και λίγο μετά έσυρε ολόκληρο τον λαό σε ιμπεριαλιστικούς τυχοδιωκτισμούς σχεδόν μέχρι την Αγκυρα και στην μικρασιατική τραγωδία. Η δεύτερη φορά ήταν η ιταλική ιμπεριαλιστική επίθεση και η τριπλή κατοχή που ακολούθησε. Η αστική εξουσία ... ή συνεργάσθηκε με τον κατακτητή ή λάκισε. Γρήγορα το λαικό αντιστασιακό κίνημα απόκτησε ταξικά χαρακτηριστικά και δεν δίστασε ... ούτε να συνεργασθεί με ένοπλα τμήματα της αστικής αντίδρασης ... ούτε και να τα τσακίσει όταν θέλησαν να παίξουν ανοιχτά τον προδοτικό ρόλο τους. Για εκείνο το κίνημα το “μέτρημα” του εθνικού καθήκοντος ως μιά ορισμένη φάση ήταν σωστό ... αλλά αργότερα στο όνομα μιάς φαντασιακής και στην ουσία απραγματοποίητης "εθνικής ενότητας" κατέληξε στον αφοπλισμό και στην ήττα του. Προκύπτει κάποιο δίδαγμα ?? Εστω και αν κάποτε (???) θεωρητικά υπάρξουν συνθήκες συγκυριακής “εθνικής συμμαχίας” το σίγουρο είναι οτι εξαρχής στους κύριους σχεδιασμούς της αστικής τάξης ... θα βρίσκεται το πνίξιμο κάθε προσπάθειας αμφισβήτησης της αστικής εξουσίας εκ΄μέρους του εργατικού-λαικού κινήματος. Ενα το κρατούμενο. Πέρα απ΄αυτό ... στους σχεδιασμούς της σημερινής μονοπωλιακής αστικής τάξης ποιό προοδευτικό καθήκον μπορεί άραγε να χωρέσει ?? Κανένα απολύτως !!! Η βαθειά αντιδραστικοποίηση της σημερινής αστικής τάξης και η ισχυρότατη προσδεσή της σε υπερεθνικές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ... ακόμα και την υπεράσπιση των συνόρων της χώρας, ή την υπεράσπιση της “δημοκρατίας” εκ μέρους της αστικής τάξης ... την μετετρέπουν αυτόματα και αμετάκλητα ... σε “ακεραιότητα” της χώρας διαπραγματεύσιμη ανά πάσα στιγμή στο ιμπεριαλιστικό τραπέζι που γίνονται οι “ειρηνικές” ή οι μεταπολεμικές μοιρασιές ... και σε υπεράσπιση της “δημοκρατίας” μόνο ... αν και εφόσον δεν είναι αναγκαία η ανοιχτή φασιστική διχτατορία της αστικής εξουσίας. Για τέτοιους “υπερασπιστές” της πατρίδας μιλάμε και τοιούτους “δημοκράτες” !!! Με λίγα λόγια ... ας ξεχάσουμε οριστικά ... τις εθνικές ενότητες τουλάχιστον για τα μέτρα της Ελλάδας. Εκτός εαν πιστεύουμε πως η καπιταλιστική Ελλάδα του στενού πυρήνα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ με την γεωστρατηγική θέση που κατέχει (παρότι βρίσκεται σε κρίση) ... ανήκει στην βάση της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας.  

Στρατηγέ μου ιδού ο στρατός σας !!!

   Ποτέ στην ιστορία της αστικής εξουσίας ... η αστική τάξη δεν έπαψε εκτός απο την χρησιμοποίηση “εθνικών” καθηκόντων ... να προσπαθεί να παρασύρει τους λαούς ... και με “υπερεθνικά”. Είναι οι συμμαχίες του αστικού κράτους για την εξασφάλιση των συμφερόντων και της επιβίωσης της αστικής εξουσίας. Η ιστορία της ελληνικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας ξεκίνησε με ρωσόφιλο, γαλλόφιλο και αγγλόφιλο κόμμα και εκτυλίχθηκε σε ένα τεράστιο κουβάρι εξάρτησης και προδοσίας. Τον φασίστα Μεταξά τον ανάγκασε η αστική τάξη να πολεμήσει ενάντια στους ιδεολογικούς συμμάχους του επειδή το ελληνικό κεφάλαιο είχε επενδύσει τα συμφεροντά του στο αγγλικό “άλογο”. Ο ελληνικός καπιταλισμός ... την αναπτυξή του και την μονοπωλιακή εξελιξή του ... την πόνταρε στα μεταπολεμικά “άλογα” του ΝΑΤΟ και της ενωμένης Ευρώπης ... θέτοντας την επιλογή αυτή σαν τον ύψιστο “εθνικό” στόχο. Ακόμα και σήμερα τεράστιες μάζες του ελληνικού λαού ... δεν μπορούν να “ξεκολλήσουν” απ΄αυτό το “εθνικό καθήκον” ... που τις καταστρέφει κάθε μέρα. Είναι πασιφανές πως η αστική εξουσία και όλοι ανεξαιρέτως οι υπηρέτες της ... έχουν ήδη επιλέξει ποντάρισμα ... για την επόμενη παγκόσμια όξυνση που φαίνεται πως πλησιάζει. Η σημερινή ελληνική αστική τάξη δρά “διεθνιστικά” για την πάρτη της ... την ίδια στιγμή που βγάζει φλύκταινες όταν ακούει για το διεθνιστικό καθήκον των λαών που στην αναλυσή της ταυτίζεται με την ... εθνική προδοσία.

    Και μέσα στον λαό τι γίνεται ?? Χάος !!! “Αν φύγουμε απο το ΝΑΤΟ και την ΕΕ ... ποιοί θα είναι οι συμμαχοί μας ... χωρίς συμμάχους θα μας καταπιούν σε λίγες ώρες”. Η απόλυτη άρνηση του διεθνιστικού καθήκοντος, η απόλυτη άρνηση της διεθνιστικής υποστήριξης, η απόλυτη άρνηση της δύναμης του λαού ... η απόλυτη ταύτιση του συμφέροντος του λαού με το συμφέρον της αστικής τάξης. Η παραίτηση ... απ΄τη λογική !!! Αφού το έχουμε μάθει το παραμύθι ... ο αστός θα διαλέξει συμμαχίες για το συμφέρον του ... τάπαμε δεν υπάρχει κοινό συμφέρον με τον λαό ... ο αστός θα βολευτεί με την θυσία του λαού ... και στην ανάγκη τους συμμάχους του θα παρακαλέσει-προσκαλέσει να καθαρίσουν όταν τα βρεί σκούρα με τον λαό. Η ιστορία μας είναι χτισμένη ... μόνο πάνω σε τέτοιες παρακλίσεις-προσκλήσεις.

    Το προεπαναστατικό ταξικό-λαικό κίνημα (δηλαδή χωρίς ακόμα την εξουσία), το επαναστατικό ή το νικηφόρο επαναστατικό (με την εργατική εξουσία κατακτημένη) ... μπορεί να βρεί συμμάχους. Εδώ είναι το ζουμί. Είναι αδύνατο να μην βρεί. Πρώτα και κύρια ... τους άλλους λαούς. Εκτός αν φανταζόμαστε ... πως μπορεί κάποτε να υπάρξει μιά προεπαναστατική ή επαναστατική π.χ. Ελλάδα (το πιθανότερο στην προετοιμασία ή στην εξέλιξη ενός ιμπεριαλιστικού πολέμου) ... σαν μιά νησίδα κοινωνικής διέγερσης μέσα σε μιά θάλασσα ταξικής ηρεμίας. Εκτός αν πιστεύουμε πως το πρόβλημα του παγκόσμιου καπιταλισμού είναι ... π.χ. η Ελλάδα. Ρε τι λέτε ρέ !!! Τότε ... θα βράζει όλος ο κόσμος !!! Ολοι οι λαοί θα βρίσκονται σε κοινωνική διέγερση. Οι κοινωνίες θα έχουν μπροστά τους το μεγάλο δίλημμα ... αυταρχισμός-φασισμός του αστού ή διχτατορία του εργαζόμενου ?? Η κάθε αστική-“εθνική” εξουσία θα δυσκολεύεται αφάνταστα να κινήσει τις μηχανές της επιβολής και του πολέμου ... ο φόβος της ήττας θα φέρνει παράλυση ... οι μηχανισμοί “χρειάζονται” προσωπικό που να θέλει ... ο οπορτουνισμός ξευτιλισμένος στα μάτια των μαζών θα έχει αρχίσει την μεταμόρφωση απο πολύχρωμη πεταλούδα στο φασιστικό σκουλήκι ... τα παλιά μεγαλεία του εργάτη των ισχυρών χωρών που ζούσε “καλά” ρουφώντας το αίμα του εργάτη των αδύνατων θα είναι ένα πικρό μακρυνό απραγματοποίητο όνειρο ... τα παλιά μεγαλεία για να ξανάρθουν θα “ζητάνε” ανείπωτο αίμα και σάρκα να καταβροχθίσουν ... τεράστιες αποφασισμένες “εθνικές” μάζες θα θέλουν να σταθούν πλάι με τις άλλες “εθνικές” μάζες. Νάτοι οι πρώτοι και καλύτεροι πραγματικοί σύμμαχοι. Το ζήτημα δεν είναι αν θα συμβεί έτσι ... το ζήτημα είναι ... αν θα είσαι έτοιμος όταν θα συμβεί έτσι.

 

   Αλλά δεν θα βρείς μόνο συμμάχους. Θα ... εκμεταλλευτείς και “συμμάχους” !!! Χρόνια τώρα τις λέμε ενδοιμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Θα έρχονται και θα παρακαλάνε. Το κυνήγι του κέρδους είναι ακόρεστη αρρώστια ... τυφλώνει. Ο Σήφης ο Ατσάλινος ... περικυκλωμένος μέχρι ασφυξίας ... κομπολόι τους έπαιξε κάποτε. Ρε τον αθεόφοβο ... με όλους συμμάχησε !!! Φαίνεται πως είχε στο μυαλό του τον Βλαδίμηρο ... «Το πρόβλημα “ποιας πλευράς πρέπει να εύχεται κανείς πιο πολύ την επιτυχία” ισοδυναμεί με το πρόβλημα, “ποιας αστικής τάξης πρέπει να εύχεται κανείς πιο πολύ την επιτυχία”. […] Ο Μαρξ έλυσε το γνωστό πρόβλημα τότε που υπήρχαν - και όχι μόνο υπήρχαν, μα και βρίσκονταν στο προσκήνιο του ιστορικού προτσές στα σπουδαιότερα κράτη της Ευρώπης - αναμφισβήτητα προοδευτικά αστικά κινήματα. Στις μέρες μας θα ήταν γελοίο και να σκεφτεί κανείς για προοδευτική αστική τάξη και για προοδευτικό αστικό κίνημα […] Η παλιά αστική “δημοκρατία” αυτών των κεντρικών και σπουδαιότατων μεγάλων κρατών έγινε αντιδραστική». Το προχώρησε το πράμα ο Σήφης: ειρήνη με όσο το δυνατό περισσότερους καπιταλιστές ... και αργά ή γρήγορα ... θα πλακωθούν μεταξύ τους. Εκείνος ένα λάθος ... δεν έκανε. Να θεωρήσει κάποιους τέτοιους “συμμάχους” ... μόνιμους και πιστούς. Τους συμπεριφέρθηκε ... και τους εκμεταλλεύθηκε έτσι όπως τους άξιζε ... σαν ευκαιριακούς και άπιστους. Είπαμε ... κανονικό κομπολόι ... έπαιξε με τις “ανάγκες” τους και τα σχεδιά τους. Ετσι θα γίνεται πάντα. Πάντα θα υπάρχουν ... άσπονδοι “σύμμαχοι”. Το ζήτημα είναι να αναλύσεις σωστά τις “ανάγκες” τους ... να μην συμμαχήσεις μαζί τους, αλλά να "συμμαχήσεις" ... να μην ταυτίσεις την τύχη σου μαζί τους ... να τους κοροϊδέψεις. Ολα μπορεί να γίνουν ... τίποτα δεν αποκλείεται. Ομως τίποτα απ΄όλα αυτά δεν μπορεί να ... θεωρητικοποιηθεί και κυρίως το απρόβλεπτο στις ενδομονοπωλιακές-ενδοιμπεριαλιστικές φιδοφιλίες. Ολα θα τα κρίνει ... ανά πάσα ... στιγμή η συγκυρία.

 

   Κανένα ταξικό κίνημα, σε οποιαδήποτε φάση της δράσης του, αν προσκολληθεί σε οποιαδήποτε τάχα σταθερή και μόνιμη συμμαχία με οποιαδήποτε αστική τάξη (της χώρας ή αλλης) ... την ώρα που οι συνθήκες θα αλλάζουν με τρελλό ρυθμό σαν τους ανεμοδείχτες σε θύελλα ... δεν πρόκειται να τελειώσει νικηφόρα. Εμείς οι έλληνες το πήραμε το μάθημα το ΄44. Φαντάζουν παράξενες κάποιες απόψεις που ξεχωρίζουν τις αστικές τάξεις σε εξαρτημένες και όχι ... και ακόμα ... τους ιμπεριαλιστές σε “ισχυρούς” και “αδύναμους”. Ετσι είναι ... αλλά σε τι βοηθάει ?? Φαντάζονται μήπως πως κάποιοι ιμπεριαλιστές ... μπορεί να είναι και λίγο ... “αντιιμπεριαλιστές” ?? Υπάρχουν μάλιστα και προσπάθειες να θεωρητικοποιηθούν τέτοιες αναλύσεις και να αναζητήσουν ... πιό πιθανούς ή ενδεχομένως και πιό πιστούς “συμμάχους” απο το σινάφι των ιμπεριαλιστών. Αρχίζουν να ψελίζουν ... κάτι σκόρπια ακόμα ... περί Ρωσίας του Πούτιν ή περί Κίνας !!! Ακούγονται διάφορα για το ρώσικο κεφάλαιο που δεν είναι τόσο πολύ ιμπεριαλιστικό ... επειδή λένε εξάγει μόνο πρώτες ύλες (είναι δηλαδή και λιγάκι αποικία ... με την αστική τάξη της πουλημένη στους ισχυρούς που την εκμεταλλεύονται - κρίμα !) ... ή επειδή το ρώσικο κεφάλαιο διατηρεί ακόμα κάποια κρατικομονοπωλιακά χαρακτηριστικά ή επειδή το χρηματιστικό κεφάλαιο δεν έχει αποκτήσει ακόμα κυριαρχία επί του βιομηχανικού κλπ κλπ. Παρόμοια κάποιοι σκέφτονται και για τον κινέζικο καπιταλισμό και μάλιστα επειδή τρέφουν και ψευδαισθήσεις βασισμένες στο σημερινό ψευδεπίγραφο πολιτικό εποικοδόμημά του ... “ψιλο”-υπολογίζουν την Κίνα ... σαν να βρίσκεται σε μιά λενινιστική ΝΕΠ διαρκείας καμμιά πενηνταριά χρόνια τώρα. 

   Και έτσι νάναι ωρέ παλληκάρια ... δεν υπολογίζεται δυό βασικούς παράγοντες. Πρώτο ... κάνετε σοβαρό λάθος εαν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανάπτυξης του ρώσικου ή του κινέζικου καπιταλισμού ... θεωρείται οτι μπορεί κάτω από ορισμένες συνθήκες (και δεν εννοούμε συνθήκες παρέμβασης του λαικού παράγοντα, αλλά συνθήκες εξέλιξης των ενδοιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και συμμαχιών) ... να αναστρέψουν την πορεία προς την μονοπωλιακή ολοκληρωσή τους. Δεύτερο ... δεν υπολογίζεται τις βέβαιες διακυμάνσεις παρέμβασης του λαικού παράγοντα σε κάθε χώρα ... με θετικό ή με αρνητικό πρόσημο. Και καλά ... σήμερα φαντάζει πως μιά τέτοια ευκαιριακή “συμμαχία” κινημάτων με ισχυρές αστικές τάξεις (USA-Ευρώπη) είναι απίθανη ή και απραγματοποίητη και απο την άλλη πιό πιθανή με εκείνη της Ρωσίας, της Κίνας ή και άλλων πόλων που θα αναδειχθούν. Και ωρέ ... λέω εάν ... φτάσουμε σε μιά κατάσταση που τα ταξικά κινήματα σε κάποια ή κάποιες ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες αδυνατίζουν σοβαρά τις αστικές εξουσίες (δεν είναι απίθανο π.χ. κάπου στην Ευρώπη) και η ρώσικη αστική τάξη π.χ. αναγκασθεί ή καταφέρει να μετατρέψει την ρώσικη κοινωνία (συμμαχώντας με άλλες αστικές εξουσίες ... λέω π.χ. USA ή ακόμα Κίνα ή και Ιαπωνία) σε ένα φασιστικό στρατόπεδο (απίθανο ??) ... τότε όλες οι θεωρίες πάνε κατά διαόλου.

    Ο αδύναμος κρίκος ... θα υπάρξει. Η δουλειά του ταξικού κινήματος δεν είναι να τον βρεί απο τώρα. Δεν είναι δυνατόν να τον βρεί. Το ταξικό κίνημα ... δεν μπορεί να είναι χαρτορίχτρα. Εξάλλου στις χαρτορίχτρες καταφεύγουν παραλυμένες, άπραγες και άβουλες υπάρξεις για να ακούσουν αυτό που θέλουν. Το επικίνδυνο είναι πως ο αστός κάνει την δουλειά του μιά χαρά. Απραγοι και άβουλοι για την ώρα ... είναι μόνο οι λαοί.