Διερευνητικό ρομπότ με ενσωματωμένη φραπεδιέρα θα στείλει έως το 2050 η Ελλάδα στον Άρη

Την πρόθεση της να στείλει ένα αυτόνομο μη επανδρωμένο ρομπότ που θα ερευνήσει την δυνατότητα αξιοποίησης του νερού που υπάρχει στον Άρη για την παρασκευή φραπέ και φρέντο, ανακοίνωσε σήμερα η Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία.

Όπως ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Ψηφιακής Τηλεόρασης και Δορυφορικών Κεραιών, Νίκος Παππάς, η προετοιμασία συνεχίζεται κανονικά παρά την πρόσφατη παραίτηση του διευθυντή της διαστημικής υπηρεσίας, Σταμάτη Κριμιζή.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το ρομποτικό όχημα θα ονομάζεται «Flambour Aris 1» και θα μεταφέρει στον κόκκινο πλανήτη μικροποσότητα νεσκαφέ και εσπρέσσο.
Το μη επανδρωμένο όχημα θα έχει ως μόνο εξοπλισμό του μια φραπεδιέρα, την οποία θα χρησιμοποιήσει προκειμένου να πραγματοποιήσει έρευνες σχετικά με την καταλληλότητα του νερού για την παρασκευή φραπέ και φρέντο, στέλνοντας τις πληροφορίες αυτές πίσω στη Γη.

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, σε περίπτωση που η αποστολή επιτύχει, η ελληνική υπηρεσία σκοπεύει να κατασκευάσει άλλα δύο πιο εξελιγμένα ρομποτικά οχήματα μέχρι το 2060, με την ονομασία Κανγκουρόβερ, τα οποία θα έχουν την δυνατότητα να κρατάνε ρακέτες, ώστε να ερευνηθεί αν οι συνθήκες στον κόκκινο πλανήτη επιτρέπουν την αντισφαίριση παραλίας.

Μικρός Ανθρωποφάς

Γιώργος Μαργαρίτης

Η βραχονησίδα Μικρός Ανθρωποφάς απέχει περίπου 45 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη τουρκική ακτή. Απέχει 3 περίπου χιλιόμετρα από την απέναντι ακτή των Φούρνων, βρίσκεται 30 χιλιόμετρα νοτιο-δυτικά της Σάμου και απέχει 35 χιλιόμετρα από τις δυτικές ακτές του Αγαθονησιού. Σε κάθε περίπτωση περικλείεται από νησιά της ελληνικής επικράτειας στα οποία η ελληνική κυριαρχία είναι σαφής. Στην περίπτωση που υπήρξε επιδρομή από τουρκικές δυνάμεις ή υπηρεσίες για την υποστολή της ελληνικής σημαίας, η επιδρομή αυτή θα παραβίαζε κραυγαλέα τα ελληνικά χωρικά ύδατα (6 ναυτικά μίλια ή 11 περίπου χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτογραμμή) και θα οδηγούσε το τουρκικό απόσπασμα βαθιά πίσω από την πρώτη γραμμή των ελληνικών φυλακίων (της Σάμου, των Φούρνων ή του Αγαθονησιού). Θα επρόκειτο δηλαδή για μια ξεκάθαρα εχθρική καταδρομική ενέργεια.

Οι Τούρκοι επίσημοι που έσπευσαν σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο να αναφερθούν στο γεγονός φαίνεται πως αναφέρονταν σε άλλη περιοχή και άλλες βραχονησίδες. Πρόκειται για δύο ακατοίκητα μικρά νησιά τα οποία βρίσκονται ακριβώς νότια της τουρκικής πόλης Ντιντίμ σαφώς μέσα στα τουρκικά χωρικά ύδατα (απέχουν 1,3 και 4,5 χιλιόμετρα από τις απέναντι τουρκικές ακτές, δηλαδή λιγότερο από τα 3 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές που προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάνης για τα νησιά του Αιγαίου που αποδόθηκαν στην Τουρκία). Σε αυτή την περίπτωση τυχόν τοποθέτηση μιας ελληνικής σημαίας θα σήμαινε σαφέστατη επίσης παραβίαση της τουρκικής επικράτειας και κυριαρχίας.

Σε κάθε περίπτωση η τοποθέτηση ελληνικής σημαίας στις τουρκικές αυτές βραχονησίδες δεν θα μπορούσε να είναι έργο των τριών νεαρών από τους Φούρνους καθότι η απόσταση που χωρίζει τα δύο σημεία (Ανθρωποφάς και τουρκικές νησίδες) είναι περίπου 70 με 80 χιλιόμετρα. Το πλωτό μέσο των νεαρών Φουρνιωτών, όπως το είδαμε στις φωτογραφίες, δεν έχει την απαιτούμενη αυτονομία ώστε να πραγματοποιήσει ταξίδι 150-160 χιλιομέτρων -μετάβαση και επιστροφή. Άρα πρόκειται για ολότελα διαφορετική υπόθεση εάν βεβαίως υπάρχει πραγματικά κάποια «υπόθεση».

Αυτά για τη λογική και τα γεγονότα. Και οι μεν Τούρκοι εκμεταλλεύτηκαν το ένα γεγονός για να στήσουν μια πιο «αποδεκτή» αφήγηση η οποία εμπεριείχε φυσικά τον σταθερό παρονομαστή: η κυριαρχία στο Αιγαίο έχει πολλά γκρίζα σημεία και τελικά είναι μια «ανοικτή» υπόθεση. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό.

Από την ελληνική πλευρά όμως θα περίμενε κανείς πιο συγκροτημένες αντιδράσεις και παρεμβάσεις. Το υπουργείο εξωτερικών έσπευσε να καταδικάσει τους τρεις νέους (δηλώσεις Αμανατίδη) χωρίς να εξετάσει προφανώς το εάν οι βραχονησίδες Ανθρωποφάς βρίσκονται σαφώς εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων από όποια πλευρά και αν το εξετάσει κανείς. Με τον τρόπο αυτό εισάγει το ίδιο έμμεσα στοιχεία αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε σημείο μάλιστα όπου ούτε η τουρκική πλευρά θα το τολμούσε. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος με τη σειρά του ανέφερε ότι τίποτα δεν έγινε αλλά ότι το ψάχνουμε εάν έγινε. Από σαφήνεια… Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς στρατιωτικές πηγές, δημάρχους, τοπικά και εθνικά κανάλια σε ένα κυκεώνα που καταλήγει στο να μην καταλαβαίνει κανείς τι έγινε ή εάν έγινε.

Εκείνο που δείχνει να είναι πολύ σοβαρό είναι η έκδηλη αμηχανία και ο συνακόλουθος πανικός που αποπνέει η αστική πολιτική ελίτ της χώρας μας κάθε φορά που σημειώνεται ένα μικρό ή μεγάλο επεισόδιο που έχει σχέση με την εθνική κυριαρχία. Η αμηχανία αυτή εκπορεύεται από την έκπτωση όλων των πολιτικών σχεδιασμών της άρχουσας τάξης σε όλα σχεδόν τα επίπεδα.

Η αφήγηση περί ισχυρής οικονομικά Ελλάδας μέσα στο ευρώ και την ευρωζώνη (στον «σκληρό πυρήνα» έλεγαν της ΕΕ) ναυάγησε δραματικά. Περισσότερα από τα μισά πλέον χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στη ζώνη των ισχυρών είναι χρόνια δίσεκτα, κρίσης, συρρίκνωσης, πτώχευσης, αδιεξόδων.

Η αφήγηση περί «απαραβίαστων συνόρων» καθότι «σύνορα της Ευρώπης», εγγυημένα από το ΝΑΤΟ και τις ισχυρές μας συμμαχίες, διαλύθηκε ως ατμός.

Η αφήγηση περί «επενδυτών», «επενδύσεων» και «ανάπτυξης» που θα ερχόταν εάν γινόμασταν «ανταγωνιστικοί» με τις δύσμοιρες πρώην λαϊκές δημοκρατίες -μετά την καπιταλιστική λεηλασία τους και τον εξανδραποδισμό των λαών τους- δεν ήρθε και δεν έρχεται.

Τι μένει; Ο πανικός και η αμηχανία. Επιπλέον και ο διάχυτος φόβος μιας «εθνικής συμφοράς» η οποία θα αποκαλύψει τη βαθιά σαπίλα και τα αδιέξοδα του αστικού συστήματος και των πολιτικών του ταγών.

Και τελευταίο. Ο ίδιος αυτός πανικός δείχνει να έχει εξαρθρώσει την όποια ικανότητα πολιτικής ανάλυσης και νηφάλιας σκέψης. Δύο ενδείξεις. Τις τελευταίες εβδομάδες και ενόψει της αυξανόμενης «δυτικής» ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας η ελληνική κυβέρνηση έχει προβεί σε περισσότερες παραχωρήσεις-«εξυπηρετήσεις» στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟϊκό παράγοντα από όσες είχαν κάνει όλες μαζί οι προηγούμενες μετεμφυλιακές τουλάχιστον κυβερνήσεις. Στις παραμονές ευρύτερων συγκρούσεων και συρράξεων στην περιοχή μας δεν πρόκειται για «πολλά υποσχόμενη» κίνηση.

Προχθές, οι δυνάμεις καταστολής επιτέθηκαν με περισσή βιαιότητα σε εργαζόμενους και φοιτητές που διαδήλωναν ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επιθέσεις. Η αμηχανία, εκτός από καταστροφές, εθνικές ή άλλες, φέρνει μαζί της και την κλιμάκωση της βίας ενάντια σε «γνωστούς υπόπτους»: εργαζόμενους, νέους, φοιτητές, αγωνιστές. Έχουμε και σε αυτό το πεδίο να δούμε πολλά….

Η Σαουδική Αραβία θα ερευνήσει αν η Σαουδική Αραβία έχει κάνει εγκλήματα πολέμου στην Υεμένη

Περίπου 20 άνθρωποι σκοτώθηκαν πριν από λίγες μέρες στην Υεμένη, μετά από βομβαρδισμό του στρατιωτικού συνασπισμού του οποίου ηγείται η Σαουδική Αραβία.
Οι περισσότεροι από τους νεκρούς είναι γυναίκες και παιδιά, ενώ τραυματίστηκαν και άλλοι 46 άνθρωποι εκ των οποίων τα 30 είναι παιδιά, αφού ο βομβαρδισμός έγινε σε μέρος που είχαν συγκεντρωθεί αρκετοί άμαχοι με αφορμή ένα γάμο.
Στο διαδίκτυο κυκλοφόρησε και ένα βίντεο από την περιοχή μετά την επίθεση, που δείχνει ένα μικρό αγόρι να έχει γαντζωθεί στο άψυχο σώμα του πατέρα του και να αρνείται να το αφήσει.
Οι βομβαρδισμοί του σαουδαραβικού συνασπισμού στην Υεμένη δε σκοτώνουν για πρώτη φορά αμάχους. Το Σεπτέμβριο του 2015, 131 άνθρωποι που είχαν μαζευτεί ξανά με αφορμή ένα γάμο, σκοτώθηκαν κοντά στο λιμάνι al-Mokha. Ένα μήνα μετά, ένας ακόμα βομβαρδισμός σκότωσε 43 ανθρώπους, πάλι σε γάμο.
Μετά τον τελευταίο βομβαρδισμό, η διεθνής κοινή γνώμη, αναρωτιέται δειλά δειλά, αν αποτελεί έγκλημα πολέμου να σκοτώνεις αμάχους και παιδιά, οπότε ασκήθηκε πίεση για να διερευνηθεί η συγκεκριμένη υπόθεση.
Την έρευνα για το αν ο σαουδαραβικός συνασπισμός διαπράττει εγκλήματα πολέμου, ανέλαβε να διενεργήσει ο ίδιος ο σαουδαραβικός συνασπισμός που έκανε το βομβαρδισμό και όλοι περιμένουν τα αποτελέσματα με μεγάλη αγωνία.
Αξίζει να σημειωθεί, πως η Σαουδική Αραβία, δεν αναλαμβάνει για πρώτη φορά να διενεργήσει έρευνα για το αν η ίδια έχει κάνει εγκλήματα πολέμου. Είχε προηγηθεί αντίστοιχη έρευνα το Σεπτέμβριο του 2017, όπου ερεύνησε 15 περιστατικά βομβαρδισμών, εκ των οποίων μόνο σε τρία εντόπισε κάποια λάθη, που όμως ήταν σύννομα με τους διεθνείς κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ όλες οι επιθέσεις κρίθηκαν δικαιολογημένες.
Όπως ανακοίνωσε άλλωστε ο εκπρόσωπος του σαουδαραβικού συνασπισμού, συνταγματάρχης Turki Al Maliki, ο συνασπισμός δείχνει ιδιαίτερο ζήλο στο να εναρμονίζονται οι κανόνες εμπλοκής με τους διεθνείς κανόνες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Υπενθυμίζεται πως η Σαουδική Αραβία προεδρεύει του τομέα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον ΟΗΕ, καθώς και της επιτροπής για τα Γυναικεία Δικαιώματα, τα οποία άλλωστε προστατεύει και στη χώρα της, όπως μπορεί να δείτε σε κάποια πλατεία της, αν την επισκεφτείτε:

Share

Το μόνο λάθος που κάνουμε

Σφυροδρέπανος

Αν κάναμε κάτι “λάθος”, είναι ότι δεν πείσαμε νωρίτερα τον ελληνικό λαό να μας αναδείξει στην κυβέρνηση. Γιατί μια κυβέρνηση της Αριστεράς/με κορμό την Αριστερά ήταν και είναι εκείνη που θα έκανε τις βαθιές τομές και τους μεγάλους μετασχηματισμούς που είχε και έχει ανάγκη η χώρα.

Τάδε έφη Γιάννης Δραγασάκης. Ο άνθρωπος που έχασε για τέσσερις ψήφους την ευκαιρία να γίνει ΓΓ του ΚΚΕ -που είναι πολύ αμφίβολο αν θα υπήρχε σήμερα, βέβαια, σε αυτήν την περίπτωση. Ο μετέπειτα υπεύθυνος προγράμματος του Σύριζα -που είναι κι η βασική ιδιότητα που θα μας απασχολήσει. Κι ο αντιπρόεδρος της σημερινής κυβέρνησης. Θα μπορούσε να συμπληρώσει στο βιογραφικό του ως μεγαλύτερο ελάττωμά του την υπέρμετρη αυτοκριτική και το αυτομαστίγωμα στο οποίο υποβάλλει τον εαυτό του και το έργο της κυβέρνησης.
Ας το δούμε όμως και γραπτό, για να βεβαιωθούμε πως δεν είναι κάποια τρολιά.

Ο Δραγασάκης δεν είναι κάποιο τυχαίο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος. Ως υπεύθυνος προγράμματος του Σύριζα είχε συγγράψει βιβλία κι έχει συμμετάσχει σε συλλογικούς τόμους για την κυβέρνηση της Αριστεράς και τους “μεγάλους σχηματισμούς” που θα έφερνε σε πέρας. Αργότερα ήρθε η περαιτέρω “ρεαλιστική προσαρμογή” με το περιβόητο “Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης”, του οποίου ήταν βασικός εμπνευστής, και το οποίο χαρακτηρίστηκε ως “μετριοπαθής νεο-κεϊνσιανισμός” ακόμα κι από υποψήφιους βουλευτές του ίδιου του Σύριζα (Λαπαβίτσας). Κι είναι αυτός που κατηγορούν σχεδόν όλα τα βασικά στελέχη του Σύριζα που διαφοροποιήθηκαν ή απομακρύνθηκαν στην πορεία (από το Μηλιό ως το Βαρουφάκη) για τη “διολίσθηση του ριζοσπαστικού Σύριζα” στο μνημονιακό ρεαλισμό και τη διαχείρισή του.
Στην πράξη βέβαια, δεν εφαρμόστηκε κανένα “Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης”. Υπογράφτηκε τρίτο μνημόνιο (αντί να σκιστούν τα προηγούμενα), άρχισαν οι πλειστριασμοί πρώτης κατοικίας, αθετήθηκαν πολλές βασικές προεκλογικές υποσχέσεις, σε τελική ανάλυση δεν ικανοποιήθηκε ούτε καν ο μίνιμουμ στόχος που έλεγαν πολλοί ψηφοφόροι του, λέγοντας προεκλογικά “έστω κι ένα να κάνει…”.
Ο Γιάννης Δραγασάκης δε νιώθει την ανάγκη για καμία αυτοκριτική τοποθέτηση. Το μόνο λάθος που έκανε ο Σύριζα, είναι ότι δεν έπεισε το εκλογικό σώμα να τον εμπιστευτεί νωρίτερα, για να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες και να κάνει περίπου ό,τι και τώρα (“μεγάλους κοινωνικούς σχηματισμούς που έχει ανάγκη η χώρα…”).
Δε νιώθει καμία ανάγκη να χτίσει ένα αφήγημα σχετικά κοντά στα πραγματικά γεγονότα και τη δεδομένη επιθυμία κάποιων στελεχών του -αν όχι σύσσωμης της ηγετικής του ομάδας- να μην κερδίσουν τις δεύτερες εκλογές του 12′, για να μη βρεθούν να διαχειρίζονται μια καυτή πατάτα και να συνεχίσουν την εύκολη, αντιμνημονιακή “αντιπολίτευση” και τη λογική του “ώριμου φρούτου” για την πτώση της κυβέρνησης Σαμαρά, χωρίς κινηματικές αιχμές και “εξαλλοσύνες”.
Την ίδια στιγμή βέβαια υπήρχαν στελέχη του Σύριζα που τον Ιούνη του 12′, σε προεκλογικές συζητήσεις, άφηναν να εννοηθεί πως τότε ήταν η μεγάλη ευκαιρία να αναδειχτεί μια αριστερή κυβέρνηση και να αιφνιδιάσει το σύστημα, προτού αυτό προλάβει να οργανώσει τις άμυνές του απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο. Μια κάλπη πριν νωρίς, μια κάλπη μετά αργά, τώρα είναι η στιγμή και η “επαναστατική κατάσταση” διά της κάλπης…
Υπήρχαν επίσης στελέχη του (όπως ο Μπελαντής, που αποχώρησε στη συνέχεια) που διατείνονταν πως δεν ήταν η προσαρμογή του Σύριζα και ταυτόχρονα η εκλογική προσμονή για την άνοδό του στην κυβέρνηση -που θα έφερνε τη λύση χωρίς κόπο- που καθόρισαν την πτώση του κινήματος και των αγωνιστικών διεργασιών, μετά το 2012, αλλά το αντίστροφο: δηλαδή η πτώση του κινήματος ήταν υπεύθυνη για την τάση προσαρμογής και συμβιβασμού του Σύριζα. Από αυτήν την άποψη, ο μόνος υπεύθυνος για το τρίτο μνημόνιο ήταν το λαϊκό κίνημα, όχι για τις αυταπάτες που έδειξε ένα τμήμα του για το Σύριζα, αλλά γιατί δεν τον ώθησε σε μια επαναστατική έφοδο…
Σε κάθε περίπτωση, ο Δραγασάκης έχει δίκιο. Η “κυβερνώσα Αριστερά” δεν έκανε κανένα απολύτως λάθος. Ήταν πολιτικοί απατεώνες και η εξαπάτησή τους πέτυχε πλήρως. Μόνο μια “αριστερή κυβέρνηση” με κορμό το Σύριζα, είχε τη δεδομένη στιγμή την ευχέρεια να περάσει το τρίτο μνημόνιο και τις αναδιαρθρώσεις που έχει ανάγκη το σύστημα και η αστική τάξη της χώρας. Σε αυτό έχει δίκιο κι οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε.
Το ζητούμενο λοιπόν δεν είναι να περιμένουμε την αυτοκριτική του Σύριζα. Αλλά να δούμε τι λάθος (εντός ή εκτός εισαγωγικών) κάναμε εμείς από την πλευρά μας -ακόμα κι όσοι δε φάγαμα ποτέ τη φόλα της “πρώτης φοράς Αριστερά” και προειδοποιούσαμε τον εργαζόμενο λαό για τα αποτελέσματα της διακυβέρνησής της. Αλλά αυτό είναι θέμα μιας άλλης ανάλυσης και δεν μπορούμε να το στριμώξουμε στον επίλογο αυτού του κειμένου.

Ανοιχτή επιστολή οπαδών προς τον Υφυπουργό Αθλητισμού

Κατιούσα

Λάβαμε και δημοσιεύουμε από τη συλλογικότητα των Radical Fans United την παρακάτω επιστολή που θέτει μερικά εύστοχα και καίρια ερωτήματα προς τον αρμόδιο υφυπουργό -ρητορικά πιθανότατα, καθώς δεν υπάρχει περίπτωση να τύχουν σοβαρής -ή και μη- απάντησης. Στην επιστολή τους, οι οργανωμένοι οπαδοί θέτουν μεταξύ άλλων τα ζητήματα της εφαρμογής της συλλογικής ευθύνης -που ήταν λογική των ναζί- της αντισυνταγματικής απαγόρευσης μετακίνησης, για να καταλήξουν στην παράλογη απαγόρευση του καπνογόνου, που χρησιμοποιείται ελεύθερα σε μια σειρά κοινωνικές εκδηλώσεις, από την Ανάσταση -που είναι και το πιο πρόσφατο, μέχρι τους γάμους.

Ανοιχτή επιστολή προς τον Υφυπουργό Αθλητισμού, κύριο Βασιλειάδη
Κύριε Υπουργέ,
Κατ΄ αρχάς, να συστηθούμε, καθώς το πιθανότερο είναι πως δεν μας γνωρίζετε ή, ακόμα χειρότερα, νομίζετε ότι μας γνωρίζετε.
Είμαστε οπαδοί, αυτοί που δίνουν χρώμα στο γήπεδο και στην κερκίδα, αυτοί που μπορούν να ξεσηκώσουν όλο το γήπεδο, αυτοί που σε πείσμα των καιρών είμαστε εκεί, στην κερκίδα, που υπήρχαμε πριν από προέδρους και παίκτες και θα είμαστε μετά από αυτούς, αυτοί που δίνουμε υπόσταση σε κάθε Σύλλογο, που χωρίς εμάς το παιχνίδι δεν έχει νόημα.
Είμαστε αυτοί για τους οποίους δεν ισχύουν οι νόμοι όπως για όλους τους άλλους πολίτες, που δεν μετακινούμαστε εντός της επικράτειας ελεύθερα, που τιμωρούμαστε διαφορετικά για ίδιες πράξεις σε σχέση με άλλους πολίτες, που τα πανό μας απαγορεύονται κατά το δοκούν, αν έχουν κοινωνικό περιεχόμενο.
Είμαστε ταυτόχρονα αυτοί που έχουμε οργανώσει εκατοντάδες συλλογές τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης, που «αριστεύουμε» -κατά τα λεγόμενα των αρμοδίων- στις αιμοδοσίες που οργανώνουμε, που φέτος καταφέραμε να κάνουμε δεκάδες ανταλλαγές οπαδών χωρίς την εμπλοκή της αστυνομίας και χωρίς να συμβεί το παραμικρό επεισόδιο.
Βέβαια, δεν είδαμε να αναφέρεται τίποτε από αυτά στον Τύπο γιατί έχουμε διαπράξει δύο σφάλματα. Το ένα είναι σοβαρό: δίνουμε δικαιώματα με κακές συμπεριφορές. Το δεύτερο είναι ασυγχώρητο: είμαστε οργανωμένοι, στη χώρα που η λέξη οργάνωση είναι μάλλον βρισιά, εκτός αν η παιδεία, η υγεία, η δικαιοσύνη και τόσα άλλα πείθουν περί του αντιθέτου.
Ο λόγος αυτής εδώ της επιστολής είναι για να θέσουμε μία απλή ερώτηση.
Δεν θα σας ρωτήσουμε, αν πιστεύετε στο στερεότυπο των οπαδών «απολίτιστων κάφρων που το μόνο που κάνουν όλοι ανεξαιρέτως και αδιαλείπτως είναι να καταστρέφουν και να ασχημονούν». Είναι προφανές ότι το πιστεύετε.
Δεν θα σας ρωτήσουμε, αν πιστεύετε στη (ναζιστικής έμπνευσης) αρχή της συλλογικής ευθύνης, ότι πρέπει δηλαδή για τις πράξεις ενός ή λίγων να τιμωρούνται όλοι όσοι ανήκουν στην ίδια ομάδα (ενίοτε και σε άλλη ομάδα). Οι τιμωρίες με απαγόρευση μετακινήσεων και ματς κεκλεισμένων των θυρών (ανήκουστη στην υπόλοιπη Ευρώπη) για πράξεις συγκεκριμένων ανθρώπων και όχι μιας ολόκληρης κερκίδας, αποδεικνύουν ότι το πιστεύετε.
Δεν θα σας ρωτήσουμε την άποψή σας για τα άρθρα 4 (ισονομία), 5 (ελεύθερη μετακίνηση), 9 (ένωση πολιτών) του Συντάγματος γιατί η νομοθεσία που συντηρείτε τα έχει κάνει κουρελόχαρτα. Αντιλαμβανόμαστε εξάλλου τη στενοχώρια σας, καθώς άλλοι συνάδελφοί σας έχουν καλύτερες επιδόσεις ξεσκίσματος σε δεκάδες άλλα άρθρα χρόνια και χρόνια τώρα, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης.
Δεν θα σας ρωτήσουμε τι θα συνέβαινε, αν κάποιος από εμάς εισέβαλε στον αγωνιστικό χώρο ένοπλος. Η απάντηση είναι προφανής και σε ένα παιδί.
Δεν θα σας ρωτήσουμε τι ακριβώς εξυπηρέτησε η πρόσφατη διακοπή του πρωταθλήματος γιατί δεν θέλουμε να ανοίξουμε τις πύλες του ανεξήγητου.
Δεν θα σας ρωτήσουμε, αν ειλικρινά πιστεύετε ότι έχετε διαφορές από προέδρους ΠΑΕ που -εύλογα μεν, προσχηματικά δε- κατηγορείτε για τα προβλήματα του ποδοσφαίρου ή παραδέχεστε ότι είστε εξ ίσου μέρος του προβλήματος. Από υποκριτές έχουμε χορτάσει και οι όποιες αυταπάτες σας δεν μας απασχολούν.
Για όλα αυτά, όπως βλέπετε, δεν έχουμε απορίες. Έχουμε αποδεχτεί ότι εδώ είναι Ελλάδα, τα συμφέροντα ισχυρά και για να πάνε μπροστά πρέπει να περάσουν πάνω από τον απλό κόσμο και επομένως για κάποια παράλογα ή άδικα πράγματα που, δυστυχώς, βιώνουμε ως οπαδοί και ως πολίτες γενικότερα υπάρχει τουλάχιστον κάποια εξήγηση και κάποιες αιτίες.
Θα σας ρωτήσουμε όμως να μας εξηγήσετε και να μας αιτιολογήσετε τι νόημα είχε η απαγόρευση μίας από τις ελάχιστες ομορφιές που έχουν μείνει στο έρημο ελληνικό πρωτάθλημα, μιας πρακτικής που χρησιμοποιείται δεκαετίες χωρίς προβλήματα σε γήπεδα, προεκλογικές συγκεντρώσεις, καρναβάλια και θρησκευτικές εορτές, της χρήσης δηλαδή του καπνογόνου. Προσοχή, μιλάμε για το απλό άναμμα ενός πυρσού όχι την εκτόξευση ή τη στόχευση ανθρώπων ή αντικειμένων. Εκεί είμαστε σύμφωνοι να ξέρετε. Για το απλό άναμμα πάντως, αν με όλα αυτά που συμβαίνουν είναι αυτό που σας μάρανε, η απορία μας είναι τεράστια.
Ξέρουμε ότι πιθανότατα δεν θα πάρουμε απάντηση και ότι προφανώς υπάρχουν άλλα ζητήματα πολύ σημαντικότερα και δυσάρεστα, αλλά, όπως σας είπαμε και πριν, τουλάχιστον καταλαβαίνουμε γιατί γίνονται όσα γίνονται. Για το συγκεκριμένο, όσο και να σκεφτήκαμε, άκρη δεν βρήκαμε.
Θα αναρωτηθούμε λοιπόν δημοσίως τι ακριβώς εξυπηρετεί αυτή η απαγόρευση, εάν πηγή της είναι η άγνοια ή η χαιρεκακία, πόσο καλύτερο έγινε το φαντασμαγορικό μας πρωτάθλημα χωρίς καπνογόνα.
Και θα σας πούμε ότι είναι καιρός να τελειώσει αυτό το κακό αστείο και η απαγόρευση να αρθεί στο προσεχές πρωτάθλημα.
Αυτόνομη Θύρα 10 (ΗΡΑΚΛΗΣ) | Θύρα 6 Αθήνας (ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΣ) Κρήτες 4 Θόδωρος Παπαδόπουλος (ΟΦΗ) | Ομιλίτικο Στέκι Φίλων ΟΦΗ Αρχανών | Πανσερραϊκός Che Guevara Club (ΠΑΝΣΕΡΡΑΪΚΟΣ) | Σ.Φ. Λεβαδειακός Γνήσια Θύρα 1 | Σ.Φ. Μαυραετοί (ΔΟΞΑ ΔΡΑΜΑΣ)| Σ.Φ. Πανηλειακού Red Boys | Σ.Φ. Πάνθηρες 1983 (ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ) | Σ.Φ.Πας Γιάννινα | Alternatives Ergotelis | Basso Rango Ultras (ΑΠΟΛΛΩΝ ΣΜΥΡΝΗΣ) | Dolphins Gruppo ’05 | Fentagin 1980 (ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ)| Green Ghetto Club (ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ) | Malavetas (ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΒΟΛΟΥ) | Nortenos Patras (ΠΑΝΑΧΑΪΚΗ) | Snakes 4 Heraklion Club (ΟΦΗ) | Rossoneri Kalamarias (ΑΠΟΛΛΩΝ ΠΟΝΤΟΥ) | Ultras Gate 3 (ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ) | Warriors Θύρα 6 (ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΣ)

Παίζουμε δικαιοσύνη; (όπως monopoly)

26-04-2018

ΦΑΚΟΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΕΠΑΦΗΣ: Τι σου είναι η δικαιοσύνη και η ανεξαρτησία της, όταν όχι απλώς μπορεί, αλλά πρέπει και να καταδικάζει όποιον τολμάει να έχει πει ναζί τους χρυσαυγίτες ναζί, πριν αυτοί αποφασίσουν ως υπόδικοι να αυτοαποκαλούνται εθνικιστές, αλλά πάντα πιστοί ιδεολογικοί απόγονοι των ηττημένων του Β’ παγκοσμίου πολέμου.

Λιάνα Κανέλλη

 

Πολλή δικαιοσύνη έπεσε, καθόλου νοητή, και δεν ξέρω συντρόφια πόσο θα την αντέξουμε. Ειδικά οι γείτονες εξ ανατολών άρχισαν να το παίζουν το παιχνιδάκι με όρους δύσης, καλύτερα απ’ ό,τι το παίζουν οι κατά καιρούς αθλητικοί δικαστές. Να μην παραλείψω να επισημάνω και την τσόχα της ανεξαρτησίας, στην οποία απλώνονται τα δίκαια χαρτιά. Έτσι αν νομίζετε,  ότι μόνον οι δυο Έλληνες στρατιωτικοί αιχμαλωτίστηκαν προς ανταλλαγή στον Εβρο, κάνετε λάθος!

Στα Βαρόσια της Κύπρου, δυο Πολωνοί και ένας Λετονός, φοιτητές, εικοσάρηδες προφυλακίστηκαν πριν από λίγες μέρες και τώρα βρίσκονται στα δίκαια νύχια της ανεξάρτητης τουρκοκυπριακής δικαιοσύνης, γιατί τα “παλιόπαιδα”,  που ως γνωστό είχαν επιλέξει τα κατεχόμενα για τουρισμό (!), μάζευαν αντικείμενα από εγκαταλελειμμένα ελληνοκυπριακά σπίτια και θα τράβηξαν και κανά δυο… άδικες selfie.

Παζαρεύοντας νομικά οι Τούρκοι, ανέξοδα και νατοϊκά, ταράζουν στη νομιμότητα, και τις μύγες, και τα κουνούπια. Άλλωστε για να κινούνται πιο ελεύθερα, το ΝΑΤΟ που έχει άλλες σοβαρές δουλειές, απέσυρε τα μεγάλα κατασκοπευτικά του μάτια από το Αιγαίο,  “διευκολύνοντας” τη δίκαιη μαζική φυγή προσφύγων απ’ τα παράλια του Ομήρου, που λέει κι ο ποιητής, προς τα μας.

Κι εκεί που μας χρώσταγαν το γάιδαρο και θέλουν να μας φάνε και το βόδι, μια ελληνική ιστοσελίδα, αδιάφορο ποια,  (εν προκειμένω η e-amyna.com), έγινε παραλήπτης απόφασης του τουρκικού δικαστηρίου που εστάλη στο Νομικό Τμήμα του Twitter, με αίτημα παρέμβασης σε κείμενο. Μηνυτής τρόπον τινά ήταν το τούρκικο γενικό επιτελείο, που ενοχλήθηκε από την καταγραφή, κατά την ιστοσελίδα, απωλειών Τούρκων στρατιωτών κατά την επιχείρηση στο Αφρίν της Συρίας κλπ… Δύσκολα μπορεί κανείς να κατηγορήσει (όχι παίζουμε!) μια νατοϊκή , φίλη και σύμμαχο χώρα που συγκοιμάται μαζί μας τον ύπνο του δικαίου στην μεγάλη αγκαλιά του ΝΑΤΟ, ότι δεν τηρεί αρχές και νόμους σαν τους δικούς μας.

Γιατί τι σου είναι η δικαιοσύνη και η ανεξαρτησία της, όταν όχι απλώς μπορεί, αλλά πρέπει και να καταδικάζει όποιον τολμάει να έχει πει ναζί τους χρυσαυγίτες ναζί, πριν αυτοί αποφασίσουν ως υπόδικοι να αυτοαποκαλούνται εθνικιστές, αλλά πάντα πιστοί ιδεολογικοί απόγονοι των ηττημένων του Β’ παγκοσμίου πολέμου.

Στα πλαίσια του διλήμματος, του ανεπίλυτου, αν έκανε η κότα το αβγό ή το αβγό την κότα, γεννάται πλέον το δίλημμα αν το παζάρι το ανατολίτικο το κάνει η Δύση ή αν το δυτικό το κάνει η Ανατολή. Γιατί άμα ακούς ότι θα πλουτίσουμε επειδή η Ευρώπη θα “τιμωρήσει” την Πολωνία και την Ουγγαρία που φιμώνουνε τον τύπο και θα δώσει σε μας τα λεφτά που τον έχουμε ανεξάρτητο κι ελεύθερο, τότε καταλαβαίνεις πώς γίνεται να έχει προταθεί για τις γριές του ένα νησί για νόμπελ ειρήνης, την ώρα που οι νέοι του φωνάζουν κάψτε τους, και δεν κινείται ούτε ένας εισαγγελέας για να κλείσει το γήπεδο και το παιχνίδι να παίζεται με άδειες κερκίδες…

Λιάνα Κανέλλη

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (4)

Βρισκόμαστε στις αρχές τού 2013 και η διαδικασία πώλησης των τελευταίων μετοχών τού ΟΠΑΠ που έχει στα χέρια του το δημόσιο, μπαίνει σιγά-σιγά στην τελική ευθεία εν μέσω έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων. Ο ΣυΡιζΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση που προαλείφεται για νίκη στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, προσπαθεί να χαλάσει τις κολιγιές, τις οποίες φαίνεται να στήνει η Νέα Δημοκρατία με ισχυρούς επιχειρηματίες. Φυσικά, στο στόχαστρο της Κουμουνδούρου μπαίνει και η πώληση του ΟΠΑΠ.

15/10/2015: "Ήταν μια δύσκολη συνάντηση" θα πει ο υπουργός περιβάλλοντος Πάνος Σκουρλέτης μετά την
συνάντησή του με τον πρόεδρο της ΑΕΚ Δημ. Μελισσανίδη, όπου συζήτησαν για το νέο γήπεδο της ΑΕΚ.

Η κόντρα των δυο κομμάτων για τον ΟΠΑΠ είχε αρχίσει μερικούς μήνες νωρίτερα, όταν στις 13 Σεπτεμβρίου 2012 ο τότε εκπρόσωπος τύπου τού ΣυΡιζΑ Πάνος Σκουρλέτης έκανε μια πολύ δηκτική ανακοίνωση:

Πέρυσι στη ΔΕΘ ο κ. Σαμαράς, ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αναφερόμενος στην πώληση του ΟΠΑΠ, έλεγε: «όταν πουλάς σε μια τιμή διπλάσια ή τριπλάσια από τα καθαρά κέρδη ενός οργανισμού, μιας εταιρίας, τότε δεν πουλάς, χαρίζεις». Σήμερα ο κ. Σαμαράς, ως Πρωθυπουργός, ετοιμάζεται να «χαρίσει» το ποσοστό του ΟΠΑΠ που κατέχει το ελληνικό δημόσιο, αποστερώντας το από τα αντίστοιχα έσοδα, σε μια περίοδο άγριας περικοπής των εισοδημάτων και συρρίκνωσης των κοινωνικών δαπανών, στο όνομα της μείωσης των ελλειμμάτων. Την ίδια στιγμή της υποτιθέμενης διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους τρεις αρχηγούς που συναποτελούν την μνημονιακή συγκυβέρνηση, ώστε να καταστούν «λιγότερο επώδυνα» τα νέα μέτρα, επιχειρείται να υλοποιηθεί μία πώληση που θα βλάψει το ελληνικό δημόσιο και σκανδαλωδώς θα ευνοήσει τους μελλοντικούς αγοραστές της επιχείρησης. Είμαστε μπροστά σε μια ακόμη πράξη του διαρκούς εγκλήματος που συντελείται σε βάρος της ελληνικής οικονομίας.

Παρ' ότι η διαδικασία πώλησης είναι σε πλήρη εξέλιξη, δυο πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν. Πρώτον, ότι το προβάδισμα το έχει ο Δημήτρης Μελισσανίδης και, δεύτερον, ότι χαμένος από την όλη ιστορία θα βγει ο Σωκράτης Κόκκαλης, η Intralot του οποίου κάνει μια χαρά δουλειές με τον ΟΠΑΠ. Οι βολές τού ΣυΡιζΑ στρέφονται κυρίως κατά του Αντώνη Σαμαρά λόγω της διαπιστωμένα καλής σχέσης του με τον Μελισσανίδη. Δικηγόρος τού Μελισσανίδη είναι ο στενός φίλος και σύμβουλος του πρωθυπουργού Φαήλος Κρανιδιώτης ενώ ο ίδιος ο Μελισσανίδης δεν διστάζει να δηλώνει προσωπικός φίλος τού Σαμαρά. Έτσι, ο ΣυΡιζΑ βλέπει στο πρόσωπο του Μελισσανίδη ένα ακόμη ανάχωμα που προσπαθεί να στήσει η Νέα Δημοκρατία προκειμένου να αποτρέψει την νίκη τού κόμματος στις επόμενες εκλογές, εφ' όσον θεωρεί δεδόμενο πως περαιτέρω ισχυροποίηση του "Τίγρη" θα του επιτρέψει να μπει και στον χώρο των ΜΜΕ.

Από την πλευρά της, η Νέα Δημοκρατία αφήνει να εννοηθεί ότι η αξιωματική αντιπολίτευση κοντράρει τον Μελισσανίδη επειδή θέλει να στηρίξει τον Κόκκαλη. Βέβαια, τέτοια πράγματα δεν μπορούν να ειπωθούν από επίσημα χείλη αλλά μπορούν να γραφτούν ως εκτιμήσεις ορισμένων "έγκριτων" αναλυτών. Η παραφιλολογία που αναπτύσσεται ενοχλεί την Κουμουνδούρου. Έτσι, στις 14 Φεβρουαρίου 2013, ο υπεύθυνος της πολιτικής στρατηγικής τού ΣυΡιζΑ Γιάννης Δραγασάκης αναλαμβάνει να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, δηλώνοντας ότι ο ΣυΡιζΑ αντιτίθεται στην πώληση όποιο κι αν είναι το τίμημα και ζητάει από την κυβέρνηση να εκχωρήσει τις μετοχές τού ΟΠΑΠ στα ασφαλιστικά ταμεία, διασφαλίζοντας έτσι την βιωσιμότητά τους.

Νερό στον μύλο τής αντιπαράθεσης ρίχνει και η ιστορία με τον τεχνολογικό πάροχο του ΟΠΑΠ. Στις 30 Ιουλίου 2010 ο Οργανισμός προκηρύσσει διεθνή διαγωνισμό για "προμήθεια λογισμικού, εξοπλισμού, υπηρεσιών υλοποίησης, την εκπαίδευση, θέση σε παραγωγική λειτουργία, συντήρηση, τεχνική διαχείριση συστημάτων, διαχείριση εφαρμογών και υποστήριξη επιχειρησιακής λειτουργίας, που αφορούν στη λειτουργία τόσο των παιχνιδιών και δραστηριοτήτων που ήδη διεξάγονται από την ΟΠΑΠ Α.Ε., όσο και αυτών στα οποία ενδέχεται να δραστηριοποιηθεί η ΟΠΑΠ Α.Ε. μελλοντικά". Στις 8 Φεβρουαρίου 2011 δημοσιεύεται η σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, στην οποία ανταποκρίνονται τρεις υποψήφιοι. Στις 4 Ιουλίου 2011 προεπιλέγονται δύο από τους τρεις, οι οποίοι καταθέτουν τις προσφορές τους στις 10 Οκτωβρίου 2011. Σημειώστε τις ημερομηνίες πριν συνεχίσουμε.

Ο ένας από τους δυο υποψηφίους που προεπιλέχτηκαν ήταν η εταιρεία Intralot, συμεφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη. Ο άλλος ήταν η κοινοπραξία GTech Corporation και GTech Global Services Corporation Ltd, εταιρείες τού ιταλικού κολοσσού Lottomatica, με τον οποίο συνεργάζεται ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Τον Ιούλιο του 2012, το Δ.Σ. του ΟΠΑΠ αποφασίζει να δώσει την δουλειά στην Intralot. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Intralot θα ανανεώσει την σύμβαση που ήδη έχει με τον ΟΠΑΠ και η οποία πρόκειται να λήξει τον Ιούλιο της επόμενης χρονιάς. Στις 7 Αυγούστου 2012, ο Κώστας Λουρόπουλος διορίζεται πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ, με απόφαση του υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα.

Ο καιρός περνάει και ο Λουρόπουλος δεν φέρνει στο Δ.Σ. την σύμβαση με την Intralot για έγκριση, ώστε να ακολουθήσουν οι υπογραφές. Καθώς η διαδικασία πώλησης του οργανισμού τρέχει, ο Κόκκαλης έχει κάθε λόγο να ανησυχεί από την καθυστέρηση αυτή. Αν πουληθεί ο ΟΠΑΠ στον Μελισσανίδη πριν τις υπογραφές, κανένας δεν πρόκειται να ανανεώσει την σύμβαση με την Intralot. Από την άλλη, Μελισσανίδης και Κοπελούζος απειλούν με πόλεμο αν υπογραφεί οποιαδήποτε σύμβαση πριν την ολοκλήρωση της πώλησης του οργανισμού, εκτιμώντας ότι, με την σύμβαση στα χέρια του, ο Κόκκαλης ισχυροποιεί την θέση του ως υποψήφιος αγοραστής. Τα εξώδικα πάνε κι έρχονται και ο Λουρόπουλος δέχεται βολές από παντού. Τελικά, στις 19 Ιουνίου 2013 το Δ.Σ. του οργανισμού αποφασίζει οριστικά την υπογραφή τής σύμβασης, η οποία έχει αναδρομική ισχύ από 1/4/2013 και διάρκεια ως τις 30/6/2018. Πάντως, ο Λουρόπουλος φροντίζει να μην αφήσει ούτε τον Μελισσανίδη παραπονεμένο. Μια βδομάδα αργότερα, το Δ.Σ. του ΟΠΑΠ επιλέγει ως στρατηγικό εταίρο για την ανάπτυξη των τυχερών παιχνιδιών τού οργανισμού μέσω διαδικτύου, την GTech.

Το πρώτο δελτίο ΠροΠο στην ιστορία, με 12 αγώνες και 2 αναπληρωματικούς

Όλα αυτά προκαλούν την μήνη τού Δημήτρη Κοντομηνά, ο οποίος επίσης ενδιαφέρεται για τον ΟΠΑΠ, σε συνεργασία με την βρεττανική εταιρεία στοιχημάτων William Hill. Ξαφνικά, ο Alpha βγάζει στον αέρα "αποκαλυπτικά" ρεπορτάζ για τις στενές σχέσεις του ΟΠΑΠ με Μελισσανίδη και Κόκκαλη. Παράλληλα, σε διάφορα ΜΜΕ (ηλεκτρονικά και μη) διατυπώνεται η εκτίμηση ότι ο Σαμαράς προσπάθησε να μη δυσαρεστήσει κανέναν από τους δυο καλούς του φίλους. 

Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, η διαδικασία πώλησης του ΟΠΑΠ συνεχίζεται. Κι εμείς θα ασχοληθούμε με αυτήν, αφήνοντας στην άκρη τις εικοτολογίες περί του ποιος είναι φίλος με ποιον. Δεν θα βγάλουμε άκρη μ' αυτά. Για παράδειγμα: δεν ξέρω πόσο καλοί φίλοι μπορεί να είναι ο Σωκράτης Κόκκαλης με τον Αντώνη Σαμαρά αλλά ξέρω ότι το καταστατικό τής Intracom το έχει συντάξει το δικηγορικό γραφείο του Κώστα Σημίτη...

Μιχάλης Παπαμαύρος (1893 -1963) – Κανένας δε χτυπήθηκε με τόση εμπάθεια και σε κανένα δε ρίξανε τόση βρώμικη λάσπη

.

Κατιούσα

Στις 26 του Απρίλη 1963 πέθανε στο Δημοτικό Νοσοκομείο της Αθήνας, με την ένδειξη άπορος, ο μεγάλος,  φωτισμένος και πολύ ταλαιπωρημένος Χιώτης παιδαγωγός και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης Μιχάλης Παπαμαύρος.
Ο Μιχ. Παπαμαύρος ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και του δημοτικισμού και μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Επανειλημμένα διώχτηκε, απολύθηκε, φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε για τις ιδέες του. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ στο Εθνικό Συμβούλιο των Κορυσχάδων εκλέχτηκε εθνοσύμβουλος Χίου και μαζί με τον άλλο μεγάλο παιδαγωγό Κώστα Δ. Σωτηρίου ανέλαβε τη διεύθυνση του «Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου της Ελεύθερης Ελλάδας». Άφησε πίσω του ένα αξιόλογο επιστημονικό και συγγραφικό έργο (πρωτότυπα παιδαγωγικά έργα, δοκίμια, μελέτες, άρθρα, μεταφράσεις, σχολικά βιβλία).
Με αφορμή την επέτειο παρουσιάζουμε σχεδόν ολόκληρο ένα κείμενο από το βιβλίο του Κώστα Γ. Καλαντζή «Στον αστερισμό του Δημήτρη Γληνού», όπου περιγράφεται όλη η πορεία του Μιχάλη Παπαμαύρου. Ο Καλαντζής (Θεσσαλός) ήταν παιδαγωγός και ο ίδιος και ανήκε στην πιο κοντινή γενιά με τους τρεις Δασκάλους και τους γνώρισε από κοντά, τους άκουσε, τους ακολούθησε και συνέχισε το έργο τους, καθώς υπήρξε μαθητής τους. Επομένως έχει ξεχωριστή αξία η κατάθεσή του.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΜΑΥΡΟΣ
(1893 -1963)

Ο Μιχάλης Παπαμαύρος γεννήθηκε στη Βολισσό της Χίου το 1893. Ήταν φτωχό αγροτόπαιδο. Κάποτε θα θυμηθεί τις πίκρες της παιδικής του ηλικίας και θα γράψει ακόμα τι υπέφερε απ’ τον αυταρχικό ερβαρτιανό δάσκαλο του χωριού του: «Είχα τη δυστυχία, όταν ήμουν μαθητής του Δημοτικού Σχολείου του χωριού μου, να δοκιμάσω στον εαυτό μου τις παιδαγωγικές συνέπειες της φυλάκισης στο Σχολείο. Ο δάσκαλός μου που διάβαζε και εφάρμοζε Έρβαρτο, μας φυλάκιζε κάτω απ’ την έδρα του που ήταν ένα τετράγωνο διαμέρισμα 2Χ1,45μ. και 40 πόντους ψηλότερο από το δάπεδο του Σχολείου. Στο μέρος αυτό ρίχναμε και τα σκουπίδια του Σχολείου. Πολλές φορές μέσα σ’ αυτό το σκοτεινό κλουβί είμασταν 4-5 κακούργοι μαθητές!! Πολλοί λιποθυμούσαμε μέσα. Μα ο προνοητικός μας δάσκαλος είχε έτοιμο ένα λαγήνι νερό και μόλις μας έβγαζε μας ράντιζε στο πρόσωπο και ξελιποθυμούσαμε. Ακολουθούσε την Κυβερνητική του Ερβάρτου…». Ωστόσο μπόρεσε να σπουδάσει δάσκαλος, να αριστέψει και για λίγον καιρό να δουλέψει σε σχολειό. Με τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, όταν άνοιξε το Μακεδονικό Μέτωπο (1915-16), βρέθηκε εκεί στρατιώτης. Όπως μου είπε το 1929 ο αείμνηστος δάσκαλός μου διευθυντής του Διδασκαλείου Καρπενησίου Θεόδωρος Κάστανος, επιστρατεύτηκαν μαζί με το συμπατριώτη του Μιχάλη Παπαμαύρο και μαζί μεταφέρθηκαν το 1916 αιχμάλωτοι των Γερμανών στο Gorlitz της Ν. Σιλεσίας. (Ίσως με το Δ’ Σώμα στρατού που μεταφέρθηκε το 1916 απ’ το Μακεδονικό Μέτωπο στη Γερμανία). Το ίδιο μου το επιβεβαίωσε κι ο ίδιος ο Παπαμαύρος, όταν ανταμώσαμε στο Βόλο το 1934, λίγο μετά την απόλυσή του απ’ την Παιδαγωγική Ακαδημία της Λαμίας.

Μιχάλης Παπαμαύρος (1893-1963)

Μερικοί βιογράφοι του λένε πως στάλθηκε στη Γερμανία για σπουδές με κάποια υποτροφία. Μα εκείνα τα χρόνια του πολέμου και της ταραγμένης ζωής στη Γερμανία ποιος ξένος πήγαινε να σπουδάσει και μάλιστα υπότροφος; Το πιθανότερο είναι – ίσως αργότερα, γιατί ο Παπαμαύρος έμεινε σπουδάζοντας εκεί 4 χρόνια – κάποιος εφοπλιστής Χιώτης να τον βοήθησε. Ο ίδιος δεν ανάφερε ποτέ για το επεισόδιο αυτό της ζωής του. Στεναχωρέθηκε λίγο στο Βόλο, όταν τον ρώτησα αν είναι αλήθεια αυτά που μου είπε ο Κάστανος. Ο Κάστανος – θυμούμαι – μας έλεγε και λεπτομέρειες της πρώτης ζωής τους εκεί: π.χ. ότι οι άλλοι Έλληνες αιχμάλωτοι το σκάγανε, ρήμαζαν τα περιβόλια και κυνηγούσαν κοπέλες. Ο Παπαμαύρος όμως κι αυτός – με τη λαχτάρα που είχαν να σπουδάσουν – πηγαίνανε κρυφά στην πόλη κι ακούγανε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Αυτό έγινε αφορμή να τους δώσει ο Γερμανός διοικητής την πρώτη άδεια να φοιτήσουν στο Πανεπιστήμιο.
Στη Γερμανία ο Παπαμαύρος παντρεύτηκε μια Γερμανίδα. Φαίνεται πως από νέος δεν τα πήγαινε καλά με τους παπάδες. Αφού έγινε κάπου ο ορθόδοξος γάμος, πήγανε – ύστερα από επιθυμία της γυναίκας του – να τους ευλογήσει κι ένας καθολικός παπάς. Εκείνος όμως πεισματικά αρνήθηκε. Τότε ο Παπαμαύρος διαμαρτυρήθηκε: «Μα κι εγώ είμαι χριστιανός», είπε. Ο παπάς του έδωσε την καταπληκτική αυτή απάντηση: «Ναι αλλά είσαι Έλληνας χριστιανός». Ζώντας τώρα κοντά στις πόλεις με τα φημισμένα Πανεπιστήμια, τη Γιένα, τη Λειψία, τη Δρέσδη κ.λ.π. ξεπλήρωσε και το μεγάο του όνειρο, να σπουδάσει παιδαγωγικά. Στο Πανεπιστήμιο της Γιένας βρήκε και Έλληνες. Παλιότερα φοίτησαν εκεί ο Γεώργιος Σκληρός, ο Δημήτρης Γληνός, ο Φώτος Πολίτης και άλλοι. Ο πρώτος πανεπιστημιακός δάσκαλος του Παπαμαύρου ήταν ο παιδαγωγός Hermann Lietz, ένας μεταρρυθμιστής της Παιδείας, κήρυκας του «Ενιαίου Εθνικού Σχολείου» και ιδρυτής των «Εξοχικών Παιδαγωγείων» και των μαθητικών κοινοτήτων. Τα παιδιά εκεί (κάτι που θύμιζε Ρουσσώ και Πεσταλότσι), έξω από τη διδασκαλία βοηθούσαν τους αγρότες στο όργωμα, το φύτεμα, το πότισμα, τις εργασίες της κοινότητας (ταχυδρομείο, αγορά τροφίμων κ.λ.π.)! Έπειτα ψυχαγωγία, εκδρομές κλπ. Σ’ ένα τέτοιο Παιδαγωγείο, στο δάσος της Θουριγγίας στη Χαουμπίντα, έκανε καθηγητής για ένα διάστημα κι ο Παπαμαύρος. Ήταν «ζηλευτή θέση», όπως θα γράψει στη Διδακτική του και θα εξελισσόταν σε Πανεπιστημιακό καθηγητή κοντά στο Lietz. Αλλά η νοσταλγία του τόπου του τον έφερε στην Ελλάδα «για να την υπηρετήσει». Στον αγαπημένο του δάσκαλο θα αφιερώσει τη μελέτη «Ο Lietz και το έργο του» και θα τη δημοσιέψει μόλις γυρίσει στην Ελλάδα το 1919 στο «Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου».
Στη Γιένα άκουσε κι άλλους μεγάλους παιδαγωγούς, όπως το Wyneken συνεργάτη του Lietz, θεωρητικό και υπεύθυνο για τη νεολαιίστικη κίνηση, που κι αυτού το έργο «Σχολείο και Νεολαία» το μεταφράζει το 1926.
Ο Παπαμαύρος ήταν μέλισσα στις σπουδές του, ένα πραγματικό «Bucherwurm», ένα σκουλήκι του βιβλίου, όπως λένε οι Γερμανοί. Μελέτησε όσο λίγοι τους νέους αλλά και τους παλιούς μεγάλους παιδαγωγούς. Απ’ τους προδρόμους η μεγάλη του αγάπη ήταν ο Πεσταλότσι που γι’ αυτόν θα γράψει αργότερα, ένα απ’ τα πιο δυνατά και ώριμα έργα του, μια σύνθεση της ζωής και της δράσης του Πεσταλότσι στη μορφή της «ρομαντικής βιογραφίας».
Στη Φιλοσοφική Σχολή της Γιέννας υποβάλλει το 1917 τη διατριβή του «Vorschlage zu einer Reform der Griechischen Schulverwaltung (Προτάσεις για μια μεταρρύθμιση στη Διοίκηση της Ελληνικής Εκπαίδευσης») και παίρνει το δίπλωμα του διδάκτορα φιλοσοφίας με κύριο κλάδο τα παιδαγωγικά.
Στο μεταξύ ο Παπαμαύρος μυήθηκε στις σοσιαλιστικές ιδέες, έγινε μέλος του σοσιαλιστικού Ομίλου του Πανεπιστημίου, μελέτησε μαρξιστές φιλοσόφους και επαναστάτες συγγραφείς και έζησε με την ήττα της Γερμανίας όλη την επαναστατική ατμόσφαιρα με τις μεγάλες λαϊκές διαδηλώσεις και τις μάχες στα οδοφράγματα.
Έτσι όταν γύρισε στην Ελλάδα το 1919 ήταν επιστημονικά και ιδεολογικά έτοιμος. Αμέσως γνωρίστηκε με το Γληνό και πλάι του πήρε τώρα μέρος στη μάχη για την Εκπαιδευτική  Μεταρρύθμιση. Ο Γληνός το 1919 ήταν Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας. Τότε διορίστηκε κι ο Παπαμαύρος Ανώτερος Επόπτης Παιδείας στην Ανατολική Θράκη με έδρα την Αδριανούπολη. Από κει, πολύ σύντομα, έφυγε με το δράμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Οι συνθήκες τότε μες στις οποίες κινείται και δρα ο Παπαμαύρου είναι  κείνες που περιγράφει ο ίδιος (πρόλογος στον ΠΕΣΤΑΛΟΤΣΙ ): «…Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή της εθνικής μας ζωής. Μια εξωτερική πολεμική περιπέτεια μας ανάγκασε επί τέλους να στρέψουμε την προσοχή μας λίγο στον εαυτό μας, για να αντικρίσουμε τα προβλήματα που θα μας προβάλει αμείλιχτα από δω και πέρα η ζωή…
Άρχισε η κίνηση, τόσο στην πνευματική μας, όσο και στην κοινωνική μας ζωή. Η κοινωνική κίνηση ογκώνεται όλο και περισσότερο. Η κραυγή του «κάτω λαού» μας ζώνει από παντού και ζητά την καλυτέρευση της ζωής του».
Αυτή την «κραυγή του λαού» (« Mich jammert das Volk», έλεγε παλιά ο Πεσταλότσι) θα την ακούσει και ο Παπαμαύρος και θα δοθεί κι αυτός στον αγώνα για την καλυτέρευση της ζωής βασανισμένου «κάτω λαού» (όπως τον λέει), δηλαδή της εργατικής Τάξης, του Προλεταριάτου. Το 1923 βγάζουν μαζί με το Γληνό (που είναι τώρα Εκπαιδευτικός Σύμβουλος) το περιοδικό «ΕΡΓΑΣΙΑ» και που τη διεύθυνσή του τελικά αναλαμβάνει ο Παπαμαύρος (τόμοι 3, 1923 – 1925). Περίφημη ήταν εκεί η αρθρογραφία του και οι αγώνες του για τη «μιχτή εκπαίδευση» κ.λ.π.
Την ίδια χρονιά δημιουργείται στο Μαράσλειο το «Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπάιδευσης» με Διευθυντή τον Αλέξανδρο Δελμούζο. Εκεί ο Παπαμαύρος διορίζεται υποδιευθυντής και προσπαθεί να κάνει πράξη τις προοδευτικές παιδαγωγικές του ιδέες, κυρίως να εφαρμόσει σωστά στη διδακτική πράξη τις αρχές του «Σχολείου Εργασίας» και να οργανώσει τις πρώτες «Σχολικές Κοινότητες». Το φθινόπωρο του 1924 έρχεται η δικτατορία του Πάγκαλου, ξεσπάν τα «Μαρασλειακά»(…)
Ο Δελμούζος κι ο Παπαμάυρος απολύθηκαν απ’ τους πρώτους(…)
Πολλά πρωτότυπα προγράμματα που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα για πρώτη φορά στο Μαράσλειο Διδασκαλείο (1923 – 25) – κι ήταν έργο του Δελμούζου και του Παπαμαύρου -, όπως το Σχολείο εργασίας και οι Μαθητικές κοινότητες, δεν μπόρεσαν να ολοκληρωθούν. Ειδικά για τις μαθητικές κοινότητες που για αυτές πρωτοστάτησε ο Παπαμαύρος, έμειναν σαν πρώτη ωραία πειραματική δουλειά και παράδειγμα. Όπως ο ίδιος γράφει «η εφαρμογή τους δεν ήταν αντιγραφή, ούτε απομίμηση των γερμανικών μοντέλων (των Σχολικών  κοινοτήτων του Δρα Lietz ή άλλων), αλλά μια προσαρμογή στις ελληνικές συνθήκες. Ήταν μια απ’ τις σπουδαίες παιδαγωγικές προσπάθειες της εποχής εκείνης στην Ελλάδα. Βέβαια έμεινε πρώτη δοκιμή, δεν ολοκληρώθηκε. Αυτό χρειάζεται πολλά χρόνια…Ενώ εμείς ξέρουμε πως το Διδασκαλείο μας το κλείσανε στον τρίτο χρόνο».
Μετά την απόλυσή του, ο Παπαμαύρος δραστηριοποιείται στον Εκπαιδευτικό Όμιλο, βοηθάει το Γληνό στην έκδοση των περιοδικών «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» και «ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ» , μεταφράζει και γράφει διάφορα άρθρα, μελέτες, βιβλία. Το 1927 με τη διάσπαση του Εκπαιδευτικού Ομίλου και τη «Διακήρυξη» του Γληνού, βρίσκεται κι αυτός στην πρωτοπορία της αριστερής παράταξης μαζί με το Σωτηρίου, τη Ρόζα Ιμβριώτη και άλλους.
Το 1928 μια κάπως ομαλότερη πολιτικά περίοδος (Κυβέρνηση Βενιζέλου, Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου κ.λ.π.) που βαστάει ως το 1935. Βέβαια υπάρχει το ιδιώνυμο και στις λεγόμενες δημοκρατικές κυβερνήσεις επικρατούν ακόμα, π.χ. στο Υπουργείο Παιδείας, ορισμένα δεξιά συντηρητικά στοιχεία του δημοτικισμού, οι «συμβιβασίες και οι προοδόφοβοι» όπως τους είπαν ο Γληνός και ο Σωτηρίου. Και αυτοί ήταν οι χειρότεροι. Γι’ αυτό, όταν το 1928 επανήλθαν στην υπηρεσία, ο Παπαμαύρος, ο Σωτηρίου και άλλοι, όλα γύρω δείχνανε …τι τους περίμενε. Οι γλωσσαμύντορες κι οι σκοταδιστές πνίγουν κάθε προοδευτική φωνή(…)
Έτσι μόλις διορίστηκε κι ο Παπαμαύρος μπήκε κι αυτός αμέσως στο στόχαστρο της μαύρης αντίδρασης.
Εκεί, στο Διδασκαλείο Λαμίας, με την παιδαγωγική προσφορά του ο Παπαμάυρος αναδείχνεται ο πρωτοπόρος επιστήμονας παιδαγωγός, αλλά και από κει αρχίζει ο προσωπικός Γολγοθάς του. Εκεί ολοκληρώνει το διδακτικό έργο του πάνω στο «Σχολείο Εργασίας» που άρχισε στο Μαράσλειο (1923 -25) και συστηματοποιεί την οργάνωση των Μαθητικών Κοινοτήτων, όπως την έζησε ο ίδιος στη Χαουμπίντα της Θουριγγίας.  Η παιδαγωγική του εργασία στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, στο Διδασκαλείο Λαμίας καθώς και οι πρωτότυπες μελέτες του γύρω από μεθοδολογικά προβλήματα διδασκαλίας, τον ανάδειξαν «κορυφαίο Διδακτικό» παιδαγωγό της χώρας μας. Το Διδασκαλείο έγινε το Πνευματικό και Πολιτιστικό Κέντρο της Λαμίας. Απ’ τη Λαμία στέλνει στους δεκάδες χιλιάδες δασκάλους της Ελλάδας το παιδαγωγικό μανιφέστο του, το αξεπέραστο διδακτικό του έργο: «Διδακτικές αρχές του Σχολείου Εργασίας. Είκοσι Γράμματα στον Έλληνα Δάσκαλο» (1930). Το έργο αυτό, γνώρισε πολλές εκδόσεις με συμπληρώσεις και αγαπήθηκε απ’ τους δασκάλους, έγινε το Ευαγγέλιο της διδακτικής πράξης τους.
Η ράθυμη επαρχιακή ζωή της Λαμίας του 30 τρικυμίζεται απ’ τα νιάτα, η συντηρητική κλειστή κοινωνία της αναστατώνεται απ’ τη ζωντάνια και τις προοδευτικές ιδέες που συζητιένται στο Διδασκαλείο. Η μαύρη αντίδραση παραμονεύει σαν την «ιοβόλο αράχνη» κι αρπάζει τον Παπαμαύρο στα δίχτυα της. Το τι του…σύρανε είναι αφάνταστο. Μόνο που δεν…τον διαπομπέψανε και δεν του κάνανε ανάθεμα!…Τον κυνηγάνε άγρια. Κανένας δε χτυπήθηκε με τόση εμπάθεια και σε κανένα δε ρίξανε τόση βρώμικη λάσπη. Εκτός απ’ τις γνωστές κατηγορίες – κλισέ (αθεΐα, έλλειψη εθνικής συνείδησης, διδασκαλία ελεύθερου έρωτα) του κολλάνε ακόμα το πως στις μαθητικές κοινότητες «εισάγει» σαν οπαδός του Wyneken,…τις «συνήθειες» των Wandervogeln (των νεολαιίστικων οργανώσεων του μεσοπολέμου). Στη Γερμανία το κατεστημένο κατηγόρησε τις οργανώσεις αυτές για «ομοφυλοφιλικές τάσεις». Βέβαια αυτό έγινε αργότερα στη Χιτλερική Νεολαία, όπως και στη δική μας ΕΟΝ.
Εδώ θα πρέπει να ιδούμε τα γεγονότα και την αλήθεια τους. Δεν πρόκειται να ανοίξουμε…το βόθρο των συκοφαντιών. Μερικά χαρακτηριστικά για το επίπεδο των κατηγοριών θα αναφέρουμε. Ένας π.χ. απ’ αυτούς ήταν ο αξιωματικός Χ. που κατέθεσε, ότι σε μια εκδρομή του Διδασκαλείου στη Λάρισα, όλοι οι φοιτητές – αγόρια και κορίτσια – κοιμήθηκαν στο ίδιο….ξενοδοχείο!
Πάντως στη Λαμία και στις δίκες που έγιναν δεν μπόρεσε να ευσταθήσει καμιά τέτοια κατηγορία. Ο ίδιος ο Παπαμαύρος θα θυμηθεί αργότερα το Μακαρένκο που έγραψε, πως στην «Αποικία Γκόρκι» «οι σεξουαλικές σχέσεις ήταν άγνωστες». Θα πει κι αυτός: «Μα και στη δική μας υπηρεσία, τόσο στο Πρότυπο Μαράσλειο Διδασκαλείο, όσο και στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Λαμίας, που είχαμε συνεκπαίδευση, ποτέ δε μας παρουσιάστηκε ηθικό κρούσμα».
Όσο για τα μαθήματα των Θρησκευτικών και της Ιστορίας, που τόσο τα καπηλεύτηκαν για να τον χτυπήσουν οι αντιδραστικοί και οι σκοταδιστές, ο Παπαμαύρος δεν έκανε τίποτα το προκλητικό. Αντίθετα απ’ ό,τι τον κατηγορούσαν και προσευχή κάνανε στο Σχολείο και ερμηνεία του Ευαγγελίου και εκλησιάζονταν Κυριακές και γιορτές. Ακόμα το Διδασκαλείο οργάνωσε κι ένα «Κόρο» από φοιτητές που ψέλνανε στη Μητρόπολη της Λαμίας.
Το ίδιο και για το μάθημα της ιστορίας και της εθνικής αγωγής. Οι σχολικές γιορτές στις εθνικές επετείους, οι θεατρικές παραστάσεις και οι παρελάσεις, ήταν κάτι το εντυπωσιακό και καινούργιο για τη μικρή πρωτεύουσα της Ρούμελης.
Ο Παπαμαύρος, λοιπόν, δεν κατάργησε κανένα μάθημα, ακολούθησε το… «ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα». Το σφάλμα του, φαίνεται, ήταν ότι δεν τα διατήρησε έτσι «μουσειακά και μουμιοποιημένα» αλλά θέλησε να τους δώσει ζωή, περνώντας τα μέσα από νέα διδακτικά κανάλια – φίλτρα…
Ο ίδιος όμως σαν παιδαγωγός επιστήμονας και συγγραφέας, διακήρυξε στα βιβλία του και στην απολογία του το «πιστεύω» του. Είπε π.χ. πως ο κύριος σκοπός του μαθήματος των θρησκευτικών είναι η «καλλιέργεια του θρησκευτικού συναισθήματος». Να κάνει δηλ. τα παιδιά ευσεβέστερα, ηθικότερα και αγνότερα. Αυτά δεν πετυχαίνονται με το ποσό των θρησκευτικών γνώσεων». Παρακάτω θα πει: «Ζητούσα την κατάργηση «του τυπικού» μαθήματος των θρησκευτικών, όχι όμως την (πραγματική) «θρησκευτική Αγωγή». Εκείνοι που τον έκριναν και τον απέλυσαν – ενώ λέγονταν Ερβαρτιανοί και μαθητές του Ράιν – δε διάβασαν, φαίνεται, τους μεγάλους αυτούς παλιούς δασκάλους τους, που ήταν «βαθύτατα θρησκευτικοί» αλλά και παιδαγωγοί, έβλεπαν δηλ. τι χρειάζονται τα παιδιά. Ο Έρβαρτος, όπως είναι γνωστό, ήθελε να διώξει τα «Θρησκευτικά» απ’ το Σχολείο και να αναθέσει τη θρησκευτική μόρφωση στην Οικογένεια. Ο Ράιν πάλι έλεγε, πως η Κατήχηση δε χρειάζεται στα σχολεία. Αυτή να την κάνει η εκκλησία. Έπειτά ζητούσε περιορισμό της ύλης, κατάργηση των εξετάσεων των Θρησκευτικών και διδασκαλία του μαθήματος από την Ε΄ τάξη και πέρα. Όσο για την ιστορία, ο Παπαμαύρος έλεγε, πως αυτή θα πρέπει να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το παρόν. Όχι μεροληπτική εξέταση της ιστορίας (εμείς π.χ. είμαστε ο περιούσιος λαός, ό,τι κάνουμε είναι μέγα, ενώ οι άλλοι λαοί δεν αξίζουν τίποτα). Αυτά δεν οδηγούν στην αληθινή «εθνική αγωγή», δεν κάνουν τον καλό πολίτη, τον καλόν Έλληνα και άνθρωπο. Φιλοπατρία ναι, μισαλλοδοξία όχι. Δημοκρατικός πατριωτισμός δηλ. αγάπη στο λαό μας και περηφάνεια για την πρόοδό του, φιλία προς όλους τους ειρηνικούς λαούς. Να ο αληθινός σκοπός του μαθήματος της Ιστορίας. Όχι εκμετάλλευση του μαθήματος αυτού για την καλλιέργεια του σωβινισμού, ούτε ταύτιση της έννοιας του έθνους με τα συμφέροντα της αστικής τάξης.
Εξάλλου ο Παπαμαύρος δεν έκανε τίποτα περισσότερο παρά πίστευε στις θέσεις του Εκπαιδευτικού ομίλου (Διακήρυξη Γληνού). Τις θέσεις αυτές, που σαν ελεύθερος επιστήμονας και παιδαγωγός, είχε δικαίωμα να τις διακηρύξει ο Παπαμαύρος, τις διαστρέβλωσαν οι αντίπαλοί του κι άρχισαν το παλιό τροπάρι «περί εθνικών κινδύνων», πανσλαβισμού, μπολσεβικισμού κ.λ.π. Τον κατηγόρησαν μάλιστα, ότι τις εφάρμοσε κιόλας από την πρώτη μέρα και στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και στη Λαμία.
Τον Παπαμαύρο τον χτυπούσαν ανοιχτά όχι οι γνωστοί αντίπλαοί του σκοταδιστές, αλλά (όπως έγραφε ο ίδιος) και όσοι παλιότερα του κάνανε το φίλο, όπως ο Χαντέλης και ο Λούβαρης, ο κατοπινός υπουργός Παιδείας στην προδοτική Κυβέρνηση της κατοχής. Ο μεγάλος διώκτης του δημοτικισμού, ο υπουργός Παιδείας Θ. Τουρκοβασίλης («Τουρκοεμάδα» τον βγάλανε οι δάσκαλοι) του διεμήνυσε: «Θα σου κάνω να στρίψουν τα μηνίγγια σου». Κι ο Λούβαρης φώναζε υστερικά στο βιβλιοπωλείο του Ζηκάκη, όπου σύχναζε: «Πρέπει να φύγει οπωσδήποτε ο Παπαμαύρος!…»
Έτσι η ψευτοδημοκρατική Κυβέρνηση Τσαλδάρη τον απέλυσε το 1933 και από τότε δεν ξαναγύρισε στην υπηρεσία. Εδώ προσπάθησα να βρω, εάν στις δεκαετίες του 20 και του 30 και κάπου αλλού – εκτός απ’ το Μαράσλειο και τη Λαμία – δίδαξε ο Παπαμαύρος. Το μόνο που υπάρχει είναι αυτό που γράφει στο Σύστημα Νέας Παιδαγωγικής, πως κάποτε στα πρώτα χρόνια, (χωρίς χρονολογία…Φυσικά όχι τότε που υπηρετούσε στο Μαράσλειο. Θα ’ταν μάλλον μετά το 1925, τον καιρό που ήταν απολυμένος) το υπουργείο της «Περίθαλψης» του ανάθεσε να κάνει ένα «Παιδαγωγικό Σχολείο». Του έδωσε παιδιά μικρά και μεγάλα του Βρεφοκομείου κι έτσι ίδρυσε τη «Στέγη αδελφών» στο Παλαιό Φάληρο. Εκεί, περιγράφει, πως εφάρμοσε νέες μεθόδους διαπαιδαγώγησης. Άφηνε π.χ. τα παιδιά ελεύθερα. Καμιά πόρτα δεν κλείδωνε και τα παιδιά δε φεύγανε κ.λ.π. Εδώ θα πει πως εφάρμοσε αυτά που έκανε ο Μακαρένκο στην «Αποικία Γκόρκι». Ώστε λοιπόν, έχουμε και μια άλλη πλευρά του Παπαμαύρου ως «Ειδικού Παιδαγωγού». Γενικά η μόνη δουλειά που είναι μετά το 1933 – απ’ τη χρονιά δηλαδή που απολύθηκε και δώθε ως το θάνατό του, εκτός της ολιγόμηνης δραστηριότητας του στο Παιδαγωγικό Φροντιστήριο των βουνών – ήταν το καταναγκαστικό συγγραφιλίκι και το «πλασάρισμα βιβλίων». Έτσι τον πρωτογνώρισα στο Βόλο, όταν ήρθε το 1934. Εκεί τον φιλοξενήσαμε 15 μέρες μαζί με το μαθητή του, τον αείμνηστο ήρωα και μάρτυρα δάσκαλο απ’ την Αργαλαστή Βόλου Τάσο Τσαλίκη, που εκτελέστηκε το 44 στο Σκοπευτήρι της Καισαριανής. Τότε θα μας πει ο ίδιος τι έγινε στο Διδασκαλείο Λαμίας. Ένα βράδυ τον πήρε το παράπονο, μας μίλησε για τη ζωή του που είχε «περισσότερες πίκρες παρά χαρές». Ιδιαίτερα για το Διδασκαλείο: «Έκανα παιδαγωγική κυψέλη χαράς και δημιουργίας το Διδασκαλείο Λαμίας. Εφάρμοσα όσα μελέτησα, είδα και πίστεψα, κέρδισα τους νέους, τους έδωσα ελευθερία σκέψης, δημιουργίας και ζωής. Άλλο τώρα τι κατάλαβαιναν οι απλοϊκοί Λαμιώτες του 30, όταν στο δρόμο βλέπανε κανένα διδασκαλιστή να μιλάει με μια συμμαθήτρια του ή νέους να διασκεδάζουν σε ταβερνούλες. Και το τρομερό ήταν, ότι…ο Διευθυντής ο ίδιος συνόδευε στο δρόμο καμιά φορά και κουβέντιαζε με μαθητές και μαθήτριες ή καθόταν μαζί τους σε κάποιο ζαχαροπλαστείο ή καφενείο. Η…υψηλή κοινωνία της πόλης δε συγχωρούσε το Διευθυντή του Διδασκαλείου γιατί ήταν «κλειστός» στις κοινωνικές σχέσεις μαζί της και δεν έκανε, λέει, παρέα…ούτε με τον κ. Διοικητή Χωροφυλακής και τον κ. Νομάρχη!»
Η τότε φοιτήτρια του Διδασκαλείου Λαμίας, δασκάλα Ι.Π. θυμάται: «Οι μεγαλοαστοί της Λαμίας, θεωρούσαν πρόκληση την απλή ζωή που έκανε. Κάθε Σάββατο π.χ. ο Παπαμαύρος πήγαινε, μόνος του ή με τη γυναίκα του, για ψώνια στο βδομαδιάτικο παζάρι. Όταν λοιπόν τον βλέπανε να κουβαλάει ο ίδιος τις τσάντες στο σπίτι λέγανε: «μα δεν ντρέπεται κοτζάμ Διευθυντής να φορτώνεται τα ψώνια; Δε βρήκε κάποιο χαμάλη να πληρώσει;» Φαίνεται πως οι καθωσπρέπει νοικοκυραίοι δεν καταδέχονταν να κουβαλάνε πράγματα στο σπίτι. Θέλανε και βαστάζο. Άλλο πάλι κουτσομπολιό ήτανε, πως τα Χριστούγεννα έστελνε το μικρό του γιο το Γιαννάκη να πει τα Κάλαντα! Αυτά μόνο τα φτωχά παιδιά τα λέγανε…»κ.λ.π.

Πολλοί μιλάνε μόνο για το θεωρητικό και πρακτικό «Διδακτικό» του έργο, σταματούν κυρίως στις «Διδακτικές Αρχές του Σχολείου Εργασίας». Για την ιστορία των εκδόσεων του βιβλίου αυτού θα πούμε κι εμείς λίγα λόγια. Το τύπωνε με δικά του έξοδα, το ξανατύπωνε, απ’ αυτό ζούσε. Κυκλοφόρησε ή μάλλον το πούλησε χέρι με χέρι σε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα. Αρχικά πρωτογράφτηκε στη μορφή «20 γραμμάτων στον Έλληνα δάσκαλο» τον καιρό που υπηρετούσε στο Πρότυπο Διδασκαλείο του Μαρασλείου. Ύστερα από παράκληση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας δημοσιεύτηκαν σε μια σειρά 20 άρθρων στο «Διδασκαλικό Βήμα». Από κει η Διδασκαλική Ομοσπονδία τα έβγαλε σε βιβλίο, πρώτη έκδοση. Το 1930 και το 1953 το ξανατυπώνει. Τελευταία τα Γράμματα γίνονται 24 και η έκδοση λέγεται Β΄. Δεν ξέρω εάν τα μπερδεύει και ο ίδιος, όταν βιβλιογραφεί την έκδοση του 53 στο Σύστημα Ν.Π.: «Διδακτικές Αρχές του Σχολείου Εργασίας, 24 γράμματα στον Έλληνα δάσκαλο» κ.λ.π. Τέλος το 1955 το επανεκδίδει με άλλο τίτλο και με 20 γράμματα: «Ειδική Διδακτική του Σχολείου Εργασίας, 20 γράμματα στον Έλληνα Εκπαιδευτικό» έκδ. Β΄. Πάντως η τελευταία έκδοση είναι επιμελημένη, πλουτισμένη και συγχρονισμένη, έλαβε λέει ο ίδιος «υπόψη και τις διδακτικές ανάγκες και της Μέσης Παιδείας». Πάντως το βιβλίο αυτό, όπως γράφει και ο ίδιος, ήταν «μια επανάσταση στο παλιό Σχολείο…Εδώ ξεκαθάρισε την έννοια του Σχολείου Εργασίας. (Ενιαία Διδασκαλία, αυτενέργεια, δημιουργική εργασία, πνευματική και σωματική, ομαδικό – κοινοτικό πνεύμα, συνεργατικότητα, κατάργηση της έδρας, παιδαγωγική αγάπη κ.λ.π). Ο Παπαμαύρος αγαπάει τόσο το παιδί, είναι γεννημένος δάσκαλος. Το γράψιμό του έχει τόση αμεσότητα, θέρμη και ζωντάνια, είναι το ίδιο του το βίωμα, σαν να διδάσκει ο ίδιος μέσα στην Τάξη ή να παίζει με το παιδομάνι στην αυλή. Καμιά φορά έλεγε: «Όταν περνάω απέξω από σχολεία κι ακούω το κρυστάλλινο γέλιο και τα χαρούμενα ξεφωνητά, μου ’ρχεται να πηδήσω τη μάντρα και να παίξω με τα παιδιά το «αλογάκι» έτσι όπως έπαιζε κι ο Τολστόι στη Γιάσναγια Πολιάνα με τα παιδιά των μουζίκων…».
Στον Παπαμαύρο πρέπει να ιδούμε τον πρωτοϊδρυτή στην Ελλάδα των Μαθητικών Κοινοτήτων (Μαράσλειο και Διδασκαλείο Λαμίας). Ο Παπαμαύρος, όπως είπαμε και πιο πάνω, προσπάθησε να εφαρμόσει μέσα στις δυνατότητες της ελληνικής πραγματικότητας τις ιδέες των μεγάλων δασκάλων του. Ο ίδιος, όπως ξέρουμε, είχε δουλέψει στα «Εξοχικά Παιδαγωγεία» του Lietz στη Θουριγγία κι είχε μελετήσει το Wyneken. Το νεολαιίστικο κίνημα τότε στη Γερμανία δημιουργήθηκε από την τάση να απελευθερωθεί η εφηβική ηλικία κυρίως, απ’ την κλειστή αυταρχική αστική πρωσσική οικογένεια. Ο πιο επαναστάτης στο θέμα αυτό ήταν ο Wyneken που σήκωσε σάλο στη Γερμανία του μεσοπολέμου και κόστισε τόσο στον Παπαμαύρο, στον Κουντουρά κ.λ.π. Ο Wyneken  ζητούσε για τους έφηβους «που λατρεύουν την κίνηση και τη δράση» να απομακρυνθούν απ’ την ανίκανη παιδαγωγικά οικογένεια. Το κήρυγμα των Γερμανών παιδαγωγών τότε ήταν ιδεαλιστικό και ρομαντικό, επηρεασμένο περισσότερο απ’ τις ιδέες του Πεσταλότσι και του Ρουσσώ: «Μακριά απ’ τους μεγάλους κι απ’ την αστική ζωή της μεγαλούπολης. Έξω στα δάση, στη φύση για…ένα νεολαιίστικο πολιτισμό που θα…ανανέωνε τη σάπια κοινωνία των μεγάλων». Ξέρουμε βέβαια πού κατάντησε το Νεολαιίστικο αυτό κίνημα, όταν έπεσε στα χέρια του Χίτλερ…
Ο Παπαμαύρος συμφωνούσε με το Wyneken, όταν έλεγε «θέλουμε να βγάλουμε τη νεολαία στο μεϊντάνι των κοινωνικών και πνευματικών αγώνων» αλλά δε συμφωνούσε στην άρνηση του παιδαγωγικού χαρακτήρα της οικογένειας. Γι’ αυτό έγραψε: «Δεν μπορούμε να καταργήσουμε την οικογένεια σαν παράγοντα αγωγής, επειδή πολλές οικογένειες δεν ενδιαφέρονται για τη δημόσια κίνηση της ζωής, με τα προβλήματά της…». Και τονίζει παρακάτω: «Η σοσιαλιστική Παιδαγωγική αναγνωρίζει την οικογένεια σαν παράγοντα αγωγής».
Γι’ αυτό κι αυτός θα γράψει το 1959 το βιβλίο «Οι γονείς και τα παιδιά τους» έκδ. « ΔΙΦΡΟΣ». Είναι ένα αριστούργημα, τόσο απλό και βαθύ γραμμένο από ένα σοφό δάσκαλο. Θυμίζει Πεσταλότσι και Ρουσσώ (Γετρούδη, Αιμίλιος)(…)

Ο Παπαμαύρος δεν ήταν «αφ’ υψηλού» συγγραφέας, ερασιτέχνης. Είναι επαγγελματίας συγγραφέας. Τα περισσότερά του χρόνια γράφει για να ζήσει. Κι εδώ είναι το μεγαλείο του. Δεν κάνει εμπόρευμα αλλά περνάει μέσα σ’ αυτό τις ιδέες του. Και γι’ αυτό κυνηγήθηκε και πείνασε. Ήταν πολυγραφότατος. Έγραψε πρωτότυπα παιδαγωγικά έργα, δοκίμια, μελέτες, άρθρα, μεταφράσεις. Έγραψε ακόμα και πολλά σχολικά βιβλία (Αναγνωστικά και κυρίως βοηθητικά, βιβλία «Διδακτέας ύλης» κ.λ.π. που πολλά απ’ αυτά τα αγοράζανε οι εκδότες για μια δεκάρα, βάζανε τ’ όνομά τους, πλούτιζαν κι αυτός δε χόρταινε ψωμί. Είχε πάντα πολλές…μεγαλεπήβολες ιδέες κι έκανε σχέδια για εκδόσεις (περιοδικά, πολύτομα έργα, λεξικά, εγκυκλοπαίδειες κλπ.) που πολλά απ’ αυτά ή έμειναν ανεφάρμοστα ή σταμάταγαν  στη μέση γιατί πάντα σκόνταφταν στην πολιτική δίωξή του και στη φτώχεια του. Έτσι έμεινε στη μέση το λεξικό «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ» που έβγαζε σε φυλλάδια με την εφημερίδα «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ» του Πουρνάρα. Πολλά γραφτά του έχουν (τελευταία) την εικόνα του άγχους, της πίεσης του χρόνου και της κούρασης. Παρόλα αυτά και χωρίς να έχουν τη στέρεα δομή του γραφτού λόγου του Γληνού ή του Σωτηρίου, δε χάνουν το παλαιό πάθος της γραφής του, την ιδεολογική πιστότητα, την επιστημονική σαφήνεια, την απλότητα και την εκλαΐκευση. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε και την πλούσια βιβλιογραφική ενημέρωσή του. Εκεί που απέτυχε ο Παπαμαύρος ήταν το εμπόριο. Σαν δεν είχε εμπιστοσύνη στους διάφορους εκδότες και βιβλιοπώλες αποφάσισε να γίνει ο ίδιος εκδότης και πλασιέ των βιβλίων του.
Τον θυμάμαι πάντα (1935 -40) με μια μεγάλη τσάντα να γυρνάει στα σχολειά πλασάροντας μαζί με τα δικά του κι άλλα βιβλία του Κοντομάρη, του Ράλλη κ.λ.π. Στα σχολεία που γύριζε – έκανε και περιοδείες σε επαρχίες – παλιοί μαθητές του κι άλλοι δημοκράτες δάσκαλοι του αγοράζανε βιβλία. Πολλές φορές κρυφά γιατί φοβούνταν να τα ’χουν στη σχολική βιβλιοθήκη. Υπάρχουν περιπτώσεις που δάσκαλοι κλήθηκαν σ’ απολογία και τιμωρήθηκαν γιατί αγόρασαν βιβλία του Παπαμαύρου. Υπήρχαν ακόμα κι εγκύκλιοι επιθεωρητών που απαγόρευαν τα βιβλία του. Στην Αθήνα πολλές φορές τον έβρισκες στο καφενείο « ΚΟΡΑΗΣ», στη γωνιά Πανεπιστημίου και Κοραή, όπου σύχναζαν πολλοί δάσκαλοι. Συνήθως καθότανε μόνος κι έμοιαζε τότε με τον Παπαδιαμάντη, ένα δικό μας όμως παιδαγωγό Παπαδιαμάντη χωρίς τον καλογερισμό εκείνου. Φορούσε πάντα ένα ταλαιπωρημένο σκούρο κοστούμι, με το κλασσικό παπιγιόν στο λαιμό, με το τσιγάρο να μην ξεκολλάει απ’ τα χείλια του, πάντα με οικογενειακές έγνοιες και οικονομικές δυσκολίες, συλλογισμένο και μελαγχολικό…Από κοντά όταν μιλούσες μαζί του, γνώριζες το βαθύ στοχαστή, το διαλεκτικό ήρεμο ομιλητή, το στωικό απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής αλλά και τον κοινωνικό οραματιστή.

Στην κατοχή η Γερμανίδα γυναίκα του του δημιουργεί μεγάλα προβλήματα. Πολλοί λέγανε πως εκείνη δούλευε σε γερμανική υπηρεσία. Αυτό έκανε…τους φίλους να κουμπώνονται και τους καλοθελητές να λασπώνουν. Ωστόσο εκείνος δεν ξέχασε το λαό που διπλά σπάραζε τώρα κάτω απ’ την μπότα του καταχτητή, δεν ξέχασε τον ιδεολόγο, το μαρξιστή, τους πνευματικούς του αγώνες, τους συντρόφους του παιδαγωγούς, τα κυνηγητά απ’ τη μαύρη αντίδραση. Έφυγε απ’ το σπίτι του, πέρασε στην παρανομία και προσχώρησε στο Εαμικό κίνημα. Κατά το τέλος της Άνοιξης του 44 ύστερα από πρόσκληση της ΠΕΕΑ ανέβηκε στα ανταρτοκρατούμενα βουνά της Ευρυτανίας και της Θεσσαλίας, στην Ελεύθερη Ελλάδα. Οι δάσκαλοι τότε είχαν μπει στον αγώνα και τα σχολεία έμειναν κλειστά. Έπρεπε να τα επανδρώσουν με νέους επονίτες που θα τους εκπαίδευαν γι’ αυτό. Έτσι με απόφαση της Γραμματείας (Υπουργείου) της Παιδείας της ΠΕΕΑ ιδρύθηκαν, για την ταχύρρυθμη εκπαίδευση νέων δασκάλων, δυο Παιδαγωγικά Φροντιστήρια, το ένα στο Καρπενήσι με συνδιευθυντές το Σωτηρίου και τον Παπαμαύρο και το άλλο στην Τύρνα της ορεινής Θεσσαλίας με τη Ρόζα Ιμβριώτη.
Ο Παπαμαύρος είναι γεμάτος χαρά, ξανανιώνει. Πραγματοποιεί το όνειρο της ζωής του. Κι είναι πάλι στην καρδιά της Ρούμελης, κοντά στη Λαμία απ’ όπου τον έδιωξε το αστικό κράτος δω και δέκα χρόνια. Θα κάνει δασκάλους «μορφωτές και πλάστες του λαού, δημιουργούς της κοινωνίας, πλάστες νέων ανθρώπων». Τα παιδαγωγικά φροντιστήρια βάσταξαν δυο μήνες ανάμεσα Ιούλιο και Σεπτέμβριο του 44. Όσοι δίδαξαν εκεί μπορεί να μην μπόρεσαν να καλύψουν ….την ύλη των Παιδαγωγικών Ακαδημιών, πέτυχαν όμως, κι αυτό είναι το σπουδαιότερο, να μεταδώσουν στους νέους αγωνιστές δασκάλους την «ιερή φλόγα».
Γύρω φούντωνε ο ανταρτοπόλεμος και ξαφνικά άρχιζαν πολυήμερες, επικίνδυνες και πολύπονες μετακινήσεις του πληθυσμού, όπως εκείνη στις 6 Αυγούστου του 44 απ’ το Καρπενήσι. Τότε ήταν που το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο του Καρπενησιού μεταφέρθηκε στο ορεινό χωριό της Ευρυτανίας Τροβάτο. Τις περιπέτειες αυτές που απαιτούσαν σωματική αντοχή και σκληραγώγηση, τις ξεπέρασαν οι ηλικιωμένοι, ταλαιπωρημένοι και αμάθητοι απ’ τα βουνά μεγάλοι παιδαγωγοί μας, μόνο με τη βαθιά πίστη τους στον αγώνα. «Ούτε κι εγώ ξέρω πώς μπόρεσα να τα βγάλω πέρα», θα πει ο Παπαμαύρος. Για το ανέβασμά του στα λεύτερα βουνά και την εκεί αγωνιστική παιδαγωγική δράση του ίδιου, του Σωτηρίου και των συνεργατών του, θα γράψει στο περιοδικό «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ». Εκεί στο τέλος θα μας πει ο ίδιος:
«…Μετά την απόλυση των σπουδαστών (μέσα περίπου του Σ/βρη) εγώ έμεινα στο Τροβάτο κι έγραψα το Αναγνωστικό βιβλίο της Ε’ και ΣΤ΄τάξης « Ελεύθερη Ελλάδα».
Μόνο ένας «τρομερός γραφιάς», όπως ήταν ο Παπαμαύρος θα μπορούσε να γράψει (έστω και με τη μικρή βοήθεια δύο νεαρών μαθητών του) σε χρόνο ρεκόρ αυτό το βιβλίο. Τέλος του Σεπτέμβρη του 44 το εγκρίνει η ΠΕΕΑ. Το βιβλίο αυτό είναι ένα μνημείο – ντοκουμέντο του αγώνα. Η Επιτροπή που το ενέκρινε από μέρος της ΠΕΕΑ γράφει στον Πρόλογο: «Το βιβλίο τούτο προορίζεται για Αναγνωστικό της Ε’ και ΣΤ ΄τάξης του Δημοτικού Σχολείου. Μπορεί όμως να διαβαστεί και από τα παιδιά Μέσης Παιδείας σαν ελεύθερο Ανάγνωσμα. Συντάχτηκε από τον παιδαγωγό Μ. Παπαμαύρο με τη συνεργασία και άλλων εκπαιδευτικών συνεργατών του στο Παιδαγωγικό Φροντιστήριο του Καρπενησιού. Εγκρίθηκε με ελαφρές τροποποιήσεις απ’ τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΠΕΕΑ. Είναι ένα βιβλίο του Αγώνα. Βγήκε μέσα απ’ τον Εθνικοαπελευθερωτικό και Λαολυτρωτικόν αγώνα του Ελληνικού Λαού και απηχεί το ηρωικό πνεύμα  του, τον πόθο για τη λευτεριά, τη θυσία και την παλληκαριά. Είναι ένα βιβλίο που εκφράζει πολύμορφα την ψυχή του επαναστατημένου λαού μας…Πιστεύουμε πως το βιβλίο τούτο θα φωτίσει και θα φρονηματίσει την ελληνική νεολαία και θα της φανερώσει το βαθύ νόημα του αγώνα του λαού μας…». Αυτό το βιβλίο μαζί με τα «ΑΕΤΟΠΟΥΛΑ» της Ρόζας Ιμβριώτη τα αποκάλεσε ο Δελμούζος το 1946 « εγκληματικά»!(…)

Με την απελευθέρωση γύρισε στην Αθήνα. Εκεί βρέθηκε πάλι μπλεγμένος με νέα προβλήματα εξαιτίας της γυναίκας του που ακολουθώντας τα στρατεύματα κατοχής έφυγε για την Γερμανία. Κανένας δεν ξέρει τι απέγινε, εάν ξαναγύρισε αργότερα κ.λ.π., ούτε και για το γιο του που διαδόθηκε πως σκοτώθηκε. Ο ίδιος απέφευγε να πει κάτι γι’ αυτά κι όταν μερικοί φίλοι τον συναντήσαμε ύστερα από λίγα χρόνια. Πάντως τον πρώτο καιρό, αντιθετικές και θολές, ύποπτες και προβοκατόρικες πληροφορίες και φήμες κυκλοφορούν γι’ αυτόν. Πότε τον κυνηγάνε για «δοσίλογο» εξαιτίας της γυναίκας του και πότε για «εαμοκομμουνιστή» για τη δράση του στο βουνό και για το προοδευτικό έργο του. Περνάει από δίκες, γεύεται τις φυλακές και την εξορία στα ξερονήσια (Χατζηκώστα, Αίγινα, Γιούρα κλπ.). Από την κατηγορία του «δοσιλογισμού» που ήταν πολύ χοντροστημένη, απαλλάχτηκε, αλλά για τα άλλα ακολούθησε τη μοίρα των αγωνιστών του λαού μας ως το τέλος του εμφύλιου. Κι όταν γυρίζει δεν τον αφήνουν ήσυχο. Η μεγάλη δοκιμασία που πέρασε και η «ενδημική» πια φτώχεια του κοντεύουν να τον γονατίσουν.  Τραγικό είναι το κείμενο στη Β’ έκδοση της Διδακτικής του (1955, σελ 122- 126). Μερικοί θα το περάσουν – επιφανειακά ή σκόπιμα ιδωμένο – σαν εξομολόγηση ή δήλωση ενός ηθικά ηττημένου αγωνιστή. Το κείμενο αυτό όμως είναι ένα ντοκουμέντο της δραματική πάλης ενός ιδεολόγου με τους εφιάλτες των διωγμών του, με τη φτώχεια και την ανημπόρια. Στο ίδιο κείμενο βλέπει κανείς και τη νίκη του, ακούει την κραυγή της χαράς, όταν ξεπερνάει την κρίση του και ξαναβρίσκει τον αληθινό εαυτό του: «…Τους μισώ αυτούς τους ανθρώπους; Ποτέ δεν τους μίσησα. Ένα διάστημα τους περιφρονούσα, τους αηδίαζα. Τώρα τους ευγνωμονώ. Μ’ έκαναν να βρω το σωστό δρόμο σαν πνευματικός άνθρωπος, που ως τότε που με απέλυσαν δεν τον είχα βρει, έστω κι αν στα μεταξύ χρόνια έκλαψα πολλές φορές…»
Αρπάζει πάλι την τσάντα του πλασιέ. Φίλοι και δημοκράτες που δουλεύουν ακόμα στα Σχολεία του αγοράζουν βιβλία – κρυφά πάντα. Μια συγγενής του, λένε, τον παράστεκε στο σπίτι. Στο μεταξύ έχει συνδεθεί και με την ΕΔΑ και πολλοί συναγωνιστές του – όσο μπορούν – τον βοηθούν. Η εικόνα στο καφενείο «ΚΟΡΑΗΣ» πιο σκοτεινή, της ανέχειας πάντα, του αβέβαιου μεροκάματου και των πρόωρων γερατειών. Η ίδια όμως περηφάνεια της φτώχειας, το αταλάντευτο της ιδεολογίας. Και το συγγραφιλίκι πάθος και πάλη για το ψωμί και για τις ιδέες. Έτσι το 1956 μεταφράζει του Μακαρένκο «Ο δρόμος προς τη ζωή. Ένα παιδαγωγικό ποίημα» και το 1959 του βγάζει ο «ΔΙΦΡΟΣ» το βιβλίο «Οι γονείς και τα παιδιά τους». Στο μεταξύ γράφει και στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ». Σημειώνω ένα άρθρο του (23 Ιουνίου 1959) όπου κρίνει τα Νομοσχέδια της Παιδείας.
Το 1961 δημοσιεύει το παιδαγωγικό κύκνειο άσμα του, το βιβλίο «ΣΥΣΤΗΜΑ ΝΕΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ» (σελ. 670). Το πώς το κατάφερε τόσο τρομερά καταπονημένος και σχεδόν άρρωστος είναι ένας άθλος. Είναι το μεγάλο έργο της ζωής του που το ονειρευόταν χρόνια, η παιδαγωγική και ιδεολογική διαθήκη του(…)
Στόχος του είναι να γράψει, όπως λέει, την παιδαγωγική της ελληνικής σοσιαλιστικής κοινωνίας(…)
Το βιβλίο αυτό, λέει, είναι γραμμένο «με την υλιστική Παιδαγωγική, στηριγμένο πάνω στη μαρξιστική – λενινιστική θεωρία του διαλεκτικού υλισμού…»(…)
Το 21 Κεφάλαιο ειδικά το αφιερώνει στην αγαπημένη του νεολαία. Ξεκινάει απ’ τα νεολαιίστικα κινήματα που έζησε ο ίδιος προπολεμικά στην Κεντρική Ευρώπη (και που τα βλέπει τώρα πόσο ιδεαλιστικά και ρομαντικά ήταν) και φτάνει στις σύγχρονες οργανώσεις των νέων στις σοσιαλιστικές χώρες και ειδικά στην Κομσομόλ της Σοβιετικής Ένωσης. Σ’ αντίθεση με τα αστικά εκείνα κινήματα που ήθελα να απομονώσουν τη νεολαία (ή να την κάνουν αντιλαϊκό όργανο, όπως αργότερα ο φασισμός), λέει: «η σοσιαλιστική οργάνωση της νεολαίας αποβλέπει στο να κάνει τη νεολαία ικανή να συνεργαστεί με τους ηλικιωμένους ανθρώπους και να συμβάλει έτσι στη δημιουργία του σοσιαλιστικού πολιτισμού του λαού της».
Εδώ θα σταθεί πολλές φορές στη δική μας ΕΠΟΝ, στους αγώνες της, στον ηρωισμό της, την προσφορά της στο σκλαβωμένο λαό για την απελευθέρωσή του απ’ το φασιστικό ζυγό, την επιβίωσή του και τη μόρφωση του. «Το ελληνικό κράτος αντί να βραβεύσει αυτά τα παλληκάρια της Ελλάδας νέους και νέες, τα ’ριξε στις φυλακές και τις εξορίες και τ’ άφησε να σαπίζουν μέσα στα ανήλιαγα μπουντρούμια, σαν να ’καναν προδοτική πράξη επειδή πολέμησαν τον κατακτητή της χώρας». Παρακάτω περιγράφει, πώς οι επονίτες μας στις φυλακές ίδρυσαν σχολές αναλφάβητων και οι ίδιοι φρόντιζαν για την ανώτερη μόρφωσή τους (ξένες γλώσσες κ.λ.π.). Μ’ αυτούς «τους νέους και τις νέες  της Ελλάδας που πιασμένοι χέρι χέρι πηγαίνανε για χάρη της Πατρίδας στο θάνατο τραγουδώντας», μ’ αυτά τα παλληκάρια που έζησε στα βουνά πλάθοντας τους νέους δασκάλους, θα ξαναζήσει μαζί τους τώρα στα μπουντρούμια και στα ξερονήσια: Εκεί θα θυμηθεί και ο ίδιος το δάσκαλο της ΕΠΟΝ, θα τους κάνει μαθήματα διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού, ακόμα και Παιδαγωγικά και Ψυχολογία. Έτσι θα νιώθει (και το γράφει) πως…έκανε μια νέα Παιδαγωγική Ακαδημία (!) κι έβγαζε δασκάλους! Στο βιβλίο αυτό αφιερώνει και μια μελέτη στη μνήμη του μεγάλου του δασκάλου Δημήτρη Γληνού. Τελειώνει με λόγια ευγνωμοσύνης και θαυμασμού: «Εμείς οι παιδαγωγοί που νομίζομε πως προχωρούμε επίσης προς τα αριστερά, αναγνωρίζουμε το Δημήτρη Γληνό σαν το δάσκαλο και αρχηγό μας και βαδίζουμε στ’ αχνάρι του. Είναι το μόνο που μπορούμε να του προσφέρουμε σαν ευγνωμοσύνη για όσα μάθαμε κοντά του ή κάτω από την επίδρασή του». Το βιβλίο αυτό δεν το σηκώνει το κλίμα του 1961. Με τις καθαρά επαναστατικές του ιδέες και το… «βεβαρυμένο πολιτικό μητρώο» του συγγραφέα είναι σωστό κόκκινο πανί. Εκείνος όμως το κυκλοφορεί, το φορτώνει στην τσάντα του κι αρχίζει τις περιοδείες του φτάνοντας στο Αγρίνι. Οι εφημερίδες είχαν στο μεταξύ ξεσηκώσει θόρυβο. Τον πιάσανε, του κατασχέσαν τα βιβλία και τον ρίξανε στη φυλακή. Λένε, πως κάποιοι παρακάλεσαν μερικές μεγάλες φίρμες του αστικού δημοτικισμού, να πάνε μάρτυρες υπεράσπισης του Παπαμαύρου. Αρνήθηκαν και πρώτος πρώτος ο Παπανούτσος. Συναγωνιστές του απ’ την ΕΔΑ κι άλλοι φίλοι του παραστάθηκαν. Η δίκη έγινε στην Πάτρα. Αθωώθηκε μα τώρα ήταν βαριά άρρωστος. Πήγε στη Σοβιετική Ένωση για θεραπεία κι είχε τη χαρά να τον δεξιωθεί και να τον τιμήσει η «Ακαδημία Παιδαγωγικών Επιστημών».
Ο Παπαμαύρος πέθανε στην Καλλιθέα το 1963 σε ηλικία 70 χρονών. Στην κηδεία του πήγε κι η μαθήτριά του Ι.Π. μαζί με τη Ζ.Α. Τον είχαν στο Νεκροταφείο της Καλλιθέας. Λίγοι άνθρωποι βρεθήκανε να τον προπέμψουνε για τον άλλο κόσμο. Κάποια γυναίκα μαυροντυμένη έκλαιγε. Εκεί μάθανε πως ήταν μια συγγενής του και πως εκείνη τον φρόντιζε, όσο μπορούσε. Πάντως στον κόσμο έκανε εντύπωση το πόσο και νεκρός ακόμα ήταν τόσο παραμελημένος. Έτσι άγνωστος, ταπεινός και καταφρονεμένος έφυγε. Εάν ήθελε να γράψει κανένας δυο λόγια στο μνήμα του, θα’ γραφε αυτά που ο ίδιος είπε για τον Πεσταλότσι: «…Έβλεπε τη δυστυχία του λαού και πονούσε κι αυτός περισσότερο, και μάλιστα σε στιγμές, που ο ίδιος ήταν ο πιο δυστυχισμένος απ’ τους δυστυχισμένους».

Run, Forrest, Run!

       

Δεν έχεις άλλη επιλογή! Τρέχα! Τρέχα συνεχώς! Τρέχα συνεχώς, τρέχα πιο μακριά από τον Forrest! Τρέχα να κουράσεις το μυαλό σου, να πάψεις να σκέφτεσαι, να πάψεις να αναλύεις! Δεν έχει νόημα! Ζεις σε λάθος εποχή! Τρέχα! Τρέχα να ξεφύγεις από τους ζωντανούς, τρέχα να ξεφύγεις απ’ τους εφιάλτες που σου δημιουργούν οι ζωντανοί! Τρέχα! Τρέχα να ξεφύγεις από τον λάθος τόπο και τον λάθος χρόνο! Αλλά καλά να ξεφύγεις από τον λάθος τόπο… από το λάθος χρόνο πώς θα ξεφύγεις έρμε;! Τζάμπα τρέχεις! Είσαι εγκλωβισμένος! Κύκλους κάνεις κι όσο και να κουραστείς δεν θα πάψεις να βασανίζεις το μυαλό σου και να βασανίζεσαι! Δεν μπορείς να ξεφύγεις τρέχοντας! Είσαι ένας Σίσυφος! Πάντα όσο και να τρέξεις θα βρίσκεσαι στην ίδια αφετηρία! Τα ίδια και τα ίδια! Déjà vu! Ο μόνος τρόπος να ξεφύγεις είναι να δώσεις τέλος!!

Κ. Νότνολ

Συμπόρευση με το ΚΚΕ στην πάλη για το μεροκάματο και ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

Από τη συνάντηση με τη διοίκηση των ΕΛΠΕ

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας ξεκίνησε την ομιλία του στους εργαζόμενους λέγοντας: «Οταν το ΚΚΕ πάει σε χώρους δουλειάς, δεν πάει για να πει γενικά τις θέσεις του, αλλά επιδιώκουμε να προβληματίσουμε, να σκεφτείτε αυτά που σας λέμε και τελικά να επιλέξετε τι από αυτά θα πρέπει να κρατήσετε και να ενσωματώσετε στη σκέψη σας, στη δράση σας μέσα στο σωματείο, το σύλλογο, όπου δραστηριοποιείται ο καθένας, στο χώρο δουλειάς του, στον κλάδο του ή και ευρύτερα στην κοινωνία, ώστε πραγματικά να προχωρήσουμε σε μια μεγάλη ανασύνταξη, αναζωογόνηση - όπως λέμε εμείς - του εργατικού, του συνδικαλιστικού κινήματος σε αυτές τις νέες συνθήκες. Για να ξεπεράσει τα προβλήματα οπισθοχώρησης και σε συμμαχία, σε ενότητα όλων των εργαζομένων και άλλων κλάδων, αλλά και των λαϊκών στρωμάτων να οδηγηθούμε σε έναν αγώνα και για καλύτερες συνθήκες δουλειάς για τα σημερινά μας προβλήματα, αλλά και σε έναν αγώνα που θα έχει προοπτική το να αλλάξει συνολικά αυτή η κοινωνία, αυτό το κοινωνικό - πολιτικό - οικονομικό σύστημα, το οποίο δεν μας ικανοποιεί πλέον εδώ και πολλά χρόνια και σκεφτόμαστε προς τα πού πρέπει να βαδίσουμε».
Στη συνέχεια, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις επικίνδυνες εξελίξεις στην περιοχή μας και στον κίνδυνο γενίκευσης του πολέμου, στα περί «τέλους των μνημονίων» της κυβέρνησης, στην ιδιωτικοποίηση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Πιο συγκεκριμένα:

Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δεν είναι παράγοντες σταθερότητας και ειρήνης

Στο κτήριο της διοίκησης

«Θέλουμε να σας πούμε τους προβληματισμούς, τις σκέψεις που έχει το ΚΚΕ για την κατάσταση που υπάρχει, όχι μόνο στο δικό σας κλάδο και στην ελληνική οικονομία, αλλά και συνολικότερα σε αυτό που λέμε συνδυασμό εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής. Γιατί το ένα φέρνει το άλλο και το ένα συνδέεται με το άλλο.
Εμείς, ως ΚΚΕ, δεν αποσυνδέουμε την πάλη για το μεροκάματο, για να υπάρχουν καλές εργασιακές σχέσεις, εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, για να καταργηθούν οι αντεργατικοί νόμοι, για να αναπτυχθεί το βιοτικό επίπεδο και το εισόδημα των εργαζομένων με τα υπόλοιπα ζητήματα που αφορούν τη γειτονιά μας, τους ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα σε αυτήν εδώ τη νευραλγική, όπως τη λέμε, περιοχή.
Θέλουμε να σας μεταφέρουμε την ανησυχία μας, η οποία όμως δεν έχει να κάνει με καμία φοβία ή ανασφάλεια, που πρέπει να διακατέχει τον κόσμο της δουλειάς, τους εργαζόμενους της πατρίδας μας, αλλά κυρίως με σαφή γνώση και ενημέρωση για το πού πάει η κατάσταση και πού βρισκόμαστε. Γιατί η Ελλάδα, παρότι είναι ένας ευλογημένος τόπος, από άποψη παραγωγικών δυνατοτήτων και στο έδαφος, στο υπέδαφος, στα ενεργειακά κοιτάσματα, στα αποθέματα όπως είναι τα πετρέλαια, ο λιγνίτης, αλλά και συνολικότερα σε άλλους τομείς της παραγωγής και κλάδους, βρίσκεται σε μια γεωστρατηγική περιοχή, ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική και εδώ εκφράζονται πολλά και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που είναι παγκόσμια και ανταγωνίζονται ποιος θα έχει τον έλεγχο αυτών των κοιτασμάτων, τον έλεγχο της μεταφοράς της Ενέργειας και των εμπορευμάτων. Γιατί είμαστε πάνω σ' αυτό το σταυροδρόμι που περνάει ο δρόμος του μεταξιού της Κίνας, υπάρχουν και άλλοι δρόμοι που συναντιούνται προς την Ευρώπη και Αμερικάνοι, Βρετανοί, Γάλλοι, Γερμανοί και λοιποί Ευρωπαίοι, όσο και η Ρωσία ή άλλες περιφερειακές δυνάμεις όπως είναι η Τουρκία, το Ισραήλ, το Ιράν, άλλοι. Ολοι ενδιαφέρονται πάρα πολύ, για να έχουν κομμάτι από την εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου και τους δρόμους μεταφοράς της Ενέργειας κ.λπ.

Στο χώρο της παραγωγής

Αυτές οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί εντείνονται. Εμείς έχουμε μιλήσει και για κίνδυνο γενικότερων εμπλοκών. Ετσι κι αλλιώς, τοπικοί πόλεμοι γίνονται σε όλο τον κόσμο, όπως γίνονται και περιφερειακοί πόλεμοι και εδώ στη γειτονιά μας. Βλέπετε τι γίνεται στη Συρία, πιο πριν στη Λιβύη, στο Ιράκ κ.λπ. Και επειδή και περιφερειακές δυνάμεις ενδιαφέρονται, όπως η Τουρκία, δυναμώνουν οι κίνδυνοι πολεμικής εμπλοκής, θερμού επεισοδίου. Αυτά δεν είναι έξω από τη σημερινή πραγματικότητα, όπου ο διεθνής συσχετισμός είναι πολύ αρνητικός για τους λαούς και ειδικά για την περιοχή μας.
Δεν δίνουμε βάση σε απόψεις που λένε ότι οι διεθνείς οργανισμοί και οι συμμαχίες στις οποίες συμμετέχουμε, όπως είναι η ΕΕ, πολύ περισσότερο το ΝΑΤΟ, αποτελούν παράγοντες ασφάλειας, σταθερότητας και ειρήνης. Γιατί και ιστορικά έχει αποδειχτεί ότι το ΝΑΤΟ κάθε άλλο παρά αποτελεί παράγοντα σταθερότητας. Το ΝΑΤΟ για τα δικά του συμφέροντα βάζει λαούς και χώρες να τσακώνονται μεταξύ τους.
Στο ΝΑΤΟ ήμασταν, όταν έγινε το Κυπριακό το 1974 και η Τουρκία πήρε το μισό νησί και 43 χρόνια μένει έτσι. Μας είχαν βγάλει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και δεν πάθαμε και τίποτα, καλά πήγαμε κι εκείνα τα χρόνια, μετά μας ξαναβάλανε πάλι και πάει λέγοντας. Στο ΝΑΤΟ ήμασταν και με τα Ιμια.
Το ζήτημα είναι ότι πρέπει να αποδεσμευτούμε από αυτούς τους οργανισμούς. Ισότιμες συνεργασίες, πολιτικές, οικονομικές, εμπορικές, μπορούμε να κάνουμε με άλλες χώρες. Δεν είμαστε τώρα σε άλλες εποχές, ο σύγχρονος κόσμος δίνει αυτήν τη δυνατότητα. Μπορείς να αξιοποιήσεις τους ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις για το συμφέρον της χώρας σου, να χαράξεις δική σου αδέσμευτη, ανεξάρτητη πολιτική με βάση τα συμφέροντα του ελληνικού λαού».

Ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα

«Ευχόμαστε να μη συμβεί τίποτα, αλλά αυτά δεν είναι απλά πράγματα, ούτε επειδή κάποιος το εύχεται δεν θα γίνει, γιατί ο πόλεμος είναι η συνέχιση της ίδιας αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής που συντελείται σε συνθήκες ειρήνης, όπως τώρα, με την κρίση, με τα μνημόνια, με τα μέτρα. Απλά γίνεται αυτός ο πόλεμος με βίαια, με στρατιωτικά μέσα. Και εκεί που ματώνει ο λαός με το μεροκάματο, με το να πληρώνει, με το να του παίρνουν το σπίτι, με το να χρωστάει, με το να ματώνει στους χώρους δουλειάς, μετά ματώνει με το να δίνει και το αίμα του και τη ζωή του, τα παιδιά, ο ανθός της ελληνικής κοινωνίας. Αυτός είναι ο πόλεμος και ιστορικά και σήμερα και πάντα. Σε άλλες χώρες τώρα γίνεται, αλλά όλο και πλησιάζει προς τα δικά μας μέρη.
Το ΚΚΕ καλεί τον ελληνικό λαό και τη νεολαία να υπερασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας του, να υπερασπίσει την εδαφική ακεραιότητα, αλλά ταυτόχρονα να μη δίνει συγχωροχάρτι στην αστική τάξη που συμμετέχει σε πολέμους, σε τέτοιους πολεμικούς σχεδιασμούς για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ, να μη δώσει εμπιστοσύνη σε κυβερνήσεις που ακολουθούν μια πολιτική που μας φέρνει τελικά από το κακό στο χειρότερο και να οργανώσει τη δική του πάλη, έτσι ώστε αφού αποκρούσει έναν εισβολέα στην πατρίδα μας, να μην ξαναγυρίσουμε στην οικονομική κρίση και στην καπιταλιστική διαχείριση της εκμετάλλευσης του εργάτη από μονοπωλιακούς ομίλους και στις ίδιες κυβερνήσεις που μας έφεραν εδώ, αλλά να οδηγηθεί πραγματικά στη δική του εξουσία. Να πάρει ο λαός, η εργατική τάξη την εξουσία και να οργανώσει την παραγωγή και την οικονομία σε νέα βάση».

Δεν υπάρχει «δίκαιη ανάπτυξη» σε αυτό το σύστημα

«Η ανάπτυξη στα πλαίσια αυτού του συστήματος δεν μπορεί να είναι δίκαιη, ούτε να έχουμε τέλος των μνημονίων, όπως λέει ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του, τον Αύγουστο. Γιατί ακόμα έχουμε 88 προαπαιτούμενα, εκτός των άλλων που έχουν δρομολογηθεί με νόμους για το 2019, το 2020 και το 2021, έχουμε εποπτεία μέχρι το 2060. Περιμένουμε και τι θα του πουν οι εταίροι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, για το ποιο πρέπει να είναι το δημοσιονομικό πρόγραμμα, που η ελληνική κυβέρνηση μεν θα προτείνει, αλλά θα είναι με τη σύμφωνη γνώμη τους για το τι μέτρα θα παρθούν σε ασφαλιστικά δικαιώματα, στη φορολογία, στις ιδιωτικοποιήσεις σημαντικών στρατηγικών τομέων της οικονομίας κ.λπ.
Εμείς "κρατάμε μικρό καλάθι" για το τι θα γίνει μετά τον Αύγουστο. "Τέλος της κρίσης" και "τέλος των μνημονίων" και "δίκαιη ανάπτυξη" δεν πρόκειται να υπάρξει όταν είναι σε ισχύ όλα και τα τρία, συν το ένα συμπληρωματικό μνημόνιο, που σημαίνει πάνω από 1.000 εφαρμοστικοί αντιλαϊκοί, αντεργατικοί νόμοι. Για να πεις ότι "φεύγω από τα μνημόνια", πρέπει να καταργηθούν όλοι αυτοί οι νόμοι, πρέπει να γίνουν όλες οι συνολικές αλλαγές που χρειάζεται η ελληνική κοινωνία, για να υπάρχει πραγματική ανάπτυξη για το λαό. Ανάπτυξη για τους ομίλους θα υπάρχει, για τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, δεν λέμε ότι δεν θα έχουμε ανάκαμψη της οικονομίας. Αλλωστε, ο κύκλος της καπιταλιστικής κρίσης έτσι είναι, έχει κρίση, ύφεση, μετά μια μικρή ή μεγαλύτερη αναζωογόνηση και μετά ξαναβυθίζεσαι σε κρίση. Αυτός είναι ο νόμος της καπιταλιστικής οικονομίας και της ανάπτυξής της. Και δεν είμαστε σε εποχές με άλλους συσχετισμούς δυνάμεων διεθνώς, όπου υπήρχε το σοσιαλιστικό σύστημα, υπήρχε η δυνατότητα να ελέγχονται με κάποιες πολιτικές κοινωνικού κράτους, όπως τη δεκαετία του '80. Αυτά τελείωσαν οριστικά και αμετάκλητα για όλη την ΕΕ, για όλο τον κόσμο, πολύ περισσότερο για την Ελλάδα που έχει και ειδικά, άλλα προβλήματα στην οικονομία της».

Ο πλούτος της χώρας πρέπει να είναι λαϊκή περιουσία

«Ως ΚΚΕ, είμαστε ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, ενάντια στο ξεπούλημα του πλούτου της χώρας, είτε αφορά το έδαφος ή το υπέδαφος, είτε αφορά το λιγνίτη, που σήμερα περνάει με νομοσχέδιο "φαστ τρακ" απ' τη Βουλή, είτε αφορά τα πετρέλαια, δηλαδή το υπέδαφος και την αξιοποίηση αυτού του πλούτου. Για εμάς αυτά είναι δημόσια περιουσία, έπρεπε να είναι κοινωνική περιουσία. Αυτό είναι όχι το όραμά μας, αλλά το σχέδιό μας και η πρότασή μας για το σήμερα, για το πού πρέπει να πάει η ελληνική κοινωνία και οικονομία.
Γιατί η ιδιωτικοποίηση τέτοιων κρίσιμων τομέων της οικονομίας δεν φέρνει θετικά αποτελέσματα για τα λαϊκά στρώματα, δηλαδή για το πώς πληρώνουν το πετρέλαιο θέρμανσης ή για το πώς πληρώνουν την ηλεκτρική ενέργεια, για παράδειγμα. Εχουμε αύξηση των τιμολογίων, μπαίνει πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη του εργαζόμενου λαού. Ούτε φέρνει ανάπτυξη και ευημερία για τους εργαζόμενους του κλάδου, γιατί υπάρχουν μισθολογικά προβλήματα, μπορεί όχι σε όλες τις κατηγορίες ακόμα και στον κλάδο των πετρελαίων, αλλά σε εργολαβικούς, σε άλλους εργαζόμενους, όπως πάρσιμο πίσω κατακτήσεων, δικαιωμάτων δεκαετιών. Δεν αφορά φυσικά μόνο τον δικό σας όμιλο, αλλά συνολικά την πορεία της ελληνικής οικονομίας μετά από αλλεπάλληλες αντιλαϊκές πολιτικές τριών και πλέον μνημονίων, όλα αυτά τα χρόνια».

Αγώνας μέχρι το τέλος, για να είναι οι εργάτες στην εξουσία

«Αυτό που συχνά ακούμε, θα έχετε ακούσει κι εσείς, ίσως και σε εσάς να υπάρχει αυτή η άποψη, ότι "εσείς του ΚΚΕ όλο για το σοσιαλισμό, για μια άλλη κοινωνία μιλάτε και δεν προτείνετε στο πλαίσιο αυτού εδώ του συστήματος δύο πράγματα που να μπορούν να γίνουν". Τους λέμε ότι κάνουν λάθος. Κάθε μέρα κάνουμε τέτοιες προτάσεις, στη Βουλή, στο Ευρωκοινοβούλιο και καταθέτουμε συγκεκριμένες προτάσεις. Αυτά που λέμε, όπως: Ο κατώτερος μισθός να πάει στα 751 ευρώ, να γυρίσουν οι ΣΣΕ, να επανέλθει ο 13ος - 14ος μισθός, η 13η - 14η σύνταξη, να καταργηθεί ο ΕΝΦΙΑ, δεν είναι για μια άλλη κοινωνία, για το σοσιαλισμό, που λένε ορισμένοι, είναι για το σήμερα. Τέτοιες προτάσεις νόμου καταθέτουμε. Οπως το να επαναπροσληφθούν εργαζόμενοι που απολύονται ή να υπάρχει μόνιμη και σταθερή δουλειά και να μη διαιρούνται οι εργαζόμενοι σε εργολαβικούς, σε 8μηνίτες, γιατί χρειάζεται προσωπικό σε όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις, που τις δουλεύουν οι εργαζόμενοι. Αυτά δεν είναι για το σοσιαλισμό, για τώρα είναι.
Λέμε, όμως, ότι αφού κάνεις αυτόν τον αγώνα και κερδίζεις έστω μικρά πράγματα, θα πρέπει η εργατική τάξη, ο λαός, το κίνημά τους να το πάνε μέχρι το τέλος. Να φτάσουν δηλαδή να καταλάβουν ποια είναι η αιτία, ποια κοινωνία πρέπει για παράδειγμα να οικοδομήσουμε, γιατί ο εργάτης πρέπει να είναι στην εξουσία και να διευθύνει την παραγωγή εδώ και συνολικότερα, γιατί πρέπει για παράδειγμα να υπάρχει κεντρικός επιστημονικός σχεδιασμός για όλο τον κλάδο της Ενέργειας, για όλους τους κλάδους της οικονομίας. Γιατί αλλιώς τα επιμέρους που θα κατακτάνε, λίγο περισσότερο μισθό, μια καλή εργασιακή σχέση, θα έρχεται ένας άλλος μετά και θα μας τα παίρνει πίσω. Μήπως 100 - 150 χρόνια τώρα δεν είχε κερδίσει δικαιώματα το εργατικό κίνημα; Πώς έγινε και μας τα πήραν πίσω μέσα σε λίγα χρόνια, στα 8 χρόνια της κρίσης, με τα μνημόνια; Να που έγινε και θα ξαναγίνει, αν δεν πάμε μέχρι τέλους τον αγώνα μας, τη διεκδίκηση και μείνουμε μόνο σε αυτά που βλέπουμε σήμερα ή αυτά που μας ικανοποιούν ελάχιστα την τσέπη μας σήμερα. Αρα, με τέτοια προοπτική πρέπει να πάμε και αυτόν το δρόμο, κατά την άποψή μας, πρέπει να βαδίσουμε.
Γι' αυτό λέμε ότι τα οικονομικά προβλήματα, το να βελτιώσουμε την κατάσταση των εργαζομένων, το να μην ιδιωτικοποιηθούν οι επιχειρήσεις, το να υπάρχουν καλές εργασιακές σχέσεις με δικαιώματα για όλους τους εργαζόμενους, πάνε μαζί και με τον αγώνα για να μην υπάρχουν βάσεις, για να μη γίνονται πόλεμοι, για να υπερασπίσουμε την πατρίδα μας, για να μην υπάρχουν συγκρούσεις στην περιοχή, για να γυρίσουν οι δύο στρατιωτικοί που βρίσκονται εγκλωβισμένοι, φυλακισμένοι στην Τουρκία».

Αποφασιστική ενίσχυση του ΚΚΕ παντού

«Οι καιροί είναι δύσκολοι, ο συσχετισμός δυνάμεων έχει αλλάξει δραματικά από το '91 και μετά, παγκόσμια και στην Ευρώπη. Τα τελευταία χρόνια, εκτιμάμε ότι υπάρχει παραπέρα αντιδραστικοποίηση αυτού του αρνητικού συσχετισμού δύναμης, που υπήρχε από τα πριν και αυτό εκφράζεται και με την άνοδο στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη ακροδεξιών - φασιστικών - εθνικιστικών - ρατσιστικών δυνάμεων και κομμάτων. Εκφράζεται με την αντιδραστικοποίηση των άλλων κομμάτων, που ήταν νεοφιλελεύθερα, αυτά που λέγαμε παλιά δεξιά, κεντροδεξιά κ.λπ., στον πολιτικό χάρτη της χώρας, και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, που ήταν η παλιά Κεντροαριστερά, τα οποία και συνεργάζονται μαζί τους, όπως ΝΔ - ΠΑΣΟΚ παλιότερα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη η Μέρκελ με το SPD και σε όλο τον κόσμο και παίρνουν τα ίδια αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα, παίρνουν πίσω δικαιώματα εργαζομένων. Βεβαίως, έχουμε και αντιδραστικοποίηση αυτού του ρεύματος που εμφανιζόταν με τη σημαία της "αριστεράς", του οπορτουνιστικού ρεύματος, όπως το ονομάζαμε εμείς, και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, όπου έχουμε παραπέρα μετατόπιση σε αντιδραστική, σε πιο συντηρητική κατεύθυνση των συνολικών θέσεών του. Και για τα εθνικά ζητήματα, πολέμου και ειρήνης, εξωτερικής πολιτικής, αλλά και για τα εσωτερικά ζητήματα της οικονομίας, της ανακούφισης των εργαζομένων, με την ψήφιση μνημονίων και όλα αυτά.
Κι από αυτήν τη σκοπιά, λέμε ότι σήμερα αυτό που χρειάζεται ακόμα περισσότερο, πάντα χρειαζόταν στην Ιστορία της Ελλάδας, αλλά και του ευρωπαϊκού και διεθνούς κινήματος, είναι ισχυρό ΚΚΕ, ισχυρή δύναμη. Αυτό το ζήτημα σας καλούμε να σκεφτείτε. Σας ανοίγουμε την αγκαλιά μας, τα χέρια μας, να συμπορευτείτε σε αγώνες, σε επιμέρους ζητήματα - ή συνολικά ακόμα και αν διαφωνείτε σε κάποια - με το ΚΚΕ και να το ενισχύσετε αποφασιστικά παντού, είτε σε εκλογές σωματείων, είτε στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, είτε, πολύ περισσότερο, στις βουλευτικές εκλογές όποτε κι αν γίνουν αυτές, το αργότερο απ' ό,τι φαίνεται μέχρι το Μάη του '19».