Κανένα σακίδιο χωρίς Βίβλο, McDonald και ένα AR-15

Popova

Με αφορμή τη χθεσινή τραγωδία και την μαζική δολοφονία 17 παιδιών που και πάλι τροφοδοτεί τις ίδιες συζητήσεις για την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ που καταγράφει περισσότερα καταστήματα πωλήσεων όπλων από τα ταχυφαγεία των Mcdonald΄s, ας δούμε πως ένα χριστιανικό σχολείο βρήκε τον τρόπο να αντιμετωπίσει τους επίδοξους μακελάρηδες.
Ο ιστότοπος ενός ιδιωτικού σχολείου στην Φλόριντα «Χριστιανική σχολή» ανάμεσα στα προϊόντα που πουλάει μπλουζάκια με το λογότυπο, μπουφάν, χειμερινές και καλοκαιρινές ενδυμασίες, την Βίβλο, είναι και αλεξίσφαιρα πάνελ για τα σακίδια των παιδιών μόλις $120.
Το σχολείο δεν αρκέστηκε στην πώληση των αλεξίσφαιρων πάνελ αλλά προχώρησε και στην εκπαίδευση των δασκάλων πως θα βοηθήσουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν τα σακίδια τους ως ασπίδα για να προστατευτούν. Ενθαρρύνει τα παιδιά να φορούν τα «ενισχυμένα» σακίδια στο στήθος τους και τους καθησυχάζει ότι φύλακες περιπολούν όλες τις πύλες κατά την διάρκεια της σχολικής μέρας.
Το σχολείο δεν είχε ποτέ πυροβολισμό.
Ο επικεφαλής της ασφάλειας στο σχολείο, όταν ρωτήθηκε γι αυτό απάντησε «Είναι πέρα από τον κανόνα, αλλά ποιο είναι το πρότυπο; Τα αλεξίσφαιρα πάνελ θα προσθέσουν ένα άλλο επίπεδο προστασίας στους μαθητές του σχολείου σε περίπτωση ενεργού σκοπευτή και καλό οι μαθητές να είναι προετοιμασμένοι για το χειρότερο. Σκεφτήκαμε, ναι, ας το προσφέρουμε σε όποιον το θέλει. Δεν είναι απαραίτητο. Αλλά σας δίνει επιπλέον ψυχική ηρεμία».
Στην αναζήτηση μου για τυχόν καταδίκες έστω και ενστάσεις βρήκα μόνο την δήλωση ενός γονέα που όλος παραδόξως ήτανε και ο προμηθευτής αυτών των αλεξίσφαιρων πάνελ. «Δεν βρίσκω τίποτα κακό τα βιβλία και τα σχολικά δεν είναι τόσο αναγκαία για τα σακίδια όσο τα αλεξίσφαιρα πάνελ, που θα τους προστατεύσει την ζωή τους».
Αναρωτιέμαι τι να περιλαμβάνει η αλεξίσφαιρη κατήχηση… «Εντάξει παιδιά, αν κάποιος κακός με ένα όπλο αρχίσει να πυροβολεί, απλά γυρίστε την πλάτη σας πάνω του, μέχρι να εμφανιστεί ένας καλός άνθρωπος με ένα όπλο και θα τον σκοτώσει.»
Θεός ο καπιταλισμός δεν βρίσκεται; Γιατί να αποσύρεις τα όπλα όταν η αγορά έχει φροντίζει να σε εφοδιάσει με προϊόντα για την προστασία σου; Μια ισορροπημένη κοινωνία με παιδεία και προπάντων προοδευτική και ελεύθερη θα προέτρεπε επίσης τα παιδιά της εκτός από αλεξίσφαιρα να κουβαλάνε και ένα όπλο για μεγαλύτερη ασφάλεια. Για κάθε κακό με ένα όπλο, πρέπει να υπάρχει ένας καλός τύπος με ένα όπλο.
Κανένα σακίδιο χωρίς μια Βίβλο, ένα McDonald’s και ένα AR-15…..

Όταν το ΚΚΕ προειδοποιούσε…

.

Κατιούσα

Σε αυτά τα τρία χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, υπήρξαν στιγμές που η κυβέρνηση και οι προπαγανδιστικοί της μηχανισμοί «έπαιξαν» πολλά και διάφορα χαρτιά, προκειμένου να πείσουν ότι υλοποιείται «φιλολαϊκή» πολιτική.

Πριν ακόμα τις εκλογές του 2014 και τότε που κυριαρχούσε το «κατάργηση του μνημονίου με ένα άρθρο και ένα νόμο», μέχρι και σήμερα που μιλούν για «θυσίες που αποδίδουν», το ΚΚΕ αποκάλυψε τα ψέματα και τις απάτες τους. Αποκάλυψε πως η πορεία που θα ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και που την έχει δει πλέον καθαρά ο λαός, δεν ήταν κάτι το απρόσμενο. Δεν ήταν προϊόν «αναγκαίου συμβιβασμού, κάτω από τους εκβιασμούς των δανειστών», όπως προσπάθησε να δικαιολογηθεί η κυβέρνηση, θέλοντας να ανανεώσει την ικανότητά της να εξαπατά το λαό. Αλλά προδιαγεγραμμένη εξέλιξη για ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που μετατράπηκε ταχύτατα σε κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας και κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, αναβαθμίστηκε στην αστική διαχείριση.
Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά ορισμένους σημαντικούς σταθμούς της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι την ανάδειξή του ως κυβέρνηση το Γενάρη του 2015, αλλά και στη συνέχεια, μέχρι και τις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015.

Πριν τις εκλογές του Γενάρη

Πριν τις εκλογές στις 25 Γενάρη του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις πρώτο κόμμα και ο Αλέξης Τσίπρας και τα στελέχη του «δίνουν ρέστα». Λένε ότι θα καταργήσουν το μνημόνιο και τον ΕΝΦΙΑ, ότι θα επαναφέρουν τον κατώτατο μισθό στα 751 ευρώ και άλλα παρόμοια, που τα θυμόμαστε όλοι. Κεντρικό τους σύνθημα είναι το περιβόητο «Η ελπίδα έρχεται», ενώ το γνωστό «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» παρουσιάζεται ως ο «οδικός χάρτης για την έξοδο από τα μνημόνια» και «βήμα για την ανάκτηση των απωλειών των εργαζομένων από τα προηγούμενα χρόνια και τα μνημόνια». Βέβαια, μια καλύτερη ανάγνωση του ίδιου του «προγράμματος της Θεσσαλονίκης» αποκάλυπτε πως οι δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στο κεφάλαιο για τη στήριξη της «υγιούς επιχειρηματικότητας» και της «ανταγωνιστικότητας», για τη διασφάλιση «ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος», ήταν τόσες πολλές και τόσο σοβαρές που ακύρωναν στην πράξη ακόμα και αυτά τα ψίχουλα που υποσχόταν στο λαό για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας. Παρ’ όλα αυτά, το «γερό χαρτί» του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να είναι η καλλιέργεια ψευδαισθήσεων ότι αν βγει κυβέρνηση όλα θα αλλάξουν προς όφελος του λαού, κόντρα «στα γεράκια των αγορών», και ότι εάν «διαπραγματευτεί σωστά» μπορεί μέσα στο πλαίσιο του αστικού κράτους, της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, να έχει αποτελέσματα υπέρ του λαού. Και αυτό καλλιεργείται πάνω στο έδαφος της δικαιολογημένης αγανάκτησης που υπάρχει στα λαϊκά στρώματα από την επίθεση που έχουν δεχτεί τα προηγούμενα χρόνια.
Εκείνη την περίοδο, λοιπόν, που ο ΣΥΡΙΖΑ μοιράζει ψέματα και αυταπάτες, το ΚΚΕ λέει ξεκάθαρα τη θέση του. Κόντρα στα προεκλογικά λεγόμενα του ΣΥΡΙΖΑ και δέκα μόλις μέρες πριν τις εκλογές, σε παρεμβάσεις στελεχών και ανακοινώσεις αναφέρει: «Βλέπουμε ότι ο λαός θα υποφέρει. Τα ζητήματα της φορολογίας θα εξακολουθούν να επιβαρύνουν τα λαϊκά στρώματα».
Στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του ΚΚΕ, στις 23 Γενάρη 2015, ο Δ. Κουτσούμπας από το βήμα της συγκέντρωσης λέει ανάμεσα σε άλλα: «Την επόμενη μέρα, μια νέα κυβέρνηση – και όπως όλα δείχνουν, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον αυτοδύναμη – θα συνεχίσει από κει που σταμάτησε η προηγούμενη. Την επόμενη μέρα, λοιπόν, κυβέρνηση θα υπάρχει και θα ‘ναι από χέρι αντιλαϊκή. (…) Κι αυτά τα μνημόνια διαρκείας, τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, το Σύμφωνο για το Ευρώ, τη στρατηγική “Ευρώπη 2020”, υλοποιεί κατά γράμμα η ΝΔ. Αυτά τα μνημόνια θα υλοποιήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως λέει ο κ. Τσίπρας, η διαφωνία με τη ΝΔ δεν είναι στους στόχους της ΕΕ, αλλά στο μέσο, στο πώς δηλαδή αυτοί θα εξυπηρετηθούν καλύτερα. ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ διαφωνούν στον τρόπο, στο πώς δηλαδή θα ενισχύσουν καλύτερα την κερδοφορία των μονοπωλίων».
Ολα αυτά επιβεβαιώθηκαν γρήγορα μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς από τις πρώτες μέρες της και πριν καλά – καλά ξεκινήσει η νέα διαπραγμάτευση, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «πετσόκοψε» ακόμα και τα ψίχουλα του προγράμματός της για την «ανθρωπιστική κρίση», με κριτήριο τις «αντοχές» της καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά και τις εξίσου προδιαγεγραμμένες «ενστάσεις» των εργοδοτικών φορέων στους «κοινωνικούς διαλόγους» που εκείνη έστησε… Επιπλέον, η ταχύτητα με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ σχημάτισε κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ επιβεβαίωσε την προεκλογική εκτίμηση του ΚΚΕ ότι ανάμεσα στα κόμματα αστικής διαχείρισης υπάρχει κοινή βάση για να φτιαχτεί κυβέρνηση. Παρά την προσπάθεια να πείσουν το λαό ότι «όλα αλλάζουν» από την επομένη των εκλογών, η πραγματικότητα είναι πως η σκυτάλη των αντιλαϊκών δεσμεύσεων προς την ΕΕ και τους δανειστές, με τα μνημόνια διαρκείας που μόνο το ΚΚΕ αποκαλύπτει, πέρασε από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ στη συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ.

Η «περήφανη διαπραγμάτευση»

Στις 20 Φλεβάρη 2015, η κυβέρνηση υπογράφει συμφωνία με την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, που αποτελεί ουσιαστικά και τυπικά επέκταση της δανειακής σύμβασης και του μνημονίου και των δεσμεύσεων που αυτό προέβλεπε. Βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς ίχνος ντροπής, παρουσιάζει αυτή τη συμφωνία ως «το τέλος της τρόικας», που βαφτίστηκε «θεσμοί», και «το τέλος των μνημονίων». Ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ λέει: «Τα μνημόνια είναι παρελθόν. Και τυπικά, αφού διαχωρίστηκαν από τη δανειακή σύμβαση, δεν τη συνοδεύουν πια. Αλλά και ουσιαστικά, με την έννοια ότι τα παράλογα μέτρα της λιτότητας δε συνοδεύουν πια τη νέα συμφωνία μας». Πάνω σε αυτό το αφήγημα η κυβέρνηση χτίζει ένα ακόμα παραμύθι: Αυτό της «περήφανης διαπραγμάτευσης», που μπορεί να έχει αποτελέσματα θετικά για το λαό.
Την ίδια περίοδο, το ΚΚΕ επισημαίνει:
«Η συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει ότι οι διαπραγματεύσεις, ακόμη και οι ονομαζόμενες “σκληρές”, που διεξάγονται μέσα στα τείχη της ΕΕ και με στόχο την καπιταλιστική ανάκαμψη, έχουν σταθερά αντιλαϊκό αποτέλεσμα. Η δήθεν “περήφανη” διαπραγμάτευση ήταν διαφημιστική απάτη. (…) Ακόμη και τα ψίχουλα, κυρίως για την απόλυτη φτώχεια, που έταξε η κυβέρνηση με το πρόγραμμά της, είναι “στον αέρα” και θα εξαρτώνται από τη συμφωνία με τους εταίρους και με την προϋπόθεση ότι δεν θα τίθενται σε κίνδυνο η δημοσιονομική πειθαρχία, η ανάκαμψη της οικονομίας και η κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων. (…) Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ παρουσιάζει τη νέα συμφωνία ως αποτέλεσμα της λαϊκής θέλησης και της στήριξης του λαού στην κυβερνητική πολιτική. Επιδιώκει να εξαπατήσει και να φορτώσει στο λαό τους συμβιβασμούς και τις αντιλαϊκές συμφωνίες με την ΕΕ. Προσπαθεί να χειραγωγήσει το εργατικό – λαϊκό κίνημα, να μετατρέψει το λαό σε χειροκροτητή της κυβέρνησης, να τον πείσει ότι πρέπει να συνεχίσει τις θυσίες του, να συμβιβαστεί με τα ψίχουλα».
Τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχόταν «πραγματική διαπραγμάτευση» και «αξιοπρέπεια», σε αντίθεση με τους «μερκελιστές» και τη «συμμαχία του ΝΑΙ σε όλα», όπως χαρακτήριζε τους προκατόχους του, το ΚΚΕ αποκάλυπτε τον πραγματικό χαρακτήρα των διαπραγματεύσεων με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, αποκάλυπτε ότι τα εν λόγω παζάρια, ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στο τιμόνι της αστικής διαχείρισης, γίνονται για λογαριασμό του εγχώριου κεφαλαίου, για τη στήριξη της ανάκαμψης της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητάς του. Η πραγματικότητα αυτή επιβεβαιώνεται εμφατικά και από το γεγονός ότι «μνημονιακοί» και «αντιμνημονιακοί», ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και ΑΝΕΛ, το καλοκαίρι του 2015 ψήφισαν παρέα το νέο μνημόνιο.

Το δημοψήφισμα και το «ΟΧΙ»

Φτάνουμε στην περίοδο του δημοψηφίσματος του Ιούλη του 2015. Τότε που η κυβέρνηση στήνει μια απάτη άνευ προηγουμένου σε βάρος του λαού. Τότε που το δίλημμα που θέτει για έγκριση είναι «Μνημόνιο Σόιμπλε ή μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ». Στο διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό, ο πρωθυπουργός ανάμεσα σε άλλα λέει: «Σε όλο αυτό το διάστημα των διαπραγματεύσεων, μας ζητήθηκε να εφαρμόσουμε τις μνημονιακές συμφωνίες που σύνηψαν προηγούμενες κυβερνήσεις, παρόλο που αυτές καταδικάστηκαν κατηγορηματικά από τον ελληνικό λαό στις πρόσφατες εκλογές. Ωστόσο, ούτε μια στιγμή δεν σκεφτήκαμε να υποκύψουμε. Να προδώσουμε δηλαδή τη δική σας εμπιστοσύνη. Μετά από πέντε μήνες σκληρής διαπραγμάτευσης, οι εταίροι μας, δυστυχώς, κατέληξαν στο προχτεσινό Γιούρογκρουπ σε μια πρόταση – τελεσίγραφο προς την Ελληνική Δημοκρατία και τον ελληνικό λαό».
Ακολουθεί κυριολεκτικά ένα μπαράζ προπαγάνδας σχετικά με το πόσο «περήφανα» διαπραγματεύτηκε η κυβέρνηση, πόσο «ύψωσε το ανάστημά της κόντρα στους δανειστές» και άλλα παρόμοια, με στόχο τον αποπροσανατολισμό από την ουσία. Την ίδια στιγμή βέβαια, ο ίδιος ο πρωθυπουργός ζητά τη σύναψη νέας δανειακής σύμβασης από τον ESM, προτείνοντας το δικό του μνημόνιο, το μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ, που λίγες βδομάδες αργότερα ψηφίστηκε στη Βουλή…
Τότε λοιπόν, λίγες μέρες πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, στην κεντρική συγκέντρωση του ΚΚΕ ο Δ. Κουτσούμπας λέει: «Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι σύμμαχοί του στην κυβέρνηση και στο δημοψήφισμα, ΑΝΕΛ και Χρυσή Αυγή, ζητάνε από το λαό μέσω του ΟΧΙ να τους δώσει το δικαίωμα να υπογράψουν ένα μνημόνιο με αντάλλαγμα χρηματοδότηση (…)
Με το ΟΧΙ, ο ΣΥΡΙΖΑ, σε συνδυασμό με τις προτάσεις που έκανε στο “παρά 5” προς την ΕΕ, το ΔΝΤ, την ΕΚΤ, ζητά από το λαό, ο οποίος προβληματίζεται, φοβισμένος από το κλείσιμο των τραπεζών και το κούρεμα μισθών και συντάξεων, να υποταχθεί πλήρως στη λυκοσυμμαχία και μάλιστα να αισθάνεται αξιοπρεπής και υπερήφανος.
Αποτελεί μια από τις χειρότερες προκλήσεις που έχουμε γνωρίσει. Μια κυβέρνηση, έτοιμη να συμβιβαστεί πλήρως με το μεγάλο κεφάλαιο, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, να ντύνει την επιλογή της με ένα κακοπαιγμένο μάλιστα θέατρο αντίστασης, σνομπισμού, τυχοδιωκτισμού. Ο λαός δεν πρέπει να εγκλωβιστεί σ’ αυτά τα ψευτοδιλήμματα, να δώσει άλλοθι σ’ αυτήν την πολιτική».

Το 3ο μνημόνιο και οι εκλογές

Μετά το δημοψήφισμα και την ψήφιση του 3ου μνημονίου τον Αύγουστο του 2015, η κυβέρνηση ανακοινώνει εκλογές για τις 20 Σεπτέμβρη του 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να κοροϊδεύει ωμά το λαό και η προπαγάνδα του μιλά για «παράλληλο πρόγραμμα», δηλαδή ένα πρόγραμμα ανακούφισης των πιο εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων, που θα υλοποιείται παράλληλα με το νέο μνημόνιο. Λέει ότι θα «υπερβεί» τα μνημόνια, την ίδια στιγμή που τα εφαρμόζει και τα επεκτείνει. Ισχυρίζεται ότι αν είναι αυτός στην κυβέρνηση θα αμβλύνει δήθεν τις αρνητικές επιπτώσεις του μνημονίου και θα πάρει αντισταθμιστικά «φιλολαϊκά» μέτρα για την ανάπτυξη και τη μείωση του χρέους. Υπόσχεται πως με την ολοκλήρωση του προγράμματος του τρίτου μνημονίου θα ανοίξει ο δρόμος για ανακούφιση του λαού και πως οι θυσίες θα πιάσουν τόπο.
Κρύβει ότι το διαρκές τσάκισμα του λαού είναι το βασικό προαπαιτούμενο της όποιας καπιταλιστικής ανάκαμψης και απόφασης για το χρέος, το οποίο θα το φορτωθούν εξολοκλήρου οι εργατικές – λαϊκές οικογένειες. Τα αναπτυξιακά πακέτα και τη ρύθμιση του χρέους πάλι ο λαός θα τα πληρώσει, ενώ θα κατευθυνθούν στο μεγάλο κεφάλαιο, όπως ακριβώς και τα προηγούμενα. Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προσχωρήσει πλήρως στην προπαγάνδα των «μονόδρομων», που τα προηγούμενα χρόνια κατ’ επανάληψη χρησιμοποίησαν σε βάρος του λαού η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.
Στις 30 Αυγούστου του 2015 δημοσιεύεται κάλεσμα της ΚΕ του ΚΚΕ μπροστά στις εκλογές, στο οποίο αναφέρεται:
«Θυμηθείτε τι έλεγε το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση: Οτι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα υπηρετήσει τελικά την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, το μεγάλο κεφάλαιο. Και τώρα καμιά λαϊκή ψήφος να μην επιστρέψει στη ΝΔ, στο ΠΑΣΟΚ, να μην εγκλωβιστεί στο Ποτάμι ή στον ΣΥΡΙΖΑ Νο 2, τη νεοσύστατη “Λαϊκή Ενότητα”, που προέκυψε μετά από τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ και χρόνια αποκαλύπτεται ότι ο καβγάς γύρω από το διαχωρισμό μνημονιακών – αντιμνημονιακών ήταν όχι μόνο επιφανειακός, αλλά και πλαστός, άρα επιζήμιος για το λαϊκό κίνημα».

Την καταλήστευσε ο γερμανικός φασισμός

Το άγνωστο αυτό θέμα αποκάλυψε, αλλά και περιέλαβε στις διεκδικήσεις της Ελλάδας από τη Γερμανία, το πρόσφατο συνέδριο του Εθνικού Συμβουλίου για τις Γερμανικές Επανορθώσεις

Λάκκος αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, γεμάτος με αγάλματα, πριν καταχωθούν για να σωθούν από τους ληστές - κατακτητές (από το βιβλίο του Β. Πετράκου)

Το Εθνικό Συμβούλιο για τις Γερμανικές Επανορθώσεις, σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας (ΑΣΟΕ) και στο αμφιθέατρό του, οργάνωσε συνέδριο (2-4/12/2005) με γενικό θέμα «Οι οφειλές της Γερμανίας στην Ελλάδα». Ενα από τα επιμέρους θέματα του συνεδρίου ήταν και «Οι διεκδικήσεις των αρχαιοτήτων που προέρχονται από κλοπές και παράνομες ανασκαφές των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής», με εισηγητή τον Κώστα Τουμασάτο (μέλος της Γραμματείας του Εθνικού Συμβουλίου). Καθώς το θέμα αυτό είναι άγνωστο στον ελληνικό λαό, αξίζει να δημοσιεύσουμε την εισήγηση του Κώστα Τουμασάτου, «καρπό» κοπιώδους έρευνας του ίδιου.
Τύχη αγαθή, που το συνέδριο παρέχει τη δυνατότητα να προβάλει και το θέμα της επιστροφής των αρχαιοτήτων, που περιήλθαν στην κατοχή του Γερμανικού Δημοσίου και σε ιδιωτικές συλλογές με κλοπές και παράνομες ανασκαφές, που πραγματοποίησαν τα στρατεύματα κατοχής, καθώς και της αποζημίωσης για τις ζημιές που προκάλεσαν στις αρχαιότητες στη διάρκεια της κατοχής.
Το θέμα αυτό είναι άγνωστο στον ελληνικό λαό. Τόσο στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, όπως και μετά την απελευθέρωση, οι 16 έφοροι και 11 επιμελητές αρχαιοτήτων, οι αρχαιολόγοι που ανήκαν σε επιτροπή του ΕΑΜ Αρχαιολόγων, προπάντων οι εξέχοντες Χρήστος Καρούζος (ακαδημαϊκός, διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου) και ο Μαρίνος Καλλιγάς (έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κατόπιν διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης) και βέβαια ο λαός με την ένδοξη ΕΑΜική αντίσταση, υπό το κράτος ύβρεων, απειλών, περιφρόνησης και κινδύνου της ζωής τους, όσο ήταν δυνατόν διαφύλαξαν και προστάτευσαν τις αρχαιότητες και τα ιστορικά μνημεία μας. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία αναγκάστηκε να καταστρέψει έργο που γενιές Ελλήνων αρχαιολόγων δημιούργησαν. Εννοώ, κυρίως, τη διάλυση των μουσείων και την ταφή των αρχαιοτήτων στη γη, σε κρύπτες, θησαυροφυλάκια, σπηλιές. Η Ελλάδα βρέθηκε ξαφνικά χωρίς τις αρχαιότητές της και οι έφοροι και επιμελητές των αρχαιοτήτων διοικούσαν άδεια μουσεία ή χώρους, για τους οποίους οι αποφάσεις τους ελέγχονταν, εγκρίνονταν ή απορρίπτονταν από τον κατακτητή.

Ναζιστική «προστασία της Τέχνης» = αρπαγή

Το άγαλμα του Ποσειδώνα της Μήλου, κατά την προετοιμασία για το δεύτερο «ενταφιασμό» του, προκειμένου να μην πέσει στα χέρια των κατακτητών

Με την έκρηξη του πολέμου, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα, συνέχισε τις εργασίες του, όπως και προπολεμικά. Διευθυντής του ήταν ο αρχαιολόγος Βάλτερ Μπρέντε, φανατικός ναζί, βαθμοφόρος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, με το βαθμό του τοπικού αρχηγού για την Ελλάδα, που μεριμνά του ήταν η εξυπηρέτηση των σκοπών του κατακτητή. Τα στρατεύματα κατοχής, αμέσως μετά την εισβολή τους, δημιούργησαν ειδική στρατιωτική «υπηρεσία προστασίας της τέχνης»! Προϊστάμενος αυτής της υπηρεσίας ορίστηκε ο αρχαιολόγος - συνταγματάρχης Χανς Ούρλικ φον Σκόνεμπεργκ, ο οποίος ασχολήθηκε ειδικά με τα ρωμαϊκά μνημεία της Θεσσαλονίκης.
Ο αείμνηστος Χρήστος Καρούζος, σε συνέντευξή του, υπογραμμένη με τα αρχικά Μ.Α.Β., στο περιοδικό «ΜΕΝΤΩΡ» της Αρχαιολογικής Εταιρείας (16 Ιουνίου 1945), αναφέρει για τους σταυρωτήδες Γερμανούς αρχαιολόγους: «Μόλις μπήκαν οι Γερμανοί, οι αρχαιολόγοι τους απαιτήσανε πρώτα - πρώτα να ανοίξουμε αμέσως τα μουσεία, λέγοντας στην αρχή πως ο πόλεμος τελείωσε πια, ύστερα πως τα αρχαία θα πάθουν κρυμμένα, ύστερα πως στον πόλεμο οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να καταφεύγουν στην τέχνη. Η επίμονη αντίσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας μας εγλύτωσε τα σπουδαιότερα μουσεία μας από την καταστροφή και τη λεηλασία. Γιατί όπου βρήκαν ευκαιρία, όχι πολύ συχνά ευτυχώς, τα έκαμαν και τα δύο. Πέτυχαν να ανοίξουν το Μουσείο του Κεραμικού, που το είχαν κάμει αυτοί: Σε λίγες μέρες Γερμανοί αξιωματικοί έκλεψαν μπροστά στα μάτια του Γερμανού αρχαιολόγου, που τους οδηγούσε, έναν ωραίο πήλινο αρχαϊκό πίνακα, με παράσταση πρόθεσης του νεκρού. Σε διάφορα άλλα επαρχιακά Μουσεία (Μέγαρα, Θήβα, Χαιρώνεια, Τανάγρα, Αλμυρό, Λάρισα, Βέροια, Θέρμο, Κόρινθο, Αργός, Δήλο, Σίφνο, Κνωσό, Χανιά, Σάμο), Γερμανοί και Ιταλοί, αφού μπήκαν ή εγκαταστάθηκαν στα μουσεία, αλλού έσπασαν βιτρίνες και αποθήκες, αλλού έκαψαν την ξυλεία, αλλού πήραν ό,τι αρχαία μπόρεσαν. Οι φύλακές μας στάθηκαν όλοι, σχεδόν, αξιοθαύμαστα πιστοί στο καθήκον τους, με κίνδυνο όχι μόνο της δικής τους ζωής, αλλά και όλου του σπιτιού τους. Μερικά έπαθαν ανεπανόρθωτες καταστροφές για να κάμουν αυτοί τα "απόρθητα" οχυρώματά τους (Βασιλικός τάφος Κνωσού, Ακρόπολη Ασίνης, βωμός ανακτόρου Τίρυνθος, Ναός Ποσειδώνος - Σούνιο, ανατίναξη του Λαβυρίνθου της Γύρτυνος, του μινωικού βασιλικού τάφου των Ισοπάτων, τείχη του Κόνωνος). Η Αρχαιολογική μας Υπηρεσία δεν άφησε καμία ευκαιρία που να μην απευθυνθεί στη στρατιωτική τους "υπηρεσία προστασίας της τέχνης" και να τους καταγγείλει, με σπάνια παρρησία και με πολύ έντονα έγγραφα, τα εγκλήματα τους. Οι αρχαιολογικοί σταυρωτήδες, όμως, που υπηρετούσαν εκεί μόνη έγνοια είχαν το πώς θα γλιτώσουν το μέτωπο. Η γενναιότητά τους ξεθύμαινε με έγγραφα απερίγραπτης τραχύτητας και θρασύτητας, με τα οποία κατά κανόνα έριχναν πάντα την ευθύνη στους Ελληνες και φοβέριζαν τους αρχαιολογικούς μας υπαλλήλους για τη δυσφήμιση του στρατού κατοχής. Αρκετοί φύλακες φυλακίσθηκαν και βασανίστηκαν, επειδή είχαν τολμήσει να κάμουν τέτοιες καταγγελίες. Ας αφήσουμε τις παράνομες λαθραίες ή τις φανερές ανασκαφές τους».

Πλήθος λαθρανασκαφές

Το αριστουργηματικό σύμπλεγμα της Αφροδίτης, του Πάνα και του φτερωτού Ερωτα, μέσα σε ανολοκλήρωτο γύψινο κέλυφος, πριν την απόκρυψή του και πίσω Ερμαϊκή Στήλη με το κεφάλι του κοσμήτη των εφήβων, Σωσίστρατου Μαραθωνίου

Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: Τη γενική διεύθυνση των ανασκαφών στην Κρήτη είχε ο αρχαιολόγος Φ. Μετζ. Το 1942 ανασκαφές έγιναν: στο σπήλαιο του ακρωτηρίου Κυάμου, κοντά στο μοναστήρι Γουβερνέτου, από τον αρχαιολόγο Ουλφ Τζάντζερ, ο οποίος στο λεγόμενο Κουμαρόσπηλιο βρήκε πολλά όστρακα νεολιθικής, μυκηναϊκής, ρωμαϊκής και μεσαιωνικής περιόδου. Στην επαρχία Αμαρίου του νομού Ρεθύμνης, στις θέσεις Θρόνος και Μοναστηράκι, ο αρχαιολόγος Ε. Κίρστεν βρήκε αγγεία, μερικά από τα οποία μεταφέρθηκαν στο Μουσείο Χανίων. Στο Σπάθα, αρχαίο Δικτύνναιον, στο Ναό της Δικτύννης Αρτέμιδος, αρχαιότητες βρήκαν οι αρχαιολόγοι Βέλτερ και Ουλφ Τζάντζερ, και στη θέση της αρχαίας πόλης Απτέρας ή Απτέρων ο αρχαιολόγος Ντρέρουπ. Αλλες ανασκαφές έγιναν στις περιοχές Αποδαύλου, στην πόλη Χανίων, στο Ακρωτήρι Τιτύρου (νομού Χανίων), με διεύθυνση των Γερμανών αρχαιολόγων Ε. Κίρστεν, Κ. Γκρούτμαν, Ντρέρουπ, Τζάντζερ, Βέλτερ. Στην Κνωσό ο στρατηγός Ρίνγκελ διέταξε και έκαναν δεκαήμερες ανασκαφές οι αρχαιολόγοι Α. Σκιόργκεν Ζόρφερ και Τζάντερ. Κανένα από τα ευρήματα δε δόθηκε στις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Στο Απεσωκάρι Μεσάρας Κρήτης, το φθινόπωρο του 1942, με εντολή του Σκόνεμπεργκ έγιναν δίμηνες, περίπου, ανασκαφές, που απέβλεπαν στην αποκάλυψη κυκλικού τάφου και μινωικού συνοικισμού. Είναι άγνωστο αν όσα αντικείμενα παραδόθηκαν στην Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία ήταν όλα τα ευρήματα. Στην Αίγινα το καλοκαίρι του 1941 ο Γερμανός αρχαιολόγος Βάλτερ ανέσκαψε χώρο κοντά στο ναό της Αφροδίτης, απαγορεύοντας την παρουσία Ελλήνων. Τα ευρήματα δεν έγιναν γνωστά. Στη Χαλκίδα στα 1941 - 1942 οι Γερμανοί αρχαιολόγοι Λάουφερ και Χάρντερ έκαναν ανασκαφές. Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και έμειναν άγνωστα.

Οι δύο σπηλαιώδεις τάφοι στον κήπο του Μουσείου των Δελφών, όπου κρύφτηκαν πολύτιμες αρχαιότητες, μεταξύ των οποίων και το περίφημο άγαλμα του Ηνίοχου, για να μην πέσουν στα χέρια των κατακτητών (Από το βιβλίο του Βασίλη Πετράκου «Τα αρχαία της Ελλάδος στον πόλεμο 1940-1944»)

Γερμανοί αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν ανασκαφές και σε σπήλαιο της Κωπαΐδας. Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στη Γερμανία και στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, στην Αθήνα. Στην Τιθορέα, κοντά στο σταθμό, οι Γερμανοί κάνοντας διάφορες εργασίες, βρήκαν 20 αρχαίους τάφους. Τα ευρήματα κατακρατήθηκαν. Στη Λακωνία ο αρχαιολόγος Βάκανο ανασκάπτοντας διάφορα μέρη, βρήκε νεολιθικούς οικισμούς. Τα ευρήματα αγνοούνται. Στην Αγία Θεοδώρα Αρτας, με διάφορα έργα, οι Γερμανοί βρήκαν και κατακράτησαν διάφορα αντικείμενα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας οι Γερμανοί πραγματοποίησαν ανασκαφές στην Τούμπα και βρήκαν αρχαίο οικισμό. Πήραν διάφορα σπουδαία αντικείμενα. Στη Λάρισα, οι εμφανιζόμενοι ως αρχαιολόγοι Μπάουρατ Κιούτε και Μέιστερ, διενήργησαν ανασκαφές και πήραν τα ευρήματα. Στο Βόλο, το 1942, ο Γερμανός αρχαιολόγος Ράιναρτ έκανε ανασκαφές κοντά στην πόλη. Αγνωστο τι βρήκε και τι πήρε. Στη Θεσσαλονίκη, το καλοκαίρι του 1941, ο αρχαιολόγος Στόισελ πραγματοποίησε ανασκαφές κοντά στην πόλη. Τα ευρήματα δεν έγιναν γνωστά. Στη Βεργίνα, ο Γερμανός υπαξιωματικός αρχαιολόγος Εξνερ πραγματοποίησε ανασκαφές, κοντά στις ανασκαφές του καθηγητή Ρωμαίου, μεταξύ Παλατίτσας και Βεργίνας. Βρέθηκαν έξι τάφοι. Τα ευρήματα αυτών δεν παραδόθηκαν στις ελληνικές αρχές αλλά στη στρατιωτική Γερμανική Διοίκηση.

Ο φανατικός ναζί, Βάλτερ Βρέντε, αρχαιολόγος, διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, με στολή ανώτατου αξιωματικού του γερμανικού στρατού κατοχής

Οι Γερμανοί αρχαιολόγοι, ενάντια στον ελληνικό αρχαιολογικό νόμο, ανέσκαπταν και κατακρατούσαν τις αρχαιότητές μας. Είναι άγνωστο τι και πού ευρέθη και τι απέγιναν τα ευρήματα. Η Διεύθυνση Αρχαιοτήτων θύμιζε στους Γερμανούς την ελληνική νομοθεσία, που όπως είχε δηλώσει από την πρώτη μέρα η Γερμανική «Υπηρεσία προστασίας της Τέχνης» θα εξακολουθούσαν να ισχύουν. Απαντούσαν, όμως, με φασιστικό κυνισμό πως ο γερμανικός στρατός είναι φορέας της εξουσίας στην Ελλάδα και δε δίνει λογαριασμό στην Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Εκθεση του ΕΑΜ Αρχαιολόγων

Αμέσως μετά την απελευθέρωση, η Επιτροπή των ΕΑΜιτών Αρχαιολόγων κατέβαλε σημαντική προσπάθεια καταγραφής των κατεστραμμένων αρχαιοτήτων. Συγκροτήθηκε επιτροπή που κατέγραψε λεπτομερέστερα τις κλοπές, παράνομες ανασκαφές και καταστροφές των αρχαιοτήτων από τους στρατούς κατοχής. Στην Επιτροπή μεγάλη ήταν η συμβολή των αείμνηστων αρχαιολόγων Χρήστου Καρούζου και Μαρίνου Καλλιγά. Η έκθεση της επιτροπής εκδόθηκε (1946) στο Εθνικό Τυπογραφείο, από το τότε υπουργείο Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, στο οποίο υπαγόταν η Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων, με τίτλο «Ζημίαι των Αρχαιοτήτων εκ του Πολέμου και των Στρατών Κατοχής».
Η έκθεση (166 σελίδες) διαιρείται στα εξής κεφάλαια: α) Κλοπές β) Αυθαίρετες ανασκαφές γ) Καταστροφές, ήτοι καταστροφές σε αρχαιολογικούς τόπους και ιστορικά μνημεία, ανεξάρτητα προς τις κλοπές και ανασκαφές δ) Ζημιές από πολεμικές ενέργειες ε) Υλικές Ζημιές. (Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται καταστροφές και αρπαγές διαφόρων αντικειμένων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, που δεν είχαν αρχαιολογική αξία). στ) Αυθαιρεσίες και βαναυσότητες κατά νόμων, προσώπων και πραγμάτων.
Κάθε κεφάλαιο υποδιαιρείται σε τρία μέρη, όπου εκτίθενται οι σχετικές ενέργειες: α) Γερμανών β) Ιταλών, γ) Βουλγάρων. Η ταξινόμηση των γεγονότων και των τοποθεσιών έγινε γεωγραφικά, αρχής γενομένης από την Αθήνα. Στο τέλος δημοσιεύονται ενδεικτικά έγγραφα (ολόκληρα ή αποσπάσματά τους), που είχαν διακινηθεί μεταξύ των αρχών κατοχής και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, τα οποία αποκαλύπτουν τις διαθέσεις των δυνάμεων κατοχής.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι Γερμανοί διέπραξαν κλοπές και αφαίρεσαν αρχαιότητες μεγάλης επιστημονικής και καλλιτεχνικής αξίας από τα εξής μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους: Κεραμεικού, Πειραιά, Σκαραμαγκά, Βούλας, Βάρης, Κορωπίου, Κερατέας, Σουνίου, Ελευσίνας, Αίγινας, Μεγάρων, Θήβας, Λιβαδειάς, Ευπαλίου, Γαλαξιδίου, Τανάγρας, Χαιρώνειας, Κωπαΐδας, Δελφών, Χαλκίδας, Ερέτριας, Κορίνθου, Αργους, Λακωνίας, Κυθήρων, Βασιλικού Μεσσηνίας, Πεταλιδίου Μεσσηνίας, Θερμού, Μονής Βελάς, Ν. Αγχιάλου, Λάρισας, Καλαμπάκας, Χασίων(Μονή Αναλήψεως), Μονής Γκούρας, Θεσσαλονίκης, Ποτιδαίας, Κομοτηνής, Μυτιλήνης, Σάμου, Τηγανίου, Μήλου, και Καστελίου Κισσάμου, Κνωσού, Αγίας Τριάδας, Γόρτυνας, Φαιστού (Κρήτη).

Αμέτρητα τα κλεμμένα αντικείμενα

Είναι αδύνατο να αναφερθούν όλος οι κλεμμένες αρχαιότητες που περιλαμβάνει η έκθεση. Ενδεικτικά, όμως, αναφέρουμε μερικές, προκειμένου να φανούν οι διαστάσεις του προβλήματος:
1)Γερμανοί αξιωματικοί είχαν προμηθευτεί άριστη αρχαία κεφαλή γυναικός του 4^ου π.Χ. αιώνος, την οποία εχάρισαν στο στρατάρχη List. Οι αξιωματικοί κακώς την απέκτησαν και ο στρατάρχης List κακώς την εξήγαγε από την Ελλάδα. 2) Στις 9 Νοεμβρίου 1941 εκλάπη, παρόντος του Γερμανού αρχαιολόγου Γκεμπάουερ, πίναξ γραπτός, μελανόμορφος, εξαιρετικής τέχνης, μετά παραστάσεως προθέσεως νεκρού. Αυξ. Αριθμός Ευρετηρίου Μουσείου Κεραμεικού 677. 3) Γερμανοί στρατιώτες διέπραξαν στις 13 Μαΐου 1941 κλοπή δια ρήξεως του λουκέτου της θύρας του Μουσείου Χαιρώνειας. Εκλεψαν α) ένα χρυσούν ενώτιον, β) ένα φύλλο χρυσούν, γ) πέντε πήλινα αγγεία, από τα οποία 3 ήσαν ανθεμοκύλικες και το τέταρτο μικρός αρύβαλλος. 4) Ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής Λάρισας Κόλερ εζήτησε και έλαβε από τον τότε νομάρχη άγαλμα Αθηνάς του 3^ου π.Χ. αιώνα, ύψους 0,70μ. περίπου. 5) Στη Θεσσαλονίκη οπλισμένοι Γερμανοί στρατιώτες, στις 31 Μαΐου 1944, από το Μουσείο Αγιος Γεώργιος αφήρεσαν α) άγαλμα μαρμάρινο γυναικός, το οποίο είχε ανευρεθεί στην πλατεία Δικαστηρίων, β) γεωμετρικό αγγείο, το οποίο έφερε τους εξής αριθμούς: 831 και No 472, ύψους 0,40μ., γ) γυναικείο άγαλμα, ωραίο πορτρέτο από τους χρόνους της υστερινής αρχαιότητας. 6) Από το Μουσείο Γόρτυνος εκλάπη άγαλμα νύμφης ή Αφροδίτης ρωμαϊκής εποχής, ένα άγαλμα καθήμενης γυναικός και επιτύμβιο ελληνιστικών χρόνων. Πιθανός υπεύθυνος ο στρατηγός Ρίνγκελ. 7) Η αρχαιολογική συλλογή Ποτιδαίας συγκεντρωμένη στο σχολείο διερπάγη από τους Γερμανούς, οι οποίοι κατέλυσαν στο οίκημα τον Απρίλη 1941. Μεταξύ των διαρπαγέντων αρχαιοτήτων περιλαμβάνονται οι εξής: α) μαρμάρινη πλάκα με την τετράστιχη αγωνιστική επιγραφή διαστάσεων 0,42 χ 0,23 χ 0,9. β) μαρμάρινο αγαλμάτιο ανδρός, γ) αγαλμάτιο μαρμάρινο ανδρός, δ) μαρμάρινη κεφαλή ανδρός.

«Ανίδεες»... οι ελληνικές κυβερνήσεις

Αυτή η έκθεση της επιτροπής των ΕΑΜιτών αρχαιολόγων, αποτελεί βασική πηγή για την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα, μη επιδεχόμενη αμφισβήτηση. Το εντυπωσιακό στην όλη υπόθεση είναι ότι όλοι οι υπουργοί Πολιτισμού των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων, ή αγνοούν αυτό το γεγονός, ή αδιαφορούν, ή - το πιθανότερο - δεν επιθυμούν τη διατάραξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, με την υποβολή αιτήματος για την επιστροφή των αρχαιοτήτων.
Αξίζει αναφοράς το εξής περιστατικό: Το 1995, με Επίκαιρη Ερώτησή τους, βουλευτές του ΚΚΕ ζητούσαν από τον υπουργό Πολιτισμού να απαντήσει πόσα και ποια αρχαιολογικά ευρήματα λήστεψαν οι δυνάμεις κατοχής, πού βρίσκονται και γιατί δεν έγιναν οι απαραίτητες ενέργειες από τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις ώστε να επιστραφούν στην Ελλάδα.
Στην Ερώτηση του ΚΚΕ, ο τότε υπουργός απάντησε τα εξής: «Δε γνωρίζουμε πόσα και ποια αρχαία εκλάπησαν. Δε γνωρίζουμε ποιοι τα κατέχουν. Διερευνούμε το ζήτημα».
Διερευνούνε... ενώ στην έκθεση της Επιτροπής των αρχαιολόγων, η οποία υπάρχει και στο ΥΠΠΟ, αναγράφονται λεπτομερώς οι κλεμμένες αρχαιότητες, από πού εκλάπησαν, τα ονόματα των κλεφτών, οι βαθμοί, οι ιδιότητες, ακόμα και οι διευθύνσεις τους.
Αποδεικτικό υλικό για τις κλοπές υπάρχει. Οποιεσδήποτε δηλώσεις άγνοιας από αρμοδίους, περί του θέματος, υπηρετούν απλώς ένα απαράδεκτο και ύποπτο πολιτικό «παιχνίδι». Πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις ότι πάγιο αίτημα του λαού μας είναι η επιστροφή στην κοιτίδα τους των αρχαιολογικών θησαυρών του και η αποκατάσταση των ζημιών, όπου δεν ήταν ανεπανόρθωτες.

Κωνσταντίνος ΤΟΥΜΑΣΑΤΟΣ*
*Ο Κ. Τουμασάτος είναι δικηγόρος, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του Εθνικού Συμβουλίου για τις Γερμανικές Επανορθώσεις

Κύριε Πρωθυπουργέ της Ελλάδας οι Σύμμαχοί Σας: ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΝ

Γάζα – Το χρονικό ενός εγκλήματος διαρκείας

Δύο στους τρεις Παλαιστίνιους στη Γάζα είναι πρόσφυγας. Το Ισραήλ αρνείται στους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν στη γη από την οποία εκδιώχθηκαν αν και είναι δικαίωμά τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Popova

30 Μαρτίου 1976 το κράτος του Ισραήλ προχωράει σε παράνομη κατάσχεση χιλιάδων στρεμμάτων που ανήκαν στους Παλαιστινίους.
Ο Παλαιστινιακός λαός σε ένδειξη διαμαρτυρίας προχωράει σε γενική απεργία. Έξι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από τα πυρά των ισραηλινών αστυνομικών και στρατιωτικών δυνάμεων ενώ εκατοντάδες άλλοι τραυματίζονται.
Οι Παλαιστίνιοι τιμούν αυτή την ημέρα κάθε 30 Μαρτίου ως «Ημέρα της Γης»
Από το 1967 μέχρι σήμερα, το Ισραήλ έχει χτίσει πάνω από 250 εβραϊκούς οικισμούς στα Κατεχόμενα, ενώ ο αριθμός των εποίκων ξεπερνά τις 650.000.
Σχεδόν 7.000 Παλαιστίνιοι κρατούνται στις φυλακές του Ισραήλ, πολλοί εκ των οποίων χωρίς καν δίκη, σε απάνθρωπες συνθήκες κράτησης ανάμεσα τους και 422 παιδιά ηλικίας 12 έως 17 ετών.

Θανατηφόρα αποτελέσματα, κατάχρηση βίας και ταπείνωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι οι καθημερινές καταγραμμένες  παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ελεύθερης διακίνησης σε χώρους δουλειάς, νοσοκομεία και σχολεία.

Τον Ιανουάριο του 2017, ο Δρ. Yasser Abu Jamea, εκτελεστικός διευθυντής του Προγράμματος Ψυχικής Υγείας της Κοινότητας της Γάζας, δηλώνει «Τα παιδιά ξυπνάνε ουρλιάζοντας τη νύχτα».

Η μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή μήκους 41  χιλιόμετρων και πλάτος 6-12 χιλιομέτρων με 2 εκ. πολίτες στην Λωρίδα της Γάζας να ζουν σε άθλιες συνθήκες βαρβαρότητας.

Τα drones της φωτογραφίας που ρίχνουν τα δακρυγόνα στους διαδηλωτές είναι τα ίδια που το ελληνικό κράτος προμηθεύτηκε με χρονομίσθωση (7 drones) αξίας 35 εκατ. ευρώ. Αν δεν είναι αυτό η καλύτερη διαφήμιση τι άλλο μπορεί να είναι.

*Τα ονόματα των 15 νεκρών Παλαιστινίων διαδηλωτών που σκοτώθηκαν από τα πυρά ελεύθερων ισραηλινών σκοπευτών κατά την πορεία για την Ημέρα της Γης, στη Λωρίδα της Γάζας, Παρασκευή 30 Μαρτίου 2018 είναι:
Ο αγρότης Ομάρτ Ουαχίντ Σαμούρ, 26 ετών, ο οποίος πέθανε όταν οι ισραηλινές δυνάμεις τον πυροβόλησαν ενώ βρισκόταν στη γη του, σε απόσταση πάνω από 700 μέτρα από τα σύνορα στη νότια Γάζα.
Δύο διαδηλωτές σκοτώθηκαν στη Ράφα, στη νότια Λωρίδα της Γάζας: Ο Αμίν Μουχάμαντ Μουαμάρ, 22 ετών, πυροβολήθηκε στο κεφάλι, και ο Ιμπραχίμ Σαλχάμ Αμπού Σάαρ, 20 ετών, πυροβολήθηκε στον λαιμό.
Ανατολικά της πόλης της Γάζας, οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τέσσερις διαδηλωτές: Ο Μωχάμαντ Ναΐμ Μουχάμαντ Αμπού Αμρό, 35 ετών, πυροβολήθηκε στο στομάχι, ο Μαχμούντ Σάιντι Γιούνις Ράμπι, 34 ετών, πυροβολήθηκε στο στήθος, ο Αχμάντ Ιμπραήμ Ασούρ Αβντά, 19 ετών, πυροβολήθηκε στο κεφάλι και ο Τζιχάντ Μουχάμαντ Φάρνα, 35 ετών, πυροβολήθηκε στο πρόσωπο.
Στη βόρεια Γάζα, το Al Mezan επιβεβαίωσε τους θανάτους δύο διαδηλωτών: Ο Μουχάμαντ Καμάλ αλ Νετζιάρ, 25 ετών, πυροβολήθηκε στο στομάχι και ο Αμπντ αλ-Φατάχ Μπαντζάτ Αμπντ αλ-Ναμπί 19 ετών, πυροβολήθηκε στο κεφάλι.
Το υπουργείο Υγείας της Γάζας ανακοίνωσε τους θανάτους έξι επιπλέον Παλαιστινίων: Σάρι Βαλίντ Αμπού Αβάντα, Αμπντ αλ Καάτερ Μάρντι αλ-Χαβαντζί, Χαμάντ Ισμαήλ Άμπου Άμπα, Τζιάντ Ζουέιρ Αμπού Μαντού, Μπάτρι Φάϊκ αλ Σαμπάγκ και Νάτζι Αμπνταλάχ Αμπού Χουάϊρ.
Έχει επίσης ανακοινωθεί πως οι τραυματίες είναι πάνω από 1400 ενώ οι 20 είναι σε κρίσιμη κατάσταση.
Ο ισραηλινός στρατός είχε τοποθετήσει 100 σκοπευτές στη γραμμή των συνόρων Ισραήλ-Γάζας με την εντολή να σκοτώνουν όποιον πλησίαζε στα σύνορα.
Η διαδήλωση που ξεκίνησε την Παρασκευή 30 Μαρτίου, σηματοδοτεί την ετήσια επέτειο της Ημέρας του Αγώνα των έξι Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν στη Γαλιλαία το 1976 κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών εναντίον της αρπαγής της παλαιστινιακής γης από το Ισραήλ.
Οι διαδηλωτές τοποθέτησαν σκηνές σε πέντε σημεία κατά μήκος του ανατολικού ορίου της Γάζας για μια διαμαρτυρία έξι εβδομάδων που θα λήξει στις 15 Μαΐου, όταν οι Παλαιστίνιοι θα τιμήσουν την Νάκμπα, τον μαζικό διωγμό που προηγήθηκε και ακολούθησε την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948.
Δύο στους τρεις Παλαιστίνιους στη Γάζα είναι πρόσφυγας. Το Ισραήλ αρνείται στους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν στη γη από την οποία εκδιώχθηκαν αν και είναι δικαίωμά τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Κύριε πρωθυπουργέ να χαίρεσται τους συμμάχους και το καλό κλίμα συνεργασίας που καλλιεργείται με καλή διάθεση για ουσιαστικές δράσεις.
*(Πηγή Νέα από την Παλαιστίνη)

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ «... και για το σκοπό αυτό όταν χρειαστεί δίνουμε αδίσταχτα τη ζωή μας»

«Σήμερα στις 4 η ώρα έπαψε να χτυπάει η φλογερή καρδιά ενός μεγάλου αγωνιστή του λαού της Ελλάδας και της φιλειρηνικής ανθρωπότητας. (...) Ο Μπελογιάννης έπεσε από τα αμερικάνικα βόλια που τα έριξαν οι δήμιοι Πλαστήρας - Βενιζέλος. Ο Μπελογιάννης όμως ζει μέσα στις καρδιές εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Ο Μπελογιάννης πέρασε στο πάνθεον των μεγάλων ηρώων της προοδευτικής ανθρωπότητας» (Ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στις 30 Μάρτη του 1952, «Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τ. 7ος, σελ. 252, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).
Ετσι πέρασε στην αιωνιότητα ο άνθρωπος που τον ξέρανε τα ελάτια, τα πλατάνια, καθώς ίδιος μ' αυτά, περήφανος, στητός, αχούσαν απ' τη φωνή του τα ρουμάνια, «μπρος για τη νίκη, για το κόμμα μπρος».
Ηταν 4.12, αχάραγα του Σαββάτου προς Κυριακή 30 Μάρτη του 1952, όταν έπεσαν στο εκτελεστικό απόσπασμα ο Νίκος Μπελογιάννης, ο Ηλίας Αργυριάδης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Δημήτρης Μπάτσης.
Ο Μπελογιάννης έπεσε στα χέρια της Ασφάλειας στις 20 Δεκέμβρη 1950. Οι αστυνομικοί, που είχαν στήσει καρτέρι, τον συνέλαβαν μόλις μπήκε στο σπίτι της οδού Πλαπούτα 30, κοντά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Το σπίτι λειτουργούσε ως γιάφκα του παράνομου κομματικού μηχανισμού.
Η σύλληψη ανακοινώθηκε από τον Τύπο στις 4 Γενάρη 1951. Στην εφημερίδα «Εμπρός» διαβάζουμε: «Απεκαλύφθη εις Αθήνας κομμουνιστική οργάνωσις (...) Στέλεχος του κομμουνιστικού κόμματος εκόμισεν εκ του εξωτερικού οδηγίας και χρήματα (...) τας οδηγίας και τα χρήματα (...) έφερε ο εξ Αμαλιάδος κομμουνιστής Νικόλαος Μπελογιάννης "συνταγματάρχης" του ΕΛΑΣ και ήδη μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος».
Μαζί με τον Μπελογιάννη παραπέμφθηκαν και δικάστηκαν ακόμα 92 σύντροφοι. Οι 93 κομμουνιστές παραπέμφθηκαν στη δίκη με βάση το νόμο 509/1947, ότι επεδίωξαν «την διά βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος».

Τα πραγματικά δεδομένα

Το δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» στις 4 Γενάρη 1951. Στο ίδιο περιέχεται αναλυτικά η εκπομπή του ραδιοσταθμού του Κόμματος από το Βουκουρέστι

Μετά από την ήττα του ΔΣΕ, το ΚΚΕ προσανατολίστηκε από την πρώτη στιγμή στη συγκρότηση παράνομων Κομματικών Οργανώσεων. Οι παράνομες Κομματικές Οργανώσεις αποτέλεσαν τον πυρήνα της αντίστασης και της οργάνωσης του λαού στις δύσκολες ώρες που ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός και η ελληνική αστική τάξη προσπαθούσαν με όλα τα μέσα να μετατρέψουν τη νίκη τους στα πεδία των μαχών σε συντριβή και εξόντωση του εργατικού και γενικότερα του λαϊκού κινήματος, πρωταρχικά του ΚΚΕ.
Οι κομμουνιστές που παρέμειναν στην Ελλάδα, μαζί με νέα μέλη του Κόμματος που αψήφησαν τις διώξεις του αστικού κράτους, πρωτοστάτησαν στον τιτάνιο αγώνα της συνέχισης της πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης σε καθεστώς ήττας του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα μας.
Η δράση τους όχι μόνο συντέλεσε αποφασιστικά στην ανόρθωση του λαϊκού φρονήματος και στην αναδιοργάνωση του ηττημένου εργατικού κινήματος, αλλά αποτέλεσε και την καλύτερη απάντηση στην κυρίαρχη αστική ιδεολογία της εποχής, που προσπαθούσε να επιβάλει την αντίληψη ότι ο αγώνας του ΚΚΕ ήταν αποτέλεσμα της δράσης πρακτόρων ξένων συμφερόντων.
Η παρανομία απαιτούσε τον επιτυχή συνδυασμό της νόμιμης και της παράνομης μορφής δράσης, μέσα στις πολύ μεγάλες δυσκολίες και την πολυπλοκότητα των συνθηκών της εποχής.
Τη σημασία της εδραίωσης και ανάπτυξης παράνομων Κομματικών Οργανώσεων και της ανάγκης συνδυασμού της νόμιμης και παράνομης δράσης εξέφραζε η Απόφαση της 6ης Ολομέλειας της ΚΕ (1949).
Ο συνδυασμός της παράνομης δράσης - βασικό στοιχείο της οποίας είναι η αποκεντρωμένη κομματική δράση - με τη νόμιμη δουλειά σήμαινε τη συνέχιση της αυτοτελούς παρέμβασης των κομματικών δυνάμεων, σε συνδυασμό με τη διάδοση των θέσεων του Κόμματος με νόμιμες μορφές (Βουλή, Τύπο, μαζικές οργανώσεις κ.λπ.), προκειμένου να φτάνουν σε όσο το δυνατό ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις. Βασικό στοιχείο της όλης δουλειάς αποτελούσε η ύπαρξη δικτύου πληροφόρησης και μέσα στον κρατικό μηχανισμό.
Σημαντικό ρόλο στην παράνομη δράση έπαιζε το «Φροντιστήριο του Αγωνιστή», εκπομπή του σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα». Από αυτήν μεταδίδονταν κομματικές αποφάσεις, ανακοινώσεις, σχόλια και οδηγίες για τη λήψη μέτρων στήριξης της παράνομης και της νόμιμης δουλειάς και της εξασφάλισης ενιαίας καθοδήγησης.
Το καθοδηγητικό έργο ενισχυόταν είτε με την αποστολή στελεχών από το εξωτερικό, είτε με την αξιοποίηση αγωνιστών που έβγαιναν από τις φυλακές και τις εξορίες.
Για τις παράνομες Κομματικές Οργανώσεις επισημαινόταν στην Απόφαση της 7ης Ολομέλειας της ΚΕ (1950): «Αποστολή της παράνομης Κομματικής Οργάνωσης σήμερα είναι να εξασφαλίζει κάτω και απ' τις πιο δύσκολες συνθήκες γερή σύνδεση του Κόμματος με την εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα. Να διαφωτίζει και να κινητοποιεί τις μάζες πάνω στη γραμμή του Κόμματος για να την κάνει πράξη. Πρέπει να εξασφαλίζουμε αφοσιωμένους ως το θάνατο αγωνιστές, προπάντων στους βασικούς κρίκους της κομματικής διάρθρωσης, με γνώσεις και πείρα παράνομης δουλειάς. Να εξασφαλίσουμε γερό παράνομο μηχανισμό. Μπολσεβίκικη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των συνωμοτικών κανόνων» («Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τόμ. 7, σελ. 37-38, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1995).
Ο κεντρικός μηχανισμός του Κόμματος προετοίμαζε και πραγματοποιούσε την αποστολή κομματικών στελεχών στην Ελλάδα με σκοπό να ενισχύσουν τις παράνομες Κομματικές Οργανώσεις. Γι' αυτόν το σκοπό, η 7η Ολομέλεια (1950) αποφάσισε: «Το βασικό πρόβλημα στην αναδιοργάνωση των Κομματικών Οργανώσεων είναι η ολόπλευρη προετοιμασία των στελεχών που θ' αναλάβουν αυτό το έργο. Για την καλύτερη αναδιοργάνωση του Κόμματος, η Ολομέλεια αποφασίζει να δημιουργήσει τμήμα στελεχών και σχολών της ΚΕ» («Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τόμ. 7, σελ. 38, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1995).
Από την προετοιμασία αυτή πέρασαν πολλά από τα παλιότερα και νεότερα στελέχη του Κόμματος, μέλη του ΠΓ, της ΚΕ και άλλα στελέχη. Δεκάδες αγωνιστές, ατσαλωμένοι στους αγώνες που πρωτοστάτησε το ΚΚΕ τα προηγούμενα χρόνια, στάλθηκαν στην Ελλάδα για να διατηρήσουν ζωντανούς τους δεσμούς του Κόμματος με την εργατική τάξη και τις φτωχές λαϊκές μάζες, έγιναν υπόδειγμα αυτοθυσίας και αφοσίωσης στην ταξική πάλη.
Ανάμεσα στις δεκάδες στελεχών, που στάλθηκαν παράνομα στην Ελλάδα από το εξωτερικό, ήταν τα μέλη του ΠΓ Γιώργης Βοντίτσιος (Γούσιας) - 2 φορές- , Κώστας Κολιγιάννης και Γιώργης Ερυθριάδης (Πετρής). Ακόμα, τα μέλη της ΚΕ Αύρα Παρτσαλίδου, Χαρίλαος Φλωράκης, Κώστας Λουλές, Ρούλα Κουκούλου, Μιλτιάδης Πορφυρογένης - 2 φορές -, Βασίλης Ζάχος, Καπέτα Αλέγκρα, Μήτσος Δάλλας και άλλοι.

Η αποστολή του Μπελογιάννη

Το ΚΚΕ προσπαθούσε να αξιοποιήσει τις όποιες νόμιμες δυνατότητες παρείχε η λειτουργία του αστικού πολιτικού συστήματος, συνδυάζοντας την παράνομη δουλειά με τη νόμιμη, αλλά και να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες οπορτουνιστικές πιέσεις που εκδηλώνονταν στο εσωτερικό του Κόμματος καθώς και στον περίγυρό του.
Παράλληλα, τα χτυπήματα στις Οργανώσεις από τις διωκτικές αρχές είχαν διαμορφώσει ένα κλίμα «χαφιεδοφοβίας», που γινόταν αιτία πολλές συλλήψεις κομμουνιστών να θεωρούνται αποτέλεσμα της ύπαρξης χαφιέδων στον παράνομο μηχανισμό και όχι αποτέλεσμα διαφορετικών αιτιών, όπως της παραβίασης συνωμοτικών κανόνων, τυχαίων περιστατικών και άλλων. Και όλα αυτά, τη στιγμή που η ανασυγκρότηση των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων πρόβαλε ως το υπ' αριθμόν 1 καθήκον του Κόμματος, ενώ διαρκούσαν οι προσπάθειες πολλαπλής υπονόμευσής του.
Την άνοιξη του 1949 υπεύθυνος του παράνομου κομματικού κλιμακίου στην Ελλάδα ανέλαβε ο Νίκος Πλουμπίδης, μέλος της ΚΕ, αντικαθιστώντας τον Στέργιο Αναστασιάδη, μέλος του ΠΓ, που είχε πέσει στα χέρια της Ασφάλειας. Μαζί με τον Αναστασιάδη πιάστηκαν και άλλοι καθοδηγητές των παράνομων Οργανώσεων καθώς και πολλοί ακόμα σύντροφοι της Αθήνας και του Πειραιά. Οι Οργανώσεις σχεδόν εξαρθρώθηκαν. Ο Νίκος Πλουμπίδης ζητούσε να έρθει στην Ελλάδα μέλος του ΠΓ για να αναλάβει την καθοδήγηση των παράνομων Οργανώσεων μετά από τη σύλληψη του Στέργιου Αναστασιάδη.
Το πρόβλημα των συλλήψεων είχε απασχολήσει και την 7η Ολομέλεια της ΚΕ (14-18 Μάη 1950), η οποία αποφάσισε σχετικά με τα παράνομα στελέχη στην Ελλάδα:
«Ολα τα κομματικά στελέχη που τώρα δουλεύουν παράνομα στην Ελλάδα πρέπει να περάσουν στο εξωτερικό για λόγους ασφάλειας των Κομματικών Οργανώσεων, για ξεκούραση και μόρφωση και για να γίνει εξέταση με σκοπό να βρεθεί άκρη για τα σοβαρά χτυπήματα που μας κατάφερε ο εχθρός στα τελευταία χρόνια» («Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τ. 7ος, σελ. 40, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).
Στο πλαίσιο των μέτρων ανασυγκρότησης των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων, η 7η Ολομέλεια προσέλαβε τους Νίκο Μπελογιάννη και Νίκο Ακριτίδη ως αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ.
Λίγες μέρες μετά την 7η Ολομέλεια, ο Μπελογιάννης αναχώρησε για την Ελλάδα από την πολιτική προσφυγιά όπου βρισκόταν, μέσω της διαδρομής Παρίσι - Ρώμη - Αθήνα. Εφτασε αεροπορικώς στις 7 Ιούνη 1950, με το όνομα Ερρίκος Πανόζ στο αργεντινό του διαβατήριο. Πέντε μήνες αργότερα, το Νοέμβρη του 1950, τον ακολούθησε ο Νίκος Ακριτίδης.
Ο Μπελογιάννης δούλεψε ως καθοδηγητής των παράνομων Οργανώσεων του ΚΚΕ, μαζί και των Πλουμπίδη και Βαβούδη.
Σε τηλεγράφημα, με ημερομηνία 21 Ιούνη 1950, που έστειλε στο ΠΓ μετά τον ερχομό του, ο Μπελογιάννης ανέφερε για τους Πλουμπίδη και Βαβούδη, με τους οποίους είχε εντολή να μη συνδεθεί:
«Από 1
Αρ. 31
Κ
Εφθασα 7 Ιούνη. Ρώμη ψώνισα ένα Ιταλό 300 δολάρια και έβγαλε τράνζιτο. Σας γράφω κρίσεις μου για ανθρώπους μας. Ο Μπ (Νίκος Πλουμπίδης) είναι εντάξει (...) Αρρώστια και απομόνωση συντελούν βλέπει μερικά ζητήματα στενά σχολαστικά χλιαρά. Κουφός (Νίκος Βαβούδης) μάλλον εντάξει. Σε άρρωστο Μπ, πρότεινε αναλάβει αυτός καθοδήγηση (Σταύρος Κασιμάτης «Οι παράνομοι», σελ. 177, εκδόσεις «Φιλίστωρ»).

Τον θέλουν στα μέτρα τους

Σχετικά με την αποστολή του Νίκου Μπελογιάννη έχει διεξαχθεί έντονη ιδεολογικοπολιτική επίθεση κατά του ΚΚΕ, κυρίως από την πλευρά του οπορτουνιστικού χώρου. Στο επίκεντρο της επίθεσης βρίσκεται πρωταρχικά ο χαρακτήρας του ΚΚΕ ως Κόμματος Νέου Τύπου, όπως επίσης και ο τότε ΓΓ της ΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης.
Ο οπορτουνιστικός χώρος, δικαιολογώντας επί της ουσίας την επίθεση της αστικής τάξης, έχει υποστηρίξει ότι η αποστολή του Μπελογιάννη υπονόμευε την πορεία της πολιτικής και δημοκρατικής ομαλότητας, που, όπως ισχυρίζεται, είχε ξεκινήσει από τον Απρίλη του 1950, με το σχηματισμό της κυβέρνησης Ν. Πλαστήρα - Σοφ. Βενιζέλου - Γ. Παπανδρέου. Εγραψαν σχετικά: «Οταν ο Μπελογιάννης έφυγε από το Βουκουρέστι, άφησε εκεί μια κομμουνιστική ηγεσία και ένα Κόμμα που μολονότι είχε ηττηθεί, δεν είχε αποβάλει την αντάρτικη στολή και την ψυχολογία του βουνού. Ο Ζαχαριάδης διακήρυσσε από το ραδιοφωνικό σταθμό που είχε εγκαταστήσει στις ανατολικές χώρες ότι οι αντάρτες κρατούν τα όπλα "παρά πόδα" (...) Ετσι στο εσωτερικό της χώρας άρχισε να καλλιεργείται από το "σκληρό πυρήνα" της άκρας δεξιάς η ανησυχία ότι οι κομμουνιστές ετοιμάζουν τον "τρίτο γύρο"» (Πότης Παρασκευόπουλος «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», σελ. 19-20, εκδόσεις «ΚΑΚΤΟΣ»).
Ακόμα: «Και ο Μπελογιάννης, σ' αυτή την υπόθεση (...) ήταν ο ιδεολόγος κομμουνιστής που αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια και πνευματική ηρεμία τις συνέπειες ενός εμφυλίου πολέμου που, ενώ είχε λήξει από καιρό, οι "σκληροί" πυρήνες των αντιπάλων συντηρούσαν το κλίμα του τεχνητά, σ' ένα απίθανο και εθνικά επιζήμιο πολιτικό παιχνίδι (Πότης Παρασκευόπουλος, «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», σελ. 10, εκδόσεις «ΚΑΚΤΟΣ»).
Είναι προφανές πως αυτές τις απόψεις τις χωρίζει βάθος αμέτρητο από κάθε έννοια επαναστατικής αντίληψης και πρακτικής, που περιλαμβάνει και την παράνομη, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε συνθήκες. Είναι απόψεις που αρνούνται κάθε έννοια στοιχειώδους αντίστασης απέναντι στην αιματοβαμμένη αστική εξουσία.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν, ρήτορες και συγγραφείς επιδίωξαν να αποσυνδέσουν τον Μπελογιάννη από το πραγματικό γεγονός: Οτι έζησε και εκτελέστηκε ως στέλεχος του ΚΚΕ. Ταυτόχρονα, ισχυρίστηκαν και συνεχίζουν να ισχυρίζονται ότι ο Μπελογιάννης δεν ανήκει στο ΚΚΕ, αλλά ότι ανήκει στη λεγόμενη «κομμουνιστική αριστερά» ή και γενικότερα στην «αριστερά»! Σε αυτήν τη βάση, ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ υπηρετεί το κεφάλαιο και γενικά τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, «τιμάει» και τον Μπελογιάννη, ενώ ταυτόχρονα επιτίθεται στο ΚΚΕ που γεννά Μπελογιάννηδες.
Διάφοροι επίσης έχουν επιχειρήσει να «τεκμηριώσουν» το παράδοξο, ότι ο Μπελογιάννης, όπως και ο Πλουμπίδης, δεν ανήκουν στο ΚΚΕ, αλλά ότι ανήκουν στον πολιτικό χώρο που βρίσκονται σήμερα τα συγγενικά τους πρόσωπα!...
Οι Μπελογιάννηδες ανήκουν στο ΚΚΕ. Και βεβαίως δεν ανήκουν πολιτικά στους συγγενείς τους, οπουδήποτε και αν βρίσκονται οι τελευταίοι ιδεολογικά ή και κομματικά. Είναι τελείως διαφορετικοί οι συγγενικοί δεσμοί αίματος από τους δεσμούς αίματος των ηρωικών νεκρών μας με το ΚΚΕ. Μόνο αυτοί οι δεσμοί μπορούν να αποτιμηθούν ιστορικά και πολιτικά.

Οι δίκες

Η πρώτη δίκη του Μπελογιάννη και των συντρόφων του άρχισε στις 19 Οκτώβρη 1951 στο Εκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, που συνεδρίαζε στα δικαστήρια της οδού Σανταρόζα. Πρόεδρος του δικαστηρίου ήταν ο αντισυνταγματάρχης της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης Ανδρέας Σταυρόπουλος και στρατοδίκες οι ταγματάρχες Νικόλαος Κομνιανός, Γεώργιος Παπαδόπουλος (ο μετέπειτα δικτάτορας), Γεώργιος Κοράκης και ο λοχαγός Θεμ. Κυριακόπουλος.
Με τη στάση του στο δικαστήριο, ο Μπελογιάννης συνέτριψε το κατηγορητήριο, υπεράσπισε την πολιτική του ΚΚΕ και τον αγώνα του ΔΣΕ:
«Αντιτάξαμε βία στη βία. Δεν ήταν δυνατό να καθίσουμε και να λέμε "σφάξε με αγά μου, ν' αγιάσω". Η πολιτική μας αυτή στηρίζονταν στο λαό, γι' αυτό και τρία χρόνια αντιμετωπίσαμε τόσες δυσκολίες» («Νέος Κόσμος», Μάρτης 1954, σελ. 46, από το άρθρο του Αλέκου Ψηλορείτη, «ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ»).
Τέλειωσε την απολογία του με τα παρακάτω λόγια:
«Σας μίλησα για την πολιτική του ΚΚΕ. Θέλω όμως να τονίσω και αυτό: Οτι το ΚΚΕ έχει ρίζες στο λαό ποτισμένες με αίμα και δεν εξοντώνεται ούτε με στρατοδικεία, ούτε με εκτελεστικά αποσπάσματα. Η πολιτική του απόβλεπε πάντοτε στο καλό του λαού και της χώρας μας. Σ' αυτό αποβλέπει και σήμερα. Γι' αυτό και ο λαός το υποστηρίζει. (...) Γι' αυτή μας την πολιτική με δικάζετε. Δεν ζητώ την επιείκειά σας. Θα δεχτώ με περηφάνια και στωικότητα την καταδίκη μου και θαρραλέα θα αντιμετωπίσω ακόμη και το εκτελεστικό σας απόσπασμα» («Νέος Κόσμος», Μάρτης 1954, σελ. 52, από το άρθρο του Αλέκου Ψηλορείτη, «ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ»).
Η δίκη διήρκεσε έως τις 16 Νοέμβρη. Από τους 93 κατηγορούμενους οι 12 καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Οι ασύρματοι

Δύο μέρες πριν από τη λήξη της πρώτης δίκης, στις 14 Νοέμβρη 1951, δυνάμεις της Κρατικής Ασφάλειας περικύκλωσαν τη βίλα «ΑΥΡΑ» στην Ανω Γλυφάδα και το σπίτι της οδού Λυκούργου 39 στην Καλλιθέα. Η βίλα «ΑΥΡΑ», όπου ζούσε η οικογένεια του Ηλία Αργυριάδη, παλιού στελέχους του ΚΚΕ, ήταν η κρύπτη του ενός ασυρμάτου και το σπίτι της Καλλιθέας, όπου κατοικούσε η οικογένεια του Νίκου Καλούμενου, επίσης παλιού στελέχους του Κόμματος, ήταν η κρύπτη του δεύτερου ασυρμάτου. Σε αυτή βρισκόταν εκείνη την ώρα και ο Βαβούδης. Στο μεταξύ, από τις 23 Οκτώβρη 1951 είχε συλληφθεί από την Ασφάλεια Πειραιά ο δικηγόρος και οικονομολόγος Δημήτρης Μπάτσης (ο Δημήτρης Μπάτσης ήταν διευθυντής του επιστημονικού περιοδικού «Ανταίος». Εγραψε το βιβλίο «Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα»).
Ο Αργυριάδης συνελήφθη, ενώ η γυναίκα του, Κατερίνα Δάλλα, που επίσης συνελήφθη και βασανίστηκε άγρια, αφέθηκε ελεύθερη και στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Η ασυρματίστρια Ρούλα Λαζαρίδου είχε φυγαδευτεί από τον Βαβούδη. Συνελήφθησαν επίσης ο Καλούμενος, η γυναίκα του Ουρανία και τα τρία παιδιά τους, Μαρία, Μαργαρίτα και Πέτρος, καθώς και ο αδελφός της Ρούλας Λαζαρίδου, Τάκης, που ήταν στρατιώτης. Ο Βαβούδης αυτοκτόνησε μέσα στην κρύπτη.
Με το «στοιχείο» των ασυρμάτων άρχισε στις 15 Φλεβάρη 1952 η δεύτερη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη και ακόμα 28 κομμουνιστών, με την κατηγορία της «διενέργειας κατασκοπείας κατά των συμφερόντων του κράτους».
Η δίκη στο Α' Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών διεξήχθη με βάση τον μεταξικό νόμο 375/1936, που ανασύρθηκε από τα συρτάρια και μπήκε σε εφαρμογή.
Με την κατηγορία της κατασκοπείας, το αστικό κράτος επεδίωξε το διασυρμό του ΚΚΕ ως κόμματος ξενοκίνητου, που η δράση του δήθεν ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα του λαού. Η κατηγορία εξυπηρετούσε το στόχο της απομόνωσης του ΚΚΕ από το λαό, τη συκοφάντηση και το μηδενισμό της ηρωικής δράσης του ενάντια στο γερμανοϊταλικό και βουλγαρικό και στη συνέχεια στον αγγλικό και αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Ο ταξικός αντίπαλος κατασκεύασε αυτήν την κατηγορία διαστρέφοντας απόλυτα το περιεχόμενο του προλεταριακού διεθνισμού, τον πατριωτισμό της εργατικής τάξης.
Στην Ελλάδα, η «Φωνή της Αμερικής» μετέδωσε: «Η δίκη Μπελογιάννη αποδεικνύει στον Ελεύθερο Κόσμο πως τα κομμουνιστικά κόμματα, όπου κι αν βρίσκονται, δεν είναι πολιτικά κόμματα, όπως τα υπόλοιπα, αλλά κατασκοπευτικές οργανώσεις» (Γιάννης Αγγέλου «Οι Κομμουνιστές - Μνήμες και Μαρτυρίες», σελ. 104, εκδόσεις «ΔΙΟΓΕΝΗΣ»).
Το αστικό κράτος είχε και άλλους λόγους που χρειαζόταν την αναβίωση του συγκεκριμένου νόμου. Η επιλογή του συντασσόταν με τη διεθνή αντικομμουνιστική υστερία και την ψυχροπολεμική πολιτική του καπιταλισμού. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι την ίδια περίοδο στις ΗΠΑ (29 Μάρτη 1951) καταδικάστηκαν σε θάνατο ως κατάσκοποι της Σοβιετικής Ενωσης ο Τζούλιους και η Εθελ Ρόζενμπεργκ, που εκτελέστηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα στις 19 Ιούνη 1953.
Στις 18 Φλεβάρη 1952, η ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου «για τους πραγματικούς σκοπούς της νέας δίκης Μπελογιάννη» ανέφερε:
«Ποιος θα πιστέψει το συνεργάτη του Ιταλού κατακτητή και τον οργανωτή της δολοφονίας του Αμερικανού δημοσιογράφου Πολκ, το δήμιο του ελληνικού λαού Ρέντη, τα παραμύθια και τα κατασκευάσματά του;
Ποιος θα πιστέψει την κατηγορία για κατασκοπεία τη στιγμή που ο επίσημος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον Ο(ργανισμό) Ε(νωμένων) Ε(θνών) Κύρου από πολύ τώρα καιρό ζητούσε απ' την κυβέρνηση, όπως έγραψε το προσωπικό δημοσιογραφικό του όργανο, η "Εστία" της 12^ηςτου Δεκέμβρη 1951, οι κομμουνιστές να δικάζονται όταν δε συνεδριάζει η γενική συνέλευση του ΟΕΕ και με την κατηγορία της κατασκοπείας, ανεξάρτητα αν αυτή στέκει είτε όχι;
(...) Ποιος μπορεί να αμφιβάλλει για τους πραγματικούς σκοπούς της νέας δίκης Μπελογιάννη, όταν οι υπουργοί της παλατιανής καμαρίλας και του Πλαστήρα, Σακελλαρίου και Ρέντης (...) δήλωναν στη Βουλή στις 10 του Δεκέμβρη του 1951 ότι η πρώτη δίκη του Μπελογιάννη ήταν λάθος, ότι έπρεπε να παραπεμφεί ο Μπελογιάννης με τους συναγωνιστές του στο τακτικό στρατοδικείο, (...) "θα είχον αναμφιβόλως σήμερον εκτελεστεί" (Ρέντης) και όταν ξέρει την κανιβαλική δήλωση του Σακελλαρίου στην ίδια συνεδρίαση: "Σας δίνω το λόγο μου ότι θα εκτελεσθούν όλοι";» («Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τ. 7ος, σελ. 241, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).
Σε επόμενη ανακοίνωση, στις 23 Φλεβάρη 1952, «Η σκηνοθεσία καταρρέει. Κάτω τα χέρια απ' τον Μπελογιάννη», το ΠΓ κατάγγειλε:
«Ο γνωστός (...) Ρέντης ομολόγησε χτες στη Βουλή ότι καταρρακώθηκε κιόλας η εγκυρότητα του στρατοδικείου και της απόφασής του. (...) Το ΚΚΕ ποτέ δεν έκρυψε την πολιτική του (...) δηλώνει ότι είναι πάντα έτοιμο να δεχθεί μέσα στην ίδια την Αθήνα οποιαδήποτε πολιτική αντιδικία με τον μοναρχοφασισμό και την αμερικανοκρατία, εφόσον θα εξασφαλίζονταν οι απαραίτητες νομικές και πολιτικές εγγυήσεις, κάτω από την εποπτεία του ίδιου του λαού και αρμόδιων διεθνών δημοκρατικών και προοδευτικών οργανώσεων» («Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τ. 7ος, σελ. 246, 247, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).
Για πολλούς λόγους, λοιπόν, το αστικό κράτος «ξεπάγωσε» το νόμο 375/1936 «περί κατασκοπείας» και οδήγησε τον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του σε δεύτερη δίκη, παρά το γεγονός ότι εκείνη την περίοδο οι εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων είχαν σταματήσει και παρά το γεγονός ότι ο Μπελογιάννης είχε ήδη καταδικαστεί σε θάνατο με το νόμο 509/1947. Η κατηγορία της κατασκοπείας ήταν πολύ δύσκολο έως αδύνατο να εμπέσει σε αμνηστία, σε αντίθεση με τις καταδίκες με τον 509, για τις οποίες διαφαινόταν ότι μπορούσε η ποινή του θανάτου να μετατραπεί σε ποινή ισόβιων δεσμών.
Στο μεταξύ, ενώ κινήθηκε η διαδικασία παραπομπής των θανατικών ποινών στο Συμβούλιο Χαρίτων, ογκώθηκε η διεθνής αντίδραση για τη ματαίωση των εκτελέσεων και πύκνωσαν οι διαμαρτυρίες και τα τηλεγραφήματα προς την κυβέρνηση και τον βασιλιά. Προσωπικότητες παγκόσμιου κύρους, όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Λουί Αραγκόν, ο Πωλ Ελυάρ, ο Ζαν Πωλ Σαρτρ, ο Ζαν Κοκτώ και άλλοι, κινητοποιήθηκαν μαζί με εκατομμύρια ανθρώπους για τη σωτηρία του Μπελογιάννη και των συντρόφων του.
Η κατηγορία «περί κατασκοπείας» αντιμετωπίστηκε ως πρόκληση από ανθρώπους των επιστημών και των τεχνών με διεθνές κύρος, ακόμα και από πολιτικούς του αστικού κόσμου, οι οποίοι αντιμετώπισαν ευέλικτα αυτήν την ασύστατη κατηγορία.
Το ΚΚΕ, με ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ, στις 18 Φλεβάρη 1952, διακήρυξε:
«Μας κατηγορούν για παράνομη δράση. Τους απαντάμε: Το πιο νόμιμο και ιερό δικαίωμα και υποχρέωση του κάθε πατριώτη Ελληνα είναι να παλεύει την παρανομία τους και το νόμο τους. Η πιο άγια και απαραβίαστη νομιμότητα σήμερα στην Ελλάδα είναι ο αγώνας, ο ανειρήνευτος και αποφασιστικός» («Το ΚΚΕ. Επίσημα Κείμενα», τ. 7ος, σελ. 243, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).

Υποδειγματική στάση

Η στάση του Μπελογιάννη και άλλων κατηγορουμένων στη δεύτερη δίκη ήταν υποδειγματική, όπως και στην πρώτη. Η επιχειρηματολογία τους κατακεραύνωσε και συνέτριψε την κατασκευασμένη κατηγορία «περί κατασκοπείας».
Ο ίδιος ο Ν. Μπελογιάννης, στις σημειώσεις που κρατούσε στη διάρκεια της δίκης (υπάρχουν στο Αρχείο του ΚΚΕ), έγραφε:
«Τίποτα το καινούργιο δεν προστίθεται τώρα. Λένε: 1. Παράνομος μηχανισμός. Από το 1903 ο Λένιν, συνδυασμός νόμιμης και παράνομης δουλειάς. Γλαύκα στην Αθήνα; Νόμιμη άμυνα. Το ΚΚΕ από το 1925 στην παρανομία. Σκοπός: το μεγάλωμα της επιρροής μας για να καταχτήσουμε την πλειοψηφία. Πώς θα το πετύχουμε; Δίνοντας εξετάσεις και αποδείχνοντας ότι είμαστε κόμμα του λαού και της Ελλάδας. Αυτό γίνεται με τις νόμιμες οργανώσεις. Και το πετυχαίνεις μόνον όταν διατηρείς και φυλάς την παράνομη οργάνωση. Γι' αυτό και η μάχη κατά των παράνομων οργανώσεων. Γι' αυτό και η δίκη, ένας σκοπός της είναι να τρομοκρατήσει όσους βοηθάνε την παράνομη οργάνωση».
«Δεν αρνιέμαι ότι ήρθα στην Ελλάδα για να συντελέσω στη σωστή εφαρμογή της πολιτικής γραμμής. Ποια είναι αυτή η πολιτική;
- Στο εσωτερικό της χώρας: Ειρήνευση, δημοκρατία, γενική αμνηστία. Σταματήσαμε τον ένοπλο αγώνα. Οι πρόσφυγες έξω δεν ετοιμάζουν καμιά επίθεση. Ολοι θέλουν να γυρίσουν. Αμβλυνση των παθών, έμποροι του μίσους που ζουν απ' αυτό.
- Εξωτερική πολιτική: Πιστεύουμε ότι πρέπει (σ.σ. να μείνουμε) μακρυά από τον ενδεχόμενο πόλεμο.
(...) Πιστεύουμε ότι ένας καινούργιος πόλεμος δεν πρέπει να βρει την Ελλάδα αντίπαλο αλλά φίλο της Σοβιετικής Ενωσης.
(...) Μέσα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής που εξυπηρετεί κ.λπ. μας ενδιαφέρουν όλες οι εκδηλώσεις της πολιτικής. Πολιτικός τομέας, οικονομικός, κοινωνικός, πνευματικός, και οι ενδεχόμενες πολεμικές προετοιμασίες. Γενικά τα παρασκήνια Ζαχαράτου. Εμείς όμως κρυμμένοι.
Απ' αυτή την πλευρά φροντίζουμε να μαθαίνουμε ό,τι είναι δυνατό.
Για να ρυθμίζουμε την πολιτική μας. Το ίδιο όλοι ("Εθνος", "Αθηναϊκή").
Αν μας μισούν γι' αυτή, το ίδιο κι εμείς μισούμε στη βουλή επίτροπους αμερικάνους. Κατασκοπεία όμως όχι».
Και σε άλλο σημείο γράφει:
«Δεν χτυπιέται με τέτοια μέσα το Κ.
Εχει ρίζες βαθειές και ακατάλυτες, ποτισμένες στους αγώνες του για...
Πιστεύουμε στο πιο ωραίο ιδανικό που από τα αρχαία χρόνια οραματίστηκαν τα πιο φωτισμένα (σ.σ. μυαλά)
και αγωνιζόμαστε για να γίνει το ιδανικό αυτό πραγματικότητα στην Ελλάδα και σ' όλο τον κόσμο.
Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της πολύ περισσότερο από τους κατηγόρους μας
το δείξαμε όταν κινδύνευε κ.λπ.
Αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν για τη χώρα μας καλύτερες, ευτυχισμένες ημέρες χωρίς πείνα και πολέμους. Και για το σκοπό αυτό όταν χρειαστεί δίνουμε αδίσταχτα τη ζωή μας» («Ριζοσπάστης», Κυριακή 19 Μάρτη 2017).
Την 1η Μάρτη εκδόθηκε η απόφαση του στρατοδικείου, που προέβλεπε την ποινή του θανάτου για 8 κατηγορούμενους (Νίκος Μπελογιάννης, Ηλίας Αργυριάδης, Νίκος Καλούμενος, Δημήτρης Μπάτσης, Ελλη Ιωαννίδου, Τάκης Λαζαρίδης, Μιλτιάδης Μπισμπιάνος, Χαράλαμπος Τουλιάτος). Οι 4 πρώτοι εκτελέστηκαν στου Γουδή, στις 30 Μάρτη 1952, ενώ στους άλλους 4 δόθηκε χάρη και η ποινή τους μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά. Ο Μπελογιάννης καταδικάστηκε δις εις θάνατον.

Οξύνεται ο ανταγωνισμός, παρά τις μπίζνες

Σε ένα φόντο ευρύτερων μονοπωλιακών και γεωπολιτικών ανταγωνισμών

Ο Ελληνας πρωθυπουργός στο ελληνοτουρκικό Επιχειρηματικό Φόρουμ στη Σμύρνη το Μάρτη του 2016

Το γεγονός της όξυνσης του ανταγωνισμού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, η εκδήλωση της επιθετικότητας της τουρκικής αστικής τάξης και η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας δεν μπορούν να κρύψουν το πλέγμα των οικονομικών σχέσεων ανάμεσα σε τουρκικούς και ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους, αντίθετα φανερώνουν ότι οι οικονομικές σχέσεις συνυπάρχουν με τους ανταγωνισμούς. Πρόκειται δηλαδή για λυκοφιλίες.
Ισχυρά τμήματα του ελληνικού αλλά και του τουρκικού κεφαλαίου ιεραρχούν τις μπίζνες στις δύο χώρες, εξαιτίας και της γεωγραφικής θέσης τους, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά και συνολικότερα «ανοίγματα» σε παλιές και νέες, αναπτυγμένες αλλά και αναπτυσσόμενες αγορές Δύσης και Ανατολής.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, το 2017 ο όγκος του διμερούς εμπορίου έφτασε τα 3,385 δισ. ευρώ, από 2,747 δισ. το 2016 (αύξηση 23,2%). Το 2015 ήταν 3,057 δισ., ενώ το 2014 ήταν 4,472 δισ.
Οσον αφορά τις ελληνικές εξαγωγές προς την Τουρκία, το 2017 έφτασαν τα 1,951 δισ. ευρώ. Σε σχέση με το 2016, οι ελληνικές εξαγωγές εμφανίζουν μια αύξηση κατά 44,5%, η οποία για να ερμηνευτεί χρειάζεται αναλυτικότερα στοιχεία και να ληφθούν υπόψη διάφορα δεδομένα. Πρώτος στη γενική κατάταξη επί των συνολικών εξαγωγών είναι ο τομέας των ορυκτών καυσίμων κ.λπ., με 1,073 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από το 50% των ελληνικών εξαγωγών προέρχεται από αυτόν τον κλάδο.
Οσον αφορά τις τουρκικές εξαγωγές στην Ελλάδα, το 2017 έφτασαν τα 1,433 δισ. ευρώ. Πρώτος στις συνολικές εξαγωγές είναι και πάλι ο κλάδος των ορυκτών καυσίμων, αλλά με 173.155.909 ευρώ (δηλαδή αντιστοιχεί σε ένα 12%).
Σύμφωνα με το υπουργείο, το εμπορικό ισοζύγιο στο σύνολο των προϊόντων χωρίς την ενότητα των καυσίμων είναι ελλειμματικό για τα ελληνικά προϊόντα. Μετά τα καύσιμα, στις ελληνικές εξαγωγές κυρίαρχο είναι το βαμβάκι (πρώτη ύλη για την τουρκική κλωστοϋφαντουργία), ενώ σημαντικές είναι οι ελληνικές εξαγωγές σε βιομηχανικά προϊόντα, πλαστικά, μηχανολογικό και ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, αλουμίνιο και χαλκοσωλήνες.
Από την άλλη μεριά, τα βασικότερα προϊόντα που η Τουρκία εξάγει στην Ελλάδα είναι προϊόντα χάλυβα, πλαστικά, οχήματα, ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός αλλά και έτοιμα ενδύματα, έπιπλα. Μεγάλη είναι η αύξηση των εξαγωγών (για το διάστημα 2016 - 2017) σε αυτοκίνητα, προϊόντα χυτοσίδηρου και οργανικών χημικών, ενώ «εντυπωσιακή» χαρακτηρίζεται η αύξηση των εισαγωγών ψαριών από την Τουρκία (σχεδόν διπλασιάστηκαν).
Σημειώνουμε ότι στην επίσκεψη που έκανε ο Ρ. Τ. Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβρη, είχε εκφράσει δυσαρέσκεια για την υποχώρηση των διμερών εμπορικών συναλλαγών, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να θέσουμε ανώτερους στόχους για να αυξηθεί».

Διμερείς επενδύσεις

Οπως τόνισε κατά την επίσκεψη και ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, για την ανάπτυξη των διμερών οικονομικών σχέσεων ιεραρχούνται οι τομείς των Μεταφορών και του Τουρισμού. Καθόλου τυχαία, ακόμα μια φορά ξεχώρισε η «σημασία ολοκλήρωσης ορισμένων σημαντικών έργων», όπως είναι η ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης - Θεσσαλονίκης, η δεύτερη διασυνοριακή οδική γέφυρα στην περιοχή της συνοριακής διόδου Κήπων - Υψαλα, η επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής διασύνδεσης Θεσσαλονίκης - Κωνσταντινούπολης. Συμφωνήθηκε η επανενεργοποίηση της Μεικτής Οικονομικής Επιτροπής και ανακοινώθηκε ότι θα προετοιμαστεί νέα συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (HLCC), που δεν έχει συγκληθεί από το Μάρτη του 2016.
Επιπλέον, οι δύο πλευρές ξεχώρισαν και τον τομέα της Ενέργειας, που άλλωστε κυριαρχεί σε πλήθος γενικότερων επενδυτικών αλλά και γεωπολιτικών διεργασιών σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Βεβαίως, περισσότερα στοιχεία για πιθανά κοινά σχέδια δεν είχαν δοθεί, τουλάχιστον δημόσια.
Βεβαίως, το αν υλοποιηθούν οι στόχοι που ανακοινώθηκαν τότε θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, ανάλογα με το τι θα αξιολογεί κάθε πλευρά ως σημαντικό για την προάσπιση των στρατηγικών της συμφερόντων.

Ποιοι κλάδοι ιεραρχούνται

Οσον αφορά τις ελληνικές άμεσες επενδύσεις στην Τουρκία, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας αναφέρει στα πιο πρόσφατα στοιχεία που δίνει ότι πλέον φτάνουν γύρω στα 6,8 δισ. δολάρια. Οι Ελληνες επενδυτές ιεραρχούν τους τομείς των Νέων Τεχνολογιών, των Γεωργικών Εφαρμογών, της Συσκευασίας, των Πλαστικών, του Φαρμάκου - Καλλυντικού, της Αλιείας, του Τουρισμού αλλά και των Κατασκευών.
Από την άλλη μεριά, οι τουρκικές άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα φτάνουν τα 500 εκατομμύρια δολάρια, με προτεραιότητα τον τομέα του Τουρισμού (μαρίνες, λιμάνια και γενικότερα).
Μπορούμε να αναφέρουμε ότι παλιότερα δημοσιεύματα (π.χ. της «Χουριέτ») εμφανίζουν την τουρκική αγορά να έχει παίξει σημαντικό ρόλο για την εκροή ελληνικών κεφαλαίων προς το εξωτερικό. Η εφημερίδα ανέφερε ότι το 2012 το 56% των ελληνικών επενδύσεων αφορούσαν την Τουρκία, ενώ το ίδιο ποσοστό το 2008 ήταν μόλις 1%.
Στους ελληνικούς ομίλους που αξιολογούν σημαντικά τις «προοπτικές» που τους ανοίγει η Τουρκία ξεχωρίζουν μεγάλα ονόματα. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιούλη του 2016, τα ΜΜΕ στη χώρα μας περιέγραφαν την ανησυχία που είχε δημιουργηθεί σε εταιρείες όπως η ΔΕΗ, η «ΙΝΤΡΑΚΟΜ», o «Σαράντης» (Φάρμακο - Καλλυντικό), η «Karelia» (καπνός), ο «ΤΙΤΑΝ», ο «Fourlis» (έπιπλο, αθλητικά είδη κ.ά.).
Στα παραπάνω ξεχωρίζουν τα σχέδια της ΔΕΗ. Ο διευθύνων σύμβουλος Μανώλης Παναγιωτάκης, μιλώντας στη «Σαμπάχ» τον περασμένο Φλεβάρη, τόνιζε ότι η εταιρεία επιδιώκει να επεκτείνει τις επενδύσεις της στην Τουρκία, στο πλαίσιο συνολικότερης προσπάθειας να ενισχύσει τη θέση της στην περιφέρεια (Βαλκάνια κ.α.). «Νιώθουμε ότι είναι η σωστή στιγμή να αναπτύξουμε μια ζωτική παρουσία στην Τουρκία», υποστήριξε μεταξύ άλλων, συμπληρώνοντας ότι ο όμιλος συνεργάζεται ήδη με εταιρεία παροχής επιχειρηματικών συμβουλών για να χαράξει στρατηγική ειδικά για την ενεργειακή αγορά της Τουρκίας.
Η ΔΕΗ εστιάζει και στις ανερχόμενες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), αφού σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλό της «εξετάζουμε την πιθανότητα συνεργασίας και επέκτασης των επενδύσεων στον αιολικό τομέα, σε μερικά μικρά σχέδια στην υδροηλεκτρική ενέργεια αλλά και στη συμμετοχή σε επενδύσεις στη γεωθερμική ενέργεια, στην Καππαδοκία». Αλλωστε, από το 2014 υπάρχει στην Τουρκία θυγατρική της ΔΕΗ, η «PPC Elektrik», στελέχη της οποίας είχαν πρόσφατα επαφές και με τουρκικούς κατασκευαστικούς ομίλους, με θέμα την πιθανή ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, υδροηλεκτρικών σταθμών και γεωθερμικών μονάδων.
Μπορούμε ακόμα να καταγράψουμε φιλοδοξίες όπως αυτές των «Πλαστικών Κρήτης». Το 1997 ξεκίνησε να λειτουργεί στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο εργοστάσιο της θυγατρικής τους, της «SENKROMA», ενώ το 2011 η εταιρεία άνοιξε και δεύτερη μονάδα στο Γκαζιαντέπ, στην ανατολική Τουρκία, με μεγάλες επιδόσεις στην παραγωγή χρωστικών για την κλωστοϋφαντουργία.

Ενέργεια και Τουρισμός

Εχει σημασία να σημειωθεί ότι στο παρελθόν έχει καταγραφεί και το ενδιαφέρον τμημάτων του ελληνικού εφοπλιστικού κεφαλαίου για σημαντικές επενδύσεις στην Τουρκία. Αυτές είχαν αναδειχθεί μεταξύ άλλων και μετά τη 2η σύγκληση του HLCC, το Μάρτη του 2013. Τότε, ΜΜΕ μετέδιδαν ότι επιχειρηματικοί όμιλοι σε Τουρκία και Ελλάδα προανήγγειλαν την κατασκευή χώρων αποθήκευσης LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) που θα διοχετεύεται από τη Μέση Ανατολή προς την ευρωπαϊκή αγορά.
Από την άλλη μεριά, το ενδιαφέρον των τουρκικών κεφαλαίων στην Ελλάδα φαίνεται να προσελκύει καταρχάς ο Τουρισμός. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ομίλου «Dogus», που πλέον είναι σημαντικός μέτοχος τόσο στον «Αστέρα» Βουλιαγμένης όσο και στο «Χίλτον». Οι συνολικές επενδύσεις μόνο του συγκεκριμένου ομίλου εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσουν τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Μεταξύ άλλων, συμμετέχει ως ιδιοκτήτης στην εταιρεία που διαχειρίζεται τη μαρίνα του Φλοίσβου, τη «Μαρίνα Ζέας», αλλά και μαρίνες σε Κέρκυρα και Λευκάδα. Πρόκειται για έναν από τους ισχυρότερους τουρκικούς ομίλους, που πλέον έχει διεθνή παρουσία και σε Κατασκευές, ΜΜΕ, Τρόφιμα - Ποτά, Real Estate, Νέες Τεχνολογίες, και δραστηριοποιείται σε δεκάδες χώρες με εκατοντάδες θυγατρικές. Ο ιδιοκτήτης του ομίλου, Φερίτ Σαχένκ, το 2008 κατετάγη στη λίστα των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου από το περιοδικό «Forbes».
Αλλες τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας είναι ο όμιλος «Koc», που επίσης συμμετέχει στη διαχείριση μαρίνων, όπως αυτής στη Μυτιλήνη.
Ακόμα, τις δραστηριότητές της επεκτείνει η τουρκική τράπεζα «Ziraat», με καταστήματα σε Ξάνθη, Κομοτηνή, Ρόδο και Αθήνα. Ο όμιλος «Pak Holdings», που πριν από μερικά χρόνια αγόρασε τη Μακεδονική Εταιρεία Χάρτου ΑΕ (παράγει χαρτόνια συσκευασίας για τρόφιμα, πίτσες, γλυκά, γιαούρτια κ.ά.). Τέλος, το 2017 εμφανίζονται πολύ αυξημένες οι επενδύσεις τουρκικών κεφαλαίων στην ελληνική αγορά ακινήτων μεγάλης αξίας.

Σύνθετο σκηνικό

Η υπεράσπιση των μονοπωλιακών συμφερόντων της μίας ή της άλλης πλευράς δεν είναι φυσικά μόνο ζήτημα υλοποίησης επιχειρηματικών σχεδιασμών. Ούτε και αφορά μόνο τους ρυθμούς με τους οποίους αξιοποιούνται οι μακέτες για το χτίσιμο ή την εξαγορά εργοστασίων στη μία ή στην άλλη χώρα.
Οι επιλογές και οι προτεραιότητες του κεφαλαίου σε κάθε περίπτωση αφορούν την προώθηση και συνολικότερων επιδιώξεων, ανάλογα και με τις συμμαχίες που κάθε πλευρά προκρίνει ή απλά διατηρεί.
Παρ' όλα αυτά, η ύπαρξη οικονομικών σχέσεων ανάμεσα σε ελληνικά και τουρκικά μονοπώλια δείχνει την αντιφατική σχέση ανάμεσα στις δύο αστικές τάξεις και από αυτήν την πλευρά. Αντιφατική σχέση η οποία αποτελεί και τη βάση ώστε, μαζί με την όξυνση του ανταγωνισμού, να υπάρχουν και οι τάσεις συμβιβασμού και συμφωνίας.
Την περίοδο που διανύουμε, βέβαια, φαίνεται ότι οι αντιθέσεις οξύνονται, γίνονται πιο περίπλοκες, στο φόντο και των ευρύτερων ανταγωνισμών στην περιοχή. Φανερώνεται δηλαδή ότι η ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων και μάλιστα αρκετά ανεπτυγμένων στο πλαίσιο καπιταλιστικών οικονομιών, η συμμετοχή στην ίδια ιμπεριαλιστική συμμαχία (ΝΑΤΟ), η υποστήριξη της πορείας της Τουρκίας προς την ΕΕ, δεν αποτελούν, ούτε μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες ειρήνης και ασφάλειας για τους λαούς των δύο χωρών.
Ανταγωνισμοί και συμβιβασμοί εναλλάσσονται και συνυπάρχουν, με μοναδικό κριτήριο τα κέρδη. Γι' αυτό και η ιμπεριαλιστική «ειρήνη», με το πιστόλι στον κρόταφο, εναλλάσσεται με την επίλυση των διαφορών με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.