Μη μιλάς πολύ

09-04-2018

Τώρα αυτός ο άνθρωπος που μοιάζει λίγο με μένα, λίγο με σας, ζητάει ελευθερία του λόγου. Θέλει να μιλήσει αλλά του λένε:
-Σώπα!…
Από μέσα μου μου ‘ρχεται να του φωνάξω:
-Βρε μίλα!… Μίλα!… Μίλα!…
Αλλά τι θα πούμε, πώς θα μιλήσουμε; Πού είναι η γλώσσα μας;

Κατιούσα

Ένα πολύ ωραίο και διδακτικό διήγημα του τούρκου λογοτέχνη Αζίζ Νεσίν, για το πώς μαθαίνουμε από μικροί να σωπαίνουμε και να μένουμε απαθείς σε όσα συμβαίνουν.

Γεννήθηκε στα 1915. Στο σπίτι δεν μπορούσε να κλάψει. Αμέσως η μάνα του τον μάλωνε και του ‘λεγε:
-Σώπα!
Δεν μπορούσε να γελάσει, δε φώναζε. Ο πατέρας του τον μάλωνε και του φώναζε
-Σώπα!
Όταν ερχόταν μουσαφίρης, του ‘λεγαν:
-Είναι ντροπή, σώπα!
Κι αν δεν ήταν κανείς, του ‘λεγαν πάλι:
-Σώπα, να ξεκουραστεί το κεφάλι μου!
Αυτό συνεχίστηκε έτσι ώσπου να γίνει επτά χρονών.
Πήγε στο Δημοτικό. Όταν ήθελε να μιλήσει στο μάθημα, τον μάλωναν:
-Σώπα!
Όταν σηκωνόταν στο μάθημα, του ‘λεγε ο δάσκαλος:
-Να μη μιλάς πολύ, όταν σε ρωτούν κάτι!
Αυτό κράτησε ώσπου να γίνει δώδεκα χρονών.
Πήγε στο Σχολαρχείο. Σαν άνοιγε το στόμα, του ‘λεγαν:
-Μην ανακατώνεσαι σε κάθε κουβέντα.
Ο διευθυντής του σχολείου τον συμβούλευε:
-Εάν ο λόγος είναι άργυρος, η σιωπή είναι χρυσός.
Ο καθηγητής του είπε:
-Δυο φορές ν’ ακούς, μια φορά να μιλάς… Για κοίταξε, δύο αυτιά έχουμε, ένα στόμα.
-Σώπα!
-Κόψ’ τη φωνή σου!
-Μη μιλάς πολύ!…
Αυτό κράτησε ώσπου να γίνει δεκαπέντε χρονών.
Πήγε στο Λύκειο. Εδώ η πιο προσφιλής διδασκαλία ήταν:
-Η σιωπή είναι πιο καλή από τη φλυαρία.
-Μη μιλάς πολύ!
-Σώπα!…
-Κόψ’ τη φωνή σου!…
Αυτό κράτησε ώσπου να γίνει δεκαεννιά χρονών.
Πήγε στο Πανεπιστήμιο. Στο σπίτι τον συμβούλευαν:
-Δεν πρέπει να μιλούν κοντά στους μεγάλους.
Του έλεγε η μάνα του:
-Ο λόγος του μεγάλου, η σιωπή του μικρού!
Μια μέρα του είπε ο καθηγητής:
-Κράτα τη γλώσσα σου!…
Αυτό κράτησε ώσπου να γίνει 23 χρονών.
Πήγε στο στρατό. Ο δεκανέας του φώναξε:
-Βρε σώπα!…
Ο λοχίας τον μάλωσε:
-Να αφήσεις τις πολυλογίες!…
Τον κάλεσαν στο τμήμα. Του είπε ο αστυφύλακας:
-Μη μιλάς πολύ!…
Του είπε κι ο αστυνόμος:
-Βρε σώπα!…
Πήγε στη δουλειά. Οι συνάδελφοί του βάζοντας το δάχτυλο στα χείλη του ‘λεγαν:
-Σσσσς!…
-Αμάν τσιμουδιά… Αμάν σώπα, αμάν θα βάλεις το κεφάλι σου σε μπελά. Αμάν ααα…
Οι προϊστάμενοί του του ‘λεγαν:
-Εσύ να μη χώνεις τη μύτη σου παντού!…
-Εσύ δεν καταλαβαίνεις…
-Εσένα τι σε νοιάζει…
-Εσύ να σωπαίνεις…
Παντρεύτηκε. Η γυναίκα του του ‘λεγε:
-Αμάν σώπα… Εσύ να μην ανακατεύεσαι!…
Ύστερα έκαναν παιδιά, μεγάλωσαν. Του ‘λεγαν:
-Εσύ πατέρα, σώπα!… Δεν καταλαβαίνεις απ’ αυτές τις δουλειές…
Αυτός ο άνθρωπος είμαι λίγο εγώ, λίγο εσείς, λίγο όλοι μας. Στα παλιά χρόνια, οι γυναίκες τάιζαν στους άνδρες τους γαϊδουρινή γλώσσα, για να μη φλυαρούν, για να μην τους πολυμιλούν. Σύμφωνα μ’ αυτή τη δοξασία, όσοι έτρωγαν γαϊδουρινή γλώσσα, δεν έβγαινε η φωνή τους. Λογαριάστε ότι τάισαν και σε μας γαϊδουρινή γλώσσα. Για ψάξτε να δούμε, έχετε στο στόμα σας γλώσσα; Κατάπιαμε τη γλώσσα μας. Χώσαμε τη γλώσσα μέσα μας. Στόμα έχουμε, γλώσσα δεν έχουμε.
Τώρα αυτός ο άνθρωπος που μοιάζει λίγο με μένα, λίγο με σας, ζητάει ελευθερία του λόγου. Θέλει να μιλήσει αλλά του λένε:
-Σώπα!…
Από μέσα μου μου ‘ρχεται να του φωνάξω:
-Βρε μίλα!… Μίλα!… Μίλα!…
Αλλά τι θα πούμε, πώς θα μιλήσουμε; Πού είναι η γλώσσα μας;

«Ανάσταση», η απάτη της εξιλέωσης ταπεινών και καταφρονεμένων

«Οι άνθρωποι έχουν μια φοβερή δύναμη να διατηρούν ψευδαισθήσεις. Εκατομμύρια άνθρωποι πιστεύουν ότι ένας Θεός μπορεί να χωρίσει στα δύο τη θάλασσα για να περάσει ο λαός του, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να πεθάνει και να αναστηθεί την τρίτη ημέρα, ότι αν σκοτώσεις έναν κακοποιό ανοίγουν για σένα οι πόρτες του Παραδείσου, όπου σε περιμένουν δεκάδες νεαρές παρθένες….» Μισέλ Ονφρέ (1959-)

Έφτασε η μεγάλη μέρα του χριστιανισμού. Η ύστατη, ανατριχιαστική αλλά και μεγαλειώδης επιβεβαίωση κάθε θεού.

Διότι πολύ απλά κάθε θεός έχει υποχρέωση να κατανικήσει το θάνατο, αρχής γενομένης από τον δικό του, και να υποσχεθεί πως και οι οπαδοί του, φυσικά υπό προϋποθέσεις, θα μπορέσουν να το πετύχουν.

Η εθνική γιορτή των απανταχού μεταφυσικών, χριστιανών ορθοδόξων, καθολικών, διαμαρτυρομένων, αρχαίων Αιγυπτίων, Ασσυρίων, Βαβυλωνίων, Φοινίκων, Περσών, Ελλήνων, χαρτοριχτών, φλιτζανούδων, αστρολόγων και πλήθους άλλων απατεώνων και ανόητων οπαδών.

Η μεγαλύτερη δοκιμασία για την ανθρώπινη νοημοσύνη, ειδικά στις μέρες μας. Από τις διηγήσεις των Ευαγγελιστών φαίνεται πως αυτοί που περιγράφονται ως στενός κύκλος του υιού-θεού πιάστηκαν στον ύπνο και στάθηκαν ιδιαιτέρως δύσπιστοι απέναντι στο μέγα γεγονός.

Στάση απολύτως φυσιολογική, διότι όσο Εβραιοχριστιανοί κι αν ήσαν, δεν καταπίνεται εύκολα το να αναστηθεί κάποιος, έστω και στα γραπτά.

Απ’ την άλλη, τι σκατά μάθαιναν τόσο καιρό που υποτίθεται πως συγχρωτίζονταν μαζί του;

Ξημερώματα της επόμενης μέρας απ’ το Σάββατο (κυριακάτικα δηλαδή), γράφει ο Μαθιός (Ματθαίος 28: 1-15) ότι πήγαν η Μαρία η Μαγδαληνή και η… άλλη Μαρία (αναφέρεται στη θεομάνα όχι και τόσο τιμητικά) για προσκύνημα στον τάφο.

Με το που λένε καλημέρα στη φρουρά, γίνεται ένας μεγάλος σεισμός και ένας άγγελος κατεβαίνει απ’ τον ουρανό.

Οι φρουροί, που έπαιζαν πρέφα αμέριμνοι, χλωμιάζουν – κι όχι μόνο, αλλά δεν είναι της στιγμής – και μ’ ελαφρά πηδηματάκια την κάνουν.

Ο άγγελος, που το πρόσωπό του ήταν «άσπρο σαν αστραπή» και το ρούχο του «άσπρο σαν το χιόνι» (ελπίζω να πιάνετε τη διαφορά), κυλάει πιο πέρα την πέτρα του τάφου και κάθεται πάνω της κουνώντας με χαριτωμενιά τα πόδια του, που κρέμονταν.

Η άλλη Μαρία, η μάνα του θεόπουλου ντε, έχοντας καεί από άγγελο, κάνει ασυναίσθητα πιο πέρα.

«Καλέ, πώς τρέμετε έτσι;»

απευθύνεται ο άγγελος στις κοψοχολιασμένες γυναίκες με τη γνωστή χάρη των αγγέλων. Και συνεχίζει:

«Ξέρω πως ζητάτε τον Ιησού τον εσταυρωμένο (μυαλό ξυράφι ο άγγελος!). Αργήσατε. Αναστήθηκε, όπως είχε πει, και την έκανε για Γαλιλαία. Μπείτε να δείτε τον τάφο και πηγαίνετε να το πείτε στους μαθητές του.»

Οι γυναίκες μπήκαν στον τάφο, με τον προσήκοντα δισταγμό βεβαίως, και βγήκαν τρέχοντας τραβώντας για τους μαθητές. Στο δρόμο έπεσαν πάνω στον αναστημένο.

Μετά τις συνήθεις σε αυτές τις περιπτώσεις χαιρετούρες και, ενώ αυτές έσκυψαν και προσκυνούσαν τα πόδια του, τους είπε ο βρικόλακας να πάνε να πουν στους μαθητές του πως θα τους περιμένει στη Γαλιλαία και πως είναι βιαστικός γιατί θα χάσει το… σύννεφο της γραμμής.

Οι φρουροί εν τω μεταξύ φτάνουν στους αρχιερείς έξω φρενών και τους λένε «το και το».

Επίσης, ζητούσαν το λόγο, γιατί οι Εβραίοι χρησιμοποιούν στα γραπτά τους Ρωμαίους στρατιώτες και τους βάζουν μάρτυρες σε αναστάσεις.

Τους καλοπιάνουν οι μεγαλοπαπάδες, τους εξηγούν πως έτσι κι αλλιώς όλα αυτά είναι βλακείες και στήνουν ένα παραμύθι πως τους πήρε ο ύπνος και πήγαν οι μαθητές του και βούτηξαν τον νεκρό. Στο τέλος, τους δίνουν και μια σαρανταοχτάωρη.

Οι στρατιώτες την κάνουν για το καπηλειό, μπας και συνέλθουν, όπου ξεκοιλιάζονται στο ποτό ανύποπτοι για το τι θα σημαίνουν όλα αυτά τα επόμενα 2.000 χρόνια και ποιος ξέρει πόσα ακόμη.

Ο Λουκάς (24: 1-12) στο δικό του Ευαγγέλιο βάζει περισσότερες γυναίκες να επισκέπτονται το μνήμα, χωρίς να αναφέρει ποιες, οι οποίες κουβαλούσαν και αρώματα.

Βρήκαν την πέτρα να έχει μετακινηθεί απ’ τον τάφο, μπήκαν μέσα ψάχνοντας, αλλά ο αναστημένος την είχε κάνει.

Πάνω που σταυροκοπιόντουσαν (πρώιμα), εμφανίστηκαν δύο τύποι με αστραφτερά ρούχα και τις έχεσαν αρκούντως:

«Γιατί ζητάτε τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς; Δεν θυμάστε τι σας είχε πει στη Γαλιλαία;»

Τότε αυτές θυμήθηκαν τι τους είχε πει και έτρεξαν στους έντεκα αποστόλους^[1], αλλά και σ’ όποιον συναντούσαν στο δρόμο, και έλεγαν τα καθέκαστα.

Και ήταν αυτές οι γυναίκες (τώρα το λέει ο Λουκάς) η Μαρία η Μαγδαληνή, μια Ιωάννα σκέτο, η Μαρία η μάνα του Ιακώβου (μανία κι αυτή να μην τη λένε μάνα του θεόπουλου), και άλλες κυράτσες που ήταν μαζί τους.

Οι μαθητές, μόλις τις άκουσαν, έπεσαν κάτω απ’ τα γέλια βρίσκοντας άκρως ανόητα αυτά που έλεγαν. Κάποιος μάλιστα πέταξε:

«Ρε, τι λένε οι μαλακισμένες;»

Τότε ο Πέτρος έτρεξε στο μνήμα, όπου βρήκε μόνο τα σάβανα. Του κόπηκε το γέλιο και γύρισε στο σπίτι κατάπληκτος.

Και στη διήγηση του Μάρκου (16: 1-8) η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία η μάνα του Ιακώβου (και του βρικόλακα) την επομένη από το Σάββατο, και ενώ είχε ανατείλει ο ήλιος, κουβαλούσαν αρώματα, αλλά μαζί τους ήταν και η Σαλώμη.

Εδώ ο Μάρκος τις βάζει να αναρωτιούνται ποιος θα τις βοηθήσει να κυλήσουν την πέτρα, αλλά φτάνοντας διαπιστώνουν πως η πέτρα κείτεται παραπλεύρως του τάφου.

Μπαίνουν μέσα και βλέπουν έναν νεαρό με άσπρα να κάθεται δεξιά και τους κόβεται η χολή.

«Τον Ιησού ψάχνετε;» (Φαίνεται πως οι άγγελοι δεν φημίζονταν για την ευφυΐα τους. Τι άλλο να ψάχνουν, ρε βλαμμένε, ερμαφρόδιτε, στον τάφο του θεόπουλου;)
«Δεν είναι εδώ, να κοιτάξτε. Πηγαίνετε να το πείτε στους μαθητές και στον Πέτρο. Να τρέξετε όλοι στη Γαλιλαία να τον συναντήσετε.»

Οι γυναίκες το έβαλαν στα πόδια έντρομες.

Ο Ιωάννης (20: 1-10) βάζει μόνη τη Μαρία τη Μαγδαληνή να πηγαίνει στον τάφο. Εκείνη βρίσκει την πέτρα να έχει μετακινηθεί και δεν τολμάει να μπει μέσα, μιας που είναι μόνη της.

Γυρίζει στον Σίμωνα Πέτρο και στον άλλο μαθητή που ο θεόπουλος αγαπούσε (εδώ ο Ιωάννης βλογάει τα γένια του) και τους λέει τα καθέκαστα.

Φεύγουν τότε ο Πέτρος και ο άλλος μαθητής (τον οποίο αγαπούσε ο αναστημένος και που ο συγγραφέας εννοεί τον εαυτό του) τρέχοντας για τον τάφο.

Αλλά ο αγαπημένος μαθητής τρέχει γρηγορότερα και, προσπερνώντας τον Πέτρο, φτάνει πρώτος στον τάφο. Βλέπει τους νεκρικούς επιδέσμους να είναι εκεί, αλλά δεν τολμά να μπει μέσα.

Φτάνει κι ο Πέτρος αγκομαχώντας, μπαίνει στο μνήμα και βρίσκει στο έδαφος το σάβανο αλλά και το σουδάριο^[2], που όμως είναι πεταμένο στην άλλη πλευρά του τάφου.

Φως φανάρι πως ο βρικόλακας αναστήθηκε θυμωμένος και τα πέταγε από πάνω του καθώς έψαχνε την έξοδο της σπηλιάς.

Μπήκε κι ο καλός μαθητής και πίστεψε, γιατί μέχρι τότε δεν έδιναν πολύ σημασία στο ότι ο δάσκαλός τους πρέπει να αναστηθεί από τους νεκρούς. Γύρισαν σπίτι.

Όπως διαπιστώσατε, στις παραπάνω διηγήσεις γίνεται του… Εβραιοχριστιανού.

• Κατά τον ένα, γίνεται σεισμός και ένας χαριτωμένος και τσαχπίνης άγγελος – που όμως οι υπόλοιποι συγγραφείς τον αγνοούν – σπρώχνει την πέτρα
• αλλού υπάρχουν και αλλού δεν υπάρχουν φύλακες
• η μάνα του θεόπουλου, κοτζάμ Παναγία, αποκαλείται ξεδιάντροπα η άλλη Μαρία ή η μάνα του Ιακώβου
• άλλες γυναίκες στέλνει στον τάφο ο ένας Ευαγγελιστής, άλλες ο άλλος
• για τον άγγελο, κάποιος υποστηρίζει πως κατέβηκε ένας, άλλος πως κατέβηκαν πολλοί, άλλος πως δεν κατέβηκε κανείς
• ο Ιωάννης εκθειάζει τον γοργοπόδαρο μαθητή, δηλαδή τον εαυτό του, άλλα όλοι συμφωνούν πως υπήρξε βρικόλακας.

Οι μαθητές ύστερα από τόσο συγχρωτισμό με τον νυν αναστημένο παραμένουν δύσπιστοι και άπιστοι, ενώ ο βρικόλακας δεν παρουσιάζεται στην οικογένειά του, αλλά παίρνει τους δρόμους.

Οι τρεις από τους Ευαγγελιστές υποστηρίζουν πως παρουσιάστηκε στη Μαρία τη Μαγδαληνή, με αποτέλεσμα ν’ αρχίσουν οι ψίθυροι, να εκτεθεί η γυναίκα στον αιώνα τον άπαντα και να διακυβεύεται η θεϊκή αγαμία.

Ανεξάρτητα από το ποιες έτρεξαν στον τάφο, το θεόπουλο έπρεπε να αναστηθεί. Η επιβολή της ανάστασης και η αποδοχή της από τις μάζες είναι το θεμελιακό στοιχείο και η πεμπτουσία του χριστιανισμού.

Με αυτό τον τρόπο χτίζεται η εξαργύρωση της καταπίεσης στο υπερπέραν, η απάτη της εξιλέωσης των ταπεινών και καταφρονεμένων. Επίσης, η ανάσταση είναι το διαβατήριο του χριστιανισμού για τη μετέπειτα εξάπλωσή του, αλλά και η αλυσίδα με την οποία θα δέσει το ποίμνιό του.

Με απύθμενο θράσος ο Παύλος δηλώνει:

«Εάν ο Ιησούς δεν αναστήθηκε, τότε η διδασκαλία και η πίστη μας είναι κενές. […] Εάν εν ταύτη τη ζωή μόνον ελπίζωμεν εις τον Χριστόν, είμεθα ελεεινότεροι πάντων των ανθρώπων» (ΙΕ΄, 14,19).

Και συνεχίζει:

«Ποιος από τους οπαδούς του πρώιμου χριστιανισμού, που είχαν ταυτιστεί με το ρόλο του Μεσσία, μπορούσε μετά το θάνατό του να παραδεχτεί πως έσφαλλε και ότι ο Μεσσίας είχε ένα τόσο άδοξο τέλος;

Ποια ανταλλακτική αξία έναντι της συνεχούς εξέγερσης των Εβραίων απέναντι στους Ρωμαίους εκείνης της εποχής μπορούσε να κατευνάσει καλύτερα τα πνεύματα ή διατηρούσε σοβαρές ελπίδες για να το κάνει;

Η ανάσταση έπρεπε να επινοηθεί, ώστε να εδραιωθεί η πίστη προς τη θεϊκή υπόσταση του Ιησού και να καλύψει μία από τις σοβαρότερες ανάγκες των πιστών τότε και στο μέλλον.»^[3]

Στην πραγματικότητα όμως, ο χριστιανισμός κάθε άλλο παρά καινοτομεί. Το φαινόμενο του θεού που πεθαίνει και ανασταίνεται γεννήθηκε και συναντάται σε πολλούς γεωργικούς και ποιμενικούς λαούς πριν από αυτόν.

Πέρσες, Σύριοι, Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Φοίνικες, Ινδοί, Εβραίοι, Αιγύπτιοι. Ακόμη και στην αμερικάνικη ήπειρο.

Όταν οι κονκισταδόρες^[4] αποβιβάστηκαν στη Νότιο Αμερική, διαπίστωσαν έκπληκτοι πως οι ντόπιοι πίστευαν σ’ ένα θεό που τύφλα να έχει το δικό μας θεόπουλο.

Μέχρι τότε δεν υπήρχε επικοινωνιακή σχέση μεταξύ των δύο κόσμων, άρα οι Ινδιάνοι σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να κατηγορηθούν για αντιγραφή ή κλοπή ξένης πνευματικής ιδιοκτησίας.

Απλώς οι Ινδιάνοι, έχοντας ταυτόσημες μεταφυσικές ανησυχίες και ανάλογες με τους άγριους Μεσανατολίτες φυσικές και κοινωνικές δυσκολίες, έδωσαν την ίδια λύση.

Ο θεός τους λεγόταν Κουετζαλκοάτλ και είχε σταυρωθεί σ’ έναν ξύλινο σταυρό. Φυσικά, όπως ξέρουμε σήμερα, σε καμία περίπτωση δεν κατάφερε να τους σώσει από τους Ισπανούς κατακτητές και αργότερα από όσους άλλους αποίκησαν τη γη τους.

Στη χερσόνησο Γιουκατάν ο Μπακάμπ, γιος της παρθένας Τσιριμπίρας, παριστανόταν στεφανωμένος με ακάνθινο στεφάνι. Σταυρώθηκε και αυτός σε ξύλινο σταυρό, έμεινε τρεις μέρες πεθαμένος, έπειτα σηκώθηκε και το ’ριξε στις βόλτες.

Προφανώς πρόκειται για συγγενή του Κουετζαλκοάτλ.

Στη Βαβυλωνία ο Μαρντούκ πέθαινε κάθε χειμώνα και ανασταινόταν την άνοιξη.

Τακτικά ανασταινόταν και ο Άδωνις των Φοινίκων. Όταν πέθαινε, οι πιστοί του αυτομαστιγώνονταν (και οι «δικοί» μας το κάνουν σε κάποια μέρη ακόμη και σήμερα) και σε κάθε ανάστασή του αλληλοσυγχαίρονταν με το «Άδωνις ανέστη».

Κάθε που πέθαινε, του έφτιαχναν ξύλινα αγάλματα που τα τοποθετούσαν σ’ ένα είδος φέρετρου και, αφού οι γυναίκες τα έπλεναν και τα άλειφαν με διάφορα αρωματικά, τα τύλιγαν σε υφασμάτινα σάβανα και τα έθαβαν. Δεν μπορεί κάτι θα σας θυμίζουν όλα αυτά.

Αλλά και ο Άττις δεν πήγαινε πίσω. Χτυπημένος με ιερή μανία από την ερωμένη του Κυβέλη, έκοψε τ’ αρχίδια του και τα κακάρωσε από αιμορραγία. Μετά τον ευνουχισμό του όμως αναστήθηκε και έγινε πάλι δεκτός από τη θεά.

Πενθώντας τα πάθη του στις 24 Μαρτίου, οι οπαδοί του αυτομαστιγώνονταν και την επομένη γιόρταζαν την ανάστασή του, γιατρεύοντας τις πληγές τους και ελπίζοντας πως θ’ αναστηθούν κι αυτοί.

Ακόμη παλαιότερα, εξασκούνταν στην ανάσταση ο Όσιρις των Αιγυπτίων (ο μετέπειτα Σέραπις των Ρωμαίων) και όποτε το κατάφερνε, συνήθως κάθε χρόνο, οι πιστοί του αλληλοσυγχαίρονταν κι αυτοί με τον ίδιο τρόπο των αλλόπιστων.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως η λατρεία του, καθώς και της αδελφής-συζύγου του Ίσιδας – λίγο μπλεγμένη σχέση – έφτασε μέχρι το 350 μ.χ.

Σ’ αυτή την επισκόπηση αναστημένων θεών δεν πρέπει να παραλείψουμε τον Μίθρα. Ο Μίθρας ήταν γιος θεού και γεννήθηκε σε μια σπηλιά.

Αποκαλούνταν «Αυτός που γεννήθηκε από βράχο». Τον παρίσταναν με ραβδί και σπαθί στο χέρι, όπως και τον Πέτρο αργότερα. Οι οπαδοί του σε τελετουργικά δείπνα έτρωγαν αγιασμένο ψωμί και έπιναν κρασί.

Γνώριζε κι αυτός την τέχνη της ανάστασης και με τη βοήθειά του πίστευαν πως ανασταίνονταν ή θα ανασταίνονταν όλοι οι νεκροί. Ο μιθραϊσμός των Περσών, αρκετά διαδεδομένος την εποχή των πρώτων χρόνων του χριστιανισμού, πέρασε αυτούσιος στη λατρεία των πρωτοχριστιανών.

Μπροστά σ’ όλους αυτούς τους αναστημένους δεν μπορούσαν να υστερούν οι αρχαίοι Έλληνες.

Έτσι, μετά την αρχική περιπέτεια κατά τη γέννησή του, ο Διόνυσος, γεννημένος δεύτερη φορά από το μηρό του πατέρα του, του Δία, ανασταινόταν ανελλιπώς κάθε χρόνο.

Άσχετα από το τι υποστηρίζει η επίσημη εκκλησία σχετικά με την «ανάσταση» και με το αν ο Ιησούς είχε μόνο ανθρώπινη υπόσταση ή όχι και το αν πέρναγε από τοίχους και πόρτες κλειστές, κανείς δεν τόλμησε να τα αμφισβητήσει όλα αυτά, ειδικά από τη στιγμή που επικράτησε ο χριστιανισμός ως επίσημη θρησκεία του κράτους και ως τον 16ο αιώνα.

Η αιμοδιψής τρομοκρατία που ασκούσε όλα αυτά τα χρόνια η εκκλησία δεν επέτρεπε τέτοιου είδους ερωτήματα, ακόμη και για πολύ δευτερεύοντα ζητήματα.

Από την εποχή του Παύλου και των Ευαγγελιστών, και αργότερα επιστημονικότερα, χτίστηκε έντεχνα το προφίλ του Χριστού, έτσι ώστε να επιδράσει καταλυτικά στις λαϊκές μάζες της εποχής, ειδικά τα πρώτα χρόνια και πάντως πριν αποκτήσει η εκκλησία καθεστηκυία δύναμη, οπότε και σαφώς μετασχηματίζεται σε μηχανισμό καταπίεσης και τρομοκρατίας.

Παύλος και Ευαγγελιστές, σε διαφορετικό βαθμό και με τον τρόπο του ο καθένας, χτίζουν πάνω σε πέντε βασικά για την εποχή, και όχι μόνο, ζητήματα:

• Στην ισότητα απέναντι στο θεό, που αρκετοί –αφελώς αν και δικαιολογημένα– την ήλπισαν και κοινωνικοοικονομική,
• στην έννοια της αγάπης,
• στη δυνατότητα άφεσης αμαρτιών,
• στη μεταθανάτια ανταμοιβή έναντι των όσων υπομένονται στη ζωή
• και, φυσικά, στην περιβόητη ανάσταση, η οποία και ακυρώνει, προσφέροντας τη μέγιστη ανταμοιβή, την παράλογα απάνθρωπη ζωή των μαζών τότε και βιάζει τη λογική μας ακόμη και σήμερα.

Αφαιρέστε την ανάσταση από το χριστιανισμό, και η χριστιανική διδασκαλία χάνει το νόημα, τη δύναμη και την προωθητική της ικανότητα ακόμη και στις μέρες μας.

Βεβαίως, και εδώ οι καθολικοί δείχνουν ιδιαίτερη προσαρμοστικότητα.

Καθώς κατά καιρούς έχουν εγερθεί σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί να τη σκαπουλάρει κάποιος από τη σταύρωση – έχουν αναφερθεί πολλές και αποδεδειγμένες περιπτώσεις –, στην περίπτωση που υποθέσουμε πως ο Χριστός υπήρξε και πως όλα τα ανιστόρητα και αντιφατικά των αποστόλων γειτνιάζουν με την πραγματικότητα, η καθολική εκκλησία παίρνει στροφή προσπαθώντας να θολώσει το τοπίο, όπως θα δούμε παρακάτω.

Αναρωτηθήκατε ποτέ προς τι όλη αυτή η σταυρολογία όλες τις φορές που βρεθήκατε σε οπτική επαφή μ’ έναν εσταυρωμένο, πότε και πώς προέκυψε ο σταυρός;

Η ποινή που απαγγέλθηκε στον Ιησού, σύμφωνα με τις γραφές, δεν ήταν η σταύρωση, αλλά ο λιθοβολισμός.

Πολύ αργότερα, τον 4ο αιώνα, προστέθηκε ο σταυρός ως ειδωλολατρικό σύμβολο πίστης στην πληθώρα ανάλογων εξαρτημάτων της χριστιανικής θρησκείας. Οπότε σκαρφίστηκαν και τη σταύρωση.

Με διακήρυξή του, ο πάπας Ιωάννης ο 23ος στις 30/6/1960, και εδώ βρίσκουμε μια από τις ακροβατικές στροφές, ανακρούει πρύμναν υποστηρίζοντας πως μέσω του αίματος του Ιησού σώθηκε ο κόσμος, μαζί μ’ αυτόν κι εγώ ο αθεϊστής που σας γράφω, και όχι μέσω του θανάτου του.

Με λίγα λόγια, δεν έχει σημασία αν πέθανε ή όχι στο σταυρό. Κι αν δεν πέθανε, πολύ περισσότερο δεν αναστήθηκε, αλλά αυτό δεν λέγεται. Χώρια που δεν υπήρξε, αλλά κατασκευάστηκε αιώνες μετά (Α΄ οικουμενική σύνοδος) από μίξη όλων των θεών της εποχής.

Φαίνεται ότι ο συγκεκριμένος πάπας προετοίμαζε την αντίδραση της εκκλησίας στην έλευση της επιστήμης.

Απόσπασμα από το «Η Αγρία Γραφή», Εκδόσεις ΚΨΜ του Στέλιου Κανάκη

[1]. Συμμορία των έντεκα: Αμερικανική κωμική περιπέτεια παραγωγής 2001 σε σκηνοθεσία Στίβεν Σόντεμπεργκ, με πρωταγωνιστές τους Τζορτζ Κλούνεϊ, Μπραντ Πιτ, Ματ Ντέιμον, Άντι Γκαρσία, Τζούλια Ρόμπερτς κ.ά. Ριμέικ ομότιτλης ταινίας του 1960.
[2]. Σουδάριο: Μαντίλι στο οποίο ήταν τυλιγμένο το κεφάλι.
[3]. ΙΕ΄, 14,19.
[4]. Ισπανοί εξερευνητές και κατακτητές. Εξολοθρευτές του γηγενούς (ινδιάνικου) πληθυσμού με τη βοήθεια της καθολικής εκκλησίας, που μέχρι τον προηγούμενο αιώνα αναρωτιόταν αν οι Ινδιάνοι έχουν… ψυχή.

Στο μικρόκοσμο ενός φωταγωγού

Ελπίδα Πουρναρά

Η γοητεία του να ζεις σε ένα διαμέρισμα κλειστό, ένα διαμέρισμα που βλέπει μόνο στο φωταγωγό, είναι ότι έχεις το δικαίωμα ανά πάσα ώρα και στιγμή να εισβάλλεις στη ζωή του άλλου – χωρίς αυτό όμως να αποκλείει και το γεγονός ότι μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο.
Μπορώ να καταλάβω πότε η κυρία του τετάρτου της διπλανής πολυκατοικίας είναι χαρούμενη ή θλιμμένη, μόνο και μόνο από τον τρόπο που φουμάρει τον καπνό της. Μερικές φορές την ακούω πολύ νωρίς το πρωί ή πολύ αργά το βράδυ να κάθεται για ώρες στο μπαλκονάκι της με μόνη συντροφιά άλλοτε το τρανζιστοράκι κι άλλοτε τον ξερόβηχά της. Ειδικά τώρα με την άφιξη της άνοιξης την επισκέφθηκαν κι οι αλλεργίες της. Οπότε σε ανύποπτο χρόνο το φτέρνισμα είναι ικανό – δοθείσης και την ελλιπούς μόνωσης – να σε πετάξει από τον ύπνο σου.
Ξέρω πότε το νεαρό και προσφάτως αφιχθέν ζευγάρι στον δεύτερο είναι τσακωμένο ή μονιασμένο. Φοιτητές, βλέπεις. Στα ντουζένια τους, βλέπεις. Πρώτη συγκατοίκηση. Βλέπεις. Συχνά όταν τσακώνονται το αγόρι βγαίνει στο μπαλκόνι και περνά ώρες ατελείωτες μπροστά σε μια οθόνη, κρύβοντας το θυμό του μέσα σε αμέτρητα pixels και ειδοποιήσεις. Το κορίτσι, πάλι, παίρνει τα καθαριστικά και κάνει το σπίτι λαμπίκο.
Η μεγαλοκοπέλα, πάλι, στο γειτονικό μπαλκόνι έχει μόνιμη λατρεία στις μπουγάδες. Κάθε μέρα βλέπεις διαφορετικά σεντόνια και μπλουζάκια να παρελαύνουν στα σχοινιά της και αρκετές φορές μερικά βολτάρουν και στα παρακάτω διαμερίσματα. Είναι τέτοια η μανία της να μη χρησιμοποιεί μανταλάκια, που ουκ ολίγες φορές τα ρούχα της αποδημούν προς άλλα μπαλκόνια.
Ελάχιστες είναι οι φορές που απόλυτη ησυχία, σχεδόν νεκρική σιγή, απλώνεται σε όλο τον φωταγωγό. Το χειμώνα είναι λίγο μετά τα μεσάνυχτα που οι πιο πολλοί κοιμούνται ένεκα της πρωινής δουλειάς, ενώ το καλοκαίρι είναι λίγο πριν την ανατολή του ήλιου, στιγμές πριν το απορριμματοφόρο σημάνει την έναρξη μιας καινούριας μέρας. Τότε που τρέμεις να ανοίξεις το παντζούρι – μην τυχόν και ξυπνήσεις την γάτα που κουρνιάζει στο περβάζι του παραθύρου.
Η καλύτερη εποχή όμως είναι το καλοκαίρι. Χωρίς αμφιβολία. Εκεί είναι που ξεγυμνώνεσαι παντελώς. Η ζέστη, αφόρητη ως είναι, σε αναγκάζει σε διάπλατα ανοιχτές μπαλκονόπορτες και κουρτίνες κι αυτομάτως γίνεσαι ένα με τα υπόλοιπα διαμερίσματα. Μοιάζει τότε ο φωταγωγός σαν ένα κοινόβιο. Οι όροι «ιδιωτικότητα», «αλληλοκατανόηση», «σεβασμός» χάνουν τη δυναμική τους και σταδιακά παύουν να υφίστανται. Έτσι, ο ξερόβηχας και τα σεντόνια του ενός γίνονται ξερόβηχας και σεντόνια του άλλου κι ο θυμός πολλές φορές με τη μορφή δεκάδων decibel μοιράζεται σε κάθε σπιτικό.

**

Τα κουτάκια στο φωταγωγό μέρα με τη μέρα μεγαλώνουν και υπακούουν στο μεγαλύτερο χρωματιστό κουτί που βγάζει φωνές και προστάζει.
Καλογυαλισμένα απ’ όλες τις πλευρές, παρελαύνουν ένα – ένα, βγάζοντας άναρθρες κραυγές και άναρχα σχήματα.
Τα κουτάκια στο φωταγωγό πλέον δεν κατοικούνται από ανθρώπους, μα από μηχανήματα.
Κι ακόμα ψάχνω για να βρω ποιος μας κινεί τα νήματα.

Ο Κιμ, το κουμπί και το πυρηνικό πρόγραμμα της ΛΔ Κορέας

Κατιούσα

Σήμερα ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ο ηγέτης της ΛΔ Κορέας, έχει γενέθλια και με αυτήν την αφορμή, αντιγράψαμε και δημοσιεύουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο της Φραγκίσκας Μεγαλούδη “στη χώρα των Κιμ”, το οποίο αναφέρεται στο πυρηνικό πρόγραμμα της Κορέας, τους λόγους που οδήγησαν την πολιτική ηγεσία της χώρας στην ανάπτυξη τέτοιου προγράμματος και ένα σύντομο ιστορικό με τις διακυμάνσεις και τις προοπτικές του. Υπόψη πως το βιβλίο γράφτηκε και κυκλοφόρησε το 2015, οπότε τα στοιχεία και κάποιοι χρονικοί προσδιορισμοί αναφέρονται σε εκείνη τη χρονιά.

Το πυρηνικό πρόγραμμα της ΛΔ Κορέας
Στο επίκεντρο όλων αυτών των εντάσεων βρίσκεται το πυρηνικό πρόγραμμα της Κορέας, το οποίο η χώρα έχει δηλώσει ξεκάθαρα πως η χώρα δεν πρόκειται να εγκαταλείψει.
Υπολογίζεται ότι το πυρηνικό οπλοστάσιο της χώρας διαθέτει 10 με 16 όπλα, τα οποία περιλαμβάνουν 6 με 8 συσκευές πλουτωνίου και 4 με 8 όπλα εμπλουτισμένου ουρανίου. Αν και οι πληροφορίες δεν είναι εύκολο να διασταυρωθούν, μία μελέτη που δημοσίευσε το Ινστιτούτο ΗΠΑ-Κορέας του τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του John Hopkins (2015) υποστηρίζει ότι η Β. Κορέα διαθέτει πυρηνικές κεφαλές ικανές να πλήξουν στόχους σε Νότια Κορέα και Ιαπωνία.
Η ιστορία με τα πυρηνικά της Κορέας δεν είναι καινούρια. Η απόκτησή τους αποτελούσε στρατηγικό στόχο για πάνω από πέντε δεκαετίες και η κυβέρνηση έβλεπε (και βλέπει) στα πυρηνικά όπλα την επιβίωσή της, τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς εχθρούς. Σίγουρα οι Kim διδάχτηκαν πολλά τόσο από την τύχη του Σαντάμ Χουσεΐν, αλλά και από τα πρόσφατα γεγονότα της Λιβύης, με τον εκτοπισμό και την εξόντωση του Μουαμάρ Καντάφι, ύστερα από την επέμβαση των δυτικών. Για τους Kim, μια Κορέα – πυρηνική υπερδύναμη θα θεωρηθεί ισότιμος συνομιλητής των ΗΠΑ και θα μπορεί να επιβάλλει τη γραμμή της και να ασκεί πίεση στη Νότια Κορέα. Παράλληλα, στα πυρηνικά βλέπει το δρόμο για την οικονομική ανάπτυξη. Άλλωστε η επίσημη πολιτική είναι η γραμμή byungjin, βάσει της οποίας η Βόρεια Κορέα επιζητά ταυτόχρονη οικονομική ανάπτυξη, αλλά και μετατροπή σε πυρηνική δύναμη.
Μέχρι το 1989 η Κορέα στήριζε το αμυντικό δόγμα της στην απόκτηση ισχυρού οπλοστασίου, κατασκευάζοντας παράλληλα μεγάλα καταφύγια σε όλη τη χώρα. Ο Kim Il-sung αντιμετώπιζε τα πυρηνικά όπλα με σκεπτικισμό και τα θεωρούσε περισσότερο ένα διπλωματικό εργαλείο, παρά μέσο πολέμου. Ο ίδιος άλλωστε είχε δηλώσει ότι τα πυρηνικά δε θα χρησιμοποιούνταν ποτέ σε κορεατικό έδαφος. Το 1985 η Βόρεια Κορέα υπέγραψε το σύμφωνο μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων (Non-Proliferation Treaty ή ΝΡΤ), το οποίο σκοπεύει στην αποτροπή της διάδοσης των πυρηνικών όπλων, δεσμεύεται για την καταστροφή τους και προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των χωρών για την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Καθυστέρησε, όμως, πέντε χρόνια να υπογράψει τη συμφωνία με την Υπηρεσία Διεθνούς Ατομικής Ενέργειας για έλεγχο των πυρηνικών της εγκαταστάσεων. Όταν το 1993 οι επιθεωρητές ζήτησαν να προχωρήσουν σε ελέγχους των αποθεμάτων πλουτωνίου στο πυρηνικό εργοστάσιο Yongbyon, η χώρα απείλησε με αποχώρηση από το Σύμφωνο. Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90′ υπήρξαν περιθώρια συνεννόησης, με αντάλλαγμα καλύτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ που θα εξουδετέρωναν και τις όποιες απειλές.
Το 1993 η Κορέα και το Ισραήλ είχαν προχωρήσει σε εμπορικές και διπλωματικές συμφωνίες, βάσει των οποίων το Ισραήλ θα αναγνώριζε διπλωματικά τη Βόρεια Κορέα και θα προχωρούσε σε επενδύσεις, και η Κορέα με τη σειρά της θα σταματούσε κάθε πώληση όπλων στη Μέση Ανατολή -και στο Ιράν- παράλληλα με το πάγωμα του πυρηνικού της προγράμματος. Όπως ανέφεραν τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, η Πιονγκ Γιανγκ θα πωλούσε ένα ορυχείο χρυσού στο Ισραήλ, το οποίο θα προχωρούσε σε επένδυση ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων από δωρεές εβραίων της διασποράς. Για το Ισραήλ ήταν μια ευκαιρία να σταματήσει η πώληση πυραύλων Skud-D από την Κορέα στη Συρία, το Ιράκ, αλλά κυρίως το Ιράν αποκόπτοντας έτσι τις χώρες αυτές από μία σημαντική πηγή εξοπλισμού. Η συμφωνία όμως δεν πρόλαβε ποτέ να γίνει πράξη, καθώς, όπως ανακοίνωσε εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών, ύστερα από αμερικανικές πιέσεις, το Ισραήλ αποχώρησε, σεβόμενο τη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ για τις επαφές αυτές. Ως αντίποινα, η Πιονγκ Γιανγκ προχώρησε σε εκτόξευση πυραύλων.
Ακολούθησε ένας ακόμα γύρος διαπραγματεύσεων, που οδήγησε στην υπογραφή συμφώνου συνεργασίας το 1994, βάσει του οποίου η Βόρεια Κορέα θα σταματούσε το πυρηνικό πρόγραμμα και οι ΗΠΑ θα προμήθευαν τη χώρα με καύσιμα αλλά και με τεχνολογία, ώστε να αναπτύξει πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς.
Τα γεγονότα όμως του Ιράκ και η εκλογή George W. Bush, ο οποίος τοποθέτησε τη Βόρεια Κορέα στον “άξονα του κακού”, άλλαξαν τα δεδομένα και η συμφωνία κατέρρευσαν στα τέλη του 2002.  Το 2003 η χώρα αποχωρεί από το σύμφωνο μη διάδοσης πυρηνικών, εν μέσω κατηγοριών ότι χρησιμοποίησε τη συμφωνία για συνεργασία στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας για να αποκτήσει πρόσβαση σε εμπλυτισμένο ουράνιο με σκοπό την κατασκευή όπλων.
Ακολουθούν νέες διαπραγματεύσεις το 2005 με την Πιονγκ Γιανγκ να συμφωνεί στο πάγωμα των πυρηνικών και τις ΗΠΑ να δεσμεύονται για ανθρωπιστική βοήθεια στη χώρα, αλλά και παροχή καυσίμων: 50.000 τόνοι το 2005 και 900.000 τόνοι το 2007. Για άλλη μια φορά οι διαπραγματεύσεις αποτυγχάνουν. Ο Bush δηλώνει ότι, παρά τις συμφωνίες, οι κυρώσεις εναντίον της Κορέας θα παραμείνουν, ενώ η Ουάσιγκτον απορρίπτει την έκθεση 60 σελίδων που παραδίδει η χώρα σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα, ως ανακριβή. Οι ΗΠΑ -υπό την επιρροή και της σκληροπυρηνικής πτέρυγας των Cheney και Bolton- αρνούνται να τηρήσουν τη συμφωνία και δεν παραδίδουν ένα μέρος των καυσίμων. Το Σεπτέμβριο του 2007 το Ισραήλ, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Ορχιδέα, βοβμαρδίζει τη θέση Al Kibar στη Συρία και δέκα Βορειοκορεάτες εργάτες χάνουν τη ζωή τους. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς έκαναν εκεί, τα στοιχεία δείχνουν ότι εργάζονταν στην κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρια στο συριακό έδαφος. Η συριακή κυβέρνηση αρνήθηκε τις κατηγορίες αυτές, ενώ υπήρξε μια γενική σιωπή στη διεθνή διπλωματία γύρω από το βομβαρδισμό. Χρειάστηκε να περάσουν πέντε χρόνια και να φτάσουμε το 2011 για να επιβεβαιώσει ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας, ο οποίος συνέλεξε δείγματα χώματος από το σημείο, ότι επρόκειτο για πυρηνικό αντιδραστήρα. Όπως και να έχει, όμως, η Βόρεια Κορέα αν και δεν έδωσε καμία επίσημη εξήγηση για το τι έκαναν εκεί οι πολίτες της, άρχισε να σκληραίνει πάλι τη στάση της μετά από αυτά τα επεισόδια. Στα μέσα Αυγούστου του 2008 διώχνει τους επιθεωρητές ατομικής ενέργειας και απειλεί να συνεχίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Η επέμβαση στη Λιβύη το 2011 και ο θάνατος του Καντάφι, οκτώ χρόνια αφότου είχε παραδώσει το οπλοστάσιό του, έκανε την Πιονγκ Γιανγκ να εντείνει το πυρηνικό της πρόγραμμα και να αρχίσδι την ενεργή ανάπτυξή του. Η χώρα προσπαθεί να αποκομίσει πολιτικά οφέλη και η ρητορική που ακολουθεί, θυμίζει την αντίστοιχη πολιτική των ΗΠΑ και της Ρωσίας, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, με εκατέρωθεν απειλές για αντίποινα και επιδείξεις ισχύος. Φαίνεται πως η Πιονγκ Γιανγκ εφαρμόζει πολιτική αποτροπής (deterrence) και θέλει να πείσει ότι η ικανότητά της για αντίποινα είναι πραγματική και ότι διαθέτει την αντίστοιχη πυρηνική δύναμη για να τα πραγματοποιήσει. Με άλλα λόγια, προειδοποιεί τις ΗΠΑ και τη Νότια Κορέα για σοβαρά αντίποινα, χάρη στα πυρηνικά όπλα που διαθέτει, και τις αποτρέπει έτσι από το να της επιτεθούν.
Αυτή η αμυντική γραμμή απαιτεί να ενσωματώσει τα πυρηνικά όπλα στο ευρύτερο στρατιωτικό της δόγμα, κάτι που σταδιακά ήδη συμβαίνει. Απαιτεί παράλληλα και αποκέντρωση, καθώς θα πρέπει να δοθεί και κάποια δυνατότητα αποφάσεων σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους ειδικευμένους στο θέμα των πυρηνικών. Αυτό ακόμα η ηγεσία δε φαίνεται έτοιμη να το πράξει. Η στάση των ΗΠΑ μέχρι σήμερα είναι να αγνοούν την Πιονγκ Γιανγκ, όσο η τελευταία δεν παραδίδει το πυρηνικό της οπλοστάσιο. Παράλληλα, η επιβολή κυρώσεων (στο φαντασιακό της Ουάσιγκτον) θα γονάτιζε την οικονομία της χώρας, η οποία θα αναγκαζόταν έτσι να προχωρήσει σε συμφωνία, αποδεχόμενη όλους τους όρους που θα θέσουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της. Αυτή η στάση είχε κάποια λογική μέχρι το 2006, όταν η Βόρεια Κορέα ζητούσε πολιτικές και οικονομικές παραχωρήσεις από τη Δύση και ήταν πρόθυμη να συζητήσει μια συμφωνία τερματισμού του πυρηνικού της προγράμματος. Σε αυτό ευνοούσε και η λεγόμενη “ηλιόλουστη πολιτική” (sunshine policy) της Νότιας Κορέας που διήρκεσε από το 1998 μέχρι τις αρχές του 2007. Η πολιτική αυτή αναγνώριζε ότι, παρόλα τα προβλήματα του Βορρά, το καθεστώς δε θα καταρρεύσει και η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είναι μονόδρομος. Έτσι, ο νότος διαχώρισε την πολιτική από την οικονομία, διευκόλυνε τις επενδύσεις ιδιωτών στο βορρά και αύξησε την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας χωρίς προαπαιτούμενα. Οι συντηρητικοί κύκλοι όμως μες στη Νότια Κορέα και κυρίως οι ΗΠΑ δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι την προσέγγιση αυτή, η οποία έληξε άδοξα με τις εκλογές του 2007 και τη νέα κυβέρνηση στη Νότια Κορέα.
Σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει πολύ από τότε. Η Βόρεια Κορέα ξεκαθάρισε ότι δεν εγκαταλείπει το πυρηνικό της πρόγραμμα και το 2012, με άρθρο στο Σύνταγμα, επικύρωσε τη θέση της ως “πυρηνικής δύναμης”. Παρόλα αυτά φαίνεται πρόθυμη να συζητήσει το πάγωμα μελλοντικών δραστηριοτήτων -διατηρώντας όμως ανέπαφο το υπάρχον οπλοστάσιο- με αντάλλαγμα οικονομική βοήθεια και διεθνή αναγνώριση. Οι ΗΠΑ αρνούνται να συζητήσουν αυτό το ενδεχόμενο και απαιτούν πλήρη καταστροφή, κάτι που φυσικά η Πιονγκ Γιανγκ δε δέχεται κι έτσι οι συζητήσεις δεν καταλήγουν πουθενά. Ή μάλον δεν αρχίζουν καν.
Οι ΗΠΑ δεν εμπιστεύονται τη Βόρεια Κορέα λόγω και της προηγούμενης αποχώρησης από το Σύμφωνο χωρίς να τηρήσει καμία υποχρέωση. Από την άλλη, το κόστος μιας τέτοιας συμφωνίας ισοδυναμεί με πολιτική αυτοκτονία, για όποιον Αμερικανό πρόεδρο ή έστω διπλωμάτη την επιχειρήσει. Θα είναι πρακτικά αδύνατο να εξηγήσει και να κερδίσει τη στήριξη της Γερουσίας και της κοινής γνώμης, ένας πολιτικός που θα δώσει στη Βόρεια Κορέα όσα ζητάει και θα πάρει ως αντάλλαγμα μόνο μια υπόσχεση για το πάγωμα των μελλοντικών της δραστηριοτήτων. Το ερώτημα που τίθεται από τη δυτική διπλωματία είναι αν και πόσο μπορεί η Δύση να εμπιστευετεί μια απρόβλεπτη βορειοκορεατική κυβέρνηση, τη στιγμή μάλιστα που θα έχει κι ανεπτυγμένο πυρηνικό πρόγραμμα.
Καθώς λύση δε φαίνεται να υπάρχει, η κατάσταση είναι πλέον αδιέξοδη. Ο χρόνος όμως κυλάει τελικά υπέρ του νεαρού Kim, ο οποίος αναπτύσσει ταχύτατα το πρόγραμμά του και η κατάσταση σε πέντε χρόνια από τώρα σίγουρα θα είναι πολύ πιο κρίσιμη. Η Δύση καλείται να διαλέξει είτε να προχωρήσει σε μια γενναία συζήτηση τώρα, με ειλικρινές πνεύμα διαπραγματεύσεων, είτε να έχει να αντιμετωπίσει ένα πολύ πιο εξελιγμένο πρόγραμμα σε λίγα χρόνια. Για την επιτυχία όμως κάθε διαπραγμάτευσης απαιτείται αμοιβαία εμπιστοσύνη, και αυτή δεν πρόκειται να υπάρξει όσο συνεχίζεται η γελοιοποίηση της βορειοκορεατικής ηγεσίας και εντείνονται συνεχώς οι κυρώσεις που αποδεδειγμένα δε φέρνουν κανένα αποτέλεσμα. Από την πλευρά της η ηγεσία της Βόρειας Κορέας, αν επιθυμεί την οικονομική βοήθεια, που έχει ανάγκη, οφείλει να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις χωρίς απρόβλεπτες αντιδράσεις.
(…)
Η Δύση εδώ και 70 χρόνια περιμένει την πτώση των Kim. Όπως φαίνεται, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον. Η αμφισβήτηση στο εσωτερικό της χώρας παραμένει ανύπαρκτη. Και το τελευταίο “ξεκαθάρισμα λογαριασμών” με την εκτέλεση ή απομάκρυνση αξιωματούχων και υπουργών, μάλλον δηλώνει ότι ο νεαρός Kim εδραιώνει την εξουσία του, σχηματίζοντας το δικό του κύκλο εμπίστων.

ΣΥΡΙΑ Συγκρούσεις συμφερόντων και «συμμαχιών»...

Copyright 2018 The Associated

Τα αμερικανικά στρατεύματα στο Μάνμπιτζ της Β. Συρίας παραμένουν μέχρι νεωτέρας...

Κλιμακώνονται οι ανταγωνισμοί ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στα πεδία συγκρούσεων στη Συρία για την προώθηση των συμφερόντων και πρόσχημα την εξεύρεση «πολιτικής λύσης». Παράλληλα, οι κόντρες σε επίπεδο συμμάχων κορυφώνονται δίπλα στις ανακοινώσεις επιβεβαίωσης των λυκοσυμμαχιών τους, με χαρακτηριστικότερες τις αντιθέσεις συμφερόντων μεταξύ Τουρκίας και Ιράν που, μαζί με τη Ρωσία, αποτελούν τις τρεις αυτόκλητες «εγγυήτριες δυνάμεις» της «εκεχειρίας στη Συρία» και τις συγκρούσεις μεταξύ συμμάχων εντός της Βορειοατλαντικής συμμαχίας, όπως συμβαίνει εδώ και καιρό ανάμεσα π.χ. στην Τουρκία, από τη μια μεριά, και τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, από την άλλη.

Η τριμερής Σύνοδος στην Αγκυρα

Χαρακτηριστικά ήταν όσα ακούστηκαν στη Σύνοδο της Αγκυρας που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη κατά τη συνάντηση των ηγετών Ρωσίας, Βλ. Πούτιν, Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν, και Ιράν, Χ. Ροχανί.
Οι Πούτιν, Ερντογάν και Ροχανί σε κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν ισχυρίστηκαν ότι επιδιώκουν την «εξεύρεση πολιτικής λύσης» στον πόλεμο της Συρίας και επιθυμούν τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της πολύπαθης χώρας. Αυτό, ωστόσο, οι τρεις προσπαθούν να το πετύχουν, κλιμακώνοντας τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις στο συριακό έδαφος, προωθώντας ευρύτερα, μακροπρόθεσμα γεωπολιτικά σχέδια που επί του παρόντος συγκλίνουν σε κάποια σημεία αλλά αργότερα δεν αποκλείεται να βρεθούν ακόμη και σε τροχιά σύγκρουσης.
Οι Τούρκοι φαίνονται διατεθειμένοι να κλιμακώσουν τις χερσαίες επιθέσεις έναντι Κούρδων μαχητών στη Βόρεια Συρία. Μετά την κατάληψη του Αφρίν στις 18 Μάρτη, επιδιώκουν να καταλάβουν και άλλες κουρδικές περιοχές όπως π.χ. οι πόλεις Ταλ Ριφάατ και Μάνμπιτζ, όπου βρίσκονται ειδικές δυνάμεις και στρατεύματα από ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία κ.α. Εντούτοις, τις τελευταίες μέρες στο Μάνμπιτζ παρατηρείται έντονη στρατιωτική κινητικότητα με πληροφορίες Κούρδων αξιωματούχων να αναφέρουν αύξηση των Γάλλων κομάντος, αύξηση των χαρακωμάτων, των παρατηρητηρίων ελέγχου και τη δημιουργία δύο νέων αμερικανικών μικρών στρατιωτικών βάσεων στην πόλη. Παρ' όλα αυτά, ο Ρ. Τ. Ερντογάν ήταν ξεκάθαρος την Τετάρτη δηλώνοντας: «Η Τουρκία δεν θα σταματήσει μέχρι να εξασφαλιστούν όλες οι περιοχές υπό τον έλεγχο του YPG και του ΡΚΚ, συμπεριλαμβανομένου και του Μάνμπιτζ... Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ ούτε η Συρία, ούτε η περιοχή μας να δεχτεί επίθεση από ορισμένες τρομοκρατικές ομάδες. Η Τουρκία δεν θα βρει ειρήνη, αν δεν βρει η Συρία». Πρόσθεσε ακόμη ότι η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας εξαρτάται από τη «διατήρηση της απόστασης από όλες τις τρομοκρατικές οργανώσεις», επαναλαμβάνοντας ότι για την Αγκυρα δεν υπάρχει «καμία διαφορά» ανάμεσα στην οργάνωση ΥPG (ένοπλη πτέρυγα του κουρδικού Κόμματος Δημοκρατικής Ενωσης), στο ΡΚΚ και το «Ισλαμικό Κράτος».
Ωστόσο, σε κατ' ιδίαν συνάντηση, που είχε νωρίτερα με τον Ιρανό ομόλογό του, Χασάν Ροχανί, ο Ερντογάν φέρεται πως δέχτηκε έντονες πιέσεις, προκειμένου να παραδώσει «σύντομα» το Αφρίν στο συριακό στρατό. Σε σχετικό ρεπορτάζ της ιρανικής τηλεόρασης, ο Ροχανί απευθυνόμενος στον Τούρκο ομόλογό του επισήμανε πως το Αφρίν θα πρέπει να παραδοθεί στο συριακό στρατό. «Οι εξελίξεις στο Αφρίν μπορούν να είναι χρήσιμες μόνον αν δεν παραβιαστεί η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας», είπε με νόημα. Επίσης, φέρεται πως αποδοκίμασε την τακτική των ΗΠΑ στη Συρία, τονίζοντας ότι «ορισμένες χώρες, όπως η Αμερική, υποστηρίζουν τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το "Ισλαμικό Κράτος" επειδή εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους». Επίσης, φέρεται να ζήτησε την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων που δεν έχουν την έγκριση της συριακής κυβέρνησης, «φωτογραφίζοντας» ξεκάθαρα και την Τουρκία, που για την κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ Ασαντ, θεωρείται ξεκάθαρα δύναμη εισβολής.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Βλ. Πούτιν επέστησε την προσοχή στις προσπάθειες μεταπολεμικής ανοικοδόμησης στη Συρία. «Συμφωνήσαμε σε συγκεκριμένες προσπάθειες για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση πρωτίστως με την κατασκευή κοινωνικών εγκαταστάσεων και υποδομών», είπε, προσθέτοντας ότι ήδη οι ρωσικές εταιρείες έχουν αναμειχθεί ενεργά σε αριθμό έργων που υλοποιούνται «ακόμη και σε περιοχές που ως πρόσφατα ήταν υπό τον έλεγχο τρομοκρατών».
Ο γερμανικός και ο γαλλικός Τύπος προσπάθησε να υποβαθμίσει το περιεχόμενο και τη σημασία της συνάντησης επισημαίνοντας τις αντιφάσεις στο εσωτερικό της συμμαχίας των τριών. Επιδίωξη παραμένει να κρατηθεί η Τουρκία εντός ΝΑΤΟικού στρατοπέδου.

Προτάσεις Τραμπ για «αποχώρηση» στρατευμάτων των ΗΠΑ

Πλάι σε αυτές τις εξελίξεις θα πρέπει κανείς να δει και τις προτάσεις που διατυπώνει ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντ. Τραμπ, για «ταχεία» αποχώρηση των περίπου 2.000 Αμερικανών στρατιωτών που βρίσκονται στη βορειοανατολική Συρία. Πληροφορίες των «Τάιμς της Ν. Υόρκης», της «Ουάσιγκτον Ποστ» και του CNN αναφέρουν πως ο Τραμπ θέλει να «ολοκληρωθεί» η αποστολή των αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές του ερχόμενου Νοέμβρη στο Κογκρέσο, ώστε να «ρευστοποιήσει» την «επιτυχία» που θα προσπαθήσει να «πουλήσει» σε μέρος του εκλογικού σώματος περί της «νίκης που πέτυχε κατά του "Ισλαμικού Κράτους" στη Συρία». Φέρεται, επίσης, να πιέζει πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου να αναλάβουν αυτές το κόστος της ανοικοδόμησης στη Συρία και να δώσουν αφενός 4 δισεκατομμύρια δολάρια για αυτόν το σκοπό ή και να αναπτύξουν «άμα χρειαστεί» δικά τους στρατεύματα στο συριακό έδαφος!
Αυτές οι προτάσεις, ωστόσο, είναι σε πλήρη αντίθεση με το γεγονός ότι οι ΗΠΑ διευρύνουν τις βάσεις τους στη Βόρεια Συρία. Επίσης, τα επιτελεία του στρατού και των υπηρεσιών «Εθνικής Ασφάλειας» διαφωνούν με το σενάριο αποχώρησης, καθώς έτσι θα διακυβευτούν τα αμερικανικά γεωπολιτικά συμφέροντα. Με τον Τραμπ, επίσης, διαφωνεί και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που του τηλεφώνησε το βράδυ της Τετάρτης για να του επισημάνει πως τυχόν βιαστική αποχώρηση των Αμερικανών από τη Συρία θα «εκθέσει σε κινδύνους» και το Ισραήλ, αφού το «κενό θα αναπληρωθεί όχι μόνον από τα στρατεύματα του Ασαντ και της Ρωσίας αλλά και από αυτά του Ιράν».
Είναι συνεπώς πρόδηλο πως οι επεμβάσεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στη Συρία θα ενταθούν ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα, καθώς οι συγκρούσεις συμφερόντων σε διάφορα επίπεδα είναι μεγάλες. Το διακύβευμα είναι οι σφαίρες επιρροής, οι ενεργειακοί δρόμοι και οι αγορές. Σε αυτόν τον ανταγωνισμό για τα κέρδη των καπιταλιστών είναι που θυσιάζονται οι λαοί, με τους χιλιάδες νεκρούς και τα εκατομμύρια ξεριζωμένους από τον τόπο τους.

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΤΟΥΡΚΙΑ - ΕΕ Ενα σκληρό και περίπλοκο παζάρι που θα δυναμώσει

Είναι ενδεικτικές οι δηλώσεις και αναλύσεις με αφορμή την τελευταία Σύνοδο των δύο πλευρών

Από την τελευταία Σύνοδο ΕΕ - Τουρκίας στη Βάρνα της Βουλγαρίας, της χώρας που έχει την εξαμηνιαία προεδρία

«ΗΠΑ και ΕΕ πρέπει να εργαστούν για να εμποδίσουν την Τουρκία να "ξεγλιστρήσει" από τη Δύση».
Αυτός είναι ο τίτλος που δίνει σε δημοσίευμά του στις 26 Μάρτη 2018 το «USNI News», η ειδησεογραφική ιστοσελίδα του United States Naval Institute (USNI), μιας μη κερδοσκοπικής στρατιωτικής οργάνωσης, παροχής συμβουλών και διοργάνωσης συζητήσεων για θέματα που αφορούν την άμυνα και ασφάλεια των ΗΠΑ.
Φιλοξενώντας αποσπάσματα από συζήτηση που οργάνωσε το «Ινστιτούτο Μπρούκινγκς», το USNI αναδεικνύει ότι η σχέση Δύσης - Τουρκίας, οι «τριβές» που παραμένουν, αλλά και η συνεργασία που διατηρείται σε μια σειρά κρίσιμα πεδία, αποτελούν μέρος ενός σκληρού και περίπλοκου ενδοϊμπεριαλιστικού παζαριού, που θα δυναμώσει, παρασύροντας τους λαούς σε όλο και μεγαλύτερους κινδύνους.
Σημειώνεται ότι το USNI δημιουργήθηκε το 1873 και σήμερα μετρά 50.000 μέλη, κυρίως ενεργούς ή εν αποστρατεία αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού, του Σώματος Πεζοναυτών και της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ. Πρόεδρός του είναι ο Ελληνοαμερικανός ε.α. στρατηγός, πρώην διοικητής του ΝΑΤΟ Τζέιμς Σταυρίδης.
Παρουσιάζοντας τη συζήτηση που έγινε στο «Μπρούκινγκς», το σχετικό δημοσίευμα του USNI αναφέρει εισαγωγικά: «Καθώς η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία και το Ιράν μεγαλώνει (...) ένα πάνελ ειδικών συμφώνησαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειάζονται να χρησιμοποιήσουν την ικανότητα "μόχλευσής" τους σε ζητήματα οικονομίας και ασφάλειας για να τραβήξουν την Αγκυρα πίσω προς τη Δύση...».
Στην εκδήλωση τοποθετήθηκε, μεταξύ άλλων, ο Ερικ Εντελμαν, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αγκυρα (2003 - 2005), υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ και γενικά η Δύση πρέπει να υιοθετήσει μια «πολύ "συναλλακτική" προσέγγιση» για να αντιμετωπίσει τη σημερινή Τουρκία. «Η συναλλακτική προσέγγιση έχει αποδειχτεί πολύ επιτυχημένη κατά το παρελθόν στην περίπτωση της Γερμανίας και σήμερα για αυτήν της Ρωσίας».
Στην ίδια συζήτηση, ο εκπρόσωπος του ερευνητικού Αμερικανικού Ινστιτούτου Γερμανικών Σπουδών (American Institute for Contemporary German Studies) Στίβεν Σζάμπο σημείωσε: «Δεν μπορούμε να χάσουμε την Τουρκία», μέσα από μια «πολιτική εγκατάλειψής» της από ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ. Μόνο η Γερμανία διαθέτει 6.000 - 7.000 εταιρείες που επιχειρούν στην Τουρκία, επιπλέον φιλοξενεί μια μεγάλη τουρκική κοινότητα εντός των συνόρων της, πρόσθεσε.
Ο Κεμάλ Κιρίσι, ανώτερος συνεργάτης της μεγαλύτερης τουρκικής εργοδοτικής οργάνωσης TUSIAD αλλά και του «Μπρούκινγκς», σε ζητήματα Τουρκίας, υπογράμμισε ότι, ειδικά στον τομέα της Ασφάλειας, η αεροπορική βάση των ΗΠΑ στο Ιντσιρλίκ παραμένει σημαντική για τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στη Συρία και ως «προκεχωρημένο φυλάκιο ενάντια» στη ρωσική περιπέτεια («adventurism») στη Μαύρη Θάλασσα.

Το αλισβερίσι ΕΕ - Τουρκίας

Ενδεικτικό των αντιθέσεων αλλά και των αλληλεξαρτώμενων συμφερόντων Τουρκίας - Δύσης είναι και το αλισβερίσι που έχουν στήσει Αγκυρα και Βρυξέλλες, όπως επιβεβαιώθηκε και στη διμερή Σύνοδο Κορυφής που έγινε στη Βάρνα της Βουλγαρίας στις 26 Μάρτη.
Από την πλευρά της Τουρκίας, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πριν αναχωρήσει για τη Βάρνα, ισχυρίστηκε ότι η Αγκυρα «διατηρεί το στρατηγικό στόχο της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση και θα συνεχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ». Μετά τη Σύνοδο εξέφρασε την ελπίδα ότι «αφήσαμε πίσω τη δύσκολη περίοδο για τις σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ» και χαρακτήρισε «μεγάλο λάθος» το να μείνει η Τουρκία εκτός της διεύρυνσης.
Από την πλευρά της ΕΕ, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, είπε ότι θα ήθελε «η Τουρκία να αποτελέσει έναν πραγματικό στρατηγικό εταίρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης», προσθέτοντας ότι ΕΕ και Τουρκία χρειάζονται έναν ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο, έχουν πολλά κοινά συμφέροντα και κοινές προκλήσεις στις οποίες χρειάζεται να εργαστούν μαζί. Ενώ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, αν και ανέφερε ότι δεν υπήρξαν σαφείς απαντήσεις από την Τουρκία «σε έναν μακρύ κατάλογο ανησυχιών», συμπλήρωσε ότι «αναφορικά με συγκεκριμένες λύσεις, δεν καταλήξαμε σε κανέναν συμβιβασμό σήμερα...». Ωστόσο, συνέχισε, «εξακολουθώ να ελπίζω ότι αυτό θα καταστεί δυνατό στο μέλλον... Μόνο η πρόοδος σε αυτά τα ζητήματα θα μας επιτρέψει να βελτιώσουμε τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας, περιλαμβανομένης της διαδικασίας ένταξης».
Τρεις μέρες πριν τη Σύνοδο, στις 23 Μάρτη, το ίδρυμα «Στράτφορντ» επισήμαινε σε εκτενή του ανάλυση: «Η σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ είναι περίπλοκη». Ανάμεσα σε άλλα, υποστήριζε ότι εξαιτίας πολλών «άλυτων διαφωνιών» και παρά «τις ενταξιακές φιλοδοξίες της Τουρκίας, είναι απίθανο το να μπει στην Ενωση στα επόμενα χρόνια, αν αυτό γίνει ποτέ. Κι αφού μια πλήρης ένταξη δεν είναι δυνατή, Τουρκία και ΕΕ θα συνεργαστούν κατά περίπτωση σε τομείς στους οποίους μοιράζονται κοινά συμφέροντα...».
Ενώ σε άλλο σημείο αναφερόταν: «Είναι πολλά αυτά που διακυβεύονται από τη σχέση ΕΕ - Τουρκίας, (και) για τις δύο πλευρές, για να σταματήσουν να εργάζονται από κοινού (έστω) σε ορισμένα θέματα. Οι εμπορικοί δεσμοί των δύο πλευρών είναι ισχυροί και εκατομμύρια Τούρκοι ζουν μια αξιοπρεπή ζωή σε ευρωπαϊκές χώρες, ενώ χιλιάδες ευρωπαϊκές εταιρείες επιχειρούν στην Τουρκία.
Ακόμα παραπέρα, η Τουρκία αποτελεί ένα σημαντικό παίκτη σε διάφορες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και η ΕΕ ενδιαφέρεται πολύ να εργαστεί για τη σταθερότητα σε αυτήν την περιοχή, αφού οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή αυξάνουν τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, διαταράσσουν τις τιμές της Ενέργειας και αυξάνουν τον κίνδυνο της τρομοκρατίας...».
Βεβαίως, αυτό για το οποίο η Μέση Ανατολή προκαλεί μεγάλο «ενδιαφέρον» και στην ΕΕ, είναι ότι η γεωγραφική της θέση και ο μεγάλος φυσικός της πλούτος καθιστούν τις ισορροπίες σε αυτή καθοριστικές για έναν ευρύτερο γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων. Με δεδομένες μάλιστα και τις ενισχυμένες φιλοδοξίες της ΕΕ να αναπτύξει τη στρατιωτική και επενδυτική της δράση σε διάφορες γωνιές του πλανήτη ακόμα πιο «αυτοτελώς» (ενώ αυξάνονται οι «τριβές» και μεγαλώνουν οι αντιθέσεις με τις ΗΠΑ), είναι σίγουρο πως και η συνεργασία με την Τουρκία εξετάζεται και από την πλευρά των «προοπτικών» που μπορεί να ανοίξει στα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ιταλικά και γενικά τα ευρωπαϊκά μονοπώλια.
Ετσι, το «Στράτφορντ» σημειώνει ότι «τώρα που η ενταξιακή πορεία στην ΕΕ δεν είναι αξιόπιστος στόχος, το εμπόριο θα αποτελέσει έναν σημαντικό κινητήριο παράγοντα (για τη διμερή συνεργασία)», προσθέτοντας ότι «η Τουρκία αποτελεί τον τέταρτο σημαντικότερο προορισμό για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές», ενώ «η Ενωση αποτελεί τον βασικότερο εμπορικό εταίρο της Τουρκίας».

Και η αξιοποίηση διαφόρων «τριβών»

Από τη δική του μεριά, το τουρκικό κεφάλαιο μελετά και αυτό πώς καλύτερα θα παζαρέψει συμμαχίες ωφέλιμες για τη γεωστρατηγική του αναβάθμιση. Μάλιστα, σε αυτήν την κατεύθυνση κάθε πλευρά εξετάζει και πώς μπορεί να αξιοποιήσει «ρωγμές» που αναπτύσσονται στα σύμμαχα ή αντίπαλα «στρατόπεδα» (βλ. τριβές ΗΠΑ - ΕΕ).
Ενδεικτική είναι η αρθρογραφία που σχεδόν καθημερινά φιλοξένησε η εφημερίδα «Χουριέτ» πριν αλλά και μετά τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας στη Βάρνα, μιλώντας για τη σημασία να αναπτυχθεί μια «σχέση αμοιβαίου οφέλους», για τις δυσκολίες που υπάρχουν, αλλά και για τη «βούληση» που έχουν και οι δύο πλευρές για να διατηρηθεί συνεργασία, έστω σε ορισμένα πεδία.
«Το σημερινό αδιέξοδο στις σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ φαίνεται απίθανο να λυθεί στο άμεσο μέλλον, πόσο μάλλον σε μία Σύνοδο Κορυφής. Αλλά η συνάντηση στη Βάρνα έδειξε μια επιθυμία και στις δύο πλευρές η Τουρκία να παραμείνει αγκυροβολημένη στην ΕΕ... Η Τουρκία αποτελεί έναν απαραίτητο σύμμαχο για την ΕΕ όσον αφορά τη διατήρηση της ασφάλειας στα ανατολικά και στα νότια της ηπείρου, σε μια περίοδο που οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού περνούν σοβαρές αναταραχές (σ.σ. οι σημειώσεις δικές μας).
Τουρκία και ΕΕ μοιράστηκαν στρατηγικά συμφέροντα στην ανάπτυξη συνεργασίας στα πεδία της ασφάλειας, της οικονομίας, της Ενέργειας... Πέρα από το ότι η Ευρώπη είναι ο σημαντικός εμπορικός της εταίρος, η Τουρκία κερδίζει από τη διατήρηση της ευρωπαϊκής της άγκυρας, που εξυπηρετεί ως διασφάλιση για τους ξένους επενδυτές: Ως ουσιαστικό στοιχείο βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Γι' αυτό οι διπλωμάτες επιλέγουν να συνεχίσουν τη φαινομενική "υποκρισία" σχετικά με τη χρονοβόρα ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, καθώς οι κίνδυνοι για κάθε εναλλακτική είναι πολύ μεγάλοι...».
Εξάλλου, είναι ενδεικτικές και οι κατά καιρούς δηλώσεις διαφόρων Ευρωπαίων αξιωματούχων, που ξεκαθαρίζουν ότι το να χάσει η ΕΕ την Τουρκία εντελώς από σύμμαχο θα ήταν μεγάλο πρόβλημα.
Η Γαλλία, αν και εμφανίζεται όλο και πιο αρνητική για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, διαμηνύει με πολλές ευκαιρίες ότι πρέπει να δυναμώσει η διμερής συνεργασία, ειδικά σε τομείς όπως η Αμυνα και η Ενέργεια.
Η Αυστρία, που εδώ και πολλά χρόνια ξεχωρίζει για τους τόνους με τους οποίους ζητά τερματισμό των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, μέσω πρόσφατων επαφών της ΥΠΕΞ Καρίν Κνάισλ, σε Αγκυρα αλλά και Βιέννη, υπογράμμισε: «Θέλουμε να βελτιώσουμε περαιτέρω τη (διμερή) σχέση μας, βήμα - βήμα κάθε φορά... Θέλουμε να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα που θα μας επιτρέπει ακόμα και την αντιμετώπιση των δύσκολων προβλημάτων...».
Τέλος, και η Γερμανία έχει και αυτή επανειλημμένα τονίσει ότι παρά τις διαφωνίες σε πολλά θέματα, είναι «πολλά» αυτά που ενώνουν τις δύο χώρες, από τους περισσότερους από 3 εκατομμύρια Τούρκους μετανάστες στη Γερμανία, έως το ΝΑΤΟ, τον αγώνα κατά της «τρομοκρατίας», αλλά και οικονομικά θέματα...