«Και για σένα πεθαίνω, ηλίθιε!»

Προχτές συμπληρώθηκαν 46 χρόνια από την αιχμαλωσία και την δολοφονία του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία. Εκείνος στον οποίο ανατέθηκε να τον εκτελέσει ήταν ο υπαξιωματικός Μάριο Τεράν.
Ο Μάριο Τεράν, ο δολοφόνος του Τσε, το 2006 υποβλήθηκε σε εγχείρηση από Κουβανούς γιατρούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα της «Επιχείρησης Θαύμα» και προσφέρουν – δωρεάν - τις υπηρεσίες τους σε ασθενείς σε όλη τη Λατινική Αμερική. Ο Τεράν έπασχε από καταρράκτη. Οι επεμβάσεις καταρράκτη δεν είναι και τόσο απλό πράγμα για τους φτωχούς ανθρώπους στη Λατινική Αμερική.
Ο γιος του Τεράν, το 2007, στην συμπλήρωση 40 χρόνων από την δολοφονία του Τσε, έστειλε  σε εφημερίδα της Βολιβίας ευχαριστήριο μήνυμα προς τους Κουβανούς γιατρούς που αποκατέστησαν την όραση του πατέρα του. Του δολοφόνου, δηλαδή, του (και) γιατρού Τσε Γκεβάρα...
«Θυμηθείτε αυτό το όνομα - Μάριο Τεράν - ένας άνδρας που εκπαιδεύτηκε για να σκοτώσει μπορεί και πάλι να βλέπει χάρη στους γιατρούς που ακολουθούν τις ιδέες του θύματός του», ήταν το ρεπορτάζ με το οποίο κατέγραψε την είδηση η εφημερίδα «Γκράνμα» της Κούβας.
Θυμηθείτε, λοιπόν, τον Μάριο Τεράν. Και δίπλα σε αυτόν, θυμηθείτε κι εκείνον τον ναζί εκτελεστή. Η ιστορία έρχεται από τα παλιά και μας την διηγήθηκε πριν από χρόνια ένας αγαπημένος συνάδελφος και φίλος, ο Γιώργος Μουσγάς που την είχε ξετρυπώσει  από αναγνώσματα των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων:
Ήταν μέρες Κατοχής. Στη Γαλλία. Στον τόπο της εκτέλεσης, λίγο πριν δοθεί το παράγγελμα στο εκτελεστικό απόσπασμα, ο ναζί εκτελεστής γυρίζει υπεροπτικά στον μελλοθάνατο Γάλλο αντιφασίστα και τον ρωτά: «Τι έχεις να πεις που δε θα δεις ποτέ τις ιδέες σου να πραγματώνονται;». Ο αντιφασίστας, με απόλυτο έλεγχο του εαυτού του, με απόλυτη συνείδηση της αξίας της θυσίας του, απαντά: «Και για σένα  πεθαίνω, ηλίθιε»!
Είναι αληθινή η ιστορία; Δεν ξέρω. Αλλά τί σημασία έχει;…



Όχι λίγες φορές, επανέρχεται το ερώτημα: Τι ήταν εκείνο που οδήγησε έναν από τους ηγέτες μιας από τις σημαντικότερες επαναστάσεις του 20ού αιώνα να προσφέρει τόσο αφειδώλευτα -  και κατά άλλους τόσο «απερίσκεπτα» και τόσο «τυχοδιωκτικά» - την ίδια του τη ζωή στο πεδίο των μαχών για την κοινωνική απελευθέρωση;
 Στη στάση του Τσε απέναντι στη ζωή (όπως περιέγραψε ο Φιντέλ Κάστρο στον επικήδειο στη μνήμη του Τσε που εκφωνήθηκε στην Πλατεία της Επανάστασης στην Αβάνα, στις 18 Οκτώβρη 1967) επέδρασε σημαντικά
«η αντίληψη ότι οι άνθρωποι έχουν μια σχετική αξία στην Ιστορία, η ιδέα ότι δεν ηττάται η υπόθεση όταν πεθαίνουν οι άνθρωποι, και ότι η ακατάσχετη πορεία της Ιστορίας δε σταματά ούτε θα σταματήσει με το χαμό των αρχηγών (...). Άνθρωποι σαν κι αυτόν - συνέχισε ο Κάστρο - είναι ικανοί, με το παράδειγμά τους, να συμβάλουν στην εμφάνιση άλλων που να τους μοιάζουν (...)»



Την αντίληψη του Τσε για τον άνθρωπο δε θα μπορούσαν ποτέ να την καταλάβουν οι δολοφόνοι του. Πόσο μάλλον να την εξοντώσουν.
Ό,τι  δεν κατάφεραν με τον Τσε  εκείνοι που τον δολοφόνησαν νόμισαν ότι θα το κατόρθωναν όσοι πίστεψαν ότι μπορούν να τον μετατρέψουν σε μια ακίνδυνη στάμπα πάνω σε μπλουζάκια και «μοδάτα» αξεσουάρ.
Ούτε αυτοί αντιλήφθηκαν ότι η ζωή του Τσε ξεπερνά κατά πολύ την αγοραία λογική τους. Δεν είχαν τα εργαλεία να αντιληφθούν εκείνο που κατάλαβε ο Σαρτρ: «Η ζωή του Τσε» - έλεγε ο Σαρτρ - είναι η ιστορία του πληρέστερου ανθρώπου της εποχής μας».
Αυτή η «πλήρης Ιστορία», που ο Τσε την έγραψε και την διηγήθηκε με τη ζωή και το θάνατό του, είναι ταυτόχρονα και η απάντηση στο ερώτημα «γιατί ο Τσε  συνεχίζει να ζει».
Όσοι προσπαθούν να εξαντλήσουν την εξήγηση αυτής της «αθανασίας», εστιάζοντας στην εικόνα του Τσε σαν «γητευτή των φοιτητικών ονείρων», ξεχνούν ότι ο Τσε των εργατών και των αγροτών, ο Τσε των ταπεινών και καταφρονεμένων, ο Τσε της νεολαίας, δε μας άφησε κληρονομιά μόνο το απίστευτο βλέμμα του. Ενα βλέμμα που κοιτάζει μακριά αλλά στέρεα προς το φαινομενικά αδύνατο. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ο Τσε και οι σύντροφοί του στην Κούβα έγιναν η απόδειξη της νίκης απέναντι στην καταπίεση, στη διαφθορά, στο φασισμό, στον ιμπεριαλισμό. Δεν ήταν μόνο ότι ο Τσε αρνήθηκε μια «στρωμένη» και άνετη ζωή, πριν την κουβανέζικη επανάσταση, ότι δεν θαμπώθηκε από τις τιμές, τα πόστα, την αναγνώριση, μετά την επικράτηση της επανάστασης.
Ολα αυτά μαζί μπορεί να συνθέτουν τον «μύθο» του Τσε, αλλά δεν είναι αρκετά να εξηγήσουν το γιατί ο Τσε Γκεβάρα «ζει».
Στην πραγματικότητα, τίποτα δε θα μπορούσε να κρατήσει «ζωντανό» τον Τσε, αν δεν παρέμεναν τραγικά ζωντανά και δραματικά επίκαιρα όλα όσα τον «γέννησαν». Ο πραγματικός λόγος που ο Τσε  παραμένει «ζωντανός» είναι ότι παραμένουν ζωντανά όλα όσα τον «γέννησαν».




Ο Τσε «ζει» γιατί, ως πολεμιστής και ως πολιτικός, ήταν ο κομαντάντε μιας υπόθεσης που και ως θεωρία και ως πράξη θα βρει την ολοκλήρωσή της, μόνο όταν καταργηθεί κάθε μορφής εκμετάλλευση. Ο μαρξισμός και το κομμουνιστικό ιδεώδες είναι πλήρως εξαγνισμένο μέσα μου, έλεγε ο Τσε, προσθέτοντας με απόλυτη σαφήνεια: «Δεν υπάρχει για μας κανείς άλλος ορισμός του σοσιαλισμού, πλην της κατάργησης της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από άνθρωπο».
Ο Τσε θα παραμένει «ζωντανός» για όσο το βλέμμα του θα δείχνει ότι είναι ρεαλιστικό το όραμά του για έναν κόσμο ελεύθερο, δημοκρατικό, χωρίς πείνα, χωρίς φτώχεια, χωρίς καταπίεση.
«Αν τρέμεις από αγανάκτηση για κάθε αδικία, είσαι σύντροφός μου», έλεγε ο Τσε. Για όσο στον κόσμο η αδικία θα εξακολουθεί το έργο της, όσο οι έννοιες «τιμή» και «αξιοπρέπεια» θα υπάρχουν στο λεξιλόγιο των ανθρώπων,  ο Τσε θα είναι «ζωντανός». Γιατί «ο άνθρωπος - έλεγε ο Τσε- πρέπει να περπατάει με το κεφάλι απέναντι στον ήλιο. Και ο ήλιος πρέπει να κάψει το μέτωπο και καίγοντάς το να το σφραγίσει με τη σφραγίδα της τιμής. Όποιος περπατάει σκυφτός, χάνει αυτήν την τιμή».

Λίγο πριν τη δολοφονία του, ο Τσε είχε στείλει στα παιδιά του ένα γράμμα:
 «Αγαπημένα μου Ιλδίτα, Αλεϊδίτα, Καμίλο, Σέλια και Ερνέστο,
Αν μια μέρα χρειαστεί να διαβάσετε τούτο το γράμμα, θα πει πως πια δεν είμαι ανάμεσά σας. Σχεδόν δε θα με θυμάστε πια και τα πιο μικρά θα μ' έχουν ξεχάσει. Ο πατέρας σας ήταν ένας άνθρωπος που έπραττε όπως σκεφτόταν, και που σίγουρα ήταν πιστός στις πεποιθήσεις του (….). Να μελετάτε πολύ, για να μπορέσετε να κυριαρχήσετε στην τεχνική, που θα σας επιτρέψει να κυριαρχήσετε στη φύση (…). Να 'στε κυρίως ικανά να αισθάνεστε, όσο πιο βαθιά μπορείτε, κάθε αδικία που γίνεται απέναντι σ' οποιονδήποτε, σ' οποιαδήποτε χώρα του κόσμου(…). Πάντα, παιδιά μου, θα ελπίζω να σας ξαναδώ.
Ένα μεγάλο και δυνατό φιλί απ' τον Μπαμπά».
Δεν είδε ποτέ ξανά τα παιδιά του. Στις 8 προς 9 Οκτώβρη του 1967, ο κομαντάντε Τσε Γκεβάρα, περνούσε στο πάνθεον των «αθανάτων» της Ιστορίας με διαβατήριο την πίστη του στις πεποιθήσεις του. Χτυπήθηκε από δυο σφαίρες στο σβέρκο. Πισώπλατα. Οι δολοφόνοι του, αν και αιχμάλωτος, δεν είχαν το κουράγιο να τον κοιτούν στα μάτια ούτε καν τη στιγμή που τον εκτελούσαν. Οι δολοφόνοι του μοίρασαν ανά την υφήλιο τη φωτογραφία του νεκρού Τσε πιστεύοντας ότι έτσι θα σφράγιζαν και θα έκλειναν τους λογαριασμούς τους μαζί του.
Εκαναν λάθος. Μια άλλη φωτογραφία ήταν εκείνη που έμελλε να μείνει στην Ιστορία.

email: mpog@enikos.gr

    Τι είναι η πολιτική του προστατευτισμού μιας καπιταλιστικής οικονομίας;

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 20ό Συνέδριο (Θ.2) αναφέρεται: «Την περίοδο που διανύουμε, ισχυροποιείται προσωρινά το αστικό ρεύμα του εθνικισμού και του προστατευτισμού στην οικονομία, τόσο στις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία όσο και σε ισχυρά κράτη της Ευρωζώνης όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Στην ΕΕ, το συγκεκριμένο ρεύμα εκφράζουν διάφορα κόμματα του αστικού ευρωσκεπτικισμού. Το ρεύμα του προστατευτισμού αναπτύσσεται ως επιλογή τμημάτων της αστικής τάξης στις ΗΠΑ και σε κράτη της ΕΕ για να αμυνθούν στην επιδείνωση των όρων ανταγωνιστικότητας πρώτα απ' όλα του βιομηχανικού κεφαλαίου τους, ιδιαίτερα σε συνθήκες επιβράδυνσης της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας».

Η πολιτική του προστατευτισμού της εγχώριας καπιταλιστικής παραγωγής είναι όλες εκείνες οι ενέργειες και παρεμβάσεις που κάνει ένα καπιταλιστικό κράτος, για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του εγχώριου κεφαλαίου του, σε σχέση με τους αλλοδαπούς ανταγωνιστές τους, κυρίως στην εγχώρια αγορά. Η ενίσχυση των τάσεων προστατευτισμού αποδεικνύει ότι παρά το γεγονός της μεγάλης διεθνοποίησης της κίνησης κεφαλαίου στο πλαίσιο της καπιταλιστικής οικονομίας, των στενών σχέσεων και αλληλεξαρτήσεων που υπάρχουν ανάμεσα στις οικονομίες των καπιταλιστικών κρατών, δεν αναιρείται η εθνική - κρατική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται και αναπαράγεται το εγχώριο κεφάλαιο. Ετσι, παρ' όλο το διεθνικό χαρακτήρα που έχουν μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι, αυτός δεν αναιρεί το γεγονός ότι στη μετοχική τους σύνθεση πλειοψηφούν, και κατά συνέπεια κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της ιδιοκτησίας, μέτοχοι από μια συγκεκριμένη χώρα, ότι εδρεύουν σε συγκεκριμένη χώρα και τα συμφέροντα αυτών των μονοπωλιακών ομίλων υπερασπίζονται συγκεκριμένα καπιταλιστικά κράτη. Π.χ. τα συμφέροντα της «Coca - Cola» υπερασπίζεται ο κρατικός μηχανισμός των ΗΠΑ.

Εκδηλώσεις της πολιτικής προστατευτισμού είναι:

• Οι δασμοί στα σύνορα για τα εισαγόμενα εμπορεύματα, ώστε τα εγχώρια εμπορεύματα να έχουν μικρότερη τελική τιμή.
• Η απαγόρευση εμπορικών σχέσεων με χώρες από τις οποίες οι εισαγωγές είναι περισσότερες από τις εξαγωγές.
• Η υποτίμηση του νομίσματος, ώστε να ακριβαίνουν οι εισαγωγές και να αυξάνονται οι εξαγωγές.
• Η θέσπιση προδιαγραφών που δεν καλύπτονται από εισαγόμενα προϊόντα (για παράδειγμα «περιβαλλοντολογικές» προδιαγραφές, μικρής ενεργειακής δαπάνης κ.ά.).

Οι τάσεις προστατευτισμού αντιφάσκουν με την αντικειμενική τάση διεθνοποίησης της παραγωγής και της κίνησης του κεφαλαίου. Είναι ζήτημα που θα κριθεί στο μέλλον εάν και σε ποιο βαθμό θα προχωρήσει η υλοποίηση «προστατευτικών πολιτικών», όπως ακριβώς διακηρύσσονταν προεκλογικά π.χ. από τον Τραμπ στις ΗΠΑ.

Εξάλλου, αυτή η κυρίαρχη τάση της διεθνοποίησης αποτελεί και την οικονομική βάση του κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου. Δηλαδή, η ανάπτυξη του κοσμοπολιτισμού όλα τα προηγούμενα χρόνια εδράζεται στην ισχυρή τάση μετακίνησης του κεφαλαίου έξω από τα εθνικά σύνορα, στους δεσμούς που αποκτούν τα κεφάλαια διαφορετικών κρατών μεταξύ τους, στη γενική τάση εμφάνισης διεθνών αλυσίδων και πολυεθνικών ομίλων κ.ά. Ο κοσμοπολιτισμός συνίσταται στην υποβάθμιση του εθνικού χαρακτήρα, των εθνικών και γλωσσικών παραδόσεων, του αισθήματος του πατριωτισμού, ώστε να διευκολυνθεί η προηγούμενη τάση. Αποτελεί την κυρίαρχη πολιτική του κεφαλαίου εδώ και δεκαετίες.

Ο εθνικισμός από την άλλη είναι το αντίστροφο του κοσμοπολιτισμού και εδράζεται στο γεγονός ότι η αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου διενεργείται κυρίως στο πλαίσιο της εθνοκρατικής συγκρότησης της καπιταλιστικής οικονομίας και εκφράζεται και με την ανάπτυξη τάσεων προστατευτισμού. Αστική ιδεολογία που διακηρύσσει την «υπεράσπιση» της εθνικής ταυτότητας, τη δυσπιστία και το μίσος στα άλλα έθνη και τους άλλους λαούς.

Κοσμοπολιτισμός και εθνικισμός, προστατευτισμός και διεθνοποίηση είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εκφράζουν την αντικειμενική αντίφαση που διαπερνά τη διεθνή καπιταλιστική οικονομία, ανάμεσα στην ισχυρή τάση διεθνοποίησης και τη διατήρηση της εθνοκρατικής βάσης αναπαραγωγής των ξεχωριστών εγχώριων κεφαλαίων.

Κρίσιμο ζήτημα ο ταξικός χαρακτήρας των διακρατικών ενώσεων

Κρίσιμο ζήτημα ο ταξικός χαρακτήρας των διακρατικών ενώσεων

Η ενδιαφέρουσα τοποθέτηση του Α' Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚ Μεξικού, Πάβελ Μπλάνκο Καμπρέρα, στο πρόσφατο Διεθνές Σεμινάριο της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, φωτίζει την αλήθεια για τις ενώσεις στη Λατινική Αμερική

Από παλαιότερη συνάντηση της Κοινότητας Κρατών της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής (CELAC) με την ΕΕ

Συνεχίζουμε σήμερα με τη δημοσίευση μιας ακόμα ενδιαφέρουσας τοποθέτησης για τις διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις, αυτή τη φορά στη Λατινική Αμερική, από την παρέμβαση του Α' Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚ Μεξικού, Πάβελ Μπλάνκο Καμπρέρα, στο Διεθνές Σεμινάριο που διοργάνωσε με επιτυχία η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, στην Αθήνα, στις 10 Δεκέμβρη, με θέμα «Ενας αιώνας από την έκδοση του έργου του Β. Ι. Λένιν "Για το σύνθημα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης"».
Στην παρέμβασή του, ο Πρώτος Γραμματέας ΚΚ Μεξικού σημείωσε:
Ευχαριστούμε το ΚΚΕ και την Πρωτοβουλία των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων Ευρώπης, για αυτή την ευκαιρία να προβληματιστούμε συλλογικά, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από το έργο του Λένιν «Για το Σύνθημα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης.
Ως κλασικό κείμενο του Μαρξισμού - Λενινισμού, προσφέρει γενικά διδάγματα σχετικά με τη διαδικασία της αλληλεξάρτησης ανάμεσα στα κράτη, που ξεπερνάει τα όρια της Ευρώπης, επεκτείνεται και σε άλλες ηπείρους, όπου επίσης εξελίσσεται μια παρόμοια διαδικασία, και δίνει στοιχεία απαραίτητα για τη δράση από πλευράς τακτικής και στρατηγικής των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, των λαϊκών οργανώσεων.
Βασική θέση της μελέτης του Λένιν εδώ και έναν αιώνα που εμπλουτίζει τον Μαρξισμό, είναι ότι ο καπιταλισμός πέρασε από τον ελεύθερο ανταγωνισμό στην κυριαρχία των μονοπωλίων, στην ιμπεριαλιστική του φάση. Επίσης, ξεκάθαρα σημειώνει ότι αυτό που καθορίζει την πολιτική είναι η οικονομία. Ο Λένιν με έμφαση θέτει τη θέση του αντιδραστικού χαρακτήρα των διακρατικών ενώσεων στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Τέτοιες ενώσεις πάντα θα έχουν έναν προσωρινό χαρακτήρα, ως αποτέλεσμα συμφωνιών ανάμεσα σε καπιταλιστές. Επίσης, αντιμετωπίζει τις ουτοπικές θεωρήσεις ότι αυτές έχουν έναν προοδευτικό χαρακτήρα ή ότι κάνουν ανέφικτο το σοσιαλισμό σε μια χώρα.

Σημεία αναφοράς οι Λενινιστικές θέσεις

Αν πριν έναν αιώνα τέτοιες θέσεις συνέβαλαν αποφασιστικά στην ιδεολογική ανάπτυξη του Μαρξισμού, σε μια περίοδο μεγάλης σύγχυσης που προκαλούσαν οι οπορτουνιστές, οι ανανεωτές, πρέπει να πούμε ότι σήμερα έχουν ιδιαίτερη αξία ως σημεία αναφοράς που προσανατολίζουν τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα.
Πέρασαν 25 χρόνια από την αντεπανάσταση, που σταμάτησε προσωρινά τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ και τις άλλες χώρες, οι αντιδραστικές φιλοκαπιταλιστικές ιδέες ενδύθηκαν με πανηγυρισμούς νίκης και προσπαθούν να αναδειχθούν σε κυρίαρχες στον ιδεολογικό τομέα. Σε αυτή την περίοδο της σύγχυσης, στο κομμουνιστικό κίνημα ατόνησαν βασικά στοιχεία της ιδεολογίας μας και διείσδυσαν παλιές ιδέες, του Προυντόν, του Μπερνστάιν και του Κάουτσκι.
Κάτω από την πίεση της προσωρινής ήττας, ορισμένα κόμματα από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα αποφάσισαν, στο όνομα της «επικαιροποίησης», του «εκσυγχρονισμού», να απαρνηθούν ορισμένες από τις θέσεις του Μαρξισμού - Λενινισμού, πάνω στις οποίες επικέντρωσε την επίθεσή της η αστική ιδεολογία.
Αντί για τον ιμπεριαλισμό, μια μέρα προώθησαν, χωρίς να υπάρξει και καμία σοβαρή συζήτηση, την έννοια της παγκοσμιοποίησης και άρχισαν να βρίσκουν προοδευτικές τάσεις, αποκαθιστώντας τις θέσεις του Κάουτσκι για τον υπεριμπεριαλισμό, και έτσι είδαμε να εμφανίζεται η ΕΕ ως θετική εξέλιξη, να δικαιολογείται η δημιουργία του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, αυτού του κέντρου του οπορτουνισμού και του καιροσκοπισμού, που δικαιολογεί αντικομμουνιστικά μέτρα, μέτρα - σοκ κατά των εργαζομένων που ευνοούν τα υπερκέρδη των μονοπωλίων, που δικαιολογεί την εκμετάλλευση, τα μέτρα κατά των μεταναστών, που μετατρέπεται σε βασικό πυλώνα της επιβολής της αστικής εξουσίας, της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ενάντια στους εργαζόμενους και τους λαούς.
Αυτές τις ιδεολογικές αντιλήψεις που εκφράζουν την απομάκρυνση από τις αρχές είναι που κριτίκαρε και ο Λένιν στο έργο του, πριν 100 χρόνια. Δεν είναι η ενοποίηση αυτή καθαυτή, η ένωση κρατών που διαμορφώνει μια θετική τάση, έναν παράγοντα προόδου, αλλά ο οικονομικός χαρακτήρας που αυτές έχουν. Το καθοριστικό είναι ο ταξικός τους χαρακτήρας. Και αυτό είναι μια βασική θέση για τη σημερινή δική μας εποχή, που δείχνει και την επικαιρότητα της ανάλυσης του Λένιν.

Ψεύτικες σημαίες περί φιλολαϊκών ενώσεων στη Λατινική Αμερική

Υπάρχουν διαδικασίες ενοποίησης που δημιουργούν μεγάλη σύγχυση και μάλιστα εμφανίζονται ως επίτευγμα των λαϊκών δυνάμεων από διάφορες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων Κομμουνιστικών Κομμάτων. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με ενώσεις που εμφανίζονται στη Λατινική Αμερική, και δεν αναφερόμαστε μόνο στις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής ή της Κεντρικής Αμερικής και άλλες που ανοιχτά υπερασπίζονται τα συμφέροντα των μονοπωλίων, αλλά σε αυτές τις ενώσεις που εμφανίζονται υπέρ των λαών σε αντιπαράθεση με το βορειοαμερικανικό ιμπεριαλιστικό κέντρο.
Ετσι σηκώνονται ψεύτικες σημαίες, που οδηγούν σε λάθη και παρεξηγήσεις. Στο όνομα της πολυπολικότητας, σε αντιπαράθεση με τον μονοπολισμό, δημιουργούνται ενώσεις διακρατικές, όπως η Κοινή Αγορα του Νότου (MERCOSUR), η Ενωση Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC), ή ακόμα στο όνομα του Μπολιβαριανισμού και ενός λεγόμενου αντιιμπεριαλισμού που δεν στοχεύει τον καπιταλισμό, τα μονοπώλια, αλλά είναι αποκλειστικά ενάντια στην κυριαρχία των ΗΠΑ, αφήνοντας στο απυρόβλητο άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, δημιουργούνται κρατικές ενώσεις όπως η Μπολιβαριανή Εναλλακτική για τη δική μας Αμερική (ALBA), που αν αναλυθεί αντικειμενικά, έχει καπιταλιστική βάση και ευνοούνται τα μονοπώλια των χωρών που συμμετέχουν.
Κι εδώ είναι που η θέση του Λένιν αποτελεί το σημείο αναφοράς για να μην πέσουμε σε νέους λαϊκισμούς, σε νέες διαχειριστικές λογικές του καπιταλισμού με νέα μάσκα και αναπαραγωγή επιχειρημάτων βγαλμένων από τα συρτάρια του οπορτουνισμού.
Ποιος είναι ο ταξικός χαρακτήρας αυτών των διακρατικών ενώσεων, ποια είναι αντικειμενικά η οικονομική τους βάση; Πρόκειται για ενώσεις όπου κυριαρχούν οι καπιταλιστικές οικονομίες, με διακηρυγμένο στόχο να δυναμώσουν τα εθνικά και περιφερειακά μονοπώλια στον ανταγωνισμό τους με τα μονοπώλια των ΗΠΑ. Μπορεί έτσι να επιτευχθεί η ενότητα της Λατινικής Αμερικής, μια εναλλακτική στον ιμπεριαλισμό, ή έχουμε να κάνουμε με μια διακρατική καπιταλιστική συμμαχία; Η απάντηση με βάση τον Λένιν είναι ξεκάθαρη.

Για το νόμο της ανισόμετρης ανάπτυξης

Το άλλο ζήτημα που είναι αδιάσπαστα συνδεδεμένο με το θέμα των ενώσεων, είναι ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης, ο αδύνατος κρίκος, και σοσιαλιστικές επαναστάσεις όπως αυτή του Οκτώβρη που αρχικά μπορεί να ξεσπάσουν σε μια χώρα, κάτι που θεωρούταν απίθανο από τους οπορτουνιστές του 20ού αιώνα και που συνεχίζουν να το ισχυρίζονται, βασισμένοι στο μύθο της παγκοσμιοποίησης. Ο Λένιν σε αυτό το κλασικό έργο διατυπώνει τον ακόλουθο νόμο: Η ανισότητα στην οικονομική και πολιτική ανάπτυξη είναι απόλυτος νόμος στον καπιταλισμό. Από εκεί πηγάζει και το γεγονός ότι είναι δυνατόν ο σοσιαλισμός να νικήσει πρώτα σε κάποιες καπιταλιστικές χώρες ή και σε μια μόνο χώρα.
Ο θησαυρός των Μαρξιστικών - Λενινιστικών έργων είναι ένα ζωτικό εργαλείο για την ταξική πάλη στις σημερινές συνθήκες. Εκφράζουμε και πάλι τις ευχαριστίες μας στο ΚΚΕ και την εκτίμησή μας στην Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία, μια εμπειρία που δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι πρέπει να ξεπεράσει τα όρια αυτής της ηπείρου.
Ζήτω ο Μαρξισμός - Λενινισμός!
Ζήτω ο προλεταριακός Διεθνισμός!

Αναζητώντας φτηνές και γρήγορες λύσεις για θερμοπυρηνική ενέργεια

Αναζητώντας φτηνές και γρήγορες λύσεις για θερμοπυρηνική ενέργεια

Η «Μηχανή Ζ» των Εργαστηρίων «Sandia» δημιουργεί σύντομους παλμούς πολύ ισχυρών ρευμάτων, που με τη σειρά τους δημιουργούν ισχυρότατα μαγνητικά πεδία, ικανά - θεωρητικά - να συμπιέσουν το πυρηνικό καύσιμο αρκετά ώστε να αρχίσει πυρηνική σύντηξη

Ο Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας (ITER), ένα έργο που ξεκίνησε το 2006 με προϋπολογισμό 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων και πρόβλεψη ολοκλήρωσής του τη χρονιά που πέρασε, με τα σημερινά δεδομένα δε θα λειτουργήσει πριν από το 2035, ενώ ήδη ο προϋπολογισμός του έχει φουσκώσει στα 20 δισ. Για πολλοστή φορά απειλήθηκε αποχώρηση από το διεθνές κονσόρτσιουμ των ΗΠΑ, στις οποίες αναλογούν 5 δισ. δολάρια του τελικού κόστους, αλλά τελικά αποφασίστηκε να συνεχιστεί η χρηματοδότηση, τουλάχιστον έως το τέλος του 2017.
Ο ITER κατασκευάζεται στη Γαλλία και είναι έργο τεράστιων διαστάσεων (ο αντιδραστήρας έχει ύψος 10 ορόφων) παρότι πρόκειται, όπως λέει και το όνομά του, όχι για αντιδραστήρα σύντηξης παραγωγής, αλλά για πειραματικό αντιδραστήρα, ένα ή ίσως δύο βήματα πριν από την κατασκευή αντιδραστήρων για εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής. Θα στηρίζεται σε γιγαντιαίους υπεραγώγιμους μαγνήτες που θα περιορίζουν πλάσμα θερμοκρασίας 150 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, ώστε να επιτευχθεί κάτι περισσότερο από ενεργειακά αυτοσυντηρούμενη σύντηξη. Ενα άλλο γιγαντιαίο ερευνητικό έργο που σχετίζεται με τη σύντηξη, αλλά και με στρατιωτικές εφαρμογές, είναι η αμερικανική Εθνική Εγκατάσταση Εναυσης (National Ignition Facility), κόστους 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που έχει καταληχθεί ως αδιέξοδο, όσον αφορά πρακτική αξιοποίηση της τεχνολογίας της, για σύντηξη με σκοπό την παραγωγή Ενέργειας. Η NIF πυροδοτεί στιγμιαία σύντηξη μερικές εκατοντάδες φορές κάθε χρόνο, όταν ένα ανάλογης έμπνευσης εργοστάσιο θα έπρεπε να πυροδοτεί δεκάδες χιλιάδες φορές κάθε μέρα. Η NIF θα έπρεπε να παράγει 30.000 φορές περισσότερη Ενέργεια μόνο και μόνο για να αυτοτροφοδοτεί τα λέιζερ που χρησιμοποιεί και φυσικά θα χρειαζόταν να είναι ακόμη πιο παραγωγική αν ήταν να χρησιμοποιηθεί για τροφοδοσία του ηλεκτρικού δικτύου.

Λεφτά υπάρχουν...

Οι εγχυτές (κίτρινου και μεταλλικού χρώματος σωλήνες) της μηχανής σύντηξης της «Tri Alpha» πυροδοτούν ακτίνες ατόμων που περιστρέφουν τον κύλινδρο πλάσματος, ώστε να το κρατούν σταθερό μέσα στον πυρήνα του αντιδραστήρα

Με αυτά τα δεδομένα, στάσιμα κεφάλαια λόγω της κρίσης υπερσυσσώρευσης βρίσκουν διέξοδο σε επενδύσεις με πολύ μικρή πιθανότητα επιτυχίας, αλλά πολύ μεγάλη απόδοση αν επιτύχουν. Τα εργοστάσια σύντηξης προβλέπεται ότι θα χρησιμοποιούν ως καύσιμο ισότοπα του υδρογόνου που υπάρχουν σε τεράστιες ποσότητες στο νερό των ωκεανών και σε ορισμένα ορυκτά, ενώ από τη λειτουργία τους δεν υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος (αντίθετα με τα εργοστάσια πυρηνικής σχάσης), ούτε προκύπτει ρύπανση από διοξείδιο του άνθρακα. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις που σχηματίζονται με επιχειρηματικά κεφάλαια για να διερευνήσουν πιο φτηνές και γρήγορες λύσεις, είναι σχεδιασμένες να δώσουν αποτέλεσμα, θετικό ή αρνητικό, πολύ γρήγορα, πριν τα κόστη φτάσουν σε δισεκατομμύρια και ο χρόνος ανάπτυξης σε δεκαετίες. Οι αντιδραστήρες τους είναι 100 φορές πιο φτηνοί στην κατασκευή τους συγκριτικά με τον ITER και είναι πιο εύκολο και γρήγορο να κατασκευαστούν και να αποσυναρμολογηθούν αν δεν αποδώσουν. Ισως αποδειχτούν κάτι ανάλογο με τη χίμαιρα της «ψυχρής σύντηξης», αλλά και λεφτά έχουν (οι κεφαλαιοκράτες) και το έπαθλο είναι μεγάλο.
Μία από τις εταιρείες που διεξάγουν σχετικά πειράματα είναι η «HyperV Technologies», που χρησιμοποιεί εκατοντάδες πυροβόλα πλάσματος προερχόμενου από το ευγενές αέριο αργό, τα οποία στοχεύουν μια μικρή ποσότητα συντήξιμου υδρογόνου στο κέντρο ενός σφαιρικού αντιδραστήρα. Η «Sandia National Laboratories», από τη μεριά της, δοκιμάζει μια τεχνική που έχει αναλογίες με εκείνη της NIF, αλλά σε μικρότερη κλίμακα και πιο αποδοτικά. Μια άλλη εταιρεία είναι η «Tri Alpha Energy», που έχει να επιδείξει τη μεγαλύτερη πρόοδο μέχρι στιγμής, δοκιμάζοντας αντιδραστήρες οι οποίοι δημιουργούν περιστρεφόμενους κυλίνδρους πλάσματος, που διαρκούν 5 χιλιοστά του δευτερολέπτου, μακριά ακόμα από τα επιθυμητά επίπεδα για τη σύντηξη. Μια ακόμη εταιρεία είναι η «General Fusion», που δοκιμάζει ένα μηχανισμό με έμβολα που επιταχύνονται από πεπιεσμένο αέριο έως τα 200 χιλιόμετρα την ώρα και με απόλυτο συγχρονισμό (απόκλιση μικρότερη των 5 εκατομμυριοστών του δευτερολέπτου) δημιουργούν στο κέντρο ενός θαλάμου ισχυρό κρουστικό κύμα, που συμπιέζει ένα δακτύλιο πλάσματος.

Μεγάλα έμβολα ενός πρωτότυπου της μηχανής σύντηξης της «General Fusion» χτυπάνε συγχρονισμένα σε «αμόνια» δημιουργώντας κρουστικό κύμα, που σε μια μεγαλύτερου μεγέθους μηχανή θα μπορούσε - θεωρητικά - να προκαλέσει σύντηξη σε ποσότητα καυσίμου στο κέντρο του αντιδραστήρα

Τα κεφάλαια της «General Fusion» προέρχονται κατά ένα μέρος από τον Τζεφ Μπέζος, ιδρυτή της «Amazon.com», την καναδική κυβέρνηση και ένα μαλαισιανό επενδυτικό ταμείο. Η «Tri Alpha» έχει μαζέψει κεφάλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων από επενδυτές, όπως η «Goldman Sacks» και ο Πολ Αλεν, συνιδρυτής της «Microsoft». Η «Sandia» χρηματοδοτείται κυρίως από το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, αλλά με όρους ανάλογους των χρηματοδοτήσεων από επενδυτικά κεφάλαια ιδιωτών.

Δύσκολο πλάσμα

Η δυσκολία σταθεροποίησης του πλάσματος πηγάζει από την ίδια τη φύση της σύντηξης. Δύο πυρήνες ατόμων, που έχουν χάσει όλα τα ηλεκτρόνια που κανονικά περιφέρονται γύρω τους, μπορούν να συνενωθούν μόνο όταν έρθουν αρκετά κοντά, για χρονικό διάστημα τέτοιο που η έλξη της ισχυρής πυρηνικής δύναμης να υπερνικήσει την ηλεκτροστατική απώθηση μεταξύ των θετικά φορτισμένων πρωτονίων. Οταν γίνει η σύντηξη, οι πυρήνες σχηματίζουν πυρήνα ενός βαρύτερου στοιχείου, που έχει όμως ελαφρώς μικρότερη μάζα από το άθροισμα της μάζας τους. Η μάζα που λείπει μετατρέπεται σε ενέργεια, με τη μορφή φωτονίων και γρήγορα κινούμενων υποατομικών σωματιδίων. Αντίθετα, οι αντιδραστήρες σχάσης εξάγουν ενέργεια από άτομα όπως το ουράνιο, από - μικρότερο - ποσοστό μάζας που μετατρέπεται σε ενέργεια, κατά το σχηματισμό δύο ελαφρότερων πυρήνων.
Για να είναι μεγάλο το ποσοστό πυρήνων που συντήκονται, τα ιόντα στο πλάσμα (πλήρως ιονισμένη μορφή της ύλης) πρέπει να κινούνται γρήγορα το ένα προς το άλλο - αλλά όχι πολύ γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι η θερμοκρασία του πλάσματος πρέπει να είναι πάνω από 100 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Ο αντιδραστήρας σύντηξης πρέπει να συμπιέζει το υπέρθερμο πλάσμα σε ένα σχετικά μικρό χώρο μέσα σε θάλαμο κενού και να συγκρατεί τα ιόντα (τους πυρήνες) εκεί, μέχρι να πραγματοποιηθεί η αντίδραση σύντηξης. Γενικά το γινόμενο της πυκνότητας του πλάσματος και του διαθέσιμου χρόνου αντίδρασης πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 10¹⁴ (1 με 14 μηδενικά...). Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα συνδυασμών πυκνότητας, χρόνου και θερμοκρασίας, που μπορεί να δώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Εναλλακτικές

Ο ITER, με σχεδιασμό αντιδραστήρα όπως αυτόν του σοβιετικής προέλευσης «Τόκαμακ», χρησιμοποιεί αραιό πλάσμα βάρους περίπου μισού γραμμαρίου, προερχόμενο από τα ισότοπα του υδρογόνου δευτέριο και τρίτιο, που αιωρείται μέσα σε ένα θάλαμο κενού, μεγέθους μικρού σπιτιού. Στοχεύει δηλαδή σε πλάσμα χαμηλής πυκνότητας, που διατηρείται σε συνθήκες αντίδρασης επί μερικά δευτερόλεπτα κάθε φορά.
Αντίθετα, η NIF πυροδοτεί ριπές λέιζερ ισχύος 500 τρισεκατομμυρίων βατ, προερχόμενες από 192 κατευθύνσεις, προς ένα μικροσκοπικό δοχείο, που περιέχει ένα παγωμένο κόκκο δευτερίου και τριτίου. Τα οπτικά στοιχεία και τα ηλεκτρονικά που δημιουργούν και κατευθύνουν αυτούς τους παλμούς λέιζερ απαιτούν ένα κτίριο ύψους 30 μέτρων και μεγέθους τριών ποδοσφαιρικών γηπέδων. Για να πετύχει την έναυση - κατάσταση κατά την οποία το συντηκόμενο καύσιμο απελευθερώνει αρκετή ενέργεια ώστε να διατηρείται η αντίδραση σύντηξης χωρίς εξωτερική συνεισφορά ενέργειας - η NIF απαιτεί εξαιρετικά υψηλή πυκνότητα πλάσματος, επειδή το πλάσμα με την τεχνική αυτή περιορίζεται καθαρά από αδρανειακές δυνάμεις, μόλις για ένα κλάσμα του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου.
Οι ερευνητές των κεφαλαιούχων, που επενδύουν με άμεσο τρόπο στη σύντηξη (αλλά και με τη συμβολή του καπιταλιστικού κράτους τους), θεωρούν ότι υπάρχει μεγάλο ανεξερεύνητο πεδίο ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα, δηλαδή μέτριας πυκνότητας πλάσμα και ενδιάμεσοι χρόνοι ενεργειακού περιορισμού του πλάσματος (ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί η αντίδραση). Ο έλεγχος του πλάσματος την ώρα που εξελίσσεται σύντηξη μέσα σ' αυτό είναι σαν να προσπαθείς να συμπιέσεις τη φλόγα ενός κεριού χωρίς να την αγγίξεις. Στην πράξη είναι κάτι πολύ πιο δύσκολο, καθώς τα ιόντα μέσα στο πλάσμα σχηματίζουν τα δικά τους σύνθετα και καταστροφικά για τη συνέχιση της αντίδρασης ηλεκτρικά ρεύματα και μαγνητικά πεδία. Ακόμα κι αν καταφέρεις να ανάψεις το «κερί», αυτό θα σβήσει γρήγορα από μόνο του.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ Φωνή που νίκησε το χρόνο και το θάνατο

ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

Φωνή που νίκησε το χρόνο και το θάνατο

Οκτώ χρόνια απουσίας της αγαπημένης ερμηνεύτριας

«Να γελάσεις απ' τα βάθη των χρυσών σου ματιών / είμαστε μες στο δικό μας κόσμο / Η πιο όμορφη θάλασσα / είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει / Τα πιο όμορφα παιδιά / δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα / Τις πιο όμορφες μέρες μας / δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα / Κι αυτό που θέλω να σου πω / το πιο όμορφο απ' όλα / δε στο 'χω πει ακόμα...».

Εβαλε το στίγμα της στο πολιτικό τραγούδι, ερμηνεύοντας μοναδικά στίχους κορυφαίων ποιητών και δημιουργίες μεγάλων Ελλήνων συνθετών. Στρατεύτηκε στο κομμάτι εκείνο της τέχνης που αφουγκράζεται, οραματίζεται, αντιστέκεται στην εκμετάλλευση και το σκοτάδι της καταπίεσης. Το ήθος, η ποιότητα, η αξιοπρεπής και αγωνιστική στάση της σφράγισαν τη ζωή της ασυμβίβαστης τραγουδίστριας με την υπέροχη φωνή, η οποία «έφυγε» πρόωρα από τη ζωή (7/1/2009). Η Μαρία Δημητριάδη είναι πάντα στην καρδιά μας ως η τροβαδούρος της επανάστασης. Με αφετηρία την πίστη της στο όραμα μιας δίκαιης κοινωνίας, συμπορεύτηκε με το ΚΚΕ, στηρίζοντας τις θέσεις του και παλεύοντας μαζί του. Πάντα παρούσα μέσα στα γεγονότα, από τον αντιδικτατορικό αγώνα μέχρι το τέλος.

Με τόλμη και παρρησία

Στο διάβα της από το τραγούδι αντιστάθηκε με τόλμη και παρρησία στην ευκολία και στα κυκλώματα που λυμαίνονται το χώρο της τέχνης, με αποτέλεσμα να βρεθεί αντιμέτωπη με τις αντιξοότητες που προκαλεί το σύστημα στους καλλιτέχνες που δεν υποτάσσονται στις επιδιώξεις του. Δε λύγισε...
«Οι συνεργασίες μου είχαν πάντα και κάποιον άλλο λόγο, εκτός από τον καλλιτεχνικό. Υπήρχε ταύτιση, έστω σε κάποιο βαθμό, ιδεολογική, αισθητική. Και χωρίς να υπερηφανεύομαι δηλώνω ότι δεν έχω κάνει ποτέ ούτε μισή υποχώρηση στη δουλειά μου. Ούτε μισή! Και αυτό το πληρώνω. Υπήρξαν φορές που δεν είχα να καπνίσω τσιγάρο. Αλλά υποχώρηση δεν έχω κάνει. Ούτε μία καλημέρα δεν έχω πει σε κάποιον που δε θέλω να του την πω...», είχε εξομολογηθεί η Μαρία Δημητριάδη στον «Ριζοσπάστη» (17/2/2002).

Οσο για το «πολιτική τραγουδίστρια»... κι αυτό το «πληρώθηκε» με ποικίλους τρόπους: «Μου έβαλαν την ετικέτα πολιτική τραγουδίστρια για κακό, τις εποχές που το πολιτικό τραγούδι ήταν υπό διωγμόν. Τις δεκαετίες '70 - '80 μέχρι αυγά στο κεφάλι έφαγα από διάφορους αντιδραστικούς. Στο Κιλκίς μάς πετούσαν πέτρες (...) Κάναμε πολιτική δουλειά, καθώς οι συναυλίες μας δεν ήταν μόνο καλλιτεχνικά γεγονότα αλλά και μέσο πάλης. Πηγαίναμε στη Λάρυμνα πρωί πρωί, χειμώνα, σε ένα σινεμά καλοκαιρινό και τραγουδούσαμε. Κάθε Κυριακή πρωί τραγουδούσαμε σε κινηματογράφους της Αθήνας για απεργούς, παρόλο το ξενύχτι της προηγούμενης νύχτας στις μπουάτ. Το "πολιτική τραγουδίστρια" σήμαινε λοιπόν μέσα στα γεγονότα (...) Ομως, μετά το '80 έγινε βρισιά. Δηλαδή, εσύ είσαι πολιτική τραγουδίστρια, έξω από εδώ. Δε θα τραγουδήσεις άλλο, τελείωσες. Κι έχανα το τρένο της ευκολίας, του να ελίσσεσαι...».

Πάντα παρούσα

Την θυμόμαστε πάντα παρούσα, μέσα στα γεγονότα, να συνοδεύει με τα τραγούδια της τους εργατικούς - αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των δεκαετιών '70 - '80, αλλά και αργότερα, μέχρι τέλους, ανταποκρινόμενη στα αγωνιστικά καλέσματα. Τραγουδώντας στις συναυλίες αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους και διωκόμενους λαούς, στους απεργιακούς αγώνες, στα μπλόκα των αγροτών. Δεν την ξεχνάμε στις φοβερές εκείνες συναυλίες στα Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» από το ξεκίνημα του θεσμού τη δεκαετία του '70 και μέχρι τα τελευταία της χρόνια. Στις δημοτικές εκλογές του 2006 συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο της «Συμπαράταξης για την Αθήνα» με επικεφαλής τον Σπύρο Χαλβατζή.
Ξεκίνησε να τραγουδά από παιδί. Στα 16 της χρόνια έκανε δίσκο, τα «Κορίτσια στον Ηλιο» του Σταύρου Ξαρχάκου. Μετά ήρθαν ο «Ηλιος ο Πρώτος» και το «Χρονικό» του Γιάννη Μαρκόπουλου. Στο ενδιάμεσο είχε γνωρίσει τον Μίκη Θεοδωράκη, που τον είχαν σε κατ' οίκον περιορισμό. Κάνανε συνέχεια πρόβες... Δισκογραφεί το «Ενα πρωινό η Παναγιά μου» του Ξαρχάκου και μετά συναυλίες με τον Θεοδωράκη σε όλο τον κόσμο για δύο χρόνια. Ακολούθησαν δίσκοι της με τους Γιάννη Γλέζο, Νίκο Μαμαγκάκη. Ηδη, έχει γνωρίσει τον Θάνο Μικρούτσικο, που έπαιζε πιάνο σε μια μπουάτ, τους «Δον Κιχώτες». Μετά τη μεταπολίτευση (1975) κάνει και τον πρώτο του δίσκο, τα «Πολιτικά Τραγούδια», με τα οποία ξεκίνησε η δημιουργική συνεργασία τους. Ακολούθησαν η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από την κασετίνα των οκτώ δίσκων με τα πολιτικά τραγούδια του συνθέτη που έβγαλε η «Λύρα», πριν από λίγα χρόνια, στους πέντε τραγουδάει μόνο η Μαρία Δημητριάδη. Μετά από κάποια χρόνια, κάνει πάλι συναυλίες με τον Μίκη, τον Μαρκόπουλο. Δισκογραφικά συνέχισε με το «Δελτίο καιρού», με τραγούδια πολλών συνθετών σε πρώτη εκτέλεση, τα «Λιανοτράγουδα» του Θεοδωράκη, τον πρώτο δίσκο του Γιώργου Σταυριανού, την «Ελένη» του Χατζιδάκι, το «Εμπάργκο» του Μικρούτσικου, με άλλους τραγουδιστές, κ.ά. Μετά από το '90 - '91 και δύο πολύ μεγάλες περιοδείες με τον Μίκη, άρχισε να αποτραβιέται. Ακολούθησαν δύο χρόνια δουλειάς της στο Βελιγράδι, την περίοδο του εμπάργκο. Εκανε συναυλίες κι ένα δίσκο, τα έσοδα του οποίου, με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πήγαν για τους πρόσφυγες. Δύο χρόνια πηγαινοερχόταν στη Γιουγκοσλαβία. Τελευταία δισκογραφική της δουλειά ήταν οι «Δον Κιχώτες» των Παρασκευά Καρασούλου (στίχοι) και Θοδωρή Οικονόμου (μουσική). Οπως έλεγε, πολύ σημαντική ήταν η στιγμή της γνωριμίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη, που από μικρό παιδάκι και λόγω οικογένειας ήταν το ίνδαλμά της. Επίσης, η συνεργασία της με τον Θάνο Μικρούτσικο και η γνωριμία της με τον Μάνο Χατζιδάκι.

Στην Κούβα το 1978

Το σίγουρο είναι ότι τα τραγούδια που ερμήνευσε με τον ξεχωριστό δικό της τρόπο θα εμπνέουν πάντα τους κομμουνιστές και θα τους συνοδεύουν στις πορείες και τις κινητοποιήσεις. Είτε τραγουδώντας για τους γερόντους της Μακρονήσου που «...δίπλα στα μάτια τους έχουν ένα δεντράκι καλοσύνη / ανάμεσα στα φρύδια τους ένα γεράκι δύναμη / κι ένα μουλάρι από θυμό μες στην καρδιά τους / που δε σηκώνει τ' άδικο...» είτε πως «το πιο εκπληκτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είν' ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει» είτε πως «έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη...».

Χαρίλαος Φλωράκης, Γιάννης Μαρκόπουλος και Μαρία Δημητριάδη σε δεξίωση για τα 70χρονα του ΚΚΕ στις 4/12/1988

Μαρία Δημητριάδη και Γιάννης Μαρκόπουλος

21/9/1997, στο 23ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή»

Υπόθεση των ισχυρών πολύ πριν από τις νέες αλλαγές της ΟΥΕΦΑ

Υπόθεση των ισχυρών πολύ πριν από τις νέες αλλαγές της ΟΥΕΦΑ

Associated Press

Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα αποτελούν μόνιμους πρωταγωνιστές σε επιτυχίες και κέρδη στο Τσάμπιονς Λιγκ

Εχοντας ολοκληρώσει πλέον την Α' φάση των ομίλων, το Τσάμπιονς Λιγκ μετά τη ...χειμερία νάρκη του και τη διακοπή ενός μήνα και πλέον, αναμένεται στα τέλη Γενάρη να ξεκινήσει εκ νέου τη δράση για τη φάση των «16». Μάλιστα, η διοργάνωση παρότι διανύει περίοδο αδράνειας, πρόσφατα βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Αιτία η επικύρωση από πλευράς ΟΥΕΦΑ (σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον) των αλλαγών που θα ισχύσουν από τη νέα χρονιά τόσο στο Τσάμπιονς Λιγκ όσο και στο Εuropa League. Αλλαγές που, όπως αποδείχθηκε ξεκάθαρα, ήρθαν ως αποτέλεσμα της ικανοποίησης των ισχυρών συλλόγων από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία, οι οποίοι πίεζαν για μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα των κερδών (είχαμε γράψει πρόσφατα γι' αυτό). Ετσι, με τα νέα δεδομένα, από τη νέα σεζόν οι ισχυροί της διοργάνωσης ισχυροποιούνται ακόμα περισσότερο αφού είναι χαρακτηριστικό πως στη φάση των «32» (όμιλοι) τα τέσσερα μεγαλύτερα πρωταθλήματα (αγγλικό, ισπανικό, γερμανικό, ιταλικό) κερδίζουν τέσσερις απευθείας θέσεις. Συνολικά δηλαδή από τις 32 ομάδες οι 16 θα προέρχονται από τις εν λόγω χώρες.

Εξαρχής κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των ισχυρών

Οι αντιδράσεις ήταν πολλές, κυρίως από τους εκπροσώπους μικρότερων πρωταθλημάτων, ωστόσο στα σχέδια της ΟΥΕΦΑ δεν άλλαξε τίποτα παρά τις μεγαλοστομίες του νέου της προέδρου, Σλοβένου Αλεξάντερ Τσέφεριν, για κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ ισχυρών και ανίσχυρων. Μετά τα νέα σχέδια αρκετοί ήταν αυτοί που έκαναν λόγο για μετατροπή της διοργάνωσης σε μια κλειστή λίγκα, της οποίας ο πακτωλός κερδών που προσφέρει θα αφορά ελάχιστους. Ωστόσο, πέραν αυτών, από την ιστορία της διοργάνωσης προκύπτει και ένα άλλο συμπέρασμα: Από καταβολής Τσάμπιονς Λιγκ και παρά την αύξηση των συμμετοχών σε σχέση με το προηγούμενο Κύπελλο Πρωταθλητριών, αποτέλεσε μια διοργάνωση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των ισχυρών. Αλλωστε, και στα σχέδια της ΟΥΕΦΑ στις αρχές του 1990, όταν η εμπορευματοποίηση στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο άρχιζε να ανεβαίνει επίπεδα, για συνολικές αλλαγές, από το μέχρι τότε Κύπελλο Πρωταθλητριών στο πιο εμπορικό Τσάμπιονς Λιγκ, οι ισχυροί είχαν παίξει το ρόλο τους. Υπενθυμίζεται ότι η δημιουργία τότε της διοργάνωσης ήταν ακόμα μια υποχώρηση της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας στις πιέσεις των ισχυρών συλλόγων, που μέσω της λίγκας του G14 ζητούσαν αλλαγές προκειμένου να αποκτήσουν περισσότερα κέρδη και λόγο σε αυτά απειλώντας να ακολουθήσουν το παράδειγμα του μπάσκετ, όπου η Λίγκα των ισχυρών είχε ανεξαρτητοποιηθεί από τη FIBA. Βέβαια, πίσω από όλα αυτά διεξαγόταν και τότε (όπως και τώρα) ένας ενδοεπιχειρηματικός πόλεμος των πολυεθνικών, που βλέποντας το δημοφιλές σπορ να αποτελεί ένα νέο πεδίο κερδοφορίας, θέλησαν να παίξουν ρόλο με τη μορφή των χορηγικών συνεργασιών. Ωστόσο, πέρα από όλα αυτά, τα στοιχεία που αφορούν τους πρωταγωνιστές της διοργάνωσης και ποιοι είναι τελικά αυτοί που καρπώνονται το μεγαλύτερο μέρος των κερδών αποδεικνύουν τη φιλοσοφία του όλου εγχειρήματος. Εξ αρχής οι αλλαγές στο Τσάμπιονς Λιγκ αφορούσαν κυρίως τη δομή του αφού πλέον διεξαγόταν με τελείως διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι το Κύπελλο Πρωταθλητριών, καθιερώνοντας τη φάση των ομίλων αντί των νοκ άουτ παιχνιδιών. Μάλιστα, υπήρξαν φορές που οι όμιλοι διεξάγονταν πριν καταλήξουμε στο σημερινό μοντέλο. Προφανής λόγος γι' αυτό ήταν, για τους διοικούντες το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και τους χορηγούς, το δίπτυχο περισσότερα παιχνίδια - περισσότερα κέρδη.

Συγκεκριμένοι πρωταγωνιστές, με μηδαμινές εξαιρέσεις

Eurokinissi

Ο ΑΠΟΕΛ ήταν από τις ομάδες που κατάφεραν να δώσουν το «παρών» στα προημιτελικά τη φετινή σεζόν

Οσον αφορά τις συμμετοχές, αυτές εξακολουθούσαν να κινούνται στο γνωστό μοτίβο με τη συμμετοχή μόνο των πρωταθλητών. Ωστόσο, με δεδομένη την εκτίναξη της εμπορικότητας της διοργάνωσης, που συνεχώς προσέλκυε μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το 1999, όσον αφορά την κύρια φάση υπήρξε αύξηση των συμμετοχών (όμιλοι) σε 32 χάρη στην τότε καινοτομία, που ήθελε τη συμμετοχή και μη πρωταθλητών. Το μέτρο αυτό έδωσε τη δυνατότητα να μπουν στο Τσάμπιονς Λιγκ περισσότερες ισχυρές ομάδες και ιδιαίτερα αυτές που προέρχονταν από τα λεγόμενα πρωτοκλασάτα πρωταθλήματα, όπως αυτά των Ισπανίας, Αγγλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Γαλλίας. Σε αυτό συντέλεσε και η διαβάθμιση που όρισε η ΟΥΕΦΑ λίγα χρόνια μετά, σύμφωνα με την οποία υπήρχε διαφορετικός αριθμός συμμετοχών για κάθε χώρα, ανάλογα με τη θέση που κατείχε στη γενική βαθμολογία της ΟΥΕΦΑ. Ετσι, αυτά που βρίσκονταν στην πρώτη πεντάδα ήταν σαφώς και τα πιο ευνοημένα. Με το πέρασμα των χρόνων έχει αποδειχθεί ξεκάθαρα ότι οι ομάδες που προέρχονται από αυτά τα πρωταθλήματα είναι αυτές που τελικά έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη διοργάνωση και φυσικά στα κέρδη. Αυτό συμβαίνει παγίως, ανεξάρτητα από τον επιμέρους μεταξύ τους ανταγωνισμό, είτε ανάμεσα σε αυτές τις χώρες είτε τις εναλλαγές στους πρωταγωνιστές - προερχόμενους από τα συγκεκριμένα πρωταθλήματα.

Eurokinissi

Το ...βαρύ πυροβολικό της Γερμανίας στη διοργάνωση αποτελεί η Μπάγερν Μονάχου

Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα στοιχεία που αφορούν την τελευταία 10ετία προκύπτει πως μόλις μια ομάδα προερχόμενη εκτός του «μπλοκ των 5 ισχυρών» καταφέρνει να προκριθεί στα προημιτελικά της διοργάνωσης, αν και το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο στην ακριβώς προηγούμενη φάση των «16». Φυσικά, η ...κάνουλα κλείνει όσον αφορά την παρουσία στα ημιτελικά, ενώ εκείνο που αποτελεί καθαρά υπόθεση των συγκεκριμένων χωρών είναι ο τελικό της διοργάνωσης και η κατάκτηση του τροπαίου. Για παράδειγμα, από το 2004 μέχρι σήμερα μόνο η Πόρτο έχει καταφέρει να υπερβεί την κυριαρχία των ομάδων από το «κλαμπ των 5 ισχυρών» δίνοντας το «παρών» στον τελικό εκείνης της χρονιάς.