Σημειώσεις των Χριστουγέννων

 Σημειώσεις των Χριστουγέννων

Η κε του μπλοκ έχει καταθέσει την άποψή της για τα Χριστούγεννα, εδώ, πέρυσι τέτοιο καιρό. Οπότε δε μένουν πολλά να προστεθούν, παρά μερικές σκόρπιες σκέψεις.

-Οι κλαγγές από τα τρίγωνα-κάλαντα και οι ημερήσιες εκστρατείες των παιδιών που μπαίνουν από μικρά στο κλίμα της οικονομικής εξόρμησης, με σχέδιο και χαρτογράφηση, ή της αποταμίευσης (από αστική σκοπιά) τώρα που δε γράφουν πια τις σχετικές εκθέσεις στα σχολεία.

-Τα φώτα και τα στολίδια, που καλλωπίζουν το σκοτάδι, αντί να το σκίζουν και φέρνουν τάσεις επιληψίας, σε όποιον τα παρακολουθεί συνεχόμενα, για πολλή ώρα. Τα μπαλκόνια που παραπέμπουν σε ένα μικρό τσίρκο (αγνοώντας πιθανότατα το "μεγάλο μας") και η τάση επίδειξης, που αν ήταν μια φορά γελοία πριν τα χρόνια της κρίσης, σήμερα πολλαπλασιάζεται με εκθετικό ρυθμό. Σημαδεύω τα σπίτια που γίνονται καραγκιόζ-μπερντές για λίγες μέρες, πιο πολύ κι από αυτά που βάζουν τη σημαία στο μπαλκόνι, για να νιώσουν την εθνική ανάταση, και μετά την αφήνουν εκεί ξεχασμένη.

-Η σφαγή των δέντρων, που έχει και μια σοβαρή οικολογική διάσταση, για τις πλαστές ανάγκες και το καταναλωτικό πρότυπο που καλλιεργείται στο βωμό του κέρδους.

-Τα ακόμα πιο ανόητα παιδικά παιχνίδια, όπου δεν ξέρεις αν πρέπει να νευριάσεις με τη σχηματική κατηγοριοποίησή τους -πχ για αγόρια και για κορίτσια, όπου μπορείς να βρεις σπέρματα σεξισμού και κοινωνικού φύλου (εντός ή εκτός εισαγωγικών), με τις τιμές τους ή το ανόητο περιεχόμενό τους.

Καλή ώρα, ένα που πέτυχα σχετικά πρόσφατα, και θα μπορούσε να είναι το πρωτοχρονιάτικο δώρο του Τσίπρα στον Καμμένο.

Μες στο σωρό όμως υπάρχουν και κάποια που αξίζουν, με πολιτικές προεκτάσεις και νόημα, έστω κι από το όνομα.

Ακατάλληλο για νήπια έως τριών ετών (όσα γλιτώσουν τη σφαγή του Ηρώδη τέλος πάντων) και για φασίστες με αντίστοιχη πολιτική σκέψη, νηπιακού επιπέδου.

-Εν τω μεταξύ, το πιο εξωφρενικό με τις τιμές, είναι τα μπακαλίστικα κόλπα των μονοπωλίων, με αυτό το (Χ),99 στο τέλος κάθε ένδειξης, που απευθύνεται στο λοβοτομημένο καταναλωτικό κοινό (και δυστυχώς έχει πέραση, βρίσκουν και τα κάνουν).

Θυμάμαι παλιά στις λαϊκές αγορές, κάποιους παραγωγούς να προσπαθούν να ξεγελάσουν τον πελάτη με τέτοια φτηνά κόλπα, και δυο εννιάρια στο τέλος (πχ 299 δρχ το κιλό οι μπανάνες), ολοστρόγγυλα, που έμοιαζαν με μηδενικά, αλλά είχαν και δυο μικρές ουρίτσες κάτω, που μετά βίας μπορούσε να τις προσέξει κανείς, πριν φτάσει στο ταμείο, όπου καταλάβαινε την μπανανόφλουδα (παγίδα).

Θεωρητικά τα μονοπώλια δε θα είχαν τέτοια ανάγκη, αλλά ποντάρουν στην ψυχολογική διαφορά του μπροστινού ψηφίου. Το εμπόριο ήταν πάντα συνδεμένο με την κλεψιά, τα μονοπώλια το απογείωσαν σε δυσθεώρητες κλίμακες. Αυτή είναι η διαφορά (και δεν είναι ψυχολογική, ούτε απλώς ποσοτική).

-Τα γλυκά, τα μελομακάρονα (που ποτέ δεν κατάλαβα γιατί δεν μπορούμε να τα τρώμε όλο το χρόνο) και η παχυσαρκία, ως λαϊκή μάστιγα, που έρχεται ως διαλεκτικό συμπλήρωμα μιας κατάστασης μαζικού υποσιτισμού, τα προηγούμενα χρόνια.

-Τα ευχο-λόγια παρηγοριά, κι οι πράξεις που ποτέ δεν τα συνοδεύουν.

-Τα δεκάδες γράμματα στο συνονόματο Άι. Και οι σατανικά πρωτότυπες ιδέες των γραφιάδων, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, να γράψουν ένα δικό τους "διαφορετικό" γράμμα στον Άι (δεν εξαιρείται η κε του μπλοκ από αυτό).

-Οι αργίες, που δεν είναι μητέρα κάθε κακίας, σε αντίθεση με τη μισθωτή δουλεία. Και το φετινό ημερολόγιο, που τις χαντακώνει. Ακόμα κι η Πρωτοχρονιά πέφτει Κυριακή και μόνο τα Φώτα δίνουν ένα τριήμερο. Κι ήξερες, σφε αναγνώστη, πως βάσει νόμου, οι επίσημες αργίες είναι πολύ λιγότερες -αν το θελήσει η εργοδοσία- και δε δικαιούσαι πχ να κάθεσαι παρά μόνο σε μία εθνική γιορτή -όχι 25η Μαρτίου και 28η Οκτώβρη;

-Το "θαύμα των Χριστουγέννων". που μας βρίσκει πάντα στον καναπέ και θα είναι πραγματικό θαύμα, μόνο όταν μας βρει όλους μακριά από αυτόν -πχ στην πολυθρόνα, για αλλαγή παραστάσεων- όχι απλά όρθιους, αλλά ξεσηκωμένους. Κι έτσι προλαβαίνω και την απορία του σφου Οβελίξ από το Χρυσό Δρεπάνι, που άκουγε ένα Ρωμαίο έπαρχο στο ανάκλιντρό του να λέει "είμαι πεσμένος" -σαν το κίνημα ένα πράγμα- και αναρωτιόταν: λες να εννοούσε ξαπλωμένος;"

Τα άκρα και οι ίσες αποστάσεις

 Τα άκρα και οι ίσες αποστάσεις

Η πρωινή κουβέντα στο γραφείο ξεκίνησε με αφορμή την χτεσινή αποστροφή τού "επίτιμου" περί νεκρών, επεκτάθηκε στο θέμα της -κρατικής ή μη- βίας και, μέσω Συρίας και Άσαντ-Isis, κατέληξε στην θεωρία των άκρων και στις ίσες αποστάσεις που πρέπει ή δεν πρέπει να τηρούνται κατά περίπτωση. Με δυο λόγια, έγινε άλλη μια κουβέντα καφενειακού επιπέδου, χωρίς αρχή, μέση και τέλος, μόνο και μόνο επειδή σήμερα κανείς δεν είχε όρεξη για δουλειά. Άφεριμ! Το μόνο καλό είναι πως όλο αυτό μου έδωσε θέμα για σήμερα.

Πολλοί νομίζουν ότι η θεωρία περί άκρων είναι εφεύρημα του καιρού μας. Μέγα λάθος! Μπορεί στην εποχή μας η εν λόγω θεωρία να έχει την τιμητική της, ορίζοντας ως άκρα τον φασισμό και τον κομμουνισμό, αλλά έχει μακρά ιστορία στον δυτικό πολιτικό λόγο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από το παρελθόν είναι η κατά την ταραγμένη δεκαετία τού 1930 στάση των σοσιαλδημοκρατών της Γερμανίας, οι οποίοι υποστήριζαν την πολιτική των ίσων αποστάσεων από τα εξ ίσου καταδικαστέα άκρα, δηλαδή τους ναζί και τους κομμουνιστές.

Γερμανία, 1932: Προεκλογικές αφίσσες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας, με σαφείς
"ίσες αποστάσεις" από το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα του Χίτλερ και το κομμουνιστικό του Τέλμαν

Η αιτία τής αναζωπύρωσης που γνωρίζει τα τελευταία χρόνια η θεωρία των άκρων πρέπει να αναζητηθεί στην ανησυχία τού ευρωπαϊκού κεφαλαίου, το οποίο διαπιστώνει πως ο κομμουνισμός δεν είναι ούτε κατά διάνοια μια πεθαμένη υπόθεση, παρ' ότι έχει περάσει ένα τέταρτο του αιώνα από τότε που η σημαία με το σφυροδρέπανο κατέβηκε από το Κρεμλίνο. Η τόσο βολική εξίσωση του ναζισμού με τον κομμουνισμό είναι σαφές ότι έχει ως στόχο τον δεύτερο, μιας και εκτιμάται ότι ο πρώτος έχει ήδη καταδικαστεί επαρκώς.

Ο δρόμος γι' αυτή την σύγχρονη εξίσωση άνοιξε στις 27 Ιουνίου 1996, όταν η κοινοβουλευτική συνέλευση του συμβουλίου τής Ευρώπης εξέδωσε το ψήφισμα 1096 "Μέτρα για την διάλυση της κομμουνιστικής κληρονομιάς των πρώην κομμουνιστικών ολοκληρωτικών συστημάτων", το οποίο διαπιστώνει ότι "η κληρονομιά των πρώην κομμουνιστικών ολοκληρωτικών συστημάτων δεν είναι εύκολο να διαχειριστεί" και ότι "το να αποκατασταθεί ένα πολιτισμένο, φιλελεύθερο κράτος στο πλαίσιο του κράτους δικαίου σε αυτή τη βάση είναι δύσκολο και γι' αυτό πρέπει να διαλυθούν και να ξεπεραστούν οι παλιές δομές και πρότυπα σκέψης".

Επειδή μάλλον δεν πήγε και τόσο καλά αυτή η διάλυση, το επόμενο βήμα έγινε στις 25 Ιανουαρίου 2006, όταν και πάλι η κοινοβουλευτική συνέλευση του συμβουλίου τής Ευρώπης εξέδωσε το ψήφισμα 1481 περί "ανάγκης διεθνούς καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων". Σ' αυτό το ψήφισμα γίνεται -για πρώτη φορά με επίσημο τρόπο- η διαπίστωση ότι ο κομμουνισμός δεν έχει καταδικαστεί τόσο όσο ο ναζισμός: "Η πτώση των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη δεν έχει ακολουθηθεί σε όλες τις περιπτώσεις από μια διεθνή έρευνα για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από αυτά. Επί πλέον, οι δράστες αυτών των εγκλημάτων δεν έχουν παραπεμφθεί σε δίκη από την διεθνή κοινότητα όπως έγινε στην περίπτωση με τα φρικτά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τον εθνικοσοσιαλισμό (ναζισμό)".

Δυόμισυ χρόνια αργότερα, στις 3 Ιουνίου 2008, πήρε σειρά η "Διακήρυξη της Πράγας για την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον κομμουνισμό", ένα κείμενο που προήλθε μεν από ένα διήμερο συνέδριο της πλάκας στην τσεχική γερουσία αλλά απέκτησε αίγλη τόσο με την υπογραφή του από τον Βάτσλαβ Χάβελ όσο και με τις επιστολές υποστήριξης που έστειλαν η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Νικολά Σαρκοζύ, ο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι και άλλοι. Η διακήρυξη φέρει τις υπογραφές πολλών πικραμένων (π.χ. ενός Λη Έντουαρντς, προέδρου κάποιου "Ιδρύματος Θυμάτων Κομμουνισμού" στην Ουάσιγκτον!) και περιλαμβάνει πολλές ομορφιές, με πρώτη το κάλεσμα για την "επίτευξη μιας πανευρωπαϊκής αντίληψης ότι αμφότερα τα ναζιστικά και τα κομμουνιστικά ολοκληρωτικά καθεστώτα πρέπει να κριθούν από την φοβερή τους ικανότητα να είναι καταστροφικά στις πολιτικές τους για τη συστηματική εφαρμογή ακραίων μορφών τρομοκρατίας, καταστέλλοντας όλες τις πολιτικές και ανθρώπινες ελευθερίες, ξεκινώντας επιθετικούς πολέμους και, ως αναπόσπαστο μέρος των ιδεολογιών τους, εξοντώνοντας και απευλαύνοντας ολόκληρα έθνη και πληθυσμιακές ομάδες, ως εκ τούτου δε θα πρέπει να θεωρούνται οι κύριοι υπεύθυνοι των καταστροφών που μάστισαν τον εικοστό αιώνα".

Λίγο αργότερα, στις 23 Σεπτεμβρίου 2008, το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο παίρνει απόφαση να δεχτεί την πρόταση της Διακήρυξης της Πράγας και να κηρύξει την 23η Αυγούστου κάθε χρόνου ως "Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού". Η επιλογή αυτής της ημέρας δεν είναι τυχαία, αφού στις 23/8/1939 υπεγράφη το περίφημο "σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ", οπότε έτσι υπογραμμίζεται η άποψη της Ε.Ε. ότι "οι μαζικές εκτοπίσεις, οι δολοφονίες και οι υποδουλώσεις που διαπράχθηκαν στο πλαίσιο των επιθέσεων του σταλινισμού και του ναζισμού εμπίπτουν στην κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας".

Μετά από τόση προεργασία, ήρθε στις 2 Απριλίου 2009 και το επιστέγασμα, με το ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου "Ευρωπαϊκή συνείδηση και ολοκληρωτισμός". Εκεί, ανάμεσα σε ένα σωρό αηδίες και υστερόβουλες κουταμάρες, οι ευρωπαίοι διαπιστώνουν ότι "η Ευρώπη δεν θα ενωθεί ποτέ αν δεν μπορέσει να καταλήξει σε κοινή θεώρηση της ιστορίας της, να αναγνωρίσει το ναζισμό, το σταλινισμό και τα φασιστικά και κομμουνιστικά καθεστώτα ως μέρος της κοινής ιστορίας της και αν δεν διεξαγάγει τίμιο και ουσιαστικό διάλογο για τα εγκλήματα των καθεστώτων αυτών κατά τον περασμένο αιώνα" και δηλώνουν πεπεισμένοι ότι "απώτερος στόχος της αποκάλυψης και της αποτίμησης των εγκλημάτων που διέπραξαν τα ολοκληρωτικά κομμουνιστικά καθεστώτα είναι η συμφιλίωση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αν υπάρξει αποδοχή της ευθύνης, ζητηθεί συγγνώμη και προωθηθεί η ηθική ανάκαμψη".

Σε όλα τα παραπάνω κείμενα είναι διάχυτο και σαφώς διακριτό το πνεύμα τού "καλά με τον φασισμό, με τον κομμουνισμό τι κάνουμε;". Για παράδειγμα, γίνεται έντονη προσπάθεια να θεωρηθεί το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ ως η θρυαλλίδα που πυροδότησε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, λες και δεν υπήρξαν ποτέ η συμφωνία του Μονάχου, η αγγλογερμανική συμφωνία AGNA, η ανοχή της Δύσης στην Αλσατία, τα δυτικά στραβά μάτια στην Γκουέρνικα κλπ. Επίσης, ενώ γίνεται συνεχώς λόγος για "εγκλήματα του σταλινισμού", στα εγκλήματα του ναζισμού γίνεται η ελάχιστη αναφορά που απαιτείται για να δικαιολογήσει τις "ίσες αποστάσεις". Και, βεβαίως, δεν λαμβάνεται πουθενά υπ' όψη ότι ο συστημικός ναζισμός διαχειρίστηκε τις παραγωγικές δομές ακριβώς όπως τις βρήκε ενώ ο επαναστατικός κομμουνισμός άλλαξε εκ βάθρων όλες τις κοινωνικές σχέσεις.

Ας γελάσουμε λίγο:  Σύμφωνα με το Tea Party των ΗΠΑ, Χίτλερ, Ομπάμα και Λένιν είναι επικίνδυνοι σοσιαλιστές!

Θα ήθελα να προσθέσω και δυο λόγια για την βία, που τάχατες πρέπει να καταδικάζεται "απ' όπου κι αν προέρχεται", εξισώνοντας τις δολοφονικές επιθέσεις των χρυσαυγητών με το γιαούρτωμα του Πάγκαλου και το ματσούκι των ΜΑΤ κατά των συνταξιούχων με τις σπασμένες βιτρίνες των κάθε λογής κουκουλοφόρων. Όμως, επειδή αποκλείεται να περιοριστώ σε "δυο λόγια" κι επειδή τούτες οι μέρες δεν σηκώνουν πολυλογίες, σταματώ εδώ και θα συνεχίσω... ίδωμεν πότε!

Η γη της ανάστασης

 Η γη της ανάστασης

Αυτές τις μέρες, η κε του μπλοκ διαβάζει (και βασικά τελειώνει οσονούπω, γιατί δεν είναι ιδιαίτερα ογκώδες βιβλίο) τη "γη της Ανάστασης" του Θέμου Κορνάρου, του κουμπάρου της εργατικής τάξης, που αφηγείται τις "ταξιδιωτικές" και όχι μόνο εντυπώσεις του από ένα ταξίδι του στη ΛΔ της Κίνας, στα τέλη της δεκαετίας του 50', ως επίσημος προσκεκλημένος των Κινέζων. Και είναι εντυπωσιακό πως εκεί τιμήθηκε πολύ περισσότερο απ' ό,τι στη δική του πατρίδα, όπου οι αρχές του επιφύλασσαν ως μοναδικό παράσημο φυλακίσεις κι εξορίες.

Ο Κορνάρος βαφτίζει την Κίνα "γη της ανάστασης", τονίζοντας τη μεταμόρφωσή της και κάνοντας τις απαραίτητες συγκρίσεις με το προηγούμενο ταξίδι του στην Ασία, στα χρόνια του μεσοπολέμου, όταν οι παιδικές-νεανικές του εικόνες για τη μαγεία της Ανατολής πνίγονται στη λάσπη και τις μύγες κι ο κόσμος του παραμυθιού συναντά τη σκληρή πραγματικότητα. Τότε που ένας συνταξιδιώτης του πετούσε ένα μισοτελειωμένο κύπελλο καφέ στο χώμα, μπροστά από μια παρέα παιδιά, που έσπευσαν να το διεκδικήσουν για να το γλείψουν και να το γευτούν, ξεγελώντας την πείνα τους.

Τότε που οι Κινέζοι ντρέπονταν ακόμα και να συστηθούν και ζητούσαν χίλιες συγνώμες για την ίδια τους την υπόσταση, που φέρει ένα κάποιο όνομα.

Για να σου αυτοσυστηθούνε έπρεπε πρώτα να σου γυρέψουνε χίλιες συγνώμες για την απρέπεια, επειδή κι αυτοί είχαν ένα κάποιο όνομα, όπως και συ, που ντρέπονταν να προσβάλουνε την ακοή σου, φέροντάς το!...

(Προσωπικά μου είναι αδύνατο να αποφύγω το συνεριμό με μια σκηνή από τους Απαράδεκτους και τη Δήμητρα να λέει, με προσποιητή σεμνότητα: "είμαι κι εγώ ένα κορίτσι, σαν όλα τα άλλα, μα ποια είμαι εγώ, μήπως είμαι κάποια...;")

Τότε που οι Κινέζοι λογίζονταν ακόμα ως κίτρινη φυλή, σαν τον ποταμό που τους έπνιγε κάθε τόσο και βρίσκονταν ανυπεράσπιστοι στο έλεός του. Τότε που οι γυναίκες είχαν κοντόχοντρα ποδαράκια, που τα στραμπουλούσαν στο χώμα και τις πέτρες, και οι Κινέζοι λογίζονταν ως φυλή νάνων, επειδή βασικά υποσιτίζονταν και δεν μπορούσαν να αναπτυχθούν ως οργανισμοί.

Ενώ οι δυτικοί τους λένε πως τώρα η χώρα χάνει τουριστικώς, φτωχαίνουν το ανθρώπινο κάλλος, την παραδοσιακή ομορφιά, τους πατροπαράδοτους κανόνες. Τους λένε πως γίνονται τυχοδιώκτες και πως κάνουν μεγάλα ιστορικά άλματα στο κενό, πηγαίνοντας κατευθείαν στη μορφή της αγροτικής κομμούνας, αντί να μείνουν κολλημένοι στο παρελθόν. Τότε που έβλεπαν τι θα κάνουν τα μυρμήγκια για να καταλάβουν αν έρχεται κάποια "θεομηνία" και που τα ζωντανά είχαν μεγαλύτερη αξία από τη ζωή του ανθρώπου, από τα παιδιά και τους γέρους.

Το ιστορικό πλαίσιο του βιβλίου καθορίζει τις αποχρώσεις της πολιτικής του ανάλυσης, όχι όμως και την ταξική του ένταξη ή το πολιτικό του στίγμα, που είναι δεδομένα. Έτσι ο κουμπάρος της φτωχολογιάς βγάζει μια εμφατική αγάπη για την πατρίδα, τη γη, που εμφανίζεται ως μάνα των λαών, την Κύπρο που είναι "σκλαβωμένη αδελφή μας". Πέρα όμως από τα λογοτεχνικά σχήματα, τους δεδομένους περιορισμούς της εποχής ή την αντανάκλαση μιας στρατηγικής με συγκεκριμένες προβληματικές πτυχές, η αναφορά έχει πρωτίστως ταξικό νόημα. Η Ελλάδα είναι βασικά ο εργαζόμενος λαός της, που ταυτίζεται με τον τόπο του, τη γη του, τις ρεματιές, τις καλύβες και τα πεζούλια του.

Από την άλλη, ο Κορνάρος εξυμνεί τα κατορθώματα των Κινέζων, καθώς ταξιδεύει πριν το σινοσοβιετικό σχίσμα και την επικράτηση της θεωρίας των τριών κόσμων. Δεν καταφεύγει όμως σε μια χυδαία εξιδανίκευση για την οποία θα μετάνιωνε αργότερα, στην αποσιώπηση των αδυναμιών και των προβλημάτων (πχ στο πολύ ιδιαίτερο γλωσσικό ζήτημα των Κινέζων με τους μανδαρίνους, που μυστικοποίησαν σε υπέρτατο βαθμό τη γραφή, τη γνώση και τη δυνατότητα μεταφοράς της, έτσι ώστε οι γραφές να εμφανίζονται ως κάτι δυσνόητο, σχεδόν θεϊκό, που δεν υπόκειται σε αμφισβήτηση κι έλεγχο).

Ίσα-ίσα, διακατέχεται αρχικά από την ανησυχία μήπως η ιδεολογική του συμφωνία με τις αρχές της χώρας που επισκέπτεται, του στερήσει το δικαίωμα και την απόλαυση της αμφισβήτησης, της αναζήτησης της αλήθειας. Η ίδια η ζωή όμως επιμένει στην πράξη να τον εντυπωσιάζει, να αφοπλίζει τις ανησυχίες του, να καταρρίπτει τους δυτικούς μύθους για όσα "τερατώδη" γίνονται στη χώρα, από τότε που ανέλαβαν τις τύχες της οι κομμουνιστές.

Η μόνη αντίφαση που του διαφεύγει ίσως μες στον ενθουσιασμό του για την ορμητική ανάπτυξη της Κίνας, που παρασέρνει κάθε κατάλοιπο στο διάβα της, για το πάθος με το οποίο χιμούν στη ζωή οι Κινέζοι κι ανυπομονούν να αδράξουν κάθε χυμό της, το ζήλο με τον οποίο εργάζονται, όχι μόνο για να καλύψουν τις δικές τους ελλείψεις, αλλά την πείνα σε όλο τον κόσμο, που τυραννά τόσες χώρες, είναι η ίδια η οικοδόμηση κι η αντιφατική της πορεία, η πιθανότητα ενός πισωγυρίσματος -όπως και συνέβη τελικά στην Κίνα. Αυτό όμως ήταν κάτι που λίγοι μπορούσαν να το δουν -ή να σταθούν σε αυτό- μες στην αισιοδοξία της εποχής.

Όπως και να έχει, αυτά δε μειώνουν στο παραμικρό την αξία της μαρτυρίας του Κορνάρου και τις συγκλονιστικές περιγραφές του, που γελοιοποιούν την αστική προπαγάνδα και τις κρυφές επιδιώξεις της, παίρνουν τον αγώνα των λαών, με μοναδική γραφή και φαντασία, και τον υψώνουν στο βάθρο που του αξίζει, στην έφοδό του προς τον ουρανό.

Ακολουθεί ένα μικρό, χαρακτηριστικό κι επίκαιρο δείγμα.

Κίτρινη φυλή δεν υπάρχει. Κι ακόμη: ο Κινέζος εψήλωσε! (...)
Τι κρίμα αλήθεια να μην υπάρχουν χαμηλοί Κινέζοι και κίτρινη φυλή στο μωσαϊκό των λαών! Κρίμα, η Κίνα χάνει "τουριστικώς"!

Βέβαια, γιατί τι Κίνα είναι αυτή, χωρίς κιτρινάδα, χωρίς νάνους, και χωρίς γυναίκες με ποδαράκια σα γροθιές;... Εδώ κι εκεί μονάχα μπορείς να δεις ακόμη κάποια κατάλοιπα από την αγριότητα των παλιών καιρών που στραμπουλούσε των μωρών τα πόδια, τα δίπλωνε απάνθρωπα, για να κατασκευάσει κινέζικες ανάπηρες "ωραιότητες" χαλασμένου γούστου.

Στη σπανιότητα περνάει κι αυτό το αποκρουστικό σακατιλίκι που οι εποχές ξεπεσμού το ανέχτηκαν για "ομορφιά"! Το ίδιο, σπάνιο έγινε και το κίτρινο χρώμα, και το πατηκωμένο ανάστημα.

(...)

Δε χρειάζεται τώρα τόλμη για ένα πολύ απλό συμπέρασμα: Φτάσανε εννιά χρόνια υποφερτής διατροφής για να γεμίσουν αίμα κι οι φλέβες ενός λαού 650 εκατομμυρίων. Καθάρισε πια το δέρμα, κοκκίνισε το πρόσωπο, θράφηκε το λιμασμένο κορμί που αιώνες είταν παραδομένο στον υποσιτισμό -κι ό,τι περίσσευε από τα δόντια της πείνας, το τρώγανε οι μύγες κι η ψείρα...

Ανατριχιάζω καθώς θυμάμαι την ελληνική ελονοσία και τους εγγλέζικους επαίνους για το λιτοδίαιτο του Έλληνα! Για τον εθελοντικό λιμό δηλαδή! Λίγο ακόμη και θα είχανε καταφέρει να μιλάει ο κόσμος για... κίτρινη ελληνική φυλή και για νάνους Έλληνες!...

Στην Κίνα τα καταφέρανε καλύτερα. Επαινέσανε πολύ -και με επιτελικό σύστημα- την υπομονή και τη σοφία του Κινέζου που τον κάνανε ικανό δέχεται ατάραχος τη μαύρη του μοίρα, και να πορεύεται στη Νιρβάνα μες από τους καπνούς και τις παραισθήσεις του ναρκωτικού.

Μπλοκάρανε με απάτη, ανάλγητα, προγραμματισμένα, ολάκαιρο Λαό και πέσανε απάνω του αυτές οι σιχαμερές βδέλλες της ιστορίας, και πιπιλίζανε αίματα, δύναμη, όνειρα, ελπίδες, για να δείχνουνε ύστερα το πτώμα και να λένε: "Κίνδυνος κίτρινου υπερπληθυσμού! Πρέπει να βρεθεί τρόπος περιορισμού της αύξησης των Κινέζων, γιατί θα έρθει εποχή που όλη η γη θα κατοικηθεί απ' αυτά τα σιχαμερά κίτρινα πλάσματα..."

Και βρήκανε πολλούς τρόπους: Αφήκανε αυτή τη χώρα να την πνίγουνε οι αλήτες ποταμοί και ταυτόχρονα συνηθίσανε όλη την ανθρωπότητα να ακούει με απάθεια -σα να είταν το φυσικότερο πράμα- πως σαράντα εκατομμύρια Κινέζοι πνιγήκανε από τις πλημμύρες του 1932!... Άλλοτε αναγγέλνανε, σαν ευεργεσία μάλιστα στην ανθρωπότητα, πως άλλα είκοσι πέντε εκατομμύρια κιτρινίσανε και σαπίσανε από αρρώστιες! Κι αυτός είταν, λέει, ο λόγος της εξαιρετικής... ευφορίας της γης μια χρονιάς!...

Δεν αφήκανε σ' αυτούς τους ευεργέτες της ανθρωπότητας όσο χρόνο χρειαζόντανε για να ολοκληρώσουνε το εκπολιτιστικό τους πρόγραμμα στην Κίνα. Τους ανακόψανε την ορμή! Και ορίστε τώρα τ' αποτελέσματα: Κίτρινοι Κινέζοι να μην υπάρχουνε! Χασισοπότες Κινέζοι, πού ακούστηκε να λείπουνε απ' το δειγματολόγιο της ζωής; Και στη θέση τους να βλέπεις μια νέα κινέζικη γενιά ροδοκόκκινη σαν κι όλους τους γερούς ανθρώπους, και με μπόι πιο πάνω από το μέτριο!...

Και σα να μη φτάνανε όλες αυτές οι συμφορές, μάθανε και... τρώνε και πληθύνονται, και προπάντων δουλεύουνε ανθρώπινα για να προβαδίζει, λέει, πάντα η αύξηση των αγαθών από την αύξηση του πληθυσμού!

    Ο χριστουγεννιάτικος καπιταλισμός

Στη χώρα που ο υπουργός Επικρατείας σαν «πατέρας» πίνει φραπέ φυλασσόμενος από δεκάδες κακοπληρωμένους αστυνομικούς στα Εξάρχεια, ενώ παραδίπλα ο και κοσμάκης επιλεγόμενος αφήνει να τον κατεβάζουν με το ζόρι από τα τρόλεϊ παγερό προεορταστικό βραδάκι για να ζεσταθεί τρέχοντας μακριά απ' τα λαμπαδιασμένα κίτρινα κουφάρια, τα Χριστούγεννα ως γιορτή ήρθαν και τρακάρισαν και με τη λογική και με την ευαισθησία. Δεκάδες λοιπόν μισοαπολυμένοι, απλήρωτοι και ανασφαλείς δημοσιογράφοι υποχρεούνται απ' την ανεπίσημα επίσημη ενημέρωση να ασχολούνται με τη μαρμίτα αισιοδοξίας στην οποία κάποιος πέταξε τον Τσίπρα όταν ήταν μικρός (η είδηση αναρτήθηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ) και έτσι μας προέκυψε ταυτόχρονα και θυμωμένος και αισιόδοξος. Στην αθεράπευτη αριστεροδεξιά φαίνεται ότι το μόνο αποδεκτό κόκκινο είναι και το εμπορικό ερυθρό του Αϊ - Βασίλη, που το περιφέρει βυθισμένος κι αυτός στη μαρμίτα της αγοράς πάντα με γουνάκια, ακόμα και στις αυστραλέζικες παραλίες.

Θα πάμε, λοιπόν, καθώς φαίνεται έως τις γερμανικές εκλογές ξυνόμενοι στην γκλίτσα του δικού μας προεκλογικού τσομπάνη μαρμιτένιοι και υπερήφανοι ως Ελληνες - Ευρωπαίοι του βαλκανομεσόγειου νότου, κι όπου βγει! Ο πολιτικοδημοσιογραφικός τσαμπουκάς εξαντλείται στο ποιος θα μαχαιρώσει πρώτος τη φουσκωτή βάρκα των δανειστών στην οποία επιβαίνουμε ως ευρωπρόσφυγες με αριστερό πρόσημο, δεξιό πηλήκιο και τιμονιέρη που κληρώνει στις μαρμίτες. Ο δημόσιος λόγος έχει εκπέσει στο ύψος της Χρυσής Αυγής έναν πόντο πάνω, έναν πόντο κάτω απ' τον απόπατο που για να αποξηρανθεί πρέπει να καεί οικειοθελώς ο μισός σχολιαστικός εσμός του διαδικτύου. Στη φετινή πολιτική φάτνη το χνότο των ζώων μυρίζει θειάφι και πετρέλαιο και εκτοξεύεται σα σφαίρα που σκοτώνει τα μωρά και τις ιδέες που πίστεψαν για μάγους τα βαμπίρ της εξουσίας. Τα δε πακέτα δώρων κατάφεραν να χωρέσουν συμπυκνωμένη ανατριχίλα, απογοήτευση, οργή με περιτύλιγμα ζαρωμένο σαν το δέρμα ανήμπορων συνταξιούχων και τσακισμένων εργαζομένων που δέθηκαν με το πενήντα τοις εκατό ενός άθλιου ΕΚΑΣ.

Τι να σου κάνει η μαρμίτα όταν είσαι 79 χρόνων και σε βαράει ο καρκίνος στο αριστερό πνευμόνι κι ας μην έπινες κι ας μην κάπνιζες κι ας μην έζησες παρά για δυο παιδιά και μερικά εγγόνια. Και για να μείνεις ζωντανή να πρέπει να βρεις λεφτά να προκάμεις την αρρώστια γιατί στο Πολάκειο σύμπαν ώσπου ν' αποφανθεί το σύστημα για τη μέθοδο (κρυφά, δηλαδή, αν αξίζεις να ζήσεις) εσύ πρέπει να σκεφθείς πως απ' αυτήν την πετσοκομμένη σύνταξη ζουν άνεργη κόρη, δυο εγγόνια και...

Σίγουρα η περίπτωση, θα μου πει κανείς, είναι μία κι έχει κι άλλες χειρότερες, που δεν αντιμετωπίζονται στον χριστουγεννιάτικο καπιταλισμό χωρίς χορηγία και φιλανθρωπία. Πού να σκεφθεί ο Χριστιανός των ημερών τι σημαίνει «χορηγός της ζωής ημών, αμήν»... Ψάχνω να βρω πρόσωπα κι ονόματα που να μπορώ να τους πω Χρόνια Πολλά και να μην ακούγεται σαν ειρωνεία. Χρόνια Πολλά λοιπόν σ' όσους τα δικαιούνται, δηλαδή σε όλους, ακόμα κι αυτούς που είναι αργά για να συνειδητοποιήσουν ότι στο σύστημα της βαρβαρότητας δε χρωστάνε ούτε μια μέρα απ' τη ζωή τους, ούτε ένα φράγκο απ' τη δούλεψή τους, ούτε καν μια κατάρα για την επιλογή τους.

Παραμένουν οι αβεβαιότητες στην οικονομία Ευρωζώνης - ΕΕ

Παραμένουν οι αβεβαιότητες στην οικονομία Ευρωζώνης - ΕΕ

Eurokinissi

Μπορεί στην Ιταλία να συγκροτήθηκε «νέα» κυβέρνηση, μετά το δημοψήφισμα και την παραίτηση Ρέντσι, αλλά η αρθρογραφία και η προβολή διαφόρων εκτιμήσεων αστικών επιτελείων για τις εξελίξεις στην τρίτη οικονομία των Ευρωζώνης - ΕΕ και την επίδρασή της τόσο στην πορεία της οικονομίας των Ευρωζώνης - ΕΕ, όσο και στη διεθνή οικονομία συνεχίζονται. Και δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού στην Ιταλία δεν φαίνεται στον ορίζοντα δυνατότητα δυναμικής ανάκαμψης του κεφαλαίου. Η αστική πολιτική που εφαρμόζεται διαπλέκεται αντικειμενικά με την πολιτική της Ευρωζώνης στην οποία βάζει τη σφραγίδα της η Γερμανία, αν και η προηγούμενη κυβέρνηση Ρέντσι αντιδρούσε στην πιστή εφαρμογή της. Φαίνεται όμως ότι η αδυναμία ανάκαμψης όξυνε τους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς και ενίσχυσε φυγόκεντρες από Ευρωζώνη - ΕΕ δυνάμεις. Ταυτόχρονα, η ολοένα και πιο βαθιά καπιταλιστική διεθνοποίηση είναι ο παράγοντας αλληλεπίδρασης των συνεπειών και των κινδύνων μιας οικονομίας σε άλλες και μάλιστα και σε ισχυρές.

Απειλές...

Ετσι, σε πρόσφατο άρθρο των NEW YORK TIMES για την Ιταλία («Καθημερινή» 13/12/2016), μιλώντας για «αναιμική οικονομία» αναφέρεται ότι «οι παγκόσμιες αγορές δεν στερούνται από παράγοντες κινδύνου και αβεβαιότητας. Τώρα, πλέον, σε αυτούς προστέθηκε και η Ιταλία (...)
Επιπλέον, ανακίνησαν τις ανησυχίες για την ανθεκτικότητα του ευρώ και την περαιτέρω οικονομική ενοποίηση της ΕΕ, ενώ, παράλληλα, επέτειναν την αίσθηση ότι η Ευρώπη είναι η γη της απογοητευτικής ανάπτυξης, της πολιτικής δυσλειτουργίας (...) Οι παγκόσμιες αγορές απέσυραν την εμπιστοσύνη τους από τις ιταλικές τράπεζες (...) Τα ιταλικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν σωρεύσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια, εν μέρει επειδή η οικονομία της χώρας είναι μικρότερη απ' ό,τι προ δεκαετίας, εκατομμύρια άτομα έχασαν τη δουλειά τους, η αγοραστική τους δύναμη εξανεμίστηκε».
Το άρθρο στέκεται στις παγκόσμιες αγορές («απέσυραν την εμπιστοσύνη»), και στους κινδύνους γι' αυτές από την κατάσταση της οικονομίας αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία - επιδρούν στην πορεία της οικονομίας - εστιάζοντας στο τραπεζικό σύστημα και τα τεράστια «κόκκινα δάνεια» (360 δισ. ευρώ), στην αρνητική επίδραση στο ευρώ, «ανησυχίες για την ανθεκτικότητα του ευρώ και την περαιτέρω οικονομική ενοποίηση της ΕΕ», αλλά και συνολικά στην «έλλειψη οικονομικής ανάπτυξης».
Ουσιαστικά αναδεικνύει την έλλειψη δυνατοτήτων για επενδύσεις κεφαλαίων πρωταρχικά στο τραπεζικό σύστημα, αφενός επειδή οι τράπεζες απαξιώνονται (τα «κόκκινα» δάνεια επιδρούν πτωτικά στην αξία των μετοχών τους, των ομολόγων τους), αλλά και στην κεφαλαιακή τους επάρκεια, για να μπορούν να συμβάλουν με δάνεια σε επενδύσεις, ώστε και οι ίδιες να αυξάνουν τα κέρδη τους και η οικονομία να αναπτύσσεται με δεδομένη όμως τη συρρίκνωση της ιταλικής οικονομίας. Παράγοντες που, αφενός έχουν μειώσει δραστικά ή και δημιουργήσει ζημιές σε ξένα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί, ενώ αποτρέπουν άμεσες ξένες επενδύσεις ακριβώς λόγω της αβεβαιότητας στην κερδοφορία. Επίσης, το μεγάλο κρατικό χρέος, ύψους 2,3 τρισ. ευρώ εμποδίζει κρατική χρηματοδότηση για επενδύσεις.
Εχει, βεβαίως, τη σημασία της και η εκτίμηση για το ευρώ και την πορεία των Ευρωζώνης - ΕΕ. Ενα αδύναμο ευρώ, συγκριτικά με το δολάριο κυρίως, ενισχύει τις εξαγωγές των κρατών - μελών της Ευρωζώνης, αλλά η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας γίνεται εμπόδιο στην αύξηση των εξαγωγών.

Η αδύναμη ανάκαμψη

Την ίδια ώρα, η οικονομία των Ευρωζώνης - ΕΕ, αγκομαχάει. Και το πρόβλημα εδώ δεν είναι τόσο η Ελλάδα, το 2% της οικονομίας της ΕΕ, αλλά πρωταρχικά Γαλλία και Ιταλία. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν, στην Ευρωζώνη αναμένεται ρυθμός ανάπτυξης 1,7% για το 2016 (από 1,6% στις προηγούμενες εκτιμήσεις) και για το 2017 1,5% (1,8% στις προηγούμενες εκτιμήσεις). Ρυθμοί που δεν δείχνουν δυναμική ανάκαμψη και μάλιστα με τάση πτωτική. Συνολικά στην ΕΕ αναμένονται ρυθμοί ανάπτυξης 1,8% το 2016 και 1,6% (από 1,9% προηγούμενη εκτίμηση) το 2017. Πιο ειδικά, προβλέπονται οι εξής ρυθμοί ανάπτυξης: Γερμανία 2016: 1,9%, 2017: 1,5%. Γαλλία 2016: 1,3%, 2017: 1,4%. Ιταλία 2016: 0,7%, 2017: 0,9%. Επομένως, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στις ισχυρές οικονομίες της Ευρωζώνης, ιδιαίτερα σε Ιταλία, Γαλλία.
Στις 13/12/2016 είδε το φως της δημοσιότητας άρθρο των «Φαϊνάσιαλ Τάιμς» με τίτλο: «Η Ιταλία "απειλή" για Ευρωζώνη και ΕΕ» στο οποίο αναφέρονταν: «Η μοίρα της Ιταλίας στην Ευρωζώνη και η πιθανότητα μιας προεδρίας Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία είναι οι δύο μεγάλες απειλές για την Ευρωζώνη και την ΕΕ (...) Το έλλειμμα της Ιταλίας είναι στα 359 δισ. ευρώ. (...) ο κύριος όγκος οφείλεται σε αυτό που μπορεί να περιγραφεί ως σιωπηρό bank run (μαζική απόσυρση καταθέσεων/τραπεζικός πανικός)». Η φυγή καταθέσεων (φυγή κεφαλαίων είναι), εξηγείται με την πολιτική αβεβαιότητα, αλλά και την αρνητική κατάσταση του τραπεζικού συστήματος. Επίσης, η ιταλική οικονομία δεν μπορεί να ανακάμψει δυναμικά όπως δείχνει και η εκτίμηση της Κομισιόν για την εξέλιξη των ρυθμών ανάπτυξης στα χρόνια 2016 και 2017.
Υπάρχουν εκτιμήσεις σε αστικά οικονομικά επιτελεία που λένε ότι: Μια μαζική «αποτυχία» ιταλικών τραπεζών θα πυροδοτήσει πανικό σε όλο το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης. Γιατί; Τα τραπεζικά συστήματα σε Ευρωζώνη και ΕΕ, όπως και διεθνώς, αλληλοδιαπλέκονται, λόγω της βαθιάς διεθνοποίησης. Η καπιταλιστική οικονομική κρίση έχει δυσμενείς συνέπειες σ' αυτά όπως π.χ. τα «κόκκινα δάνεια». Για παράδειγμα οι τράπεζες της Γερμανίας κατέχουν ιταλικά ομόλογα αξίας 83,2 δισ. ευρώ. Μόνο η Ντόιτσε Μπανκ έχει πάνω από 11,76 δισ. ευρώ έκθεση στα ιταλικά ομόλογα, άρα οι κίνδυνοι των ιταλικών τραπεζών προκαλούν κινδύνους και στις γερμανικές. Επομένως, η αποτυχία των ιταλικών τραπεζών θα έχει αντίκτυπο στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης. Και η ζημιά στην «καρδιά» της οικονομίας, που είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αποτελεί παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει σε κρίση. Αρα η αρνητική κατάσταση στην οικονομία της Ιταλίας έχει αρνητικές επιδράσεις στην οικονομία της Ευρωζώνης και στη διεθνή οικονομία κατ' επέκταση. Πολύ περισσότερο, όταν και άλλες οικονομίες κρατών όπως π.χ. η Γαλλία, δεύτερη στην Ευρωζώνη, δεν φαίνεται να έχουν δυναμική ανάπτυξης.
Το Νοέμβρη 2016, είδαν το φως της δημοσιότητας ρεπορτάζ όπως: «Πτώση της τάξης του 1,1% εμφάνισε τον Σεπτέμβριο η βιομηχανική παραγωγή στη Γαλλία, σημειώνοντας τον υψηλότερο ρυθμό συρρίκνωσης των τελευταίων επτά μηνών. Σε ετήσιο επίπεδο, η παραγωγή υποχώρησε επίσης κατά 1,1%. Διεύρυνση εμφάνισε τον Σεπτέμβριο το εμπορικό έλλειμμα στη Γαλλία, καθώς ανήλθε σε 4,77 δισ. ευρώ, έναντι 4,19 δισ. ευρώ τον Αύγουστο. Η αύξηση αποδίδεται στην πτώση των εξαγωγών. Ελλειμματικό αποδείχθηκε και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς το έλλειμμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών αυξήθηκε σε 0,8 δισ. ευρώ (0,2 δισ. τον Αύγουστο) και στο ισοζύγιο αγαθών σε 2,7 δισ. ευρώ (2,4 δισ. τον Αύγουστο)». Η Γαλλία επίσης έχει μεγάλο κρατικό χρέος 2,2 δισ. ευρώ.

Οι υπαρκτοί κίνδυνοι

Εν κατακλείδι, οι κίνδυνοι που αναφέρουν αστικά επιτελεία εδράζονται στην οικονομία ΕΕ - Ευρωζώνης, που δεν δείχνει σημάδια δυναμικής ανάκαμψης, με δεδομένη ταυτόχρονα την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας που σημαίνει μείωση των εξαγωγών των κρατών της Ευρωζώνης, που επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, τα μεγάλα κρατικά χρέη και σε ισχυρά κράτη (Ιταλία, Γαλλία), σε συνδυασμό με την τήρηση των δεικτών του Συμφώνου Σταθερότητας δυσκολεύουν την κρατική χρηματοδότηση επενδύσεων.
Την ίδια ώρα, σε πρόσφατη έκθεση της ΕΚΤ, αναφερόταν η εκτίμηση ότι «ενδεχόμενη υιοθέτηση μέτρων προστατευτισμού από τις ΗΠΑ και η πολιτική αβεβαιότητα, θα μπορούσε να οδηγήσουν σε αύξηση του κόστους δανεισμού και σε αναζωπύρωση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, δηλαδή σε οικονομική κρίση». Αν όντως η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ εφαρμόσει πολιτική προστατευτισμού, θα οξύνει τις δυσκολίες της ανάπτυξης των οικονομιών των κρατών - μελών Ευρωζώνης - ΕΕ.
Στο ρεπορτάζ των NEW YORK TIMES για την Ιταλία, αναφέρονται «ανησυχίες για την περαιτέρω οικονομική ενοποίηση της ΕΕ». Το θέμα αυτό, επίσης, δεν είναι καινούριο. Ηδη με διάφορες αφορμές έρχεται και επανέρχεται, αφού ρωγμές εμφανίζονται και ανάμεσα σε Γερμανία - Γαλλία με αφορμή το ζήτημα της οικονομικής διακυβέρνησης και της πολιτικής ενοποίησης των Ευρωζώνης - ΕΕ.
Η Γαλλία προτείνει τη δημιουργία μιας «οικονομικής κυβέρνησης στην Ευρωζώνη», με έναν υπουργό αρμόδιο όχι μόνο για τα δημοσιονομικά στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, αλλά για την οικονομική ανάπτυξη. Θα προσφέρει πόρους για επενδύσεις, θα διαθέτει σημαντικά περισσότερα οικονομικά μέσα απ' ό,τι μέχρι τώρα, ενώ τα περισσότερα χρήματα είναι απαραίτητα, ώστε να προστατευθούν τα κράτη - μέλη από τις οικονομικές αναταράξεις με αμοιβαιοποίηση των κινδύνων από οικονομική κρίση, αφού και η ίδια βρίσκεται σ' αυτήν την κατάσταση, όπως και η Ιταλία. Η Γερμανία επιμένει ότι η διακρατική Ενωση όπως μέχρι τώρα, η Συνθήκη του Μάαστριχτ, το Σύμφωνο Σταθερότητας, η τήρησή τους, είναι επαρκή για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων, η δε αντιμετώπιση οικονομικής κρίσης αποτελεί υπόθεση του κράτους - μέλους. Οι κόντρες γύρω από τη διακυβέρνηση σχετίζονται με την αναγκαία πολιτική για την αντιμετώπιση της αδύναμης ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Ενώ έχουν δει το φως της δημοσιότητας και απόψεις από τη γερμανική κυβέρνηση για «Ευρώπη δύο ή περισσότερων ταχυτήτων».

Οι ρωγμές...

Αυτή η κόντρα εκδηλώνεται και στο εσωτερικό κρατών - μελών των Ευρωζώνης - ΕΕ, ακόμη και στη Γερμανία, ενισχύοντας πολιτικές δυνάμεις (π.χ. Εναλλακτική για τη Γερμανία), που εκφράζουν φυγόκεντρες τάσεις, περισσότερη εθνοκρατική δράση και προβάλλουν πολιτική με στοιχεία προστατευτισμού. Γεγονός που αναδεικνύει μεγαλύτερες ρωγμές σε Ευρωζώνη - ΕΕ και κινδύνους να επικρατήσουν σε κυβερνήσεις, ιδιαίτερα ισχυρών κρατών (π.χ. Λεπέν στη Γαλλία, Γκρίλο στην Ιταλία), δυνάμεις με στροφή στον εθνοκεντρισμό και στον προστατευτισμό. Που θα επιφέρει και αλλαγές στη σημερινή μορφή ενοποίησης.
Είναι αλήθεια ότι ήδη οι ρωγμές μέσα σε ΕΕ - Ευρωζώνη μεγαλώνουν ανάμεσα σε ομάδες κρατών, όπως αυτή των κρατών γύρω από τη Γερμανία (Φινλανδία, Ολλανδία κ.ά.), τα κράτη του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία), αλλά και ο λεγόμενος Νότος.
Ολα τα παραπάνω εκφράζουν έντονες ανησυχίες του κεφαλαίου λόγω δυσκολιών για μια δυναμική καπιταλιστική ανάπτυξη. Αυτό συνοδεύεται με έντονη επίσης λαϊκή αγανάκτηση που αξιοποιείται από αστικές δυνάμεις για την έκφραση λαϊκής αντίθεσης σε ΕΕ - Ευρωζώνη, όχι όμως από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων αλλά τμημάτων του κεφαλαίου. Και αξιοποιούνται, ταυτόχρονα, για να φοβίσουν τους λαούς και να τους κάνουν να αποδεχτούν μέτρα που έχει ανάγκη το κεφάλαιο για ανάκαμψη.
Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι ενδοευρωενωσιακές κόντρες που εκδηλώνονται με αφορμή τις διαπραγματεύσεις για την αξιολόγηση της Ελλάδας. Που δείχνουν και τις συνεχιζόμενες δυσκολίες για ανάκαμψη.
Το ποια θα είναι η πορεία των εξελίξεων δεν μπορεί κανείς να πει με σιγουριά. Αλλά ό,τι και αν γίνει, το σίγουρο είναι ότι τα δεινά από τα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα για την εργατική τάξη, τους λαούς θα μεγαλώνουν, η επίθεση του κεφαλαίου θα είναι συνεχής, ενώ θα αυξάνεται και η όξυνση των ανταγωνισμών με απρόβλεπτη την επίδραση στις εξελίξεις. Μονόδρομος για τους εργαζόμενους είναι η αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη.

Κάτω από τη θάλασσα του Εγκέλαδου

Κάτω από τη θάλασσα του Εγκέλαδου

Ο Εγκέλαδος (στο κέντρο) όπως φαίνεται από απόσταση 2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, ενσωματωμένος στο δαχτυλίδι E του Κρόνου, που δημιουργείται από τις παγωμένες εκλύσεις του ίδιου του Εγκέλαδου

Στο βυθό του Ατλαντικού Ωκεανού, στα μισά της απόστασης ανάμεσα στα Κανάρια Νησιά και τις Βερμούδες υπάρχει μια περιοχή που σφύζει από ζωή. Στο βαθύ σκοτάδι, ένα χιλιόμετρο κάτω από την επιφάνεια, η φύση έχει δημιουργήσει μια υποθαλάσσια μητρόπολη, ένα σύμπλεγμα από πύργους φτιαγμένους από ασβεστόλιθο, ψηλούς σαν ουρανοξύστες, όπου κατοικούν μεγάλοι πληθυσμοί από σαλιγκάρια, καβούρια και όστρακα. Οι πύργοι σχηματίζονται καθώς ορυκτά διαλυμένα στα θερμά αλκαλικά νερά που αναβλύζουν εκεί, κρυσταλλώνονται όταν αναμειχθούν με το κρύο νερό του βυθού και καθιζάνουν. Οι βιολόγοι μελετούν αυτούς τους σχηματισμούς τα δεκαπέντε χρόνια από τότε που ανακαλύφθηκαν, για να καταλάβουν πώς οι υδροθερμικές πηγές μπορούν να υποστηρίζουν ζωικά συστήματα χωρίς ίχνος φωτός από τον ήλιο.
Στο μεταξύ, οι επιστήμονες της μη επανδρωμένης αποστολής «Κασσίνι» στον Κρόνο, έκαναν μια σειρά από συναφείς εκπληκτικές ανακαλύψεις στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα, βρίσκοντας ισχυρές αποδείξεις ότι υδροθερμικές πηγές σαν αυτές στο μέσο του Ατλαντικού υπάρχουν όχι μόνο στη Γη, αλλά και στο μυστηριώδη υπόγειο ωκεανό, του μικρού δορυφόρου του Κρόνου, που ονομάζεται Εγκέλαδος. Μήπως θα μπορούσε και εκεί να υπάρχει ζωή;

Αίνιγμα

Οι επιστήμονες θα ασχολούνταν επισταμένα με το θέμα των εξωγήινων υδροθερμικών πηγών ακόμη κι αν ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι δεν μπορούσε να υπάρχει ίχνος ζωής σε αυτές. Τα δεδομένα στα οποία βασίζουν τα συμπεράσματά τους για την υδροθερμική δραστηριότητα στον Εγκέλαδο προσφέρουν ταυτόχρονα κρίσιμες πληροφορίες για τη σύνθεση και τη μακροβιότητα του ωκεανού του. Οι πληροφορίες για το εσωτερικό του φεγγαριού αυτού θα μπορούσαν να μείνουν για πάντα στο σκοτάδι, κάτω από την παχιά κρούστα πάγου που το καλύπτει. Ταυτόχρονα είναι μια βάση για να καταλάβουμε τι μπορεί να συμβαίνει και σε υπόγειους ωκεανούς άλλων παγωμένων ουράνιων σωμάτων, όπως του δορυφόρου Ευρώπη του Δία, που δεν εκδηλώνουν εμφανή υδροθερμική δραστηριότητα.

Υδροθερμικά ρευστά αναβλύζουν από το θερμό εσωτερικό του Εγκέλαδου, μέσα στον υπόγειο ωκεανό του (καλλιτεχνική απεικόνιση)

Η ίδια η ύπαρξη υδροθερμικών πηγών στον Εγκέλαδο αποτελεί ένα αίνιγμα. Για να υπάρξουν, εκτός από το νερό χρειάζεται και ένα άλλο στοιχείο: Η θερμότητα. Αλλά ο πυρήνας αυτού του μικρού φεγγαριού είναι τόσο μικρός (η διάμετρος του Εγκέλαδου είναι όσο το μήκος της Αγγλίας), που δεν μπορεί να έχει διατηρήσει έστω και ελάχιστη από τη θερμότητα που αναπτύχθηκε κατά το σχηματισμό του δορυφόρου. Κάποια άλλη πηγή θερμότητας πρέπει να βρίσκεται σε λειτουργία στα βάθη του φεγγαριού, όπως παλιρροϊκές τριβές υπό την επίδραση της βαρύτητας του Κρόνου, ραδιενεργός μεταστοιχείωση ή σερπεντινίωση (εξώθερμη υδροθερμική αλλοίωση του ολιβίνη). Η ανακάλυψη του τρόπου που ο Εγκέλαδος συντηρεί το θερμό εσωτερικό του θα μας επέτρεπε ένα άλμα στην κατανόηση των παγωμένων δορυφόρων και τις προοπτικές που υπάρχουν σ' αυτούς για την εμφάνιση ζωής.

Εξτρα δαχτυλίδι

Οι επιστήμονες άρχισαν να υποπτεύονται την ύπαρξη υπόγειου ωκεανού στον Εγκέλαδο το 2005, περίπου ένα χρόνο μετά την άφιξη της διαστημοσυσκευής «Κασσίνι» στο σύστημα του Κρόνου, όταν το σκάφος παρατήρησε ένα τεράστιο νέφος υδρατμών και παγοκρυστάλλων, που εκτεινόταν σε εκατοντάδες χιλιόμετρα μέσα στο Διάστημα και εκλυόταν από τεκτονικά ρήγματα κοντά στο νότιο πόλο του Εγκέλαδου. Σε επόμενα κοντινά περάσματα το «Κασσίνι» μπόρεσε να διακρίνει τέσσερις ρηγματώσεις τόσο πιο θερμές από το γύρω περιβάλλον, που κυριολεκτικά έλαμπαν στο υπέρυθρο φάσμα.

Καλλιτεχνική απεικόνιση της επιφάνειας του Εγκέλαδου, με τις εκλύσεις αερίων και παγοκρυστάλλων που περιέχουν νανοσωματίδια διοξειδίου του πυριτίου. Στο βάθος ο Ηλιος και πιο κοντά ο μαγευτικός Κρόνος

Τα αέρια και ένα μέρος από τους παγοκρυστάλλους διαφεύγουν στο Διάστημα και σχηματίζουν το δακτύλιο Ε που περιβάλλει το κανονικό σύστημα δακτυλίων του Κρόνου. Ομως το μεγαλύτερο μέρος των παγοκρυστάλλων δεν έχει αρκετά μεγάλη ταχύτητα για να υπερνικήσει τη βαρύτητα και ξαναπέφτει στην επιφάνεια με τη μορφή πολύ μικρόκοκκης πούδρας. Στηριζόμενοι στο ύψος των λόφων από αυτήν την πούδρα, που φτάνουν σε ύψος τα 100 μέτρα και καλύπτουν μέρος του νοτίου ημισφαιρίου, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι εκλύσεις αυτές είναι σε συνεχή εξέλιξη τουλάχιστο τα τελευταία 10 εκατομμύρια χρόνια.

Αδιάσειστα στοιχεία

Παραπέρα παρατηρήσεις από το «Κασσίνι» επιβεβαίωσαν αδιαμφισβήτητα τη θεωρία του υπόγειου ωκεανού στον Εγκέλαδο. Υπολογίστηκε ότι ο στερεός φλοιός πρέπει να έχει πάχος περίπου 35 χιλιομέτρων στον ισημερινό και λιγότερο των 5 χιλιομέτρων στο νότιο πόλο και γύρω απ' αυτόν. Ο πυθμένας του ωκεανού πρέπει να βρίσκεται 70 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια, πράγμα που σημαίνει ότι ο ωκεανός του Εγκέλαδου έχει το ένα δέκατο του νερού που έχει ο Ινδικός Ωκεανός στη Γη. Επιπλέον, από ανάλυση του δαχτυλιδιού Ε προσδιορίστηκε ότι το νερό του Εγκέλαδου είναι αλκαλικό και γεμάτο αλάτι (το γνωστό μαγειρικό αλάτι, δηλαδή χλωριούχο νάτριο). Αυτό σημαίνει ότι ο ωκεανός βρίσκεται πάνω από τον πετρώδη πυρήνα (και κάτω από το στρώμα πάγου), διαβρώνοντας το βυθό και διαλύοντας μέρος των πετρωμάτων του.
Οι πιο κρίσιμες αποδείξεις για την ύπαρξη υδροθερμικών πηγών συλλέχθηκαν το 2004, πριν ακόμα το «Κασσίνι» φτάσει στον Κρόνο. Καθώς τον πλησίαζε από το διαπλανητικό χώρο, άρχισε να δέχεται βροχή από γρήγορα κινούμενα νανοσωματίδια, που το χτυπούσαν σαν σκάγια. Χρόνια μετά την ανακάλυψη του δαχτυλιδιού Ε, μελετώντας τη σύνθεση και την κατανομή μεγέθους των νανοσωματιδίων, διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για σωματίδια διοξειδίου του πυριτίου (βασικό συστατικό του χαλαζία και της άμμου θαλάσσης), που δεν ξεπερνούσαν σε διάμετρο τα 20 νανόμετρα. Κάνοντας αριθμητικές προσομοιώσεις για να εντοπίσουν τις τροχιές και την προέλευση των σωματιδίων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι προέρχονται από το εξωτερικό τμήμα του δακτυλίου Ε, άρα με σχεδόν απόλυτη βεβαιότητα από τον ίδιο τον Εγκέλαδο.

Πηγές

Η εκτόξευση σωματιδίων διοξειδίου του πυριτίου από τον Εγκέλαδο ήταν έκπληξη, επειδή η μόνη δυνατή προέλευσή τους μπορούσε να είναι από τα βάθη κάτω από τον πάγο και τον ωκεανό, δηλαδή από τον πυρήνα του, όπου αυτή η χημική ένωση υπάρχει σε ορυκτά, συνδεδεμένη χημικά με στοιχεία, όπως ο σίδηρος και το μαγνήσιο. Η τριβή τέτοιων πετρωμάτων μεταξύ τους, στο πέρασμα των αιώνων δημιουργεί όλο και πιο μικρά κομμάτια, που τελικά καταλήγουν να γίνουν μικροσωματίδια διοξειδίου του πυριτίου. Ωστόσο, τέτοια σωματίδια θα είχαν διαφορετικά μεγέθη, όχι το στενό φάσμα διαμέτρων που παρατήρησε το «Κασσίνι». Μόνο μια φυσική διαδικασία απέμενε για την εξήγηση του φαινομένου: Τα νανοσωματίδια θα μπορούσαν να είχαν προέλθει από κρυστάλλωση υπερκορεσμένου διαλύματος διοξειδίου του πυριτίου σε θερμό αλκαλικό νερό, που ρέει μέσα από ρωγμές πυριτικών πετρωμάτων, δηλαδή από υδροθερμικές πηγές ακριβώς ίδιου είδους με εκείνες στο κέντρο του Ατλαντικού.
Εργαστηριακά πειράματα έδειξαν ότι αν το νερό έχει θερμοκρασία μεγαλύτερη ή ίση των 90 βαθμών Κελσίου, αλατότητα σαν του νερού των γήινων ωκεανών και αλκαλικότητα μεγαλύτερη από του θαλασσινού νερού, αλλά μικρότερη από του διαλύματος αμμωνίας, τότε με ευκολία σχηματίζονται νανοσωματίδια διοξειδίου του πυριτίου της κατάλληλης διαμέτρου. Αν τα οικοσυστήματα των υδροθερμικών πηγών του Ατλαντικού μεταφέρονταν στα αντίστοιχα του Εγκέλαδου είναι πιθανό ότι θα μπορούσαν να επιβιώσουν!

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ Ρισκάροντας τραυματισμούς για τα κέρδη των χορηγών

ΕΥΡΩΛΙΓΚΑ

Ρισκάροντας τραυματισμούς για τα κέρδη των χορηγών

Eurokinissi

Ο τραυματισμός του Χάκετ ήταν η αφορμή να ανοίξει η κουβέντα για τα επικίνδυνα διαφημιστικά των χορηγών

Λίγο πριν φθάσει στα μισά της κανονικής της περιόδου η φετινή Ευρωλίγκα και οι υπεύθυνοί της, με μπροστάρη τον ισχυρό άνδρα της Λίγκας, Τζόρντι Μπερτομέου, δεν μπορούσαν να κρύψουν τη χαρά τους σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν. Αυτή οφειλόταν στην αύξηση των εσόδων της διοργάνωσης, που από φέτος άλλαξε πλήρως μορφή, σύστημα διεξαγωγής, έχοντας μετατραπεί σε μια κλειστή λίγκα μόλις 16 ισχυρών ομάδων. Το νέο εγχείρημα, που, όπως συμβαίνει στον εμπορευματοποιημένο αθλητισμό, στηρίχθηκε στις νέες συμφωνίες με πολυεθνικές και χορηγούς, σύμφωνα με τους υπεύθυνους της Ευρωλίγκας έχει αποδώσει τα κέρδη που ευελπιστούσαν. Και μάλιστα, όπως πάνε τα πράγματα, σύμφωνα με τους ίδιους, αναμένεται τα επόμενα χρόνια να πάει ακόμα καλύτερα. Φυσικά, το ίδιο ευχαριστημένοι παρουσιάστηκαν και οι χορηγοί της διοργάνωσης, πολλοί εκ των οποίων μπήκαν για πρώτη φορά στο χώρο του ευρωπαϊκού μπάσκετ και βλέπουν να κερδίζουν έδαφος στο πεδίο του γενικότερου ενδοεπιχειρηματικού πολέμου που διεξάγεται στον αθλητισμό - «προϊόν» για εκμετάλλευση με βάση τα όσα ορίζει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.

Το κυνήγι του κέρδους και οι συνέπειες

Οπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις, πίσω από το αδυσώπητο κυνήγι κερδών των πολυεθνικών αλλά και τη λαμπερή βιτρίνα που προβάλλεται εντέχνως (κυρίως στον τομέα του αθλητισμού) προκειμένου να θολωθούν τα νερά και να χειραγωγηθούν συνειδήσεις, υπάρχουν σκοτεινά σημεία με επικίνδυνες συνέπειες. Ειδικά στην περίπτωση της Ευρωλίγκας, μια απ' αυτές τις συνέπειες ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο και αφορούσε στους πολλούς και σοβαρούς σε αρκετές περιπτώσεις τραυματισμούς παικτών. Τραυματισμοί φυσικά που εν πολλοίς κάθε άλλο παρά ζήτημα ατυχίας ή κακιάς στιγμής θα πρέπει να θεωρηθούν αφού, όπως μαρτυρούν τα παραδείγματα, έχουν αιτία ακριβώς αυτό το παιχνίδι των κερδών και τις λογικές που επιβάλλει σήμερα ο εμπορευματοποιημένος αθλητισμός.

Eurokinissi

Από τα παρκέ στις πατερίτσες βρέθηκε ο Γκιστ, που αποτέλεσε έναν ακόμη κρίκο της αλυσίδας των τραυματισμών

Ο πρόσφατος τραυματισμός του Γιώργου Πρίντεζη στον αγώνα του Ολυμπιακού με τη Ζαλγκίρις, όταν γλίστρησε στο παρκέ του γηπέδου του Κάουνας, ήταν ένας ακόμη πονοκέφαλος για τον Γιάννη Σφαιρόπουλο, ο οποίος λίγες μέρες πριν είχε δει και τον Ντάνιελ Χάκετ να παθαίνει ακριβώς το ίδιο. Ωστόσο, στη θέση που βρέθηκε ο τεχνικός του Ολυμπιακού έχουν βρεθεί κι άλλοι. Κάτι ανάλογο έζησε την ίδια περίοδο και ο Τσάβι Πασκουάλ του Παναθηναϊκού με τον τραυματισμό του Τζέιμς Γκιστ. Σε ακόμη χειρότερη κατάσταση μάλιστα απ' τους δύο προηγούμενους βρέθηκε ο Γιώργος Μπαρτζώκας στην Μπαρτσελόνα, ο οποίος μέχρι τα τέλη του περασμένου Νοέμβρη είχε να αντιμετωπίσει τους τραυματισμούς των Ράις, Ναβάρο, Κόπονεν, Ρίμπας, Ντόελμαν, Κλαβέρ. Στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας ο Δημήτρης Ιτούδης υποχρεώθηκε στις αρχές του Νοέμβρη να χάσει για αρκετά παιχνίδια ίσως τον καλύτερο παίκτη της ομάδας, τον Ναντό Ντε Κολό, μετά από τραυματισμό στον τετρακέφαλο στον αγώνα με την Νταρουσάφακα. Φυσικά, στη συγκεκριμένη αλυσίδα υπάρχουν και πολλά άλλα περιστατικά.

Πηγή κινδύνων τα διαφημιστικά των πολυεθνικών

Η γενίκευση των περιστατικών τραυματισμού ειδικά στη φετινή διοργάνωση, με τις αγωνιστικές υποχρεώσεις να έχουν αυξηθεί πολύ, οδήγησε σε μια πιο προσεκτική μελέτη για ορισμένες απ' τις αιτίες που προκλήθηκαν αυτά. Ετσι, αίσθηση δημιουργήθηκε από την αποκάλυψη ότι οι τρεις τελευταίες περιπτώσεις, των Πρίντεζη, Χάκετ, Γκιστ, αλλά και μια παλιότερη, την προηγούμενη σεζόν, του Χίκμαν της Ρεάλ Μαδρίτης, είχαν κοινή αιτία. Τα διαφημιστικά αυτοκόλλητα των χορηγών που καλύπτουν τον κύκλο της ρακέτας απ' όπου εκτελούνται βολές, για τα οποία έχουν υπάρξει αρκετές επικρίσεις για το υλικό κατασκευής τους (διαφορετικό από το παρκέ) αλλά και το σημείο στο οποίο είναι τοποθετημένα. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις οι παίκτες φαίνεται να γλιστρούν επικίνδυνα και μάλιστα σε ανυποψίαστη φάση, η οποία εξελισσόταν εντός των ορίων του διαφημιστικού. Μάλιστα, λίγο πριν από τα πρόσφατα περιστατικά με τους παίκτες των ελληνικών ομάδων, το θέμα της επικινδυνότητας των συγκεκριμένων διαφημιστικών είχε σχολιάσει στο «Twitter» ο Αμερικανός παίκτης της ΤΣΣΚΑ Μόσχας Ααρόν Τζάκσονς και σημείωνε πως κάτι πρέπει να γίνει άμεσα με το συγκεκριμένο θέμα. Εξαιτίας των διαστάσεων που πήρε το ζήτημα το τελευταίο διάστημα, είχε ανακοινωθεί πως επρόκειτο να συζητηθεί στην ίδια την Ευρωλίγκα στη σύσκεψη κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις αρχές της βδομάδας. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν υπήρξε πάντως κάποια εξέλιξη.

Eurokinissi

Σε απόγνωση έφεραν τον Γιώργο Μπαρτζώκα οι απανωτοί τραυματισμοί στην Μπαρτσελόνα

Σημειώνεται πως τα συγκεκριμένα διαφημιστικά αφορούν κυρίως την προβολή του χορηγού της ομάδας και εξ αρχής είχε υπάρξει αρκετή συζήτηση για το πού θα πρέπει να τοποθετηθούν αφού τα κεντρικά σημεία ενός γηπέδου και κυρίως τα λεγόμενα τηλεοπτικά σημεία θα ήταν υπόθεση των βασικών χορηγών της διοργάνωσης και των πολυεθνικών που συνεργάζονται με την Ευρωλίγκα. Ετσι, επιλέχθηκε η παλιά αλλά πλέον καταργημένη λύση που υπήρχε στο αμερικανικό πρωτάθλημα μπάσκετ ΝΒΑ να τοποθετηθούν στο συγκεκριμένο σημείο.

Από το παρκέ στο... αεροπλάνο

Ωστόσο, πέραν της συγκεκριμένης αιτίας για τους πρόσφατους τραυματισμούς, για το σύνολο των περιπτώσεων υπάρχει μια ακόμη πιο σοβαρή αιτία, την οποία πλέον κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει: Η κόπωση των παικτών από τις συνεχιζόμενες αγωνιστικές υποχρεώσεις σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό πως με βάση το νέο σύστημα διεξαγωγής της Ευρωλίγκας, προβλέπονται για την κανονική περίοδο 30 αγώνες για τις 16 ομάδες ενώ για τις 8 που θα συνεχίσουν στα πλέι οφ ο αριθμός θα αυξηθεί κατά πολύ. Με δεδομένο ότι στα πλέι οφ την πρόκριση στο φάιναλ φορ δίνουν οι 3 νίκες, είναι φυσικό σε αρκετές περιπτώσεις να κριθούν αγώνες σε 5 συναντήσεις. Συνολικά υπολογίζεται ότι οι ομάδες του τελικού θα έχουν δώσει από 35 έως 37 παιχνίδια. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν περίπου 30 παιχνίδια που αφορούν τις εγχώριες υποχρεώσεις (πρωτάθλημα, κύπελλο). Την ίδια στιγμή, σημαντικό ρόλο σε αυτή την κόπωση παίζει και το γεγονός ότι αυτές οι υποχρεώσεις για μεγάλα διαστήματα είναι συνεχιζόμενες, χωρίς το περιθώριο ξεκούρασης. Οπως συμβαίνει στην περίπτωση των βδομάδων με τους διπλούς αγώνες που έχει καθιερώσει φέτος η Ευρωλίγκα για τη μεγαλύτερη προβολή της διοργάνωσης (π.χ. η βδομάδα που πέρασε) προκειμένου να κοντράρει το ποδόσφαιρο. Σε αυτήν την περίπτωση οι ομάδες αναγκάζονται να δώσουν τέσσερα παιχνίδια σε διάστημα μόλις μιας βδομάδας παίζοντας π.χ. Σάββατο για το πρωτάθλημα, Τρίτη και Πέμπτη για Ευρωλίγκα και Σάββατο (ή Κυριακή) ξανά για το πρωτάθλημα. Στο συγκεκριμένο ζήτημα θα πρέπει να προστεθεί και η κόπωση των συνεχόμενων αεροπορικών ταξιδιών.
Ενδεικτικό παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει η διαδρομή του Ολυμπιακού από την Πέμπτη 15 Δεκέμβρη μέχρι την Τετάρτη 21 Δεκέμβρη. Οι «ερυθρόλευκοι» βρέθηκαν αρχικά στο Κάουνας για τον αγώνα με τη Ζαλγκίρις, μετέβησαν κατευθείαν Θεσσαλονίκη για την κόντρα του πρωταθλήματος με τον ΠΑΟΚ, επέστρεψαν στο ΣΕΦ για να υποδεχθούν τον Ερυθρό Αστέρα και έφυγαν για Γερμανία για τον αγώνα με την Μπάμπεργκ.