25 Δεκ 2018

Τα Χριστούγεννα του Έρνστ Τέλμαν

Η Ίρμα Τέλμαν, κόρη του Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, Έρνεστ Τέλμαν, που δολοφονήθηκε από τους ναζί, γράφει για τον πατέρα της στο βιβλίο “Αναμνήσεις για τον Έρνεστ Τέλμαν” (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 2η έκδοση, Αθήνα 2013), σκιαγραφώντας τη ζωή και τη δράση του, αλλά και την πορεία της ταξικής πάλης στη Γερμανία στις δεκαετίες 1920 και ’30. Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο:
Το 1929 έγραψα στους γονείς μου τι θα επιθυμούσα για τα Χριστούγεννα. Μικρή ήταν η επιθυμία μου. Είχα γράψει διαγώνια στο χαρτί: «Θα ήθελα να πήγαινα κάποτε με αυτοκίνητο.»
Τέλος, ήρθε το μεγάλο βράδυ. Ο πατέρας γύρισε από το Βερολίνο, μα κανείς δε θυμόταν τα Χριστούγεννα.
Το απόγευμα λέει ο μπαμπάς: «Θα πάω στα γραφεία του Κόμματος, έχω δουλειά και μετά θα επισκεφτώ έναν άνεργο εργάτη. Θέλω να του κάνω μια μικρή έκπληξη.» Εγώ ήμουν έτοιμη ν’ αρχίσω τα κλάματα. Χριστούγεννα και κανείς δεν πρόσεξε τη μοναδική μου επιθυμία. Όταν έφτασε στην πόρτα ο πατέρας, του λέει η μαμά:
-Πάρε μαζί σου την Ίρμα.
Ο πατέρας χαμογέλασε:
-Πώς είναι δυνατό να έχει μια τέτοια επιθυμία; Δεν έχουμε καιρό για τέτοια.
Τα δάκρυα ανέβαιναν στα μάτια μου.
-Ελα, πάρ’ την, καημένε, επέμεινε η μητέρα.
Και ο πατέρας μου είπε να φορέσω γρήγορα το παλτό μου, σταμάτησε στην άλλη γωνιά ένα ταξί και μπήκαμε.
Ήμουν ευτυχισμένη.
Σταματήσαμε στο κέντρο της πόλης σ’ ένα σπορ μαγαζί και μου αγόρασε μια κόκκινη φόρμα. Ύστερα είπε στο σοφέρ:
-Λοιπόν, φίλε, πήγαινε την κόρη μου ως τη γωνία της Μαρινεστράσε και άσε την εκεί.
Και γυρνώντας σε μένα:
-Βρίσκεις από εκεί το σπίτι και πας με τα πόδια.
Η χαρά φαινόταν στα μάτια μου όταν έφτασα στη μαμά.
-Και τι έβγαλες; με ρώτησε κείνη.
-Ήταν θαύμα, απάντησα.
Το βράδυ η μητέρα παρακάλεσε τον πατέρα να στολίσει το δέντρο μαζί μου. Εκείνη είχε κάποια δουλειά. Η μητέρα έφυγε κι εμείς κατεβήκαμε στο υπόγειο να κουβαλήσουμε το δέντρο. Εκεί μου διηγήθηκε ο πατέρας το πανάρχαιο έθιμό του. Μου είπε ότι πριν τον Χριστό οι άνθρωποι γιόρταζαν τα Χριστούγεννα ως γιορτή γυρίσματος του ήλιου.
-Ανέβαιναν στα βουνά -μου έλεγε- μάζευαν ξύλα και έφτιαχναν φωτιές που φώτιζαν μακριά τη χώρα. Πηδούσαν τότε νέοι και γέροι από πάνω τους, χόρευαν και ήταν χαρούμενοι γιατί ο ήλιος είχε γυρίσει και οι μέρες μεγάλωναν πάλι και θα ερχόταν ζέστη και χαρά.
Ο πατέρας σταμάτησε για λίγο και συνέχισε:
-Σήμερα ήμουν στο σύντροφο Β. Δεν έχει δέντρο για τα παιδιά του και ούτε ξύλα για θέρμανση. Στο Αμβούργο, όπως σε όλο τον κόσμο, εκτός βέβαια από τη Ρωσία, βασιλεύει η αθλιότητα και η ανεργία και, όπως στην πόλη μας, χιλιάδες παιδιά στη Γερμανία δεν έχουν ζέστη και δέντρο. Καλά δε θα ήταν αν όλα τα παιδιά είχαν δέντρο και θέρμανση;
Αυτή η σκέψη με λύπησε πολύ.
-Που λες, μπαμπά -είπα- δε θα φτιάξουμε κι εμείς δέντρο. Όταν τα άλλα παιδιά κρυώνουν, δε θα μπορέσω να το δω. Ας το κόψουμε και το ξύλο του ας το πάμε στο σύντροφο που ήσουν απόψε. Ίσως ζεστάνουν το δωμάτιο αν η μαμά θελήσει να μας δώσει και λίγα κάρβουνα ακόμα.
Ο πατέρας γέλασε, αλλά αμέσως σοβάρεψε ξανά.
-Δικό σου είναι το δέντρο -είπε- αν έτσι θέλεις, έτσι θα γίνει. Κόψε την κορυφή του.
Την έκοψα. Τον κορμό τον έσπασε ο πατέρας με το τσεκούρι, τα απομεινάρια μπήκαν σ’ ένα σακί, προσθέσαμε και κάρβουνα και προσάναμμα και χαρούμενοι τα ανεβάσαμε στην κουζίνα.
Η μητέρα στάθηκε ξαφνιασμένη στην πόρτα όταν ήρθε.
-Πότε θα στολίσετε το δέντρο; ρώτησε.
-Τι κάνατε τόση ώρα;
-Το κάναμε ξυλαράκια -είπα χαρούμενη- και ο μπαμπάς μου μιλούσε για τα Χριστούγεννα.
***
Το βράδυ των Χριστουγέννων ο πατέρας μου διηγήθηκε το εξής ακόμα γεγονός:
«Τα Χριστούγεννα», έλεγε, «ήταν πάντα η πιο δύσκολη εποχή για μένα. Είχα πολλή δουλειά, γιατί εκτός από το μανάβικο, ο παππούς σου εμπορευόταν και έλατα που κόβαμε μόνοι στο δάσος. Θα ήμουν ως 11 χρονών, θυμάμαι, όταν μια μέρα με ξύπνησε ο παππούς σου με τα λόγια: ” Έρνεστ, σήμερα είμαστε για το δάσος.”
Έξω είχε παγωνιά. Αλλά το κρύο ξεχάστηκε γρήγορα μπροστά στην ομορφιά του δάσους. Τα έλατα κρέμονταν γεμάτα χιόνι και μέσα στα κλαδιά γυάλιζαν χιλιάδες κρύσταλλα. Κοίταζα αμίλητος. Ήταν τα ίδια απλά, πράσινα έλατα που τώρα έλαμπαν έτσι λουσμένα με χιόνι και πάγο. Κανένα παραμύθι δε μου τα έδειξε ποτέ τόσο όμορφα όπως τα έζησα. Γι’ αυτό και δε μ’ αρέσει ο στολισμός του δέντρου στα σπίτια. Χρυσόχαρτο και γυάλινες σφαίρες δε θα μπορούσαν να τα αντικαταστήσουν ποτέ. Ο παππούς δε μου άφησε πολλή ώρα για θαυμασμούς.
Προχωρούσε με πελώρια βήματα κι εγώ με τα κοντά μου ποδαράκια δυσκολευόμουν να ακολουθήσω. Αυτόν τον τραβούσε η δουλειά. Ήθελε να κόψει δέντρα πολλά για να βγάλει κέρδος κι εγώ τον βοηθούσα. Δεν ήμασταν οι μόνοι. Πολλοί ξυλοκόποι βρέθηκαν εκείνη τη μέρα εκεί και ο δασονόμος μοίραζε τη δουλειά. Σε μένα έπεσε το κουβάλημα των μικρών δέντρων και το στοίβαγμά τους. Χιόνι και πάγος γλιστρούσαν μέσα στο γιακά μου και έλιωναν στο μουσκεμένο από τον ιδρώτα και κόπο σώμα μου. Έτσι χάρηκα όταν μου είπαν να μαζέψω ξύλα για τη φωτιά που θα άναβαν. Πάντα μου άρεσε να κάθομαι μπρος στη φωτιά και να χαζεύω τις φλόγες.
Το βράδυ θα ερχόταν, λέει, ένα κάρο να μας πάρει. Χαιρόμαστε περιμένοντας, μάταια όμως. Νύχτωνε ήδη και τίποτα. Έτσι οι ξυλοκόποι κι ο παππούς μαζί αποφάσισαν να ξενυχτήσουμε σ’ ένα παλιό καπηλειό του δάσους που έπεφτε κάπως κοντά. Φτάσαμε γύρω στις 10.00 πατέρας μου είχε ήδη το πόμολο της πόρτας στο χέρι όταν γύρισε και με ρώτησε:
-Έρνεστ, πού είναι το τσεκούρι;
Έψαξε στο σακίδιο. Τίποτα, ήταν άδειο.
– Εσύ το είχες -φώναξε ο παππούς σου- στη φωτιά το είχες εσύ. Πού είχες πάλι το μυαλό σου; Στη στιγμή θα γυρίσεις πίσω στο δάσος και θα το φέρεις.
Εμένα μου κόπηκε η ανάσα. Μόνος νυχτιάτικα στο δάσος! Αλλά το άλλο λεπτό έτρεχα κιόλας και σκεφτόμουν τι όμορφα που θα είναι ακριβώς νυχτιάτικα. Ο πατέρας μου όμως φαίνεται το σκέφτηκε σε λίγα λεπτά αλλιώτικα.
-Εδώ θα μείνεις! μου φώναξε.
Αλλά εγώ έτρεχα και είχε μείνει μακριά πίσω η φωνή του. Έτρεχα και ακολουθούσα τα χνάρια μας στο χιόνι. Το φεγγάρι με φώτιζε. Ο δρόμος δεν έμοιαζε καθόλου μακρύς. Σε λίγο έφτασα στη φωτιά. Ήταν βέβαια περιορισμένη για να μην ανάψει κανένα δέντρο, αλλά ακόμα κοκκίνιζε η θράκα και πετούσε σπίθες. Προχωρούσα αργά. Τέτοια ησυχία δε γνώρισα αλλού, κι όμως όλη η φύση μιλούσε. Τόσο όμορφο δεν έχει άνθρωπος αντικρίσει το δάσος. Βρήκα το τσεκούρι, κοντοστάθηκα μπροστά στη φωτιά, ζέστανα τα χέρια μου και ήμουν ευτυχισμένος. Χαιρόμουν για όλα, για το τσεκούρι που ξαναβρήκα και για την ομορφιά.
Γυρίζοντας, το φεγγάρι κρύφτηκε πίσω από σύννεφα. Τα δέντρα φάνταζαν γίγαντες και είχε πυκνό σκοτάδι παντού. Διηγήσεις συμμαθητών μου μού ήρθαν στο νου για κλέφτες και πνεύματα του δάσους και φαντάσματα τρομερά. Φυσικά ποτέ δεν τα πολυπίστευα, αλλά… Οι φίλοι έλεγαν πάντα ότι έπρεπε να σφυρίζει κανείς ή να τραγουδάει δυνατά σε τέτοιες περιστάσεις για να μην τον πιάσει ο φόβος. Θέλησα ν’ αρχίσω, αλλά ντράπηκα τον εαυτό μου. Τα ζώα του δάσους, σκέφτηκα, δε σε πειράζουν και πνεύματα δεν υπάρχουν. Έτσι με το τσεκούρι μου στον ώμο, ψάχνοντας πού και πού για τα ίχνη μας, ένιωθα ελαφρός και χαρούμενος.
Όταν έφτασα πια στο καπηλειό, είχαν πάει όλοι για ύπνο. Πήρα λοιπόν κι εγώ το τσεκούρι και χτυπούσα στην πόρτα. Ο παππούς σου μου άνοιξε όλος χαρά που γύρισα, μα, όταν είδε το τσεκούρι, χάρηκε ακόμα πιο πολύ.
-Και δε φοβήθηκες, Έρνεστ, διόλου; με ρώτησε.
-Ποιο να φοβηθώ; είπα.
-Εγώ δε φοβάμαι ποτέ.»

Η πίπα του Στάλιν και άλλα σοβιετικά ανέκδοτα

Ξεκίνησα λέγοντας ότι οι φασίστες έχουν πλάκα, αλλά ο φασισμός καθόλου. Όντως κάθισα όλη μέρα κι έψαξα να βρω ανέκδοτα για το Χίτλερ, την εποχή που ήταν στα πράγματα στη Γερμανία. Δε βρήκα μισό. Προχτές είχα πάει σε ένα βιβλιοπωλείο της Εθνικής Τράπεζας και το είχαν μπροστά-μπροστά στο ταμείο “Ανέκδοτα για το Στάλιν”. Και πολύ καλά έκαναν. Σιγά μη δε λέγαμε και ανέκδοτα για το Στάλιν, μαλάκες ήμασταν; Ανέκδοτα για το Χίτλερ, άμα βρει κάποιος… πολύ θα το χαρώ. Αλλά δε θα βρει.
Μια αποστροφή από τη συνέντευξη του Ζαραλίκου και το κείμενο του Άλεξ Δελάρζ δίνουν την αφορμή να παρουσιάσουμε μια σχετικά πρόσφατη κυκλοφορία απ’τις εκδόσεις Κίχλη. “Η πίπα του Στάλιν και άλλα (αντι)σοβιετικά ανέκδοτα”, που τα μετέφρασε και τα ανθολόγησε ο Γιώργος Τσακνιάς, ο οποίος έγραψε και το εισαγωγικό σημείωμα -για το οποίο διαβάζουμε.
Το εισαγωγικό κείμενο επιχειρεί να ερμηνεύσει τα ανέκδοτα ως ιστορικό φαινόμενο αλλά και ως δημιούργημα του προφορικού πολιτισμού. Στόχος της ανθολογίας είναι να δώσει στον αναγνώστη μια μικρή γεύση της ιστορίας του λεγόμενου “υπαρκτού σοσιαλισμού” από τη σκοπιά των ανθρώπων που έζησαν την ιστορία αυτή στο πετσί τους. Το πικρό γέλιο τους δεν είναι παρά άλλη μια ψηφίδα της ανθρώπινης κατάστασης· όπως λέει ο Επιθεωρητής του Γκόγκολ: “Με ποιόν γελάτε; Με τους εαυτούς σας γελάτε!”
Ήδη από τον τίτλο παίρνουμε τροφή για προβληματισμό. Τα ανέκδοτα είναι σάτιρα απέναντι στην εξουσία, τα προβλήματα που προκύπτουν στην καθημερινότητα. Συνεπώς είναι σοβιετικά, αφού καθρεφτίζουν συγκεκριμένες πτυχές της κοινωνίας και κάποιων υπαρκτών τάσεων, φαινομένων κτλ. Απ’ την άλλη τείνουν να είναι αντισοβιετικά, αφού στρέφονται ενάντια στη σοβιετική εξουσία και το σοσιαλιστικό σύστημα.
Εδώ όμως υπάρχει ο κίνδυνος να τσουβαλιάζουμε στην ίδια ταμπέλα διαφορετικά πράγματα. Απ ‘τη μια λαϊκά ανέκδοτα με αυτοσαρκαστική διάθεση κι απ’ την άλλη τα “ανέκδοτα” που διέσπειρε η δυτική προπαγάνδα ακόμα και με τις μυστικές της υπηρεσίες. (Παρεμπιπτόντως, είναι γνωστή η αγάπη του Ρίγκαν για τέτοια ανέκδοτα με τα οποία διάνθιζε διάφορες ομιλίες του στο δυτικό κοινό. Είναι πολύ πιο δύσκολο να τρέχεις να βρεις επιχειρήματα και ολοκληρωμένους συλλογισμούς, όταν μπορείς να πετάξεις απλώς μερικές ατάκες-ανέκδοτα).
Μπαίνει συνεπώς το ερώτημα πού σταματά η πλάκα και αρχίζει το σοβαρό κομμάτι της υπόθεσης. Στο οποίο δεν είναι εύκολη απάντηση, γιατί είναι δύσκολο να διακρίνεις πού ξεκινά η ωμή προπαγάνδα του εχθρού, ο οποίος αξιοποιεί αυτά που βρίσκει έτοιμα, τα φουσκώνει και τους δίνει άλλη διάσταση. Όπως δεν είναι καθόλου εύκολο να βάλουμε διαχρονικά όρια σε αυτές τις έννοιες απαντώντας ακόμα και για τους εαυτούς μας: πού σταματάει ο αυτοσαρκασμός και το χιούμορ -κι αλίμονο σε όποιον σύντροφο δε διαθέτει τόσο πολύτιμα εφόδια- και αρχίζουν τα χυδαία αστειάκια με την αντικομμουνιστική οσμή.
Αλλά το βασικό ερώτημα είναι από πού απορρέουν αυτά τα αστεία, η ανάγκη που γεννά ανέκδοτα. Ο Άλεξ Δελάρζ απαντάει πολύ σωστά πως “η οικοδόμηση του σοσιαλισμού δεν ήταν βολτίτσα στο πάρκο, έχει δυσκολίες κι ο λαός τις αντιμετώπιζε με χιούμορ. Κι όταν άρχισε η οικοδόμηση άρχισε να παίρνει την κάτω βόλτα, το χιούμορ γινόταν όλο και πιο πικρόχολο”.
Ο επιμελητής της έκδοσης, που γράφει και μια εκτενή εισαγωγή, σημειώνει ως βασική αιτία την απόσταση των εξαγγελιών της εξουσίας απ’ την πραγματικότητα. Έχει βάση αυτό που λέει, έχει όμως και τις διαβαθμίσεις του. Για παράδειγμα, είναι ένα πράγμα η απόσταση μεταξύ του οράματος για την ιδανική κοινωνία του μέλλοντος και των συντριπτικών δυσκολιών που μπορεί να συναντά στην πράξη η οικοδόμησή της. Κι είναι άλλο, τελείως διαφορετικό, μια υπαρκτή τάση εξωραϊσμού που επικράτησε κυρίως τη μεταπολεμική περίοδο, η οποία υποτιμούσε τον εχθρό και τα υπαρκτά προβλήματα, μεγαλώνοντας έτσι το χάσμα με την πραγματικότητα, αλλά και με την αγωνία των λαϊκών στρωμάτων.
Ο επιμελητής δε μένει σε αυτό όμως. Αναρωτιέται γιατί υπήρχε ιδιαίτερα μεγάλη παραγωγή πέραν του μέσου όρου, σε αυτές ειδικά τις χώρες, και καταλήγει σε ένα αυθαίρετο δικό του συμπέρασμα πως αυτό συνέβαινε ως αντίδραση του κόσμου στην προσπάθεια της σοσιαλιστικής εξουσίας να ελέγξει πλήρως τη συνείδηση και τα συναισθήματα των μαζών -κάτι που ήταν η ειδοποιός διαφορά με άλλες χώρες-περιπτώσεις, όπου επίσης η σάτιρα χρησιμοποιείται ευρύτατα ως όπλο απέναντι στην εξουσία.
Με άλλα λόγια, μας πλασάρει τη θεωρία του ολοκληρωτικού συστήματος, που καταπιέζει το λαό και προσπαθεί να τον ελέγξει, καταφέρνει όμως το ακριβώς αντίθετο. Δε μας εξηγεί βέβαια αυτήν την περίεργη έλλειψη που σημειώνει ο Ζαραλίκος για τη ναζιστική Γερμανία. Ενώ χαρακτηριστικό για την αξιοπιστία όσων ισχυρίζεται -πχ για αυτούς που διώκονταν λόγω κάποιου ανέκδοτου- είναι ότι παραδέχεται πως τα ίδια τα ηγετικά στελέχη των μπολσεβίκων απολάμβαναν κι αναζητούσαν αυτά τα ανέκδοτα, μεταξύ άλλων για να ξέρουν και τις διαθέσεις του κόσμου. Στο Στάλιν μάλιστα άρεσε ιδιαίτερα το ανέκδοτο με την πίπα, που σταχυολογείται και παρακάτω για όσους τυχόν δεν το ξέρουν -αν και είναι αρκετά γνωστό.
Οι ηγέτες του Κόμματος σε όλες τις φάσεις, ήθελαν πρώτοι και καλύτεροι να μαθαίνουν τα πολιτικά ανέκδοτα που κυκλοφορούσαν, όχι μόνο διότι έτσι ενημερώνονταν για το περιεχόμενο της λαϊκής δυσφορίας, αλλά κι επειδή τα απολάμβαναν οι ίδιοι. Είναι γνωστό ότι ο Στάλιν ήθελε να ακούει τα ανέκδοτα εναντίον του κι ενίοτε τα διηγούνταν σε στενούς συνεργάτες και φίλους (σύμφωνα με μαρτυρίες, ένα από τα αγαπημένα του ήταν αυτό με τη χαμένη πίπα, που έδωσε και τον τίτλο στην ανά χείρας ανθολογία).
Για τέτοια στυγνή καταδίωξη μιλάμε…
Η έρευνα του επιμελητή έχει γίνει κυρίως διαδικτυακά -κάτι που αφαιρεί βάρος και ενδιαφέρον από τα ευρήματα της έρευνάς του, ή από τον τρόπο και το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο γεννήθηκαν κάποια από αυτά τα ανέκδοτα -καθώς μπορεί να δημιουργήθηκαν στο εξωτερικό κατευθείαν από αντισοβιετικά κέντρα και όχι από τον ίδιο το λαό. Η εισαγωγή του βιβλίου είναι εξόχως μεροληπτική, σαφώς αντισοβιετική, χωρίς παρένθεση και αμφισημίες, αλλά το βιβλιαράκι μπορεί άνετα να διαβαστεί και χωρίς αυτή.
Παραθέτουμε ενδεικτικά λίγα ανέκδοτα με πρωταγωνιστή το Στάλιν και ο αναγνώστης μπορεί να κρίνει και μόνος του αν πρόκειται για κάτι που δικαιολογεί ή όχι την παρένθεση στον επιθετικό προσδιορισμό (αντι)σοβιετικά.
Το φτέρνισμα
Ο Στάλιν διαβάζει την εισήγησή του στο συνέδριο του Κόμματος. Οι σύνεδροι παρακολουθούν με προσοχή και σεβασμό. Δεν πέφτει καρφίτσα. Ξαφνικά ακούγεται ένα φτέρνισμα. Ο Στάλιν σηκώνει διακόπτει, σηκώνει βλοσυρός τα μάτια από τα χαρτιά του και ρωτάει:
-Ποιος φτερνίστηκε;
Δε μιλάει κανείς. Ο Στάλιν αποφασιστικά διατάζει:
-Πρώτη σειρά! Όλοι όρθιοι!
Οι σύνεδροι της πρώτης σειράς σηκώνονται.
-Εκτελέστε τους!
Ακούγεται μια ομοβροντία και οι όρθιοι της πρώτης σειράς σωριάζονται στο έδαφος.
-Λοιπόν, ποιος φτερνίστηκε;
Στο βάθος της αίθουσας κάποιος σηκώνει ένα τρεμάμενο χέρι. Ο Στάλιν κοιτάει και λέει:
-Γείτσες, σύντροφε.
Καρλ Ράντεκ
Τρεις κρατούμενοι συζητούν στη φυλακή:
-Εσένα γιατί σε πιάσανε;
-Έγραψα κάτι εναντίον του Καρλ Ράντεκ. Εσένα;
-Εγώ έγραψα υπέρ του Καρλ Ράντεκ.
Ο τρίτος κάθεται αμίλητος. Οι άλλοι δύο γυρνούν και τον κοιτάζουν.
-Εγώ είμαι ο Καρλ Ράντεκ.
Η πίπα του Στάλιν
Ο Στάλιν δέχεται στο γραφείο του μια αντιπροσωπεία βιομηχανικών εργατών από τα Ουράλια. Μόλις φεύγουν, ψάχνει την πίπα του να καπνίσει -πουθενά η πίπα. Φωνάζει τον Μπέρια:
-Λαβρέντι, ήταν εδώ οι εργάτες από τα Ουράλια, μόλις έφυγαν και δεν μπορώ να βρω την πίπα μου…
Ο Μπέρια αμέσως τρέχει πίσω από την αντιπροσωπεία. Ο Στάλιν ψαχουλεύει λίγο ακόμα στο γραφείο του, ανοίγει ένα συρτάρι, σηκώνει κάτι χαρτιά και βρίσκει από κάτω την πίπα. Παίρνει τηλέφωνο:
-Λαβρέντι, άκυρο, τη βρήκα τελικά την πίπα. Στο συρτάρι ήταν.
-Α ναι; Γιατί εδώ έχουν ήδη όλοι ομολογήσει.

Έδωσαν το στίγμα τους για τις δημοτικές εκλογές

        

Με την ανακοίνωση των υποψηφίων τους για τις δημοτικές εκλογές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ έδωσαν από την πρώτη ώρα το στίγμα των ψευτοδιλημμάτων με τα οποία θα δώσουν τη μάχη της ψήφου, έχοντας το βλέμμα στραμμένο και στις βουλευτικές εκλογές.
Για παράδειγμα, ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να προσδώσει στις τοπικές εκλογές χαρακτηριστικά αντιπαράθεσης ανάμεσα στην «πρόοδο» και τη «συντήρηση», προβάλλοντας τους υποψηφίους του ως «ανάχωμα» τάχα στην ακροδεξιά, την οποία κατηγορεί ότι χαϊδεύουν οι υποψήφιοι της ΝΔ.
‘Η τσακώνονται μεταξύ τους για το ποιος είναι περισσότερο «αυτοδιοικητικός», με λιγότερες εξαρτήσεις από την «κεντρική εξουσία», όπως λένε, καλλιεργώντας την άποψη ότι τα «τοπικά προβλήματα» είναι αποσπασμένα από την κρατική αντιλαϊκή πολιτική.
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα δήλωσαν με την ανακήρυξη των υποψηφιοτήτων τους η Κ. Νοτοπούλου στη Θεσσαλονίκη και ο Ν. Ηλιόπουλος στην Αθήνα.
Η πρώτη κάλεσε σε πανστρατιά τις «προοδευτικές δυνάμεις» για να παραμείνει η Θεσσαλονίκη «ανοιχτή πόλη», «εξωστρεφής», που θα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη Βόρεια Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Ο ΣΥΡΙΖΑ, μάλιστα, χρησιμοποιεί ως «διαχωριστική γραμμή» με τους ανθυποψήφιους της ΝΔ τη στάση τους απέναντι στη συμφωνία των Πρεσπών.
Η «εξωστρέφεια» και ο «πρωταγωνιστικός ρόλος», για τον οποίο μιλάει ο ΣΥΡΙΖΑ, συνδέονται με την προώθηση της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης», την ενίσχυση δηλαδή της παρουσίας του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην ευρύτερη περιοχή, που θα αναβαθμίσει το ρόλο της Θεσσαλονίκης στη Βαλκανική προς όφελος ισχυρών τμημάτων του κεφαλαίου και όχι του λαού.
Αφορά τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, που βλέπουν «πεδίο δόξης λαμπρό» για νέο κύκλο κερδοφορίας στα σχέδια ανάδειξης της πόλης σε οικονομικό και στρατιωτικό προγεφύρωμα μεγάλων μονοπωλίων και ιμπεριαλιστικών κέντρων προς τα Βαλκάνια, την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Με τον σχεδιασμό αυτό σε τίποτα δεν διαφωνούν ούτε η ΝΔ ούτε τα άλλα αστικά κόμματα. Γι’ αυτό είναι κάλπικος ο καβγάς που στήνουν πάνω στη συμφωνία των Πρεσπών και σε άλλα επιμέρους ζητήματα, με αφορμή και τις τοπικές εκλογές.
Αντίστοιχα στην Αθήνα, ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ «έκανε ντεμπούτο» με δηλώσεις όπως «όλοι οι δήμαρχοι έως τώρα ήταν πιο κοντά στο Σύνταγμα παρά στις γειτονιές», εννοώντας ότι τους ενδιέφερε η πολιτική καριέρα και όχι η Τοπική Διοίκηση. Με τα ίδια πάνω κάτω συνθήματα («αυτοδιοικητικός», «να ξαναφτιάξουμε τις γειτονιές της Αθήνας») πολιτεύεται και ο υποψήφιος της ΝΔ.
Παρουσιάζουν δηλαδή την Τοπική Διοίκηση ως κάτι ξεχωριστό από το κράτος και την αντιλαϊκή στρατηγική του κεφαλαίου, που υπηρετούν με μοιρασμένους ρόλους η κυβέρνηση, η ΝΔ και τα άλλα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απάτη. Με τις αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις των προηγούμενων και της σημερινής κυβέρνησης («Καποδίστριας», «Καλλικράτης», «Κλεισθένης»), έχει ενισχυθεί ο χαρακτήρας της «Τοπικής Διοίκησης» ως τμήματος του κρατικού μηχανισμού, με κεντρικό ρόλο στη στήριξη της καπιταλιστικής ανάκαμψης και κερδοφορίας, στην ενσωμάτωση – χειραγώγηση της λαϊκής δυσαρέσκειας.

Ο Ψινάκης προσπάθησε να ματαιώσει εκδήλωση του Εργατικού Κέντρου Λαυρίου για τους πυρόπληκτους στη Νέα Μάκρη

Την απαράδεκτη στάση της Δημοτικής Αρχής του Μαραθώνα κατήγγειλε το Εργατικό Κέντρο Λαυρίου – Ανατολικής Αττικής. Έχοντας δώσει κατ’αρχάς άδεια σε συγκεκριμένο χώρο για την πραγματοποίηση εκδήλωσης αλληλεγγύης στους πυρόπληκτους της Νέας Μάκρης, δυο μέρες πριν την εκδήλωση προσπάθησε μέσω του αστυνομικού διοικητή της Νέας Μάκρης να πείσει τους οργανωτές να μην προχωρήσουν στην εκδήλωση. Καθώς δεν υπήρχε κάποιο έγγραφο για τη σχετική εντολή, στήθηκε ολόκληρη επιχείρηση παρεμπόδισης από δημοτικούς αστυνομικούς. Τελικά το σχέδιο έπεσε στο κενό και μετά τις αντιδράσεις ο δήμος χορήγησε την άδεια, με την εκδήλωση να πραγματοποιείται κανονικά και με επιτυχία.
Ακολουθεί η ανακοίνωση του ΕΚ Λαυρίου – Ανατολικής Αττικής:
«Η εκδήλωση για τους πυρόπληκτους στην 5η Κατασκήνωση στη Ν. Μάκρη πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 23 Δεκέμβρη στον χώρο που εξ’ αρχής είχαμε ζητήσει να γίνει και μετά από την καταρχήν σύμφωνη γνώμη της δημοτικής αρχής, την προηγούμενη Δευτέρα.
Την Παρασκευή 2 ημέρες πριν την εκδήλωση ενημερωθήκαμε ότι ο Δήμος δεν δίνει άδεια γιατί έτσι τους αρέσει…
Στις 2 το μεσημέρι της ίδιας μέρας, μας είπαν ότι υπεύθυνος είναι το υπουργείο εργασίας από το οποίο πρέπει να πάρουμε άδεια.
Σε επικοινωνία με το Υπουργείο μας είπαν ότι δεν έχουν κανένα θέμα για να γίνει εκδήλωση, όμως οι κατασκηνώσεις είναι παραχωρημένες στο Δήμο, ο οποίος πρέπει να δώσει την έγκρισή του.
Το Σάββατο ο αστυνομικός διοικητής της Ν. Μάκρης ενημέρωσε το Εργατικό Κέντρο ότι ο Δήμος δεν επιθυμεί να γίνει η εκδήλωση. Όταν ρωτήθηκε αν έχει κάποιο χαρτί που να βεβαιώνει την άρνηση του Δήμου, μας είπε ότι βρίσκεται στο ΑΤ ο υπεύθυνος της δημοτικής αστυνομίας, ο οποίος μεταφέρει προφορικά τη θέση του Δήμου και δεν έχει κάποιο έγγραφο και ως εκ’ τούτου δεν θα παρέμβει να εμποδίσει την εκδήλωση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, αφού η αστυνομία δεν θα παρενέβαινε στο χώρο, είχαν ενημερωθεί οι δημοτικοί αστυνομικοί να έρθουν στον χώρο από νωρίς να εμποδίσουν την διοργάνωση, ενώ στήθηκε ολόκληρο σχέδιο για την παρεμπόδιση μας.
Μετά από συνεχόμενα τηλέφωνα και παρεμβάσεις το Σαββάτο το απόγευμα, μεταξύ υπουργείου, γραμματέας κ. Ψινάκη κλπ, τελικά πήραμε την άδεια να διοργανώσουμε την εκδήλωση και αφού πρώτα είχαμε κάνει σαφές ότι η εκδήλωση θα γίνει “θέλουν δεν θέλουν”.
Όλα αυτά συνέβαιναν όταν το Σαββάτο το μεσημέρι στον ίδιο χώρο γινόταν «γεύμα αγάπης» από τον Δήμο με την χορηγία εφοπλιστή…
Αυτά συμβαίνουν, όταν ανθρώπους τους τυφλώνει το μένος τους ενάντια στο Εργατικό-λαϊκό κίνημα, ενάντια στην προσπάθεια να δώσουμε λίγη χαρά στα παιδιά και μεγάλους που επλήγησαν από την καταστροφική πυρκαγιά. Θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνοι, όχι για την παρεμπόδιση μιας εκδήλωσης που έτσι κι αλλιώς δεν θα μπορούσαν να εμποδίσουν, όσο για το ότι δεν μπορούν να συντονιστούν ακόμα και σε απλά ζητήματα, πόσο μάλλον μπροστά σε μεγάλες καταστροφές όπως αυτήν του καλοκαιριού στο Μάτι.
Προσπάθησαν να εμποδίσουν το Εργατικό Κέντρο Λαυρίου-Ανατολικής Αττικής και την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας που από την πρώτη στιγμή με ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση στήριξαν και οργάνωσαν την αλληλεγγύη σωματείων και συλλόγων από όλη την χώρα για τους πυρόπληκτους. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι πυρόπληκτοι, οι οποίοι ήρθαν στην όμορφη εκδήλωση και άφησαν για λίγο πίσω τους τα προβλήματα, που τα κάνουν μεγαλύτερα δημοτικές αρχές σαν και αυτή στον Μαραθώνα-Νέα Μάκρη.
Καλές γιορτές και καλή χρονιά, με υγεία και δύναμη να αφήσουμε πίσω ότι είναι εμπόδιο για μια καλύτερη ζωή».

Νικίτα Χρουτσόφ – Ο φαλακρός πρόδρομος της αντεπανάστασης

Αν η Οχτωβριανή Επανάσταση ήταν το ιστορικό γεγονός που έσπασε τον πάγο, χαράζοντας το δρόμο, η περίοδος του Χρουτσόφ θεωρήθηκε ως η εποχή που έλιωναν οι πάγοι. Άραγε μια επανάσταση μες στην επανάσταση; Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για το ακριβώς αντίθετο και το μεταίχμιο μιας πολιτικής στροφής που άνοιξε το δρόμο στις δυνάμεις της αντεπανάστασης, που χρειάστηκε πολλά χρόνια για να ξηλώσει τις κατακτήσεις του Οκτώβρη.
Τον Οκτώβρη του ’17 ο Νικίτα Σεργκέγιεβιτς Χρουτσόφ ήταν 23 ετών, αλλά εμφανίζεται ουσιαστικά στο προσκήνιο τα επόεμνα χρόνια ως στέλεχος των μπολσεβίκων. Είναι ο επικεφαλής του κόμματος στην Ουκρανία, ενώ στη διάρκεια του πολέμου το κύρος του ανέβηκε κατακόρυφα, έχοντας κομβικό ρόλο στην υπεράσπιση του Στάλινγκραντ. Υπάρχουν διάφοροι αστικοί που σατιρίζουν τη μέχρη προσωπικής του ταπείνωσης πειθαρχία στο Στάλιν, αυτά όμως – ακόμα κι αν μπορούσαν να αποδειχθούν ανήκουν στο πεδίο του πολιτικού κουτσομπολιού.
Αυτά που μπορούμε να συγκρατήσουμε ως ιστορικά στοιχεία είναι: 1) ότι ακόμα και στοιχειωδώς έντιμοι αστοί ιστορικοί παραδέχονται πως η εξουσία ασκούνταν συλλογικά και δεν υπήρχε αρχή ενός προσώπου και 2)ο Χρουτσόφ δεν έδωσε κανένα δείγμα διαφοροποίησης που να μας προϊδεάζει για όσα θα κατήγγειλε αργότερα, κατά την περίοδο της “αποσταλινοποίησης”.
Όλα αυτά αλλάζουν δραματικά μετά το θάνατο του Στάλιν το ’53 και αρχίζουν να γίνονται φανερά μετά το 20ό συνέδριο και τη Μυστική του Έκθεση για τις συνέπειες της προσωπολατρείας στα χρόνια του Στάλιν, που διαβάστηκε την τελευταία μέρα στους συνέδρους και σύντομα “διέρρευσε” στη Δύση. Οι πολιτικές ανατροπές συνεχίστηκα στα επόμενα χρόνια και στο 22ο συνέδριο (1961) με το ιδεολόγημα του “παλλαϊκού κράτους” και το Χρουτσόφ να εξαγγέλλει με μια πομπώδη απλοϊκή υπερβολή – που τον χαρακτήριζε και σε άλλες στιγμές, το πέρασμά στον κομμουνισμό τα επόμενα 20 χρόνια…Οι αλλαγές που συνεχίστηκαν τα επόμενα χρόναι, και μετά την καθαίρεσή του, εισήγαγαν στην παραγωγή τα κριτήρια της οικονομίας της αγοράς. Κι όσο αυτονόητη είναι η καταδίκη τους, προσφέρονται για γόνιμο προβληματισμό για τις αιτίες της επικράτησης αυτής της γραμμής, αλλά και τα υπαρκτά ζητήματα – δυσλειτουργίες τις οποίες κλήθηκε να αντιμετωπίσει.
Σημαντικό κεφάλαιο της “αποσταλινοποίησης” με την αποκαθήλωση της σορού του Στάλιν απ’το μαυσωλείο του Λένιν στο πλευρό του Ίλιτς το 1961- ήταν οι εκκαθαρίσεις των προηγούμενων “σταλινικών” ηγεσιών στα περισσότερα αδελφά κόμματα, που έπληξε και το ΚΚΕ με την καθαίρεση και τη διαγραφή του Ζαχαριάδη και πολλών κομματικών μελών στην Τασκένδη, που αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στις αποφάσεις της 6ης Ολομέλειας.
Παρά το στιγματισμό των “σταλινικών” μεθόδων απ’το Χρουτσόφ, η αλήθεια είναι πως ο Στάλιν είχε επικρατήσει πολιτικά, μες στο κόμμα, επί κάθε εσωτερικής αντιπολίτευσης, σε πλήρη αντίθεση με το Χρουτσόφ που βασίστηκε στις στρατιωτικές δυνάμεις του Ζούκοφ – του Στρατάρχη της Αντιφασιστικής νίκης – για να εκβιάσει τους δικούς του αντιπάλους και να επιβληθεί.

Σε διεθνές επίπεδο, οι οπορτουνιστικές τάσεις της χρουτσοφικής ηγεσίας εκφράστηκαν με΄σα από το σύνθημα της “ειρηνικής συνύπαρξης”, διαστρέφοντας την αρχική του σημασία και τα ιστορικά συμφραζόμενά της την εποχή του Λένιν.
Η γραμμή αυτή ισοδυναμούσε με συμβιβασμό με το ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο και ειρηνική διευθέτηση των διαφορών που εκφραζόταν μεταξύ άλλων και με τη δυνατότητα – στρατηγική του ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό για τα δυτικά ΚΚ. Παρόλα αυτά- αν και μόνο αντίθεση δεν υπάρχει τελικά – η επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού εντάθηκε και ο Χρουτσόφι κλήθηκε να διαχειριστεί σημαντικά επεισόδια του λεγόμενου ψυχρού πολέμου, όπως η κρίση των πυραύλων στην Κούβα, το χτίσιμο του τείχους του Βερολίνου το 1961, η εκδήλωση της αντεπανάστασης στην Ουγγαρία το 1956 κ.ά. Μια πιο γκροτέσκα πτυχή αυτής της σύγκρουσης – που δεν ήταν παράταιρη με την ιδιοσυγκρασία του- ήταν το ξέσπασμά του στον ΟΗΕ, όπου άρχισε να χτυπάει εξοργισμένος το παπούτσι του πάνω στο έδρανο. Ενώ παρεμφερής και συνδεόμενη με το πλέγμα των διεθνών αντιθέσεων και την πολιτική τους ήταν και η ρήξη στις σινο-σοβιετικές σχέσεις, που αποτελεί σημαντικό ξεχωριστό κεφάλαιο, προκαλώντας τη διάσπαση της αρραγούς ενότητας στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, που αντιμετώπιζε ωστόσο σοβαρά προβλήματα και με την επαναστατική διαμόρωση της στρατηγικής του.
Εικάζεται πως οι συνεχιζόμενοι αυτοί κλυδωνισμοί ήταν ο βασικός λόγος για τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις που οδήγησαν στον αιφνιδιασμό του Χρουτσόφ και την καθαίρεσή του τον Οκτώβρη του ’64 και την αντικατάστασή του απ’το Λεονίντ Μπρέζνιεφ -ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Χρουτσόφ- όπως ακριβώς ο ίδιος ήταν βασικό στέλεχος της ηγεσίας στα χρόνια του Στάλιν. Παρά τις εκτιμήσεις για επιστροφή στη σταλινική περίοδο, κυρίως από αστική και ευρωκομμουνιστική σκοπιά, δεν παρατηρήθηκε καμία σοβαρή στρατηγική μετατόπιση κι η συνέχεια αυτή πιστοποιήθηκε την επόμενη κιόλας χρονιά, με τις μεταρρυθμίσεις Κοσίγκιν- του νέου σοβιετικού πρωθυπουργού-που σφράγισαν την εισαγωγή κριτηρίων κέρδου στη σοσιαλιστική οικονομία, νοθεύοντας τις βάσεις και το χαρακτήρα της.

Ο Χρουτσόφ πέθανε επτά χρόνια αργότερα στην αφάνει στις 11 Σεπτέμβρη 1971. Μολονότι η θητεία του συνδέθηκε με σημαντικές στιγμές, όπως η έφοδος του ανθρώπου στο διάστημα και η πρωτοπορία των Σοβιετικών στο συγκεκριμένο τομέα, πέρασε στην ιστορία ως ο μόνος σοβιετικός ηγέτης που καθαιρέθηκε από τα αξιώματά του. Πρόλαβε όμως να ανοίξει το δρόμο για το πνευματικό – πολιτικό του παιδί, το Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που έγινε ο πρώτος ηγέτςη στην ιστορία που υπέγραψε οικειοθελώς τη διάλυση της χώρας της οποίας ήταν πρόεδρος.
Ενώ κατά τραγική ειρωνεία, δυο χρόνια ακριβώς μετά το θάνατό του, θα διαψευδόταν πικρά με την αρνητική πείρα της Χιλής και το τέλος του Αγιέντε, η θεωρία του ειρηνικού περάσματος.

Όταν ο Χρουτσόφ διέταζε την απομάκρυνση της σωρού του Στάλιν από το Μαυσωλείο του Λένιν

Όταν ο Ιωσήφ Στάλιν έφευγε από τη ζωή στις 6 Μάρτη 1953, ήταν αυτονόητο ότι το σώμα του θα αντιμετωπιζόταν όπως εκείνο του προκατόχου του, Λένιν, δηλαδή με ταρίχευση και τοποθέτηση σε μαυσωλείο. Αμέσως μετά το θάνατό του, το σώμα του καθαρίστηκε και μεταφέρθηκε οδικώς στο νεκροτομείο του Κρεμλίνου για την αυτοψία. Ανεξάρτητα από τα αίτια του θανάτου του, που μέχρι σήμερα δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως, το άψυχο σώμα παραδόθηκε στους ταριχευτές ώστε να προετοιμαστεί για το τριήμερο λαϊκό προσκύνημα που θα ακολουθούσε.
Τα πλήθη που συνέρρευσαν ήταν τέτοια, που εκτιμάται πως 500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους επειδή ποδοπατήθηκαν ή έπαθαν ασφυξία προσπαθώντας να πλησιάσουν τη σωρό. Στη συνέχεια, τη σωρό ανέλαβε ο καθηγητής Ζάρσκι, βοηθός του αποθανόντα καθηγητή Βορόμπιεφ, που είχε αναλάβει την ταρίχευση του Λένιν το 1924. Η διαδικασία για την μόνιμη ταρίχευση ήταν αρκετά περίπλοκη και κράτησε αρκετούς μήνες.
Το Νοέμβρη του 1953 η σωρός του Στάλιν τοποθετήθηκε κοντά σε εκείνη του Λένιν, μέσα στο μαυσωλείου του ηγέτη της Οχτωβριανής, μέσα σε ένα ανοιχτό φέρετρο, κάτω από γυαλί. Ο δημοφιλής αυτός τόπος προσκυνήματος δεν μπορεί παρά να ήταν αγκάθι στην πολιτική “αποσταλινοποίησης”, που είχε επισημοποιηθεί μετά το 20ό συνέδριο και τη διαβόητη “μυστική έκθεση” του Νικήτα Χρουτσόφ ενάντια στην “προσωπολατρεία” και τα “εγκλήματα” του Στάλιν. Η πολιτική αμαύρωσης του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ συνδυαζόταν και με ένα είδος damnatio memoriae, που ναι μεν δεν έφτανε σε πλήρη απάλειψη της μνήμης του Στάλιν από το δημόσιο χώρο, αλλά σε σαφή υποβάθμισή της.
Η προετοιμασία των μελών του κόμματος έγινε στο 22ό συνέδριο του κόμματος τον Οκτώβρη με παρέμβαση του παλαίμαχου στελέχους του κόμματος, Ντόρα Αμπράμοβνα Λαζούρκινα προς τους συνέδρους:
Η καριδά μου είναι πάντα γεμάτη με το Λένιν. Σύντροφοι, κατόρθωσα να επιβιώσω στις πιο δύσκολες στιγμές μόνο και μόνο γιατί κουβαλούσα το Λένιν στην καρδιά μου και πάντα τον συμβουλευόμουν για το τι να κάνω. Χθες τον συμβουλεύτηκα. Στάθηκε μπροστά μου και σαν να ήταν ζωντανός μου είπε: “Είναι δυσάρεστο να είμαι δίπλα στο Στάλιν, που έκανε τόσο κακό στο κόμμα”.
Η ολοκλήρωση της σκηνοθεσίας ήρθε με τον Χρουτσόφ να διαβάσει την ανακοίνωση απομάκρυνσης της σωρού του Στάλιν από το μαυσωλείο του Λένιν:
“Η παραπέρα διατήρηση της σαρκοφάγου με τη σωρό του Ι.Β Στάλιν θα αναγνωριστεί ως μη αρμόζουσα καθώς οι σοβαρές παραβιάσεις των λενινιστικών αρχών από το Στάλιν, η κατάχρηση εξουσίας, η μαζική καταστολή κατά έντιμων Σοβιετικών πολιτών και άλλες δραστηριότητες της περιόδου της προσωπολατρείας καθιστούν αδύνατον να μείνει η σωρός του στο μαυσωλείο του Λένιν”.
Μετά απο λίγες μέρες έγινε η μεταφορά της σωρού, αθόρυβα και χωρίς τελετές, πιθανότατα επειδή οι αρχές φοβόταν πως η ανταπόκριση του κόσμου δε θα ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης. Η σωρός τάφηκε κοντά στο τείχος του Κρεμλίνου, ενώ μερικές βδομάδες μετά τοποθετήθηκε μια απλή επιτύμβια πλάκα από μαύρο γρανίτη, με τη λιτή επιγραφή Ι.Β Στάλιν 1879-1953, ενώ το 1970, επί Μπρέζνιεφ, προστέθηκε μια μικρή προτομή στον τάφο, του γλύπτη Νικολάι Τόμσκι.

Βαρέθηκες το μουντιάλ; Βοήθησε κι εσύ το Τζήμερο να βγάλει εκτός νόμου το ΚΚΕ

Μετά από την παράσταση “Ο Τζήμερος κριτικός θεάτρου”, έχουμε πλέον και νέες επιτυχίες: Ο Τζήμερος νομικός και ο Τζήμερος πολιτικος επιστήμονας. Ομολογουμένως θαυμαστή καλλιέργεια για κάποιον που δεν πήρε ούτε το πτυχίο του από την ΑΣΟΕΕ.
Κόντρα στους φωστήρες που λένε πως το ΚΚΕ έχει ενσωματωθεί στο σύστημα, αυτός αναλύει γιατί πρέπει να αποβληθεί από τη Βουλή και να μην του επιτραπεί η συμμετοχή στις εκλογές για νομικούς και πολιτικούς λόγους όπως μας λέει.
Δυστυχώς δε διευκρινίζει αν η αποβολή έρχεται με απευθείας κόκκινη λόγω κομμουνισμού ή με δύο κίτρινες κάρτες. Δεν ξέρουμε επίσης αν το σχετικό διάταγμα πρέπει να προβλέπει μαζί με την αποβολή του ΚΚΕ και τη δική του είσοδο στη Βουλή γιατί αν περιμένει από τις εκλογές, η Δημιουργία Ξανά δεν πρόκειται να πιάσει ποτέ το 3%. Επίσης δεν έχει γίνει γνωστό αν ο Τζήμερος θα αναλύσει πώς να το παίζεις νταής σε μια κομμουνίστρια αλλά να κάνεις πως τραυματίζεσαι από μία αφίσα όταν έρθουν οι σύντροφοί της.
Όλες οι κρίσιμες απαντήσεις το βράδυ στις εννιά. Μην τις χάσετε και μείνετε με την απορία…

Δεκέμβρης 1944: H επιχείρηση των υπονόμων της Αθήνας




Μια προσωπική μαρτυρία για τον αφάνταστο ηρωισμό των μαχητών του ΕΛΑΣ Αθήνας. στις επιχειρήσεις ενάντια στους Αγγλους κατακτητές, το Δεκέμβρη του '44
Το Δεκέμβρη του 1944 οι μάχες του ΕΛΑΣ Αθήνας ενάντια στους Αγγλους καταχτητές συνεχίζονται. Οι μαχητές του ΕΛΑΣ, ο λαός της Αθήνας παλεύουν σκληρά, άνισα, αλλά με ενθουσιασμό.
Τότε το Κόμμα αποφάσισε την ανατίναξη του ξενοδοχείου της Μ. Βρετανίας, έδρα της κυβέρνησης Παπανδρέου και των Αγγλων κατακτητών.
Να τι γράφει ο Β. Μπαρτζώτας (Φάνης), γραμματέας της ΚΟΑ την περίοδο εκείνη:
«Δυνάμεις του ΕΛΑΣ Αθήνας πλαισιωμένες από στελέχη της ΚΟΑ με επικεφαλής στον σ. Σπύρο Καλοδίκη, έκαναν μια άλλη τολμηρή και ηρωική επιχείρηση. Εχοντας στα χέρια τους το γενικό σχεδιάγραμμα των υπονόμων της Αθήνας, έπειτα από πορεία 12 ωρών μέσα στα βρώμικα νερά των οχετών, με άμεσο κίνδυνο της ζωής τους, κατόρθωσαν να κουβαλήσουν κάτω από την πλατεία Συντάγματος, ακριβώς στο ξενοδοχείο της "Μεγάλης Βρετανίας", όπου ήταν η έδρα της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, του "Κράτους Παπανδρέου", περίπου έναν τόνο εκρηκτικής ύλης, τροτύλης και με ηλεκτρικό σύρμα συνέδεσαν την τροτύλη με ειδικό ηλεκτρικό μηχάνημα ανατίναξης, που βρίσκονταν στη δική μας περιοχή. 

Ο σ. Καλοδίκης ανέφερε σε μένα, τη μέρα των Χριστουγέννων (25 Δεκέμβρη 1944), για την επιχείρηση αυτή, με τη δήλωση ότι είναι έτοιμοι να τινάξουν στον αέρα το άντρο της κυβέρνησης Παπανδρέου και των Αγγλων. Εγώ ανέφερα στο ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ που θα 'δινε και την τελική έγκριση. Το ΠΓ της ΚΕ έχοντας υπόψη τον ερχομό του Τσόρτσιλ και τις διαπραγματεύσεις μαζί του, μας είπε να περιμένουμε μερικές μέρες».
Ηρωική συλλογική προσπάθεια
Η προετοιμασία της επιχείρησης αυτής είχε αρχίσει. Προηγούμενα είχαν παρθεί από το Δήμο της Αθήνας οι σχετικοί χάρτες των υπονόμων της Αθήνας. Μελετήθηκαν από ειδικούς συντρόφους.
Ο ένας σύντροφος μηχανικός, ειδικευμένος στους υπονόμους του Βελγίου και ο άλλος υπολοχαγός Μηχανικού, ειδικευμένος στα εκρηκτικά, δυστυχώς δε θυμάμαι τα ονόματά τους, κατάστρωσαν τα σχέδια για την είσοδό μας στους υπονόμους της Αθήνας και καθόρισαν το σημείο των υπονόμων από όπου θα μπούμε. Εγιναν από τους ειδικούς οι σχετικές προετοιμασίες μέσα στους υπονόμους, αφού οι υπόνομοι δεν ήσαν σε ευθεία γραμμή. Αλλού ήταν ανήφορος και αλλού κατήφορος, οπότε χρειάστηκε να τοποθετηθούν σκάλες κλπ. Ολα είχαν ετοιμαστεί.
Στις 22/12/1944, τελικά, αν θυμάμαι καλά, αποφασίστηκε να μπούμε μέσα στον υπόνομο 150 περίπου άνδρες του ΕΛΑΣ και άλλα στελέχη του Κόμματος, με στόχο και κατεύθυνση το ξενοδοχείο της "Μεγάλης Βρετανίας", μεταφέροντας από τον υπόνομο που δέχεται τα βρόχινα νερά και τις βρωμιές της τότε Αθήνας, έναν τόνο περίπου εκρηκτικής ύλης, τροτύλης. Η επιχείρηση ξεκίνησε από το Μεταξουργείο.
Ο υπόνομος δεν ήταν αυτός που δέχεται τις ακαθαρσίες, αλλά τα βρόχινα νερά και η κάθοδος έγινε με σιδερένια και όχι ξύλινη σκάλα. Η ατμόσφαιρα μέσα δεν ήταν καθόλου ευχάριστη. Μύριζε υγρασία και μούχλα. Και τα νερά, στα σημεία που ήταν φαρδύς ο υπόνομος, μας φτάνανε ως τα γόνατα, ενώ όπου στένευε φτάνανε ως το στήθος, χώρια τα τεράστια ποντίκια...
Η επιχείρηση από το Μεταξουργείο δεν προχώρησε. Είχαμε την απώλεια του μέλους του Γραφείου της Αχτίδας που σκοτώθηκε από αγγλικό βλήμα. Είδαν κάποια μικρή μάζωξη στο σπίτι που βρισκόμασταν και μας έριξαν. Η καθοδήγηση της Αχτίδας κατόπιν τούτου αποφάσισε να σταματήσει η επιχείρηση και φυσικά να γίνει σε άλλο σημείο.
Πράγματι η επιχείρηση έγινε στη Λένορμαν πολύ πιο μακριά από το Μεταξουργείο. Μπήκαν όλοι οι άνδρες στον υπόνομο με προσοχή κατά ομάδες τοποθέτησαν την εκρηκτική ύλη και επέστρεψαν ύστερα από αρκετές ώρες.
Αφού τέλειωσε αυτή η φάση έδωσε εντολή το Γραφείο της Αχτίδας και συγκεκριμένα ο Γραμματέας της Αχτίδας Μπάμπης Γρηγοριάδης, είχαμε δουλέψει μαζί από το 1943 που ήταν γραμματέας της 6ης Αχτίδας, να μπούμε 5 σύντροφοι, για να κάνουμε τον τελευταίο έλεγχο των καλωδίων.
Σημειώνω τις δυσκολίες που συναντήσαμε από την είσοδο του υπονόμου μέχρι το τέρμα και το σημειώνω αυτό γιατί τις έζησα ο ίδιος. Φυσικά, οι δυσκολίες, που αντιμετώπισαν οι προηγούμενες ομάδες που κουβαλούσαν το φορτίο της εκρηκτικής ύλης στην πλάτη τους, ήταν πολύ μεγαλύτερες και οι κίνδυνοι πολύ περισσότεροι.
Τεράστιες δυσκολίες
Όπως αναφέρω πιο πάνω ο υπόνομος δεν ήταν ευθύς είχε λακκούβες μικρές και μεγάλες που γλίστραγες και έμπαινες μέσα στο νερό και σε ορισμένα σημεία πάνω από τη μέση μέχρι και στο στήθος. Οι δρόμοι δεν ήταν σε ευθεία γραμμή, το επίπεδο του δρόμου άλλαζε μέχρι που δημιουργούσε μικρούς καταρράχτες και ανεβαίναμε σε σκάλες που το πρώτο συνεργείο είχε τοποθετήσει. Θυμάμαι πως κάτω από την Ερμού ήταν μία δίοδος πολύ μικρή και στενή. Αρκεί να σημειώσω πως την περάσαμε με την κοιλιά, μπουσουλώντας στο νερό. Και σε άλλα σημεία περνούσαμε σκυμμένοι, ήταν πολύ δύσκολη η διαδρομή.
Κίνδυνοι υπήρχαν πολλοί. Εκτός αυτών που ανέφερα ήταν και οι κίνδυνοι που προέρχονταν από τα φρεάτια των δρόμων που μέσω αυτών έμπαιναν τα νερά στον υπόνομο.
Ακούγαμε τα βήματα των περαστικών και φυσικά και τις περιπολίες των Αγγλων στρατιωτών. Αυτό το γεγονός υποχρέωνε όλους τους συντρόφους που βρίσκονταν μέσα στον υπόνομο να είναι πολύ προσεκτικοί. Οι βρωμιές και αναθυμιάσεις μας έφερναν βήχα, φτέρνισμα που μας ανάγκαζαν να προσέχουμε για να μη μας αντιληφθούν. Δε βγάζαμε κουβέντα, η συνεννόηση γινόταν με χειρονομίες.
Τελικά παρ' όλες αυτές τις δυσκολίες επιστρέψαμε στη βάση μας. Η επιχείρηση τέλειωσε και πέτυχε αφού ξεπέρασε σε χρόνο περίπου 12-15 ώρες και τελικά περιμέναμε το σύνθημα για να μπει σε ενέργεια η ηλεκτρογεννήτρια.
Το αυτοκίνητο με την ηλεκτρογεννήτρια θα έδινε στην κατάλληλη στιγμή τον σπινθήρα στα εκρηκτικά που ήταν τοποθετημένα στα θεμέλια και κάτω από τα υπόγεια της "Μεγάλης Βρετανίας". Ερχεται όμως ξαφνικά ο Σπύρος Καλοδίκης Β` Γραμματέας της ΚΟΑ με μοτοσικλέτα, (δολοφονήθηκε το Νοέμβρη του 1947 από όργανα της Ασφάλειας στη Λάρισα) και σε έξαλλη κατάσταση φώναξε τους άνδρες που χειριζόταν τη γεννήτρια.
"Σταματήστε - Σβήστε τη γεννήτρια αμέσως. Σταματήστε! Η ανατίναξη δε θα γίνει. Ηρθε ο Τσόρτσιλ στη "Μεγάλη Βρετανία". Σταματήστε!...".
Ολοι, όσοι βρεθήκαμε εκεί και πήραμε μέρος στην επιχείρηση, βρεγμένοι ως το κόκαλο από τα νερά των υπονόμων, αισθανθήκαμε αγανάκτηση για τη ματαίωση αυτής της ανατίναξης».
Ο δημοσιογράφος κ. Παπαχελάς σε εκπομπή του σε τηλεοπτικό σταθμό μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε και στην «επιχείρηση των υπονόμων».
Δε γνωρίζω αν αυτοί που παραβρέθηκαν σ' αυτή την εκπομπή είχαν πάρει μέρος σ' αυτή την επιχείρηση. Εγώ δε θυμάμαι, μπορεί να κάνω λάθος ή μπορεί να έμαθαν ή άκουσαν από άλλους τα της επιχείρησης αυτής.
Εγώ πήρα μέρος σ' αυτή την επιχείρηση και μάλιστα, όπως σημειώνω παραπάνω, συμμετείχα στο τελευταίο συνεργείο, που κάναμε τον έλεγχο των καλωδίων και δίνω στοιχεία για τις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετώπισε όλη η δύναμη των συντρόφων που πήρε μέρος μέχρι και τον ερχομό του συντρόφου Καλοδίκη.
Ηταν πράγματι μια τολμηρή και ηρωική πράξη. Φυσικά δεν ήταν η μοναδική.
Και άλλες πολλές ηρωικές πράξεις έγιναν στην πορεία των λαϊκών αγώνων με μπροστάρη το ΚΚΕ. Το Κόμμα μας στη μακραίωνη πορεία του πάνω από 82 συνεχή χρόνια έχει να παρουσιάσει πληθώρα τέτοιων μικρότερων ή και μεγαλύτερων ηρωικών πράξεων.
Ανέδειξε χιλιάδες ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους για το Κόμμα, το λαό, το πιστεύω τους.
Το ΚΚΕ, κόμμα νέου τύπου, ηρωικό αταλάντευτο, ήταν μπροστάρης των αγώνων του λαού για μια Ελλάδα σοσιαλιστική. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε όμως πως άλλο είναι η ηρωική πράξη όσο μεγάλη και αν είναι κι άλλο είναι ο άνθρωπος κομμουνιστής, ο αγωνιστής, ο ήρωας.
Η ηρωική πράξη είναι ένα γεγονός που γίνεται από ένα δυο συντρόφους ή ακόμα ομάδα συντρόφων. Αυτή η ενέργεια είναι αξιέπαινη αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, είναι μια πράξη ηρωική ασφαλώς που συμβάλλει στην ανάταση του κινήματος στην ανάπτυξη των αγώνων και σαν τέτοια πρέπει να την εκτιμούμε.
Ομως, ο τίτλος ήρωας δεν κρίνεται μόνο από τη συγκεκριμένη ηρωική πράξη κρίνεται και από την όλη αγωνιστική συνέχειά του, τη μετέπειτα στάση του, τη συνέπειά του στο πιστεύω του και, πολύ περισσότερο, εκτιμάται ιστορικά μετά το θάνατό του.
Ενδεικτικά αναφέρω ήρωες, για να δείξω τη σημασία της παραπάνω προϋπόθεσης, Σουκατζίδης, Τατάκης, Μπελογιάννης, Πλουμπίδης, Σαμπατάκος, οι τρεις ΕΠΟΝίτες στο Βύρωνα. Μακρύς είναι ο κατάλογος τέτοιων ηρώων. Ομως υπάρχουν και ηρωικές πράξεις που ίσως να μην τις θυμόμαστε, ίσως δεν έγιναν γνωστοί οι σύντροφοι που συνέβαλαν σ' αυτές τις πολύ τολμηρές πράξεις.
Ποιος θυμάται το φωτεινό σήμα ΕΑΜ στην Ακρόπολη και τους συντρόφους που το έστησαν;
Ποιος θυμάται την κατάληψη του κρατικού ραδιοφωνικού σταθμού, κάπου στο Ζάππειο, το 1942 και την ολιγόλεπτη εκπομπή για το ΕΑΜ;
Τέτοιες ηρωικές πράξεις έγιναν πολλές. Το ΚΚΕ είναι το μοναδικό Κόμμα που σε όλη του την πορεία πάλεψε και παλεύει κάτω από δυσκολότατες συνθήκες, νόμιμες, παράνομες, ημιπαράνομες. Εδωσε και δίνει ηρωικούς αγώνες, ανέδειξε χιλιάδες ήρωες.
Καταλήγοντας θέλω να πω ότι ο κομμουνιστής και μετά από μια ή περισσότερες ηρωικές πράξεις, συνεχίζει να παλεύει με συνέπεια και ευθύνη για την υπόθεση της εργατικής τάξης. Δεν περιαυτολογεί, ούτε καυχιέται, κομπορρημονεί για το έργο του. Υποτάσσει το εγώ στο συνολικό συμφέρον, στο συμφέρον του αγώνα, συνεχίζει να συνεισφέρει όσο ζει, για να δικαιώσει την εκτίμηση που έχουν οι άλλοι γι' αυτόν και κατά κύριο λόγο το Κόμμα. Τότε και μόνον τότε δικαιωματικά θα δοθεί ο τίτλος του ήρωα, σ' αυτούς τους αγωνιστές.
Πηγή: εδώ

TOP READ