Επιμέλεια: Βαγγέλης Γονατάς //
Στην Κούβα υπήρξε μόνο ένας τύπος συναγερμού: O συναγερμός μάχης.
Φιντέλ
Συμπληρώνονται φέτος 54 χρόνια από την ονομαζόμενη “Κρίση των Πυραύλων” (στην Κούβα προτιμούν “Κρίση του Οκτώβρη”), όταν η ανθρωπότητα βρέθηκε στα πρόθυρα μιας  πυρηνικής σύγκρουσης μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ τον Οκτώβρη του 1962, η οποία σύντομα θα εξελίσσονταν σε πυρηνικό ολοκαύτωμα.
fidel22
Η Κούβα βρέθηκε στο επίκεντρο γιατί ήταν οι παραμονές της επικείμενης εισβολής στο νησί, αυτή την φορά απ ευθείας του στρατού των ΗΠΑ, καθώς η εμπειρία της προηγούμενης εισβολής μέσω μισθοφόρων αντεπαναστατών λίγους μήνες πριν, αποδείχθηκε ολέθρια για τους βορειοαμερικανούς. Τότε ήταν που η Κούβα υπέγραψε σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας με την ΕΣΣΔ, που περιλάμβανε  και εγκατάσταση  πυρηνικών όπλων στο νησί.
[…] Ποιες ήταν οι αιτίες για να ξεσπάσει η κρίση; O Χρουτσόφ είχε αντιληφθεί την ξεκάθαρη πρόθεση του Κένεντι να εισβάλει στην Κούβα πολύ σύντομα, είχαν προετοιμάσει τις πολιτικές και διπλωματικές συνθήκες, ειδικά μετά την συντριπτική ήττα της μισθοφορικής εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων, συνοδευόμενη από αποβατικά  σκάφη του σώματος πεζοναυτών και ένα αεροπλανοφόρο των γιάνκις. Οι μισθοφόροι έλεγχαν τον εναέριο χώρο με πάνω από 40  αεροπλάνα, ανάμεσά τους βομβαρδιστικά Β-26, μεταγωγικά και άλλα υποστηρικτικά. Μια προηγούμενη αιφνιδιαστική επίθεση στην κεντρική αεροπορική βάση, δεν πέτυχε τα αεροσκάφη μας, αφού τα είχαμε διασκορπίσει σε διάφορα σημεία, αυτά που μπορούσαν να μετακινηθούν. Μετά βίας  χτύπησαν κάποια. Την ημέρα της προδοτικής εισβολής, τα σκάφη μας ήταν στον αέρα πριν το ξημέρωμα, με κατεύθυνση την Playa  Girón.  Θα λέγαμε ότι μόνο ένας ειλικρινής βορειοαμερικάνος συγγραφέας περιέγραψε εκείνο το γεγονός σαν καταστροφή. Φτάνει να πούμε, ότι τελικά από εκείνη την περιπέτεια, μόνο 2-3 από τους εισβολείς μπόρεσαν να επιστρέψουν στο Μαιάμι.
Tα Πέντε σημεία του Φιντέλ (κτίριο στην Πλατεία της Επανάστασης, 1962)
Tα Πέντε σημεία του Φιντέλ (κτίριο στην Πλατεία της Επανάστασης, 1962)
Η εισβολή που προγραμματιζόταν από τις ένοπλες δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών ενάντια στο νησί θα είχε τεράστιες απώλειες, πολύ μεγαλύτερες από τους 50 χιλιάδες στρατιώτες που έχασαν στο Βιετνάμ. Δεν είχαν τότε, την εμπειρία που απέκτησαν πολύ αργότερα. […]

[…] Υπενθυμίζεται ότι στις 28 Οκτωβρίου του 1962 εγώ δήλωσα ότι δεν ήμουν σύμφωνος με την απόφαση – για την οποία δεν μας είχαν συμβουλευτεί και η Κούβα αγνοούσε – της ΕΣΔΔ να αποσύρει τα στρατηγικά της βλήματα, για τα οποία προετοιμάζονταν οι ράμπες εκτόξευσης, που θα ήταν συνολικά σαράντα δύο. Στον σοβιετικό ηγέτη εξήγησα ότι αυτό το βήμα δεν το είχε συζητήσει μαζί μας, βασική και αναγκαία προϋπόθεση των συμφωνιών μας. Αυτή η ιδέα συμπυκνώνεται σε μία φράση: “ Εσείς μπορείτε να με πείσετε ότι κάνω λάθος, όμως δεν μπορείτε να μου πείτε ότι κάνω λάθος, χωρίς να με πείσετε”, και απαρίθμησα πέντε Σημεία που παρέμειναν ανέγγιχτα:

  • Τερματισμός του οικονομικού Αποκλεισμού και όλων των μέτρων εμπορικής και οικονομικής πίεσης που εξασκούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε όλα τα μέρη του κόσμου, ενάντια στην χώρα μας.
  • Τερματισμός όλων των υπονομευτικών δραστηριοτήτων, εκτοξεύσεων όπλων και εκρηκτικών, από αέρα και θάλασσα, οργάνωση μισθοφορικών επεμβάσεων, αποστολή κατασκόπων και σαμποτέρ, δράσεις που γίνονται από το έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών και κάποιων συνενόχων χωρών.
  • Τερματισμός των πειρατικών επιθέσεων, που γίνονται από τις υπάρχουσες βάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Πουέρτο Ρίκο.
  • Τερματισμός όλων των παραβιάσεων του θαλάσσιου και εναέριου χώρου μας από βορειοαμερικάνικα αεροπλάνα και πολεμικά πλοία.
  • Απόσυρση της Ναυτικής Βάσης του Γκουαντάναμο και επιστροφή του Κουβανικού εδάφους, που κατέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.   
Η Κρίση του Οκτώβρη, Συναγερμός Μάχης
Η Κρίση του Οκτώβρη, Συναγερμός Μάχης
   
Δεν θα ήμουν ξεκάθαρος, αν δεν αναφέρω ένα πικρό στιγμιότυπο των σχέσεών μας με την ΕΣΣΔ. Αυτό προήλθε από την αντίδραση που είχαμε, όταν μάθαμε την απόφαση του Νικήτα Χρουτσόφ σε σχέση με την Κρίση του Οκτώβρη του 1962, από την οποία τον επόμενο Οκτώβρη συμπληρώνονται 51 χρόνια.

Όταν μάθαμε ότι ο Χρουτσόφ είχε συμφωνήσει με τον Kένεντι την απόσυρση των πυρηνικών βλημάτων από την χώρα, δημοσίευσα ένα κείμενο με τα 5 Σημεία που θεώρησα απαραίτητα για μια συμφωνία. Ο σοβιετικός ηγέτης γνώριζε ότι αρχικά εμείς, είχαμε προειδοποιήσει τον επικεφαλή Υποστράτηγο της σοβιετικής πυραυλικής άμυνας, ότι η Κούβα δεν ενδιαφερόταν να εμφανιστεί σαν μια εγκατάσταση πυραύλων της ΕΣΣΔ, δεδομένης της φιλοδοξίας της να αποτελέσει παράδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες της Λατινικής Αμερικής, στον αγώνα για την ανεξαρτησία των λαών μας. Όμως, παρά ταύτα, ο επικεφαλής Υποστράτηγος αυτών των όπλων, ένας εξαιρετικός άνθρωπος, επέμενε ότι ήταν αναγκαίο να έχουμε κάποιο όπλο που θα έπειθε τους επιτιθέμενους. Αφού ο ίδιος επέμενε στο θέμα, του εξέφρασα ότι, αν εκείνοι το θεωρούσαν απαραίτητη αναγκαιότητα για την άμυνα του σοσιαλισμού, τότε επρόκειτο πια για άλλο πράγμα, διότι πάνω από όλα ήμασταν επαναστάτες. Του ζήτησα  2 ώρες, ώστε το Διευθυντήριο της Επανάστασής μας να πάρει μια απόφαση.

Συναγερμός Μάχης, το έθνος επί ποδός πολέμου
Συναγερμός Μάχης, το έθνος επί ποδός πολέμου
Ο Χρουτσόφ είχε φερθεί πολύ μεγαλόψυχα απέναντι στην Κούβα. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες σταμάτησαν εντελώς να αγοράζουν την ζάχαρη και απέκλεισαν το εμπόριό μας, αυτός αποφάσισε να αγοράσει ότι είχε απομείνει και στις ίδιες τιμές. Όταν κάποιους μήνες μετά, εκείνη η χώρα διέκοψε να μας δίνει πετρέλαιο, η ΕΣΣΔ μας προμήθευσε τις αναγκαίες ποσότητες αυτού του ζωτικού προϊόντος, χωρίς το οποίο η οικονομία μας θα είχε υποστεί μεγάλη κατάρρευση: ένας αγώνας μέχρι θανάτου θα είχε επιβληθεί, αφού η Κούβα δεν θα παραδινόταν ποτέ. Οι μάχες θα ήταν πολύ αιματηρές τόσο για τους επιτιθέμενους, όσο και για μας. Είχαμε συγκεντρώσει πάνω από 300 χιλιάδες όπλα, συμπεριλαμβανομένων και των 100 χιλιάδων που είχαμε κρατήσει από την τυραννία του Μπατίστα.
Άρθρο στην Γκράνμα στις 14 Αυγούστου 2013

Πηγές στα ισπανικά:
Crisis de Octubre: Alarma de combate,   Ernesto Pérez Shelton και Eduardo Yasells Ferrer, Εκδόσεις Pablo de la Torriente, Αβάνα 1993 ,  επανεκδόθηκε το 2007 στην Αβάνα  από τις Εκδόσεις Casa Editora Abril .

Πηγές στα ελληνικά:
Φιντέλ Κάστρο: Oι αντικειμενικές αλήθειες και τα όνειρα  – 14/8/2013
cubaniagriega.blogspot.gr: ΑΦΙΕΡΩΜΑ – Η κρίση των πυραύλων 
guevaristas.org: H “Κρίση των Πυραύλων” στην Κούβα και ο Τσε