Πανεπιστημιακή εγκυρότητα σε διατεταγμένη υπηρεσία

 Πανεπιστημιακή εγκυρότητα σε διατεταγμένη υπηρεσία

Στις 19 Φεβρουαρίου, η Καθημερινή δημοσίευσε ένα κείμενο με τίτλο "Το Grexit παραμένει καταστροφικό για την Ελλάδα", το οποίο υπογράφεται από δεκατέσσερις (!) έλληνες οικονομολόγους καθηγητές διαφόρων πανεπιστημίων (ΜΙΤ, Tufts, Yale, Goethe, New York, Bern, London School o Economics, Κρήτης κλπ), με πιο γνωστό τον κύπριο νομπελίστα σερ Χριστόφορο Πισσαρίδη.

Ας με συγχωρήσουν οι πολυπράγμονες καθηγητές αλλά η ελλιπής μου μόρφωση δεν μου επιτρέπει να παρακολουθήσω την σκέψη τους. Μάλιστα δε, ακροβατώντας στα όρια της ύβρεως ή και της βλασφημίας, θα τολμήσω να πω ότι -κατά την ταπεινή μου άποψη, πάντα- το συγκεκριμένο κείμενο προσβάλλει και την πανεπιστημιακή τους ιδιότητα και την νοημοσύνη ημών των απλών θνητών. Μα... συγγνώμη κιόλας... πείτε μου αν αυτό είναι κείμενο πανεπιστημιακών δασκάλων:

Χριστοφόρος Πισσαρίδης, Στέλιος Ράμφος και Βίκυ Φλέσσα συζητούν το "Ελληνικό Παράδοξο" (26/4/2013).
Στις 10 Μαρτίου 2017, ο Πισσαρίδης συζήτησε και πάλι "Στα άκρα" με την Φλέσσα για το μέλλον τού ευρώ.

Στην επταετία της κρίσης, η Ελλάδα έχασε τη θέση που κατείχε ανάμεσα στις οικονομίες του ευρωπαϊκού πυρήνα. Η σημερινή της κατάσταση αντικατοπτρίζει την παραγωγικότητά της, πράγμα που σημαίνει ότι η βελτίωση την πρώτη οκταετία του 21ου αιώνα ήταν απατηλή, αποτέλεσμα της τεχνητής αύξησης της κατανάλωσης μέσω δανεισμού. Τέτοιος δανεισμός θα είναι ανέφικτος επί πολλά χρόνια σε περίπτωση Grexit.
(...)
Οι μακροχρόνιες συνέπειες του Grexit θα είναι ακόμη πιο δραματικές για το βιοτικό μας επίπεδο. Το κατρακύλισμα της παραγωγικότητας έχει σταματήσει μόνο και μόνο γιατί η χώρα παραμένει στη ζώνη του ευρώ. Εξω απ’ το ευρώ, η παραγωγικότητα και το βιοτικό μας επίπεδο θα μειωθούν σημαντικά. Οι σύγχρονες και ευημερούσες οικονομίες, στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, βασίζονται στην αγορά και τον υγιή ανταγωνισμό, χρησιμοποιώντας τον πλούτο που παράγεται για να χρηματοδοτήσουν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος.
(...)
Η αύξηση της παραγωγικότητας, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, η δραστική μείωση της γραφειοκρατίας ιδιαίτερα στο μέτωπο των επενδύσεων, η ιδιωτικοποίηση τομέων της οικονομίας όπου το κράτος απέτυχε, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την αναστροφή της κρίσης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι απαραίτητες ανεξάρτητα από το τι νόμισμα θα έχουμε. Εάν όμως έχουμε νέα δραχμή θα είναι πάρα πολύ πιο δύσκολο να γίνουν, βυθίζοντας την χώρα σε μακροχρόνια φτώχεια.

Από πού να αρχίσω και πού να σταθώ δίχως να τραβήξω τα μαλλιά μου; Ήταν ποτέ η Ελλάδα "ανάμεσα στις οικονομίες του ευρωπαϊκού πυρήνα"; Εγώ θυμάμαι μια ζωή να μας χαρακτηρίζουν και να μας συμπεριφέρονται ως παρίες τής Ευρώπης κι ας είναι καλά ο "εκ βορρά κίνδυνος" λόγω του οποίου μας ντάντευαν μη και κάνουμε καμμιά κουτουράδα. Παράλληλα, δεν καταλαβαίνω τι είναι αυτό που ενοχλεί τους πανεπιστημιακούς μας; Το ότι χάσαμε την θέση που κατείχαμε στον ευρωπαϊκό πυρήνα, την οποία είχαμε καταλάβει με "απατηλό" τρόπο και "τεχνητή αύξηση της κατανάλωσης μέσω δανεισμού", όπως λένε οι ίδιοι; Και τί θέλουν τώρα; Να αποφύγουμε το Grexit ώστε να συνεχίσουμε να δανειζόμαστε και να εξακολουθήσουμε την απάτη μας; Μάλλον κάτι δεν καταλαβαίνω αλλά τί;

Πάμε παρακάτω. Λένε οι δάσκαλοί μας ότι χάρη στο ευρώ σταμάτησε το "κατρακύλισμα της παραγωγικότητας". Συγγνώμη αλλά το πιθανότερο είναι ότι το κατρακύλισμα σταμάτησε επειδή πιάσαμε πάτο. Ακριβώς όπως αυτός που πέφτει από την ταράτσα μιας πολυκατοικίας σταματάει κάποια στιγμή να πέφτει όχι επειδή έμαθε να πετάει αλλά επειδή σκάει στο πεζοδρόμιο. Διάβολε, στην ευρωζώνη ήμασταν όταν βιώναμε μείωση του ΑΕΠ κατά 30% μέσα σε πέντε χρόνια! Και πόλεμο να είχαμε, η μείωση μικρότερη θα ήταν! Δηλαδή, αν υποθέσουμε ότι δεν ήμασταν στο ευρώ, πόσο χειρότερα θα ήσαν τα πράγματα;

Προχωρούμε. Εκείνες οι "απαραίτητες προϋποθέσεις για την αναστροφή της κρίσης" είναι για γέλια και για κλάμματα. Δηλαδή, θα βγούμε από το αδιέξοδο αν αρχίσουν να κάνουν συμβόλαια οι βενζινάδες, αν φτιάχνουν ψωμί οι τσαγκάρηδες κι αν πουλάνε φάρμακα οι μπακάληδες; Παναπεί, αυτοί φταίνε που φτάσαμε σ' αυτό το χάλι; Πάει καλά. Όταν, όμως, μιλάμε για γραφειοκρατία, ας είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί. Στην εποχή τής μηχανοργάνωσης, όποιος "επενδυτής" ενοχλείται από την γραφειοκρατία έχει συνήθως σοβαρό πρόβλημα επειδή τα χαρτιά του δεν είναι εντάξει. Θέλει π.χ. κάποιος ν' ανοίξει ένα "κέντρο διασκεδάσεως" και ενοχλείται επειδή η "γραφειοκρατία" απαιτεί ανθρώπινες τουαλέττες και έξοδο κινδύνου για περιπτώσεις φωτιάς. Ή θέλει κάποιος να στήσει ένα εργοστάσιο και τον εμποδίζει το "αγκυλωμένο" κράτος, το οποίο απαιτεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενώ αυτός πολύ θα ήθελε να πετάει τα απόβλητα όπου βρει.

Παρένθεση. Κάθε φορά που κάποιος επιχειρεί να μου μιλήσει για τις σφραγίδες και τις υπογραφές που χρειάζονται στο δημόσιο, τον ρωτάω αν έχει πάει ποτέ σε ιδιωτική επιχείρηση που λέγεται τράπεζα να καταθέσει ή να εισπράξει μια επιταγή. Το πόσο μ' αρέσει να βλέπω τα μούτρα του, δεν λέγεται! Κλείνει η παρένθεση.

Απόσπασμα άρθρου ενός εκ των δεκατεσσάρων πανεπιστημιακών λίγο πριν το δημοψήφισμα του 2015.

Επειδή μπορεί να είμαι χαζός αλλά δεν είμαι κακοπροαίρετος, άντε να συμφωνήσω ότι χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις "ανεξάρτητα από το τι νόμισμα θα έχουμε". Οι κύριοι καθηγητές ισχυρίζονται ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις "θα είναι πάρα πολύ πιο δύσκολο να γίνουν" εκτός ευρώ και αναρωτιέμαι: γιατί; Πού έγκειται η δυσκολία στο να μειώσεις την γραφειοκρατία ή να ξεπουλήσεις την ΕΥΔΑΠ με δραχμή; Αυτός ο φόβος για κάτι τρομακτικό πλην αόριστο, που απλώς βρίσκεται "εκεί έξω", είναι διάχυτος σε ολόκληρο το κείμενο και δεν ταιριάζει σε πανεπιστημιακούς δασκάλους αλλά σε αγράμματους παππούδες που παραμυθιάζουν τα εγγόνια τους πως θα τα αρπάξει ο μπαμπούλας αν βγουν από το σπίτι.

Όμως, το γελοιωδέστερο απόσπασμα είναι αυτό: "Οι σύγχρονες και ευημερούσες οικονομίες, στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, βασίζονται στην αγορά και τον υγιή ανταγωνισμό, χρησιμοποιώντας τον πλούτο που παράγεται για να χρηματοδοτήσουν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος". Να γελάσω ή να κλάψω; Ζούμε την εποχή του νεοφιλελευθερισμού, όπου τα πάντα γίνονται βορά τού κεφαλαίου και οι δεκατέσσερις πανεπιστημιακοί ζουν στον κόσμο τους! Την ώρα που καταλύεται κάθε έννοια κοινωνικού κράτους και τα πάντα ξεπουλιώνται στους ιδιώτες, κάποιοι μορφωμένοι (ακόμη και νομπελίστες) προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι αγορές παράγουν πλούτο "για να χρηματοδοτήσουν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος"!! Η πανεπιστημιακή εγκυρότητα σε διατεταγμένη υπηρεσία.

Κλείνω. Άντε τώρα, λέει, να έχεις παιδί και να θες να το στείλεις να σπουδάσει στο Yale ή στο London School of Economics, ξέροντας ότι θα έχει κάτι τέτοιους καθηγητές... και να πρέπει να πληρώσεις κι από πάνω...


ΥΓ: Ελπίζω να μη βρεθεί κάποιος περαστικός αναγνώστης ο οποίος να συμπεράνει από τα παραπάνω ότι είμαι θιασώτης της επιστροφής στην δραχμή. Τους περαστικούς φοβάμαι, όχι τους τακτικούς.

Η σκέψη του Τσε κι η Κούβα σήμερα

 Η σκέψη του Τσε κι η Κούβα σήμερα

Τις προάλλες είχα αντιγράψει ένα απόσπασμα από έναν παλιό λόγο του Φιντέλ, σημειώνοντας πως δεν είχε άμεσες προεκτάσεις στη σημερινή συγκυρία.
Σήμερα η κε του μπλοκ αντιγράφει κι αναδημοσιεύει από την ίδια συλλογή ομιλιών και συνεντεύξεων (ο Φιντέλ Κάστρο μιλάει για τον Τσε, εκδόσεις Μαλλιάρη) ένα άλλο απόσπασμα που έχει όμως άμεσες προεκτάσεις στη σημερινή συγκυρία.

Είναι από μια συνέντευξη του Φιντέλ στο Νικαραγουανό Τόμας Μπόρχε, το (κάθε άλλο παρά) σωτήριο έτος 1992, αμέσως μετά την επικράτηση της αντεπανάστασης στην Ευρώπη και διεθνώς, όπου ο Κάστρο επιχειρεί να εξηγήσει γιατί είναι επίκαιρη η σκέψη του Τσε Γκεβάρα και με ποιον τρόπο συνδέεται με τις εξελίξεις στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο, βοηθώντας μας να τις ερμηνεύσουμε.
Τα σχόλιά του είναι πολύ εύστοχα κι αξίζει να διαβαστούν από τη σκοπιά της σημερινής συγκυρίας, και της κρίσιμης καμπής στην οποία βρίσκεται η επανάσταση στην Κούβα.

Ανέκαθεν εμείς οι Κουβανοί δίναμε ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο σκέψης του Τσε. Εγώ ο ίδιος, μάλιστα, δεν έπαψα ποτέ να έχω έντονη στο μυαλό μου τη σκέψη του, από τότε που αρχίσαμε τη διαδικασία της αποκατάστασης, πολύ πριν εμφανιστούν όλα αυτά τα προβλήματα στους κόλπους του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και πολύ πριν εμφανιστεί στον ορίζοντα η περεστρόικα. Θυμάμαι ότι σε μία επέτειο του θανάτου του Τσε -νομίζω πως ήταν η 20ή επέτειος- αναφέρθηκα εκτενώς στον Τσε και σε όλα αυτά τα θέματα.

Ο θαυμασμός και το αίσθημα συντροφικότητάς μου για τον Τσε έχουν αυξηθεί, βλέποντας όλα αυτά που συνέβησαν στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο, καθώς ήταν κατηγορηματικά αντίθετος με τη χρήση καπιταλιστικών μεθόδων στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Ένας από τους συντρόφους μας, ένας οικονομολόγος, συγκέντρωσε όλες τις ιδέες που είχε παρουσιάσει ο Τσε γύρω από το θέμα αυτό, στα γραπτά και τις ομιλίες του, τις συνέλεξε και τις ταξινόμησε. Η αξία τους είναι τεράστια, και πρέπει να γίνουν αντικείμενο μελέτης, γιατί πιστεύω ότι η χρήση αυτών των καπιταλιστικών μεθόδων και αντιλήψεων επέφερε την αποξένωση στους κόλπους των σοσιαλιστικών χωρών.

Με ρωτήσατε για πιο λόγο απέτυχε ο σοσιαλισμός στις χώρες αυτές.
Πιστεύω ότι ο Τσε ήταν προικισμένος με μία προφητική ματιά όταν, ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετία τους 1960, διέβλεψε όλα τα μειονεκτήματα και τις επιπτώσεις της μεθόδου οικοδόμησης του σοσιαλισμού που εφαρμοζόταν στην Ανατολική Ευρώπη.

Είχε πει ότι δεν υπήρχε λόγος να καταφύγουμε σε αυτές τις μεθόδους και σε αυτή την καπιταλιστική φιλοσοφία. Σε κάποια χρονική στιγμή, αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε τον οικονομικό σχεδιασμό και τις μεθόδους διαχείρισης που είχαμε αντιγράψει από τη σοσιαλιστική εμπειρία της Ευρώπης. Οι αντιλήψεις αυτές είχαν αρχίσει να επικρατούν, εξαιτίας του τεράστιου γοήτρου που είχε η Σοβιετική Ένωση και άλλες σοσιαλιστικές χώρες στην Κούβα και εξαιτίας των ιδεολογικών σφαλμάτων που κάναμε τα πρώτα χρόνια της επανάστασης. Όλα αυτά καλλιέργησαν μια κουλτούρα ευνοϊκή για την εμφάνιση και εφαρμογή στην Κούβα των μεθόδων οικοδόμησης του σοσιαλισμού που εφαρμοζόταν στη Σοβιετική Ένωση και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες.

Ανέκαθεν ξεχώριζα τη Σοβιετική Ένωση από τις υπόλοιπες χώρες, επειδή εκεί, η οικοδόμηση του σοσιαλισμού δε γινόταν αποκλειστικά με βάση τις μεθόδους αυτές. Αναφέρομαι λοιπόν κυρίως στις μικρότερες χώρες του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, γιατί τα αναπτυξιακά προγράμματα στη Σοβιετική Ένωση ήταν πολύ δυναμικά και επειδή οι βασικές αποφάσεις που κατέστησαν δυνατή τη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη της Σοβιετικής Ένωσης δε σχετίζονταν με την ικανότητα δημιουργίας εσόδων, με την καπιταλιστική έννοια, ή με κάποια άλλη παρεμφερή αντίληψη.

Αυτή ήταν η φιλοσοφία που εφαρμόστηκε στη χώρα μας. Ύστερα από 10 ή 11 χρόνια, και ενώ βρισκόμασταν σε αναμονή των αποτελεσμάτων της, συνέβησαν τόσο πολλές παραμορφώσεις και τόσο πολλές αποκλίσεις, ώστε έπρεπε να σταματήσω, να σκεφτώ και να έχω διαρκώς στο νου μου τον Τσε, τα προαισθήματά του και την απόρριψη εκ μέρους του αυτών των μεθόδων οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Έχω την αίσθηση ότι όλα όσα συνέβησαν στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο καθιστούν πιο επίκαιρη από ποτέ την οικονομική σκέψη του Τσε, σχετικά με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Με την έναρξη της διαδικασίας αποκατάστασης ενθάρρυνα την έκδοση αυτών των βιβλίων σχετικά με τον Τσε και την εξάπλωση της οικονομικής σκέψης του, όχι όμως για να χρησιμεύσουν ως εγχειρίδια, ή ως κάτι το αλάθητο, καθώς δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεται μία σχολή πολιτικής σκέψης, ή η σκέψη οποιουδήποτε θεωρητικού ή πολιτικού ως κάτι το άκαμπτο, ως κάτι το δογματικό.

Υπήρξα εχθρός των δογμάτων σε όλη μου τη ζωή. Έχουμε το χρέος να αποτρέψουμε τη δογματοποίηση της σκέψης όλων των επιφανών πολιτικών και των πιο εξαιρετικών επαναστατών, καθώς κάθε σκέψη ανταποκρίνεται σε μία δεδομένη στιγμή, σε δεδομένες περιστάσεις στο δεδομένο σύνολο των διαθέσιμων πληροφοριών και στη δεδομένη εμπειρία. Κατά συνέπεια, η φόρμουλα που ο Λένιν θεωρούσε ως κατάλληλη για την αντιμετώπιση μιας ορισμένης κατάστασης, ίσως να μην είναι εφαρμόσιμη σε άλλες διαφορετικές περιστάσεις ή σε άλλους καιρούς.

Οι ιδέες του Μαρξ, του Ένγκελς, του Λένιν και του Τσε δεν αποτελούν δόγματα, αποτελούν λαμπρά δείγματα ταλέντου και πολιτικού, κοινωνικού και επαναστατικού οραματισμού σε μία δεδομένη χρονική περίοδο. Πάντα θα βρίσκουν εφαρμογή, αρκεί να μην αντιμετωπίζονται ως αμετάβλητα δόγματα. Αν κάναμε κάτι τέτοιο, τότε θα ήταν σαν να αφαιρούσαμε το επιστημονικό, πολιτικό και επαναστατικό τους πλαίσιο και να τα μετατρέψουμε σε θρησκευτικά δόγματα.

Όταν είδαμε ότι η Σοβιετική Ένωση και το υπόλοιπο σοσιαλιστικό στρατόπεδο έπαιρναν ένα διαφορετικό δρόμο, που τους οδηγούσε όλο και πιο μακριά από τη σκέψη του Τσε, όταν άρχισαν να προσανατολίζονται προς μία εκτενέστερη χρήση του συστήματος και των μηχανισμών του καπιταλισμού, κατέβαλα προσπάθειες για την ευρεία εξάπλωση των ιδεών του Τσε. Ενώ, δηλαδή, επιχειρούσαν να βελτιώσουν το σοσιαλισμό, χρησιμοποιούσαν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες του δηλητηρίου που σκότωνε το σοσιαλισμό. Αυτή είναι και μία από τις αιτίες για όσα συνέβησαν στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο.

* * *

Εύλογα αναρωτιέται κανείς αν οι Κουβανοί στρέφονται σήμερα συνειδητά σε αυτό το μεγαλύτερο, αν πιστεύουν πως το χρησιμοποιούν σε ελεγχόμενες ποσότητες, ως αναγκαίο κακό, ή αν πιστεύουν πως έχουν εφεύρει κάποιο αντίδοτο.

Παραθέτω συμπληρωματικά κι ένα μικρότερο απόσπασμα από την ομιλία του Φιντέλ στην 20ή επέτειο από την εκτέλεση του Τσε στη Βολιβία, όπου κατ' ουσίαν αναφέρεται στα υλικά και ηθικά κίνητρα, τη διαμόρφωση συνειδήσεων και την αξία τους για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Μην έχετε την εντύπωση ότι ο Τσε ήταν αφελής, ένας ιδεαλιστής ή κάποιος που δεν είχε επαφή με την πραγματικότητα. Ο Τσε καταλάβαινε και λάμβανε υπόψη του την πραγματικότητα. Αλλά ο Τσε πίστευε στους ανθρώπους . Και αν δεν έχουμε πίστη στους ανθρώπους, αν πιστεύουμε ότι είναι αδιόρθωτα μικρά ζώα, ικανά να προοδεύουν μόνο αν τα ταΐζει κάποιος με χορτάρι ή μόνο αν τα δελεάζει κάποιος με ένα καρότο ή αν τα χτυπάει κάποιος με ένα μαστίγιο- όποιος το πιστεύει αυτό, όποιος είναι πεισμένος για αυτό, δεν πρόκειται να γίνει ποτέ επαναστάτης. Όποιος το πιστεύει αυτό, όποιος είναι πεισμένος για αυτό, δεν πρόκειται να γίνει ποτέ σοσιαλιστής. Όποιος το πιστεύει αυτό, όποιος είναι πεισμένος για αυτό, δεν πρόκειται να γίνει ποτέ κομμουνιστής.

Το "μαυρο" επανηλθε στην ΕΡΤ

 Το "μαυρο" επανηλθε στην ΕΡΤ

Κατάμαυρος αντικομμουνισμός στην εποχή της «μη μαύρης ΕΡΤ»

Βρώμισε ο τόπος πάλι με τον ανεκδιήγητο αντικομμουνισμό που αφειδώς σέρβιρε η «ΕΡΤ1» χτες το μεσημέρι, όταν και πρόβαλε ένα γαλλικής παραγωγής ντοκιμαντέρ που θέμα του είχε τη θρησκευτική καταπίεση στη σοσιαλιστική Πολωνία, όπως την παρουσίαζαν φυσικά όλοι οι σπουδαίοι αντικομμουνιστές και ιεράρχες. Φυσικά, καθόλου δεν εξήγησε το ντοκιμαντέρ πώς με τέτοια καταπίεση η πολωνική Καθολική Εκκλησία ανέδειξε έως και Πάπα, αλλά αυτό μάλλον είναι συμπέρασμα αναμενόμενο μόνο από τους σκεπτόμενους ανθρώπους!...

Το ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2015-2016, προφανώς φρεσκοεισαχθέν στην εποχή του «μη μαύρου» στην «ΕΡΤ», πληροί όλα τα κριτήρια του κατάμαυρου αντικομμουνισμού. Μόνον η περιγραφή του συγκεκριμένου επεισοδίου στον ιστότοπο της «ΕΡΤ», αρκεί για να καταλάβει κανείς το ποιόν του: «Ο Γιέρζι Ποπιλούσκο ήταν ένας συνηθισμένος ιερέας σε μια φτωχογειτονιά της Βαρσοβίας. Ενας αδύνατος, γλυκομίλητος, ντροπαλός άντρας, δεν θύμιζε επαναστάτη ούτε χαρισματικό ηγέτη. Ομως, στην αρχή της δεκαετίας του 1980 συντάραξε την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, που ούτε δημοκρατία ήταν, ούτε στο λαό ανήκε».

Φυσικά, δεν είναι η πρώτη κι ούτε η τελευταία φορά τέτοιας αντικομμουνιστικής λάσπης στην «ΕΡΤ», ούτε και πέφτει κανείς απ' τα σύννεφα με την κατάντια και της αριστεροκρατικής τηλεόρασης. Είναι, άλλωστε, φυσικό κι επόμενο, όταν έχεις ως επιλογή να υπηρετείς το σύστημα και τις κυβερνήσεις του, να καταφέρεσαι εναντίον του μοναδικού αντιπάλου τους, των κομμουνιστών και της Ιστορίας τους.

απο το Ριζοσπαστη

"Γιατί Σοσιαλισμός"

Το Σάββατο που μας πέρασε συμπληρώθηκαν 136 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου φυσικού και θεμελιωτή της θεωρίας της σχετικότητας, του Αλμπερτ Αϊνστάιν, στις 14 Μαρτίου 1879.
Η σκέψη του Αϊνστάιν δεν «περιοριζόταν» στη φυσική επιστήμη.
Τα αποσπάσματα που παραθέτουμε είναι από το άρθρο του Αϊνστάιν με τίτλο «ΓΙΑΤΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ» που δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο 1o τεύχος του αμερικανικού περιοδικού Monthly Review, το 1949.
«Υπάρχει διέξοδος;
Είναι εύκολο να θέτεις τέτοια ερωτήματα, αλλά είναι δύσκολο να τα απαντήσεις με κάποιο βαθμό βεβαιότητας. Εντούτοις, πρέπει να προσπαθήσω όσο καλύτερα μπορώ, αν και είναι εν γνώσει μου το γεγονός ότι
τα συναισθήματα και οι επιδιώξεις μας βρίσκονται πολύ συχνά σε αντίθεση και δεν μπορούν να εκφραστούν με εύκολες και απλές φόρμουλες.
Ο άνθρωπος είναι ταυτόχρονα μοναχικό και κοινωνικό ον.
Σαν μοναχικό ον προσπαθεί να προστατέψει την ύπαρξή του καθώς και την ύπαρξη αυτών που είναι κοντά του, να ικανοποιήσει τις προσωπικές του επιθυμίες και να αναπτύξει τις έμφυτες ικανότητές του.
Σαν κοινωνικό ον προσπαθεί να κερδίσει την αναγνώριση και τη στοργή των συνανθρώπων του, να μοιραστεί τις χαρές τους, να τους παρηγορήσει στη θλίψη τους και να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσής τους.
(...) Η αφηρημένη έννοια "κοινωνία" για ένα άτομο σημαίνει το σύνολο των άμεσων και των έμμεσων σχέσεών του με τους συγχρόνους του, αλλά και με όλους τους ανθρώπους προηγούμενων γενεών.
Το άτομο είναι σε θέση να σκεφτεί, να αισθανθεί, να παλέψει και να εργαστεί για τον εαυτό του. Εξαρτάται τόσο πολύ όμως από την κοινωνία - στη φυσική, διανοητική και συναισθηματική του ύπαρξη - που είναι
αδύνατο να διανοηθεί ή να κατανοήσει τον εαυτό του έξω από το πλαίσιο της κοινωνίας.
Είναι η "κοινωνία" που προμηθεύει στον άνθρωπο το φαγητό, την ένδυση, το σπίτι, τα εργαλεία της δουλειάς, τη γλώσσα, τους τύπους σκέψεως και το μεγαλύτερο μέρος των σκέψεών του. Η ζωή του επιτυγχάνεται μέσα από την εργασία και τα επιτεύγματα πολλών εκατομμυρίων και του παρελθόντος και του παρόντος, τα οποία είναι κρυμμένα πίσω από τη λέξη "κοινωνία" (...)
η ανθρωπότητα αποτελεί σήμερα μια πλανητική κοινότητα παραγωγής και κατανάλωσης.
Έχω τώρα φτάσει σε εκείνο το σημείο, που μπορώ να υποδείξω σύντομα τι κατά τη γνώμη μου αποτελεί
 την ουσία της κρίσης που αντιμετωπίζει η εποχή μας. Αφορά τη σχέση του ατόμου με την κοινωνία(...).

Ο άνθρωπος μπορεί να βρει νόημα στη ζωή - που είναι σύντομη και επικίνδυνη - μόνο αφιερώνοντας τον εαυτό του στην κοινωνία.
Η κύρια πηγή του κακού, κατά τη γνώμη μου, είναι
η οικονομική αναρχία της καπιταλιστικής κοινωνίας (...). Έχουμε μπροστά μας μια τεράστια κοινότητα παραγωγών, τα μέλη της οποίας ακατάπαυστα προσπαθούν να στερήσουν ο ένας από τον άλλο τα φρούτα της ομαδικής εργασίας - όχι διά της βίας, αλλά μέσω μιας πιστής συμμόρφωσης σε ένα σύστημα νομικών κανόνων.
Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι τα μέσα παραγωγής - δηλαδή ολόκληρη η παραγωγική ικανότητα, η οποία είναι αναγκαία για την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών, αλλά και επιπρόσθετα απαραίτητα αγαθά - μπορεί νομικώς, και κατά μεγάλο μέρος έτσι είναι, να είναι η ατομική ιδιωτική περιουσία.
(...) Ο κάτοχος των μέσων παραγωγής είναι σε θέση να κυνηγήσει την ικανότητα για εργασία που κατέχει ο εργάτης. Χρησιμοποιώντας τα μέσα παραγωγής ο εργάτης δημιουργεί νέα προϊόντα, τα οποία και θα αποτελέσουν περιουσία του κεφαλαιούχου.
Το ουσιαστικό σημείο της διαδικασίας αυτής είναι η σχέση μεταξύ των προϊόντων που παράγει ο εργάτης και της αμοιβής του, που και τα δύο μετρούνται σε πραγματική αξία (...).
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι ακόμα και θεωρητικά
η αμοιβή του εργάτη δεν καθορίζεται από την αξία των προϊόντων που έχει παραγάγει.
Το ιδιωτικό κεφάλαιο τείνει να συγκεντρώνεται σε λίγα χέρια (...).
Το αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων είναι μια ολιγαρχία του ιδιωτικού κεφαλαίου με τεράστια δύναμη, που δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί αποδοτικά, ακόμα και από μια δημοκρατικά πολιτικά οργανωμένη κοινωνία.
Αυτό είναι αλήθεια, αφού τα μέλη των νομοθετικών Σωμάτων εκλέγονται μέσω πολιτικών κομμάτων, τα οποία χρηματοδοτούνται ή επηρεάζονται από το ιδιωτικό κεφάλαιο, το οποίο για πολύ πρακτικούς λόγους διαχωρίζει τους ψηφοφόρους από τους νομοθέτες.
Το αποτέλεσμα είναι οι αντιπρόσωποι του λαού να μην προστατεύουν επαρκώς τα συμφέροντα των λιγότερο προνομιούχων τμημάτων του λαού. Επιπρόσθετα, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες
το ιδιωτικό κεφάλαιο ελέγχει - άμεσα ή έμμεσα - τις κύριες πηγές πληροφόρησης (Τύπο, ραδιόφωνο, εκπαίδευση).
Για το λόγο αυτό, είναι εξαιρετικά δύσκολο και τις περισσότερες φορές τελείως αδύνατο για έναν πολίτη να εξάγει αντικειμενικά συμπεράσματα και να κάνει έξυπνη χρήση των πολιτικών του δικαιωμάτων (...) σε μια οικονομία που βασίζεται στην ιδιωτική ιδιοκτησία του κεφαλαίου (...) τα μέσα παραγωγής (κεφάλαιο) είναι προσωπική ιδιοκτησία και οι κάτοχοί τους τα διαθέτουν όπως οι ίδιοι θέλουν (...).
Η παραγωγή γίνεται για το κέρδος και όχι για το όφελος.
Δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα ότι όλοι όσοι είναι σε θέση και έχουν τη θέληση να δουλέψουν, θα μπορούν πάντοτε να βρουν μια δουλειά.
Ένας "στρατός" από ανέργους υπάρχει σχεδόν πάντοτε. Ο εργάτης διακατέχεται από το συνεχή φόβο ότι μπορεί να χάσει τη δουλειά του. Αφού οι άνεργοι και οι χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι δεν αποτελούν μια κερδοφόρα αγορά, η παραγωγή καταναλωτικών αγαθών υποχρεωτικά περιορίζεται και η συνέπεια είναι οι μεγάλες δυσκολίες.
Η τεχνολογική ανάπτυξη πολύ συχνά έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των ανέργων, παρά τη διευκόλυνση της εργασίας για όλους.
Το κίνητρο του κέρδους, σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό μεταξύ των κεφαλαιοκρατών, είναι υπεύθυνο για μια αποσταθεροποίηση στη συσσώρευση και χρησιμοποίηση του κεφαλαίου, η οποία οδηγεί σε συνεχώς αυξανόμενες και σοβαρές υφέσεις.
Ο χωρίς όρια ανταγωνισμός οδηγεί σε τεράστια απώλεια εργασίας, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται και ένας ακρωτηριασμός της κοινωνικής συνείδησης των ατόμων.
Θεωρώ ότι αυτός ο ακρωτηριασμός των ατόμων είναι το χειρότερο κακό του καπιταλισμού (...). Είμαι πεπεισμένος ότι υπάρχει μονάχα ένας δρόμος για την εξάλειψη αυτών των θανατηφόρων κακών.
Είναι η δημιουργία μιας σοσιαλιστικής οικονομίας σε συνδυασμό με ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που θα είναι προσανατολισμένο προς την επίτευξη κοινωνικών στόχων.

Σε μια τέτοια οικονομία, τα μέσα παραγωγής ανήκουν στην ίδια την κοινωνία και χρησιμοποιούνται σε μια σχεδιασμένη φόρμα.
Μια σχεδιασμένη οικονομία, η οποία προσαρμόζει την παραγωγή στις ανάγκες της κοινότητας, θα διένειμε τη δουλειά που πρέπει να γίνει σε όλους όσοι έχουν την ικανότητα για εργασία και θα εγγυόταν τα προς το ζην σε όλους τους ανθρώπους στις γυναίκες και στα παιδιά.
Η εκπαίδευση του ατόμου, σε συνδυασμό με την προώθηση των ιδιαίτερων ικανοτήτων του, θα προσπαθήσει να αναπτύξει στο άτομο αυτό ένα αίσθημα ευθύνης απέναντι στον συνάνθρωπό του, αντί του αισθήματος εξύμνησης της δύναμης (...).
Ο σοσιαλισμός κατευθύνεται σ' ένα κοινωνικό ηθικό άκρο.
Η επιστήμη όμως δεν μπορεί να δημιουργήσει άκρα και ακόμα λιγότερο, να τα ενσταλάξει στα ανθρώπινα όντα. Το περισσότερο που μπορεί να κάνει η επιστήμη, είναι να παρέχει τα μέσα με τα οποία μπορούν να επιτευχθούν τα άκρα αυτά.
Πρέπει να προσέξουμε, ώστε να μην υπερεκτιμήσουμε την επιστήμη και τις επιστημονικές μεθόδους, όταν το ζήτημα αφορά ανθρώπινα προβλήματα.
Και δεν πρέπει να υποθέτουμε ότι οι ειδικοί είναι και οι μόνοι που έχουν το δικαίωμα να εκφέρουν γνώμη σε ζητήματα που επηρεάζουν την οργάνωση της κοινωνίας».


email: mpog@enikos.gr 

«Δίκτυα σταθερότητας»...

«Δίκτυα σταθερότητας»...

«Εξήγησα τα ενεργειακά πρότζεκτ που τρέχουν στην περιοχή. Νομίζω ότι τα γνωρίζει καλύτερα και από μένα, αλλά αναφέρθηκα στο πώς τα βλέπουμε εμείς και στη σημασία που έχει για τους Ελληνες το να εξελιχθεί η Ελλάδα σε ένα κέντρο μεταφοράς διαφόρων μορφών Ενέργειας. Παράλληλα, αναφέρθηκα και σε άλλα πρότζεκτ όπως η δημιουργία οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων, δικτύων σταθερότητας στην περιοχή. Τα δίκτυα της Ενέργειας, των σιδηροδρόμων, (...) εξήγησα ότι είναι πριν από όλα, δίκτυα σταθερότητας και μετά παραγωγής οικονομικών κερδών για εμάς».
Αυτά είπε μετά την προχτεσινή του συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μ. Τίλερσον, ο Ελληνας ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιάς, περιγράφοντας το πλαίσιο των «ενεργειακών project» που «τρέχουν» στην περιοχή, εντός του οποίου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ προσπαθεί να διαπραγματευτεί για λογαριασμό των επιχειρηματικών ομίλων και των συμφερόντων της αστικής τάξης της χώρας, την αναβάθμισή της σε «κόμβο». Με βασικό, βέβαια, «χαρτί» τη «γεωστρατηγική θέση» της χώρας, «εκεί όπου συναντιούνται οι κύκλοι» των σχετικών σχεδίων και αντιπαραθέσεων από την Ουκρανία έως τη Β. Αφρική και τη ΝΑ Μεσόγειο, όπως είχε περιγράψει προ μηνών ο Αμερικανός πρέσβης Πάιατ, αλλά και τη σταθερή συμμετοχή της χώρας στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και τα σχέδια ΕΕ - ΗΠΑ και ΝΑΤΟ.

***

Οντως, ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, δεν θα μπορούσε, παρά να ξέρει πολύ καλά τα σχετικά ενεργειακά «πρότζεκτ», όπου οι ΗΠΑ και άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και ισχυρά καπιταλιστικά κράτη όπως η Ρωσία, η Κίνα, η ΕΕ, κ.ο.κ. συγκρούονται για το μοίρασμα του ενεργειακού πλούτου και τους δρόμους μεταφοράς φυσικού αερίου και Ενέργειας. Αλλωστε, δεν πάνε καλά - καλά δύο βδομάδες απ' όταν η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδια για την ενεργειακή διπλωματία, Ρόμπιν Ντάνιγκαν, επισκεπτόταν την Ελλάδα «θυμίζοντας» προς πάσα κατεύθυνση ότι «αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τις ΗΠΑ και κομβική για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης η υλοποίηση του Νότιου Ενεργειακού Διαδρόμου», σχέδιο όπου εντάσσεται η ολοκλήρωση του αγωγού TAP, αλλά και άλλα κομμάτια όπως η ολοκλήρωση της πλωτής εξέδρας στην Αλεξανδρούπολη που μπορούν, σε συνδυασμό με τον «κάθετο διάδρομο» IGB Ελλάδας - Βουλγαρίας να τροφοδοτούν με αμερικανικό LNG, την ΕΕ, συμβάλλοντας στην «ενεργειακή απεξάρτησή» της από τη Ρωσία. Ούτε πάνε πολλές μέρες απ' όταν γράφτηκε στον Τύπο πως ο αμερικάνικος ενεργειακός κολοσσός «Exxon Mobil», έχει στα σκαριά «στρατηγική συμφωνία» με τα ΕΛΠΕ για το πιάσιμο επιπλέον «πόστων» για την έρευνα υδρογονανθράκων και στην Ελλάδα, πέραν αυτών που έχει ήδη «καπαρώσει» στη ΝΑ Μεσόγειο.

***

Τα ενεργειακά αυτά σχέδια, όπως και συνολικά οι εξελίξεις που συνδέονται με την αντιπαράθεση γύρω απ' αυτά, προχωράνε βέβαια μέσα από σχέσεις ανταγωνισμού και συνεργασίας - προσωρινών συμβιβασμών που αποτελούν την «άλλη όψη» των ανταγωνισμών, προετοιμάζοντας ουσιαστικά το έδαφος για τον επόμενο, ακόμα ευρύτερο κύκλο των σχετικών συγκρούσεων, ανοίγοντας και έτσι την πόρτα σε ένταση όχι μόνο των περιφερειακών συγκρούσεων αλλά ακόμα και σε έναν πιο γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το «καλωσόρισμα» από την ΕΕ των προχτεσινών «δεσμεύσεων» της «Gazprom» ότι σε αντίθεση με την προηγούμενη πολιτική της, θα επιτρέψει για μια περίοδο 8 χρόνων τη μεταφορά από χώρα σε χώρα των ποσοτήτων φυσικού αερίου με τις οποίες τροφοδοτεί μια σειρά χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Πρόκειται για ζήτημα, το οποίο, σε προηγούμενη φάση, είχε προκαλέσει σφοδρή αντιπαράθεση, με ευρωπαϊκά κράτη αλλά και τις ΗΠΑ να λένε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί την Ενέργεια «ως όπλο». Μια τέτοια εξέλιξη, λέει η Κομισιόν, «συντελεί στην καλύτερη ολοκλήρωση των αγορών φυσικού αερίου της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης», ενώ πολλοί συνέδεσαν την κίνηση της «Gazprom» με την πρόθεση της Ρωσίας να συμμετάσχει με αέριο στον ΤΑΡ, ζήτημα το οποίο έχουν αφήσει ανοιχτό τόσο η ΕΕ, όσο και οι ΗΠΑ που προς στιγμήν λένε ότι «θα κριθεί με εμπορικούς όρους».
Η συγκρότηση αυτών των δικτύων βέβαια προκαλεί με τη σειρά της νέες αντιπαραθέσεις μονοπωλιακών ομίλων και καπιταλιστικών κρατών για τον έλεγχο, την τροφοδοσία τους και τη διαχείρισή τους, όπως δείχνει και η σημερινή έντονη «κινητικότητα» στα Βαλκάνια, η υποδαύλιση των εθνικισμών και των αλυτρωτισμών, επισημάνσεις όπως η πρόσφατη του Ντ. Τουσκ, ότι «η ΕΕ δεν είναι αφελής» και θα αναλάβει δράση ενάντια στις «κακές επιρροές τρίτων» στην περιοχή, οι κατηγορίες της Ρωσίας για την παρέμβαση «κέντρων» στα Σκόπια.

***

Ολα αυτά τα γνωρίζει καλά και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπως και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, που στηρίζουν τη στρατηγική του εγχώριου κεφαλαίου για την αναβάθμιση της θέσης του μέσω της ανάδειξης της χώρας σε «κόμβο» των αντιτιθέμενων ενεργειακών σχεδίων και «πυλώνα» για την προώθηση των ευρωΝΑΤΟικών σχεδίων στην περιοχή. Αυτήν τη «σταθερότητα» που έχει ανάγκη η καπιταλιστική οικονομία για να ανακάμψει επιζητούν πρώτα απ' όλα, όπως αποτυπώνει και η δήλωση του ΥΠΕΞ ότι τα συγκεκριμένα δίκτυα αποτελούν «πριν από όλα, δίκτυα σταθερότητας και μετά παραγωγής οικονομικών κερδών για εμάς». Το ίδιο αποτυπώνει και η στάση του «εφησυχασμού» και της επίκλησης των ιμπεριαλιστικών ενώσεων ως εγγυητών τάχα των κυριαρχικών δικαιωμάτων, ταυτόχρονα με την προσπάθεια οικοδόμησης «αξόνων» με άλλα καπιταλιστικά κράτη της περιοχής ενάντια π.χ. στις διεκδικήσεις της αστικής τάξης της Τουρκίας, όπως εκφράζονται σε Αιγαίο, Θράκη κ.ο.κ.
Ακριβώς ανάποδη είναι η εικόνα αυτών των σχεδίων για την εργατική τάξη και το λαό. Εκεί που οι καπιταλιστές βλέπουν «σταθερότητα» και «ευκαιρίες», οι λαοί «αντικρίζουν» τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τους πολέμους για τα συμφέροντα των μονοπωλίων. Η επιχειρηματολογία εξάλλου της κυβέρνησης περί «δικτύων σταθερότητας» πραγματικά καταρρέει στη θέα των συντριμμιών που αφήνουν πίσω τους οι σχετικοί ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί. Από τη Βόρεια Αφρική έως τη Μέση Ανατολή, τη Συρία, το Ιράκ, και από την Κύπρο, όπου, στη βάση αυτών των ανταγωνισμών, προωθούνται τα διχοτομικά σχέδια έως την Ουκρανία όπου ο λαός της πληρώνει με το αίμα του τη στοίχιση πίσω από το ένα ή το άλλο αστικό και ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο. Η οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης ενάντια στη συμμετοχή, στους σχεδιασμούς αυτούς και τους σχετικούς ανταγωνισμούς, ενάντια στο ΝΑΤΟ, στην ΕΕ, αγώνας που πρέπει να συνδεθεί με τον αγώνα για την εργατική - λαϊκή εξουσία, αποκτά επείγοντα χαρακτήρα.

Στο επίκεντρο οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες

Στο επίκεντρο οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες

Οσο περνάει ο καιρός και παίρνει σχήμα η συμφωνία κυβέρνησης - κουαρτέτου για τα μέτρα που απαιτούνται προκειμένου να κλείσει η «αξιολόγηση», τόσο αποκαλύπτονται το εύρος και το βάθος της εξαπάτησης που επιχειρεί η κυβέρνηση με τα «αντισταθμιστικά», για τα οποία ισχυρίζεται ότι θα εξουδετερώσουν την επιβάρυνση που θα προκύψει για τα λαϊκά στρώματα από τη μείωση του αφορολόγητου και τις νέες περικοπές στις συντάξεις.
Πέρα από το γεγονός ότι σκόπιμα συντηρείται η «θολούρα» γύρω από τα λεγόμενα «αντίμετρα», με την κυβέρνηση να πετάει κάθε τόσο κι ένα καινούργιο πυροτέχνημα, από τις ίδιες τις εξελίξεις επιβεβαιώνεται ότι για να εφαρμοστεί τελικά έστω και ένα από αυτά τα μέτρα, θα πρέπει πρώτα ο λαός να ματώσει και με το παραπάνω για να πιαστούν οι στόχοι των «πρωτογενών πλεονασμάτων».
Με άλλα λόγια, θα πρέπει η λαϊκή οικογένεια να αποδεχτεί να της αφαιρούνται κατ' έτος επιπλέον 3,6 δισ. ευρώ από το πενιχρό της εισόδημα, για να μπορεί να ...ελπίζει κάπου, κάπως, κάποτε σε κάποια αναιμική μείωση του ΕΝΦΙΑ, ή των συντελεστών του ΦΠΑ, ακόμα και για να βρει μια θέση το παιδί της σε κάποιον παιδικό σταθμό.
Από τα ίδια τα πράγματα προκύπτει, επίσης, ότι ένα μεγάλο μέρος των «αντισταθμιστικών» θα είναι το συμπλήρωμα και η επέκταση των αντιλαϊκών μέτρων που προβλέπονται για μετά το 2018.
Να ένα παράδειγμα: Με τη μείωση του αφορολόγητου στα λαϊκά νοικοκυριά, αυξάνουν τα έσοδα του κράτους και ενεργοποιείται το «αναπτυξιακό αντίμετρο» της μείωσης της φορολογίας του κεφαλαίου, με το οποίο ενισχύονται παραπέρα οι επιχειρηματικοί όμιλοι, από την αφαίμαξη των εργαζομένων και του λαού.
Δηλαδή, μέτρα και «αντίμετρα» βρίσκονται σε πλήρη αρμονία, για τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Και επειδή προβλέπεται να ενταθεί η σχετική και απόλυτη φτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων, η κυβέρνηση συζητάει την ανακατεύθυνση ορισμένων πόρων πάνω από τα πρωτογενή πλεονάσματα, σε προγράμματα διαχείρισης της ακραίας φτώχειας.
Αυτή είναι η μια πλευρά. Η άλλη έχει να κάνει με το έδαφος πάνω στο οποίο η κυβέρνηση ξεδιπλώνει την προπαγάνδα της, με στόχο να εγκλωβίσει λαϊκές συνειδήσεις στη φάκα της αντιλαϊκής της πολιτικής, χρησιμοποιώντας για δόλωμα τα λεγόμενα «αντισταθμιστικά». Το έδαφος αυτό δεν είναι άλλο από τη λογική των μειωμένων απαιτήσεων, που η ίδια ανατροφοδοτεί και ενισχύει, σπέρνοντας απογοήτευση, φόβο και συμβιβασμό με το «μικρότερο κακό».
Την ίδια ώρα που η άνοδος της παραγωγικότητας και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και της τεχνικής επιτρέπουν την κάλυψη όλων των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, που διευρύνονται διαρκώς, η κυβέρνηση, το κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί τους στο συνδικαλιστικό κίνημα καλούν και εκβιάζουν το λαό να συμβιβαστεί με τη μίζερη ζωή, να αποκηρύξει ακόμα και τις απώλειες που είχε στα χρόνια της κρίσης και να «πνίξει» τη φτώχεια του στα «αντισταθμιστικά» της απάτης.
Για να αλλάξει αυτή η κατάσταση πρέπει το εργατικό - λαϊκό κίνημα να οργανώσει την πάλη του με κριτήριο την ανάκτηση όσων έχουν χαθεί, αλλά κυρίως την ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών που πρέπει να μπουν στο επίκεντρο. Η πάλη γι' αυτές απαιτεί σύγκρουση με το κεφάλαιο, τη στρατηγική του, τους στόχους για ανάκαμψη των κερδών του. Χρειάζεται να ωριμάζει η ανάγκη ο αγώνας να κατευθύνεται στο στόχο να φύγουν από τη μέση το καπιταλιστικό κέρδος και η εξουσία του κεφαλαίου που ορθώνονται ως εμπόδιο, να κατευθύνεται στο στόχο της εργατικής εξουσίας και της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων.