ΕΥΡΩΖΩΝΗ
Σενάρια και αντιθέσεις στη σκιά της κρίσης
Ο ρόλος της ΕΚΤ και το βάθεμα της πολιτικής ενοποίησης στο επίκεντρο των παζαριών για έναν ακόμα ενδοϊμπεριαλιστικό συμβιβασμό
 |
Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται σταθερά ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και η δυνατότητά της να παρεμβαίνει στη δευτερογενή αγορά ομολόγων, προκειμένου να «ανακουφίζει» από το υψηλό κόστος δανεισμού τις χώρες που βρίσκονται σε κρίση και καταγράφουν υψηλό χρέος. Ισπανία και Ιταλία «καίγονται» για μια τέτοια «αναβάθμιση» της ΕΚΤ, σε αντίθεση με τη Γερμανία, η ανταγωνιστικότητα της οποίας θα πληγεί από την εξίσωση του κόστους δανεισμού με τις ανταγωνίστριες καπιταλιστικές οικονομίες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο να αγοράζει τα ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν«οικονομικά προβλήματα», προκειμένου να εμποδίζει τα επιτόκιά τους να ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο όριο σε σχέση με τα γερμανικά ομόλογα. Το όριο αυτό θα έχει οριστεί εκ των προτέρων.
Για το συγκεκριμένο σχέδιο, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών δήλωνε χτες άγνοια, ενώ και η γερμανική κεντρική τράπεζα Bundesbank εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις. «Σε καθαρά θεωρητικούς, αφηρημένους όρους, ένα τέτοιο εργαλείο θα ήταν ασφαλώς πολύ προβληματικό. Ωστόσο, δεν γνωρίζω καμία πρόταση προς αυτή την κατεύθυνση», δήλωσε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης.
Από την πλευρά της, η Bundesbank αναφέρει στη μηνιαία έκθεσή της ότι «παραμένει επικριτική σχετικά με την αγορά κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης, η οποία ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τη σταθερότητα», προκαλώντας τη μήνη της Ιταλίας, το κόστος δανεισμού της οποίας σημείωσε νέα άνοδο τη Δευτέρα. Ο Ιταλός υπουργός Βιομηχανίας Κ. Πάσερα επέκρινε την αντίθεση της Bundesbank στα σχέδια της ΕΚΤ, λέγοντας πως «τέτοιες δηλώσεις διαταράσσουν τις αγορές».
Μέσα σ' αυτό το κλίμα, με τα ζόρια της διαχείρισης της κρίσης να μεγαλώνουν, συναντιούνται την Πέμπτη στο Παρίσι η Γερμανίδα καγκελάριος Α. Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Φ. Ολάντ, πριν τις διαδοχικές συναντήσεις που θα έχει μαζί τους ο Α. Σαμαράς,την Παρασκευή και το Σάββατο, σε Βερολίνο και Παρίσι, αντίστοιχα.
Ακολουθεί στις 6 Σεπτέμβρη η συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ. Για τις 3 του Σεπτέμβρη έχει οριστεί η άτυπη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (Eurogroup) και στις 14-15 του ίδιου μήνα η τακτική συνεδρίαση των συμβουλίων Eurogroup/Ecofin. Την ατζέντα συμπληρώνουν η συνεδρίαση του Eurogroup για την Ελλάδα στις 8 Οκτώβρη και στις 18-19 Οκτώβρη η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Οι κόντρες, οι αντιθέσεις, αλλά και τα βάρβαρα μέτρα που ενιαία προωθούν οι αστικές κυβερνήσεις στα κράτη - μέλη, επιβεβαιώνουν ότι ανεξάρτητα από την εξέλιξη των μεταξύ τους παζαριών, οι λαοί της Ευρωζώνης θα συνεχίσουν να βιώνουν με τον πιο άγριο τρόπο τις συνέπειες από τη διαχείριση της κρίσης υπέρ των μονοπωλίων της ΕΕ.
Διεργασίες και σενάρια
Τις διεργασίες που κορυφώνονται στο παρασκήνιο επιβεβαιώνει και η δήλωση της Α. Μέρκελ από την Οττάβα του Καναδά ότι στηρίζει τη δέσμευση της ΕΚΤ πως πρέπει να γίνει «το παν για τη σωτηρία του ευρώ», με την προϋπόθεση ότι θα ενισχυθεί η Κομισιόν και θα αυστηροποιηθεί ο κοινοτικός έλεγχος σε χώρες - μέλη με υπέρογκο χρέος και παραβίαση των δημοσιονομικών.
Με άλλα λόγια, η Γερμανία ζητάει βάθεμα της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ σαν προαπαιτούμενο για κάθε αλλαγή στους όρους με τους οποίους τα κράτη - μέλη αντλούν χρήμα για τα μονοπώλιά τους. Οπως δήλωσε η Μέρκελ, ο χρόνος για την επιτακτική πορεία προς την πολιτική ένωση «τελειώνει».
Ο Καναδός πρωθυπουργός Στ. Χάρπερ δήλωσε από την πλευρά του πεπεισμένος ότι οι διακηρύξεις της ΕΚΤ «είναι αυτό που πιστεύουν και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις», πιέζοντας κι αυτός στην κατεύθυνση που υποδεικνύουν οι ΗΠΑ για τη διαχείριση της κρίσης στην Ευρωζώνη σε βάρος των άμεσων συμφερόντων της Γερμανίας.
Με δεδομένες τις παραπάνω αντιθέσεις, κλιμακώνεται η συζήτηση για το μέλλον της Ευρωζώνης. Μιλώντας την Κυριακή στο Ρίμινι, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μ. Μόντι είπε ότι«για την Ιταλία, για την Ευρώπη, η μεγαλύτερη τραγωδία θα είναι να δούμε το ευρώ να γίνεται, εξαιτίας της ανικανότητάς μας, ένας διασπαστικός παράγοντας, που θα αφυπνίσει τις προκαταλήψεις που ο Βορράς έχει για το Νότο, και αντιστρόφως», παραδεχόμενος ωστόσο ότι «ο κίνδυνος αυτός ελλοχεύει».
Από την πλευρά του, το μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ Γ. Ασμουσεν, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Frankfurter Rundschau, διαπιστώνει ότι ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα ήταν διαχειρίσιμη, αλλά όχι τόσο συντεταγμένη όσο φαντάζονται κάποιοι.
Ο ίδιος, σύμφωνα με την Deutsche Welle, επαναλαμβάνει ότι θα μπορούσαν να περιοριστούν οι συνέπειες ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ, η οποία ωστόσο «θα συνοδευόταν από συρρίκνωση της ανάπτυξης και υψηλή ανεργία, ενώ θα ήταν και πολύ ακριβή για την Ελλάδα, για όλη την Ευρώπη και τη Γερμανία».
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και τα σενάρια που διαρρέονται για επικείμενο νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, αυτή τη φορά από την ΕΚΤ. Το πρακτορείο Reutersυποστηρίζει ότι αν η ΕΚΤ αποδεχόταν μια απομείωση της αξίας των ελληνικών κρατικών ομολόγων που διακρατεί, θα βοηθούσε την Αθήνα και θα καθησύχαζε τους επενδυτές που φοβούνται ότι θα υποστούν νέες ζημίες, αλλά μια τέτοια κίνηση συναντά σφοδρή αντίσταση στο εσωτερικό της.
Οπως σημειώνει το σχετικό ρεπορτάζ, στελέχη της ΕΚΤ απορρίπτουν την ιδέα να υποστεί η τράπεζα ζημιές και να κατηγορηθεί για πολιτικό ρόλο και άμεσο επηρεασμό της νομισματικής πολιτικής.
Αυτό ίσως οδηγήσει στην αναζήτηση πιο «δημιουργικών» λύσεων, εκτιμά το Reuters. Ενα σενάριο προβλέπει τα ευρωπαϊκά ταμεία να δώσουν εγγυήσεις στην ΕΚΤ για τις περαιτέρω αγορές κρατικών ομολόγων, να προσφέρουν δηλαδή ασφάλιστρα κινδύνου για το ενδεχόμενο ζημιών. Ενα ακόμα σενάριο προβλέπει την απομείωση, ή «κούρεμα», άλλων 100 δισ. ευρώ από το ελληνικό δημόσιο χρέος.
Η ΕΚΤ έχει δαπανήσει περίπου 38 δισ. ευρώ για να αγοράσει ελληνικά κρατικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 50 δισ. ευρώ. Ελληνικά ομόλογα διακρατούν και κεντρικές τράπεζες κρατών - μελών της Ενωσης, η αξία των οποίων εκτιμάται σε περίπου 12 δισ. ευρώ.
Αλλεπάλληλα κύματα μέτρων
Παράλληλα με τα σενάρια για την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ, κλιμακώνονται και οι πιέσεις στο λαό να αποδεχτεί την πτώχευσή του για να σωθεί η ντόπια και ξένη πλουτοκρατία. Η προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη χορήγηση περαιτέρω οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, είπε τη Δευτέρα ο Φινλανδός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Α. Στουμπ, κινούμενος στο ίδιο πλαίσιο με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε.
«Δεν θα υπάρξει τρίτο πακέτο διάσωσης εάν δεν προχωρήσει (σ.σ. η Ελλάδα) σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο Στουμπ, σύμφωνα με το Reuters, επισημαίνοντας ότι η στήριξη της Ελλάδας συνοδευόταν πάντα από προϋποθέσεις.
Ο Β. Σόιμπλε είχε δηλώσει και αυτός σε συνέντευξή του ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να περιμένει ένα νέο «πρόγραμμα στήριξης», καθώς υπάρχουν όρια στη βοήθεια που μπορεί να δοθεί στη χώρα. «Δεν είναι υπεύθυνο να ρίχνουμε λεφτά σε ένα βαρέλι χωρίς πάτο», είχε πει το περασμένο Σάββατο. Γερμανία, Φινλανδία, Εσθονία και Σλοβακία αντιτίθενται στην παροχή νέων δανείων προς την Ελλάδα, ρίχνοντας νερό στο μύλο των αντιθέσεων με άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Γαλλία.
«Μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι τεχνικά δυνατή, αλλά ο πολιτικός κίνδυνος μιας τέτοιας εξέλιξης είναι ανυπολόγιστος», αναφέρει από την πλευρά του σε συνέντευξη στην αυστριακή εφημερίδα «Tiroler Tageszeitung» ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που θα επισκεφθεί αύριο την Αθήνα για να συνδράμει την κυβέρνηση στον εκβιασμό και στα τελεσίγραφα προς το λαό.
Ρίχνοντας τροχιοδεικτικές βολές, ο ίδιος προσθέτει με νόημα ότι «αν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί με τα αιτήματα οικονομικής εξυγίανσης και διαρθρωτικών αλλαγών, τότε μπορεί να πρέπει να ληφθεί υπόψη το συγκεκριμένο ενδεχόμενο», αλλά πιστεύει ότι τελικά η χώρα «θα παραμείνει εντός ευρώ, διότι θα εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της». Η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί αναγκασμένη να εγκαταλείψει το ευρωπαϊκό κοινό νόμισμα «μόνο αν δεν σεβαστεί καμία συμφωνία και καταστρατηγήσει όλους τους κανόνες», είπε ο ίδιος.
Σύμφωνα, εξάλλου, με την Deutsche Welle, η εφημερίδα Suddeutsche Zeitung του Μονάχου κάνει λόγο για πρωτοβουλίες θωράκισης της Ευρωζώνης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες μιας ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Το νέο πλαίσιο μέτρων θα μπορούσε να προβλέπει και μία μεγαλύτερη οικονομική ενίσχυση της Ελλάδας, έτσι ώστε να διευκολυνθεί ένα νέο ξεκίνημα για τη χώρα εκτός Ευρωζώνης, εκτιμά η εφημερίδα.
Η Ελλάδα είναι πιθανό να χρειασθεί να προχωρήσει σε επιπλέον περικοπές δαπανών ύψους 2,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014, ανεβάζοντας το συνολικό «λογαριασμό» των μέτρων στα 14 δισ. ευρώ, ισχυρίζεται σε δημοσίευμά του το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, το οποίο επικαλείται προσωρινή έκθεση της τρόικας. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα θα χρειαστεί να περικόψει δαπάνες 14 δισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου το έλλειμμα να υποχωρήσει κάτω από το 3% του ΑΕΠ έως τα τέλη του 2014.
Το αυξανόμενο κενό στη χρηματοδότηση της χώρας αποδίδεται στις καθυστερήσεις του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και στη μεγαλύτερη από την αναμενόμενη ύφεση.
Το ενδεχόμενο διάλυσης της Ευρωζώνης δεν περιλαμβάνει όμως μόνο το σενάριο αποχώρησης της Ελλάδας ή και άλλων χωρών με οικονομικά προβλήματα, αλλά και της Γερμανίας. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που θα δημοσιευθεί την Κυριακή στην εβδομαδιαία εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, το 1/3 των Γερμανών θα έλεγε «όχι» στην παραμονή της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας εντός της Ζώνης του Ευρώ, ενώ το 50% των Γερμανών θα τάσσονταν υπέρ της παραμονής της χώρας τους στην Ευρωζώνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου