Πολιτικά θεωρούμε απαράδεκτο να πληρώσει ο λαός τα βάρη της κρίσης

Πολιτικά θεωρούμε απαράδεκτο να πληρώσει ο λαός τα βάρη της κρίσης

Η ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη Βουλή, την περασμένη Παρασκευή, κατά τη συζήτηση του φορολογικού νομοσχεδίου

Ξεκινώντας, θέλω να υπενθυμίσω την πάγια θέση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και ιδιαίτερα με μεγάλη ένταση, ότι είναι απαράδεκτη η διαδικασία που μεθοδεύεται την επόμενη Δευτέρα, να φέρετε με όρους «φαστ τρακ», με τη διαδικασία δηλαδή του κατεπείγοντος, εφτά πράξεις νομοθετικού περιεχομένου που αφορούν ιδιωτικοποιήσεις, απολύσεις και διάσπαση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου -αν και μου φαίνεται σήμερα θα βάλετε την ταφόπλακα-, που αφορούν την επικαιροποίηση του μεσοπρόθεσμου.

Οχι ότι αν μιλούσαμε δυο - τρεις μέρες θα άλλαζε η κατάσταση και θα έβγαινε κάτι διαφορετικό. Αλλά εν πάση περιπτώσει, πρέπει να γίνει μια συζήτηση μέσα στη Βουλή, παρά το ότι για μας ακόμα μεγαλύτερη αξία έχει η συζήτηση με το λαό. Είναι απαράδεκτο! Αυτή η διαδικασία δεν πρέπει να περάσει και πρέπει όλα τα κόμματα να βάλουμε όσο περνάει απ' το χέρι μας ένα εμπόδιο.

Μιλώντας για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, βεβαίως, η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης αποδεικνύει ότι είναι ζωντανή βιώσιμη επιχείρηση. Δεν αγοράζει κανείς νεκρούς, δεν αγοράζει επιχειρήσεις οι οποίες είναι για πτώχευση. Αγοράζει κάτι το ζωντανό, κάτι από το οποίο θα κερδίσει. Και μάλιστα το ΤΤ έχει πολύ λιγότερη επισφάλεια από κάθε άλλη τράπεζα κι αυτό το καταλαβαίνετε. Η ιδιωτικοποίησή του είναι συγκεκριμένη επιλογή. Κι αυτή η επιλογή δεν είναι τώρα, στην περίοδο της κρίσης. Απλώς η κρίση επιταχύνει διαδικασίες προαποφασισμένες.

Η Αλέκα Παπαρήγα στο βήμα της Βουλής

Eurokinissi

Θυμάστε -δεν έχω υπόψη μου ποιος τραπεζίτης το είχε πει- ότι στην Ελλάδα πρέπει να μείνουμε με 2,5 τράπεζες; Αλλωστε η συγκεντροποίηση είναι η κυρίαρχη τάση. Και η συγκεντροποίηση επιταχύνεται και σε περίοδο κρίσης και σε περίοδο ανάπτυξης, αλλά ιδιαίτερα σε περίοδο κρίσης είναι η πιο επιλεκτική διαδικασία. Αφήστε λοιπόν τώρα αν κερδίζει ή όχι το κράτος, ο λαός απ' το Ταμιευτήριο. Η ουσία είναι αυτή.

Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι δεν μπορούμε να αναστείλουμε διαδικασίες που αφορούν τη στρατηγική του συστήματος, που αφορούν επιλογές παγκόσμιες πια. Μακάρι ο λαός στην Ελλάδα να μπορούσε -αλλά δεν έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις- να ανατρέψει μια τέτοια διαδικασία εδώ και τώρα. Ομως δεν πρόκειται να παραιτηθούμε από τα συμφέροντα και τα δικαιώματα 3.300 εργαζομένων, και 72.000 μικρομετόχων.

Και μάλιστα, μικρομέτοχοι και Ταμιευτήριο είναι ένα πράγμα. Η μεγάλη πλειοψηφία των μετόχων, ξέρετε, και για ιστορικούς λόγους, έχει αγοράσει μετοχές 10, 20, 30 χιλιάδες ευρώ του Ταμιευτηρίου. Και μάλιστα πιστεύοντας, σε άλλες συνθήκες, ότι αυτή ήταν η πιο ασφαλής τοποθέτηση για το μέλλον του και κυρίως για τα παιδιά του, άλλος για την κηδεία του και δεν ξέρω τι...

Είναι απαράδεκτο. Και αρκετοί απ' αυτούς τους 72.000 μετόχους ήταν και εργαζόμενοι στο ΤΤ. Μπορεί εμείς να μην ψυχοπονάμε τους μεγάλους μετόχους, είτε διανέμουν, είτε δεν διανέμουν τα κέρδη, αλλά για τους μικρομετόχους και βεβαίως για τους εργαζόμενους, δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε.

Θέλουμε να θέσουμε και το εξής ζήτημα: Μεθοδεύεται, κ. Βορίδη, είστε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, να πάμε στη διαδικασία της παραπομπής για τη λίστα Λαγκάρντ με έναν τρόπο ο οποίος μπορεί να μη βγάλει κανένα αποτέλεσμα. Μπορεί ούτε ο κ. Παπακωνσταντίνου να μην παραπεμφθεί. Διότι άμα βάλετε κάλπη κατά κόμμα, το πράγμα μπερδεύεται. Εμείς δεν έχουμε αδιέξοδα, θα ψηφίσουμε την πρόταση του κόμματος που είναι πιο κοντά στη δική μας ή είμαστε εμείς πιο κοντά στη δική τους. Δεν έχουμε κανένα πολιτικό πρόβλημα, ξέρουμε τι θα διαλέξουμε. Αλλά υπάρχει σαφής κίνδυνος να μη γίνει καμία παραπομπή.

Πρέπει να μπουν τέσσερα ονόματα. Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλος, Παπανδρέου και Παπαδήμος. Με όλα τα τετράγωνα που πρέπει να υπάρχουν δίπλα, γιατί τους παραπέμπεις. Γιατί μπορεί να παραπέμπεις για 4 λόγους τον ένα, για 2 ή 3 τον άλλο ή για κανένα, ανάλογα τι θέλει να ψηφίσει ο κάθε βουλευτής.

Θα είναι ένα είδος -θα το πω καθαρά- πραξικοπήματος. Δεν υπάρχει μία πρόταση, υπάρχουν τρεις, και δεν μπορεί να μπει κατά κόμμα και να μας πείτε θα πάτε σε μία κάλπη. Ξαναλέω, εμείς ξέρουμε σε ποια κάλπη θα πάμε, αλλά επί της ουσίας μπορεί να μην έχουμε και καμία παραπομπή. Ατομική είναι η ψηφοφορία, προκαταβολικά εμείς ως κόμμα δεν μπορεί να πάρουμε όρκο για τίποτα, τι μπορεί να βγάλει. Ο καθένας, ο Θεός και η ψυχή του, ξέρει τι και πώς θα ψηφίσει.

Βάζετε βαθιά το χέρι στην τσέπη του λαού

Πάμε στο φορολογικό νομοσχέδιο. Εμείς αυτό το φορολογικό νομοσχέδιο δεν το αποκαλούμε "μνημονιακό". Οχι ότι δεν είναι, αλλά γιατί η λογική και η φιλοσοφία του νομοσχεδίου αυτού δεν αλλάζει -αλλάζει η βαρβαρότητα των μέτρων βεβαίως-, δεν αλλάζει με το πώς διαμορφώνονται τα φορολογικά νομοσχέδια από καταβολής συστήματος.

Και για να πάμε τώρα από τη μεταπολίτευση και μετά. Η λογική είναι αυτή, ότι εγώ πρέπει να πάρω από το λαό ό,τι του έχει μείνει στην τσέπη για να διαμορφώσω τα έσοδα του κράτους, για να πληρώνω τον κρατικό μηχανισμό, τους υπαλλήλους του κράτους και να πληρώνω όλους τους σχετικούς μηχανισμούς, τοκοχρεολύσια κλπ. Αν μείνει και κάτι, να το επιστρέφω στο μεγάλο κεφάλαιο. Και να δίνω κι ένα ποσό, που έβαινε συνεχώς μειούμενο, για τις λεγόμενες κοινωνικές ανάγκες.

Μ' αυτό το νομοσχέδιο επίσης υπάρχει και καινοτομία. Συνήθως η πάγια τακτική ήταν να ανεβαίνουν οι έμμεσοι φόροι. Ο συσχετισμός στην Ελλάδα άμεσων και έμμεσων φόρων ήταν καταλυτικός. Οι έμμεσοι φόροι ήταν δυσβάστακτοι για το λαό, ήταν χαράτσωμα μεγάλο. Τώρα έχουμε άνοδο και των έμμεσων και των άμεσων φόρων. Φορολογείτε είδη πρώτης ανάγκης και τα είδη αυτά πρώτης ανάγκης μετά τα βγάζετε από τις αποδείξεις -δεν είναι καινούργια βέβαια επιλογή- που πρέπει να φέρουμε στην εφορία. Και μας υποχρεώνετε να φέρνουμε αποδείξεις στο 25% από τα έσοδά μας.

Κι εγώ σας λέω το εξής πράγμα: Δηλαδή η ΔΕΗ είναι έξω από την τσέπη μας; Τα καύσιμα, η ύδρευση, το τηλέφωνο; Αμα δεν μπουν αυτές οι αποδείξεις, πώς θέλετε να συγκεντρωθεί το 25%; Με τα μπρόκολα και τα λάχανα που αγοράζει ο λαός και τις σάπιες ντομάτες στο τέλος της λαϊκής; Θα μαζεύει αποδείξεις, αλλά το ποσό ποιο θα είναι; Και θα φαίνεται ότι έχουμε και περίσσευμα κάτω από το μαξιλάρι, γιατί σου λέει, βρε κύριε, δεν έχεις 25%. Δεν μπορεί να βγαίνουν απ' έξω τα έξοδα που είναι άμεσης ανάγκης και επιβίωσης. Τι θα κάνουμε; Στη λάμπα πετρελαίου; Κι όταν μάλιστα αυξάνονται αυτά. Αυτό έχει γίνει βεβαίως απ' την πρώτη στιγμή, δεν είναι καινούργιο.

Αλλο ζήτημα, κι αυτό προηγούμενη αμαρτία του συστήματος: Είναι απαράδεκτο το όριο φτώχειας. Καταρχήν εδώ, με το νέο νομοσχέδιο, μηδέν έσοδα να έχεις άμα έχεις ένα σπίτι, πληρώνεις 1.250 έως 1.500 ευρώ. Από πού κι ως πού; Θα φάμε το σπίτι; Τα τούβλα του; Αλλά όριο φτώχειας λέει 5.000, που γίνεται 9.750, κάτι τέτοιο, με πλαστογραφία.

Πριν την κρίση, όριο φτώχειας είχαμε τα 11.500 ευρώ το χρόνο για την τετραμελή οικογένεια. Αυτός ήταν μόνο φτωχός. Ολοι μπορούμε να καταλάβουμε ότι κι αυτός που έχει μηδέν εισόδημα το χρόνο κι αυτός που έχει 10.000 είναι πάμφτωχοι. Από εκεί και πάνω είμαστε πλούσιοι; Κι όταν αφαιρείται κάτι απ' αυτόν που έχει τις 5.000, το προσθέτετε σε φόρο σ' αυτόν που έχει 10.000 ή 11.000 στον... πλούσιο.

Το όριο φτώχειας πώς πρέπει να καθορίζεται; Με βάση τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας. Οχι τις αναπτυξιακές δυνατότητες που προσδιορίζουν τα κυβερνητικά προγράμματα και τα μονοπώλια, το κεφάλαιο, αλλά με βάση τις σύγχρονες ανάγκες του ανθρώπου. Τις σύγχρονες ανάγκες, δεν μιλάμε για στρεβλή κατανάλωση. Αλλωστε αυτή την καλλιεργεί το σύστημα και γίνεται ακόμα πιο στρεβλή σε συνθήκες φτώχειας. Ποιος θα ξοδέψει τώρα για πολιτισμό, για ψυχαγωγία, για αλληλεγγύη; Αυτά είναι αστεία πράγματα.

Μ' αρέσει που λέτε και για πολιτιστική κρίση ή για οικολογική συνείδηση... Φωνάζετε ότι κόβει ο λαός τα δέντρα. Κι ένα δέντρο να έχεις στην αυλή σου σήμερα είναι προνόμιο. Με συγχωρείτε, δεν θα πάει να γραφτεί στη "Νατούρα" κάποιος που δεν έχει θέρμανση και κρυώνει το παιδί του στο σπίτι. Πώς θα γίνει; Στη "Νατούρα" θα πάει ή στις άλλες οικολογικές οργανώσεις; Δεν το καταλαβαίνετε ότι υποβαθμίζετε και αλλοιώνετε κι όποια οικολογική συνείδηση σήμερα έχουμε και όποια αγάπη στο πράσινο; Αμα εγώ είχα μικρά παιδιά και εγγόνια, θα έκοβα και τα δέντρα, σας το λέω, προκειμένου να μην κρυώνουν και πάθουν πνευμονία...

Απειθαρχία στις άδικες αποφάσεις

Το φορολογικό λοιπόν νομοσχέδιο δεν είναι γενικά βάρβαρο, δεν μπορεί να σταθεί, θα γίνουμε όλοι φοροφυγάδες. Οχι όλοι, η μεγάλη πλειοψηφία. Και θα γίνουμε όχι από ιδεολογία, όχι γιατί θέλουμε να συμπαρασταθούμε στους πολύ φτωχούς, όχι γιατί θέλουμε να μάθει ο λαός να απειθαρχεί στις άδικες αποφάσεις και εμείς αυτό κυρίως θέλουμε, αλλά γιατί δεν θα μπορούμε να πληρώσουμε. Δεν μπορεί να συνάπτουμε δάνεια στις τράπεζες για να πληρώνουμε τους φόρους, δεν γίνεται αυτό το πράγμα. Κι όταν τα πάντα έχουν ανέβει, Υγεία, Παιδεία, τα πάντα.

Απ' αυτό το νομοσχέδιο συντριπτικά κατάγματα υφίστανται οι μισθωτοί, συνταξιούχοι, μικροί αυτοαπασχολούμενοι, αγροτιά. Και έχουμε τη μείωση φόρου στις ανώνυμες εταιρείες και σ' αυτές που είναι μέσα στο Χρηματιστήριο για να τονώσουμε το Χρηματιστήριο... Λέτε κι άμα τονωθεί το Χρηματιστήριο, θα γεμίσει το πιάτο φαγητό και θα αγοράσουμε και πετρέλαιο.

Και εν πάση περιπτώσει να ξεκαθαρίσουμε ότι εμείς δεν δεχόμαστε να πληρώσει ο λαός ούτε ένα ευρώ. Το έχει πληρώσει, πολιτικά όμως θεωρούμε απαράδεκτο να πληρώσει ο λαός τα βάρη της κρίσης. Δε τη δημιούργησε και ούτε η κρίση δημιουργείται από τη φοροδιαφυγή. Ούτε κι από τη φοροδιαφυγή του μεγάλου κεφαλαίου, γιατί οι φοροαπαλλαγές και κυρίως η νόμιμη κλοπή που κάνει, είναι απείρως μεγαλύτερη από τη φοροδιαφυγή. Αλλο ότι είναι αδηφάγο το κεφάλαιο, δεν ξεδιψάει με τίποτα και θα κάνει και τη φοροδιαφυγή.

Ας πάρουμε την τριμερή χρηματοδότηση που κι εμείς υποστηρίζουμε σαν άμυνα στο ασφαλιστικό σύστημα. Πληρώνει ο εργαζόμενος ασφαλιστικές εισφορές, πληρώνει ο εργοδότης. Από που τα βρήκε ο εργοδότης; Τον πλούτο τον παράγουν οι εργαζόμενοι. Ενα μέρος απ' την κλοπή που κάνει απ' τον πλούτο που παράγει ο κόσμος, δίνει ως εισφορά. Βεβαίως, σαν άμυνα το υποστηρίζουμε κι εμείς, αλλά έχουμε συνείδηση τι υποστηρίζουμε. Και δίνει το και κράτος. Από που διαμορφώνονται τα έσοδα του κράτους; Κυρίως πάλι απ' την απομύζηση του ιδρώτα του λαού, απ' τους άμεσους και έμμεσους φόρους κ.λπ..

Γι' αυτό εμείς επιμένουμε - αδιαφορώντας αν θέλετε, θα σας το πω καθαρά, για τους δημοσιονομικούς δείκτες. Με ποια έννοια αδιαφορούμε; Γιατί τους εντάσσουμε σε ένα γενικότερο προσκλητήριο αντεπίθεσης του λαού - ότι πρέπει να παρθούν πίσω με απόφαση της Βουλής (κι εδώ να υπάρχει και ονομαστική τοποθέτηση), τα χαράτσια της κοινωνικής αλληλεγγύης, ο φόρος επιτηδεύματος, το χαράτσι της ΔΕΗ, το ΦΠΑ και ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Ευχαριστούμε πάρα πολύ για τις προτάσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, να κάνουμε έργα στο σπίτι μας, για να ανέβει η θωράκιση από το κρύο και τη ζέστη και θα μας δώσει επιδότηση. Ρωτάτε αν μπορούμε να πληρώνουμε άλλα δάνεια; Δάνειο θα είναι κι αυτό. Οποιαδήποτε αλλαγή κι αν κάνεις σήμερα στο σπίτι, λιγότερο από 2.500 - 3.000 ευρώ δεν είναι.

Τα πάρα πολλά σπίτια που δεν έχουν τα σύγχρονα, μεταλλικά παντζούρια και πόρτες, ξέρετε πόσα χρήματα πρέπει να πληρώσουν; 'Η στο τζάκι, τα σπίτια που χτίστηκαν στις δεκαετίες του '50 και του '60 και πιο πριν, έχουν τζάκια; Οταν ο άλλος αγόραζε οικόπεδο με δόσεις και έχτιζε δωμάτιο δωμάτιο, έφτιαχνε τζάκι στο σπίτι του; Είτε ήταν παράνομο, είτε νόμιμο. Και να τα κάνουμε ενεργειακά; Αμα δεν έχουμε τζάκι, τι θα κάνουμε; Αλλους πάτε να επιδοτήσετε τώρα. Ε, αυτό το πράγμα δεν μπορεί να γίνει.

Η λίστα Λαγκάρντ αποδεικνύει ότι πλούτος υπάρχει

Κι απ' αυτή την άποψη, η λίστα Λαγκάρντ προσφέρει μια μεγάλη υπηρεσία για μας, προπαγανδιστική. Είτε είναι 20 που έχουν κλέψει την εφορία, είτε 500, είτε 600, άκρη δε θα βρούμε. Τέλειο έγκλημα δεν υπάρχει, αλλά τέλεια συγκάλυψη υπάρχει. Με τόσες λίστες και να ψάχνουμε εμείς τώρα πότε έγινε η αντιγραφή και σε ποιανού τα χέρια κλπ.

Αλλά εν πάση περιπτώσει, προσφέρει μια υπηρεσία. Αν είχαμε και τις άλλες λίστες κι αυτές θα πρόσφεραν υπηρεσία. Στην Ελλάδα παράγεται πλούτος, συσσωρεύεται πλούτος και η κρίση είναι προϊόν υπερσυσσώρευσης. Λιμνάζουν τα χρήματα στις τράπεζες. Γιατί; Γιατί δεν θέλουν να τα βάλουν σε επένδυση; Οχι! Για να τα βάλουν σε επένδυση πρέπει να «αλλάξουν τα φώτα» του λαού, πρέπει να εξασφαλίσουν πάμφθηνη εργατική δύναμη και πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν και σταθερότητα. Μέσα στη σταθερότητα, είναι ο λαός στο γύψο. Αυτό εννοούν σταθερότητα οι κύριοι επενδυτές. Φοβούνται τις απεργίες, τις κινητοποιήσεις κλπ.

Κοιτάξτε να δείτε, εμείς ως κόμμα αν είναι να διαλέξουμε επενδυτή ή το λαό στη φτώχεια, θα διαλέξουμε το λαό αγωνιζόμενο και θα υπερασπιστούμε το λαό που έχει ριχτεί στη φτώχεια. Διότι είναι φαύλος κύκλος. Κι απ' αυτή την άποψη, δεν είναι μόνο ευθύνη της τρικομματικής κυβέρνησης. Ολα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κυριολεκτικά ζαλίσει τον κόσμο, κάνοντας αντιπολίτευση στη λίστα Λαγκάρντ. Σωστά δε δέχονται να υπάρχει ούτε υπόνοια ποινικής ευθύνης και να μη δεχόμαστε και πολιτικής, άλλο αν δεν παραπέμπεται σε δικαστήριο. Αλλά δεν μπορεί τελικά ο λαός να μένει με την εντύπωση ότι αν δεν είχε γίνει αυτή η φοροδιαφυγή, δεν θα είχε χάσει τόσα ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα. Θα τα είχε χάσει. Γι' αυτό να είστε βέβαιοι.

Γιατί τα μέτρα που παίρνονται, ναι μεν επιταχύνονται στην κρίση, αλλά στοχεύουν γενικότερα και στοχεύουν ακριβώς να εξασφαλίσουν ανάκαμψη κερδών σε μια περίοδο που η διευρυμένη αναπαραγωγή του καπιταλιστικού συστήματος δεν είναι εύκολη, το ποσοστό κέρδους πέφτει ενώ η μάζα ανεβαίνει, ο ανταγωνισμός είναι οξύτατος, σήμερα οι παίχτες είναι πολύ περισσότεροι κλπ. Κι επομένως, θέλουν να «αλλάξουν τα φώτα» στο λαό και μετά θα καθορίσουν όχι να κάνουν επενδύσεις με βάση τις ανθρώπινες ανάγκες, αλλά εκεί που κερδίζουν.

Τσακώνεστε για την ανάκαμψη κερδών

Λίγο πριν έρθω εδώ πέρασα από τους συγκεντρωμένους των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Δηλαδή μπορείτε να μου αποδείξετε ότι οι επενδύσεις στη ναυπηγική βιομηχανία, είτε είναι επισκευή, είτε κατασκευή ή ότι άλλο μπορεί να βγει, είναι αντιπαραγωγικές;

Και με την ευκαιρία ρωτάω τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα το ΣΥΡΙΖΑ, επειδή έχει πιθανότητες να είναι αύριο κυβέρνηση και πρέπει να ξεκαθαρίσει τα πράγματα. Τι θα πει τα χρήματα να πηγαίνουν στην πραγματική οικονομία; Και κατηγορεί και τις τράπεζες. Δηλαδή οι τράπεζες δεν έχουν σχέση με την πραγματική καπιταλιστική οικονομία; Πού είναι οι τράπεζες, απ' έξω;

Εμείς δεν υπερασπιζόμαστε το χρηματοπιστωτικό σύστημα, γιατί είναι σύζευξη του βιομηχανικού με το τραπεζικό κεφάλαιο. Δεν είμαστε ούτε με τη μια μορφή του κεφαλαίου, ούτε με την άλλη. Ούτε με το πραγματικό, ούτε με το πλασματικό που δημιουργείται. Το κεφάλαιο είναι ένα και τα αποτελέσματα της λειτουργίας του είναι συγκεκριμένα, είτε είναι χαρτιά, είτε έχουν πραγματικό αντίκρυσμα μέσα στην παραγωγή.

Αλλά τι θα πει τα χρήματα να πάνε στην πραγματική οικονομία; Αυτή η ανάκαμψη που τσακώνεστε εδώ, τι είδους ανάκαμψη θα 'ναι; Πριν απ' όλα θα είναι ανάκαμψη κεφαλαίων και κερδών σε συνθήκες όπου τα μονοπώλια επιλέγουν πού θα επενδύσουν, δεν επενδύουν για να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Και η απάντηση που δώσατε χτες για τις 150.000 έως 400.000 θέσεις απασχόλησης των νέων ανθρώπων, είναι προκλητική. Ειλικρινά δε νιώθω ούτε την ανάγκη να τη σχολιάσω. Μόνο μια πλευρά να θυμίσω, γιατί εμείς χρησιμοποιούμε και τα επιχειρήματα που χρησιμοποιείτε μεταξύ σας. Καλά, αυτή η επιδότηση της κατάρτισης ήταν ένα μέσο που στη δεκαετία του '90 και του 2000 χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον. Προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης, άλλα μαϊμού κι άλλα πραγματικά...

Ετσι θα πάει το ΕΣΠΑ. Που σημαίνει ότι το σύστημα μπορεί να αλλάζει τις μορφές εξαγοράς, αλλά η εξαγορά ενός μέρους του λαού θα είναι πάντα παρούσα. Μόνο που τότε η εξαγορά ήθελε περισσότερα χρήματα, γιατί ζούσε καλύτερα ο λαός. Σήμερα η εξαγορά, που απευθύνεται στη μαζική νέα φτώχεια, με ψίχουλα θα γίνεται.

Αλλωστε και το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα έτσι σώζεται και έτσι θα διασωθεί και τα αμέσως επόμενα χρόνια, με εναλλαγές αριστερών και συντηρητικών κυβερνήσεων. Στην πραγματικότητα όμως, ουδέν κακό αμιγές καλού. Ισως δίνεται η ευκαιρία στο λαό να καταλάβει τι σημαίνει «αλλαγή», για να χρησιμοποιήσω έναν όρο που δεν μας είναι πολύ προσφιλής, αλλά πάντα στο λαό αρέσει.