Μια ιδιαίτερη πλευρά της αστικής ενημέρωσης

Μια ιδιαίτερη πλευρά της αστικής ενημέρωσης

Πρόσφατα, αστική εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας αφιέρωσε εκτενές άρθρο για το ρόλο των αστικών ΜΜΕ στην ενημέρωση (δεν τα έλεγε βεβαίως αστικά), κάνοντας εκτενείς αναφορές σε ζητήματα όπως: Η εφημερίδα έχει γνώμη και άποψη για τις πολιτικές εξελίξεις, την πορεία της οικονομίας και την πολιτική που, κατά τη γνώμη της, μπορεί να δώσει διέξοδο από την οικονομική καπιταλιστική κρίση, ότι έχει άποψη για την πολιτική των κομμάτων και δικαίωμα να ασκεί κριτική, πολεμική, στα κόμματα, στις ηγεσίες τους, στα πολιτικά πρόσωπα και βεβαίως όταν γίνεται επίσης κριτική στην εφημερίδα για τις θέσεις της, την πολιτική της τοποθέτηση, η ίδια θα απαντά όπως αυτή θέλει. Το άρθρο έκανε, βεβαίως, πολεμική σε συγκεκριμένο κόμμα της διαχείρισης και του ευρωμονόδρομου, απαντώντας ότι το πότε, πόσο και πώς θα προβάλλει τη στρατηγική του συγκεκριμένου κόμματος είναι δική της υπόθεση και δε δέχεται υποδείξεις σ' αυτό. Ταυτόχρονα, έκανε σαφείς υπαινιγμούς ότι το συγκεκριμένο κόμμα έχει υπεισέλθει στους ανταγωνισμούς που αντικειμενικά υπάρχουν και μεταξύ των αστικών ΜΜΕ, μεταξύ των καπιταλιστών ιδιοκτητών τους.

***

Λίγες μέρες πριν τη δημοσίευση του συγκεκριμένου άρθρου, η «Αυγή» γράφοντας ρεπορτάζ για κάποιες εξελίξεις στο τηλεοπτικό τοπίο, μίλησε για «σπάσιμο της διαπλοκής», άρα υπάρχει αυτή η δυνατότητα κατά τον ΣΥΡΙΖΑ. Να θυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει παρουσιάσει τις θέσεις του για τα ΜΜΕ με τη φιλοδοξία να βάλει κανόνες που θα αντιμετωπίσουν οριστικά, όπως λέει, τη διαπλοκή των ΜΜΕ και την ελευθερία στην ενημέρωση. Αλλά στις συνθήκες της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, και στα ΜΜΕ, δηλαδή στις ταξικές κοινωνίες, η ελευθερία στην ενημέρωση καθορίζεται από την ελευθερία της κυρίαρχης τάξης να διατηρεί, να προστατεύει και να ενισχύει την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, την εκμετάλλευση και τα κέρδη, το αστικό πολιτικό σύστημα. Η ενημέρωση δεν είναι ουδέτερο ζήτημα, ενώ είναι πολύ περισσότερα πράγματα από απλή ενημέρωση. Είναι συνειδητή παρέμβαση στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης, της κοινωνικής ψυχολογίας, επομένως ισχυρή ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση, προπαγάνδα, επίδραση στη διαμόρφωση αξιών, τρόπου ζωής κ.λπ. Ζητήματα που επίσης δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ουδέτερα ταξικά. Τα αστικά ΜΜΕ είναι ιδιοκτησία μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων με άλλες οικονομικές δραστηριότητες. Οργανώνονται με σκοπό τη χειραγώγηση του λαού στην αστική πολιτική, τη στήριξη του αστικού πολιτικού συστήματος. Είναι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί του καπιταλιστικού συστήματος, για την αναπαραγωγή της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής, χρηματοδοτούνται από τους ομίλους ιδιοκτησίας, προκειμένου να υπηρετούνται τα γενικά συμφέροντα των αστών. Στόχο έχουν την παρεμπόδιση αφύπνισης των λαϊκών δυνάμεων, είναι στην πρώτη γραμμή της πάλης των αστών ενάντια στο εργατικό κίνημα. Είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι αυτό μπορεί να αλλάξει.

***

Επίσης, τα αστικά ΜΜΕ, προκειμένου να μπορούν να εκπληρώνουν τους παραπάνω στόχους των αστών, στο όνομα της ενημέρωσης και του περιεχομένου που έχει αυτή, έχουν και συγκεκριμένη αποστολή, που συνδέεται άμεσα με το αστικό πολιτικό σύστημα και τη λειτουργία του. Αλλωστε, αυτό υπηρετεί τα συμφέροντα της αστικής τάξης, αυτό πρέπει να μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά για την εφαρμογή της πολιτικής των αστών, να αντιμετωπίζει το εργατικό κίνημα, να εμποδίζει τη χειραφέτηση των εργαζομένων από την αστική ιδεολογία και πολιτική. Και εκφράζεται με πολιτική τοποθέτηση, στήριξη συγκεκριμένης πολιτικής γραμμής, άρα και συγκεκριμένων πολιτικών κομμάτων, είτε στην κυβέρνηση, είτε στην αξιωματική αντιπολίτευση, (π.χ. μερίδα του Τύπου στηρίζει ΝΔ, άλλη ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, άλλη ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.), με άρθρα, με σχόλια, έρευνες κ.λπ. Και ανάλογα ασκούν κριτική ή πολεμική στη γραμμή των πολιτικών κομμάτων. Και επιδρούν, επίσης, στο αστικό πολιτικό σύστημα ή ακόμη και στην αναμόρφωσή του, παρεμβαίνοντας ενεργά, όπως στην περίοδο που διανύουμε. Εχουν άποψη και την προβάλλουν για τους δύο υπό διαμόρφωση πόλους, τον ένα με τη ΝΔ, τον άλλο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποια αστικά ΜΜΕ προβάλλουν την άποψη, την αναγκαιότητα, για διαμόρφωση πολιτικής δύναμης ανάμεσα σε ΝΔ και ΚΚΕ, ή άλλα ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Προβάλλουν διεργασίες σ' αυτήν την κατεύθυνση τμημάτων που έφυγαν από το ΠΑΣΟΚ αλλά δεν πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ, (Φλωρίδης, Διαμαντοπούλου, Λοβέρδος κ.λπ.). Βεβαίως, μέσω αυτής της διαδικασίας ενισχύουν ή υπονομεύουν, ανάλογα με τη συγκυρία, πολιτικά κόμματα, ηγεσίες, πρόσωπα από τα πολιτικά κόμματα, παρεμβαίνοντας ακόμη και στο εσωτερικό τους. Μπορεί, για παράδειγμα, να συμβάλλουν τα μέγιστα στη στήριξη ενός αστικού κόμματος, μιας ηγεσίας τέτοιου κόμματος, αλλά όταν εκτιμήσει η άρχουσα τάξη ή η κυρίαρχη μερίδα της ότι χρειάζονται αλλαγές, τότε αναλαμβάνουν δράση και σ' αυτήν την κατεύθυνση.