Covid-19: Η κόλαση του πραγματικού στην εποχή του ιμπεριαλισμού

Ενα σύνηθες αφήγημα είναι να προσλαμβάνονται τα όσα λαμβάνουν χώρα εντός της καπιταλιστικής πραγματικότητας είτε ως απόρροια ενός συνεκτικού - ορθολογικού σχεδιασμού, είτε ως συνέπεια μιας ανορθολογικής, ανοίκειας ή ακόμα και εξαιρετικής εκβολής που διαταράσσει την εύρυθμη καπιταλιστική ροή.

Βρισκόμαστε σε χρόνο παρόντα αντιμέτωποι, με αφορμή την πανδημία Covid-19, με μια έκδηλη εργαλειοποίηση της πραγματικότητας, όπου είτε η πανδημία αποδίδεται στον μυστικισμό σκοτεινών κέντρων που απεργάζονται δυστοπικά σενάρια για την ανθρωπότητα, είτε προτάσσεται μια θεώρηση που εντοπίζει την πανδημία στην περιοχή της τυχαιότητας και της ασυμβατότητας με την καπιταλιστική πραγματικότητα.
Πρόκειται για μια διττά κίβδηλη ερμηνεία, που τοποθετεί το ζήτημα της πανδημίας, γενικότερα το ζήτημα της κάλυψης των υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού, στο περιθώριο της επικράτειας της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, όπως και σε τεχνητή διάρρηξη προς τα εξίσου σημαντικά κοινωνικά, πολιτικά και εργασιακά δικαιώματα της εργατικής τάξης και του λαού, που τίθεται με νέους τρόπους σε πλήρη και ολιστική αμφισβήτηση.

Η πανδημία δεν συνιστά μια εξαιρετική κατάσταση, δεν αποτελεί μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως ακριβώς δεν είναι γέννημα ενός ανίερου και εν πολλοίς υποχθόνιου σχεδιασμού, ένα κτηνώδες πείραμα μια κυρίαρχης κάστας που υπέρκειται της οικτρής πραγματικότητας που βιώνει καθημερινά και αδιάλειπτα ο κόσμος της εργασίας. Μάταια αναζητούν οι σκαπανείς των ποικίλων θεωριών συνωμοσίας κάποιο μεγάλο σχέδιο, που υπερβαίνει μεταφυσικά τα κανονιστικά όρια της καπιταλιστικής κανονικότητας.

Η πανδημία είναι τόσο πραγματική, τόσο κανονική, τόσο πεζή και δυσώδης όσο και η καπιταλιστική πραγματικότητα που την κυοφόρησε και τη γέννησε. Είναι συνέπεια της εξάντλησης του φυσικού και κοινωνικού κεφαλαίου, είναι αποτέλεσμα της υποταγής των κοινωνικών αναγκών στην ακόρεστη δίψα της κυρίαρχης τάξης προκειμένου να επιτύχει κατακλυσμιαίους ρυθμούς κερδοφορίας.
Η σχέση της πανδημίας με το καπιταλιστικό καθεστώς τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς είναι άρρηκτη, παρόλο που έντεχνα αποκρύπτεται. Πρόδηλα η εν λόγω απόφανση εδράζεται στη θέση ότι στο πλαίσιο ενός συστήματος όπου η στρατηγική κατεύθυνση αφορά τη μετατροπή αναφαίρετων κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως αυτό της δημόσιας Υγείας, σε εμπόρευμα, τότε η ανθρώπινη ζωή υποτάσσεται και συντρίβεται εντός αυτής της στρατηγικής. Ταυτόχρονα, ο ταξικός χαρακτήρας της πανδημίας αφορά εκκωφαντικά τα αποτελέσματα αυτής, καθώς οι εργαζόμενοι και ο λαός, όντας σε δεινή οικονομική θέση, συνεχίζουν να εργάζονται εν μέσω πανδημίας σε άθλιες εργασιακές και υγειονομικές συνθήκες, βρισκόμενοι στο κέντρο μιας δίνης, διακυβεύοντας τη ζωή τους και τη ζωή των οικογενειών τους καθημερινά. Περαιτέρω, ένα σημαντικό κομμάτι της εργατικής τάξης που διαβιεί σε καθεστώς ανεργίας και μαύρης εργασίας, λογίζεται ως αόρατο, και ως εκ τούτου αποκλείεται από κάθε κρατική οικονομική αρωγή, όπως και από κάθε δυνατότητα πρόσβασης σε αξιοπρεπή περίθαλψη. Πρέπει να είναι σαφές: Οι καπιταλιστικές τάξεις σε εθνικό και διεθνικό επίπεδο εμπορεύονται όχι εν κρυπτώ, αλλά φανερά, μπροστά στα μάτια ολόκληρης της ανθρωπότητας, τη ζωή και το θάνατο του κόσμου της εργασίας, σε ένα χυδαίο χρηματιστήριο που αποτιμά την ανθρώπινη ζωή με τα πεπερασμένα καπιταλιστικά σταθμά.

Ταυτόχρονα η πανδημία μετουσιώνεται σε μια δεσπόζουσα αφορμή για την καπιταλιστική κυριαρχία προκειμένου να τεθούν στο περιθώριο κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, όπως και ατομικές ελευθερίες που δεν ήταν ποτέ προϊόν δωροληψίας από τις κυρίαρχες τάξεις, αλλά ανάστροφα, συνιστούν ιστορικό απόσταγμα των διαχρονικών όπως και άοκνων αγώνων της εργατικής τάξης και του λαού σε παγκόσμιο επίπεδο. Ηδη δρομολογήθηκε στη χώρα μας η κατάργηση του δικαιώματος στην απεργία, ενώ αποψιλώνονται τα εναπομείναντα εργασιακά δικαιώματα, φιμώνονται οι υγειονομικοί που αποκαλύπτουν τη γύμνια του δημόσιου συστήματος Υγείας, αυξάνονται γεωμετρικά η καταστολή και ο αυταρχισμός, και την ίδια στιγμή οικοδομείται ένα κράτος προληπτικής και κατασταλτικής βίας, ώστε να επιβληθεί σιγή νεκροταφείου, πλήρης υπακοή. Η καπιταλιστική κυριαρχία ουσιαστικά εντάσσει την πανδημία εντός των ορίων της κανονικότητάς της, διαστέλλοντας τα όρια της εξουσίας της και ταυτόχρονα συστέλλοντας τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα της εργατικής πλειοψηφίας.

Ο καπιταλισμός δεν σχεδίασε την πανδημία. Αυτή προέκυψε ως δομικό παράγωγο της άναρχης, ανορθολογικής και επιζήμιας για την ανθρωπότητα αυτοκαταστροφικής λειτουργίας του. Ωστόσο οι καπιταλιστικές τάξεις σχεδιάζουν τώρα, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ένα μέλλον πλήρους ανελευθερίας, περαιτέρω εκμετάλλευσης και βαθιάς αλλοτρίωσης του κόσμου της εργασίας. Σχεδιάζουν ξεδιάντροπα στα ρυπαρά τεφτέρια τους, βυσσοδομώντας πάνω στα σώματα των προλετάριων, υποσκάπτοντας κάθε πιθανότητα χειραφέτησης από τα καπιταλιστικά δεσμά, κάθε ενδεχόμενο ενός μέλλοντος ελευθερίας και αξιοπρέπειας για τον κόσμο της εργασίας. Μια παρατεταμένη κοινωνική και οικονομική κρίση θα αντικρίσει η εργατική τάξη όταν θα βγει στους δρόμους και θα προσπαθήσει να επανασυνδέσει το νήμα της καθημερινότητάς της. Ενώ μέσα στην πανδημία τα διεθνή και εγχώρια επιχειρηματικά συμφέροντα αποκομίζουν τεράστια κέρδη, τα κόστη που έχουν προκύψει για τη συνολική λειτουργία του συστήματος θα τα επωμιστούν οι εργατικές τάξεις και οι λαοί, που θα έρθουν αντιμέτωποι με μειώσεις μισθών, βαριά φορολογία, ανεργία και φτώχεια. Ο ανειρήνευτος και ταξικός χαρακτήρας του καπιταλιστικού συστήματος θα αποκαλυφθεί γυμνός, ωμός και αποκρουστικός, βίαιος και πολεμικός, προκειμένου να καθυποταχθεί το ταξικό εργατικό κίνημα και να ελεγχθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις απέναντι στον νέο κοινωνικό μεσαίωνα που δρομολογείται στιγμή με τη στιγμή.

Ωστόσο, δεν ζούμε τίποτε το εξαιρετικό. Τίποτε ξένο προς τον αέναο κοινωνικό κανιβαλισμό του καπιταλισμού. Βιώνουμε κάτι το εξαιρετικά κανονικό. Πρόκειται για την κόλαση του πραγματικού στην εποχή του ιμπεριαλισμού.
Οι δείκτες των ρολογιών σταμάτησαν. Η εργατική τάξη κρατά για άλλη μια φορά στα χέρια της την τύχη της ανθρωπότητας. Στις άδειες πόλεις ακούγεται όλο και πιο καθαρά το κάλεσμα των απελευθερωμένων εγγονών μας.
Πρόσκληση και πρόκληση συνάμα.

Χρήστος ΜΙΑΜΗΣ
Υποψήφιος διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,εργαζόμενος στην ιδιωτική Εκπαίδευση