Εθνικιστική υστερία και ιμπεριαλιστική χειραγώγηση

Αν πιστέψουμε τη γερμανική «Bild», η Ανγκελα Μέρκελ αποσόβησε στο παραπέντε μια σύγκρουση των πολεμικών στόλων Ελλάδας και Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, καμιά εκατοστή μίλια ανοιχτά από το Καστελόριζο. Αν πιστέψουμε την «Εστία» του Μ. Κοττάκη (με τις πολλές επαφές στο διπλωματικό και το στρατιωτικό «προσωπικό» στην Ελλάδα), στη μυστική σύσκεψη του Βερολίνου συμφωνήθηκε να αρχίσει διμερής διάλογος Ελλάδας- Τουρκίας για όλα τα θέματα και επίσης, συμφωνήθηκε «αποχή από εκατέρωθεν ενέργειες…».

Δε νομίζουμε ότι αυτή τη φορά θ' ακούσουμε το «ευχαριστώ την καγκελάριο Μέρκελ», κατά το «ευχαριστώ την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών» του Σημίτη μετά τα Ιμια. Δεν είναι, όμως, καθόλου σίγουρο ότι ο Μητσοτάκης δεν οδηγείται στη δική του «Μαδρίτη». Εκτός από εκείνο το «αμφισβητούμενα νερά», που δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, είναι τέτοια η φορά των γεγονότων που η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδηγείται στο διεθνές δικαστήριο «εφ' όλης της ύλης» και όχι μόνο για τη ρύθμιση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, όπως πρεσβεύει η επίσημη θέση του ελληνικού κράτους εδώ και δεκαετίες.

Αφού, όμως, όπως υποστηρίζει όλο το αστικό πολιτικό φάσμα στην Ελλάδα, «εμείς βαδίζουμε σε όλα με βάση το διεθνές δίκαιο» και είναι η Τουρκία αυτή που έχει επεκτατικές διεκδικήσεις, τότε η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί από ένα έντιμο διεθνές δικαστήριο. 'Η μήπως έχει;

Τα «αμφισβητούμενα νερά», που ανέφερε στη δήλωσή του ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν ίσως η μόνη συμβατή με το διεθνές δίκαιο φράση που ακούστηκε αυτές τις μέρες. Η Ελλάδα λέει ότι η τουρκική NAVTEX για την περιοχή που θα κάνει έρευνες το «Ορούτς Ρέις» περιλαμβάνει ελληνική υφαλοκρηπίδα, η Τουρκία λέει ότι οι έρευνες θα γίνουν αποκλειστικά εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Πρόκειται για μονομερείς ισχυρισμούς και των δύο πλευρών, αφού δεν έχουν οριοθετήσει τη μεταξύ τους υφαλοκρηπίδα. Από άποψη διεθνούς δικαίου και οι δύο χώρες έχουν κυριαρχικά δικαιώματα μόνο στην αιγιαλίτιδα ζώνη των 6 μιλίων (κι όταν η απόσταση μεταξύ των εδαφών τους είναι μικρότερη των 6 μιλίων, έχουν κυριαρχικά δικαιώματα μέχρι το μέσο αυτής της απόστασης).

Και βέβαια, και οι δύο χώρες στην εσωτερική τους προπαγάνδα μπλέκουν την υφαλοκρηπίδα με την ΑΟΖ (αποκλειστική οικονομική ζώνη), που είναι κάτι πολύ ευρύτερο. Προτού μπει στις διεθνείς σχέσεις η έννοια της ΑΟΖ, συνδεδεμένη κυρίως με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες και με την εντατική αλιεία, όσο ακόμα κυριαρχούσε η έννοια της υφαλοκρηπίδας, ουδείς ασχολούνταν με το Καστελόριζο. Ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός περιοριζόταν στο Αιγαίο και στο πυκνό νησιωτικό του σύμπλεγμα. Οταν εισήχθη η έννοια της ΑΟΖ, που δεν αφορά κυριαρχικά δικαιώματα αλλά οικονομικό χώρο στην ανοιχτή θάλασσα, εκατοντάδες μίλια μακριά από την κοντινότερη ακτή, το Καστελόριζο μετατράπηκε ξαφνικά σε μήλον της έριδος, καθώς για το ελληνικό κράτος αποτελεί σημείο που επεκτείνει τα όρια της ΑΟΖ που διεκδικεί.

Ολα αυτά θα μπορούσαν να επιλυθούν ειρηνικά, αν δεν υπήρχε ο πολύχρονος ανταγωνισμός ανάμεσα στα δυο κράτη, συμμάχους κατά τα άλλα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Και ιδίως αν δεν υπήρχε η συμμετοχή του ελληνικού κράτους σε μια προσπάθεια απομόνωσης της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, αμερικανοϊσραηλινής έμπνευσης, με στόχο να πάψει η Τουρκία να εμφανίζεται ως περιφερειακή δύναμη. Θυμόσαστε πόσο καμάρωνε ο Τσίπρας για την απομόνωση της Τουρκίας, μέσω της συμμαχίας με το Ισραήλ, στην οποία σύρθηκε και η Κύπρος; Το ίδιο καμάρι είχε εκφράσει προηγούμενα ο Σαμαράς και τώρα ο Μητσοτάκης. Ιδού το αποτέλεσμα: η Τουρκία «τρυπάει» σε καθορισμένες και εκχωρημένες περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ, χωρίς να συγκινείται κανένας. Η Τουρκία ανακοινώνει ότι θα κάνει γεωλογικές έρευνες σε περιοχή από την οποία θα έπρεπε να απέχει, αφού διεκδικείται από την Ελλάδα, και οι μεν Αμερικανοί κρατούν ίσες αποστάσεις μιλώντας για «αμφισβητούμενα νερά», το Ισραήλ σφυρίζει αδιάφορα, η Αίγυπτος απομακρύνεται ακόμα πιο πολύ από τις διαπραγματεύσεις για τη ρύθμιση της ΑΟΖ της με την Ελλάδα και η Μέρκελ πλακώνεται στα τηλεφωνήματα, συστήνοντας ψυχραιμία, σεβασμό του διεθνούς δικαίου και αποχή από μονομερείς ενέργειες.

Ο Ερντογάν, ακόμα κι αν δεν προχωρήσει παραπέρα στην πρόκληση που σχεδίασε, έχει κερδίσει πόντους. Οι «ελληνοτουρκικές διαφορές» διογκώνονται, μετατρέπονται σε διεθνές πρόβλημα και η Τουρκία ζητάει λύση «σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο». Η Ελλάδα οχυρώνεται πίσω από το status quo, γιατί ξέρει ότι κανένα διεθνές δικαστήριο δεν πρόκειται να μετατρέψει το Αιγαίο σε ελληνική λίμνη, όπως θέλουν οι ακραίοι εθνικιστές. Ομως, έχοντας επί χρόνια δηλητηριάσει τον ελληνικό λαό με αυτό το εθνικιστικό δηλητήριο, καμιά αστική κυβέρνηση δεν τολμά να σηκώσει το βάρος μιας διευθέτησης (έστω μέσω διεθνούς δικαστηρίου), διότι θα κατηγορηθεί για εθνική μειοδοσία. Προστρέχει έτσι στις αυλές των ιμπεριαλιστών ηγετών, ζητώντας απ' αυτούς να συγκρατήσουν τον Ερντογάν που γίνεται ολοένα και πιο επιθετικός διεκδικώντας ουσιαστικό ρόλο σε ό,τι συμβαίνει στην ανατολική Μεσόγειο (και όχι αποκλεισμό της Τουρκίας).

ΥΓ1. Ο πρέσβης Πάιατ ανέβασε τους τόνους, μιλώντας στην Αλεξανδρούπολη. Αναμενόμενο, καθώς στο λιμάνι της πόλης ο αμερικάνικος στρατός ξεφόρτωνε οπλικά συστήματα και εξοπλισμό για τη διεξαγωγή ασκήσεων. Η τύχη το 'φερε έτσι που να πάρουν έμπρακτη απάντηση οι αμερικανόδουλοι που έλεγαν ότι δίνοντας περισσότερες βάσεις στις ΗΠΑ «ασφαλιζόμαστε έναντι της Τουρκίας». Οι Αμερικάνοι ξεφόρτωναν ανενόχλητοι στην Αλεξανδρούπολη, ενώ εκατοντάδες μίλια νοτιότερα οι στόλοι Ελλάδας και Τουρκίας βρίσκονταν αντιμέτωποι σε παράταξη μάχης.

ΥΓ2. Θυμόσαστε τις πρόσφατες δηλώσεις του καθηγητή Ροζάκη που είπε ότι δεν μπορεί το μικρό και απομακρυσμένο από την Ελλάδα Καστελόριζο να διεκδικήσει πλήρη επήρεια στον καθορισμό ΑΟΖ;

Αν τρέμει κάτι ο Μητσοτάκης είναι μην τυχόν και τον καθήσουν στο διεθνές δικαστήριο που δεν πρόκειται ν' αποφασίσει τίποτα διαφορετικό απ' αυτό που υποστήριξε ο Ροζάκης. Θα προτιμούσε να μείνει η κατάσταση ως έχει, μεταφέροντας την καυτή πατάτα στους επόμενους