Η εποχή μας, εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό

Η εποχή μας, εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό

Στον 20ό αιώνα έγιναν σημαντικές αλλαγές στην καπιταλιστική κοινωνία. Διαμορφώθηκε ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού. Δημιουργήθηκαν τα μονοπώλια που διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή, γεννώντας την τάση για στασιμότητα και σήψη. Η καπιταλιστική οικονομία πέρασε σε μια νέα βαθμίδα διεθνοποίησης του κεφαλαίου και της παραγωγής. Το τραπεζικό κεφάλαιο συγχωνεύθηκε με το βιομηχανικό. Δημιουργήθηκε το χρηματιστικό κεφάλαιο και η χρηματιστική ολιγαρχία. Απέκτησε εξαιρετική σημασία η εξαγωγή κεφαλαίων σε σχέση με την εξαγωγή εμπορευμάτων. Συγκροτήθηκαν διεθνείς μονοπωλιακές ενώσεις των καπιταλιστών για το μοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις. Διαμορφώθηκε ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός (ΚΜΚ).


Στο κατώφλι του 21ου αιώνα οι διεθνείς εξελίξεις σημαδεύονται από τη βάρβαρη και απάνθρωπη επιχείρηση του ιμπεριαλισμού να επιβάλει τη νέα τάξη πραγμάτων σε όλο τον κόσμο. Η ανθρωπότητα ζει ζοφερές στιγμές, εξαιτίας της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας για κυριαρχία και υποταγή, που εκδηλώνεται πιο απροκάλυπτα μετά την αντεπανάσταση στις σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης και την αρνητική μεταβολή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων. Οι συνεχείς ανοιχτές επεμβάσεις και οι ανταγωνισμοί των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για το μοίρασμα των αγορών οδηγούν σε νέα δεσμά εξάρτησης και καθυπόταξης χωρών, στην εμφάνιση νέων εστιών έντασης και τοπικών πολέμων, στη δολοφονική δράση των δήθεν ειρηνευτικών ΝΑΤΟϊκών ή άλλων πολυεθνικών δυνάμεων. Η δράση των μονοπωλίων συνοδεύεται από μια πρωτόγνωρη επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων, στις εργασιακές και κοινωνικές κατακτήσεις τους, καθώς και από καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη.


Ενας μικρός αριθμός αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών ελέγχει και εκμεταλλεύεται το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου. Κυρίαρχη θέση ανάμεσά τους κατέχουν οι ΗΠΑ, που έχουν τον πρώτο λόγο στην προώθηση της νέας τάξης πραγμάτων. Οι ίδιες δυνάμεις ελέγχουν και τον ΟΗΕ. Η μετατροπή του ΟΗΕ σε όργανο διεθνούς επιβολής της θέλησής τους παραβιάζει κατάφωρα τις ιδρυτικές αρχές και τους σκοπούς του. Το ΝΑΤΟ έχει αναγορευθεί σε παγκόσμιο χωροφύλακα και τοποτηρητή της νέας τάξης. Αναβαθμίζεται ο ρόλος και οι αρμοδιότητες μιας σειράς διεθνών ιμπεριαλιστικών οργανισμών και ενώσεων, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ, πρώην ΓΚΑΤΤ), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Βορειοαμερικάνικο Σύμφωνο Ελευθέρου Εμπορίου (NAFTA), η Ευρωπαϊκή Ενωση, που αποτελούν βασικούς μοχλούς για την υποταγή των αντικειμενικών τάσεων της διεθνοποίησης στα σχέδια και στους στόχους των πολυεθνικών. Οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης έχουν μεταβληθεί σε πεδίο σκληρών ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Οι λαοί τους γνωρίζουν το απάνθρωπο πρόσωπο της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και εκμετάλλευσης. Γύρω από τις ηγέτιδες δυνάμεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος ξεχωρίζει ένας δεύτερος κύκλος χωρών, οι εγχώριες ολιγαρχίες των οποίων αναλαμβάνουν να παίξουν το ρόλο του περιφερειάρχη και του διαμεσολαβητή, με στόχο να αναβαθμίσουν τη θέση τους και να αποσπάσουν μέρος των υπερκερδών.


Παρά την ευνοϊκή για το διεθνή ιμπεριαλισμό συγκυρία, οξύνονται και αναπαράγονται οι βαθιές και άλυτες αντιθέσεις του. Η δράση των διεθνών καπιταλιστικών οργανισμών και των πολυεθνικών βαθαίνει και οξύνει την αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και την καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της.


Η προώθηση διακρατικών ιμπεριαλιστικών ρυθμίσεων βαθαίνει τον ανισότιμο χαρακτήρα του διεθνούς καταμερισμού εργασίας και της ανάπτυξης. Οι λαοί πληρώνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των τριών βασικών καπιταλιστικών ενώσεων- Βορειοαμερικανικό Σύμφωνο Ελευθέρου Εμπορίου (NAFTA), Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και Οικονομική Συνεργασία Ασίας-Ειρηνικού (APEC)- όπως και μεταξύ των ηγέτιδων ιμπεριαλιστικών χωρών που τις συγκροτούν, για τον έλεγχο και το ξαναμοίρασμα των αγορών και των ζωνών επιρροής.


Η στρατιωτικοποίηση των διεθνών σχέσεων και η αύξηση των εξοπλισμών, μαζί με τις οξυνόμενες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, την αναβίωση του εθνικισμού και του σοβινισμού, παράγουν και αναπαράγουν τη βία και τον πόλεμο, δυναμώνουν την αστάθεια και δημιουργούν κινδύνους μιας γενικευμένης πολεμικής σύρραξης.


Η γενική κρίση του καπιταλισμού συνεχίζεται. Αυξάνεται η σχετική και η απόλυτη εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης και άλλων λαϊκών στρωμάτων. Νέες ζώνες φτώχειας εμφανίζονται. Eντείνεται η μεταναστευτική έκρηξη. Η ανεργία και η εξαθλίωση, η έλλειψη στέγης, η μαύρη εργασία, η εγκληματικότητα, οι κοινωνικές αρρώστιες, η διάδοση των ναρκωτικών, η πορνεία, η περιθωριοποίηση ευρύτατων κοινωνικών ομάδων, έχουν πάρει πλέον μαζικές διαστάσεις στις ίδιες τις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Η κρίση των αξιών, η χειραγώγηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), η εμπορευματοποίηση της γνώσης, του πολιτισμού, η ξέφρενη καταστροφή του περιβάλλοντος, όλο και πιο έντονα στιγματίζουν τη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία. Ο ρατσισμός, ο φόβος και το μίσος προς τους αλλοδαπούς καλλιεργούνται συστηματικά μαζί με τη διάδοση του ανορθολογισμού, την αναβίωση των κάθε λογής μυστικισμών και του θρησκευτικού φανατισμού. Επανεμφανίζονται και δραστηριοποιούνται νεοφασιστικά και εθνικιστικά κόμματα και οργανώσεις. Σημειώνεται στροφή προς την πολιτική αντίδραση, με κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα την κρατική καταστολή, τον περιορισμό των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων και την απροκάλυπτη δράση των μυστικών υπηρεσιών και των μηχανισμών των ιμπεριαλιστικών κρατών. Ο παρασιτισμός και η σήψη έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις. Ενισχύεται η αντιπαραγωγική δράση του πολυεθνικού κεφαλαίου. Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, συμβαδίζει με τη μαζική καταστροφή άλλων. Στην εποχή μας οι τεράστιες κατακτήσεις της επιστήμης και του ανθρώπινου πολιτισμού ασφυκτιούν στο περίβλημα του καπιταλισμού. Ο άνθρωπος, ενώ δεν είχε ποτέ τόσες δυνατότητες για ευημερία και ελευθερία όσες έχει σήμερα, είναι δέσμιος της εκμετάλλευσης και της εξαθλίωσης.


Από όλη τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα αναδείχνεται η ανάγκη να απαντήσουν οι εργαζόμενοι σε ένα δίλημμα πιο πιεστικό από κάθε άλλη φορά: να πουν ναι στην υποταγή, στη συνεχή επιδείνωση της ζωής τους, στην οπισθοδρόμηση και το σκοταδισμό ή να πουν ναι στο δρόμο της αντίστασης ενάντια στις κυρίαρχες επιλογές του κεφαλαίου, ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια, με στόχο την ανατροπή της κυριαρχίας και της εξουσίας τους και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.


Ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος. Προβάλλει η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού, η ακατάβλητη ζωτικότητα και επικαιρότητα του μαρξισμού-λενινισμού, της επιστημονικής θεωρίας που αποδείχνει για μια ακόμη φορά τη διαχρονικότητά της, τον αναντικατάστατο ρόλο της ως θεωρητικού εργαλείου για την ανάλυση, τη γνώση και την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας.


Οι αντεπαναστατικές ανατροπές δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής. Η σημερινή φάση της ύφεσης και της οπισθοχώρησης του διεθνούς επαναστατικού κινήματος είναι προσωρινή. Η νέα φάση ανόδου ωριμάζει ήδη μέσα στην εντεινόμενη ταξική πάλη, την αντίσταση της διεθνούς εργατικής τάξης και τα νέα φαινόμενα της αφύπνισης και αγωνιστικής παρουσίας των λαών. Ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, της απόκρουσης της επίθεσης του διεθνούς κεφαλαίου, της αποφασιστικής αντεπίθεσης. Θα είναι ο αιώνας μιας καινούργιας ανόδου του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και μιας νέας σειράς κοινωνικών επαναστάσεων.


 Το σύγχρονο επαναστατικό και αντιϊμπεριαλιστικό κίνημα 


Διευρύνονται οι γραμμές της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Νέες χώρες και λαοί, που γνωρίζουν τη βαριά εξάρτηση και τη στυγνή εκμετάλλευση των πολυεθνικών, πυκνώνουν τις γραμμές των δυνάμεων, που αντικειμενικά έχουν θέση στο μεγάλο μέτωπο της αντιιμπεριαλιστικής πάλης και στο άνοιγμα του δρόμου προς το σοσιαλισμό. Το δικαίωμα του κάθε λαού να αποφασίζει αυτός για το δρόμο της ανάπτυξής του και να συμμετέχει ισότιμα στο διεθνή καταμερισμό εργασίας, είναι συνώνυμο και ταυτίζεται με την πάλη ενάντια στα ιμπεριαλιστικά κέντρα, τις καπιταλιστικές ενώσεις και τους διάφορους διεθνείς μηχανισμούς τους. Συνδέεται αδιάρρηκτα και φέρνει στην ημερήσια διάταξη την ανάγκη της σοσιαλιστικής αλλαγής.


Η συσπείρωση και η πάλη ενάντια στην ιμπεριαλιστική νέα τάξη πραγμάτων και τους εκφραστές της αποτελεί σήμερα το βασικό κρίκο της σύγχρονης επαναστατικής διαδικασίας. Είναι ο δρόμος της διεθνούς εργατικής τάξης και των λαών για την υπεράσπιση των κατακτήσεων και των δικαιωμάτων τους, για θετική αλλαγή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων και τη δημιουργία των απαραίτητων προϋποθέσεων για μια νέα φάση ανόδου και νικηφόρα πορεία του επαναστατικού κινήματος.


Στις κατευθύνσεις αυτές συνενώνονται σήμερα αντικειμενικά:
Το επαναστατικό εργατικό κίνημα των καπιταλιστικών χωρών. 
Οι χώρες που οικοδομούν το σοσιαλισμό μέσα στις ιδιαίτερα δύσκολες
 συνθήκες κυριαρχίας του διεθνούς κεφαλαίου.
Τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα των χωρών που καταπιέζονται από τα
 ιμπεριαλιστικά κέντρα.
Η κοινή δράση των δυνάμεων αυτών είναι ικανή να αντιμετωπίσει την ιμπεριαλιστική επεκτατικότητα και ασυδοσία.


Καθοριστικό και αποφασιστικό ρόλο μπορεί και πρέπει να παίξει το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Δεν μπορεί να έχει ουσιαστικές και σταθερές επιτυχίες η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό κι ο αγώνας για το σοσιαλισμό, εάν το κομμουνιστικό κίνημα είναι οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο. Η ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και η έξοδος από τη σημερινή κατάσταση της κρίσης και της υποχώρησης, η αποκατάσταση της ενότητας του, στη βάση του μαρξισμού-λενινισμού, του προλεταριακού διεθνισμού και της ενιαίας στρατηγικής, όπως και η συγκεκριμένη έκφρασή της, είναι το επείγον καθήκον που απαιτούν οι σημερινές συνθήκες της πάλης ενάντια στη διεθνή ενότητα του κεφαλαίου. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί και πρέπει να προχωρήσει αποφασιστικά ο συντονισμός και η κοινή δράση, ο διάλογος και η συζήτηση για την ιδεολογική του ταυτότητα, τη στρατηγική του σύγχρονου αντιμπεριαλιστικού και επαναστατικού αγώνα. Διαδικασία η οποία είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την αποφασιστική πάλη και αντίκρουση των ρεφορμιστικών και οπορτουνιστικών αντιλήψεων, των διαφόρων θεωριών που στοχεύουν στην ενσωμάτωση και τη χειραγώγηση της εργατικής τάξης.


Το ΚΚΕ θα προωθήσει και θα στηρίξει με όλες του τις δυνάμεις πρωτοβουλίες που ενισχύουν και εκφράζουν τις κατευθύνσεις αυτές. Θα συνεχίσει και θα εντείνει ανάλογες δικές του πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα για τον συντονισμό και την κοινή δράση ενάντια στη νέα τάξη πραγμάτων στα Βαλκάνια, την Ευρώπη και τη Μεσόγειο.