Κοντά στην κατάρριψη σοβιετικού ρεκόρ που αντέχει 40 χρόνια!

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΤΡΟΧΟΦΟΡΟ ΡΟΜΠΟΤ «ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΤΙ»

Κοντά στην κατάρριψη σοβιετικού ρεκόρ που αντέχει 40 χρόνια!

Καλλιτεχνική απεικόνιση του «Οπορτούνιτι» στην επιφάνεια του Αρη

Μια πολύ πετυχημένη αποστολή της αμερικανικής NASA στον πλανήτη Αρη, το τροχοφόρο ρομπότ (ρόβερ) «Οπορτούνιτι» («Ευκαιρία»), που διανύει τον 9ο χρόνο της ζωής του, έκανε ήδη «εθνικό ρεκόρ» ΗΠΑ και ετοιμάζεται να κάνει και παγκόσμιο ρεκόρ μεγαλύτερης απόστασης που έχει διανυθεί από όχημα σε εξωγήινο έδαφος. Το «Οπορτούνιτι» πριν από μερικές μέρες ξεπέρασε τα 35,774 χιλιόμετρα, που είχε διανύσει μέσα σε τρεις μέρες το ρόβερ της τελευταίας επανδρωμένης αποστολής στη Σελήνη («Απόλλων 17»). Οι άνθρωποι του «Οπορτούνιτι» ελπίζουν τώρα ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα καταφέρει να διανύσει άλλα 1.300 μέτρα, ώστε να καταρρίψει το ρεκόρ του «Λούναχοντ-2», ρομποτικού οχήματος που είχε στείλει η ΕΣΣΔ στη Σελήνη το 1973 και μέσα σε 4 μήνες είχε διανύσει 37 χιλιόμετρα.

Το βάρους 840 κιλών «Λούναχοντ-2» είχε εξερευνήσει δεκάδες σεληνιακούς κρατήρες στέλνοντας 86 πανοραμικές φωτογραφίας και 80.000 άλλες χαμηλότερης ανάλυσης, που λάμβανε με τις 3 κάμερες που διέθετε. Είχε διάμετρο περίπου 1,6 μέτρα και ύψος 1,4 μέτρα, ενώ διέθετε 8 τροχούς με αυτόνομη κίνηση. Ως πηγή ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας χρησιμοποιούσε φωτοβολταϊκά συστήματα, ενώ τη νύχτα σταματούσε την εξερεύνηση και χρησιμοποιούσε ηλεκτρική πηγή βασισμένη στο ραδιενεργό στοιχείο πολώνιο, για την παραγωγή θερμότητας, ώστε να μην παγώσει, καθώς η θερμοκρασία έπεφτε στους -150 βαθμούς Κελσίου. Είχε προηγηθεί η αποστολή (1970) του ρόβερ «Λούναχοντ-1», που είχε διανύσει 10,5 χιλιόμετρα μέσα σε 11 μήνες.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Λούναχοντ-2 σε φωτογραφία της επιφάνειας της Σελήνης

Η ακριβής θέση του «Λούναχοντ-2» εντοπίστηκε και φωτογραφήθηκε πρόσφατα από αμερικανικό αναγνωριστικό δορυφόρο που έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Δυνατός είναι ο εντοπισμός του «Λούναχοντ-2» και από τη Γη με ανάκλαση λέιζερ στην επιφάνειά του, που επιπλέον επιτρέπει τον προσδιορισμό της απόστασής του με ακρίβεια μερικών εκατοστών. Οι φωτογραφίες από τον αναγνωριστικό δορυφόρο εμφανίζουν μέχρι και τα ίχνη του ρόβερ, που παραμένουν αιώνια στη Σελήνη, καθώς δεν έχει ατμόσφαιρα για να τα αλλοιώσει. Το 1993, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, το «Λούναχοντ-2» ξεπουλήθηκε μέσω δημοπρασίας σε Αμερικανό καπιταλιστή του χώρου της πληροφορικής, αντί του ποσού των 68.500 δολαρίων...

Αν εξαιρέσει κανείς τις τέσσερις δεκαετίες τεχνολογικής εξέλιξης, το «Οπορτούνιτι» και το «Λούναχοντ» έχουν αρκετές αναλογίες. Λόγω του ότι στον Αρη φτάνει πολύ λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία απ' ό,τι στη Σελήνη, το «Οπορτούνιτι» δεν μπορεί να γεμίσει τις μπαταρίες του αρκετά ώστε να διανύσει μεγάλες αποστάσεις μέσα σε μια μέρα, ενώ και ο τηλεχειρισμός σε μη πραγματικό χρόνο (εξαιτίας της μεγάλης απόστασης Αρη - Γης) δεν επιτρέπει μεγάλες ταχύτητες. Το πρόβλημα της ενεργειακής τροφοδοσίας του «Οπορτούνιτι» χειροτερεύει το γεγονός ότι δε διαθέτει ραδιοϊσότοπα για να αντιμετωπίζει το ψύχος της αρειανής νύχτας κι έτσι χρειάζεται να καταναλώνει γι' αυτό σημαντικό μέρος της ενέργειας που συσσωρεύει κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Το σήμα και το λογότυπο των αποστολών Λούναχοντ της ΕΣΣΔ

Η αποστολή του «Οπορτούνιτι», όπως και του δίδυμου ρόβερ «Σπίριτ», είχε σχεδιαστεί να διαρκέσει τρεις μήνες. Αλλά τα οχήματα έδειξαν αντοχή στο χρόνο και η αποστολή τους συνεχίστηκε με το «Σπίριτ» να τερματίζει το 2009 μετά από 7,73 χιλιόμετρα, όταν κόλλησε σε μαλακό έδαφος και εξαντλήθηκαν οι μπαταρίες του, και το «Οπορτούνιτι» να συνεχίζει μέχρι σήμερα.

Το «Οπορτούνιτι» πριν λίγες μέρες ξεκίνησε την πορεία του από τη θέση Κέιπ Γιορκ ένα σχηματισμό σαν νησίδα στο χείλος του τεράστιου αρχαίου κρατήρα Εντίβορ, προς τη θέση Σολάντερ, επίσης στο χείλος του κρατήρα. Αν φτάσει στον προορισμό του, έχοντας διανύσει 2,2 χιλιόμετρα θα έχει καταρρίψει και το ρεκόρ του «Λούναχοντ-2».

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: marsrover.nasa.gov, «Discover»

    

Η φωτογραφία δείχνει την ίριδα και την κόρη του ανθρώπινου ματιού σε μεγάλη μεγέθυνση, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες καθόλου οικείες στους περισσότερους (με εξαίρεση, βεβαίως, τους οφθαλμίατρους).

Το στρώμα της ίριδας είναι ένας ιστός αποτελούμενος από ίνες, αγγεία και νεύρα. Ο χρωματισμός αυτού του ιστού είναι που δίνει το χρώμα του ματιού. Ορισμένες από τις ίνες διατρέχουν κυκλικά την ίριδα και άλλες ακτινωτά. Το στρώμα συνδέεται με ένα σφιγκτήρα μυ και μια ομάδα διασταλτικών μυών. Η ίριδα συσπάται ή χαλαρώνει με βάση τις εντολές που δέχεται από ειδικά νευρικά δίκτυα, ρυθμίζοντας την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στο μάτι μέσα από την κόρη. Λειτουργεί, δηλαδή, όπως το διάφραγμα της φωτογραφικής μηχανής, έτσι που η εικόνα να μην είναι ούτε ...υπερφωτισμένη, ούτε υποφωτισμένη, τουλάχιστον όταν υπάρχει αρκετός φωτισμός.

Η φωτογραφία λήφθηκε με ειδική τεχνική, ώστε να αποτυπώνονται εξαιρετικές λεπτομέρειες του ιστού της ίριδας.