Για τη συζήτηση περί λάθους του ΔΝΤ

Για τη συζήτηση περί λάθους του ΔΝΤ

Ξαναφούντωσε στα αστικά ΜΜΕ η συζήτηση για τη λάθος εκτίμηση του ΔΝΤ στην επεξεργασία προγράμματος σωτηρίας της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας από την οικονομική κρίση. Αφορμή η τελευταία Εκθεση του ίδιου του ΔΝΤ που αναφέρεται σ' αυτό, αλλά δε μένει μόνο σ' αυτό. Επαναφέρει το γνωστό γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υπό τον Γ. Παπανδρέου αρνήθηκε το «κούρεμα» του χρέους από το 2010, δηλαδή από το πρώτο ακόμη μνημόνιο. Μάλιστα, ο Π. Ρουμελιώτης, που ήταν εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ, έγραψε και βιβλίο γι' αυτό το ζήτημα, δηλαδή εκτιμούσαν ότι χωρίς «κούρεμα» το πρόγραμμα για την Ελλάδα θα αποτύγχανε.

Εδώ που τα λέμε, από τη σκοπιά διαχείρισης της κρίσης σε όφελος του κεφαλαίου, η αστική πολιτική πρέπει να πάρει υπόψιν ότι η κρίση καταστρέφει παραγωγικές δυνάμεις. Καταστρέφει εργατική δύναμη, αλλά και κεφάλαιο. Η καταστροφική αυτή δύναμη εμφανίζεται μεγαλόπρεπα με το κλείσιμο επιχειρήσεων, τη μεγάλη συρρίκνωση της παραγωγής επιχειρήσεων, κλάδων και τομέων οικονομίας (καταστροφή κεφαλαίου), εξέλιξη που πετά μαζικά στην ανεργία τούς εργαζόμενους (καταστροφή εργατικής δύναμης). Αλλά αυτό η αστική πολιτική, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να το αφήνουν στην τύχη του, να γίνεται δηλαδή άναρχα και αυθόρμητα, επιδιώκοντας οι συνέπειες για το κεφάλαιο να είναι όσο γίνεται μικρότερες. Ετσι, εφαρμόζουν πολιτική μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης (αυτό έκαναν με τα μνημόνια ως μοχλό εφαρμογής των αντεργατικών αναδιαρθρώσεων με δραστική μείωση μισθών, ελαστικοποίηση του εργάσιμου χρόνου, αύξηση του ορίου των απολύσεων, μείωση των αποζημιώσεων, μείωση των εργοδοτικών εισφορών, κ.λπ.). Αλλά και αυτό είναι καταστροφή εργατικής δύναμης, αφού αλλάζουν οι όροι αναπαραγωγής της και γίνονται απότομα αρκετά χειρότεροι απ' ό,τι μέχρι την εκδήλωση της κρίσης. Είναι μέρος της αστικής πολιτικής για την ανταγωνιστικότητα που επίσης αποτελεί στοιχείο συμβολής στο ξεπέρασμα της κρίσης σε όφελος του κεφαλαίου. Αυξάνει όμως στο έπακρο το βαθμό εκμετάλλευσης, αντισταθμίζει την πτώση του ποσοστού κέρδους λόγω κρίσης και βεβαίως, επειδή αυτοί οι όροι μονιμοποιούνται πλέον, συμβάλλει στη γοργή και μεγάλη κερδοφορία στην περίοδο της ανάκαμψης.

Ταυτόχρονα, όμως, η αστική πολιτική παρεμβαίνει και στην καταστροφή κεφαλαίου. Το «κούρεμα» του χρέους είναι παρέμβαση για ελεγχόμενη καταστροφή κεφαλαίου, (καταστρέφεται κεφάλαιο τραπεζών). Γιατί τραπεζών; Γιατί γίνεται πιο γοργά, ενώ δεν μπορεί να γίνει σε άλλον τομέα. Ετσι, το κεφάλαιο μπορεί να επανέλθει στις διαστάσεις, μικρότερες βέβαια αλλά πραγματικές, για την επανεκκίνηση της καπιταλιστικής οικονομίας. Ζήτημα βεβαίως που συνοδεύεται με την επανακεφαλαιοποίηση, δηλαδή την τροφοδότησή τους με χρήμα, πιο σωστά με χρηματικό κεφάλαιο, ώστε να μπορούν να δανειοδοτούν τους επιχειρηματικούς ομίλους για επενδύσεις. Επίσης, μειώνεται και το κρατικό χρέος, επομένως το κράτος μπορεί να κάνει δημόσιες επενδύσεις και να χρηματοδοτεί ιδιωτικές επενδύσεις, για να περάσει η καπιταλιστική οικονομία στην ανάκαμψη.

Να θυμίσουμε, λοιπόν, ότι από το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης ακόμη, το 2010, άνοιξε από αστικά επιτελεία η συζήτηση για τη λεγόμενη αναδιάρθρωση του χρέους. Από τότε το ΚΚΕ και ο «Ριζοσπάστης» έλεγαν ότι με τον όρο αναδιάρθρωση συγκαλύπτουν το «κούρεμα», αυτό που έγινε στη συνέχεια και αποκαλύπτεται ότι το ΔΝΤ το πρότεινε από τότε, αφού ήταν ολοφάνερο ότι απαιτούνταν καταστροφή κεφαλαίου. Αυτά για την ιστορία.

Το «κούρεμα» και οι κόντρες

Με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, αστικά ΜΜΕ στην Ελλάδα, εκτίμησαν ότι το ΔΝΤ με το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας δεν ενδιαφερόταν τόσο για την καπιταλιστική οικονομία της Ελλάδας, όσο για τη σωτηρία της Ευρωζώνης. Δεν είναι τυχαία αυτή η εκτίμηση. Να θυμίσουμε εδώ ότι όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υπό τον Γ. Παπανδρέου απευθύνθηκε στο ΔΝΤ, υπήρξε μια φιλολογία στα αστικά ΜΜΕ ότι η γερμανική κυβέρνηση και η Α. Μέρκελ δεν ήθελαν το ΔΝΤ στην Ευρωζώνη. Και τότε το ΚΚΕ και ο «Ριζοσπάστης» εκτιμούσαν το αντίθετο. Οτι το ήθελαν, ακριβώς επειδή δεν ήθελαν να επωμισθούν όλο το κόστος διαχείρισης της οικονομικής κρίσης αποκλειστικά τα κράτη της Ευρωζώνης, αλλά και τα κράτη του ΔΝΤ. Οι εξελίξεις μάς επιβεβαίωσαν.

Πράγματι, η κρίση δεν εκδηλώθηκε μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη σχεδόν την Ευρωζώνη. Στην Ελλάδα εκδηλώθηκε πιο βαθιά. Εκδηλώθηκε ταυτόχρονα σε ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία), επομένως η «διάσωσή» τους αποκτούσε προτεραιότητα συγκριτικά με την Ελλάδα που η οικονομία της αποτελεί μόλις το 2,8% της οικονομίας της Ευρωζώνης.

Βεβαίως, σε όλη αυτήν την πορεία εκδηλώθηκαν αντιθέσεις γύρω από το «κούρεμα» και το μείγμα πολιτικής διαχείρισης της κρίσης σε όφελος του κεφαλαίου. Το ΔΝΤ μιλά για «κούρεμα», εκτιμώντας ότι το μικρότερο χρέος απαιτεί λιγότερα δημοσιονομικά μέτρα. Γιατί σε ό,τι έχει σχέση με τις αντεργατικές αναδιαρθρώσεις, άρα τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, συμφωνεί απόλυτα με την Ευρωζώνη και τη Γερμανία. Η Ευρωζώνη, βασικά η Γερμανία, επέμεινε στην αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, δεν ήθελε «κούρεμα» γιατί σημαίνει καταστροφή κεφαλαίου της Ευρωζώνης. Οι αντιθέσεις έχουν σχέση με τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στην παγκόσμια αγορά και το ποια ή ποιες καπιταλιστικές οικονομίες θα βγουν από την κρίση με λιγότερες απώλειες, άρα πιο ισχυρές. Η εμμονή της Γερμανίας στο δικό της μείγμα ισχυροποιεί την οικονομία της, με δεδομένο και το βάθεμα της ανισομετρίας λόγω κρίσης πρώτ' απ' όλα στο χρηματοπιστωτικό της τομέα, στην καρδιά της οικονομίας, ενώ έχει σχέση και με το ισχυρό ευρώ ως διεθνές αποθεματικό έναντι του δολαρίου, έχει σχέση με τις εξαγωγές κεφαλαίου για επενδύσεις.

Ολα τα παραπάνω καμιά σχέση δεν έχουν με τα συμφέροντα των λαών. Ούτε, επίσης, η «αντιμνημονιακή» στροφή που εμφανίζεται στην Ελλάδα από ολοένα και περισσότερα τμήματα του κεφαλαίου (γράψαμε χτες γι' αυτό) έχει σχέση με τα λαϊκά συμφέροντα. Οι αναδιαρθρώσεις νομοθετήθηκαν και θα μείνουν εσαεί.

Η έξοδος από την κρίση σε όφελος των εργαζομένων σημαίνει πάλη για κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, και αντικατάστασή της από την κοινωνική ιδιοκτησία στα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής. Δηλαδή, ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων και εργατική - λαϊκή εξουσία.