ΒΟΓΙΑΤΖΕΡ 1 - ΒΟΓΙΑΤΖΕΡ 2
Ταξιδιώτες στο βαθύ Διάστημα
Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός από τα διαστημόπλοια Βόγιατζερ
Τα δίδυμα διαστημόπλοια Βόγιατζερ (Voyager) 1 και 2 εξερευνούν το Διάστημα εκεί που τίποτα προερχόμενο από τη Γη δεν ξαναπέταξε ποτέ. Συνεχίζοντας το υπερτριανταπεντάχρονο ταξίδι από την εκτόξευσή τους το 1977 βρίσκονται πολύ πιο μακριά από τον Ηλιο απ' ό, τι ο νάνος πλανήτης Πλούτωνας. Τον Αύγουστο του 2012, το Βόγιατζερ (Ταξιδιώτης) 1 έκανε ιστορική είσοδο στο διαστρικό χώρο, δηλαδή την περιοχή ανάμεσα στα άστρα, που είναι γεμάτη με υλικά από αστέρια που σχηματίστηκαν έλαμψαν και πέθαναν πριν από εκατομμύρια χρόνια στη γύρω περιοχή. Οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για το μεταξύ των άστρων Διάστημα, τώρα που και το Βόγιατζερ 2 μπήκε στην ηλιοθήκη - το εξώτερο στρώμα της ηλιόσφαιρας όπου ο ηλιακός άνεμος κυριαρχεί ακόμα αλλά επιβραδύνεται από την πίεση του διαστρικού ανέμου. Και τα δύο σκάφη συνεχίζουν να στέλνουν κανονικά επιστημονικές πληροφορίες για το περιβάλλον που βρίσκονται, οι οποίες φτάνουν στη Γη μέσω του Δικτύου Βαθέος Διαστήματος της NASA.
Η κύρια αποστολή των Βόγιατζερ ήταν η εξερεύνηση του Δία και του Κρόνου. Μετά από μια σειρά ανακαλύψεων, όπως τα ενεργά ηφαίστεια θειαφιού στην επιφάνεια της Ιούς (δορυφόρου του Δία) και οι ιδιομορφίες των δαχτυλιδιών του Κρόνου, η αποστολή τους επεκτάθηκε. Το Βόγιατζερ 2 συνέχισε για να εξερευνήσει τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα και παραμένει το μόνο σκάφος που επισκέφθηκε αυτούς τους εξώτερους πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Η τρέχουσα αποστολή των δύο αειθαλών διαστημικών σκαφών είναι η εξερεύνηση του απώτερου άκρου του χώρου κυριαρχίας του Ηλιου και του Διαστήματος πέρα από αυτό το όριο. Στο πλαίσιο αυτής της νέας αποστολής, προχωρά η διαδικασία χαρακτηρισμού του περιβάλλοντος των άκρων του ηλιακού συστήματος και η αναζήτηση του ορίου της ηλιόπαυσης, δηλαδή του ορίου του μαγνητικού πεδίου του Ηλιου και της ροής προς τα έξω του ηλιακού ανέμου. Η διάβαση της ηλιόπαυσης θα επιτρέψει τη μελέτη του διαστρικού χώρου, όσον αφορά τα διαστρικά πεδία, τα σωματίδια και τα κύματα που τον διατρέχουν, χωρίς να επηρεάζονται οι μετρήσεις από τον ηλιακό άνεμο.
Εξερευνώντας το άγνωστο επ' άπειρον
Φωτογραφία του πλανήτη Ποσειδώνα από το Βόγιατζερ 2. Στο μέσο του πλανήτη φαίνεται η μεγάλη σκοτεινή κηλίδα, αποτέλεσμα διεργασιών στην ατμόσφαιρά του
Το Σεπτέμβρη του 2013 το Βόγιατζερ 1 βρισκόταν σε απόσταση 18,7 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων ή 125,3 αστρονομικών μονάδων από τον Ηλιο και το Βόγιατζερ 2 σε απόσταση 15,3 δισεκατομμυρίων χλμ. ή 102,6 αστρονομικών μονάδων (αστρονομική μονάδα είναι η μέση απόσταση της Γης από τον Ηλιο, δηλαδή 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Το Βόγιατζερ 1 απομακρύνεται από το ηλιακό σύστημα με ταχύτητα 3,6 αστρονομικών μονάδων ανά έτος, υπό γωνία 35 μοιρών ως προς το επίπεδο της εκλειπτικής (το επίπεδο πάνω στο οποίο περιφέρονται οι πλανήτες γύρω από τον Ηλιο), ενώ το Βόγιατζερ 2 κινείται με ταχύτητα 3,3 αστρ. μον. ανά έτος, υπό γωνία 48 μοιρών, προς την άλλη πλευρά του επιπέδου της εκλειπτικής.
Το Βόγιατζερ 1 πέρασε το σοκ τερματισμού στις 94 αστρ. μονάδες το Δεκέμβρη του 2004 και το δίδυμο σκάφος στις 84 αστρ. μονάδες, τον Αύγουστο του 2007. Σοκ τερματισμού λέγεται η περιοχή της ηλιόσφαιρας όπου ο ηλιακός άνεμος πέφτει σε υποηχητικές ταχύτητες (ως προς τον Ηλιο). Μετά το πέρασμα από το όριο αυτό, τα σκάφη λειτουργούν μέσα στην ηλιοθήκη, που κυριαρχείται ακόμα από το μαγνητικό πεδίο του Ηλιου και ίσως έχει πάχος αρκετών δεκάδων αστρονομικών μονάδων. Οταν διασχίσουν και την ηλιόπαυση θα αρχίσουν την εξερεύνηση σε περιοχές του διαστρικού χώρου, όπου κυριαρχεί ο διαστρικός άνεμος, αντί του ηλιακού ανέμου.
Αναπαράσταση των αποστάσεων του ηλιακού συστήματος με κλίμακα σε αστρονομικές μονάδες. Από κάθε σημείο στον οριζόντιο άξονα ως το επόμενο, η απόσταση από τον Ηλιο είναι 10 φορές μεγαλύτερη
Τα δύο σκάφη έχουν καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια για να συνεχίσουν να λειτουργούν τουλάχιστον ως το 2020. Αναμένεται να διασχίσουν την ηλιόπαυση 10 με 20 χρόνια μετά το πέρασμα από το σοκ τερματισμού. Σε περίπου 40.000 χρόνια, το Βόγιατζερ 1 θα βρίσκεται πιο κοντά στο άστρο AC+79 3888, στον αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης, απ' ότι στον Ηλιο. Την ίδια περίοδο το Βόγιατζερ 2 θα βρίσκεται σε απόσταση 1,7 ετών φωτός από το άστρο του Ρος και σε 296.000 χρόνια θα περάσει 4,3 έτη φωτός κοντά στο Σείριο, το φωτεινότερο άστρο του ουρανού. Τα Βόγιατζερ θα συνεχίσουν επ' άπειρον να διατρέχουν το Γαλαξία, μεταφέροντας το καθένα από μία επιχρυσωμένη πλάκα με πληροφορίες για τη Γη και τους κατοίκους της, ως μικρό πληροφοριακό οδηγό σε περίπτωση που εντοπιστούν από κάποιον τεχνολογικά προηγμένο πολιτισμό.
Και ελληνική υπογραφή
Μεταξύ των ανθρώπων που έχουν ήδη γράψει ιστορία στην εξερεύνηση του Διαστήματος, με σημαντικό ρόλο στις αποστολές Βόγιατζερ 1 και 2, είναι και ο Ελληνας επίτιμος διευθυντής στον Τομέα Διαστήματος του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του πανεπιστημίου Johns Hopkins, Σταμάτης Κριμιζής. Για τη σημαντική συνεισφορά του στη Διαστημική Φυσική του έχουν απονεμηθεί τίτλοι και βραβεία από ελληνικά και ξένα ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς, ενώ πριν από λίγες μέρες τιμήθηκε στην Αθήνα με το βραβείο «Νίκη», του AIT (Athens Information Technology).
Η σφαίρα γύρω από τον Ηλιο είναι το τμήμα της ηλιόσφαιρας που βρίσκεται μέσα από το όριο του σοκ τερματισμού. Το κέλυφος με ωοειδή μορφή είναι η ηλιοθήκη, τμήμα της ηλιόσφαιρας με χαμηλότερη επίδραση του Ηλιου. Μπροστά από την ηλιόπαυση θεωρείται ότι υπάρχει το πρωραίο σοκ, που δημιουργεί η σύγκρουση του διαστρικού με τον ηλιακό άνεμο
Ο Σ. Κριμιζής, από το Βροντάδο της Χίου, έχει διατελέσει καθηγητής του πανεπιστημίου της Αϊόβα και επικεφαλής σε καίριες επιστημονικές θέσεις σε αμερικανικά ερευνητικά ιδρύματα. Από το 2006 ως το 2010 ήταν εκπρόσωπος της Ελλάδας στο συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και έκτοτε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ). Εχει εργαστεί ως επικεφαλής ερευνητής ή συνεργάτης της NASA και του ESA με επιστημονικά όργανα σε 21 διαστημικές αποστολές προς όλους τους πλανήτες, συμπεριλαμβανόμενου και του Πειράματος Ανίχνευσης Φορτισμένων Σωματιδίων Χαμηλών Ενεργειών των διαστημοπλοίων Voyager 1 και Voyager 2. Είναι από τους επικεφαλής ερευνητές της αποστολής Cassini/Huygens στον Κρόνο και συνεργάτης ερευνητής στις αποστολές Galileo, Ulysses, ACE, Messenger και New Horizons. Το διαστημόπλοιο NEAR που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή «Ερωτα» και προσεδαφίστηκε σ' αυτόν το 2001 σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Johns Hopkins. Επίτευγμα μοναδικό του Σ. Κριμιζή είναι ότι επιστημονικά όργανα με τη δική του υπογραφή έχουν εξερευνήσει όλους ανεξαιρέτως τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος.
Ταξιδιώτες στο βαθύ Διάστημα
Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός από τα διαστημόπλοια Βόγιατζερ
Τα δίδυμα διαστημόπλοια Βόγιατζερ (Voyager) 1 και 2 εξερευνούν το Διάστημα εκεί που τίποτα προερχόμενο από τη Γη δεν ξαναπέταξε ποτέ. Συνεχίζοντας το υπερτριανταπεντάχρονο ταξίδι από την εκτόξευσή τους το 1977 βρίσκονται πολύ πιο μακριά από τον Ηλιο απ' ό, τι ο νάνος πλανήτης Πλούτωνας. Τον Αύγουστο του 2012, το Βόγιατζερ (Ταξιδιώτης) 1 έκανε ιστορική είσοδο στο διαστρικό χώρο, δηλαδή την περιοχή ανάμεσα στα άστρα, που είναι γεμάτη με υλικά από αστέρια που σχηματίστηκαν έλαμψαν και πέθαναν πριν από εκατομμύρια χρόνια στη γύρω περιοχή. Οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για το μεταξύ των άστρων Διάστημα, τώρα που και το Βόγιατζερ 2 μπήκε στην ηλιοθήκη - το εξώτερο στρώμα της ηλιόσφαιρας όπου ο ηλιακός άνεμος κυριαρχεί ακόμα αλλά επιβραδύνεται από την πίεση του διαστρικού ανέμου. Και τα δύο σκάφη συνεχίζουν να στέλνουν κανονικά επιστημονικές πληροφορίες για το περιβάλλον που βρίσκονται, οι οποίες φτάνουν στη Γη μέσω του Δικτύου Βαθέος Διαστήματος της NASA.
Η κύρια αποστολή των Βόγιατζερ ήταν η εξερεύνηση του Δία και του Κρόνου. Μετά από μια σειρά ανακαλύψεων, όπως τα ενεργά ηφαίστεια θειαφιού στην επιφάνεια της Ιούς (δορυφόρου του Δία) και οι ιδιομορφίες των δαχτυλιδιών του Κρόνου, η αποστολή τους επεκτάθηκε. Το Βόγιατζερ 2 συνέχισε για να εξερευνήσει τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα και παραμένει το μόνο σκάφος που επισκέφθηκε αυτούς τους εξώτερους πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Η τρέχουσα αποστολή των δύο αειθαλών διαστημικών σκαφών είναι η εξερεύνηση του απώτερου άκρου του χώρου κυριαρχίας του Ηλιου και του Διαστήματος πέρα από αυτό το όριο. Στο πλαίσιο αυτής της νέας αποστολής, προχωρά η διαδικασία χαρακτηρισμού του περιβάλλοντος των άκρων του ηλιακού συστήματος και η αναζήτηση του ορίου της ηλιόπαυσης, δηλαδή του ορίου του μαγνητικού πεδίου του Ηλιου και της ροής προς τα έξω του ηλιακού ανέμου. Η διάβαση της ηλιόπαυσης θα επιτρέψει τη μελέτη του διαστρικού χώρου, όσον αφορά τα διαστρικά πεδία, τα σωματίδια και τα κύματα που τον διατρέχουν, χωρίς να επηρεάζονται οι μετρήσεις από τον ηλιακό άνεμο.
Εξερευνώντας το άγνωστο επ' άπειρον
Φωτογραφία του πλανήτη Ποσειδώνα από το Βόγιατζερ 2. Στο μέσο του πλανήτη φαίνεται η μεγάλη σκοτεινή κηλίδα, αποτέλεσμα διεργασιών στην ατμόσφαιρά του
Το Σεπτέμβρη του 2013 το Βόγιατζερ 1 βρισκόταν σε απόσταση 18,7 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων ή 125,3 αστρονομικών μονάδων από τον Ηλιο και το Βόγιατζερ 2 σε απόσταση 15,3 δισεκατομμυρίων χλμ. ή 102,6 αστρονομικών μονάδων (αστρονομική μονάδα είναι η μέση απόσταση της Γης από τον Ηλιο, δηλαδή 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Το Βόγιατζερ 1 απομακρύνεται από το ηλιακό σύστημα με ταχύτητα 3,6 αστρονομικών μονάδων ανά έτος, υπό γωνία 35 μοιρών ως προς το επίπεδο της εκλειπτικής (το επίπεδο πάνω στο οποίο περιφέρονται οι πλανήτες γύρω από τον Ηλιο), ενώ το Βόγιατζερ 2 κινείται με ταχύτητα 3,3 αστρ. μον. ανά έτος, υπό γωνία 48 μοιρών, προς την άλλη πλευρά του επιπέδου της εκλειπτικής.
Το Βόγιατζερ 1 πέρασε το σοκ τερματισμού στις 94 αστρ. μονάδες το Δεκέμβρη του 2004 και το δίδυμο σκάφος στις 84 αστρ. μονάδες, τον Αύγουστο του 2007. Σοκ τερματισμού λέγεται η περιοχή της ηλιόσφαιρας όπου ο ηλιακός άνεμος πέφτει σε υποηχητικές ταχύτητες (ως προς τον Ηλιο). Μετά το πέρασμα από το όριο αυτό, τα σκάφη λειτουργούν μέσα στην ηλιοθήκη, που κυριαρχείται ακόμα από το μαγνητικό πεδίο του Ηλιου και ίσως έχει πάχος αρκετών δεκάδων αστρονομικών μονάδων. Οταν διασχίσουν και την ηλιόπαυση θα αρχίσουν την εξερεύνηση σε περιοχές του διαστρικού χώρου, όπου κυριαρχεί ο διαστρικός άνεμος, αντί του ηλιακού ανέμου.
Αναπαράσταση των αποστάσεων του ηλιακού συστήματος με κλίμακα σε αστρονομικές μονάδες. Από κάθε σημείο στον οριζόντιο άξονα ως το επόμενο, η απόσταση από τον Ηλιο είναι 10 φορές μεγαλύτερη
Τα δύο σκάφη έχουν καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια για να συνεχίσουν να λειτουργούν τουλάχιστον ως το 2020. Αναμένεται να διασχίσουν την ηλιόπαυση 10 με 20 χρόνια μετά το πέρασμα από το σοκ τερματισμού. Σε περίπου 40.000 χρόνια, το Βόγιατζερ 1 θα βρίσκεται πιο κοντά στο άστρο AC+79 3888, στον αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης, απ' ότι στον Ηλιο. Την ίδια περίοδο το Βόγιατζερ 2 θα βρίσκεται σε απόσταση 1,7 ετών φωτός από το άστρο του Ρος και σε 296.000 χρόνια θα περάσει 4,3 έτη φωτός κοντά στο Σείριο, το φωτεινότερο άστρο του ουρανού. Τα Βόγιατζερ θα συνεχίσουν επ' άπειρον να διατρέχουν το Γαλαξία, μεταφέροντας το καθένα από μία επιχρυσωμένη πλάκα με πληροφορίες για τη Γη και τους κατοίκους της, ως μικρό πληροφοριακό οδηγό σε περίπτωση που εντοπιστούν από κάποιον τεχνολογικά προηγμένο πολιτισμό.
Και ελληνική υπογραφή
Μεταξύ των ανθρώπων που έχουν ήδη γράψει ιστορία στην εξερεύνηση του Διαστήματος, με σημαντικό ρόλο στις αποστολές Βόγιατζερ 1 και 2, είναι και ο Ελληνας επίτιμος διευθυντής στον Τομέα Διαστήματος του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του πανεπιστημίου Johns Hopkins, Σταμάτης Κριμιζής. Για τη σημαντική συνεισφορά του στη Διαστημική Φυσική του έχουν απονεμηθεί τίτλοι και βραβεία από ελληνικά και ξένα ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς, ενώ πριν από λίγες μέρες τιμήθηκε στην Αθήνα με το βραβείο «Νίκη», του AIT (Athens Information Technology).
Η σφαίρα γύρω από τον Ηλιο είναι το τμήμα της ηλιόσφαιρας που βρίσκεται μέσα από το όριο του σοκ τερματισμού. Το κέλυφος με ωοειδή μορφή είναι η ηλιοθήκη, τμήμα της ηλιόσφαιρας με χαμηλότερη επίδραση του Ηλιου. Μπροστά από την ηλιόπαυση θεωρείται ότι υπάρχει το πρωραίο σοκ, που δημιουργεί η σύγκρουση του διαστρικού με τον ηλιακό άνεμο
Ο Σ. Κριμιζής, από το Βροντάδο της Χίου, έχει διατελέσει καθηγητής του πανεπιστημίου της Αϊόβα και επικεφαλής σε καίριες επιστημονικές θέσεις σε αμερικανικά ερευνητικά ιδρύματα. Από το 2006 ως το 2010 ήταν εκπρόσωπος της Ελλάδας στο συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και έκτοτε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ). Εχει εργαστεί ως επικεφαλής ερευνητής ή συνεργάτης της NASA και του ESA με επιστημονικά όργανα σε 21 διαστημικές αποστολές προς όλους τους πλανήτες, συμπεριλαμβανόμενου και του Πειράματος Ανίχνευσης Φορτισμένων Σωματιδίων Χαμηλών Ενεργειών των διαστημοπλοίων Voyager 1 και Voyager 2. Είναι από τους επικεφαλής ερευνητές της αποστολής Cassini/Huygens στον Κρόνο και συνεργάτης ερευνητής στις αποστολές Galileo, Ulysses, ACE, Messenger και New Horizons. Το διαστημόπλοιο NEAR που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή «Ερωτα» και προσεδαφίστηκε σ' αυτόν το 2001 σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Johns Hopkins. Επίτευγμα μοναδικό του Σ. Κριμιζή είναι ότι επιστημονικά όργανα με τη δική του υπογραφή έχουν εξερευνήσει όλους ανεξαιρέτως τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου