Επίδειξη δύναμης των πολυεθνικών με τζίρο ... ενός ΑΕΠ

Associated Press

Πέραν του πακτωλού των εκατομμυρίων, αρκετό παρασκήνιο συνόδευσε τη μεταγραφή του Νεϊμάρ από την Μπαρτσελόνα στην Παρί Σεν Ζερμέν

Hταν το καλοκαίρι του 1997, όταν η μεταγραφή του Βραζιλιάνου Ρονάλντο από την Μπαρτσελόνα στην Ιντερ, για το ποσό των 21 εκατ. ευρώ περίπου, είχε «ταράξει τα νερά» του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και σε οικονομικό επίπεδο. Η μεταγραφή του παίκτη με το παρατσούκλι «φαινόμενο» είχε σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ μέχρι τότε, και θεωρήθηκε η ακριβότερη στην ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Ωστόσο, μετά από 20 χρόνια πλέον, στον κόσμο του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, μια μεταγραφή κοντά στο συγκεκριμένο ποσό ή και λίγο περισσότερο μάλλον κατατάσσεται στη λογική της «κλειστής κάνουλας» από τους διοικούντες κάποιας ομάδας παρά στο ότι «έσπασε τους κουμπαράδες». Το τελευταίο παράδειγμα, με τη «μετακόμιση» του Βραζιλιάνου Νεϊμάρ από την Μπαρτσελόνα στην Παρί Σεν Ζερμέν, και αφού προηγουμένως η δεύτερη χρειάστηκε να πληρώσει την αστρονομική ρήτρα των 220 εκατ. ευρώ (συν τα χρήματα για τα υπόλοιπα του συμβολαίου) που υπήρχε ως όρος στο συμβόλαιο για αποδέσμευση, δείχνει ξεκάθαρα το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα.
Στο σημερινό ποδοσφαιρικό οικοδόμημα, κομμένο και ραμμένο στις λογικές του καπιταλιστικού συστήματος, που λειτουργεί ως πρόσφορο έδαφος για τα παιχνίδια κέρδους των πολυεθνικών και των επιχειρηματικών ομίλων, ή ακόμα και ως βιτρίνα για γενικότερες κόντρες που φτάνουν μέχρι και γεωπολιτικές αντιπαλότητες, η «μάχη» είναι αδυσώπητη. Από την άλλη, τέτοιου είδους κινήσεις παίζουν πάντα ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και στον τομέα της χειραγώγησης της μάζας των οπαδών και η χρησιμότητα που έχει αυτή για τα σχέδια των πολυεθνικών για το κέρδος.

Associated Press

Μόλις ένα χρόνο κράτησαν τα «πρωτεία» της μεταγραφής του Πογκμπά στη λίστα με τις πλέον ακριβοπληρωμένες στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο

Και είναι κυριολεκτικά πρόκληση, την ίδια στιγμή που λαοί σε όλη την Ευρώπη βιώνουν μία άνευ προηγουμένου επίθεση στα δικαιώματά τους, σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, ακόμα και το άκουσμα τέτοιων ειδήσεων. Αυτός ο «χορός» των δισ. που έχει στηθεί από μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και στο ποδόσφαιρο, και που μπορεί να αφορά από «ξέπλυμα» μέχρι επενδύσεις που θα φέρουν πολλαπλάσια κέρδη, απλά αποδεικνύει τη σαπίλα ενός συστήματος που καταδικάζει εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια και την ανέχεια, ενώ μια χούφτα καπιταλιστές δαπανούν ποσά που αγγίζουν ακόμα και τα ΑΕΠ κάποιων χωρών για την αγορά ενός ποδοσφαιριστή.

Τα «πετροδόλαρα» και το πολιτικό παρασκήνιο

Αν πριν από τέσσερα χρόνια η μεταγραφή του Ουαλού Γκάρεθ Μπέιλ από την Τότεναμ στη Ρεάλ Μαδρίτης, με ένα ποσό λίγο κάτω από τα 100 εκατ. ευρώ (92,5 εκατ.), αποτέλεσε την αρχή για την εκτόξευση των ποσών για τη μεταγραφή ενός παίκτη, και η περσινή του Πογκμπά από τη Γιουβέντους στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (110 εκατ.) καθιέρωσε στα ύψη τον «πήχη», η φετινή του Νεϊμάρ έκανε τα πράγματα να «ξεφύγουν» για τα καλά. Το συνολικό ύψους της μεταγραφής θα ξεπεράσει τα 370 εκατ. ευρώ, ένα ποσό προκλητικό αλλά ταυτόχρονα χαρακτηριστικό των διαστάσεων που έχει πάρει η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού. Συγκεκριμένα, η Παρί Σεν Ζερμέν κατέβαλε εμμέσως τη ρήτρα ύψους 222 εκατ. ευρώ στην Μπαρτσελόνα, προκειμένου να αποφύγει το σκόπελο του «οικονομικού fair play» της UEFA (ο ίδιος ο Νεϊμάρ «πλήρωσε» τη ρήτρα), και στη συνέχεια πρόσφερε στον Βραζιλιάνο ποδοσφαιριστή πενταετές συμβόλαιο μέχρι το καλοκαίρι του 2022, με ετήσιο μισθό 30 εκατ. ευρώ, χωρίς τα μπόνους.
Ωστόσο, πέραν του οικονομικού μεγέθους της μεταγραφής και της αίσθησης που προκάλεσε, αρκετά είναι αυτά που συνόδευσαν την εν λόγω κίνηση και είχαν να κάνουν με τα όσα κρύβονται στην πίσω όψη της «βιτρίνας». Ιδιαίτερα μάλιστα με βάση το γεγονός ότι η Παρί είναι η μία από τις δύο ομάδες της Ευρώπης που συνδέονται άμεσα διοικητικά, όχι απλά με μια πολυεθνική, αλλά με κυβέρνηση μιας χώρας, όπως είναι το Κατάρ, αφού οι ιδιοκτήτες της συνδέονται στενά με την οικογένεια που κυβερνάει το Κατάρ (η άλλη είναι η Σίτι με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα). Ετσι, δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι σε διεθνές επίπεδο η συγκεκριμένη κίνηση έχει να κάνει και με τη λογική της επίδειξης δύναμης της συγκεκριμένης χώρας, σε μια περίοδο που δέχεται την πολιτική επίθεση από αντίπαλη συμμαχία αραβικών χωρών. Μάλιστα, ακόμα και από πλευράς Μπαρτσελόνα, εξαρχής του ενδιαφέροντος της Παρί για αποπληρωμή της ρήτρας, εξαπολύθηκαν κατηγορίες, με τον καταλανικό σύλλογο να ισχυρίζεται πως οι ιδιοκτήτες της Παρί από το Κατάρ χρηματοδότησαν τη μεταγραφή, χωρίς να χρησιμοποιούν χρήματα από τα έσοδα του συλλόγου. Κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τους ισχύοντες κανονισμούς: Οι ομάδες επιτρέπεται να ξοδεύουν ανάλογα με τα έσοδά τους.

Associated Press

Τα 21 εκατομμύρια ευρώ που στοίχισε η μεταγραφή του Ρονάλντο στην Ιντερ πριν από 20 χρόνια μοιάζουν πλέον ...ψίχουλα στο μεταγραφικό παζάρι

Σημειώνεται ότι το Κατάρ έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια και στο επίκεντρο των κατηγοριών με αφορμή την ανάληψη του Μουντιάλ 2022. Οι κατηγορίες για εμπλοκή σε σκάνδαλο χρηματισμού παραγόντων της FIFA για να ψηφίσουν την υποψηφιότητά του, αλλά και εκείνες που αφορούν το θάνατο δεκάδων εργατών εξαιτίας των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας που επικρατούν στα έργα υποδομής, έφεραν σε «άβολη» θέση τη χώρα. Και σε μια στιγμή μάλιστα που το Κατάρ, όπως έχει γίνει εμφανές, έχει εντάξει τα τελευταία χρόνια τον αθλητικό τομέα στο τεράστιο παγκόσμιο επενδυτικό χαρτοφυλάκιό του.

Ανεξέλεγκτος «χορός» των δισ.

Πέρα από την αίσθηση που προκαλούν τα όσα συμβαίνουν σε περιπτώσεις όπως οι μεταγραφές των Νεϊμάρ, Μπέιλ, Πογκμπά, Σουάρεζ, που συγκαταλέγονται στην ακριβότερη πρώτη δεκάδα όλων των εποχών στις μετακινήσεις παικτών, ανάλογη αίσθηση προκαλεί και το τι επικρατεί στη γενικότερη «εικόνα». Εδώ και μια δεκαετία πια, ο τομέας των μεταγραφών, με βάση τα όσα εξελίσσονται κυρίως στο καθιερωμένο καλοκαιρινό «αλισβερίσι», θεωρείται από τους πλέον προσοδοφόρους τομείς της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας. Του λόγου το αληθές αποδεικνύουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησε πριν από λίγους μήνες το σύστημα παρακολούθησης μεταγραφών της FIFA (TMS) και αφορούν τον τζίρο από τις αγοραπωλησίες παικτών σε παγκόσμιο επίπεδο για το ημερολογιακό έτος 2016. Αυτός άγγιξε το αστρονομικό ποσό των 4,8 δισ. δολαρίων (4,5 δισ. ευρώ). Το συγκεκριμένο ποσό είναι αυξημένο κατά 14,3% σε σχέση με το αντίστοιχο του 2015 και αποτελεί ρεκόρ στην ιστορία του αθλήματος. Σε γενικότερο επίπεδο υπολογίζεται ότι από το 1995 έως την περσινή σεζόν, το καλοκαίρι του 2016, η αύξηση του τζίρου για τις μεταγραφές έχει φτάσει στο 800%. Ενδεικτικά είναι και τα μέχρι τώρα στοιχεία για τη φετινή μεταγραφική σεζόν, η οποία τυπικά ολοκληρώνεται στις 31 Αυγούστου (συν ένα 10ήμερο για τους ελεύθερους παίκτες). Συγκεκριμένα, μόλις στις πρώτες 15 μέρες της μεταγραφικής περιόδου, που ξεκίνησε τυπικά την 1η Ιούλη, και φυσικά πριν τη μεταγραφή Νεϊμάρ, είχαν δαπανηθεί κοντά στα 300 εκατ. ευρώ.