Τα φώτα στην Κίνα στρέφουν τα αστικά επιτελεία

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Τα φώτα στην Κίνα στρέφουν τα αστικά επιτελεία

Προβληματισμός και ανησυχία από τα σημάδια κόπωσης της δεύτερης μεγαλύτερης καπιταλιστικής οικονομίας στον κόσμο

Η κυβέρνηση της Κίνας ζήτησε ανακαταμέτρηση του χρέους, προκαλώντας ανησυχία για τα στοιχεία που συνθέτουν την πραγματική εικόνα της οικονομίας της

Σημάδι των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που οξύνονται, τόσο ανάμεσα στην Ευρωζώνη και το ΔΝΤ, όσο και στο εσωτερικό τους, είναι το γεγονός ότι έντεκα χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής δε στήριξαν την απόφαση τουΔιεθνούς Νομισματικού Ταμείου που πάρθηκε τη Δευτέρα, για την εκταμίευση της δόσης των 1,7 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, επικαλούμενες τον κίνδυνο να μην αποπληρωθεί το δάνειο.

Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο Βραζιλιάνος Πάουλο Νογκέιρα Μπατίστα, που συμμετέχει στο ΔΣ του ΔΝΤ. Οπως σημείωσε, «οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα επιβεβαιώνουν ορισμένους από τους χειρότερους φόβους μας (...) Οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους συνεχίζουν να είναι υπεραισιόδοξες».

Ο ίδιος προειδοποίησε ότι με τη νέα δόση, το συνολικό ποσό που έχει χορηγηθεί στην Ελλάδα από το ΔΝΤ φτάνει τα 28,4 δισ. ευρώ και η Αθήνα ενδέχεται να αθετήσει την υποχρέωση αποπληρωμής του, «σε περίπτωση που την εγκαταλείψουν οι εταίροι της στην Ευρωζώνη». Μιλώντας εξ ονόματος της αστικής τάξης ανταγωνιστικών προς την Ευρωζώνη χωρών, ο Βραζιλιάνος εκπρόσωπος στο ΔΝΤ εκφράζει την άρνηση ανερχόμενων καπιταλιστικών οικονομιών να συνεισφέρουν χρήματα για να βγει η ΕΕ από την κρίση.

Στο μεταξύ, εκταμιεύθηκαν χτες τα 4 δισ. ευρώ από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFSF προς την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, εκταμιεύθηκαν 2,5 δισ. ευρώ από τον EFSF και 1,5 δισ. ευρώ από τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης, μέσω του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων (SMP).

Στην ανακοίνωση του EFSF, επισημαίνεται ότι αναμένεται ακόμα να εκταμιευθούν 500 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβρη (συνολικά 3 δισ. ευρώ είναι η πέμπτη δόση του δεύτερου προγράμματος). Μέχρι σήμερα, ο ελληνικός λαός έχει φορτωθεί στην πλάτη του δάνεια 133,04 δισ. ευρώ από τον EFSF, από τα 144,6 δισ. ευρώ που αναμένεται να εκταμιευθούν συνολικά.

Δύο μείγματα, ίδια στρατηγική

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο υποψήφιος των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Πέερ Στάινμπρουκ, δήλωσε «πολύ επιφυλακτικός» σε σχέση με μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ταυτιζόμενος με τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης. Ο ίδιος ζητάει ένα «Σχέδιο Μάρσαλ Β'» για τις χώρες σε κρίση, προκειμένου να ρεύσει χρήμα προς το κεφάλαιο και να γίνουν επενδύσεις που θα το τραβήξουν έξω από την κρίση.

Σε συνέντευξή του στη γερμανική Wall Street Journal, ο Π. Στάινμπρουκ επισημαίνει ότι, παρά το γεγονός ότι πολλοί οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει ζήτημα βιωσιμότητας του χρέους, ένα «κούρεμα» θα οδηγούσε σε απώλειες για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, ενώ θα απέτρεπε τους ιδιώτες επενδυτές από το να δανείσουν χρήματα στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, αν εκλεγόταν ο υποψήφιος των σοσιαλδημοκρατών, «θα ήταν πιο γενναιόδωρος απέναντι στις χώρες που αντιμετωπίζουν την κρίση, καθώς μιλά υπέρ της παραχώρησης περισσότερου χρόνου για δημοσιονομική εξυγίανση και παροχής βοήθειας μέσω αναπτυξιακών μέτρων».

Ομολογεί, δηλαδή, ότι το μείγμα της διαχείρισης που προτείνει ο Στάινμπρουκ, θεωρεί δεδομένες τις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις υπέρ των μονοπωλίων και διαφοροποιείται από αυτό της Μέρκελ στους ρυθμούς επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, προκειμένου να περισσεύει περισσότερο χρήμα για το κεφάλαιο. Ο ίδιος λέει ότι τα χρήματα για το «Σχέδιο Μάρσαλ Β'» που προτείνει, όπως και ο Τσίπρας στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να προέλθουν από τα υπάρχοντα κοινοτικά ταμεία και από ένα φόρο χρηματοοικονομικών συναλλαγών.

Σημάδια κόπωσης στην Κίνα;

Στο μεταξύ, ολοένα και μεγαλώνουν οι ανησυχίες των αστικών επιτελείων παγκόσμια για την κατάσταση της οικονομίας της Κίνας, που δείχνει σημάδια κόπωσης. Χαρακτηριστική είναι η τριμηνιαία έκθεση της Standard & Poor's, που εξετάζει τις πιστωτικές συνθήκες στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την περιοχή Ασίας - Ειρηνικού.

Σύμφωνα με την S&P, η πιο σημαντική μακροοικονομική εξέλιξη ενδεχόμενα σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι η συνεχιζόμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα. Ο ρυθμός ανάπτυξης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο επιβραδύνθηκε στο 7,5% στο β΄ τρίμηνο και είναι αρκετά χαμηλότερος από το μέσο όρο ανάπτυξης του 9,1% που κατέγραφε η χώρα την περίοδο 2009 - 2012. Ο οίκος πιστεύει πως το κινεζικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 7,3% το τρέχον έτος και το επόμενο.

Σύμφωνα με άλλα στοιχεία των διεθνών οργανισμών, η απόδοση κεφαλαίου περιορίζεται στην Κίνα, καθώς το πρόσθετο εθνικό εισόδημα που εξασφαλίζει κάθε γουάν νέας πίστωσης μειώθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια από τα 0,85 στα 0,15 γουάν.

Συνολικά, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, ο λόγος του χρέους (κρυφού και φανερού) προς το κινεζικό ΑΕΠ, εκτοξεύτηκε την τελευταία πενταετία κατά 75% στο 200% (έναντι αύξησης κατά 40% στις ΗΠΑ την ίδια περίοδο).

Επιπλέον, η ανάπτυξη των τελευταίων χρόνων χαρακτηρίστηκε από την ένταση κεφαλαίου και όχι την ένταση εργασίας: μεταξύ 2004 και 2009 η επένδυση σε εγκαταστάσεις τετραπλασιάστηκε, όμως οι θέσεις εργασίας στη μεταποίηση αυξήθηκαν μόνο κατά 15%.

Εξελίξεις σε άλλες οικονομίες

Γενικά, ο Standard & Poor's εκτιμάει ότι οι πιστωτικές συνθήκες παραμένουν εν γένει ευνοϊκές στη Βόρεια Αμερική, έχουν αποδυναμωθεί ελαφρώς στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού και συνεχίζουν να παραμένουν αδύναμες στην Ευρώπη. Διατηρούνται σημαντικοί κίνδυνοι καθοδικής απόκλισης εν μέσω ήπιας ανάπτυξης στις ΗΠΑ, συνεχιζόμενης ύφεσης στην Ευρωζώνη και βραδύτερης ανάπτυξης στην Ασία. Ανησυχία υπάρχει για τον περιορισμό της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθούσε έως τώρα η Fed.

Για την Ευρωζώνη, ο Standard & Poor's διαπιστώνει ότι συνεχίζει να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος για τις παγκόσμιες πιστωτικές συνθήκες, καθώς παραμένει η αδυναμία να ανακάμψει. Ο οίκος προβλέπει συρρίκνωση 0,8% της Ευρωζώνης το τρέχον έτος και ανάκαμψη μόλις 0,7% το 2014. Για τις ΗΠΑ, η S&P αναμένει ήπια βελτίωση της οικονομίας στο β' εξάμηνο του έτους, με μερική επιτάχυνση το 2014. Ειδικότερα, προβλέπει ότι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο θα αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 2% φέτος -από 2,7% που είχε προβλέψει τον Απρίλη-, ενώ διατηρεί την πρόβλεψη για ανάπτυξη περίπου 3,1% το επόμενο έτος.

Στην Κύπρο, ολοκληρώνονται οι διαβουλεύσεις της κυβέρνησης με την τρόικα για την επικαιροποίηση του μνημονίου, προκειμένου στις 13 Σεπτέμβρη το Γιούρογκρουπ να ανάψει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του δανείου, ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Ομοίως, η κυβέρνηση της Ρουμανίας ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις για μια νέα «προληπτικού χαρακτήρα» συμφωνία χρηματοδότησης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Παγκόσμια Τράπεζα.

Τέλος, μεγαλύτερη των εκτιμήσεων ήταν η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής τηςΙαπωνίας τον Ιούνη, εντείνοντας τις ανησυχίες για το εάν τα σχέδια οικονομικής τόνωσης της κυβέρνησης θα έχουν ουσιαστική επίδραση. Η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε 3,3% σε μηνιαία βάση το Μάη, που αποτελεί την πρώτη πτώση των τελευταίων πέντε μηνών.