ΟΥΚΡΑΝΙΑ Επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας για εκεχειρία

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας για εκεχειρία

Υπογράφτηκε από την ομάδα επαφής στο Μινσκ, αλλάζοντας το κλίμα αλλά όχι την ουσία της σύγκρουσης στις ανατολικές περιοχές που έχει υπόβαθρο τον ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό

Οι εκπρόσωποι της ομάδας επαφής στο Μινσκ

ΜΙΝΣΚ - ΚΙΕΒΟ.--
Προκαταρκτική συμφωνία για εκεχειρία μεταξύ των ουκρανικών δυνάμεων και των πολιτοφυλακών στις ανατολικές επαρχίες του Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ υπογράφτηκε χτες στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, Μινσκ. Με βάση δηλώσεις του Ουκρανού Προέδρου, Πέτρο Ποροσένκο, από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία, περιγράφεται μια συμφωνία που δείχνει μια διάθεση συμβιβασμού και αποδοχής κάποιων από τους βασικούς όρους που έθεταν οι ρωσόφωνοι πολιτοφύλακες, ενώ είναι φανερό ότι δεν αλλάζει την ουσία της ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης που είναι σε εξέλιξη στην Ουκρανία. Στη συνάντηση συμμετείχαν εκ μέρους του Οργανισμού για τη Συνεργασία και Ασφάλεια στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) η Χάιντι Ταλιαβίνι, εκ μέρους της Ουκρανίας ο πρώην Πρόεδρος της χώρας Λεονίτ Κούτσμα, εκ μέρους της Ρωσίας ο πρεσβευτής της στην Ουκρανία, Μιχαήλ Ζουράμποφ, ενώ από την πλευρά των πολιτοφυλάκων συμμετείχαν οι λεγόμενοι πρωθυπουργός και αναπληρωτής πρωθυπουργός της αυτοαποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Αλεξάντερ Ζακχραρτσένκο και Αντρέι Πούργκιν, αντίστοιχα, και ο λεγόμενος πρόεδρος της επίσης αυτοαποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ, Ιγκόρ Πλοτνίτσκι.
Ο Ποροσένκο στις δηλώσεις του έκανε λόγο για την ανάγκη να σταματήσει η αιματοχυσία, να σταματήσουν να υποφέρουν οι άνθρωποι στις ανατολικές επαρχίες και να διατηρηθούν η εδαφική ακεραιότητα, η εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας του. Ανακοίνωσε ότι ο πρώτος όρος της συμφωνίας είναι η κατάπαυση του πυρός και ότι ζήτησε από τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου να την θέσει σε εφαρμογή από χτες στις 6 το απόγευμα. Σε δήλωση που αναρτήθηκε και στην ιστοσελίδα της Προεδρίας αναφέρει: «Η υψηλότερη αξία είναι η ανθρώπινη ζωή. Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό και αδύνατο να τερματίσει την αιματοχυσία και να θέσει ένα τέλος στην ταλαιπωρία των ανθρώπων». Προσθέτει ότι έλαβε υπόψη την έκκληση για κατάπαυση του πυρός από τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, που απηύθυνε προς τους επικεφαλής των πολιτοφυλάκων στο Ντονμπάς (ανατολικές επαρχίες), ωστόσο με έμφαση δηλώνει ότι είναι δικό του το σχέδιο που μπαίνει σε εφαρμογή με την εκεχειρία. Επίσης, αναφέρει ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Πάβλο Κλίμκιν, μαζί με τον ΟΑΣΕ, θα εξασφαλίσει την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός.
Σε σύντομες δηλώσεις του από το Νιούπορτ της Ουαλίας ο Ποροσένκο έδωσε σε αδρές γραμμές κάποια από τα 12 σημεία που περιλαμβάνονται στη συμφωνία με τους ρωσόφωνους πολιτοφύλακες. Σε αυτά περιλαμβάνεται η ανταλλαγή αιχμαλώτων, κάτι που είπε ότι μπορεί να συμβεί σήμερα. Επίσης σημείωσε ότι προβλέπονται η δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων, η γενική αμνηστία, η αναγνώριση της οικονομικής αυτοτέλειας, του δικαιώματος της γλώσσας και των εθίμων των πληθυσμών των ανατολικών επαρχιών, αλλά υπογράμμισε ότι όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο της Ουκρανίας, ως ενιαίου και κυρίαρχου κράτους. Επίσης, σύμφωνα με ουκρανικά και ρωσικά ΜΜΕ, συμφωνήθηκε οι δυνάμεις του ουκρανικού στρατού και οι δυνάμεις των πολιτοφυλάκων να παραμείνουν εκεί που είναι αυτή τη στιγμή. Με δεδομένο βεβαίως το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα οι ουκρανικές δυνάμεις χάνουν εδάφη που είχαν καταλάβει και υποχωρούν τόσο σε Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ όσο και στην κομβικής σημασίας Μαριούπολη - που πολιτοφύλακες ισχυρίζονται ότι κατέχουν ήδη - είναι φανερό ότι αν ισχύει αυτός ο όρος σαφώς κερδισμένοι βγαίνουν οι ρωσόφωνοι πολιτοφύλακες.
Οι εκπρόσωποι των ρωσόφωνων είπαν ότι θα σεβαστούν τη συμφωνία και ότι ικανοποιούνται κάποιοι από τους όρους που έθεταν, ωστόσο ειδικά ο εκπρόσωπος του Λουγκάνσκ, Ιγκόρ Πλοτνίτσκι, φέρεται να δήλωσε ότι η υπογραφή της συμφωνίας δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχιστεί η προσπάθεια απόσχισης από την Ουκρανία.

Θετική η αντίδραση της Ρωσίας

Η ρωσική κυβέρνηση αμέσως μετά τη γνωστοποίηση της συμφωνίας εξέφρασε την ικανοποίησή της. Η ρωσική Προεδρία «καλωσορίζει την υπογραφή του πρωτοκόλλου στο Μινσκ», είπε ο εκπρόσωπος του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «Interfax». Ο Πεσκόφ επισήμανε πως η συμφωνία ακολουθεί τις πρωτοβουλίες τις οποίες ανέλαβαν ο Πούτιν και ο Ποροσένκο, και πρόσθεσε πως η Μόσχα «ελπίζει πως όλες οι πρόνοιες που περιλήφθηκαν στο έγγραφο και οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν θα τηρηθούν αυστηρά και θα επαληθευτούν διεξοδικά από τα μέρη» και πως «η διαπραγματευτική διαδικασία θα συνεχιστεί έως ότου η κρίση στην Ουκρανία διευθετηθεί πλήρως».
Πάντως, την ίδια ώρα το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι τα σχέδια του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία απειλούν την ειρηνευτική διαδικασία. «Οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στις οποίες σχεδιάζουν να προχωρήσουν το ΝΑΤΟ και το Κίεβο στην Ουκρανία αλλά και η ρητορική των ηγετών των χωρών - μελών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στη Σύνοδο Κορυφής του Νιούπορτ μπορεί να υπονομεύσουν τις ειρηνευτικές προσπάθειες στην περιοχή», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας. Γίνεται επίσης λόγος για τις προγραμματισμένες για το δεκαήμερο 16 - 26 Σεπτέμβρη στρατιωτικές ασκήσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν «αυξημένες εντάσεις, να απειλήσουν την πρόοδο στην ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία, να συμβάλουν στην επιδείνωση του διχασμού στην ουκρανική κοινωνία».

Διαφοροποιήσεις στο ΝΑΤΟικό στρατόπεδο

Από την πλευρά του, ο προσωρινός πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Αρσένι Γιατσενιούκ, που φαίνεται εμφανώς να διαφοροποιείται από την προσπάθεια συμβιβασμού του Ποροσένκο, μιλώντας στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στο Κίεβο είπε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει τρία βασικά σημεία: «Κατάπαυση του πυρός, απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων και των Ρώσων κακοποιών και τρομοκρατών και αποκατάσταση των συνόρων της Ουκρανίας με τη Ρωσία».
Το NATO, όπου έγινε για άλλη μια φορά φανερό ότι παρά την έντονη ρητορική υπάρχουν και διαφορετικές προσεγγίσεις, μίλησε για συμφωνία που μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας «πολιτικής διαδικασίας» για τον τερματισμό της σύρραξης στην Ουκρανία, ωστόσο δεν έλειψαν αναφορές για την «επιθετικότητα της Ρωσίας». Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, ανακοίνωσε τη δημιουργία δύναμης ταχείας αντίδρασης που θα αριθμεί 5.000 στρατιώτες. Η δύναμη ταχείας αντίδρασης θα μπορεί να αναπτύσσεται εντός λίγων ημερών και στοχεύει στην αποτροπή της ρωσικής επιθετικότητας μέσω της ενίσχυσης των ΝΑΤΟικών δυνάμεων.
Χαρακτηριστικές ήταν επίσης οι δηλώσεις των ιμπεριαλιστών ηγετών, όπως του Προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, που εμφανίστηκε επιφυλακτικός, κατηγόρησε τη Ρωσία και στάθηκε ιδιαίτερα στο ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα στηρίξουν την Ουκρανία και με στρατιωτικά και με πολιτικά μέσα.

Αντιπαραθέσεις με το ζήτημα των κυρώσεων

Οι εξελίξεις σχετικά με την επίτευξη εκεχειρίας που από χτες το βράδυ φαίνεται να άρχισε να εφαρμόζεται - ενώ στη διάρκεια της μέρας είχαν σημειωθεί σφοδρές μάχες στο Ντονέτσκ και την Μαριούπολη - προκάλεσαν και άμεσες επιπτώσεις στο ζήτημα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας που επίσης διχάζει τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ανάλογα με τη διασύνδεση των μονοπωλιακών ομίλων της κάθε χώρας με τα ρωσικά μονοπώλια.
Η καγκελάριος της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, φρόντισε να δηλώσει από νωρίς ότι η απόφαση για νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας μπορεί να ανασταλεί, εφόσον κρατήσει η εκεχειρία στην ανατολική Ουκρανία. Μιλώντας από το Νιούπορτ η καγκελάριος τόνισε ότι το ΝΑΤΟ θα τηρήσει τη συμφωνία συνεργασίας με τη Ρωσία του 1997, μολονότι η Μόσχα την έχει παραβιάσει με τις ενέργειες στις οποίες προέβη στην Ουκρανία. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η Μέρκελ είπε ότι οι ηγέτες των 28 χωρών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας συμφώνησαν πως η συνθήκη αυτή παραμένει βασικό στοιχείο της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Η συνεργασία του ΝΑΤΟ με τη Μόσχα ανεστάλη το Μάρτη, όταν η Ρωσία ενσωμάτωσε τη χερσόνησο της Κριμαίας.
Και ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Φίλιπ Χάμοντ, κινήθηκε στην ίδια γραμμή με λίγο πιο αυστηρό τόνο. «Υπάρχει μεγάλη επιφυλακτικότητα ως προς την υλοποίηση, την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός. Μπορούμε πάντα να τις άρουμε (τις κυρώσεις) στη συνέχεια. Προς το παρόν δεν θέλουμε να παρεκκλίνουμε στην αποφασιστικότητά μας να επιβάλουμε νέες κυρώσεις σε απάντηση της μεγάλης κλίμακας εισβολής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα, σε συνέντευξή του μετά την ολοκλήρωση της συνόδου του ΝΑΤΟ, σχετικά με τις κυρώσεις επέμεινε ότι η Ρωσία πρέπει να υποστεί κυρώσεις για τη στάση της.