ΠΟΛΥΝΕΚΡΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΤΟ «NORMAN ATLANTIC» Κρίσιμα ερωτήματα που απαιτούν απαντήσεις

ΠΟΛΥΝΕΚΡΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΤΟ «NORMAN ATLANTIC»

Κρίσιμα ερωτήματα που απαιτούν απαντήσεις

28 - 29 Δεκέμβρη 2014. Η πυρκαγιά στο ιταλικών συμφερόντων και ναυλωμένο από την ΑΝΕΚ πλοίο «NORMAN ATLANTIC», κατέληξε σε τραγωδία, με 10 νεκρούς, σύμφωνα με τα στοιχεία των ιταλικών αρχών μέχρι αργά χτες βράδυ και μεγάλο αριθμό αγνοούμενων. Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο πλοίο και έζησαν οι 478 επιβαίνοντες (σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΕΝ) από το ξημέρωμα της Κυριακής, είναι συγκλονιστικά και τονίζουν τις μεγάλες ευθύνες της ιταλικής κυβέρνησης, που είχε το πρόσταγμα και της ελληνικής, που συμμετείχε στην επιχείρηση διάσωσης.
Η πολύωρη, πέρα από κάθε όριο, 34ωρη παραμονή μεγάλου αριθμού επιβαινόντων μέσα στο πλοίο, με τη φωτιά να καίει τα σπλάχνα του, έθετε τους επιβαίνοντες σε διαρκή, μεγάλο κίνδυνο, με πολλές πιθανότητες ανυπολόγιστων συνεπειών, γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι υπαρκτά όλα τα ενδεχόμενα, όπως αυτά της απώλειας μεγάλου αριθμού ανθρωπίνων ζωών από την ίδια την πυρκαγιά, την αναγκαστική - χωρίς σχέδιο εκκένωση του πλοίου, τις ανοργάνωτες κινήσεις απελπισίας, την κατάρρευση του σκάφους, την μεγάλη κλίση, ακόμα και την ανατροπή του.
Με την πρακτική που ακολουθήθηκε, διαμορφώθηκαν συνθήκες μιας μεγάλης ναυτικής τραγωδίας.
Αυτή είναι πραγματικότητα. Οι κινήσεις που έγιναν ήταν στην κόψη του ξυραφιού, είχαν μεγάλο «ρίσκο». Οι επιβάτες και το πλήρωμα ήρθαν στη θέση του «μελλοθάνατου» και αυτό πρέπει να εκτιμηθεί αντικειμενικά, με σοβαρότητα.

Από την επιχείρηση διάσωσης στο «NORMAN ATLANTIC»

Από αυτήν τη σκοπιά, με σεβασμό στους οκτώ νεκρούς, στους αγνοούμενους, στους επιβαίνοντες και στις οικογένειές τους, αλλά και σε όσους πήραν μέρος στην επιχείρηση διάσωσης, με προσεκτική εκτίμηση των δυσκολιών μιας τόσο σύνθετης διαδικασίας, απαιτείται πολύ αυστηρή αντιμετώπιση των κρίσιμων ερωτημάτων που προκύπτουν, ώστε να βγουν, με την παρέμβαση του εργατικού κινήματος, ουσιαστικά συμπεράσματα. Να μην περάσει η λογική της συγκάλυψης, να καταλογιστούν ευθύνες και να διεκδικηθούν μέτρα που θα εμποδίσουν την επανάληψη παρόμοιου ναυτικού εγκλήματος.
Είναι γεγονός πως μετά από μεγάλα ναυάγια και πυρκαγιές, παρατηρείται μια κινητικότητα, ανακοινώνονται κάποια μέτρα. Στην πορεία, όμως, η παραβίαση των κανόνων προστασίας της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, αλλά και τα κενά στο μηχανισμό έρευνας και διάσωσης διαιωνίζονται.
Επιδρά καθοριστικά το κυνήγι του κέρδους, που σημαδεύει τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης και η πολιτική που υπηρετεί τα εφοπλιστικά συμφέροντα, η οποία, ανεξάρτητα από διαχειριστή, τόσα χρόνια μειώνει τον αριθμό του πληρώματος και αντιμετωπίζει ως κόστος τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας, τις υποδομές και τα μέσα που μπορούν να συμβάλουν στην προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Αυτό είναι το καθοριστικό ζήτημα που βρίσκεται πίσω από κάθε ένα ναυτικό έγκλημα. Αυτή είναι η βασική αιτία των ναυτικών τραγωδιών που συστηματικά γίνεται προσπάθεια να συσκοτιστεί με την αναζήτηση «εξιλαστήριων θυμάτων» και να υποκατασταθεί από το «ανθρώπινο λάθος», που κι αυτό εκδηλώνεται στο περιβάλλον που διαμορφώνουν οι παρεμβάσεις των εφοπλιστικών εταιρειών και η γενικότερη αντεργατική πολιτική.

Προκύπτουν ζητήματα πρόληψης και αντιμετώπισης

Μέσα από την εξέταση των «ναυτικών ατυχημάτων» ξεχωρίζουν δύο κατηγορίες θεμάτων:
Η μια κατηγορία αφορά στην πρόληψη, ώστε να αποφευχθεί το ναυάγιο, η πυρκαγιά κ.λπ. κι εδώ προκύπτουν προβλήματα παραβιάσεων συγκεκριμένων κανόνων, με ευθύνη των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών.
Η άλλη αφορά στην αντιμετώπιση του συμβάντος, ώστε να μειωθούν οι συνέπειες και να αποφευχθεί η απώλεια ανθρώπινων ζωών, κι εδώ προκύπτουν ζητήματα ελλείψεων σε υποδομές, ευθύνες για το σχεδιασμό, που πολλές φορές απαιτεί συντονισμό διακρατικών κινήσεων, όπως στην προκειμένη περίπτωση του «NORMAN ATLANTIC».
Υπάρχουν ορισμένα δεδομένα.
Πρώτο, οι κανόνες ασφαλείας για όλα τα πλοία και ιδιαίτερα για τα πλοία που μεταφέρουν επιβάτες και υπάρχει ο κίνδυνος μεγάλης τραγωδίας, επιβάλλεται να είναι τόσο ουσιαστικοί, αυστηροί, που να ελαχιστοποιούν κάθε περίπτωση «ατυχήματος», κάθε περίπτωση π.χ. πυρκαγιάς και να εξασφαλίζονται τα κατάλληλα μέτρα πυροπροστασίας και πυρόσβεσης, που θα μπλοκάρουν τη φωτιά στη γέννησή της. Από αυτήν τη σκοπιά, πρέπει να εξεταστεί η πυρκαγιά στο «NORMAN ATLANTIC» και να δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις στις εύστοχες ερωτήσεις των ναυτεργατικών σωματείων ΠΕΜΕΝ - «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ» - Μαγείρων και Ρυμουλκών, που θέτουν μεταξύ των άλλων τα εξής ζητήματα:

• Ποιες είναι οι πραγματικές αιτίες της πυρκαγιάς, αν λειτούργησαν τα μέσα άμεσης ανίχνευσης της φωτιάς και έγκαιρης πυρόσβεσης, αν υπήρχε η αναγκαία στεγανότητα του πλοίου και γιατί δεν έγινε δυνατό να αντιμετωπιστεί η πυρκαγιά από την αρχή.
• Ποιο είναι το ιστορικό του πλοίου, αν είναι μετασκευασμένο οχηματαγωγό, αν δικαιολογείται η παρουσία τόσο μεγάλου αριθμού επιβατών και οχημάτων, αν η οργανική σύνθεση του πλοίου κάλυπτε τις ανάγκες, αν ήταν επαρκή και λειτούργησαν τα μέσα διάσωσης.

Επίσης, να δοθεί απάντηση:

• Γιατί δόθηκε άδεια απόπλου σε επιβατηγό - οχηματαγωγό πλοίο χωρίς να έχουν αντιμετωπιστεί οι σοβαρές παρατηρήσεις που σημειώθηκαν από τους επιθεωρητές κατά τη διάρκεια του ελέγχου αξιοπλοΐας στις 19 Δεκέμβρη 2014 και αφορούν προβλήματα στο σχέδιο εκκένωσης του πλοίου, στις πόρτες που εξασφαλίζουν τη στεγανότητα τμημάτων του, τα φώτα εκτάκτου ανάγκης κ.ά.;

Επιπλέον, να δοθεί απάντηση για το BLACKOUT, γιατί έμεινε το πλοίο ακυβέρνητο, έρμαιο, βάζοντας σε ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους τη ζωή των επιβαινόντων;

Χρειάζεται να δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις

Δεύτερο, η πυρκαγιά εκδηλώθηκε κοντά σε στεριές και όχι στα πέρατα της Γης! Εκδηλώθηκε στα ανοικτά της Κέρκυρας, ανάμεσα στις ελληνικές, τις ιταλικές και τις αλβανικές ακτές σε μια ελεγχόμενη, προσβάσιμη περιοχή, παρά τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Τα μετεωρολογικά δελτία μιλούν για δύναμη του ανέμου 7 - 8 της κλίμακας μποφόρ και η πείρα δείχνει πως η επιχείρηση διάσωσης μπορεί, είναι υποχρεωτικό να οργανωθεί και σε συνθήκες μεγαλύτερης κακοκαιρίας.
Αλλωστε, οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι το πλοίο προσέγγισαν ιταλικά ψαράδικα, διασώθηκαν δεκάδες επιβάτες που απομακρύνθηκαν μέσα σε σωσίβια λέμβο, διασώθηκαν επιβάτες που εγκατέλειψαν το πλοίο με «βαρελάκια» και παρελήφθησαν από παραπλέοντα πλοία.
Γύρω από το «NORMAN ATLANTIC» κινήθηκε από τις πρώτες ώρες αριθμός εμπορικών πλοίων, διαμορφώθηκαν δυνατότητες μαζικής μεταφοράς των επιβατών και εκκένωσης του πλοίου που δεν αξιοποιήθηκαν.
Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε στις 4 το πρωί της Κυριακής 28 Δεκέμβρη, σημειώθηκε πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην επιχείρηση διάσωσης, χάθηκε πολύτιμος χρόνος και επιβάλλεται να εξεταστούν πολύ συγκεκριμένα ζητήματα.
Για παράδειγμα, πότε άρχισε και πώς οργανώθηκε η επιχείρηση διάσωσης, ώστε συντονισμένα να κινηθούν πολεμικά πλοία, ελικόπτερα παντός καιρού και ρυμουλκά - ναυαγοσωστικά ανοικτής θαλάσσης από την Ιταλία, την Ελλάδα και κατά το δυνατόν από την Αλβανία, για μια ολόκληρη μέρα, πριν νυχτώσει;
Το θέμα δεν μπορεί να ξεπεραστεί με το αιτιολογικό της κακοκαιρίας, γιατί τα σύγχρονα πολεμικά πλοία, τα Super Puma και τα ναυαγοσωστικά ανοικτής θαλάσσης, διαθέτουν την ταχύτητα, την ιπποδύναμη, τα μέσα και τις δυνατότητες να φθάσουν έγκαιρα στο συμβάν, να κινηθούν ακόμα και σε πολύ χειρότερες καιρικές συνθήκες, σε συνθήκες ωκεανού, σε ανοικτές θάλασσες όπως έχουν αποδείξει άλλες περιπτώσεις.
Ακόμα και στο ναυάγιο του «Φίλιππος Κ ΙΙ» ανοικτά της Σκύρου, το Φλεβάρη του 2002, με ισχυρότερη δύναμη ανέμου και υψηλότερα κύματα, η διάσωση έγινε με ελικόπτερο παντός καιρού.
Κι εδώ υπάρχουν μεγάλα ερωτήματα.

• Αξιοποιήθηκαν όλα τα ελικόπτερα παντός καιρού και οι δυνατότητές τους; Μπορούσε να αξιοποιηθεί ο χρόνος ύφεσης των καιρικών φαινομένων (που σημειώθηκε στην περιοχή μετά το μεσημέρι της Κυριακής) για να επιτευχθεί προσέγγιση και εγκατάλειψη του πλοίου;
• Μπορούσε να σταλεί έγκαιρα ελικοπτεροφόρο, να γίνουν συνδυασμένες ενέργειες πολεμικών πλοίων και ελικοπτέρων, να αξιοποιηθεί το ελικοδρόμιο των πολεμικών πλοίων και να κερδηθεί χρόνος, να αποφευχθεί π.χ. η μετάβαση των ελικοπτέρων στο Λέτσε της Ιταλίας για την αποβίβαση διασωθέντων;

Οι ιταλικές αρχές είχαν την πρώτη ευθύνη της διάσωσης, αλλά ο συντονισμός με τις ελληνικές και τις αλβανικές αρχές συνιστά βασικό στοιχείο της επιχείρησης. Πώς εκδηλώθηκε αυτό στην πράξη; Εξαντλήθηκαν όλοι οι τρόποι και τα μέσα; Γιατί δεν έγινε δυνατή η καθέλκυση του πλοίου για να οδηγηθεί στο πιο κοντινό λιμάνι;

Η πυρκαγιά στο «NORMAN ATLANTIC» προειδοποιεί

Ολα αυτά επιβάλλεται να εξεταστούν με μεγάλη προσοχή. Υπάρχουν ευθύνες.
Η πυρκαγιά στο «NORMAN ATLANTIC» προειδοποιεί. Η γεωγραφική θέση της χώρα μας και η αυξημένη κίνηση επιβατικών πλοίων που μεταφέρουν εκατομμύρια ανθρώπους τονίζουν την αναγκαιότητα ενίσχυσης της πάλης των ναυτεργατών και του εργατικού κινήματος για τα ζητήματα της ασφάλειας και της προστασίας της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, με στόχους που συγκρούονται με την ανάπτυξη που καθορίζεται από το κέρδος, με την εξουσία που υπερασπίζεται τα εφοπλιστικά συμφέροντα, γιατί ακριβώς αυτά είναι η «πηγή του κακού».
Μπορεί να περνάει ένα διάστημα που δε ζούμε μια ναυτική τραγωδία και αυτό να εφησυχάζει και να αμβλύνει τα αντανακλαστικά, αλλά σε κάθε περίπτωση η «φωτιά» σιγοκαίει και διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για ναυτικά εγκλήματα και αδικοχαμένες ζωές στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους.
Σε αυτήν την κατεύθυνση αποκτούν σήμερα μεγάλη σημασία οι στόχοι που αφορούν τον επαρκή αριθμό, κατάλληλα εκπαιδευμένου πληρώματος, τα μέτρα ασφαλείας, αλλά και τα μέσα, τις υποδομές που μπορούν να εκπληρώσουν καθοριστικό ρόλο σε μια επιχείρηση διάσωσης.
Η Αδριατική, για παράδειγμα, η Μεσόγειος, το Αιγαίο, η Μαύρη Θάλασσα δίνουν τη δυνατότητα για μονιμότερο σχεδιασμό, για σταθμούς διάσωσης τουλάχιστον τη χειμερινή περίοδο και τη διάθεση των κατάλληλων μέσων. Αλλά, αυτή η επιλογή απαιτεί πολιτική που μπορεί να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες και να υπερασπιστεί τις ανθρώπινες ζωές κι αυτό επιβάλλεται να προβληματίσει τον κάθε άνθρωπο του μόχθου.
Το ΚΚΕ παλεύει χρόνια τις θέσεις αυτές. Συγκρούεται αποφασιστικά με τους εφοπλιστές και τις αντεργατικές πολιτικές των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αποκαλύπτει τον επικίνδυνο ρόλο της Κοινής Ναυτιλιακής Πολιτικής της ΕΕ και των κομμάτων που τη στηρίζουν, δίνει προτεραιότητα στην πάλη για την προστασία της ανθρώπινης ζωής κι αυτά είναι κριτήρια για τους ναυτεργάτες και τους άλλους εργαζόμενους.

Του Γιώργου ΜΑΡΙΝΟΥ*
*Ο Γιώργος Μαρίνος είναι μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ

Αποκαλυπτικό έγγραφο για την κατάσταση του πλοίου

Τα ταξικά ναυτεργατικά σωματεία έδωσαν στη δημοσιότητα το πόρισμα του ελέγχου που έκαναν στις 19/12 οι λιμενικές Αρχές στην Πάτρα

Το έγγραφο με τα αποτελέσματα του ελέγχου από τις λιμενικές Αρχές της Πάτρας

Σοβαρές ελλείψεις στους τομείς της πυρασφάλειας, αλλά και στη διαχείριση των επιβατών του πλοίου σε περίπτωση κινδύνου, εντόπισε - μεταξύ άλλων - ο έλεγχος που έγινε στο «Norman Atlantic» στις 19 Δεκέμβρη 2014, από επιθεωρητές του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πάτρας. Το σχετικό έγγραφο, που έχει αναρτηθεί στο σύστημα «EQUASIS» (www.equasis.org) αποκάλυψαν τα ταξικά ναυτεργατικά συνδικάτα και παρουσιάστηκε το απόγευμα της Κυριακής από το portal του «902.gr».
Ο έλεγχος ανέδειξε μία σειρά από ελλείψεις ανά κατηγορία ασφαλείας και συγκεκριμένα:

• Στον τομέα «Πιστοποίηση/Εγγραφα», το Λιμεναρχείο σημείωσε μία έλλειψη που αφορά στο σχέδιο για την εκκένωση του πλοίου σε περίπτωση κινδύνου (SAR Co-operation plan for passenger ships).
• Στον τομέα «Συστήματα εκτάκτου ανάγκης», καταγράφηκε έλλειψη φωτισμού εκτάκτου ανάγκης.
• Στην «Πυροπροστασία», σημειώθηκε η έλλειψη πυρίμαχων θυρών.
• Δύο ελλείψεις καταγράφηκαν στον τομέα των «Σωστικών Μέσων».
• Στο πλοίο εντοπίστηκε πρόβλημα στο κλείσιμο των υδατοστεγών θυρών.

Οπως προκύπτει από το έγγραφο, όλες οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο ναυτικό ατύχημα που έγινε την Κυριακή και έθεσε σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή εκατοντάδων επιβατών και ναυτεργατών. Παρόλα αυτά, ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας επιχείρησε να δικαιολογήσει την πλοιοκτήτρια εταιρεία.
Στην πρώτη και άτυπη ενημέρωση που έκανε ο Μ. Βαρβιτσιώτης στους ναυτιλιακούς συντάκτες, όταν κλήθηκε να απαντήσει γιατί το πλοίο αυτό ήταν εν πλω, ενώ είχε τόσο σοβαρές παρατηρήσεις, ανέφερε ότι «ανάλογα με τη σοβαρότητα των παρατηρήσεων δίνεται και ένα χρονικό περιθώριο για να αποκατασταθούν»! Η πραγματικότητα απέδειξε ότι η «περίοδος χάριτος» προς τους εφοπλιστές για να «συμμορφώνονται» με τους στοιχειώδεις κανόνες ασφάλειας, όχι μόνο δεν έχει λογική, αλλά βάζει σε άμεσο κίνδυνο τις ζωές εκατοντάδων ανθρώπων, ανά πάσα στιγμή...
Στα ερωτήματα που δημιουργούν οι έξι παρατηρήσεις σχετικά με την αξιοπλοΐα του πλοίου, έρχεται να προστεθεί και το μειωμένο πλήρωμα. Οι μόλις 56 ναυτεργάτες κλήθηκαν να καλύψουν τις ανάγκες ενός επιβατηγού πλοίου με πάνω από 400 επιβάτες και με πρωτόκολλο (δηλαδή τον ανώτατο αριθμό επιβατών) περίπου 800! Κατά 50% έχουν μειωθεί οι οργανικές συνθέσεις των πλοίων της γραμμής Ελλάδα - Ιταλία με απόφαση του υπουργού Ναυτιλίας, εφαρμόζοντας τις συνθέσεις ασφαλείας σύμφωνα με τα «πρότυπα» της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τον κανονισμό της 3577/92 (άρση του καμποτάζ), αντεργατικά και επικίνδυνα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί και από την ιταλική κυβέρνηση.

Μισόλογα από τις ναυτιλιακές εταιρείες

Παρά το σάλο που προκάλεσε η αποκάλυψη των σωματείων, η εταιρεία ΑΝΕΚ που έχει ναυλώσει το πλοίο, εξέδωσε τη Δευτέρα μια ανακοίνωση, στην οποία όμως δε λέει τίποτα για την ουσία των ερωτημάτων που προκύπτουν από το έγγραφο του ελέγχου. Αντ' αυτού, ισχυρίζεται γενικόλογα ότι «στο ως άνω πλοίο είχαν διενεργηθεί όλες οι απαιτούμενες κατά νόμο επιθεωρήσεις και είχε εφοδιασθεί με όλα τα πιστοποιητικά ασφαλείας σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες ασφαλείας, προκειμένου να αποπλεύσει από τον λιμένα Πατρών». Σημειώνουμε ότι με όλα τα «πιστοποιητικά ασφαλείας» στα συρτάρια τους έχουν ναυαγήσει πλοία όπως το «ΣΑΜΙΝΑ» κ.ά.
Στην ίδια ανακοίνωση, και ενώ ανασύρονται ο ένας νεκρός μετά τον άλλον, η εταιρεία καθησυχάζει τους μετόχους της ότι: «Δεδομένου ότι το πλοίο δεν αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της Εταιρείας και ότι η Εταιρεία στο πλαίσιο της ως άνω ναύλωσης έχει προβεί σε πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, εκτιμάται ότι δεν θα επέλθει σημαντική επίπτωση στα οικονομικά αποτελέσματα της Εταιρείας»!
Από την πλευρά της πλοιοκτήτριας εταιρείας, σύμφωνα με δημοσίευμα του ιταλικού πρακτορείου ANSA, που αναμετάδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, εκπρόσωπός της εμφανίστηκε βέβαιος ότι το πλοίο ήταν αξιόπλοο και ασφαλές. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι είχε διευθετηθεί το πρόβλημα που εντοπίσθηκε πρόσφατα σε μία από τις πόρτες πυρασφάλειας του γκαράζ, χωρίς να λέει κουβέντα για όλες τις άλλες σοβαρές ελλείψεις και παραλείψεις που εντόπισε ο έλεγχος πριν από λίγες μέρες.