Και είπα από μέσα μου: Τέρμα οι παρελάσεις!

 Και είπα από μέσα μου: Τέρμα οι παρελάσεις!

Η παρέλαση!

Του Γιώργου Χουρμουζιάδη (1932-2013)*

*καθηγητής πανεπιστημίου, βουλευτής του ΚΚΕ.

Πηγή: Ριζοσπάστης, 30 Μάρτη 2003.

Παρέλαση είχα να πάω από τότε που ήμουνα φοιτητής! Ναι, δεν υπερβάλλω. Μου ήτανε αδύνατο να συνηθίσω το θέαμα των μαθητών, των φαντάρων, των τανκς και των μακεδονομάχων, των παλαιών πολεμιστών και των προσκόπων, που, με βήμα στρατιωτικό, ρυθμιζόμενο, δήθεν, από τις δημοτικές και τις άλλες μπάντες περνούσαν για ώρες ολόκληρες μπροστά από τους επισήμους, χαιρετώντας τους, μάλιστα, στρέφοντας «την κεφαλήν δεξιά». Και προπαντός μου ήτανε αδύνατο να συνηθίσω το ακρόαμα του δημοσιογράφου που αναμετέδιδε την παρέλαση από το ραδιόφωνο, λέγοντας εκείνες τις ανατριχιαστικές «παρλαπίπες», για να συγκινήσει τον κόσμο, που δεν αποφάσιζε να κατεβεί στην παρέλαση και να συμμετάσχει κι αυτός στην υστερία της εθνικής έξαρσης, γιατί, λέει, σαν εκείνη την ημέρα κάποιοι, δικοί μας άνθρωποι κι αυτοί, έδωσαν τη ζωή τους για να είμαστε εμείς ελεύθεροι, λέει, και να απολαμβάνουμε τα αγαθά μιας ελεύθερης και υπερήφανης Ελλάδας.

Κι αυτός ακριβώς ήτανε ο λόγος που δεν μπορούσα να συνηθίσω την παρέλαση, γιατί δε συμβολίζει τίποτε άλλο παρά μια τιμητική πορεία παλιών, νέων και υποψήφιων ηρώων μπροστά στον πόλεμο. Ναι, είχε μπει από νωρίς αυτή η σκέψη μέσα στο κεφάλι μου και δε μ' άφηνε να ησυχάσω. Η σκέψη πως όλες εκείνες οι μουσικές, οι μαθητές με τα καινούρια τους κοστουμάκια, οι φαντάροι με τις καλοσιδερωμένες στολές και οι μακεδονομάχοι με τις φουστανέλες έστρεφαν την «κεφαλήν δεξιά», για να χαιρετίσουν τον πόλεμο, για όποια αιτία και αν έγινε αυτός. Για να αποδώσουν τιμές στους ηρωικούς μας νεκρούς. Δε λέω βέβαια πως δε χρειάζεται να θυμόμαστε πως κάποιοι άλλοι έχασαν τη ζωή τους για το δικό μας καλό. Και να το θυμόμαστε πρέπει και την πράξη τους αυτή να την τιμούμε. Μήπως όμως θα έπρεπε να θυμόμαστε κιόλας πως αυτό το «δικό μας καλό» δεν έβγαινε πάντοτε κερδισμένο και έτσι όλοι εκείνοι οι ηρωικοί θάνατοι πήγαιναν στο βρόντο; Μήπως, λέω εγώ, πρέπει να θυμόμαστε πως πολλοί από τους «επίσημους», προς τους οποίους στρέφεται η «κεφαλή δεξιά» φταίνε πολύ συχνά, γιατί πάνε τζάμπα οι ηρωικοί θάνατοι και πως οι πόλεμοι που προκάλεσαν αυτούς τους θανάτους έγιναν για να ωφεληθούν κάποιοι άλλοι που ούτε την παρέλαση παρακολουθούν ούτε τους νεκρούς αυτών των πολέμων τιμούν;

Γι' αυτό και γω σκέφτομαι και επιμένω σ' αυτή μου τη σκέψη, πως η παρέλαση, έστω κι αν γίνεται μ' αυτόν τον πανηγυριώτικο τρόπο, έπρεπε να είναι και ένα μάθημα αυτοσυνείδησης, πολιτικής αυτοσυνείδησης. Επρεπε να συμβολίζει ταυτόχρονα και τη ματαιότητα των ηρωισμών και το άδικο των θανάτων, όταν αυτοί γίνονται για να ωφεληθούν οι λίγοι. Επρεπε ακόμα, και δε νομίζω πως είναι υπερβολικό αυτό που λέω, η παρέλαση, η κάθε παρέλαση, πρέπει να είναι μια πορεία προς την αλήθεια και να μη συνοδεύεται με χειροκροτήματα και με δεξιώσεις στις λαμπρές αίθουσες της «Λέσχης των Αξιωματικών». Επρεπε να είναι ένα σιωπηλό μνημόσυνο όχι μόνον μπροστά στους τάφους των ηρώων, αλλά και μπροστά στους τάφους της αξιοπρέπειας και της ειλικρίνειας.

Κι όλες αυτές οι σκέψεις με βάραιναν, όταν προχτές, βουλευτής για, πήγα να παρακολουθήσω την παρέλαση. Ευθυτενής κι εγώ και υπερήφανος, γεμάτος από μια «ελευθερία» που δεν μπορούσα να τη ζήσω με όλη της την ουσία, γιατί μέσα στ' αυτιά μου και πίσω από τα «υπερήφανα» μάτια μου συνωθούνταν οι κρότοι του πολέμου στο Ιράκ. Οι νεκροί ενός πολέμου που αυτοί που τον προκάλεσαν μας είπαν πως γίνεται για την Ελευθερία, τη Δημοκρατία και την Ειρήνη. Και είπα από μέσα μου: Τέρμα οι παρελάσεις!