Βγαίνουμε μωρό μου βγαίνουμε
Χτες στήθηκε ένα παράλληλο show με τις ομιλίες των αρχηγών του νέου
διπολισμού στις κοινοβουλευτικές τους ομάδες, αμφιβάλλω όμως αν υπάρχει
κάτι άξιο σοβαρού σχολιασμού. Το βασικό συμπέρασμα από το λόγο του
Τσίπρα είναι πως του έμεινε κουσούρι η αμερικάνικη προφορά στα "ρω του
έρωτα" (για τον Ομπάμα) και ο λογογrάφος του πrέπει να αrχίσει να τα
αποφεύγει, αλλιώς η φάση θα θυμίζει σκηνή από το Life of Brian.
Κατά τα άλλα, παρακολουθήσαμε ζωντανά ένα ωραίο μασαζάκι εν όψει των ανατροπών που έρχονται στα εργασιακά, με πάρα πολλές αναφορές στη ΝΔ, που είναι το βασικό επιχείρημα για να (ξανα)ψηφίσει κανείς ΣΥΡΙΖΑ -ή μάλλον το βασικό πρόσχημα, όπως μπορεί να δει κανείς πχ σε αυτήν τη συνέντευξη του μικρού (από κάθε άποψη) Μπελογιάννη, που θα το ρίξει με βαριά καρδιά στο Σύριζα, για να μην έρθει ο Κούλης. Ε ναι, φαντάζεσαι να έρθει στα πράγματα η Δεξιά και να ψηφίσει κανένα (δεξιό) μνημόνιο; Ούτε να το σκέφτομαι...
Το 'πε κι ο Αλέξης άλλωστε, πως η στρατηγική της ΝΔ είναι το 4ο μνημόνιο. Ενώ για το Σύριζα προφανώς θα προκύψει τυχαία, παρά κι ενάντια στην πολιτική του βούληση. Άλλο αν το ψηφίζουν μετά όλοι μαζί. Είναι αυτή η "διαλεκτική" της αστικής ενότητας κι η θαυμαστή τακτική "μαζί να χτυπάμε-ψηφίζουμε, χωρίστά να βαδίζουμε", για να εγκλωβίζουν περισσότερες συνειδήσεις.
Είχε "ενδιαφέρον" πάντως, από μια άποψη, η αισιόδοξη κατακλείδα του Τσίπρα: εμείς θα γίνουμε η κυβέρνηση που θα βγάλουμε τη χώρα από την κρίση. Που ειπώθηκε μάλλον συνθηματολογικά, γιατί κάτι έπρεπε να ειπωθεί, για να ανεβάσει τους τόνους και το ηθικό, παράλληλα όμως δείχνει και μια ορισμένη αντίληψη για την κρίση και το χαρακτήρα της: οι κυβερνήσεις είναι αυτές που φέρνουν ή απομακρύνουν μια κρίση. Με άλλα λόγια η κρίση δεν απορρέει αντικειμενικά αλλά ως αποτέλεσμα μιας κακής διακυβέρνησης, υποκειμενικών λαθών, κτλ. Και σε κάθε περίπτωση, αντιμετωπίζεται ως ένα είδος συλλογικής τιμωρίας του λαού μας για τον πρότερο ανέντιμο ή μάλλον σπάταλο βίο του, λογική που συμπυκνώνει άριστα η φράση "όλοι μαζί τα φάγαμε" κι ο μύθος του Έλληνα τζίτζικα, που ζει εις βάρος των ευρωπαϊκών μυρμηγκιών και του μόχθου τους.
Με την εκδήλωση της κρίσης και την έλευση των μνημονίων, εντάθηκε η προπαγάνδιση αυτών των ιδεολογημάτων, παράλληλα όμως οξύνθηκε κι η ενδοαστική αντιπαράθεση για το καλύτερο μείγμα διαχείρισης της κρίσης.
Η (σχηματικά μιλώντας) κεϊνσιανή πλευρά κριτικάρει τη μνημονιακή λιτότητα, γιατί στοχεύει σε χαμηλά, μηδενικά ελλείμματα και σε πρωτογενή πλεονάσματα, βάζοντας εμπόδια στη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και τη συνεπακόλουθη αναθέρμανση της αγοράς-οικονομίας. Προβάλλει δηλ μια συγκεκριμένη ειδική πτυχή, που "τεκμηριώνει" την ορθότητα της δικής της συνταγής: απομείωση χρέους, χαλαρά ελλείμματα, κτλ.
Στον αντίποδα, το μνημονιακό στρατόπεδο επιδιώκει τη νομιμοποίηση της στρατηγικής του ως μονόδρομου χωρίς εναλλακτικές, κι απαντάει πως δεν είναι τα μνημόνια που έφεραν την κρίση, αλλά αντιστρόφως, η κρίση είναι που κατέστησε αναγκαία κι επέβαλε τα μνημόνια, που έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί καιρό τώρα (ακόμα κι ο Βαρουφάκης που διεκδικεί δάφνες αντιπολίτευσης θεωρούσε το 70% του μνημονιακού πυρήνα θετικό κι αναπόφευκτο).
Λένε δηλ κι αυτοί τη μισή αλήθεια -κι ούτε καν- καθώς δε θεωρούν αντικειμενική και νομοτελειακή την εμφάνιση της καπιταλιστικής κρίσης, σε αυτό το πλαίσιο, αλλά εντοπίζουν τις αιτίες της στο ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητές μας και καταναλώναμε περισσότερα απ' όσα παράγουμε. Κι αυτό τη στιγμή που η κρίση καταδεικνύει ακριβώς το αντίθετο -ότι υπάρχουν δηλ εμπορεύματα που δεν μπορούν να πωληθούν και βασικά κεφάλαια που "περισσεύουν" και δεν μπορούν να επενδυθούν κερδοφόρα.
Αυτό που καμία πλευρά δε λέει, είτε γιατί δεν έχει τα θεωρητικά εργαλεία να το δει είτε βασικά γιατί δεν ευνοεί τα ταξικά συμφέροντα που υπηρετεί, είναι πως η κρίση εμφανίζεται αντικειμενικά, έχει τις ρίζες της στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και δε θεραπεύεται στα στενά του όρια. Κάθε βήμα για την υπέρβασή του από αστική σκοπιά, σημαίνει νέα επώδυνα αντιλαϊκά μέτρα. Κι ο λαός οφείλει να φιλτράρει ταξικά τις έννοιες και τα όμορφα, αταξικά λογάκια που του πλασάρουν "έξοδος από την κρίση κι ανάπτυξη για ποιον;".
Μακάρι να μπορούσαμε να τους ανταποδώσουμε την υπόσχεση και να πούμε πως εμείς θα γίνουμε αυτοί που θα βάλουν τη χώρα σε "επαναστατική κρίση", προσφέροντας στο καπιταλιστικό σύστημα τον επιθανάτιο ρόγχο του. Κάτι που δεν περνάει όμως εξ ολοκλήρου από τα χέρια μας, καθώς η επαναστατική κρίση -όπως και η οικονομική, καπιταλιστική- εμφανίζεται αντικειμενικά. Συν Αθηνά και χείρα κίνει όμως, για να μη γίνουμε στο ίδιο έργο θεατές.
Κατά τα άλλα, παρακολουθήσαμε ζωντανά ένα ωραίο μασαζάκι εν όψει των ανατροπών που έρχονται στα εργασιακά, με πάρα πολλές αναφορές στη ΝΔ, που είναι το βασικό επιχείρημα για να (ξανα)ψηφίσει κανείς ΣΥΡΙΖΑ -ή μάλλον το βασικό πρόσχημα, όπως μπορεί να δει κανείς πχ σε αυτήν τη συνέντευξη του μικρού (από κάθε άποψη) Μπελογιάννη, που θα το ρίξει με βαριά καρδιά στο Σύριζα, για να μην έρθει ο Κούλης. Ε ναι, φαντάζεσαι να έρθει στα πράγματα η Δεξιά και να ψηφίσει κανένα (δεξιό) μνημόνιο; Ούτε να το σκέφτομαι...
Το 'πε κι ο Αλέξης άλλωστε, πως η στρατηγική της ΝΔ είναι το 4ο μνημόνιο. Ενώ για το Σύριζα προφανώς θα προκύψει τυχαία, παρά κι ενάντια στην πολιτική του βούληση. Άλλο αν το ψηφίζουν μετά όλοι μαζί. Είναι αυτή η "διαλεκτική" της αστικής ενότητας κι η θαυμαστή τακτική "μαζί να χτυπάμε-ψηφίζουμε, χωρίστά να βαδίζουμε", για να εγκλωβίζουν περισσότερες συνειδήσεις.
Είχε "ενδιαφέρον" πάντως, από μια άποψη, η αισιόδοξη κατακλείδα του Τσίπρα: εμείς θα γίνουμε η κυβέρνηση που θα βγάλουμε τη χώρα από την κρίση. Που ειπώθηκε μάλλον συνθηματολογικά, γιατί κάτι έπρεπε να ειπωθεί, για να ανεβάσει τους τόνους και το ηθικό, παράλληλα όμως δείχνει και μια ορισμένη αντίληψη για την κρίση και το χαρακτήρα της: οι κυβερνήσεις είναι αυτές που φέρνουν ή απομακρύνουν μια κρίση. Με άλλα λόγια η κρίση δεν απορρέει αντικειμενικά αλλά ως αποτέλεσμα μιας κακής διακυβέρνησης, υποκειμενικών λαθών, κτλ. Και σε κάθε περίπτωση, αντιμετωπίζεται ως ένα είδος συλλογικής τιμωρίας του λαού μας για τον πρότερο ανέντιμο ή μάλλον σπάταλο βίο του, λογική που συμπυκνώνει άριστα η φράση "όλοι μαζί τα φάγαμε" κι ο μύθος του Έλληνα τζίτζικα, που ζει εις βάρος των ευρωπαϊκών μυρμηγκιών και του μόχθου τους.
Με την εκδήλωση της κρίσης και την έλευση των μνημονίων, εντάθηκε η προπαγάνδιση αυτών των ιδεολογημάτων, παράλληλα όμως οξύνθηκε κι η ενδοαστική αντιπαράθεση για το καλύτερο μείγμα διαχείρισης της κρίσης.
Η (σχηματικά μιλώντας) κεϊνσιανή πλευρά κριτικάρει τη μνημονιακή λιτότητα, γιατί στοχεύει σε χαμηλά, μηδενικά ελλείμματα και σε πρωτογενή πλεονάσματα, βάζοντας εμπόδια στη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και τη συνεπακόλουθη αναθέρμανση της αγοράς-οικονομίας. Προβάλλει δηλ μια συγκεκριμένη ειδική πτυχή, που "τεκμηριώνει" την ορθότητα της δικής της συνταγής: απομείωση χρέους, χαλαρά ελλείμματα, κτλ.
Στον αντίποδα, το μνημονιακό στρατόπεδο επιδιώκει τη νομιμοποίηση της στρατηγικής του ως μονόδρομου χωρίς εναλλακτικές, κι απαντάει πως δεν είναι τα μνημόνια που έφεραν την κρίση, αλλά αντιστρόφως, η κρίση είναι που κατέστησε αναγκαία κι επέβαλε τα μνημόνια, που έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί καιρό τώρα (ακόμα κι ο Βαρουφάκης που διεκδικεί δάφνες αντιπολίτευσης θεωρούσε το 70% του μνημονιακού πυρήνα θετικό κι αναπόφευκτο).
Λένε δηλ κι αυτοί τη μισή αλήθεια -κι ούτε καν- καθώς δε θεωρούν αντικειμενική και νομοτελειακή την εμφάνιση της καπιταλιστικής κρίσης, σε αυτό το πλαίσιο, αλλά εντοπίζουν τις αιτίες της στο ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητές μας και καταναλώναμε περισσότερα απ' όσα παράγουμε. Κι αυτό τη στιγμή που η κρίση καταδεικνύει ακριβώς το αντίθετο -ότι υπάρχουν δηλ εμπορεύματα που δεν μπορούν να πωληθούν και βασικά κεφάλαια που "περισσεύουν" και δεν μπορούν να επενδυθούν κερδοφόρα.
Αυτό που καμία πλευρά δε λέει, είτε γιατί δεν έχει τα θεωρητικά εργαλεία να το δει είτε βασικά γιατί δεν ευνοεί τα ταξικά συμφέροντα που υπηρετεί, είναι πως η κρίση εμφανίζεται αντικειμενικά, έχει τις ρίζες της στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και δε θεραπεύεται στα στενά του όρια. Κάθε βήμα για την υπέρβασή του από αστική σκοπιά, σημαίνει νέα επώδυνα αντιλαϊκά μέτρα. Κι ο λαός οφείλει να φιλτράρει ταξικά τις έννοιες και τα όμορφα, αταξικά λογάκια που του πλασάρουν "έξοδος από την κρίση κι ανάπτυξη για ποιον;".
Μακάρι να μπορούσαμε να τους ανταποδώσουμε την υπόσχεση και να πούμε πως εμείς θα γίνουμε αυτοί που θα βάλουν τη χώρα σε "επαναστατική κρίση", προσφέροντας στο καπιταλιστικό σύστημα τον επιθανάτιο ρόγχο του. Κάτι που δεν περνάει όμως εξ ολοκλήρου από τα χέρια μας, καθώς η επαναστατική κρίση -όπως και η οικονομική, καπιταλιστική- εμφανίζεται αντικειμενικά. Συν Αθηνά και χείρα κίνει όμως, για να μη γίνουμε στο ίδιο έργο θεατές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου