Η υποψηφιότητα Μπελογιάννη ως βουλευτή
Ο φίλος τού ιστολογίου ΑΧΠ, με σχόλιό του στο προηγούμενο κείμενο, αναρωτιέται (και ταυτόχρονα ρωτάει): "ο Μπελογιάννης θα μπορούσε νε προταθεί για υποψήφιος βουλευτής της ΕΔΑ όταν δικαζόταν από τους αστούς;".
Ως απάντηση αλλά και ως συμπλήρωμα σε όσα σημειώνει ο ΑΧΠ πως λέει ο
Λεωνίδας Κύρκος, αντιγράφω από το "Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ", Β' τόμος
(1949-1968), σελ. 252-254:
Στις 26.7.1951 ψηφίστηκε ο νόμος της "ενισχυμένης αναλογικής" και οι εκλογές ορίστηκαν για τις 9.9.1951. (...) Εκείνη την περίοδο είχε ανατεθεί από το ΠΓ στον Πλουμπίδη η ευθύνη της καθοδήγησης της ομάδας των κομμουνιστών που διαπραγματευόταν με τις δυνάμεις της ΕΔΑ για τη συγκρότηση των συνδυασμών της.
Το ΠΓ είχε αποφασίσει να μπει ο Μπελογιάννης υποψήφιος στους συνδυασμούς της ΕΔΑ, με στόχο η εκλογή του να δημιουργήσει πρόσθετα εμπόδια στην εκτέλεση της αναμενόμενης θανατικής καταδίκης του από το Διαρκές Στρατοδικείο και να ισχυροποιήσει την πολιτική πίεση για γενική πολιτική αμνηστία. Την υποψηφιότητά του πρότεινε και ο ίδιος, ενώ γι' αυτήν είχε ήδη αποφασίσει και το ΠΓ. Επίσης το ΠΓ είχε αποφασίσει να είναι υποψήφιοι φυλακισμένοι και εξόριστοι κομμουνιστές, καθώς και ο Ν. Πλουμπίδης ο οποίος βρισκόταν στην παρανομία. Η ηγεσία του ΚΚΕ επέμενε έντονα σε αυτό το θέμα. Μάλιστα, επειδή το ΠΓ φοβόταν μήπως οι σύμμαχοι στην ΕΔΑ δεν αποδέχονταν τις υποψηφιότητες και τις προγραμματικές θέσεις, επιφυλασσόταν να συνεργαστεί μαζί τους και ήταν σε ετοιμότητα για να πάρει μέρος το ΚΚΕ στις εκλογές με το σχήμα "Πανδημοκρατικός Συναγερμός". Ο τελευταίος είχε ανακοινωθεί και σε ομιλία του Ν. Ζαχαριάδη από το ραδιοσταθμό "Ελεύθερη Ελλάδα".
Αδιάλλακτος πολέμιος της πρότασης ήταν ο Μιχάλης Κύρκος (*), ενώ ισχυρότατη ήταν η αντίδραση των Γιάννη Πασαλίδη, Ανδρέα Ζάκκα, Σταμάτη Χατζήμπεη, Γιάννη Κοκκορέλη και άλλων. Την πρόταση των υποψηφιοτήτων υποστήριξε σθεναρά ο συνδικαλιστής Δημήτρης Μαριόλης.
Στην υπόθεση της υποψηφιότητας Μπελογιάννη παρενέβη και ο Ενιαίος Λαϊκός Αγώνας (ΕΛΑ). Δημιουργήθηκε με εντολή του Γραφείου κρατουμένων των φυλακών "Αβέρωφ" (Νίκανδρος Κεπέσης, Νίκος Καρράς, Μανόλης Γλέζος κ.ά.). Στις 14.8.1951 οι εκπρόσωποι του ΕΛΑ Γιώργης Δαμασκηνός και Τριάδης Σωτηράκος κατέθεσαν στον Άρειο Πάγο δήλωση ίδρυσης του ΕΛΑ. Σκοπός τους ήταν, μέσω της δημιουργίας του ΕΛΑ, να ασκηθεί πίεση στην ΕΔΑ, καθώς και στους Πλουμπίδη-Μπασιάκο, για τους οποίους στελέχη του ΚΚΕ στις φυλακές "Αβέρωφ" και άλλα έξω από τις φυλακές είχαν την άποψη ότι δεν ήθελαν την υποψηφιότητα Μπελογιάννη. Η πίεση έφερε αποτελέσματα σχετικά με τις υποψηφιότητες φυλακισμένων και εξόριστων.
Τελικά επήλθε συμφωνία με βάση την οποία αποκλείστηκαν από τους συνδυασμούς οι Μπελογιάννης και Πλουμπίδης, αν και οι υποψηφιότητές τους κατατέθηκαν στα Πρωτοδικεία Αθήνας-Πύργου και Αθήνας-Λάρισας αντίστοιχα. Συμπεριλήφθηκαν φυλακισμένοι (Νίκανδρος Κεπέσης, Αντώνης Αμπατιέλος, Μανόλης Γλέζος κ.ά.) και εξόριστοι (Στέφανος Σαράφης, Κώστας Γαβριηλίδης, Ηλίας Ηλιού, Κώστας Λυκούρης κ.ά.).
Για το γεγονός ότι ο Μπελογιάννης και ο Πλουμπίδης δε συμπεριλήφθηκαν τελικά στους συνδυασμούς της ΕΔΑ, ο Νίκος Πλουμπίδης έγραψε σε επιστολή του το 1953:
"Στις πιο κρίσιμες στιγμές έπαθα δυο σοβαρότατα ατυχήματα. Πέθανε ο πολύτιμος Χριστάκος (σημ.: εννοεί τον βουλευτή Διονύση Χριστάκο) και ο Κουφός (σημ.: εννοεί τον Νίκο Βαβούδη) έκοψε την επαφή με το ΠΓ για λόγους σοβαρούς. Οι υποψηφιότητές μας είχαν ανακηρυχθεί. Ύστερα από πολλά, η επιτροπή της ΕΔΑ δέχτηκε το μίνιμουμ πρόγραμμα και τους φυλακισμένους και εξόριστους, αρνιόνταν όμως κατηγορηματικά και με απειλή διάλυσης της ΕΔΑ, τους Μπελογιάννη, Πλουμπίδη. Ο βασικότερος και πιο λυσσασμένος πολέμιος ήταν ο Κύρκος."
(*) Ο Μιχάλης Κύρκος απειλούσε με αποχώρηση από την ΕΔΑ στην περίπτωση που θα αποφασιζόταν η υποψηφιότητα του Μπελογιάννη. Βεβαίως, δεν ήταν μόνο ο Μ. Κύρκος που αντιδρούσε:
(...) Σε μια σύσκεψη στο σπίτι του στρατηγού Μάντακα στην οδό Δεινοκράτους, φέρνει το θέμα (...) ο Δ. Μαριόλης. Ο Πασαλίδης διατυπώνει αμέσως τις αντιρρήσεις του. (...) Ο Μιχάλης Κύρκος: "Τα τινάζετε όλα στον αέρα." (...) Ο Σπηλιόπουλος και ο Μάντακας συμφωνούν. Οι άλλοι όμως επιμένουν να μη μπουν οι υποψηφιότητες. (...) Ο Ζάκκας δηλώνει ότι αποχωρεί. (...) Πραγματικά αποχωρεί και δεν παίρνει μέρος στις συσκέψεις της ΕΔΑ. (...) Εκείνο το βράδυ (...) ο Γιάννης Κοκκορέλης προτείνει να δοθεί στον Τύπο ανακοίνωση ότι ο "Δημοκρατικός Συναγερμός" αποχώρησε από την ΕΔΑ. (Σπύρος Λιναρδάτος, "Από τον εμφύλιο στη χούντα", τόμος Α' 1949-1952, σελ. 273-274, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 1977)
Σημείωση ιστολογίου: Τελικά, σ' εκείνες τις εκλογές αναδείχθηκαν ως βουλευτές επτά εξόριστοι: Κώστας Γαβριηλίδης (αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος, συνεργαζόμενου με το ΚΚΕ από την εποχή του Μεσοπολέμου), Στέφανος Σαράφης (στρατηγός, στρατιωτικός αρχηγός του ΕΛΑΣ κατά την κατοχή), Μιχάλης Χατζημιχάλης (στρατηγός, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ), Μανώλης Πρωιμάκης (δικηγόρος, μέλος του Πολιτικού Συνασπισμού του ΕΑΜ μετά την απελευθέρωση) Ηλίας Ηλιού (δικηγόρος, παλιός ΕΑΜίτης και αργότερα πρόεδρος της ΕΔΑ), Γιάννης Ιμβριώτης (πρώην καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και Νίκος Τσόχας (συνδικαλιστής Βόλου). Επίσης, εκλέχτηκαν και τρεις φυλακισμένοι: Αντώνης Αμπατιέλος, Μανώλης Γλέζος και Μάνθος Τσιμπουκίδης. Οι πρώτοι επτά ορκίστηκαν κανονικά ως βουλευτές, κάτι που δεν επετράπη στους άλλους τρεις. Έτσι κι αλλοιώς, στις 8 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς, το εκλογοδικείο ακύρωσε την εκλογή και των δέκα.
Στις 26.7.1951 ψηφίστηκε ο νόμος της "ενισχυμένης αναλογικής" και οι εκλογές ορίστηκαν για τις 9.9.1951. (...) Εκείνη την περίοδο είχε ανατεθεί από το ΠΓ στον Πλουμπίδη η ευθύνη της καθοδήγησης της ομάδας των κομμουνιστών που διαπραγματευόταν με τις δυνάμεις της ΕΔΑ για τη συγκρότηση των συνδυασμών της.
Το ΠΓ είχε αποφασίσει να μπει ο Μπελογιάννης υποψήφιος στους συνδυασμούς της ΕΔΑ, με στόχο η εκλογή του να δημιουργήσει πρόσθετα εμπόδια στην εκτέλεση της αναμενόμενης θανατικής καταδίκης του από το Διαρκές Στρατοδικείο και να ισχυροποιήσει την πολιτική πίεση για γενική πολιτική αμνηστία. Την υποψηφιότητά του πρότεινε και ο ίδιος, ενώ γι' αυτήν είχε ήδη αποφασίσει και το ΠΓ. Επίσης το ΠΓ είχε αποφασίσει να είναι υποψήφιοι φυλακισμένοι και εξόριστοι κομμουνιστές, καθώς και ο Ν. Πλουμπίδης ο οποίος βρισκόταν στην παρανομία. Η ηγεσία του ΚΚΕ επέμενε έντονα σε αυτό το θέμα. Μάλιστα, επειδή το ΠΓ φοβόταν μήπως οι σύμμαχοι στην ΕΔΑ δεν αποδέχονταν τις υποψηφιότητες και τις προγραμματικές θέσεις, επιφυλασσόταν να συνεργαστεί μαζί τους και ήταν σε ετοιμότητα για να πάρει μέρος το ΚΚΕ στις εκλογές με το σχήμα "Πανδημοκρατικός Συναγερμός". Ο τελευταίος είχε ανακοινωθεί και σε ομιλία του Ν. Ζαχαριάδη από το ραδιοσταθμό "Ελεύθερη Ελλάδα".
Αδιάλλακτος πολέμιος της πρότασης ήταν ο Μιχάλης Κύρκος (*), ενώ ισχυρότατη ήταν η αντίδραση των Γιάννη Πασαλίδη, Ανδρέα Ζάκκα, Σταμάτη Χατζήμπεη, Γιάννη Κοκκορέλη και άλλων. Την πρόταση των υποψηφιοτήτων υποστήριξε σθεναρά ο συνδικαλιστής Δημήτρης Μαριόλης.
Στην υπόθεση της υποψηφιότητας Μπελογιάννη παρενέβη και ο Ενιαίος Λαϊκός Αγώνας (ΕΛΑ). Δημιουργήθηκε με εντολή του Γραφείου κρατουμένων των φυλακών "Αβέρωφ" (Νίκανδρος Κεπέσης, Νίκος Καρράς, Μανόλης Γλέζος κ.ά.). Στις 14.8.1951 οι εκπρόσωποι του ΕΛΑ Γιώργης Δαμασκηνός και Τριάδης Σωτηράκος κατέθεσαν στον Άρειο Πάγο δήλωση ίδρυσης του ΕΛΑ. Σκοπός τους ήταν, μέσω της δημιουργίας του ΕΛΑ, να ασκηθεί πίεση στην ΕΔΑ, καθώς και στους Πλουμπίδη-Μπασιάκο, για τους οποίους στελέχη του ΚΚΕ στις φυλακές "Αβέρωφ" και άλλα έξω από τις φυλακές είχαν την άποψη ότι δεν ήθελαν την υποψηφιότητα Μπελογιάννη. Η πίεση έφερε αποτελέσματα σχετικά με τις υποψηφιότητες φυλακισμένων και εξόριστων.
Τελικά επήλθε συμφωνία με βάση την οποία αποκλείστηκαν από τους συνδυασμούς οι Μπελογιάννης και Πλουμπίδης, αν και οι υποψηφιότητές τους κατατέθηκαν στα Πρωτοδικεία Αθήνας-Πύργου και Αθήνας-Λάρισας αντίστοιχα. Συμπεριλήφθηκαν φυλακισμένοι (Νίκανδρος Κεπέσης, Αντώνης Αμπατιέλος, Μανόλης Γλέζος κ.ά.) και εξόριστοι (Στέφανος Σαράφης, Κώστας Γαβριηλίδης, Ηλίας Ηλιού, Κώστας Λυκούρης κ.ά.).
Για το γεγονός ότι ο Μπελογιάννης και ο Πλουμπίδης δε συμπεριλήφθηκαν τελικά στους συνδυασμούς της ΕΔΑ, ο Νίκος Πλουμπίδης έγραψε σε επιστολή του το 1953:
"Στις πιο κρίσιμες στιγμές έπαθα δυο σοβαρότατα ατυχήματα. Πέθανε ο πολύτιμος Χριστάκος (σημ.: εννοεί τον βουλευτή Διονύση Χριστάκο) και ο Κουφός (σημ.: εννοεί τον Νίκο Βαβούδη) έκοψε την επαφή με το ΠΓ για λόγους σοβαρούς. Οι υποψηφιότητές μας είχαν ανακηρυχθεί. Ύστερα από πολλά, η επιτροπή της ΕΔΑ δέχτηκε το μίνιμουμ πρόγραμμα και τους φυλακισμένους και εξόριστους, αρνιόνταν όμως κατηγορηματικά και με απειλή διάλυσης της ΕΔΑ, τους Μπελογιάννη, Πλουμπίδη. Ο βασικότερος και πιο λυσσασμένος πολέμιος ήταν ο Κύρκος."
(*) Ο Μιχάλης Κύρκος απειλούσε με αποχώρηση από την ΕΔΑ στην περίπτωση που θα αποφασιζόταν η υποψηφιότητα του Μπελογιάννη. Βεβαίως, δεν ήταν μόνο ο Μ. Κύρκος που αντιδρούσε:
(...) Σε μια σύσκεψη στο σπίτι του στρατηγού Μάντακα στην οδό Δεινοκράτους, φέρνει το θέμα (...) ο Δ. Μαριόλης. Ο Πασαλίδης διατυπώνει αμέσως τις αντιρρήσεις του. (...) Ο Μιχάλης Κύρκος: "Τα τινάζετε όλα στον αέρα." (...) Ο Σπηλιόπουλος και ο Μάντακας συμφωνούν. Οι άλλοι όμως επιμένουν να μη μπουν οι υποψηφιότητες. (...) Ο Ζάκκας δηλώνει ότι αποχωρεί. (...) Πραγματικά αποχωρεί και δεν παίρνει μέρος στις συσκέψεις της ΕΔΑ. (...) Εκείνο το βράδυ (...) ο Γιάννης Κοκκορέλης προτείνει να δοθεί στον Τύπο ανακοίνωση ότι ο "Δημοκρατικός Συναγερμός" αποχώρησε από την ΕΔΑ. (Σπύρος Λιναρδάτος, "Από τον εμφύλιο στη χούντα", τόμος Α' 1949-1952, σελ. 273-274, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 1977)
Σημείωση ιστολογίου: Τελικά, σ' εκείνες τις εκλογές αναδείχθηκαν ως βουλευτές επτά εξόριστοι: Κώστας Γαβριηλίδης (αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος, συνεργαζόμενου με το ΚΚΕ από την εποχή του Μεσοπολέμου), Στέφανος Σαράφης (στρατηγός, στρατιωτικός αρχηγός του ΕΛΑΣ κατά την κατοχή), Μιχάλης Χατζημιχάλης (στρατηγός, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ), Μανώλης Πρωιμάκης (δικηγόρος, μέλος του Πολιτικού Συνασπισμού του ΕΑΜ μετά την απελευθέρωση) Ηλίας Ηλιού (δικηγόρος, παλιός ΕΑΜίτης και αργότερα πρόεδρος της ΕΔΑ), Γιάννης Ιμβριώτης (πρώην καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και Νίκος Τσόχας (συνδικαλιστής Βόλου). Επίσης, εκλέχτηκαν και τρεις φυλακισμένοι: Αντώνης Αμπατιέλος, Μανώλης Γλέζος και Μάνθος Τσιμπουκίδης. Οι πρώτοι επτά ορκίστηκαν κανονικά ως βουλευτές, κάτι που δεν επετράπη στους άλλους τρεις. Έτσι κι αλλοιώς, στις 8 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς, το εκλογοδικείο ακύρωσε την εκλογή και των δέκα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου