Η «ασφάλεια» των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών

Η «ασφάλεια» των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών

Αφού καταλάγιασαν οι πρώτες πανηγυρικές δηλώσεις περί της «ιστορικής» πρώτης Διάσκεψης που γίνεται για την Κύπρο από το 1960 με τη συμμετοχή των «εγγυητριών δυνάμεων», μετά την έναρξη των επαφών στην Ελβετία, στις 12 Γενάρη, επιβεβαιώθηκε πόσο περίπλοκοι είναι οι ανταγωνισμοί που ξετυλίγονται με αιχμή του δόρατος την επανένωση της Κύπρου, πόσο απειλητικοί είναι για τους λαούς οι ευρύτεροι σχεδιασμοί στους οποίους εντάσσεται η νέα διχοτομική λύση, στο φόντο ευρύτερων αναμετρήσεων για την «ασφάλεια» και τη «σταθερότητα» στην εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής, δίπλα ακριβώς στην πολύ εύθραυστη Ανατολική Μεσόγειο.

***

Ηδη, πολλά ρεπορτάζ σημειώνουν ότι η Τουρκία, μέσω του υπουργού Εξωτερικών (ΥΠΕΞ), Μεβλούτ Τσαβούσογλου, συνέδεσε ευθέως το θέμα των «εγγυήσεων» με τη συνολικότερη ασφάλεια της περιοχής και τους κινδύνους που συνιστά το «Ισλαμικό Κράτος». Τέτοιες επισημάνσεις έχουν το δικό τους βάρος, σε μια περίοδο που ειδικά η Τουρκία γυρεύει πρωτεία στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», για να προλάβει ανακατατάξεις δυσμενείς για τα συμφέροντα του ντόπιου κεφαλαίου, αλλά και προσδοκώντας ότι θα ξεφορτωθεί έγκαιρα όσους η ίδια θεωρεί «τρομοκράτες», όχι συμφωνώντας πάντα με τους συμμάχους της. Αλλωστε, δεν είναι μυστικό ότι η Κύπρος αποτελεί ήδη εφαλτήριο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις πολλών δυνάμεων (Γαλλία, Βρετανία) που συνεχίζονται στη Μέση Ανατολή, στο όνομα της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας». Οπως ενδεικτικά είναι και τα «σενάρια» για το πώς άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα (ΗΠΑ, Ρωσία κ.τ.λ.) μελετούν τη «στερέωση» της στρατιωτικής τους παρουσίας στο νησί, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο (π.χ. δημιουργία στρατιωτικής βάσης, εμφάνιση ΝΑΤΟ).

***

Η συζήτηση για την Ασφάλεια στην Κύπρο διευρύνεται, λοιπόν, παράλληλα και σε στενή σχέση με τις ανάγκες του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Ωστόσο, οι προτεραιότητες των ιμπεριαλιστικών κέντρων διαφέρουν σημαντικά, όπως και οι απόψεις τους για το ποιος τελικά βαφτίζεται «τρομοκράτης», από τη σκοπιά των γεωπολιτικών συμφερόντων που κάθε πλευρά εκπροσωπεί. Από όπου κι αν παρατηρήσει κανείς το πώς «ανοίγει» αυτή η συζήτηση, εντοπίζει ιμπεριαλιστικά συμφέροντα που σχεδιάζουν τα επόμενα βήματα υπεράσπισης των δικών τους σχεδιασμών. Ενδεικτική ήταν και η παρέμβαση του Κύπριου Προέδρου στη Διάσκεψη, που εμφανίζοντας την ιδιότητα της Κύπρου ως μέλους της ΕΕ ως «την καλύτερη μορφή ασφάλειας και εγγύησης της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητάς της από οποιεσδήποτε εξωτερικές απειλές», επικαλέστηκε το άρθρο 42 (παρ.7) της ιδρυτικής Συνθήκης της ΕΕ και μετέπειτα της Συνθήκης της Λισαβόνας, που προβλέπουν την ενεργοποίηση μέχρι και των «στρατιωτικών μέσων» των άλλων κρατών - μελών της λυκοσυμμαχίας σε περίπτωση που «ένα κράτος - μέλος δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή» (κάτι αντίστοιχο με το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ).

***

Αλλά και ο ίδιος ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, μίλησε για τις «νέες ιδέες» που θα εμφανιστούν για να αντικατασταθεί το «αναχρονιστικό σύστημα εγγυήσεων» και υποστηρίζοντας ότι στη Γενεύη «όλες (οι πλευρές) μετέφεραν ένα ισχυρό μήνυμα ελπίδας ότι αυτή η μακροχρόνια διένεξη μπορεί τώρα να λήξει (...) με μια διευθέτηση για την ασφάλεια που να είναι κοινά αποδεκτή από όλες τις πλευρές», επέμεινε ότι «υπάρχει θέληση να αναζητήσουν αυτό το άλλο» (που θα αντικαταστήσει) το υπάρχουν «σύστημα». Ο ίδιος μίλησε για «νέα αντίληψη» (για την Ασφάλεια) που δεν θα αποσυνδέσει την Κύπρο από τους γείτονές της, αλλά θα εντάσσεται σε ένα εντελώς νέο πλαίσιο του 21ου αιώνα.
Στην ίδια ακριβώς κατεύθυνση της σύνδεσης της ασφάλειας της Κύπρου με πλευρές της ευρύτερης «σταθερότητας» της περιοχής, κυκλοφόρησαν και μελέτες «δεξαμενών σκέψης» για το πώς μπορεί να «διευρυνθεί» η «έννοια της Ασφάλειας» στην Κύπρο. Μία από αυτές έγινε από το «Κέντρο για τη Βιώσιμη Ειρήνη και τη Δημοκρατική Ανάπτυξη» (SeeD) και παρουσιάστηκε ελάχιστες μέρες πριν ξεκινήσουν στη Γενεύη οι νέες επαφές, στις 9 Γενάρη. Μάλιστα, σύμφωνα με τον ελληνοκυπριακό Τύπο, το πρόγραμμα στου οποίου το πλαίσιο έγινε η έρευνα, συγχρηματοδοτείται από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Ολλανδίας.

***

Τα ίδια δημοσιεύματα κατέγραψαν ότι στην παρουσίαση διατυπώθηκαν προτάσεις που ανατρέπουν σε πολλά σημεία τις «παραδοσιακές» προσεγγίσεις στο θέμα της Ασφάλειας. Επίσης, παρουσιάστηκαν τα «ευρήματα» έρευνας που - κατά τους διοργανωτές της - έδειξαν ότι το ιστορικό αδιέξοδο σχετικά με το ζήτημα της Ασφάλειας στην Κύπρο μπορεί να ξεπεραστεί αν η έννοια της Ασφάλειας συμπεριλάβει ένα «ευρύτερο φάσμα» «κινδύνων και απειλών» που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εφαρμογή της διευθέτησης (της νέας διχοτομικής λύσης, δηλαδή). Στη σχετική παρουσίαση τονίστηκε ακόμα ότι πρέπει (σ.σ. οι υπογραμμίσεις δικές μας):

-- Να καθοριστεί «το κοινό όραμα για τον τρόπο αντιμετώπισης εσωτερικών και εξωτερικών απειλών».

-- «Να οικοδομηθούν οι θεσμοί, οι οποίοι θα δημιουργήσουν ενδογενή ανθεκτικότητα στην αντιμετώπιση εσωτερικών και εξωτερικών απειλών και να εξεταστεί ο ρόλος διεθνών οργανισμών και ο καθορισμός μιας διεθνούς αποστολής στην Κύπρο».

-- «Να εξεταστεί ο πιθανός ρόλος των παραδοσιακών εγγυητριών δυνάμεων, κατά πόσο υπάρχει δηλαδή οτιδήποτε που μπορούν να συνεισφέρουν».

-- Αλλά και να συμφωνηθεί «μια μεταβατική περίοδος στο τέλος της οποίας οι θεσμοί ασφαλείας της Κύπρου θα είναι έτοιμοι».

Επίσης, στα συμπεράσματα της συγκεκριμένης έρευνας περιλαμβάνεται και το ότι η προτεινόμενη «αρχιτεκτονική νέας ασφάλειας» είναι κοινή για κυπριακούς και διεθνείς παράγοντες, αλλά και ότι πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω πώς θα ευθυγραμμιστεί το «κυπριακό όραμα για μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας» για το νησί με την περιφερειακή δυναμική και τα γεωστρατηγικά συμφέροντα...
Ολη αυτή η συζήτηση «φουντώνει» σε μια περίοδο και μια περιοχή που μεγαλώνουν οι ανταγωνισμοί για τον έλεγχο φυσικών πόρων και αγορών. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από τα «σενάρια» των στρατιωτικών ασκήσεων που γίνονται (με τη συμμετοχή και Κύπρου, Ελλάδας) περιλαμβάνουν την προστασία υποδομών γεωτρήσεων από «τρομοκρατικές ενέργειες» ή γενικά την απώθηση «επιθέσεων τζιχαντιστών».
Οι σχεδιασμοί για την Ασφάλεια στο Κυπριακό, θέμα που αποτελούσε πάντα πεδίο έκφρασης σοβαρών ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, όχι απλά δεν αφορούν την προστασία του κυπριακού λαού, αλλά και υπαγορεύονται από τα ίδια συμφέροντα που ήδη ματοκυλάνε πολλούς από τους λαούς της ευρύτερης περιοχής, σκορπώντας θάνατο και προσφυγιά. Ακόμα και η «κινητικότητα» που εκφράζεται για την επίτευξη (προσωρινού) συμβιβασμού επιβεβαιώνει τα γιγάντια συμφέροντα που «παίζονται» και έχουν σταθερά ανοιχτό ένα τεράστιο «λάκκο» για τους λαούς...